I
wim
Van spenezalf en lampetkannen
tot delicatessen uit de gehele wereld
m
ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van onze zaak C 28 september
Twee verbouwingen
huidig
gaven het pand zijn
aanzien
Reeds vier generaties Joh, Mets in Soest
Dinsdag, 27 september 1966
VAN WEEDESTRAAT 90 - SOESTDIJK TELEFOON 02955-2404
Vijfd
e generatie heeft zich reeds aangediend
Wij leveren aan het Hof
van H. M. de Koningin
editie
JOH. METS DELICATESSEN 1866-1966
28 september 1966 is een feestdag
voor de familie Mets. De overgrootva
der van de huidige Joh. Mets, eige
naar van de bekende zaak in delica
tessen aan de Van Weedestraat hoek
Korte Brinkweg, opende toen namelijk
honderd jaar geleden aan het Kerkpad
N.Z. nr. 20 zijn eerste levensmiddelen
zaak.
Deze opening kreeg toen een enigszins
officieel tintje doordat op dat moment
ook de mogelijkheid werd geschapen
om ingeschreven te worden in het
register van de Kamer van Koop
handel te Amersfoort.
Hoewel het nu precies een eeuw
geleden is dat de firma Mets in Soest,
dat toen nog slechts drieduizend In
woners telde, werd opgericht, ligt het
echter toch voor de hand dat vóór
de officiële oprichtingsdatum ook al
in levensmiddelen e.d. werd gehan
deld.
Met de hondekar. tegenwoordig een
historisch voertuig, werd een groot
gedeelte van de toenmalige klanten
kring wekelijks bezocht. Een klanten
kring die toen in hoofdzaak bestond
uit de Soester boeren.
Daar vooral in de zomermaanden de
boeren geen gelegenheid hadden om
naar de winkel te komen om hun
voorraden als koffie, thee specerijen,
zeep, tabak e.d. aan te vullen, noopte
dat de heer Mets met de hondekar
„de boer op te gaan".
Het doet nu wel even vreemd aan
als we kennis nemen van de artike
len die op de wagen lagen uitgestald,
spenenzalf en lampetkannen vormden
beslist geen uitersten.
In 1891 vierde men zonder enig uiter
lijk vertoon het 25-jarig jubileum
terwijl men beslist met enige vol
doening kon terugblikken op die suc
cesvolle vijfentwintig jaar.
In de winkel aan het Kerkpad heeft
de firma Mets dertig Jaar zaken ge
daan. met enige weemoed stapte men
dan ook in 1896 over uit de landelijke
stilte naar de veel drukkere hoofd
weg. waar het huidige pand werd be
trokken.
Gelijk met deze verhuizing deed ook
een ander genre cliëten zijn intrede.
Door zijn ideale ligging aan de hoofd
weg, vonden ook de Soester notabelen
hun weg naar de winkel van Mets.
Op de wekelijkse boodschappendag
ging mevrouw met haar rijtuig en
koetsier naar de winkel en deed haar
inkopen, die werden opgeborgen in de
grote mand die de koetsier torste.
Ook de paardetram, die reed vanaf
de toenmalige remise, thans het
plantsoen bij het Emma-monument bij
de Oude Kerk. naar Baarn en terug,
bracht de winkel vele nieuwe cliënten.
Het kon ook haast niet anders, want
precies als nu de bus van Tensen,
had ook de paardetram een halte
juist voor de deur.
Ook in die tijd schroomde de heer
Mets (grootvader) niet om met de
hondekar op pad te gaan. Op gezette
tijden trok hij richting Baarn om op
het spoorwegstation gist te gaan la
den wat hij daarna bij de Soester
bakkers uitventte.
In 1916, tijdens de eerste wereldoorlog.
Soest telde toen reeds tienduizend in
woners, herdacht men het 50-jarig
bestaan.
De decembermaand, een maand met
bij uitstek gezellige familiefeesten, die
ook nu uiteraard nog een topmaand
is in de verkoop, was ook vroeger al
een drukke maand, is nu echter de
grootste drukte geconcentreerd rond
kerst en oud en nieuw, toentertijd
was de alom bekende „Sint Nicolaas-
tafel van Mets" de grootste trekpleis
ter in de decembermaand.
Er was een groot verschil in de wijze
waarop men de boodschappen deed in
vergelijk met nu. Haalde men toen
aan het begin van de winter van di
verse artikelen zoveel in huis, dat men
als het weer slechter werd niet het
huis uit hoefde, tegenwoordig haalt
men meer afgepast.
Het was vroeger beslist geen uitzon
dering als men aan het begin van de
winter diverse keren per dag een mud
of half mud peulvruchten e.d. ver
kocht, tegenwoordig is een kilo al
een flinke verkoop.
Artikelen als boekweitmeel en boek-
weitgrutten zijn tegenwoordig zo goed
als onbekend, en waar vindt men nog
kruideniers die zelf azijn maken, waar
verkoopt men nog zeep die met de
houten spaan uit het vat geschept
het feit dat het pand van de firma
Mets, met nog enkele andere gebou
wen in de omgeving, op de nominatie
heeft gestaan om als Duitse repre
saille-maatregel. met de grond gelijk
gemaakt te worden.
Toen deze geruchten de buitenwacht
bereikten, waarschuwden men direct
de heer Mets, en met man en macht,
waaronder de zusters uit het Sint Jo-
sephgesticht, dat al eerder door de
Duitsers werd genaast, waarom zij
ren, zodat ledereen van deze aanbie
ding kon profiteren.
Het verhaal doet de ronde dat er in
in weken niet zoveel glimmende neu
zen in Soest hadden rondgelopen.
De bij de partij zeep meegeleverde
shampoo vond geen aftrek bij de men
sen een aanwijsbare oorzaak had dat
niet. Tot het opeens storm begon te
lopen. Op een vraag van de heer Mets
wat gaat u toch met de shampoo
doen, kreeg hij als antwoord „gor
dijnen wassen".
In het begin van de oorlog, september
1941, bestond de zaak 75 jaar, terwijl
Soest al twintigduizend inwoners telde.
Veel van de mensen die toen al tot
de vaste cliëtenkring behoorden, treft
men ook nu nog in de winkel aan,
terwijl men velen van hen niet eens
van naam kent. laat staan hun adres
weet
Zo zag men het pand van de firma
Mets in 1896, als men van Soestdijk
kwam. Links de Korte Brinkweg,
rechts de Van Weedestraat.
moet worden en in het speciale zeep-
papier wordt verpakt Die tijd is
voorbij. Het is nu nog uniek als men
ergens onverpakte levensmiddelen kan
kopen, op zijn minst ouderwets.
Toen in 1927 de vader van de huidige
Joh. Mets in het huwelijk trad, werd
de zaak volledig gemoderniseerd.
De winkeldeur die zich tot dan op de
punt van het pand had bevonden
werd naar de zijkant, zijn huidige
plaats, verhuisd. Door deze enorme
verbouwing kwam zoveel ruimte be
schikbaar, dat men het gedeelte waar
zich thans de wijn-afdeling bevindt,
kon verhuren aan de Baarnse foto
graaf Voskuyl.
De donkere oorlogsjaren '40-'45
Tot de donkere oorlogsjaren 1940-'45
ging de zaak jaar voor jaar vooruit,
steeds werd de sortering groter, steeds
deden nieuwe artikelen hun intrede,
maar met de regelmaat van de klok
verdwenen ook van die typische ou
derwetse dingen.
Spenenzalf en Haarlemmerolie en vele
andere artikelen vond men al lang niet
meer in de winkel.
Van de vijf oorlogsjaren is veel in de
herinnering blijven hangen, al slijten
de vervelende dingen met het verstrij
ken van de jaren.
Zolang als mogelijk was heeft men
aan de vraag naar levensmiddelen
proberen te voldoen, op basis van
„leven en laten leven", maar waar af
gaat en niet bijkomt, moet heel spoe
dig „neen" verkocht worden.
Iets wat veel mensen niet weten is
De firma Mets, in 1866 officieel
begonnen aan het Kerkpad N.Z. nr. 20
verhuisde in 1896 naar het tegen
woordige pand, wat in 1880 nog dienst
deed als Soester Gemeentehuis.
Zoals vroeger gebruikelijk was waren
de cellen voor de arrestanten even
eens in het gemeentehuis onderge
bracht, terwijl ook de veldwachter er
zijn domicilie had.
Het radicaal verbouwen van tegen
woordig kende men vroeger niet, toen
men het pand dan ook betrok werd
het zo goed en zo kwaad het maar kon
voor bewoning geschikt gemaakt en
klaar was men.
De overdreven dikke muren tonen
nog onomstotelijk aan dat de cellen
in het voormalig Soester Gemeente
huis van een bijna niet te overtref
fen kwaliteit waren.
In de jaren dertig, toen men wat
meer gewend was als het op verbou
wen aankwam, heeft het pand, na
een volledige verbouwing zijn huidig
aanzien gekregen.
hun intrek hadden genomen in het
buurpand van de firma Mets huize
„Beversstein", bracht men een groot
gedeelte van de huisraad van de fa
milie Mets eveneens onder in „Bevers
stein".
De zusters konden toen meteen hun
uit voorzorg op de zolder van de fa
milie Mets opgeborgen kerkelijke kost
baarheden in veiligheid brengen.
Pastoor Voss van de Petrus en Paulus-
kerk, die ook van deze idiote repre
saille hoorde, toog met opgestoken
zeil naar het hoofdkwartier van de
Duitse Orts-commandant in de „Witte
Burcht" aan de Soester Engweg.
Het is geen langdurige bespreking ge
worden, de Orts-commandant trok
voor wat het pand van Mets betrof
zijn uitgevaardigde order in.
Naar later bleek was deze represaille
een uitvloeisel van een van zijn stom
dronken buien.
Uiteraard waren er ook wel grappige
voorvallen, een van die voorvallen
was dusdanig amusant, dat we u deze
niet willen onthouden.
Op een morgen kwam een C.C.D.-amb
tenaar de winkel binnen en vroeg of
de heer Mets belangstelling had voor
een partij inbeslaggenomen zeepver-
vangend wasmiddel. De heer Mets die
in deze handel wel iets zag kocht de
partij. De volgende dag stopten twee
vrachtwagens voor de winkel en laad
den twee ton zeep af, maar niet zoals
de heer Mets had gedacht twee ton-
maar tweeduizend kilo.
Zijn grootste probleem was toen wel
„hoe kom ik zo gauw mogelijk van die
partij surrogaatzeep af".
Nog diezelfde dag verschenen grote
aanplakbiljetten op de etalageruiten,
waarop een geweldige „zeepverkoop"
werd aangekondigd, die de volgende
morgen om acht uur zou aanvangen.
De verpakking van dit zeepvervangend
wasmiddel was dusdanig slecht, dat
door het stuiven in het magazijn de
heer Mets flauw viel van de inge
ademde zeep.
Nadat men hem weer bij zijn positie
ven had gebracht en voor alle zeker
heid direct in bed gestopt had, heeft
hij ongetwijfeld nog vele uren wak
ker gelegen en zich afgevraagd wat
de dag van morgen dan wel zou bren
gen.
Toen hij de volgende morgen wakker
werd van een enorm geroezemoes on
der zijn raam, was zijn eerste reactie
„narigheid", maar toen hij zijn gor
dijnen opende zag hij een meterslange
rij mensen die de aanvang van de
zeepverkoop stonden af te wachten.
Het was zo druk, dat besloten werd
de hoeveelheid per persoon te limite-
Na de bevrijding
Na de oorlog voltrok zich de groei
van de zaak nog sneller. Dit werd
mede veroorzaakt door de enorme
vooruitstrevendheid van de heer Mets.
Het past niet in het kader van dit
jubileum hier uitgebreid op in te gaan,
maar om deze progressiviteit te bewij
zen behoeven we alleen maar te me
moreren dat de eerste T.L.-verlichting
in Soest brandde bij de firma Mets,
terwijl daar ook de eerste ballpoint
op de toonbank lag.
Voor zijn reclame-folders was de heer
Mets niet aangewezen op de Soester
drukkers, hij had namelijk zijn hobby
gevonden in het stencillen van aller
lei reclamedrukwerk, verluchtigd met
diverse toepasselijke illustraties. Een
hobby dus, die hem in zijn zaak goed
van pas kwam.
In 1896 was de firma Mets Depothou
der van de Hilversumsche Wijnhandel,
De tegenwoordige aanblik heeft niets
meer van het vroegere schilderachtige.
hoewel deze naam heel wat doet ver
moeden, kwam het er in de praktijk
op neer dat men zijn keuze kon doen
uit zoete en droge wijnen. Men ver
langde in die tijd ook niet meer.
In 1950 ontving de firma Mets de ver
erende opdracht regelmatig te mogen
leveren aan het hof van Hare Majes
teit de Koningin, dat deze leveranties
steeds tot volle tevredenheid zijn ge
schied blijkt wel uit het feit dat ook
Hare Koninklijke Hoogheid prinses
Beatrix de firma Mets tot leverancier
heeft verkozen.
In 1958 werd de zaak overgenomen
door de huidige Joh. Mets en, zoals
het zo vaak gaat als jong de plaats
gaat innemen van oud, er komen
nieuwe ideeën. Eén van die ideeën
die door de jonge Joh. Mets werd
verwezenlijkt was de geheel nieuwe
en aan de tijd aangepaste wijnzaak.
Deze speciale wijn-afdeling deed de
verkoop belangrijk toenemen. De re
den voor deze stijgende omzet ligt voor
de hand. Een groot gedeelte van onze
bevolking brengt zijn vakantie door
n het buitenland. Duitsland, Frank
rijk. Italië, Spanje enz. Daar het in
die landen een gewone zaak is om
bijna bij iedere maaltijd wijn te ge
bruiken, is het te begrijpen dat ook de
Nederlandse vakantieganger deze ge
woonte enigszins overneemt.
Hoewel men meent dat men tegen
woordig geen particuliere wijnkelders
meer aantreft, althans niet in verge
lijk met vroeger, is het tegendeel waar
Nog diverse malen richt men met de
deskundige hulp van de heer Mets een
wijnkelder in of vult men een be
staande wijnkelder aan.
Indien nodig gaat men dan met de
cliënt naar het Kempinski-proeflokaal
in Amsterdam en keurt en koopt daar
dan in overleg met de cliënt.
Alle ingrdiënten
voor Indische gerechten
Na de politionele actie in Indonesië,
toen duizenden Nederlanders terug
keerden na een langdurig verblijf, vol
ledig gewend aan de leef- en eetge
woonten van het land, groeide ogen
blikkelijk de vraag naar artikelen
voor de bereiding van de specifieke
Indische gerechten en de gebruiks
voorwerpen daarvoor.
In zeer korte tijd was in de zaak een
belangrijk gedeelte gereserveerd voor
deze vreemde loot in de levensmidde
lensector.
De in die tijd veelvuldig verschenen
Indische restaurants waren ongetwij
feld mede oorzaak van de enorme
vlucht die de verkoop van deze artike
len nam.
Radio en televisie maakten de
huisvrouw kwaliteitsbewuster.
Zowel de programma's van de radio
als die van de televisie maken de huis
vrouw tegenwoordig attent op de juis
te levensmiddelen, men is daardoor
veel kritischer geworden. Mede hier
door steeg de vraag naar „Reform"-
artikelen.
De firma Mets voorzag in deze vraag
en breidde daarom ook in deze rich
ting belangrijk uit. zelfs zo, dat men
officieel de naam „Reform-huis" mag
voeren.
De veelvuldig verbreide mening dat
alleen levensmiddelen „Reform" kun
nen zijn is volkomen onjuist, er zijn
zelfs diverse soorten cosmetica, thee
elixers enz. die deze naam mogen dra
gen.
Diverse specialiteiten
Ook voor de barbeque en kaas- en
vleesfondue is men volledig ingericht.
Het is enorm gezellig, maar bovendien
een delicatesse bij uitstek. Voor deze
specialiteiten zijn bij de firma Mets
meer dan honderd verschillende soor
ten sauzen verkrijgbaar.
Vol trots toonde de heer Mets ons zijn
sortering bonbons van Mousset uit
Arnhem. Inderdaad vol trots, omdat
het een eer is deze bonbons te mogen
verkopen. De zaken waar deze exclu
sieve chocolade en bonbons verkocht
worden, zijn namelijk geselecteerd uit
honderden gegadigden.
De bonbons die in prijs variëren van
ƒ1.45 tot ƒ1,80 per 100 gram. zijn
volledig handwerk en mede daardoor
een lust voor het oog maar bovenal
een streling voor de tong.
Een afdeling waar de heer Mets onge
twijfeld eer mee inlegt, is de afdeling
waar men een grote sortering dieet-
artikelen aantreft.
Suikervrij en zoutloos. Voor iemand
die er niet mee te maken heeft, een
afdeling waar geen belangstelling voor
is, maar voor de mensen die door
ziekte of iets van dien aard wel ver
plicht zijn deze artikelen te gebrui
ken, een afdeling die goud- waard is.
Een grote sortering, variërend van sui
kervrije chocolade tot zoutloze be
schuit. Men kan zijn keuze maken
uit meer dan 150 verschillende arti
kelen.
Tot besluit
Wanneer wij onze ogen door de zaak
laten dwalen langs de vele ontelbare
artikelen, maken wij in gedachten een
wereldreis, er is bijna geen land ter
wereld dat niet met een of ander
artikel vertegenwoordigd is.
Niet iedereen zal van al deze artikelen
de gebruiksmogelijkheden en toepas
singen kennen, dit is beslist niet on
begrijpelijk.
Juist dit heeft de heer Mets goed be
grepen. Wanneer men de zaak ver
laat als men zijn inkopen heeft ge
daan, dan weet men wat men heeft
gekocht, maar, en dat is beslist geen
bijzaak, men weet ook wat men er
mee kan doen.
Nu, zoals men zo vaak zegt, de gezel
ligste maanden van het jaar weer voor
de deur staan, zal menigeen, om zijn
feestjes e.d. beslist te doen slagen, de
weg naar Joh. Mets' delicatessenzaak
weten te vinden, met in zijn achter
hoofd de niet meer weg te denken
Mets'-slogan „Mets, alles voor uw
avondjes"
Honderd jaar staat de zaak al inge
schreven op naam van een Joh. Mets.
Vier generaties Joh. Mets zwaaiden er
reeds de scepter en wanneer de voor
tekenen ons niet bedriegen, heeft een
kleine, de vijfde Joh. Mets. die al
kruipend zijn hoofd om de hoek van
de deur stak, zich reeds aangediend.
