Fokker Fellowship
de lucht in
Lwoko
Treffende herdenking
bij het monument
Hervorming
van het kiesstelsel?
NIET KIBBELEN
MAAR
SAMENWERKEN
GRATIS
BABY-PAKKET
MOEDERDAG
„De Ouwe Stee"
Ook nu bij uw
slijter
wijnhandelaar
Burgerlijke stand
Het eerste Nederlandse straalverkeersvliegtuig
I. Hoppenbrouwers
een aardige verrassing
Grote buit bij inbraak
Vleesverkoop
Prachtige vertolking van
het Requiem van
W. A. Mozart
Aktiecomité uit baar
dankbaarheid
GOEDKOOP BIER (pils),
Firma J. G. Brouwer en Zoon
Verandering spreekuur
Burgemeester
Rectificatie
Ned. Vrouwen Electr. Ver.
Telmachine in duinen
Evenredige vertegenwoordiging heeft ook nadelen
gevonden
Halve eeuw evenredige
vertegenwoordiging
Bondswandelmarsen
Eerste Soester
Begrafenis-Onderneming
DINSDAG 9 MEI 1967
De Fokker F. 28 A-l PH-JHG „Fellow-
■hip" wordt gereed gemaakt voor zijn
•erste proefvlucht, die tegen half mei
xal worden gemaakt door drie mannen
van de Fokkerfabrieken onder gezagvoe
ring van testpiloot Jan Mol. De slanke
groen-wit gespoten machine is uit de fa
briek gerold en wordt nu dagelijks op
de grond getest. Het geloei van de Spey-
Junior straalmotoren is al geregeld rond
de Fokkerfabrieken op Schiphol te ho
ren.
Nóg is de brede romp volgepropt met
dure meetapparatuur, die pas in een
verre toekomst plaats zal maken voor
de 60 gerieflijke passagiersstoelen. Eerst
komen maandenlange testvluchten aan
de orde, die voornamelijk boven de
Noordzee en deels wellicht in Spanje
onder warme omstandigheden! zui
len worden uitgevoerd.
De A-l is voorzien van een extra nood-
luik onder in de rompneus en de drie
man bemanning zal tijdens de proef
vluchten parachutes dragen. In geval
van nood zullen zij zich met hun para
chutes snel door het noodluik kunnen
werpen. Een soortgelijke procedure werd
gevolgd bij het testen van b.v. de
D.C.-8 en de Russische IL-62.
Twee jaar
De proeven zullen tot 1969 duren. Vroe
ger was het zo dat een filmcamera iedere
zoveelste seconde filmopnamen maakte
van een instrumentenpaneel waarop de
uitslagen van de metingen waren af te
lezen. Deze klassieke manier wordt in
de F. 28 ook nog wel toegepast, maar
slechts als „reserve".
Hoofdzaak is nu de zgn. digitale meet
methode, waarbij rekenmachines de
meetresultaten automatisch berekenen.
Er moeten tijdens de proefvluchten met
de F. 28 miljoenen meetgegevens worden
verkregen. De A-l en de A-3 zijn de
beide prototypes van de F. 28, waarbij
Van Weedestraat 80-82
Soest
In Enschede raakt het ene textielbe
drijf na het andere in moeilijkheden.
Het produktiepatroon van de textielin
dustrie heeft zich de laatste jaren zo
snel moeten aanpassen aan de als een
kameleon van kleur veranderende dy
namiek van het economisch leven, dat
er kennelijk slachtoffers moeten vallen
ook onder de meer moderne bedrijven.
Bij de aanpassing komt men financiële
adem tekort. Zelfs onze grootste tex
tielbedrijven kunnen binnen redelijke
termijn niet weer in de pas komen. Het
is in dit verband tekenend dat onze
grootste beleggingsmaatschappij, Robe-
co, zich genoodzaakt heeft gezien de
aandelen van Nijverdal-ten Cate af te
stoten. Men verliest het vertrouwen.
Met het oog op de grote moelijkheden
in de textiel zou de regering tijdelijk
moeten ingrijpen ten behoeve van de
gehele bedrijfstak. De zaak wordt nu
voorgesteld alsof de overheid in En
schede ingrijpt ten behoeve van de
werkgelegenheid in Twente. De fabri
kant krijgen daarbij, zoals gebruike
lijk in de laatste tijd, de schuld in de
schoenen geschoven. Zij hebben zich
niet tijdig geworpen op de vervaardi
ging van andere produkten. Zij faalden
daarbij in hun beleid op lange termijn.
Dit is een even onzinnige als onjuiste
redenering.
Het is geen zaak van werkgevers te
zorgen voor voldoende gespreide pro-
duktie in een streek. Dat is een beleids
zaak van gemeente, provincie of rijk.
Het is daarnaast zo dat de komst van
andere bedrijven in Twente ten tijde
van de arbeidsschaarste de textielindu
strie van het hoge loonpatroon des te
eerder naar de ondergang zou hebben
gedrongen.
Blijft over de collectieve verantwoorde
lijkheid van alle betrokkenen bij de
zaak. De regering omdat zij niet tijdi-
ger de helpende hand heeft toege
stoken. De werkgevers omdat zij niet
vroeger de werkgelegenheid de bel
heeft aangebonden. De werknemersor
ganisaties omdat zij niet in een vroeger
stadium hebben onderkend dat de op
geschroefde looneisen als een boeme
rang op hun hoofd zouden neerkomen.
Zou men niet liever ophouden met het
uitdelen van beschuldigingen en ge
zamenlijk trachten uit de impasse te
geraken? Het wordt de hoogste tijd.
de A-3 van minder instrumenten wordt
voorzien. De A-3 zal echter langdurige
en moeilijke proeven gaan nemen in
een zogenaamde ijsvormende atmosfeer.
De A-4 is een reserve-machine met een
beperkte taak, die in een latere fase van
het testprogramma eventueel kan inval
len. De A-2 is een niet-vliegend proto
type voor structurele proeven op de
grond.
Snufjes
De nieuwe Fokker, het eerste straalver
keersvliegtuig van Nederlands ontwerp
en de eerste Fokker-verkeersmachine die
nu eens niet als hoogdekker is uitge
voerd, heeft tal van interessante techni
sche snufjes. Daar zijn b.v. de grote
remklappen achter aan de staart, een
constructie die uniek is voor wat be
treft een verkeersvliegtuig. De Engelse
Buccaneer marinestraaljager heeft een
soortgelijke bouw, en tijdens de tweede
wereldoorlog had de Duitse Dornier Do
217 duikbommenwerper een dergelijke
constructie, al werkten de remklappen
in het puntje van de staart daar net
andersom, als een paraplu, terwijl bij de
F. 28 de remklappen als het ware tegen
de luchtstroom in worden opengedrukt.
Deze remklappen geven de F. 28 als het
ware een „instelbare weerstand". De
meeste straalverkeersvliegtuigen hebben
remklappen op en onder de vleugel, die
aërodynamisch gezien minder gunstig
werken.
De F. 28 heeft een vleugel met een re
latief matige pijlstelling. Het toestel is
ontworpen voor de korte afstand en
daarbij is een super-snelheid niet nodig.
De F. 28 vliegt dan ook met een snel
heid van zo'n 836 km per uur. De vleu
gels worden gebouwd door de Engelse
vliegtuigfabriek van Short. Even heeft
de Franse Sud Aviation nog aan de
vleugels van de F. 28 gewerkt, maar om
politieke reden hebben de Fransen toen
hun medewerking gestopt, waarna Fok
ker moest omzien naar een nieuwe
partner die in Short gevonden werd.
Dit heeft wèl een half jaar vertraging
gegeven. Ook de Hamburger Flugzeug-
bau en de Vereinigte Flugtechnische
Werke in Bremen zijn bij de bouw en
de ontwikkeling van de F. 28 betrokken.
Miljoenen
Wie zich verdiept in de kosten van een
dergelijk project komt bij duizelingwek
kende getallen terecht. Fokker cn het
N.L.R. (Nationaal Lucht- en Ruimtevaart
Laboratorium) spanderen 145 miljoen
gulden aan ontwikkelingskosten (onder
regeringssubsidie). Het buitenland zal
nog eens ca. 70 miljoen gulden bijdragen
aan de ontwikkelingskosten. Dat is to
taal 215 miljoen gulden, en daar zijn de
(dure) ontwikkelingskosten van de En
gelse straalmotoren nog niet bij. Alleen
al de windtunnelproeven hebben 5 mil
joen gulden gekost.
Eigenlijk is zo'n project met tot dus
verre een vaste bestelling op zegge en
schrijve één machine, besteld door de
Duitse L.T.U. een enorme gok. Maar
ook in de vliegtuigbouw geldt: wie niet
waagt wie niet wint. De Nederlandse
ontwikkelingskosten worden door de re
gering betaald. Op de eerste 25 vlieg
tuigen die Fokker verkoopt, behoeft
niets te worden terugbetaald. Tussen de
26ste en 125ste machine die worden ver
kocht moet Fokker alles terugbetalen
(samen met het N.L.R.). Vanaf de 126ste
machine die verkocht wordt moet Fok
ker de rente van het geleende geld aan
de regering terugbetalen.
Eind 1968 of begin 1969 zal de eerste
Fellowship in operationele dienst komen
bij de Duitse chartermaatschappij L.T.U.
(Lufttransport Unternehmen).
Niet te zien
Natuurlijk hoopt iedereen dat de F. 28
die 9 miljoen gulden per stuk kost
een even groot succes zal gaan wor
den als de F. 27 Friendship, die met z'n
meer dan 400 verkochte exemplaren nu
samen met de Engelse Viscount behoort
tot de meestverkochte na-oorlogse ver
keersvliegtuigen.
Het is jammer dat de Fokker-directie
besloten heeft de nieuwe F. 28 niet ten
toon te stellen op de Parijse Saon eind
mei/begin juni. De Fellowship zal alleen
op zaterdag 3 juni en misschien ook op
zondag 4 juni een vlucht Amsterdam-
Parijs maken en dan tijdens de lucht-
show laag over Le Bourget vliegen.
Maar op de grond zal het toestel niet te
zien zijn. Onder het mom van „we wil
len geen drommen kinderen rond onze
nieuwe machine" heeft Fokker hiertoe
besloten.
We betreuren dit ten zeerste. De gehele
internationale luchtvaartpers, die 25 mei
op Le Bourget zal zijn verzameld, zal de
nieuwe Fokker niet te zien krijgen. De
duizenden luchtvaartenthousiasten die
naar Parijs komen om de nieuwste vlieg
tuigen van nabij te zien en te fotogra
feren zullen géén Fellowship aantreffen.
Russen wel
Wanneer alle vliegtuigfabrikanten het
zelfde standpunt innamen als de Fok
kerdirectie, kon de „static show" op Le
Bourget wel inpakken. Trouwens, in de
vroegere glorie jaren van de aviatiek
dacht Fokker er ook anders over. Toen
in het goeie ouwe Grand Palais de spik
splinternieuwe Fokker G-l jachtkruiser
stond opgesteld tijdens de Parijse Salon
van 1936, dromden óók duizenden men
sen en kinderen rond het toestel.
En toch zijn deze manifestaties ons in
ziens belangrijk om de naam van een
nieuw Fokker-produkt én bij de pers én
bij het grote publiek ingang te doen vin
den. Jammer dus dat de Fellowship-
presentatie op de Parijse Salon tot dit
ene lage zoemertje over Le Bourget be
perkt zal blijven.
Het zullen vooral weer de Russen zijn
die dit jaar de Parijse Salon met hun
nieuwe vliegtuigen gaan „veroveren".
Wanneer alle westerse vliegtuigfabrieken
hun nieuwe vliegtuigen thuis zouden
gaan houden, wordt de aandacht voor
het Russische produkt nóg groter.
voor elke baby, die op dinsdag 8 mei,
woensdag 9 mei of donderdag 10 mei
1967 in ,,'t Hart" van Soestdyk wordt
geboren.
Ter gelegenheid van de groots-opgezet
te bazar ten behoeve van de Stichting
Jeugdzorg Soestdijk, welke op boven
genoemde data gehouden wordt, wordt
er namens de bazar aan elke baby, die
op een der bazardagen geboren wordt
in 't Hart van Soestdijk, een gratis
babypakket uitgereikt.
Vanzelfsprekend óók voor die baby's,
die feitelijk in het Hart hun ouderlijk
huis hebben, doch die in een ziekenhuis
of kraaminrichting geboren worden.
Deze „kleintjes" zullen namelijk in de
toekomst naar het Jeugdhuis trekken,
dat misschien volgend jaar al gebouwd
wordt in de omgeving van de Speel
tuin aan de Nachtegaalweg. Het eerste,
dat De Stichting voor die kleintjes wil
doen, is hen een baby-pakket cadeau
geven.
Elk baby-pakket wordt zorgvuldig sa
mengesteld door het bestuur van het
bazarcomité, waarin o.a. ook mevr. dr.
Borst en mevr. dr. Helder zitting heb
ben.
Voor de handel in Soestdijk is dit een
unieke kans om mee te doen!
Alle détailhandelaren in Soest(dijk) mo
gen artikelen geven om deze Baby
pakketten nog aantrekkelijker te ma
ken. Ieder détaillist mag er eigen re
clame of visitekaartje aan toevoegen.
Voor deze baby-pakketten wordt niets
gekocht; alles wordt vrijwillig en koste
loos gegeven.
Bij de overhandiging door dames van
het bazar-comité zal er een toelichting
gegeven worden op alle onderdelen en
de gebruiksmogelijkheden van deze Ba
by-pakketten, zoals bij de Felicitatie-
dienst gebruikelijk is.
Deze bijzondere bazar-activiteit wordt
hartelijk in de aandacht van de Soester
middenstand aanbevolen. Toezeggingen
voor de deelname aan of afgifte van
goederen voor de baby-pakketten kan
geschieden ten huize van mevr. W. H.
Pijlman-Oudheusden, Dr. Rupertlaan
17, tel. 5145 (b.g.g. 6375-5127).
Bij de speciaalzaak voor geschenken
Van Weedestraat 51,
geschenk.
De prijzen zullen U erg meevallen!
Bij aankoop boven 10,
krijgt U bovendien
(tot 13 mei)
vindt U voor moederdag altijd een apart
Er werd ingebroken in het café-res
taurant op het Soester Hoogt, eigenaar
B. uit Soesterberg. De dief (of dieven)
is (zijn) binnengekomen door een boven-
tuimelraam aan de achterzijde. Toen kon
een deur worden geopend.
Voor ongeveer vijfhonderd gulden werd
ontvreemd, nl. 40 pakken koffie, 96 fles
jes limonade, 3 dozen, ieder met 36
stuks Mars, 3 dozen, ieder met 36 stuks
Nuts, 70 rollen mentos, een blik ge
vulde koeken, 1 doos met 48 chocolade
repen, l doos met 72 chocoladerepen,
72 rollen frutella, 70 eieren en een wol
len tafelkleed.
Morgenmiddag, 2 uur, heeft aan het
slachthuis verkoop van vlees plaats
aan de houders van grijze kaarten, ge
nummerd van 1 tot en met 65 en gele
kaarten genummerd van 1 tot en met
75 en van 200 tot en met 275.
Jammer was het dat de Petrus en Pau-
luskerk woensdagavond niet geheel ge
vuld was, want dat verdiende de uit
voering van het Requiem van Mozart,
onder leiding van Maarten Kooy, zonder
twijfel.
Enige honderden personen hebben met
volle aandacht genoten van de prach
tige zang van het Hervormd Jeugdkoor
Soest en van de begeleiding van het
orkest van de Nederlandse Cantorij.
Behalve dat enige jongens en meisjes
van het jeugdkoor o.a. Jan van Bar-
neveld, Peter Kooy, Ria, Ineke en Cis-
ka Scheele solopartijen zongen, werd er
ook solistische medewerking verleend
door Wandert Jagtenberg, Pier Veld
man en Corneus de Groot.
De accoustiek in deze kerk is uitste
kend en alles klonk duidelijk en fraai
van klank.
Behalve enige technische ongelijkheden
bij de violen kan Maarten Kooy met
zeer veel genoegen terugzien op deze
uitvoering en het bewonderenswaar
dig wat hij, speciaal met de jeugdige
zangertjes, heeft weten te bereiken.
Maarten Kooy, die regelmatig met zijn
zangers en zangeressen kerkconcerten
geeft, verdient alle waardering, daar hij
op muzikaal gebied Soest een uitste
kende klank naar buiten bezorgt.
De burgemeester van Soest, mr. S. P.
Baron Bentinck, woonde de uitvoering
bij.
Enige maanden geleden hebben be
woners van de Rubenslaan de omge
ving zich tot B. en W. gewend met het
verzoek speelterreinen beschikbaar te
stellen voor de kinderen uit die om
geving.
Tot grote vreugde van dit destijds ge
vormde actie-comité heeft de gemeente
dit verzoek ingewilligd en een grote
speelweide van 150 X 200 m. aan de
Soesterengweg, tegenover de Witte
Boerderij, ter beschikking gesteld.
Er zijn zelfs doelpalen enz. geplaatst,
zodat de jeugd volop kan sporten en
spelen.
Het actiecomité rekent er echter op,
dat het spelen in de plantsoenen nu
afgelopen is en hoopt, dat de buurtbe
woners hun medewerking zullen geven,
door de kinderen hierop attent te maken.
en prima kwaliteit.
Vf literHes 2 voor 89 cent
literfles 3 voor 83 cent
Heeft u onze originele
FRANSE BRANDY (cognac)
al gedronken??
Per 1/1 fles slechts 8,75
Alleen bij:
Wijnhandel - Slijterij
Steenhoffstr 64. - Tel. 2551
Wtf bezorgen gratis door heel Soest.
Het gebruikelijke spreekuur van de
burgemeester wordt deze week niet ge
houden op woensdag doch op donder
dag 11 mei, van 9 tot 10 uur.
In ons vorig nummer deelde wij mede,
dat door H.M. de Koningin postuum de
bronzen draagpenning was toegekend,
als beloning voor menslievend hulpbe
toon, aan de vorig jaar, tijdens een
oefening in handgranaat werpen om het
leven gekomen reserve tweede luitenant
C. van de Groenekan te Soestdijk en
dat de uitreiking van deze koninklijke
onderscheiding op 3 mei zou plaats
hebben.
Na het afdrukken van ons blad bleek,
dat de persoon, die de gegevens voor
het bericht aan één onzer verslaggevers
had verstrekt, zich helaas in de datum
had vergist. De onderscheiding zal mor
genochtend aan mevrouw Van de Groe
nekan voor het front van de troep wor
den uitgereikt.
Voor de afdeling „Eemland" van de
Ned. V.E.V. gaf mevrouw F. H. Gre-
ver-Tonckens, presidente van de afde
ling Amersfoort, een lezing met kleu
rendia's over haar belevenissen achter
het ijzeren gordijn. Het is een wonder
bare reis geweest, die door spreekster
gemaakt is door Joego-Slavië, Rusland
en Oost-Duitsland, in groepsverband.
Begeleid door een Russische gids, die
verschillende talen sprak, werd Mos
kou bekeken. De russen zijn trots op
hetgeen bereikt is, doch alleen van
mooie, nieuwe huizen, hotels e.a. mo
gen foto's gemaakt worden.
In het centrum zijn goede wegen, el
ders zandpaden. Het grote Bolstoy-
theater is bijna altijd uitverkocht; nog
steeds staan honderdon mensen in de
rij om de gestorven Lenin te zien.
Nachtclubs kent men niet in Rusland.
Opvallend zijn de schone straten, die
door vrouwen onderhouden worden.
Ook in dt metro, waar men veel beeld
houw- en smeedwerken ziet, is geen
ongerechtigheid te bekennen.
Hoewel de Rus meer vrijheid geniet,
dan onder het tsarenbewind, is de te
genstelling met het westen nog groot;
steeds is er controle op iedereen en
alles Er zijn alleen staatswinkels, waar
niet alles voorradig is en de meeste
artikelen zijn duur, o.a. kleding. Daar
om is de kleding van de arbeidende
Rus blauwe regenjas en op sandalen.
Ook r.iet de behuizing is het dikwijls
jammerlijk gesteld: teveel mensen in
1 kamer.
Moskou telt 6V< miljoen inwoners; in
Rusland totaal 216 miljoen.
Ongeveer 25°/o van de bevolking wordt
geholpen aan een eigen huis. Men is
echter nooit eigenaar, want steeds moet
er van vader op zoon een som geld
betaald worden, dus verhuizen is zeld
zaam.
Het zware werk wordt meestal door
vrouwen gedaan, zelfs het rijden met
trucks; Werken zij niet, dan krijgen ze
op latere leeftijd geen uitkering. Men
ontmoet veel Wolgarussen, die heim
wee naar hun vaderland hebben, doch
het is hen niet toegestaan naar hun
land terug te keren.
Het Kremlin, waar de Sowjet-regering
zetelt, telt 19 torens, bewerkt met blad-
goud op de daken. De toerist, die de
grens wil passeren, b.v. naar Armenië,
moet legio papieren invullen. In Oost-
Berlijn heerst armoede, ook in Polen,
waar ook geen foto's gemaakt mogen
worden en waar zelfs geen fruit inge
voerd mag worden.
West-Berlijn heeft heel mooie winkels.
Het ^ndschap is ongeveer zoals bij ons,
alleen grootser.
Rusland telt vele musea, waarin veel
zilveren voorwerpen, als mede gouden
koetsen met edelstenen, tronen ver
vaardigd van goud met diamanten.
Er is 1 kerk in Moskou met een seme-
narie. De andere kerken worden veelal
als opslagplaatsen gebruikt. Toch ziet
men het de mensen aan, dat ze onder
druk leven.
Na deze boeiende causerie, liet me
vrouw Grever, met hulp van mevrouw
Engel, verschillende dia's zien.
Tot besluit van deze interessante le
zing, werd door de presidente, mevr.
A. Hosman-Aartsen aan beide dames
dank gebracht onder aanbieding van
een boekenbon en presentje.
De afd. „Eemland" van de N.V.E.V.
heeft op 11 mei een koffiemorgen in
het Oranjehotel te Soest, op 16 mei is
er een excursie naar een eendenkooi,
koffietafel in Schoonhoven en bezoek
aan de schouwburg „De Doelen" in
Rotterdam. Bovendien een causerie op
24 mei in het Oranjehotel over Rheu-
ma.
Woensdagavond werd de gebruikelijke
stille tocht gehouden naar het monu
ment bij Braamhage.
Hoewel de deelname aan deze tocht
tegenviel en ieder jaar minder schijnt
te worden, hadden zich tegen acht uur
toch enige honderden personen rond
het monument geschaard. Ook het man
nenkoor „Apollo" was, evenals voor
gaande jaar, weer aanwezig.
Terwijl een regenbuitje reeds de nodi
ge sfeer aan deze herdenking bracht
lieten de klokken van meerdere kerken
zich horen, waardoor de juiste stem
ming ontstond voor een juist beleven
van de nagedachtenis aan hen, die vie
len voor onze vrijheid.
Nadat te acht uur de twee minuten
stilte in acht waren genomen, zong
„Apollo" zeer indrukwekkend een pas
send werk, gevolgd door twee cou
pletten van het Wilhelmus.
Hierna vond de bloemenhulde plaats,
welke bij het monument in deze om-
geving gevoelvol aandoet.
Allereerst een krans van het Gemeen
tebestuur, die door de burgemeester mr.
S. P. Baron Bentinck, vergezeld van
twee padvinders, bij het monument
werd gelegd.
Verder kransen en bloemen namens het
„Voormalig Verzet", het „Oranje-Comi
té", „Veteranen Legioen Soest-Baarn",
„Oorlogsgraven-comité" en de „Neder
landse padvinders".
Na deze plechtigheid maakten velen
gebruik van de geboden gelegenheid
langs het monument te defileren en
bloemen te leggen op de voet van het
monument.
Het was een indrukwekkende bijeen
komst, die naar wij hopen voor velen,
die niet aanwezig waren, een stimulans
zal zijn om de volgende jaren ook aan
wezig te zijn om onze gevallenen te
herdenken.
Het verkiezingssucces van de Democraten '66 houdt in en stellig ook buiten poli
tiek Den Haag tongen in beweging. De op hervorming belustev meester in de
rechten Hans van Mierlo en zjjn mannen pleiten voor een radicale verandering
van ons kiesstelsel en hun opvattingen hebben blikbaar zoveel indruk gemaakt,
dat andere partijen er serieus over gaan denken.
D '66 wil het aloude districtenstelsel in ere herstellen omdat dat de band tussen
kiezer en politicus zou kunnen versterken. In de komende regeringsperiode zal
hierover ongetwijfeld lang en breed worden gesproken, zodat het zin heeft eens
na te gaan wat de voor- en nadelen van het districtenstelsel z(jn en of de even
redige vertegenwoordiging, waarop ons kiesstelsel thans is gebaseerd, de wil van
het kiezersvolk wel haarfijn weergeeft.
Kinderen van een Amsterdams echt
paar die met hun ouders in de Soester
duinen wandelden riepen tot hun
ouders: „Wij hebben een schrijfmachine
gevonden". De vader ging zich over
tuigen en vond geen schrijfmachine
maar een telmachine die in het zand
was verborgen. Hij gaf hiervan de po
litie kennis. Uit de gegevens bleek dat
deze telmachine enige tijd geleden is
ontvreemd uit een zaak in Den Dol-
der.
Artikel 91 van de Grondwet bepaalt dat
de Tweede Kamer bestaat uit 150 le
den, gekozen op grondslag van even
redige vertegenwoordiging binnen door
de wet te stellen grenzen. Sinds 1956
bestaat de Tweede Kamer uit 150 le
den (voordien 100), maar de evenredige
vertegenwoordiging dateert uit 1917 en
vervangt sindsdien het districtenstelsel
omdat men de nadelen daarvan groter
achtte dan de voordelen.
Dit stelsel behelsde, dat elk district één
afgevaardigde kiest. Maar meestal wa
ren er wel 5 of 6 groepen, die een kan
didaat wilden stellen. Het was dus
noodzakelijk, dat er van te voren af
spraken werden gemaakt tussen groepe
ringen, die niet al te ver van elkaar af
stonden om eikaars kandidaten te steu
nen. In vele gevallen werd het geven
en nemen: jullie groep in dit district
een kandidaat, de onze in dat.
Maar desondanks bleven er grote groe
pen, die onvoldoende aan bod kwamen
en de kans was altijd aanwezig, dat
een minderheid van de kiezers de meer
derheid van de kamerzetels verwierf.
Daarom kondigde koningin Wilhelmina
in 1913 een nieuwe grondwetsherziening
aan, de kiesrechthervorming betreffen
de. Deze herziening kwam hierop neer,
dat het districtenstelsel zou worden ver
vangen door het stelsel van evenredige
vertegenwoordiging. In 1917 werd deze
grondwetswijziging van kracht.
Restzetels
Nu wordt het systeem van evenredige
vertegenwoordiging meestal als ideaal
voorgesteld, omdat iedere groep een
kans krijgt. In de praktijk is dat niet
altijd het geval. Het is immers bijzonder
onwaarschijnlijk dat elke partij precies
x of ij maal de kiesdeler haalt. Bij
kleine partijen bestaat een grote kans,
dat ze de kiesdeler niet halen. Dat is
ook bij de laatste verkiezingen geble
ken, toen de Noodraad, C.D.U. en On-
gehuwdenpartij slechts heel weinig
stemmen te kort kwamen. De restzetels
verdwenen naar de grote partijen.
In 1963 kreeg de K.V.P. 50 zetels, dat
is dus precies 1/3 van het totaal aantal
zetels. Maar toch had deze partij niet
33,3 van het totaal uitgebrachte stem
men. Dat was slechts 31,9 In 1959
behaalde het Gereformeerd Politiek
Verbond met 0,67 Vo van de stemmen de
kiesdeler niet. De Partij van de Arbeid
kreeg toen de restzetel.
Een tweede nadeel van de evenredige
vertegenwoordiging is het groot aantal
partijtjes. Men behoeft immers maar
1 °/o van de stemmen te veroveren om
een kamerzetel te behalen. Direct al bij
de verkiezingen van 1918 kwamen er
16 partijen in de Kamer, waarvan zeven
met slechts één afgevaardigde. Al te
onbezonnen kandidaatstellingen tracht
men sinds 1935 door middel van een
borgsom af te schrikken (ƒ1.000,per
kieskring). Niettemin werd bij de jong
ste verkiezingen met 20 partijen een na-
ooriogs record bereikt.
Combinatie?
Een derde nadeel van de evenredige
vertegenwoordiging is dat de band tus
sen kiezers en gekozene veel slapper is.
De naam van de aanvoerder van de
lijst waarom men stemt, kent men door
gaans wel van de televisie. Maar no. 2
van de lijst kent men vaak al niet
rnppr. Anderzijds weten de parlements
leden veel te weinig over wat in de di
verse streken van het land onder de
kiezers leeft. Daarom is er over d17- wer
king van de evenredige vertegenwoordi
ging een gevoel van onbehagen ont
staan.
Maar hervorming van het kiesstelsel is
niet eenvoudig. Ook het districtenstel
sel kent immers zijn nadelen. Boven
dien zou 2/3 van de Kamer een grond
wetswijziging op dit punt moeten goed
keuren, en alleen van D '66 en de
P.v.d.A. is op het ogenblik bekend dat
zij voor hervorming zijn. Mogelijk zul
len K.V.P. en A.R.P. zich hierbij nog
aansluiten en dan zou men met 101
stemmen net 2'3 meerderheid kunnen
halen.
Het zou ook aanbeveling verdienen een
soort compromis tussen het districten
stelsel en de evenredige vertegenwoor
diging te sluiten. Bijvoorbeeld door de
helft van de Kamer volgens het dis-
trictenstesel en de helft volgens even
redige vertegenwoordiging te kiezen.
Men combineert dan de voordelen van
beide systemen. Een dergelijke combi
natie kent men in de Bondsrepubliek
en ze zou ook voor ons land te overwe
gen zijn.
In het kader van de viering van het
negende lustrum van de voetbalver
eniging Soesterberg organiseerde
A.G.A.V.S. zaterdagmiddag de bonds-
wandelmars van het K.N.G.V.
Ongeveer vier honderd personen heb
ben aan deze marsen deelgenomen.
Men zag de sportverenigingen
A.G.A.V.S. en Laetitia uit Soesterberg
en uit de omgeving: D.O.S.C., Olym-
pia, Arma, Kanje alsmede de wandel
club „Willemijntje" en die van de Jo-
hannesstichting. Er waren twintig in-
dividuelen. Het was de negende keer
dat deze bondswandelmars gehouden
werd.
Elke deelnemer ontving een medaille.
c O
Dir. H. W. Vellinga
Korte Brinkweg 28 - Soestdijk
Telefoon 2731
Begrafenis, Crematie, Transport
(Rouwkamer)
GEBOREN: Roelof Johannes Franciscus,
zoon van J. H. Vink en H. C. M. van
der Meer, Generaal Winkelmanstraat
31, Soesterberg. Bianca Dominique
Maria, dochter van B. E. Onwezen en
E. C. Overeem, Soesterengweg 44.
Martin Klaas Jacob, zoon van W. Hart.
wonende in Zuid-Afrika en J. Meijer,
Chr. Huygenslaan 108, Soesterberg.
Menno Steven, zoon van K. C. Rohr-
man en G. P. de Kok, Van Goyenlaan
97. Jolanda Cornelia Maria, dochter
van M. Los en M. L. Engel, Kerkstraat
51. Karen Jacqueline, dochter van
J. Lubbers en J. W. Vreman, Van
Weedestraat 18. Paul Jasper Lou-
rens, zoon van J. R. B. Muller en N.
J. M. Koster, De Genestetlaan 7. Leo-
nardus Johanna, zoon van J. van Laar
en G. van Beek. Nieuweweg 64a.
Ellen Rhoda, dochter van A. M. Brou
wer en C. I. Siem. Waldeck Pyrmont-
laan 15. Michaël Everandus Johan
nes, zoon van F. T. M. Boereboom en
W. Gijzen, Christiaan Huygenslaan 118,
Soesterberg. Margaretha Dorothea,
dochter van J. A. M. Hilhorst en C. M.
Schimmel, Birkstraat 116. Hendrica
Wilhelmina, dochter van H. L. Kete
laar en H. T. van Dijk, Bosstraat 65.
Edith Dorothée Josefine. dochter van
F. H. Peters en E. T. L. ter Steeg, Wil-
helminalaan 10.
ONDERTROUWD: Stephanus Timotheus
van den Deijssel. a.b. Karei Doorman,
Rotterdam en Wilhelmina Gijsberta Ma
ria Smeeing, Van Weedestraat 14.
Simon Kornelis Frank, Koninginnelaan
48 en Anna Willemina de Vries. Ko
ninginnelaan 24a. Antonie Velt-
meijer, Ohmstraat 51, Hilversum en Al-
berta van de Kuit. Klaarwaterweg 64.
Steven Cornelis Blokzijl, Anemoon-
straat 20, Hoogeveen en Gerritje Hen-
drika Maria Rebel, Nachtegaalweg 6.
GEHUWD: Josephus Cornelis Maria
Biegstraten, Fahrenheitstraat 4. Amers
foort en Petronella Maria van den
Berg, Kerkpad Z.Z. 4. Gerrit Ceedet
Schol, Anklaarseweg 30, Apeldoorn en
Arita Cornelia Hillechina van de Hoef,
Nieuweweg 4. Arie Twisker, Tulp
straat 17. Baarn en Jane Evelyn Ernst,
Van de Veldeplantsoen 63.
OVERLEDEN: Gerrigje van Wouden
berg, 90 jaar, weduwe van J. Veldhui
zen, Wieksloterweg W.Z. la. Henny
Gerardus Roelof Voskuilen, 4 jaar. Mo
lenstraat 99. Pieter Pons, 54 jaar,
gehuwd met H. L. M. van Duijvendijk,
Antonie van Leeuwenhoeklaan 13, Soes
terberg. Martinus Steman, 86 jaar,
gehuwd met H. M. Roelofs, Koningin
nelaan 56.
I
