■-
1
mm
VI
y
Honger
Nieuw licht op Delgado's dood
Tito's nieuwe koers
Betere en goedkopere
vakantievreugde
MARCHAL - HAARMODE
Iers temperament
VERHUUR
25 KORTING
J. C. Brouwer en Zn.
„De Witte Pompen"
H
u
L0CHTENBERG
kan worden uitgebannen
Portugese oppositieleider vermoord door
Portugese geheime dienst
A
U S T
1 N
U
SPEEK
Als we ook het braak liggende terrein benutten
Zilmeta
S.E.C.-nieuws
Geslaagd
Schip vaart door
pontketting
Op 24 april 1965, vonden spelende kin
deren in de omgeving van het Spaan
se stadje Badajoz, in de nabijheid
van de Portugese grens, de ln ont
binding verkerende lichamen van een
man en een vrouw Het bleken de
stoffelijke resten te zijn van de Por
tugese oppositieleider Humberto Del-
gado en van diens particuliere secre
taresse, mej. Arajarlr Campos, even
eens van Portugese nationaliteit. Tij
dens het door de plaatselijke gen
darmerie ingestelde onderzoek en een
sectie op de stoffelijke overschotten
werd vastgesteld, dat hier sprake was
van een politieke moord, waarvoor het
nabuurland aansprakelijk diende te
worden gesteld.
Alle op de zaak betrekking hebbende
stukken, de stoffelijke resten der ver
slagenen en wat dies meer zij. wer
den door de autoriteiten in Badajoz
ter beschikking gesteld van de Spaan
se geheime veiligheidsdienst en over
gebracht naar Madrid.
De recherches werden daarop opnieuw
thans door de geheime dienst, ver
richt en gevolgd door een gerechtelijk
vooronderzoek onder leiding van de
Madrileense rechter-commlssaris in
politieke en strafzaken bij de recht
bank in die stad, dr, José Maria Cres-
2lCKÏNrOHDSl VEBANClOl
po-Marquez, waarbij deze rechter
commissaris niet alleen dankbaar ge
bruik maakte van het proces-verbaal
van de gendarmerie in Badajoz en
van de rapporten van de Spaanse ge
heime dienst, doch ook van de verkla
ringen en nasporingen verricht door
de advocaten van de familie Delgado,
dr Robles en dr Jaimes Cortezo
Bekend was reeds, dat oud-generaal
Humberto Delgado de felste tegen
stander was van de Portugese premier
Salazar en diens regiem en dat hij
een oppositiepartij tegen dit regiem in
het leven had geroepen. Hij voerde
aanvankelijk zijn actie vanuit Lis
sabon en na daaruit verdreven te
zijn vanuit Sao Pauli, Parijs en Al
giers.
Wanhoopsdaad
Na het bekend worden van de gewel-
dadige dood van Delgado en diens se
cretaresse, ontstond het gebruikelijke
rumoer, zoals bij dergelijke affaires
gebruikelijk is en dat tot opzet had,
de ware gang van zaken te verdoe
zelen, de aandacht af te leiden en de
schuld op anderen te werpen, doch op
Het was haast geen wonder dat er
incidenten gebeurden tijdens het be
zoek van koningin Elizabeth en prins
Philip aan noord-Ierland. Een man
wierp een brok beton, een vrouw een
fles naar de Rolls Royce met de ko
ninklijke gasten De politie was er
vlug bij om de daders te arresteren
en om te zeggen dat het hier zeker
niet ging om aanslagen met een po
litieke achtergrond.
Dat laatste lijkt wel zeer dubieus.
De altijd al smeulende conflicten
tussen protestantse en katholieke
Ieren in Belfast en omringende graaf
schappen zijn juist de laatste tijd
weer feller opgelaaid er vielen zelfs
doden bij. Hoewel historisch te verkla
ren, is deze onderlinge religieuze haat
tussen de protestantse meerderheid
en de katholieke minderheid voor een
westers land voor buitentaanders haast
niet meer in te denken.
Daarbij komt dan dat ongeveer op
de zelfde scheidslijn de nieuwe reden
tot tweedracht komtmoet noord-
Ierland deel van Groot-Brittannië en
noord-Ierland blijven (het Verenigd
Koninkrijk), of overgaan naar de re
publiek Ierland
En dat alles nog daargelaten, blijft
een onmiddelijke aanleiding tot katho
lieke ontevredenheid dat het voor niet-
protestanten vrijwel alleen maar theo
retisch mogelijk is vele openbare amb
ten te bekleden. Omgekeerd zijn er
ook weer protestanten die niets meer
van Londen moeten hebben omdat de
regering daar hun anti-katholieke in
stelling niet steunt. Bij het tempera
ment der Ieren wordt dan gauw en
graag gevochten.
Wanneer de vorstin - het symbool van
het koninkrijk en de Londense rege
ring - op oezoek komt, kan het haast
niet uitblijven dat die bij het alge
meen gevecht ook wordt geraakt of
bedreigd.
dit moment kan, gezien de verzamelde
bewijzen, gezegd worden dat deze dub
bele moord gepleegd werd door agen
ten van de Portugese geheime dienst
(de P.ID.E.1. Het zou niet in de be
doeling van deze geheime agenten
hebben gelegen het tweetal uit de
weg te ruimen, doch het slechts te
„ontvoeren".
De oudgeneraal moest, zo luidde de
opdracht, ontvoerd en „gevankelijk"
naar elders worden overgebracht. De
oppositieleider begreep té laat. wat er
met hem en zijn secretaresse stond te
gebeuren en trok ln wanhoop een
automatisch pistool, waarmede hij op
zijn belagers schoot. Deze opende daar"
op eveneens het vuur, met alle gevol
gen van dien, waarna men de dode
lichamen van het tweetal via een
smokkelaarspad, „Malospasos" ge
naamd, over de Spaans-Portugese
grens sleepte, om zo vervolgens ln de
omgeving van Badajoz onder wat
groen te verstoppen.
Aan het licht kwam thans, dat het
Badajoz was, van waaruit de ex-gene
raal zou worden ontvoerd om van
daaruit naar Portugal te worden over
gebracht, terwijl als trefpunt het post
kantoor in dit stadje was aangewezen,
waar zich een tweetal aanhangers van
de generaal zou ophouden, die echter
in werkelijkheid Portugese geheime
agenten bleken te zijn.
Laatstgenoemde lieden zouden Delgado
over het smokkelpad Malospasos die
per Portugal inbrengen, om de gene
raal tenslotte naar Lissabon te bege
leiden, waar deze aan besprekingen
met het bestuur van zijn (oppositie-)
partij zou deelnemen.
Wie is Delgado
Van Delgado is bekend, dat hij in
1926 deel uitmaakte van een groep
officieren, welke in 1928 Salazar aan
de macht hielp. Hij was een zeer be
kwaam beroeps-officier, werd op jon
ge leeftijd generaal en bekleedde ln
aansluiting daarop vooraanstaande
functies
Zo werd hij in 1957 tot directeur-ge
neraal van de burgerluchtvaart in zijn
land benoemd. In het najaar van
1957 werd hij de leider van de oppo
sitie tegen het regiem van Salazar om
van SERVIES - GLAS - BESTEK,
STOELEN, TAKELS enz. enz.
Met blilevering van DRANKEN
op SERVIES. GLAS EN BESTEK
Vraagt onze prijscourant.
WIJNHANDEL - SLIJTERIJ
Steenhoffstraat 64 - Telefoon 2551
zich, in aansluiting daarop, in mei
van dat jaar kandidaat te stellen voor
het presidentschap. Op zijn naam wer
den toen ruim 236.000 stemmen uit
gebracht en op die van de regerings
partij Amerlcóó Tomés, 759.000 stem
men.
Kort daarop werd Delgado van al zijn
functies ontheven en verliet hij daar
toe door Salazar gedwongen, het land
om zich in Sao Paulo te vestigen Hij
werd tot aan zijn geweldadige dood op
13 februari 1965 achtervolgd en ge
schaduwd door agenten van de Por
tugese geheime dienst (P.I.D.E.), het
geen ondermeer overduidelijk bleek
tijdens een in Parijs gevoerd proces
het „Mont-Farronproces") gevoerd te
gen aanhangers van de O.A.S., die zich
hadden schuldig gemaakt aan het
voorbereiden en plegen van een aan
slag op het leven van de Franse pre
sident generaal Charles de Gaulle, ter
gelegenheid waarvan één der daders,
de ex-legionalr Samuel Lehmam, 37
jaar, ter zitting verklaarde „opdracht
te hebben om naar Europa terug te
keren en voorbereidingen te treffen
voor het plegen van een aanslag op
het leven van de Portugese oppositie
leider, generaal Humberto Delgado,
waarvoor hem, Lehmann, bij het ge
lukken van de aanslag, een beloning
van 214 miljoen Franse francs in het
vooruitzicht was gesteld."
Prinse Maria Pia
Wijlen generaal Humberto Delgado
was bevriend met de 60-jarige ln Rome
wonende prinses Maria Pia van Bra-
ganca, die Delgado's verzet tegen
Salazar financieel mogelijk maakte.
Deze prinses van den bloede werd op
een goede (of kwade) dag benaderd
door een zekere Mario Cavalho, die
voorgaf leraar te zijn, doch ln werke
lijkheid deel uitmaakte van de P.I.D.E.
en door een Italiaanse neo-nazi, die
in Rome nog steeds de - geheime be
langen van Portugal behartigt, Beide
mannen wisten het vertrouwen van
prinses Maria Pia van Braganca en
daardoor van generaal Delgado te win
nen en de laatste over te halen tot
een „bespreking" ln Portugal.
Op 28 december 1964 logeerde Delgado
in het Parijse hotel „Caumartln", waar
hij door geestverwanten - onder wie
zich ook prof. dr Emillo Guerreiro -
een naar Frankrijk uitgeweken Portu
gese hoogleraar - bevond, ernstig werd
gewaarschuwd. Niettemin maakte Del
gado de afspraak om op 13 februari
1965 in BADAJOZ voor het postkan
toor te zullen verschijnen Op de be
wuste dag bevonden zich aan de Por
tugese zijde van de grens, bij de door
laatpost Villanueva del Fresno aan de
straatweg naar het Spaanse Badajoz,
twee auto's waarin zich vier agenten
van de Portugese geheime dienst be
vonden. De Inzittenden bleken met
machine- en automatische pistolen be
wapend te zijn. Het viertal was ln
afwachting van de komst van Delgado
en van diens secretaresse, die bege
leid werden door dr. Bisogno. Marlo
Carvalho en door nog een derde man
van de P.IDE. wiens naam ook be
kend ls
De reizigers zouden met hun bege
leiders, nadat zij de grens hadden
overschreden, een korte rust houden ln
het nabij gelegen Portugese hotel
„Almerines" Op weg daarheen kreeg
de generaal argwaan en begon te
schieten op zijn tegenstanders, die
daarop terugschoten Op de plaats des
misdrijf vonden omwonenden kogel
hulzen en een pistooltas, die van ge
neraal Delgado afkomstig bleek te
zijn Aan de bewoners, opmerkzaam
gemaakt door het schieten, verklaar
den de geheime agenten op de „dul-
venjacht" te zijn geweest, alhoewel
de jacht aldaar op dat tijdstip verbo
den was.
Tito zet zijn koerswijziging met revo
lutionair elan voort. Het voornaamste
slachtoffer is Rankowitsj geworden die
zijn tuncties van vice-president en se
cretaris der communistische partij is
kwijt geraakt.
Tito voerde als motief aan dat Ran
kowitsj' staatsveiligheidsdienst hele
maal op het verkeerde stalinistische
pad was geraakt en maakte zichzelf
verwijten dat hij niet eerder had in
gegrepen. Maar vermoedelijk is dit
niet de voornaamste reden geweest om
zijn oude vriend en kroonprins aan de
kant te zetten.
De Joegoslaven zijn er - vooral vorige
maand nog - op voorbereid dat Tito.
zo oud hij is, radicaal vernieuwen wil.
Waarbij hij heilige communistische
tradities met de voeten treedt. Zo stelt
hij vast dat het geen vaststaand feit
is dat de communistische partij In alle
opzichten de macht heeft en han
teert.
HET ADRES VOOR EEN GOEDE
FIETS OF BROMMER
Ruime keuze uit diverse merken.
Ook KINDERRIJWIELEN,
DRIEWIELERS enAUTOPEDS
Voor eeD goede service staan wij
garant.
B.S.A. - PHOENIX - PUCH - SOLEX
RAP - MOBYLETTE EEG. - BUR
GERS RIJWIELEN
Steenhoffstraat 25 - Telefoon 2185
Kritiek
In economisch opzicht is hij daaraan
al geruime tijd bezig een eind te ma
ken. Industrieën en agrarische bedrij
ven hebben als eerste taak rendabel
te zijn en het is zaak dat de beste
mensen de zaken leiden, of ze nu
partijlid zijn of niet.
Communistische veteranen, die daar
om nog geen verstokte stalinisten be
hoeven te zijn, kunnen dit allemaal
niet zo een twee drie verteren en er
is ontegenzeglijk grote tegenkanting
ontstaan tegen de plannen van Tito
Rankowitsj was zo'n orthodoxe marx
ist, die zich wellicht ergerde aan de
nieuwlichterij met een verdacht kapi
talistisch geurtje die Tito ging be
drijven, Maar zelfs al zou hij er wel
een voorstander van zijn geweest, dan
nog zou het nodig zijn geweest dat hij
van het toneel verdween.
Te log
Tito zal niet zonder reden hebben
geconstateerd dat zijn communistische
partij bezig was het vertrouwen te
verliezen van de bevolking, die er min
of meer tegen ging opzien als een
log apparaat met als voornaamste
kenmerk dat daarin de partijleden
voor nijver politiek werk beloond kon
den worden met baantjes buiten de
partij.
Een instelling die zo'n naam heelt
kan het vertrouwen niet herwinnen
onder de oude leiding: nieuwe man
nen zullen de nieuwe koers aantrek
kelijk moeten maken. En dus. exit
Rankowitsj. En al is dat dan toevallig
de zelfde persoon - ook: exit de lei
der van de staatsveiligheidsdienst, of
populairder: de geheime politie. Die is
immers het symbool van de machtige
arm van de partij - plus bestuursap
paraat en als zodanig een eerste voor
werp van wantrouwen dat moet wor
den uitgeroeid.
Een en ander betekent niet dat Joego
slavië door Tito de weg wordt opge
leid om van het communisme af te
stappen. Waarschijnlijk zou dat ook
door de meeste Joegoslaven niet eens
gewenst worden.
De dictator schept wel een situatie
waarin de partij en haar functionaris
sen er niet meer op kunnen rekenen
dat ze vanzelf de macht hebben: de
genen die ergens aan de top willen
komen, zulen hun best moeten doen
op het terrein van hun activiteit en
minder ln de partij.
Beter systeem
Wat Tito doet ls een systeem schep
pen waarin de kundlgste mensen de
beste kansen krijgen, waarbij ze ge
noopt zullen zijn het vertrouwen te
winnen van kiezers. Hij ontneemt de
partij het gemak van het hebben van
de macht om die te behouden ook al
door grenzen te stellen aan herver
kiesbaarheid, zodat een machtige
kliek aanzienlijk minder kansen krijgt
om alle beslissingen tot in lengte van
jaren in klein comité te nemen.
De Joegoslavische staatschef hoopt er
van dat zo meer elan blijft bestaan ln
de partij zelf en bovendien dat die
steviger in relatie komt te staan met
de bevolking.
Een voorname voorwaarde voor het
welslagen van dit plan is hoe lang
Tito zelf met zijn onaangevochten ge
zag tegen het misnoegen van zijn or
thodoxere partijgenoten in kan door
zetten dat deze nieuwe koers geva
ren wordt.
Maar aan zijn geestelijke soepelheid
te oordelen is de zeventiger bepaald
nog niet aan het aftakelen.
N.V.
Amonfoortscstraot
22—24
SOESTERBERG
Telefoon (03443)
1327
ShowTOom ook zaterdags geopend
van 9.00-17.00 uur.
De vakantie-Industrie ls voor ons land
een belangrijke zaak. Naar schatting
heeft zij ln 1965 voor ongeveer 1 1/3
procent bijgedragen tot het nationaal
inkomen en dit percentage kan nog
stijgen als wij oog hebben voor het
nog braak liggende terrein. Het open
vakantieveld ligt voor ons land let
terlijk in alle provincies met uitslui
ting van een deel van de randstad en
figuurlijk ln een betere outillage voor
de huisvesting en service van de toe
risten. Daarnaast blijft het probleem
ETUIS
feestelijk geven
rijk ontvangen
van een voldoende vakantiespreiding
ons bezighouden
Onze onvolprezen Algemene Neder
landse Vereniging voor Vreemdelin
genverkeer heeft in het belang van
ons toerisme een vijfjarenplan ont
wikkeld. Dat plan ls gericht op de
propaganda voor Nederland in den
vreemde, op de spreiding en de op
bouw van een beter dienstverlenings
apparaat. In den brede gezien moeten
die plannen worden toegejuicht maar
daarnaast moet er door initiatieven
van plaatselijke en regionale colleges
aanvullend worden gewerkt en niet
het minst door het daarbij betrokken
bedrij fsleven.
Opeengepakt
Als wij Nederland toeristisch bezien,
dan treft het ons altijd dat de meeste
toeristen uit het buitenland onze
randstad opzoeken. Zij verblijven er
om te genieten en zij verblijven er
ook om te slapen, te eten en uit te
rusten. Het komt ons juist voor dat
vreemdelingen daar onze kunstschat
ten, oude steden, waterwerken en
stranden bezoeken Het lijkt ons min
der verstandig wanneer zij daar ook
blijven om er te slapen en uit te
rusten.
De dichtbevolkte streken van ons land
behoeven hun ruimte In de eerste
plaats voor handel en industrie en de
trek naar het westen voor dit doel
zal nog noenemen. Het is dan een
raadsel dat men rust en ontspanning
MAKELAARS- EN
ASSURANTIEKANTOOR
"J ONR. GOEDEREN
HYPOTHEKEN
ASSURANTIËN'
FINANCIERINGEN
TAXATIES
SOESTERBERGSESTRAAT -8
SOEST - TELEFOON 2064
B G.G. 02950-17727
gaat zoeken temidden van de veront
reinigde lucht Niemand mag de vrij
heid worden ontnomen dit te doen
maar wij moeten dit niet bevorderen.
In ccucreto moet dit het volgende be
leid tot resultaat hebben.
Spreiden
De propaganda voor vakantiebehuizing
ln bet westen late men aan het be
drijfsleven dat hierbij reeds belangen
heeft. De propaganda van gesubsidi-
PROGRAMMA S.E.C.
SE C. zal na de verplichte rustperiode
de volgende wedstrijden spelen om
het „Koningin Emma Monument"
Zondag 14 aug S E C. IZ.S.G.O. I,
S.E.C. II—Z.S.G.O. II.
Woensdag 17 aug. S E C IQUICK I,
Zaterdag 20 aug. S E C. IG.V.V. I,
S.E C.-zaterdagG.V.V II.
Zondag 21 aug. Veteranen-tournooi.
Woensdag 24 aug. SEC. IH.V.C. II.
Zondag 28 aug maken het le en het
2e een uitstapje naar Silvolde in de
Achterhoek.
Zondag 4 sept. S.E.C.V.D O.
JAARVERGADERING S.E.C.
De jaarvergadering van SEC. zal ge
houden worden op maandag 15 aug.
in de cantine van S.E.C. aan de Bos
straat.
D.O.S.C. I —S.E.C. I
Zaterdag zal het eerste van SEC.
een vriendschappelijke wedstrijd spe
len tpgen D.O.S C. uit Den Dolder.
Voor deze wedstrijd zijn i.v.m. de
vakanties 15 spelers aangeschreven.
De wedstrijd begint om kwart over
vijf.
Voor het doctoraal examen tandheel
kunde slaagde aan de Rijksuniversi
teit te Utrecht de heer J. N. Prior
alhier.
eerde organisatie dient te worden ge
richt op de rest van Nederland, waar
nog ruimte is en lucht en waar men
er economisch behoefte aan heeft om
van de vacantle-industrie te profite
ren. Wij denken aan grote delen van
de noordelijke provincies, a n onont
wikkelde streken tussen onze grote
rivieren en aan bepaalde delen van
Zeeland
De betere accomodatie voor toeristen
ln de vorm van goed aangelegde cam
pings en uitstekend geoutilleerde hotels
zullen in de eerste plaats moeten
worden gebouwd ln gemeenten, die in
de recreatie een rol moeten en kun
nen spelen Daarmee moet niet ver
boden worden dat er ook in de over
bevolkte gebieden voorzieningen ko
men Maar de trek is daar voldoende
om het Initiatief aan het bedrijfsle
ven over te laten.
Nieuwe oorden.
Waar impulsen met geld en propa
ganda nodig zijn, dienen de nog maag
delijke en voor het toerisme geschikte
plaatsen in de plannlg te worden be
trokken. Daarmee wordt niemand ge
schaad want de trekpleisters van ons
toerisme worden toch wel bezocht.
De moderne vervoersmiddelen hebben
het afstandsbezwaar weggenomen.
In het kleine Nederland bestaan geen
afstanden meer. Juist als het gaat
om buitenlanders, die In groepsreizen
„alles-inbegrepen" ons land bezoeken,
heeft men het in de hand de verblijf-
en ontspanningscentra meer naar
stille oorden te verplaatsen en van
daaruit excursies te organiseren.
Helaas beschikt het onontdekte Ne
derland nog over onvold -r.de acco
modatie. Zelfs het wel ontdekte deel
van ons land kan op dit gebied nog
wel bijgeschoold worden, maar daar
buiten moet veel meer gebeuren. Het
is uitstekend om met grote sommen
geld mensen naar ons land te lokken
maar als ze werkelijk eens in drom
men kwamen moeten we ons op aller
lei manieren behelpen Op de topda
gen van ons toerisme wordt dit dui
delijk gedemonstreerd.
Langer tijdvak
Genoeg over de spreiding naar de
ruimte. De spreiding naar de tijd ls
een ander probleem Hier werkt het
bedrijfsleven mee door de gróte be
drijfstakken in onze nationale be
drijvigheid in verschillende tijdvakken
met vakantie te sturen naar gelang
de plaats waar men ligt. Ook het on
derwijs werkt mee om de vakantie
over Juli en augustus te spreiden al
laat het bijzonder or.derwijs daarbij
nog we' eens een steek vallen Wij
gaan vooruit, maar wij zijn er niet.
In de eerste plaats moet de maand
juni met de langste avonden meer ln
het vakantieschema worden opgeno
men. Dat geldt bovenal voor de tal
lozen die zonder schoolgaande kinderen
vakantie kunnen houden. De perso
neelsafdelingen van vele bedrijven
kunnen hiervoor een bijdrage leveren
Ook bulten die groep zou een aantal
gezinnen met vakantie kunnen als de
eindrapporten en examens niet in de
zomer vallen Naar onze mening kan
ook dat veranderen
Wintersport
Naast de zomervakantie moet voorts
een ruimer plaats toevallen aan de
wintervakantïe Daarmee wordt de zo-
merdrukte belangrijk verminderd.
Wij pleiten voor afschaffing van de
splintervakanties bij het onderwijs.
Er zou kunnen worden volstaan met
een goede zomer- en een dito win-
tervakantie Hiermee wordt het toeris
me in de winter bevorderd en dat ln
de zomer ontlast en dit komt aan de
vrije-tijds-nijverheid in alle opzichten
ten goede Het komt daarnaast ten
goede aan meer veiligheid in het ver
keer dat in juli en augustus dikwijls
overbelast is in geheel west-Europq.
Het betekent tenlotte een betere or
ganisatie voor ons gehele productie
proces omdat lange zomervakantie een
goede gang van zaken in het be
drijfsleven meer dan eens in de weg
staan. Men kan rond Kerstmis ook
wel bruin branden al men iets verder
van huis gaat. En wij gaan immers
steeds verder van huis 1 Al wij met de
spreiding maar niet te ver van huis
raken. Alleen dan wordt het beter en
goedkoper genieten.
SCHRIKSLAAN 19
SOESTD1JK
TELEFOON 3994)
De voedselhulp aan India ligt ons
allen nog vers in het geheugen. Af
gezien va.n de vraag of die hulp op
tijd komt, voldoende is of teveel is het
duidelijk dat de zelfde hulp zonder
te overdrijven ook kan worden ver
strekt aan een aantal arme landen.
Het is nu zeker dat er in grote gebie
den van de wereld een groot voedsel
tekort is. Dit tekort zal toenemen
naarmate de bevolkingsexplosies, die
te verwachten zijn, in omvang toene
men.
Aangezien honger de beste voedings
bodem is voor sociale onrust zal er al
les aan moeten worden gedaan om
een zo effectief mogelijke bijdrage te
leveren tot verzachting van de cata
strofe die helaas niet op korte ter
mijn is op te lossen.
Op punten waar de ergste nood zich
voordoet, zullen ook in de toekomst
directe acties uitkomst kunnen bie
den. Internationale hulporganen zui
len daartoe reeds vooraf schema's
moeten opstellen, met behulp waarvan
zij snel tot daden zullen kunnen over
gaan. De ervaring heeft geleerd dat
het geld wel op tafel komt als de
nood zich aandient. Dat is dan alvast
een voordeel van het bestaan van een
welvarend deel in de wereld.
Naar bankroet
Op lange termijn bieden hulpacties
geen oplossing. Dan moeten de oorza
ken van de honger en armoede wor
den weggenomen. Dat is geen geringe
opgave. Het leegschudden van goed ge
vulde zakken met geld in de kassen
van de jonge regeringen heeft weinig
zin Dat geld wordt met goede of kwa
de bedoelingen verkeerd gebruikt. Zelfs
wanneer er voedsel voor wordt gekocht
doet men in wezen niet anders dan
een poging om de zee leeg te schep
pen.
Als er sommen worden geleend aan
de ontwikkelingslanden, betekent dit
bepaald niet dat het geld nu niet
ondoelmatig wordt besteed omdat er
rente moet worden betaald. Men laat
de staatschuld aangroeien en de ren
telast stijgen zonder een hand uit te
steken. Het land komt voor een bank
roet, maar daar verbleekt niemand van.
Als landen met voedselovervloed. zoals
de V.S., van mening mochten zijn dat
ze hun produktie moeten beperken,
spannen ze ook het paard achter de
wagen, omdat het totale wereld-voed
seltekort er slechts door wordt ver
meerderd. Dat wordt ook ingezien en
men richt nu de voedselvoortbrenging
op die produktie, die in achtergeble
ven gebieden gemakkelijk kan wor
den vervoerd en gedistribueerd.
Eerst de oorzaak
De giften worden voortgezet maar an
derzijds dienstbaar gemaakt aan het
wegnemen van de oorzaken der voed
selschaarste. Die oorzaken zijn ener
zijds gelegen in het toepassen van
dikwijls reeds eeuwen verouderde agra
rische produktiemethoden en ander
zijds in overbevolking.
Het eerste gesignaleerde kwaad kan
op de lange duur effectief worden be
streden. Door de technische hulp in de
landbouwsector te bieden. Door aller
eerst te bezien op welke wijze de
landbouwmethoden moeten worden
veranderd. Vervolgens zal het onder
wijs op dit terrein voor oud en jong
moeten worden georganiseerd en dan
zal daar een staf van goede voorlich
ters op moeten volgen.
Het is een lange en moeizame weg die
niet geplaveid kan worden door een
aantal landbouwtractoren op een ver
laten weg te zetten En dan moet de
bevolking nog worden aangemoedigd
van de hulp gebruik te maken.
In natura
Zo kunnen de medewerkers aan de
voedselprojecten ook in voedsel wor
den uitbetaald of gedeeltelijk in voed
sel worden beloond. Ook kan men
tezeer versnipperde landbouwgrond op
nieuw verdelen en de gedupeerden met
voedselgiften helpen tot zij opnieuw
een arbeidsplaats in de landbouw heb
ben gevonden.
Het is duidelijk dat voor onderwijs
en voorlichting deskundigen nodig zijn
met een behoorlijke vooropleiding. Die
opleiding kunnen de westerse landen
geven. Al met al zijn wij in Neder
land nog niet zover naast het goede
spoor met de uitzending van hulp
ploegen. Geldzendingen zijn uitstekend
voor propaganda maar minder ge
schikt voor langdurige verheffing van
het volk. Ze werken zelfs wel ave
rechts. Er is daarom wel degelijk een
geweldige investering nodig in de hon
gerende landen. Deze investering wordt
geschat op een bedrag van 50 mil
jard dollar per jaar en zij bedraagt
een veelvoud van hetgeen er thans
wordt besteed.
Een deskundige als dr B. R. Sen, di
recteur-generaal van de voedsel- en
landbouworganisatie van de Ver. Na
ties, is van mening dat wij voor de
snel groeiende wereldbevolking vol
doende voedsel kunnen produceren,
mits de organisatie van de produktie
wordt aangepakt.
Chinees voorbeeld
Een voorbeeld van goede aanpak
schijnen wij in het verjongde China
te vinden. Daar worden nu. zij het
nog beperkt, wetenschappelijke land
bouwmethoden in praktijk gebracht.
De resultaten zijn dat in grote gebie
den de voedselopbrengst met 20 tot 30
procent stijgt. In bepaalde provincies
bedraagt de productiestijging meer
dan 50 procent. Inderdaad kan Chi
een belangrijke bijdrage leveren tot
de oplossing van het vraagstuk.
De snelle bevokingsvermeerdering
vormt de andere zijde van dit pro
bleem. Deze kan niet op commando
worden afgeremd. Onvoldoende ont
wikkeling. traditie en religie spelen
daarbij hun rol. Propaganda voor en
export op grote schaal van de ..pil"
zouden bepaald geen resultaat hebben.
Men stuit hier op een achterstand van
eeuwen, die niet in enkele decennia
kan worden overbrugd.
In het zelfde vlak ligt het grootste
deel van het ontwikkelingsvraagstuk.
Bij de oplossing van dat probleem
kunnen efficiency en vernuft worden
aangewend. Zij moeten worden toege
past en men kan er misschien vele
jaren mee overbruggen maar geen
eeuwen. Bij het geduld oefenen zal
het westen zijn grenzen moeten ope
nen voor de eindprodukten en grond
stoffen van de achtergebleven delen
van de wereld. Opdat zij adem kun
nen halen en vaart kunnen brengen in
hun programma's. Daarbij is het voor
naamste dat de landen met voedsel
schaarste maximale medewerking ver
lenen. Ook daaraan ontbreekt helaas
nog veel.
Woensdag voelde schipper J. K. bij
de pont op de Eem, in de nabijheid
van de Grote Melm, plotseling een
schok, waardoor de vaart van het
schip werd afgeremd.
Bij onderzoek bleek de ketting van
de pont niet op de grond te liggen,
maar nauwelijks onder de waterspie
gel, waardoor het schip er bovenop
voer.
De ketting brak. doch daar het schip
diep geladen was, konden eventuele
beschadigingen nog niet vaastgesteld
worden.
Het schip is het eigendom van S M. G.
te Amsterdam.
