De Soester Dorpsbrink II Knlianf-B Rhodesië Omwonenden bij zandalgraving eindelijk van plaag verlost? DE GEHELE DAG GESLOTEN FOTO SWAGER Een bril die goed zit koopt u bij de vakman Rnimc keuze 3IO.\TIRi:\ Schilder beter en snel met JUWEEL ENAMEL SOESTER GLAS- EN VERFHANDEL, Soesterbergsestraat 52, Soest - - Voor w Baby Uw REGORGER staal klaar bij „DE GOUDEN SNAAR" Gevonden voorwerpen Hees •nieuws Lenssen+de Wolff Mixed Hockey Club Soest A.s. zaterdag 7 mei vanaf 130,- B.D.C.-handbal Programma „Peters Baan" gaat met 20 rijders trainen POLITIE TEL. 4444 TEL. BRANDWEER 3 3 3 3 Een rechtgeaard Soestenaar spreekt nog altijd van: op de Brink en be doelt hiermee, de Lange en Korte Brinkweg, een benaming voor in feite maar één weg want vroeger werden deze wegen, zonder toevoeging van lang of kort, de Brink of Brinkweg genoemd. Brinc. brink, brijnck is rand, grasrand, veelal ook grasveld of een met gras begroeid plein. In het naburige Baarn en in de dor pen in het Gooi stonden de oude boerderijen, in een kring en hadden in hun miden „een brink", die even als te Soest, gemeenschappelijk werd gebruikt. In de loop der tijden ont stond hier een dorpsplein, die nog altijd de naam „Brink" of „de Brink" draagt. Leverancier van alle ziekenfondsen Van oudsher bestond het oude Soest uit een langgerekte rij boerderijen, halvemaanvormig gelegen aan de voet van de Eng, enerzijds gelegen tussen de lage wei- en hooilanden: de maten, anderzijds de hoge bouwgronden van de Eng. De twee uiteinden hiervan heetten het Korte End iFerd Huyck- laan) en het Lange End, waarmee echter geen wegen werden aangeduid maar meer bewoonde buurten. Oor spronkelijk lagen er langs de lange rij boerderijen, slechts een lange, vrij brede strook brinken, de z.g. dorps- of weidebrinken, die tot de gemene- of markegronden behoorden. In Soest ontstond niet zo'n plein als te Baarn of de gooise dorpen, maar een langgerekte, grillig gevormde strok grasgronden vol kuilen en karre- sporen. schaars met bomen beplant. Op deze brink graasden koeien, scha pen en gelten. woelden varkens de grond om en vraten ganzen de laat ste grassprietjes weg. De brinken vormden gemeenschappelijk grondbe zit van de buren en eigengeërfden van Soest, waarop zij collectieve rechten hadden. De oude boerderijen lagen met de achterzijde gekeerd naar de brinken, waardoor deze als het ware tot een gezamenlijke bedrijfsruimte werden gevormd en gebruikt. De boe ren reden in het voorjaar en in de hooi- en oogsttijd met paard en wa gen over deze brinken, naar een van hun landerijen. Ook stonden er scha penhokken en dreef men schapen over de Brink naar de heide en de Eng. Hierbij zij opgemerkt dat er geen schaapskooien op de heide stonden, maar wel op de Eng. die niet alleen de schapen onderdak verschaften, maar ook voor de mestwinnlng in die tijd van zeer groot belang was. De boekweitteelt kon het niet zonder schapenmest stellen. Eeuwenlang was de Brink collectief bezit. Toen dit bezit in verval raakte, ging zij in eigendom over naar de gemeente, maar nog zeer lang behield zij het karakter van ..meentgrond", d.w.z. gemeenschappelijke grond in ge bruik bij de Soester boeren. Het gemeenschappelijk karakter van deze dorpsgronden worden reeds ge noemd in een bepaling van 17 juli 1557. waarin de grootte van de brink opnieuw werd vastgesteld; dit op ver zoek van de gemeente: „by belleven van de gansschen gemeente off ge- raemt (opnieuw bepaalt 1 de gemeente ende brincken t' Soest, volgens ons- sen oude brieven van Bisschop David daerin sijnde". Bij die gelegenheid verbonden de buren van Soest zich, dat voortaan niemand bomen op de brink mocht poten, dan een roede van de sloot af van zijn grond. Het Birgittenklooster ..Mariënburgh" had het recht op de brink zoden te mogen steken en om daar hare scha pen te weiden In 1541 onstond hier over een geschil tussen de Abdij Ma riënburgh en „die gemene buyren van Zoezt". Schout en schepenen deden in dit geschil uitspraak en kenden het convent het recht toe zoden te kelijk wordt geconditioneerd dat hij Hijman Henriksen nog die van zijne familie, geen eenden, gansen, hoen deren of diergelijk vee zal mogen opwierpen, die evenzovele obstakels waren. De Bnink strekte zich destijds uit van- Zeer oud en nieuw op de Soester Brink. POEDER - CREME - OLIE - ZEEP houden te vokken ofte kweeken; item dat geen passagiers en vreemdelingen in zijne te bouwen huijzinge zal mogen herbergen ofte innemen, alsmede en zal hij op de Meent omtrent zijne huijzinge niet mogen poten en plan ten. Hierdoor zouden de buren schade worden toegebracht en werden zij be nadeeld. „waardoor de nabuuren pre judicie zouwde konnen lijden", zoals in het oorspronkelijke stuk wordt ver meld Overigens komt hier het gemeen schappelijk bezit en collectief gebruik van de brinken als meentgrond in die tijd nog eens naar voren, al heeft Landhuis te Soest door A. van Borssum. New York, verz. M. Friedsam. Het landhuis is niet te lokaliseren. Is het Bleijendaal of Moppertduis Het landelijke tafereeltje doet sterk denken aan de Brink. Er lopen koeien en varkens, terwijl het toch niet lijkt op een afgesloten erf, maar meer op een weg. Wie nog twijfeld aan het politiek ta lent van de Britse premier Wilson, zal wel overtuigd zijn door zijn laatste manoeuvres inzake Rhodesië. Via een persoonlijke afgezant. Oliver Wright, heeft hij contact gelegd voor een gesprek tussen Salisbury en Lon den. En dat juist op een tijdstip dat dit voor de rebellerende premier Ian Smith nog mogelijk is zonder al te veel prestigeverlies. Smith kan nu nog de schijn laten bestaan dat hij vanuit een krachtige positie onderhandelt zonder daartoe door de omstandigheden gedwongen te zijn, maar uit verantwoordelijk heidsgevoel. De laatste ontwikkelingen in zijn land gaan er echter op duiden dat deze voorstelling van zaken niet al te lang meer juist zal zijn, Niet alleen door de economische maat regelen - olie-embargo, misère met de tabaksverkoop - maar vooral doordat de regeringstroepen maar ternauwer nood de overval op een politiepost hebben kunnen verijdelen. Dat is een teken dat de guerilla volgens de in Angola toegepaste methode voor de deur staat. Een andere aanmaning om de kwestie zo snel mogelijk uit de wereld te helpen is er trouwens ook voor En geland. Dat in Zambia heftige anti- Engelse demonstraties zijn gehouden, compleet met een steniging van het gebouw der Britse hoge commissie, is een ereste teken dat de Afrikaanse landen de huidige gang van zaken meer dan zat zijn. Welke oplossing de Britten overigens ook vinden - en dat zal zeker niet de onmiddellijke invoering van gelijke politieke invloed voor de inheemsen van Rhodesië zijn - in de Afrikaanse staten zal daarover geen blijdschap bestaan. Wanneer echter slechts een redelijk vooruitzicht bestaat dat de koloniale sfeer van Rhodesië binnen afzienbare tijd verdwijnt, kan de rust terugkeren. Daar heeft Engeland be lang bij, het is het beste wat Smith kan hopen en dat zal het Afrikaanse ongenoegen wat bedaren. Geen oplossing dus waarmee ieder te vreden zal zijn, maar één waarvan men mag hopen dat men er zich be rustend bij zal neerleggen. steken op de brink en alle andere meente- of gemeentegronden zou mo gen gebruiken om haar schapen en beesten te laten weiden, volgens „oude possessie ende gebruyck" hieruit blijkt tevens dat de kloosterlingen landbouw en veeteelt bedreven en als ingezetenen werden beschouwd met dezelfde rechten als iedere eigenge- erfde Soestenaar. De Costumen en usantien van Soest van 1569 vermelden: „Item die buyren van Soest hebben gans gheen in- comsten van eynige goederen ofte lan- deren, dan hebben alleen enen kaelen brijnck, daer nauwelijks dye ganssen dye kost kryghen meughen". Dat het rondlopend pluimvee de brink kaal vraten blijkt uit een resolutie van het gerecht van Soest van 1702-1735. waarin op 21 januari 1705 door de Schout, Buurmeester en Schepenen van Soest toestemming wordt verleend aan zekere Hijmen Henriksen op de gemene Soester Brink, te mogen bou wen een „huijzinge". waarbij uitdruk- Vraag proefrit bij: AUTOMOBIELBEDRIJF ALEX VAN KEULEN N.V. Amsterdamseweg 29 - Amersfoort Telef. 03490-14243 IEDERE ZATERDAG SIMCA-SHOW de gemeente de gronden reeds in eigendom verkregen. Van een gebaan de weg was toen nog geen sprake, hoewel de brink door de boeren werd gebruikt. In de winter bij zware regen val of sneeuw zal zij bijkans onbe gaanbaar zijn geweest. In de hooi en oogsttijd zal de brink intensief gebruikt zijn en door het verkeer met paard en wagen kapot gereden werd, waardoor kuilen en gaten ontstonden, die het verkeer belemmerde of bij kans onmogelijk maakte. Van een verbod om de brink te berijden vonden wij geen enkele bepaling in het oude resolutieboek. Het gelijk met de Brink lopende Kerk- pad kende deze verbodsbepaling wel. Het was verboden hierover met paard en wagen te rijden, noch vee of var kens daarover voort te drijven, be halve in de herfst. Dit om de oogst in de kortst mogelijke tijd en weg naar de boerderijen te vervoeren, maar ook om de haast onbegaanbare Brink niet nog meer te vernielen. De oude verbodsbepaling voor het Kerkpad luidt: „Item het voethpadt van outs ge- naempt het Kerkckpadt moet breeth wesen volgens oude policie acht Roe voeten, dat welck men oock met ghene waegens ofte kar ren sal riden op te V(er) bueren d' boete van eene gl thien stv, uyt- gesondert in den hereftstijt dat den eenen buyrman totten anderen syn hofstede met mesten cooren mach Riden over hett selve kerckpadt vordens geen tijt Alle oude boerderijen aan de Brink liggen met de voorzijde naar dit oude voetpad, dat toen alleen voor kerk gang werd gebruikt, omdat het droog en begaanbaar was, integenstelling met de naastgelegen Brink, die vol kuilen en gaten was gereden waarin bij regenachtig weer zich ware poelen en moerassen vormden, die het ver keer ophielden en stagneerde, maar waar ook de boeren hun mestpluizen af de Eemsteeg, thans de Eemstraat tot aan het Lange End (Burg. Gro- thestraat en Van Weedestraat). Het Padide, Dorpsvoetpad of Kerkpad liep vanaf de Kerkebuurt achter de Oude Kerk (Ned. Herv, Kerk) in noordelijke richting tot voorbij het huidige Hotel Eemland aan de Van Weedestraat en eindigde ter hoogte van de Wilhelminaboom. Het slingerde zich tussen de koren- en boekweitvel den door met aan weerszijden de groene bekerhagen, onderbroken door de doorritten naar de hofsteden gele gen aan de Brink. Vele van die door- ritten zijn verdwenen, anderen daar entegen werden tot straat gepromo veerd o.a. De Kruisweg, het Witte Paardstraatje. de Raadhuisstraat, de F. C. Kuyperstraat. die het voorheen zonder naam moesten stellen, doch in onze eeuw als straatnamen bekend staan. Het Kerkpad was reeds in de Middeleeuwen bekend, evenals de Brink, hoewel laatstgenoemde niet als weg moet worden gezien. Het oude Kerkpad is één van de oudste wegen in ons dorp. Het landelijk karakter is verloren gegaan door de huidige be bouwing, de beukenhagen als afschei dingen -'an de erven hebben plaats moeten maken voor nette hekken, waardoor het aanzien er niet fraaier op is geworden. De bestemming van het Kerkpad, het zich rustig bewegen van en naar de kerk op de dag des Heren is hierdoor verdwenen. De Brink was een voortdurende bron van conflicten tussen „diegemeene buyren" en de plaatselijke overheid: schout en schepenen. De Soesternaren groeven kuilen op de brink, staken en haalden er plaggen vandaan om hun bijenkorven mee af te dekken en verrichtten er aangravingen. Dik wijls werden er ook getimmerten ge zet, dat wil zeggen huisjes gebouwd; allemaal rechten die de buren zich hadden aangematigd en die hier ge zien moeten worden als eigendoms rechten van ingezetenen, die de Brink toen nog als collectief bezit beschouw den. Op het Hart en de Bunt kwa men deze aangravingen ook voor, die later echter betaald moesten worden, waardoor het collectieve karakter van het gebruik van de meentgronden (gemeentegronden) al werd aangetast. Op 14 november 1683 ontvangt de buurmeester van Soest 3-5-0: „bij de in opgeseten aen de gerechten V(er) schuldicht Ov: het afgraven van de gemene Soester brinck en 't hart volgens afmetingh daer van gedaen" Er blijkt uit dat verschillende lieden hun eigendom hadden willen vergro ten en in cultuur brengen, want de afgravingen nemen hand over hand toe zonder dat schout en schepenen dit kunnen verhinderen. Wordt vervolgd. Voor de zoveelste keer heeft de brand weer maandagavond een poging ge daan om de broei in het in de zand- afgraving aan de Molenstraat, gelegen achter de V I.K.A.-kaasfabriek, ge storte vuilnis te bestrijden. Met behulp van drie lagedrukstralen is dat ge beurd. iJIel is voor de omwonenden, yan dë, zandafgraving steeds weer een plaag als de inhoud van het ;,zandgat" gaat broeien. Dat gebeurt regelmatig, als het warm is. zoals maandag, eerder dan op minder warme dagen. Als de afval „werkt" betekent dat voor de omwonenden, dat zij ramen en deuren gesloten moeten houden en dat de was niet op het balkon gehangen kan worden. De vettige walm en de stank zouden het wasgoed aantasten. Maandag werd de overlast velen te veel. Ze belden de politie met het ver zoek om maatregelen te treffen. De brandweercommandant werd ingescha keld, maar die wees een verzoek om hulp af. De betrokkenen hebben zich toen tot gemeente-functionarissen ge wend, o.a tot wethouder A. P. Hilhorst en wethouder J. v. d. Arend. Beiden zijn wezen kijken, waarna wethouder Hilhorst de brandweer opdracht gaf om te trachten zo snel mogelijk een einde aan de door de broei ontstane situatie te maken. In de vergadering, die het college van Burgemeester en Wethouders dinsdagmorgen heeft gehouden, heeft men besloten om maatregelen te tref fen tegen voortgang van de bestaande situatie. B en W. hebben besloten om tegen de Baarnse eigenaar van de zandafgraving proces-verbaal te laten opmaken wegens overtreding van de Hinderwet. Ook in de Brandver- ordening staan enkele punten, die van toepassing zouden kunnen worden ge bracht op de situatie in de afgraving aan de Molenstraat. Volgens de Hinderwet is het verplicht om ervoor te zorgen, dat gevaar, schade en hinder naar buiten voorko men worden. Dit geldt niet alleen voor gebouwen en instellingen, maar ook voor bewaarplaatsen van afvalstoffen. Voor deze laatste, waar kennelijk de zandafgraving aan de Molenstraat onder valt, moet men bovendien een Bij de polite zijn als gevonden aan gegeven: een zwarte handschoen, plas tic snoer, bruinlederen herenhand schoen, rood kindervest. zwarte por- temonnai inhoudende 36 ct., school- etui, kinderfiets, autoped met lucht banden, bankbiljet van ƒ10,grijs damesrijwiel Fongers, damesfiets Triumph, badtas m. inhoud, verpleeg- stersschort, bruine baret, dames por- temonnai inhoudende 3.63. blauw damesvest. blauw truitje, plastic kin derkruiwagen. bruine portemonnai in houdende 13,26, horloge, zaklantaarn, bruine portemonnai inhoudende 38 ct.. zonnebril, schildersoveral, tasje met lippenstift enz, regenoape geruit en kettinkje met hangertje, kinderrijwiel Gazelle en een blauw badpakje. Aankomen vliegen een dwergpapagaai en een goudfazant. vergunning hebben voor het storten van vuilnis. Deze is evenwel niet aan de eigenaar van het „zandgat" uitge reikt. De situatie voor de bewoners rondom de zandafgraving is zo langzamerhand onhoudbaar geworden. Wellicht dat door de maatregel van B. en W. om proces-verba al te laten opmaken tegen de eigenaar van de afgraving, binnen niet al te lange tijd defitief een einde aan de situatie gemaakt kan worden Men moet er overigens maar niet al te vast op rekenen, dat de zaak nu binnen een paar weken bekeken is. Het is namelijk niet mogelijk om de eigenaar opdracht te geven onmiddel lijk maatregelen te treffen, die bin nen de kortst mogelijke termijn voor koming van broei en daarmee ge paard gaande overlast te verzekeren. Dit zou wel mogelijk zijn als er sprake zou zijn van een levensgevaar lijke situatie of van een geval van zeer ernstige overlast en hinder. B en W zijn kennelijk van mening, dat hiervan in dit geval geen sprake is. Dat ook een proces-verbaal nog geen einde aan de situatie hoeft te maken, is afhankelijk van het feit of de eigenaar tegen een eventuele veroor deling in hoger beroep gaat. Zolang dat gebeurt, kunnen geen maatregelen genomen worden. De gemeente heeft al meer dan eens geprobeerd om met de Baarnse eige naar van de afgraving overeenstem ming te bereiken over de aankoop door de gemeente van het „gat". Tot nu toe zijn alle besprekingen hierover zonder resultaat gebleven. De Baarn- naar gaat niet akkoord met de prijs, die de gemeente ervoor wil betalen. De gemeente is wel eigenaresse van de rond d!e zandafgraving gelegen bouwgrond. Op dit gedeelte van de Eng is het plan Eng II geprojecteerd, dat door Gedeputeerde Staten is af gewezen. Tegen deze beslissing is de gemeente in hoger beroep gegaan bij De Kroon. Zolang het bouwplan niet is goedgekeurd kan de gemeente geen stappen ondernemen om door middel van een onteigeningsprocedure de af graving ook in haar bezit te krijgen. De gemeente heeft voor aankoop van het „zandgat" een lager bedrag be schikbaar gesteld dan voor de overige grond. Wethouder Hilhorst heeft de indruk, dat de eigenaar het metersdiep, me- tersbrede en tientallen meters lange gat zo snel mogelijk wil volstorten om het dan als „bouwrijpe" grond aan te bieden, waardoor de prijs hoger zou komen te liggen. Voor de eigenaar snijdt volgens de wethouder het mes nog aan twee kanten, want ook voor het lossen van vrachten vuilnis ont vangt hij een vergoeding. Inmiddels zitten de omwonenden van de zandafgraving met de last. Maar dat interesseert de Baarnnaar ken nelijk minder. Het is nu maar te hopen, dat B. en W. succes zullen hebben met hun besluit. Ze hebben nu in ieder geval maatregelen geno men en dat is iets, waar de betrok kenen lang op gewacht hebben! Programma voor zaterdag. 16.00 uur: Vallelvogels-Hees. 16.00 uur: Hees 2-Zuidvogels 3. 16.00 uur: SS.VU. 4-Hees 3. Voor het eerste elftal van Hees staat er opnieuw een zeer belangrijke wed strijd op het programma, n.1. tegen het team van Valleivogels in Scher- penzeel. Deze ploeg heeft slechts 1 punt voorsprong op Hees, maar drie wedstrijden minder gespeeld. Thuis was de uitslag een gelijkspel (3-3) na dat Hees een 3-1 voorsprong had ge had. onroerende goederen jljd faxabes pr hypotheken assurantiën De laatste weken zijn de nederlagen van Valleivogels groot. Hees daaren tegen heeft juist nu eindelijk de vechtlust, die het zo lange tijd gemist heeft. We verwachten dat Jekel cs. zaterdag ook deze wedstrijd in winst om zullen zetten. Wordt er inderdaad gewonnen, dan is de kans op behoud van het tweede klasserschap weer vergroot. De opstelling van het elftal zal waar schijnlijk ongewijzigd zijn. De stand luidt als volgt: S.V.P. 17-14 Valleivogels 15-12 Scherpenzeel 16-12 Hees 18-11 Posthoorn 16-6 Tersch. Boys 16-28 Spel. Rhenen 17-25 Renswoude 17-24 Hulshorst 17-22 T.O.V. 16-14 N.S.V.S. 17-14 Hees 2 speelt zijn laatste thuiswed strijd tegen Zuidvogels 3 uit Huizen. Veel staat er in deze wedstrijd niet meer op het spel. Alleen zal Hees 2 trachten z'n ongeslagen record te handhaven. Hees 3 speelt in Utrecht tegen de kampioen van haar afdeling S.S.V U. 4 Het is te begrijpen dat het derde elftal sterk zal proberen om de punten mee naar Soest te nemen. De hockeyclub „Soest" nam zondag deel aan het Jan Verduin-tournooi in Rotterdam. Hoewel behoorlijke resul taten werden behaald, kon „Soest" de finale niet bereiken De eerste wedstrijd tegen Dordrecht werd met 2-0 gewonnen, terwijl de tweede wedstrijd tegen H.U.A.C een 1-0 overwinning voor „Soest" ople verde. Een 4-0 overwinning tegen H.D.S. was het resultaat van de derde wedstrijd, de vierde wedstrijd werd echter met 2-0 tegen Victoria verloren. Door deze resultaten kwamen de Soes- ters in de kwartfinale uit tegen Be Fair Het was een spannende wed strijd. waarin „Soest" in de laatste minuten uitgeschakeld werd door een strafpush. Het was een zeer geslaagd tournooi, dat gewonnen werd door Be Fair. Zondag a.s.. om 12 uur, speelt Soest 1 (dames) tegen S.C.H.C 2. KLEUREN WERK vrijdag na 4 uur gereed. BURG. GROTHESTRAAT 45 TELEFOON 3917 VAN DE MODERNE v. WEEDESTRflRT 40 TEL4361 - 50ESTDÜK Zondag 8 mei. 12 uur: Dames jun S.V. Achterveld- B.D.C. 2. 12 uur: Heren sen. Laren 2-B.D.C. 1 Tijdens een bespreking op maandag avond in het St. Josefgebouw, hebben zich een 8-tal rijders opgegeven voor de training. Met de 12 rijders, die dat al eerder deden, kan de training, die onder leiding van de heer D. Ver- vloet zal plaatsvinden, met 20 rijders een aanvang nemen. Op woensdagavond zal er 's zomers in de bossen getraind worden. Sa menkomt om 19.30 uur bij het natuur bad. 's Winters zal de training plaats vinden op de Jaap Edenbaan te Am sterdam. Het bestuur van „Peters Baan" heeft grote plannen en hoopt, dat de deel nemers aan de training deze plannen door regelmatig bezoek zullen onder steunen, aldus de waarnemend voor zitter de heer H. v. d. Pol. Er werd ter afsluiting van de bijeen komst een film vertoond van de we reldkampioenschappen te Gothenburg.

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1966 | | pagina 9