KOFFIE
MELK
173155
179
4 ZWARE
REPEN
tp^
Het spoorkaartje
Crisis in de democratie
Grote verschuivingen in
Zweden en in Amerika
ÏOO
DAMES OPGELET!
195 voor
pot
95 cent
Kopen bij de
lis sparex
1 bij de koo
p! p|j
55
69
Kiezer voelt zich nietig
130 jaar geleden kwam
Van bijbel in drievoud tot simpel kartonnetje
Jubileumcompetitie van de
Pedaalridders
Klaverjasavond S.E.C.
Geslaagd
Rectificatie
1/1 fles
voor «wv
200
(melk, puur of hazelnoot)
van
voor
-10%
LADY NYLONS
per paar van
-10%
MARGARINE
AA met 9ct
AA Sparzegels
PINDAKAAS 1
AA met24ct
ïb-in%
ff VANILLEFROU
met 14ct
OD Sparzegels
4
a
Dat is goedkoop
Friese verfijnde margarine 110
(met grafis reep), 3 pakjesII3
225
GROENTE- EN FRUIT-AFDELING
BANKET
Gevulde Speculaas
van 105 voor
Ha de schok van dc staten- en gemeenteraadsverkiezingen met de tvinst
voor de Boerenpartij en de P.S.P. heeft onafgebroken de roep om vernieuwing
van ons politieke bestel geklonken. Die roep klinkt ook door in het appèl,
dat een nieuwe politieke groep. D'G6, dezer dagen tot het Nederlandse volk
heeft gericht. Hiermee is de tijdbom Gruyters (cx-V.V.D.), waar Toxopeus
en de zijnen zo bevreesd voor zijn, dan eindelijk geëxploideerd.
Deze groep, die een aantal frisse ideeën lanceert, pleit voor een „nieuwe
vitale democratie". Deze leus houdt feitelijk al in, dat onze huidige democratie
niet vitaal zou zijn en de kiezers weinig aanspreekt. Hoe valt deze crisis
in de democratie te verklaren
MEER CONTACT TUSSEN KEIZER
EN GEKOZENE
Uit de recente verkiezingsuitslagen
blijkt dat de traditionele partijen hun
greep op de kiezers verliezen. Een van
de oorzaken hiervan is, dat er geen
band meer bestaat tussen de kiezer
en degenen, die hem vertegenwoordi
gen. In haar jonge jaren bezat de
democratie nog een gedifferentieerd
bestel van regelingen, waaraan de in
dividuele mens direct en daadwerke
lijk kon deelnemen. Met de proble
men waarom het ging was hij even
vertrouwd als de kandidaten zelf.
Heden ten dage staat de kiezer tegen
over partijen van vaak kolossale om
vang. die hem even vreemd blijven
als de mammoetorganisaties op indu
strieel terrein. De resultaten zijn ge
compliceerd en worden door allerlei
methoden en praktijken nog meer In
de mist gehuld. Misschien vangt de
kiezer in de verkiezingstijd nog een
glimp van de voormannen van de
verschillende partijen op. verder ziet
hij ze alleen een keer in een onbedui
dend televisiepraatje. Kiezer en ge
kozene weten weinig van elkaar af en
de verhouding tussen beiden is levens
vreemd en abstract.
Evenals de invloed van de reclame
op de klant, lelden ook de methoden
der politieke propaganda tot een toe
genomen gevoel van onbeduidendheid
aan de zijde van de kiezer. Door een
steeds weer herhalen van leuzen en
het accentueren van factoren, die
niets met de eigenlijke zaak te maken
hebben, worden de kritische vermo
gens bij de kiezer afgestompt. Een
duidelijk appeleren aan het verstand
>7an de kiezer is bij de politieke pro
paganda eer uitzondering dan regel,
en dat zelfs in een democratisch land
als het onze.
Als kinderen
Gesteld tegenover de macht en om
vang van partijen, zoals door hun
propaganda gedemonstreerd, blijft de
Individuele kiezer niets anders over
dan een gevoel van nietige onmacht.
Dat wil niet zeggen dat deze persoon
lijke onbeduidendheid openlijk door
de politieke propaganda wordt ge
huldigd. Integendeel, men wordt juist
gevleid door een schijn van belang
rijkheid en een geveinsd beroep op
kritisch oordeel en onderscheidings
vermogen.
Het zijn die gevoelens van onmacht,
die de kiezer er toe brengen hun
stem op een min of meer extremis
tische partij uit te brengen. Veel
kiezers gaan zich voelen als kinderen,
die door hun ouders met een kluitje
in het riet worden gestuurd en hier
op door het aannemen van een pro
testhouding reageren. Die protesthou
ding moge dan evenzeer bedenkelijke
kanten hebben, ze is op zich niet on
begrijpelijk.
De groep D'66. waarvan vooral vele
oud-V.V.D.'ers deel uitmaken, wil nu
de sleur ln ons politieke bestel door
breken. Er zijn meer politici en poli-
tiek-geïnteresseerden, die in de loop
der jaren dit hebben gewild. Iedere
tijd kent zijn „saneerders", maar het
ziet er toch wel naar uit dat D '66
een zinneger bijdrage zal gaan leve
ren aan de sanering van partijver
houdingen in ons land.
Gruyters en zijn mannen schieten met
hun bezwaren meermalen in de roos.
Zo maken zij ernstige bezwaren tegen
de water-in-de-wijn politiek, die ons
politieke bestel meer en meer ver
bleekt. De kiezer stemt op een partij,
zonder dat hij van tevoren weet wel
ke beleidslijn die partij gaat volgen.
De V.V.D. heeft het afgelopen jaar te
gen regeringsvoorstellen gestemd, die
zij tijdens het vorige kabinet Marij-
nen zelf had bepleit en had helpen
voor te bereiden. Regeert de K.V.P.
met de socialisten, dan wordt het kie
zersvolk in verwarring gebracht door
de vele protesten van de zijde van de
rechtervleugel van deze partij. Re
geert de K.V.P. met de liberalen, dan
begint de linkervleugel van de partij
zo te morren, dat het kiezerskorps de
Indruk krijgt dat het nu wel helemaal
mis zal gaan.
Verder pleit D'66 voor een minister
president, die rechtstreeks door het
volk wordt gekozen en voor een her
stel van het oude districtenstelsel, dat
het persoonlijke element in de poli
tiek een betere kans zal geven. Al de
ze ideeën zijn de moeite van het
overwegen waard. Willen de traditio
nele partijen hun greep op de kie
zers niet helemaal verliezen, dan zou
den zij eens de zelfde activiteiten
kunnen ontplooien binnen hun eigen
kring. Men kan nu wel de huidige
constellatie krampachtig in stand wil
len houden, maar deze weg-van-de-
minste-weerstand leidt naar elekto-
raal verlies en naar een crisis ln onze
democratie, waarvan op het ogenblik
al duidelijk sprake ls.
Wanneer wij in de hal van het station trappelend van ongeduld in de rij
staan en wachten tot we ons plaatskaartje ontvangen hebben, waarna we pas
met onze reis kunnen beginnen, beseffen we niet dat ook dit kleine, eenvou
dige kartonnen kaartje een geschiedenis heeft.
Dit kleine vervoersbewijs, dat zo gemakkelijk zoekraakt, bestaat in zijn hui
dige vorm honderddertig jaar, maar voordien maakte men van andere ver
voersbewijzen gebruik.
Voor deze competitie waren alle wie
lerclubs uit ons district uitgenodigd,
maar op de eerste dag werd ook het
Zilveren Molentournooi verreden in
Wormerveer. waarvoor de meeste clubs
hadden ingeschreven. Hierdoor was de
deelname niet zo groot.
Als eersten starten 14 aspiranten en
3 veteranen. Zij reden een half uur
en drie ronden. Na enkele schermutse
lingen was het het Tempolid Cor van
Leijenhorst, die in de 6e ronde ont
snapte en geleidelijk een voorsprong
van een goede 100 meter wist op te
bouwen en deze le rit won.
Uitslag 1. Cor van Lijenhorst. 2. W.
Huigen. 3. Co van Zijtveld. 4. C Boe-
zaard. 5. H. Stekelenburg. 6. W. Kentie.
7 R. v. d. Linden. 8. R Jansen. 9.
John v. d. Berg. 10. W. v. d. Brug.
Veteranen 1. A. Emo. 2. H. Stouten.
3 C. de Jong.
De ruim 20 nieuwelingen hebben voor
durend strijd geleverd. Zij moesten
45 min. plus 3 ronden afleggen.
In de 3e ronde passeerde Jan W. de
Lange met een lichte voorsprong de
meet. In de 6e ronde was dit Joop
van Leijenhorst. Zo ging dit door.
velen lieten hun gezicht eens zien,
maar tot afscheiding kwam het niet,
zodat een massaspurt de uitslag moest
brengen.
1. J. van Beek. 2. Jan W. de Lange.
3 Arie Bakker. 4. Joop v. Leijenhorst.
5 W, Jansen. 6. G. v. d. Top. 7. Jac.
v d. Berg. 8. W. v. Schaik. 9. J. v.
Kooten. 10. A v. d. Pol. 11. Henk
Smeekes. 12. Ries v. Breukelen.
16 amateurs startten voor een rit over
ongeveer één uur. In de 6e ronde
kwamen Nu de Vries en Molenaar
met licht voorsprong door. In de 9e
ronde waren dit Rik Hees en A Vee-
nendaal. maar het peleton bleef at
tent en liet niemand ontsnappen. In
de 18e ronde probeerde Eddle de Lan
ge het. een ronde latr sprong Nlc de
Vries er bij. maar het peleton nam
deze twee weer onder zijn hoede.
In d 21e ronde gingen Ruttenberg en
Vervloet op avontuur uit en in de
26e ronde ontsnapte Wim Kruis.
Ruim drie ronden lang verdedigde hij
zijn kleine voorsprong, maar werd toch
ingelopen en ook hier moest de eind
spurt de beslissing brengen.
Uitslag 1. Rik Hees. 2. A. Veenen-
daal. 3. G. Brouwer. 4. Nic de Vries.
5 G. Ruttenberg. 6. Wim Schaeffer.
7 Leo Verhoef. 8. Dick Vervloed. 9. K.
de Jongh. 10. Eddie de Lange. 11. Wim
Kruis. 12. H. Molenaar.
HET BEGON IN DE DILIGENCE
Eigenlijk moeten we terug gaan naar
de tijd van de diligence. In het ver
verleden kwam men tot de overtui
ging. dat het bij het vervoer per dili
gence noodzakelijk was de reiziger
een vervoerbiljet te geven, opdat de
postiljon kon zien of voor de reis was
betaald.
In die tijd kon men niet zoals tegen
woordig naar de diligence gaan, een
kaartje kopen en meerijden. Men
diende een dergelijk biljet minstens
24 uur tevoren aan te vragen. Dan
werd er een formulier in drievoud ge
schreven. De reiziger ontving één
exemplaar, het tweede bleef op kan
toor, terwijl het derde aan de postil
jon werd gegeven, opdat deze bij con
trole de plaatskaarten der reizigers
met de ln zijn bezit zijnde afschriften
kon vergelijken.
Toen de spoorwegen hun Intrede de
den, werd dit systeem overgenomen.
In die eerste tijd moest men ook te
voren plaats bespreken en werden bil
jetten in drievoud uitgeschreven. Doch
spoedig bemerkte men, dat dit zeer
omslachtig was. Men zon op een een
voudiger systeem.
Koperen plaatjes
In Engeland vond men er wat op.
Een spoorwegmaatschappij aldaar
voerde ln 1832 koperen plaatjes in,
waarop de naam van de maatschap
pij. het station van bestemming en
een serienummer stonden vermeld.
Deze koperen plaatsjes gebruikte men
voor de reizigers derde klasse, aange
zien hun aantal het grootste was.
Voor de eerste klasse werden nog bil
jetten in drievoud uitgeschreven.
Onderweg kwam de conducteur en
controleerde de penningen, die hij in
ontvangst nam. Later werden zo ge
sorteerd en naar het station van her
komst teruggezonden, opdat ze weer
gebruikt konden worden.
Ongetwijfeld was dit een aardig sys
teem. dat zeer economische werkte,
maar toen na verloop van tijd de
stroom treinreizigers steeds groter
werd, bleek het ondoenlijk elke avond
al die duizenden plaatjes te sorteren
en terug te sturen. Weer moest men
naar een ander systeem zoeken.
Het kartonnen kaartje komt
De in 1792 in Lancashire geboren
Thomas Edmondson, die in 1836 sta
tionchef te Milton werd, komt de eer
toe de geestelijke vader van het hui
dige spoorkaartje te zijn.
Hij zag al heel spoedig, dat het ge
bruikelijke systeem niet voldeed en
geruime tijd piekerde hij over een op
lossing. Hij construeerde een laatje,
waarin kleine kartonnen kaartjes in
omgekeerde volgorde van nummering
werden geplaatst, een eenvoudig sys
teem van touwtjes en katrollen maak
te het de bediener mogelijk een be
paald, gewenst rijtje kaartjes naar
voren te schuiven, waarvan dan het
voorste kaartje werd verkocht.
Hier liet Edmondson het niet bij,
want zijn systeem was nog niet per
fect. Hij vond ook een dateermachine
uit, waarin het kartonnen kaartje
tussen twee kaken werd geklemd en
op de juiste datum werd afgestem
peld. Aanvankelijk waren die kaken
van hout, in één van deze stond de
datum in spiegelbeeld gesneden. Later
vervaardigde hij een en ander van
metaal.
De wereld rond
Zijn vinding vond na korte tijd alge
mene erkenning en niet alleen in En
geland maar over de gehele wereld
ging men tot dit systeem over. De
grote glorie heeft hij zelf niet mo
gen beleven, want juist in 1851. toen
men tot invoering van zijn systeem
Vrijdagavond werd in de kantine van
S.E.C. aan de Bosstraat de eerste kla
verjasavond van dit seizoen voor de
OL. Zimmermanbeker gehouden.
Onder leiding van de heer W. de
Bruin hebben een zestigtal deelnemers
om de hoogste eer gestreden.
De uitslag was: 1. J. Duyst, 6132 pun
ten. 2. Mevr. Surstedt 5613. 3. H. Ze-
zink 5448. J. v. h. Klooster 5411. 5.
B. de Bruin 5377.. 6. L. v. Breukelen
5339. 7. Mevr. Groenesteyn 5288. 8.
Mevr. v. Breukelen 5220. 9. Heer Ste-
ginga 5210. 10. J. Duyst 5161. 11. G.
Duinkerken.
De troostprijs voor de dames ging
naar Mevr. de Bruin met 3957 punten,
die voor de heren naar F. Duyst met
*2786 punten.
De volgende klaverjasavond van S.E.C.
wordt gehouden op vrijdag 21 okto
ber, wederom in de S.E.C. kantine,
aanvang 20.00 uur.
elders overging, overleed hij. Edmond
son stelde ook zelf de standaardmaat
van het kaartje vast en deze wordt
nog overal gebruikt, namelijk 57 bij
30^4 mm.
Al is in onze tijd een en ander meer
geperfectioneerd, toch gerbuikt men
nog steeds het systeem van Edmond
son. namelijk het kleine kartonnen
kaartje, opgesteld in rijtjes, welk
kaartje op datum afgestempeld wordt,
al zijn er op de grote stations al inge
nieuze machines in gebruik, die blan
co kaartjes „drukken", terwijl de
klant er voor het loket op wacht.
De Zweedse socialisten hebben bij de
'raads) verkiezingen een gevoelige klap
gekregen: ze daalden fors van vijftig
naar tweeënveertig procent. En het
pleit voor de democratische opvattin
gen van premier Erlander dat hij naar
aanleiding van deze uitslag overweegt
om dan ook maar vroeger verkiezin
gen te houden voor het parlement.
Sinds 1945 regeren in Zweden de so
cialisten. En ln grote trekken beke
ken hebben de Zweden geen reden tot
klagen gehad. Het land ls nog steeds
een van de welvarendste ter wereld
met sociale voorzieningen die als mo
del dienen voor menige andere natie.
Maar geen regeerder kan het natuur
lijk ooit iedereen naar de zin maken.
Iedere keer moet zo de groep van de
minder tevredenen wel stijgen en
overeenkomstig de aanhang bij de
stembus dalen. Dan toch 21 jaar lang
de meerderheid van de kiezers achter
clch te krijgen ls geen geringe pres
tatie. Wat de socilallsten nu opgebro
ken Is, dat zijn waarschijnlijk twee
dingen.
Zo langzamerhand menen de Zweden
dat het grote elan uit de regerings
ploeg ls, dat die min of meer op zijn
routine drijft en ook ondanks ver
moeidheidsverschijnselen wel door
kan draaien. En bovendien is zo af
en toe iets aan het licht gekomen
dat twijfel doet rijzen of overal wel
de juiste mannen op post zitten.
Er zijn enige schandalen geweest, ln
het bijzonder een spionageproces
waarbij een hoge officier ln dienst
bleek te staan van de sowjet-unle,
iets wat in een aan zijn neutraliteit
verknocht land als Zweden nog zwaar
der telt dan ergens anders. Voor de
Zweden kennelijk voldoende aanlei
ding om ook anderen weer eens een
kans te willen geven hun ideeën als
regeerders in de praktijk te brengen.
Klap voor negers
Het grote talent van president John
son - al gebleken toen hij onder
Kennedy nog vice-presldent was - is
dat hij kans ziet senaat en huis van
afgevaardigden te bewegen tot aan
neming van de regeringsvoorstellen.
Soms op een manier die de Ameri
kanen „arm twisting" noemen: pogin
gen om onwillige senatoren de arm
uit het lid te draaien.
Ditmaal is het hem niet gelukt. Sena
tor Everett Dirksen, de leider van de
republikeinse minderheid, zei ronduit
dat het nooit zou instemmen met de
nieuwe (neger-) burgerrechtenwet,
vooral om titel IV dat betrekking
heeft op het recht van leder om te
wonen waar hij wil. Met andere woor
den dat een huiseigenaar niemand als
huurder of koper mag weigeren om
dat die een neger is.
Dat hoofdstuk van de wet was overi
gens van te voren al wat ontkracht
doordat lang niet alle woningen er
onder vielen, maar zelfs nu was het
Dirksen te gortig. En zoals hij te vo
ren Johnson had geholpen om wetten
er door te krijgen, zo zei hij nu nee.
Voor een deel heeft dit te maken met
de dalende populariteit van Johnson,
onaangenaam aan het licht gekomen
toen allerlei democratische partijaf-
delingen liever Robert Kennedy dan
hem als eregast hadden bij de dure
dlnertjes die de partijkas moeten
spekken voor de komende verkiezin
gen. (Dit - tussen haakjes - geeft bo
vendien aan dat de opvattingen van
Kennedy, die radicaler en vooruitstre
vender zijn dan van Johnson, kenne
lijk populairder worden: een teleur
stelling voor diegenen die menen dat
de natie meer hunkert naar een wen
ding naar rechts.) Johnson is dus in
eigen gelederen niet meer de kardina
le factor die hij geweest ls en ook
in het land is de invloed van zijn
woord gedaald. Dus automatisch ook
onder de politici.
Dreigbrieven
Maar van nog groter invloed is ge
weest dat de heren senatoren zelden
zo'n stroom brieven hebben gekregen
van verontruste kiezers die zeiden dat
hun senator niet meer op herverkie
zing hoefde te rekenen als hij deze
wet hielp aanvaarden.
De schrijvers van die epistels waren
mensen die een jaar geleden wel
licht gezegd hadden „waarom niet?"
als hun gevraagd werd of ze een ne
ger als buur zouden willen hebben.
Maar Intussen zijn er zoveel rassen-
rellen geweest met zoveel geweld dat
dit „waarom niet" vervangen is door
„onder geen beding". Bovendien is ln
de negerbeweging zelf een verande
ring aan de gang. Niet alleen dat de
Invloed stijgt van lieden als Btokeley
Carmlchael die ijveren voor black po
wer (zwart aan de macht), maar juist
door de felle aard van hun uitspraken
krijgen ze aanzienlijk meer publici
teit dan de gematigder meerderheid
die nu eenmaal zo lang actief ls dat
er weinig nieuws meer van te vertel
len valt.
Gevolgen
Negerleiders als King hebben ln grote
mate vooral in het noorden bij blan
ken het besef gewekt dat wat deze
vroeg niet meer dan fair en fatsoen
lijk was. Carmlchael en de zijnen
hebben voor deze aanvaarding een
grote angst in de plaats gebracht. En
vandaar dat Johnsons wetsvoorstel in
de senaat aan de kant is gelegd.
Dat die wet er niet door is, is op zich
niet zo belangrijk. Zoveel stond er na
een reeks aderlatingen eigenlijk al
niet meer in. Maar voor de negerbe
weging als geheel - zowel voor de
vleugel-Carmichael als voor de vleu-
gel-King - is het een tegenvaller. Dit
afwijzen van een niet onredelijke idee
kan de neger moeilijk anders inter
preteren dan dat Washington het
toch maar beter vindt als de zwarte
bevolking ln getto's verkommert.
Het is een klap in het gezicht die er
alleen maar toe kan lelden dat de
negerbeweging nog feller wordt en
het in den vervolge nog meer in ge
weld gaat zoeken dan in de door King
bepleite overreding en zachte dwang.
Zodat de volgende zomer in de V.S.
nog wel weer ettelijke graden „heter"
kon worden dan deze met al zijn on
lusten al is geweest.
Voor de MO.-akte Staats-, Provincie-
en Gemeenterecht slaagde aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht de heer
J. R. L. P. E. van Hoorn, hoofdcom
mies bij de afdeling Eigendommen
van Gemeentewerken, alhier.
In het verslag van de Floraliatentoon-
stelling hebben wij de naam R. K.
Huishoudschool gebruikt.
Van de zijde van die school, welke wij
met deze naam noemden, wordt ons
er op gewezen, dat deze naam onjuist
is en moet zijn R.K. Meisjesschool
voor maatschappelijk onderwijs.
VAN
hotelkwalfteit VOOR
1/1 FLES
-10%
89
L'
pakje
1SO gram nu £rj
Gebraden gehakt 0/-10%
blik 350 gram f A
Varkensvlees nu 119-10%
Reuzenonibijtkoek
van 89 voor 79-10%
Pindakoekies I
pakje
zakje AP
Toüee excellentOJ-iol
250 gram aa
Borstplaat 09-io%
familiefles Spar-Up
van 61 voor
•10%
Zo-klaar pudding CQ
22akjeSvan78voor"lO%
300 gram
Koffietaai
10%
150 gram
Banketstaaf
Alleen vrijdag:
Groot stuk -J 7H
BERNER GEBAK W
Bij f 5.— boodschappen:
Groot pak CA
NOBO SPRITS
Alleen bij ons in Soest en omgeving:
3 paar Nylons 30 den., ook micro, slechts
Alleen woensdag bij aankoop van 500 gram gehakt f70
(puur vlees) IJO
500 gram i f
GESNEDEN ANDIJVIE voor I
500 gram MALSE ROSBIEF of 47Q
CONTRA-FILET, nu OIO
250 gram OHO
MALSE BIEFSTUK, nu tf*O
500 gram OIO
MALSE RIBLAPPEN, nu OIO
Alleen maandag en donderdag:
500 gr. MAGERE DOORREGEN VARKENSLAPJES f HQ
zonder zwoerd en been 113'
Woensdag:
500 gram OH
PANKLARE ANDIJVIE
Donderdag
1 kilo 00
PRACHT SPINAZIE O*
10 kilo KLEIAARD APPELEN OEQ
(Meerlanders) Z«J3
Vrijdag en zaterdag:
1 KILO SPERZIEBONEN 89
1 KILO le SOORT BANANEN 79
1 KILO FIJNE HANDPEREN 59
Dinsdag:
500 GRAM PANKLARE PREI
1 KILO MOOIE COXS
24
79
loo
-3.
