Doorwerken met reuma
H
SimON DE WIT
/POTJ
59
ritje
ti
2f/2 ^Aardappelen RQ
>-markten
Schouder--* n q
Rib- 4Qo
Belegen kaas 915
t-HuishoudJam fiQ
(^-Groentesoep RQ
d)-Puddingsaus &Q °*"!!!L49
Haas- 990
Salsa 3=ft
Biefstuk L O O
mm-
benen
Soep-
pakket 118
109
SWAGE
75
Jan H?g£l,6Q <^-*PPelsap5g
49
karbonade I uO
karbonade*. «JO
karbonade w£0
Rosbief.,?,«tl,
20
Perssinaasappelen
k
Boerenkool
^marga^ine
Boterhamworst
Nylons (s)-Vaatwas on
Macaroni ha Rookworst qc
Vooral onder huisvrouwen veel slachtoffers
50.000 vrouwelijke patiënten
MET RAAD EN DAAD
LUXEMBURG
EEN LAND VAN
PARADOXEN
DOORSMEREN
GARAGE BOSBOOM
(D-Pudding
VERGETEN GROEP
Klaar terwijl u wacht
REVEROL
SMEERSTATIOX
200
Gewrichtsreuma is een gevreesde riekte, die voorat veel vrouwen schijnt te treften.
Deze zie-te grijpt zelfs meer om zich heen dan menigeen zou hebben verwaeht.
Volgens een reeent rapport van de Nederlandse Vereniging tot Rheumabestryding
zou byna 65van de reumalUders uit vrouwen bestaan. Het aantal vrouwen, dat
in ernstige mate aan deze kwaal lijdt, wordt op ongeveer 50.000 geschat en min
stens een kwart hiervan kan onmogelijk huishoudelijk werk verrichten
Het genoemde rapport is samengesteld door het Instituut voor sociale geneeskunde
van de universiteit van Leiden. Enquetriee was zr. W. Buchel, die regelmatig con
tact heeft gehad met een paar honderd vrouwelijke reumapatiënten en die dan
ook de aangewezen persoon was om ons in te lichten over dit ernstige vraagstuk.
Het onderzoek naar de validiteit van
de huisvrouw, lijdende aan reumatoïde
arthritis, leverde een aantal markante
feiten op. Ongeveer 60 van de onder
vraagde vrouwen leed altijd pijn en
zeker 20 °/o had er periodiek last van.
Ongeveer 22 van de onderzochten
was in het geheel niet in staat huis
houdelijke werkzaamheden te doen en
een veel grote aantal verrichtte alleen
zeer lichte werkzaamheden.
Opmerkelijk was dat ongeveer een der
de van de aan reuma lijdende vrou
wen de medische voorschriften voor
oefening niet opvolgde en een nauwe
lijks kleiner aantal er eigenlijk maar
zo'n beetje met de pet naar gooide.
Sommige onderzochte vrouwen hadden
voorschriften tot het gebruiken van een
hulpmiddel (wandelstok, zwachtels, rol
stoel etc.) maar in vele gevallen volg
den zij die niet of slechts gedeeltelijk
op.
Zr. Buchel meent dat deze categorie
vrouwen tot de vergeten groepen be
hoort. De man wordt omringd met me
dische zorg, want hem heeft men no
dig in het arbeidsproces. De controle
rende arts staat bij wijze van spreken
dagelijks aan zijn ziekbed. „Maar men
vergeet dat de ziekte van de huis
vrouw van grote invloed op het gezin
kan zijn. Helaas wordt „huisvrouw"
nog steeds niet als een beroep be
schouwd terwijl het misschien wel het
zwaarste beroep is dat er is."
Geestelijke spanningen
Het leed van de huisvrouw die aan
reuma lijdt en daardoor haar werk
zaamheden niet naar behoren kan ver
richten. is bijzonder groot, vindt zr. Bu
chel. Zo kunnen de meeste reumatische
vrouwnen hun kwaal niet aanvaarden.
Zij weten er niet mee te leven en zo
doende wordt hun ziekte een zware be
proeving, die een stempel op het gezin
drukt. „De meeste van deze vrouwen
kunnen het niet verwerken, dat zij het
huishouden moeten overlaten aan ande
ren. Sommigen trachten nog vanuit hun
ziekbed de zaak te regelen en dat geeft
natuurlijk weer extra spanningen. Toch
maak je het ook mee, dat in sommige
van deze gezinnen de onderlinge ver-
HEIDE - Wij bezitten een stuk natuur-
heide. Hoe moet deze heide worden be
handeld; moet ze worden geknipt of
verbrand? En wanneer moet dit gebeu
ren? Deze heide staat ongeveer een half
jaar.
Antwoord: De heide is nog erg jong en
heeft dus nog niet zijn mooiste groei
en bloei bereikt. Wij willen u daarom
adviseren er niets aan te doen. Alleen
kunt u voor een vlotte groei er in de
winter wat korte stalmest tussen strooi
en. Gebruik vooral geen compost of
kalkhoudende meststoffen, daar heide
houdt van een meer zure grond.
Alleen als na verloop van jaren de hei
de te hoog en te kaal wordt of sterk
aangevreten wordt door de heidekever
is het soms nodig de heide af te maaien
of als er gelegenheid voor is, af te
branden. U kunt dit het beste doen in
de winter. In het voorjaar loopt ze dan
weer uit en u krijgt dan weer een
jong, gezond gewas.
Wanneer u de heidekever bespeurt
(bladeren worden sterk aangevreten,
worden bruin en sterven vaak af) dan
stuiven met D.D.T. stuif 5 zodra u
vreting bespeurt. Dit om verdere uit
breiding te voorkomen.
SEALBONT - Ik heb gelezen dat seal-
bont wordt verkregen door het levend
villen van duizenden jonge zeehonden.
Is er geen kunstbont in de handel
waardoor zulk een vreselijk bedrijf on
nodig wordt? Hoe wordt imitatiebont
verkregen?
Antwoord: Er zijn drie soorten seal bont
t.w.:
a. seal-bisam (huid van bisam);
b. seal electrique (elektrisch gescho
ren konijn);
c. seal of sealskin (huid van de zee
hond of zeeleeuw).
Het is een fabeltje dat sealbont ver
kregen wordt door het levend villen
van duizenden jonge zeehonden.
Imitatiebont wordt verkregen door dc
vervaardiging van pluche-achtige weef
sels, zogenaamde poolweefsels met een
speciale poolketting, die het haardek
vormt. Het grondweefsel bestaat uit
katoen, terwijl voor de poolketting ge
woonlijk mohair of gollen garen wordt
gebruikt.
NAMEN - Wat betekenen de namen
Mirjam en Marcel?
Antwoord: Mirjam is een naam die
voorkomt in het Oude Testament. Men
zegt ook wel Miriam. Over de betekenis
van deze naam zijn de geleerden het
kennelijk niet eens. Sommigen menen
dat het „de weerspannige" is, anderen
zeggen dat het „verlangen" betekent.
Marcel is de Franse afleiding van Mar-
celis of Marcellinus. De betekenis is „de
strijdbare".
SCHILDERIJ VAN REMBRANDT -
Waar hangt het schilderij van Rem-
brandt „Meisje met bezem"? Wanneer
heeft Rembrandt dit geschilderd? Wie
stelt het meisje voor?
Antwoord: Het schilderij van Rem
brandt „Meisje met bezem" bevindt
zich in de National Gallery te Was
hington. Het stuk is gesigneerd en ge-
éiteerd 1651. Het is niet bekend wie
het meisje voorstelt.
houdingen er zelfs beter op worden.
Man en kinderen trachten zoveel moge
lijk de vrouw te steunen en aldus ont
staat er een sfeer van samenwerking,
die er soms vóór de ziekte van de
vrouw niet was."
Hoe komt het dat vooral zoveel vrou
wen door reuma worden getroffen? Zr.
Buchel meent dat het harde werken van
de vrouw, haar grote verantwoordelijk
heid, hieraan niet vreemd is.
Over het algemeen wordt aangenomen
dat psijchische factoren mede ten
grondslag liggen aan reumatische aan
doeningen. Grote geestelijke spannin
gen. die dikwijls teruggrijpen tot de
vroege jeugd, komen bij vele patiënten
voor. In haar gesprekken met rond 200
aan reuma lijdende huisvrouwen heeft
zr. Buchel deze stelling in verreweg de
meeste gevallen bevestigd gezien.
Niet efficiënt
Hoe komt het dat zovele reumatische
vrouwen zich niet houden aan adviezen
van de specialist? Want dat is een van
de opvallendste conclusies van het rap
port.
Zr. Buchel: „Al die adviezen zullen wel
heel deskundig zijn, maar ze houden
geen rekening met de bijzondere taken
van de huisvrouw. Een veel gegegeven
advies is bijvoorbeeld dat men om het
uur een kwartiertje moet rusten. Maar
welke huisvrouw komt daar aan toe?"
Voorts is de zorg, die aan de reuma-
patiënten wordt gegeven, dikwijls niet
bijster efficiënt, zo meent zr. Buchel.
Verschillende instanties bemoeien zich
met hen, zodat er in één huishouden
soms een specialist, een arts, een ge
zinsverzorgster, een maatschappelijk
werkster en een verpleegster rondwan
delen.
Overgeleverd
Dat is allesbehalve prettig voor de pa
tiënt, die dan toch wel de indruk moet
krijgen dat hij volkomen aan de des
kundigen is overgelevrd. De psychische
spanningen, die niet zelden aan reuma
ten grondslag liggen, worden op zo'n
manier nog eens extra gestimuleerd.
Tenslotte meent zr. Buchel dat de huis
vesting ook nog altijd een groot pro
bleem is. Het is natuurlijk een hope
loze toestand, wanneer een aan reuma
lijdende huisvrouw ergens drie-hoog
woont. Het trappen lopen betekent voor
haar een uitzonderlijke zware belasting.
Vochtige huizen zijn ook funest.
„Niettemin moeten wij de huisvestings
instanties de deur plat lopen om een
ander huis te krijgen. En dan kijkt men
ons nog aan met een gezicht van: Ko
men ze nou alweer zeuren? Vanzelf
sprekend is dit voor ons niet altijd even
bemoedigend, vooral omdat wij weten
hoe hard het nodig is dat de patiënt
gaat verhuizen."
Het Groothertogdom Luxemburg is
slechts 2586 vierkante kilometer groot.
De architectuur is middeleeuws en de
gewoonten en tradities staan zo ver van
de hedendaagse werklijkheid af, dat zij
uitstekend als achtergrond voor een
sprookje kunnen dienen. Paradoxaal ge
noeg is het een bloeiende natie, die als
staalproducent de zevende plaats in
Europa inneemt en het hoofdkwartier is
van de Europese Gemeenschap voor Ko
len en Staal, doch slechts 330.000 zielen
telt. Het land is lid van de E.E.G., de
N.A.T.O. en de Verenigde Naties. Wij
Nederlanders vinden Luxemburg een
FOTO
i
BURG. GP0THES1
TEL:3317
SOESTDJK
klein land en wij glimlachen wanneer
wij vernemen, dat er in dat land slechts
115.000 radiotoestellen in de huiskamers
staan. Toch heeft Radio Luxemburg het
krachtigste zendstation van Europa, dat
in de omliggende landen aan veertig mil
joen Europeanen nieuws en ontspanning
brengt. Het devies van het groothertog
dom luidt: „Mir wölle bleiwe wat mir
sin" (wij willen blijven wat wij zijn) en
dat is dan wellicht de reden voor de
vasthoudendheid, waarmee dit volk zowel
de legers van Julius Caesar als de tra
wanten van Hitier het hoofd heeft weten
te bieden, ondanks de bezetting van vijf
jaar gedurende de laatste wereldoorlog.
De laatste jaren hebben verscheidene
Amerikaanse ondernemingen zich in Lu
xemburg gevestigd, die chemicaliën,
kunststoffen, landbouwwerktuigen en
rubber produceren. De staalindustrie
vormt echter nog steeds 75 van het
nationale inkomen: 1.45 miljard gulden
per jaar. Het probleem van werkloosheid
kent men er nauwelijks. In juli 1965
waren er tien mensen zonder werk, ter
wijl het aantal vakatures 915 bedroeg.
Het staalgebied is nog geen vijftig kilo
meter lang en nauwelijks zeventien kilo
meter breed, alhoewel het ondergronds
ietwat groter is, omdat de tunnels onder
Frankrijk en België, uiteraard met toe
stemming van deze landen, doorlopen.
De gelijknamige hoofdstad ligt midden
in het land en wordt door de rivieren de
Alzette en de Petrusse in tweeën ge
splitst, alsmede door talrijke ravijnen
en afgronden. Zesenzestig bruggen zorgen
echter voor een doeltreffende oeverver
binding.
Tijdens de oorlog 1914-1918, toen de
Duitsers het land onder de voet liepen,
had het Luxemburgse leger 250 man
onder de wapenen, waarvan 75 muzikan
ten. Drieduizend man namen dienst in
het Franse Vreemdelingenlegioen, waar
van echter bij het staken van de vij
andelijkheden nog slechts 372 in leven
waren.
In 1940 vielen de Duitsers opnieuw Lu
xemburg binnen, annexeerden het land
en verboden de Franse taal. Wrede ver
geldingsmaatregelen, zoals overal in de
door Duitsland bezette gebieden, werden
door de bezetters toegepast op iedereen,
die zich niet aan de „levensstijl" van
het Derde Rijk wenste te onderwerpen.
In 1942 brak er een algemene protest
staking uit, die meedogenloos werd on
derdrukt. Tien procent van de bevol
king, 27.000 Luxemburgers, werden onder
dwang gerekruteerd, in gevangenissen
geworpen of gedeporteerd. Aan het einde
van de oorlog werd het noordelijke deel
van het land het strijdtoneel van het
Ardennenoffensief. Toen de strijd ten
einde was, lagen tienduizend Duitsers en
negenduizend Amerikanen in de aarde
van het Groothertogdom.
Frans
De Luxemburgers behoren tot de best
geschoolde en ontwikkelde Europeanen.
Het Frans is de officiële taal, doch de
kranten verschijnen meestal in het Duits.
De dagelijkse omgangstaal is het Letze-
burgesch, een Moezel-Frankisch Duits
dialect, zwaar doorspekt met Franse uit
drukkingen, dat vrijwel nergens anders
wordt verstaan. Zelfs in Zwitserland is
de taalvermenging niet zo volkomen.
Soms zetten de kranten hun artikelen
zowel in het Duits als in het Frans. In
1963 vierde men het duizend jarig be
staan van het land, dat oorspronkelijk
bestond uit een door Siegfried, de stich
ter van het Huis van Luxemburg, ge
bouwd fort. Dit werd gebouwd op de
ruïnes van een Romeinse toren, de Luci-
linburhuc (Klein Fort). Het land is be
halve in deze eeuw, regelmatig aange
vallen door Spanjaarden, Oostenrijkers
en niet te vergeten de legers van Na
poleon. In 1867 verzekerde het Verdrag
van Londen de neutraliteit van het uit
geputte geschonden doch standvastige
land.
Een interessant detail, dat de werkelijk
heidszin van de Luxemburger duidelijk
illustreert, is het feit, dat de vier dag
bladen alle partijbladen zijn. Op kosten
van de regering worden echter elke
veertien dagen samenvattingen van de
kamerdebatten gedrukt, die aan elk huis
gezin worden toegezonden, zodat iedereen
zich een objectief oordeel over het re
geringsbeleid kan vormen. Het drukken
van deze samenvattingen wordt elke keer
aan een andere drukker gegund, teneinde
de beschuldiging van vriendjespolitiek
te voorkomen. Een nuchter standpunt.
De verhouding tussen het hof en de
bevolking is even nuchter. Toen Prins
Jan, de zoon van Groothertogin Char-
lotte, in 1953 trouwde met Josephine
Charlotte van België, stonden er geen
drommen mensen uren van te voren
klaar om maar geen glimp van de ade-
lijke stoet te missen. Journalisten, die in
grote getale naar de hoofdstad waren
gekomen om de bruiloft te verslaan en
gewend aan idolate verering van andere
vorstelijke personen, vroegen aan een
voorbijganger waarom er vrijwel nie
mand langs de route stond opgesteld.
„O", sprak de man, „wij komen straks
wel even naar buiten, maar we hoeven
echt geen uren te gaan staan wachten,
alleen maar om de groothertogin en haar
zoon te zien. Die zien we bijna elke
week hier of daar".
En inderdaad, groothertogin Charlotte
verschijnt zo vaak in het openbaar, dat
niemand het vreemd vindt haar gewoon
tussen het publiek in de winkels te zien
staan. Geen enkele Luxemburger wel te
verstaan.
Geen langdurige wachttijd daar er 2
smeerbruggen ten dienste staan.
Vakkundig personeel.
Eerste klas smeermiddelen.
Birkstraat 105 - Soest - Telef. 3256
1e KWALITEIT
diepvries
450-gramspak
PLANTEN.
pakjes
per lUU gram
zakjes
naadloos perpaarllw dubbele flacon
GELDERSE
gesneden 500 gram W per atuk w
HET UNIEKE
SPAARSYSTEEM
VAN
SIMON DE WIT
OP DE T.V. OP:
Vrijdag 13 januari
op Ned. II na het
nieuws van 8 uur.
Bij elke gulden aan boodschappen kunt
u een spaarzegel 10 cent kopen. Voor een vol
spaarboekje (500 zegels) ontvangt u prompt
60 gulden terug, dus een TIENTJE TOE.
geborsteld, gesorteerd per zak
GOUDSE VOLVETTE
EN....LAGE PRIJZEN IN ONZE
500 gram
500 gram
500 gram
500
gram
1/2 kilo van 240 voorÜHI ^0r
diverse smaken per pot
per blik
per flesje ^0 j ïf
Geldig t/m 18 jan. a.s.
SII
DE
(circa 2 kg) voor
