Soest toen - Soest nu Nieuwe recreatiezaal van Zonnegloren geopend In 1966 stierven nog maar 188 mensen aan t.b.c. Het oog gericht op geluidshinder VERDEELDHEID IN KHARTOEM Dinsdag 5 september 1967 Uitgave Drukkerij Smit - Soest inber 1967 46 46e jaargang no. 66 Bureau voor redactie en administratie Van Weedestraat 29a, Soest Tel. 2566 - Postgiro 126156 Onverzekerd kippehok in vlammen opgegaan Brandje bij autosloperij Verkeerde manoeuvre Diploma-uitreiking E.H.B.0. Provinciale subsidie voor Peter's Baan aangevraagd Gezochte man aangehouden Prins Claus, die morgen zijn 41ste verjaardag viert Abonn. p. kwart, 3.—, per post 4,25. SOESTERftfOURANT ost ƒ4,25. verscl Verschijnt iedere dinsdag en vrijdag In het gedenkwaardige jaar, dat het sanatorium Zonnegloren veertig jaar bestaat, is (vrijdagmorgen) een nieuwe recreatiezaal in gebruik genomen. De kosten van verbouwing en inrichting, zijnde ongeveer ƒ51.000,zijn geheel door de Vereniging van Oud-patiënten (ƒ21.000,en particulieren (ƒ30.000, opgebracht. De vereniging schonk de nieuwe recreatieruimte, die de naam Rhijnauwen heeft gekregen, bovendien een televisie- en radiotoestel, alsmede een grammofoon. De afdeling Amster dam van de Koninklijke Nederlandse Biljart Bond, waarvan vertegenwoor digers bij de opening aanwezig, schonk Zonnegloren bovendien een biljart met toebehoren voor de recreatiezaal. genomen. Thans is echter van die ruim te voor vrij kuren niet veel meer over, omdat de eetzaal als aanvullende poli kliniek van het ziekenhuis is ingericht. Mede door toedoen van de heer Schuur man zijn de laatste jaren regelmatig besprekingen gevoerd tussen directie en bestuur van Zonnegloren enerzijds en de vereniging van oud-patiënten ander zijds, die uiteindelijk tot een concreet plan hebben geleid. De verwezenlijking ervan liet echter om financiële redenen nog even op zich wachten. Door de ver eniging van oud-patiënten was wel een speciaal fonds „recreatie" gevormd, maar met de inhoud daarvan (ƒ21.000,-) kon aan de wensen nog niet worden voldaan. Giften van meer dan 2000 par- H eerste initiatief om te komen tot een vertrek, waar de patiënten vrij zou den kunnen kuren, dateert uit 1939, kort na de aanstelling van dr. J. A. W. Berghauser Pont als geneesheer-direc teur van Zonnegloren. Hij werd door tw ;-e patiënten benaderd, die hem ver zochten, de stichting van een ruimte voor vrij kuren te willen bevorderen. Er was op dat moment wel enige plaats in de eetzalen, die dan ook dankbaar voor recreatiedoeleinden in gebruik werd Vrijdagmorgen, tijdens het afdrukken van ons blad. ontstond brand in een kippenhok achter het als pension voor Turken in gebruik zijnde perceel Bur gemeester Grothestraat 53. Het Kip penhok, dat uit baksteen was opge trokken, lag vol met oude rommel, die in brand is geraakt toen er een bran dende sigaret in werd gegooid. De inhoud van het hok ging geheel ver loren, terwijl de brandweer zich ge noodzaakt zag om het kippenhok om te halen. Een bromfiets van één van de Turken, die tegen een muurtje stond, ging eveneens verloren. De schade be draagt ongeveer tweeduizend gulden. De eigenaar, de Baarnse pensionhou der M. A. R. was niet verzekerd. Op de autosloperij van de heer Luyben aan de Eigendomweg is in de nacht van donderdag op vrijdag brand uitgebro ken, waardoor enkele oude auto's ge heel in vlammen opgingen. De brand is vermoedelijk ontstaan door vonken, die zijn achtergebleven, nadat men er 's middags met snijbranders aan het werk was geweest. De brandweer heeft het vuur met één nevelspuit gedoofd. Een verkeerde manoeuvre op de Soes- terbergsestraat had vier beschadigde auto's tot- gevolg. De 23-jarige N. J. S. uit Soest wilde op de Soesterbergse- straat keren. Hij deed dat echter op het moment, dat de 22-jarige vertegen woordiger B. van R. uit Amsterdam kwam aanrijden. Een botsing was het gevolg. De auto van de vertegenwoor diger werd tegen een geparkeerd staan de auto gedrukt, die op zijn beurt weer tegen een andere aan de kant staande auto botste. Hoewel alle voertuigen min of meer ernstig werden bescha digd, deden zich geen persoonlijke on gelukken voor. In een van de hoeken van de ruime recreatiezaal vond het biljart een goede plaats, (inz Midden tussen de diver se gebouwen, omzoomd door een vrien delijke beplanting, staat het recreatie- gebouw, waar een grote hal, met o.m. een koffieautomaat, toegang geeft tot de zaal. ticulieren hebben de rest gedaan. „Rhij nauwen zal als recreatieruimte een op zichzelf staand geheel vormen, een kostbaar bezit ten behoeve van allen, die daar gebruik van zullen maken, en een symbool van wat samenwerking vermag", zei de voorzitter van het be stuur van Zonnegloren, dr. C. Lion Ca chet bij de opening van de recreatie zaal. Een bord met handtekeningen van de gevers is het sprekend bewijs van waartoe deze samenwerking heeft ge leid. Eerder is zijn betoog was dr. Lion Ca chet ingegaan op de veertig-jarige his torie van Zonnegloren, die in feite eigenlijk al in het jaar 1923 begint. Op 4 september van dat jaar werd name lijk het buiten Tjemara in Soestduinen aangekocht. Na langdurige onderhan delingen met het gemeentebestuur van Soest konden in de loop van 1925 de schaarse bezittingen worden uitgebreid met enige percelen bos en heide, die onmiddellijk aan het buiten grensden. Het totale grondgebied was toen on geveer 25 hectare. Aan de eisen voor de stichting van een senatorium was daarmede voldaan: een centraal gelegen terrein, dat van alle kanten gemakke lijk was te bereiken. Bovendien dicht bij Utrecht, als universiteitsstad een medisch centrum van grote betekenis. Het terrein was door zijn natuurlijke gesteldheid en beplanting tegen noor den- en oostenwind beschut en lag te gen het zuiden open met een mooi vergezicht op de verwijderde heuvel rug tussen Amersfoort en Soesterberg. De ligging achtte men met het oog op het bezoeken van patiënten gunstig en bovendien vond men de goede verbin dingen en ligging van groot belang voor het aantrekken van geschikt personeel. Op 14 mei 1925 kreeg het dagelijks bestuur volledig mandaat om met de bouwplannen voort te gaan. Jhr. P. J. H. Roëll, toen arts te Utrecht, werd benoemd tot geneesheer-directeur van het te bouwen sanatorium. In datzelf de jaar werd het ontwerp van ir. Mer- tens bestekklaar gemaakt en op 31 ok tober aanbesteed. De eerste steen werd op 28 juni 1926 gelegd, waarin de woor den van psalm 90, vs 17 gebeiteld staan: „En de liefelijkheid des Heren Onzes Gods zij over ons; en bevestig gij het werk onzer handen over ons, ja het werk onder handen, bevestig dat". In aanwezigheid van Koningin-moeder De regering gaat zich beraden over maatregelen, die genomen moeten wor den in de omgeving van het vliegveld Schiphol ter bestrijding van de geluids hinder, die overvliegende straaljagers en andere vliegtuigen veroorzaken. De be woners van de huizen rondom het vlieg veld Schiphol klagen steen en been over het lawaai. De basis van het deze maand te voeren overleg in deze kwestie is het eindrap port, dat een ministeriële adviescommis sie heeft uitgebracht. Insiders beweren, dat in dit rapport niet meer de hoogver- ontrustende conclusies worden getrok ken, die in een vorig rapport werden vermeld. Volgens dat rapport zou het gebied van Nieuwer-Amstel door de ge luidshinder van de luchthaven onge schikt zijn voor verdere stedelijke bebou wing. Bovendien zou de recreatieve waarde van het Amsterdamse Bos aan zienlijk dalen. Ook de Bijlmermeer zou sterk door de geluidshinder te lijden krij gen. Aangezien de techniek in de laatste ja ren niet heeft stilgezeten, komt de com missie in haar jongste rapport op deze sombere conclusies terug. Dankzij de in voering van een nieuwe straalmotor, die veel minder geluid produceert dan z'n voorganger, meent de commissie, dat de situatie niet meer hopeloos is. De geluidshinder rondom de hoofdstad kan volgens de commissie sterk worden teruggedrongen als de regering bepaalde maatregelen neemt. Aangeraden wordt een beperkt gebruik te maken van de startbaan in oostwestelijke richting, die dit najaar gereed komt, en om de noordzuidbaan, die nog in aanbouw is, te gebruiken voor het hoofdverkeer. Om dat het gewicht van de straalvliegtuigen van grote invloed is op het motorvermo gen en daardoor ook op het geluid, be veelt de commissie voorts aan om ook op dit punt bepalingen uit te vaardigen. De kwestie van de geluidshinder is ac tueel in elk gebied, waar vliegvelden liggen. Het is te hopen, dat men zich steeds blijft bezinnen over de geluidshin der en dat men nu niet een streep onder de onderzoekingen naar verbetering zet. Wellicht dat de maatregelen voor Schip hol de bewoners rondom de luchthaven zeer welkom zijn, maar ook in andere gebieden moet wat gebeuren. Liefst op korte termijn. Want herrie is er altijd genoeg en daar houdt nu juist niemand van. KANTMAN Niet zoals j.1. vrijdag in onze courant stond vermeld zal de geneesheer-direc teur van Zonnegloren, maar dokter Buss a.s. woensdagavond, wanneer de diploma's uitgereikt worden, een le zing houden over een actueel onder werp. Deze avond, die gehouden wordt in zaal-zuid van het Verenigingsgebouw, is voor alle leden toegankelijk. President Tito heeft een tijdje nage dacht na zijn reis langs Arabische staats hoofden. Nu komt de Joegoslaaf met de idee dat president De Gaulle moet trachten te bemiddelen. Een vreemd voorstel, want van de bemiddelaar zou in de eerste plaats verwacht moeten worden dat hij een door beide partijen erkende neutrale figuur is. Dat Israël hem als zodanig beschouwt, is uiterst onwaarschijnlijk. Tenslotte was de Franse president een ijverig helper van de Russische pogingen om Israël als agressor veroordeeld te krijgen. Vermoedelijk is Tito's plan ook onge veer dat waarmee Jordaniës koning Hoessein de laatste tijd heeft rondge reisd in de Arabische wereld. En al zou hij ook niet voor erkenning van Is raël zijn, toch ziet hij kennelijk alleen baat bij enige concessies. Zoals het de militariseren van de westelijke jordaan- oever en een corridor in Jeruzalem zo dat de Joden niet langer de toegang tot hun heilige plaatsen versperd blijft. Volgens geruchten in Khartoem zou ook president Nasser enigszins gepor teerd zijn voor een dergelijk compro mis, dat overigens moeilijk zal zijn uit te voeren, want wie moet de controle uitoefenen? De V.N. weer, die prompt vertrokken op het eerste Egyptische commando? Het ligt voor de hand dat Israël wel iets steviger garanties zal eisen. Hoe dan ook, dat dergelijke ideeën - hoe wenig levensvatbaar ook - opgeld doen bij de gematigder Arabische staatshoofden, is voor de fellere al een reden geweest niet zelf naar Khar toem te komen. Daar ontbreken Bou- medienne van Algerije en Atassi van Syrië. Maar ook de kampioenen van een realistischer opvattingen dat Is raël nu eenmaal bestaat en dat men dat moet aanvaarden, zijn er niet: Tu- nesiës Bourguiba en Marokko's koning Hassan. Ook zij verwachten blijkbaar niet dat hun opinies in Khartoem eensgezind aanvaard zullen worden. Dit nieuw vertoon van de traditionele Arabische verdeeldheid moet wel alle verwachtingen temperen dat er in Khartoem veel vooruitgang gemaakt zal worden. Noch in de richting van vrede, noch in de richting van een gezamen lijke aefcie tegen het „vijandige" westen. Dat laatste kan dan wellicht het -westen verheugen, maar het is toch wel een droevig teken dat zelfs na een zware nederlaag de Arabieren onderling niet tot de minste overeenstemming bereid blijken. Het cultiveren van tegenstel lingen is een soort nationale karakter trek die onuitroeibaar blijkt. En als dat al onderling zo is, wat hoeft Israël dan nog te hopen op een wat redelij ker relatie met zijn buren? Emma werd het sanatorium op 13 juli 1927 officieel geopend. Ook de toenma lige minister van Arbeid, Handel en Nijverheid, prof. Slotemaker de Bruine was daarbij aanwezig, zij het meer in zijn funktie als voorzitter van het bestuur van Zonnegloren. Het sana torium startte met 140 bedden. Het had een miljoen gulden gekost. Het was voor die tijd een gedurfde onderneming om zonder stamkapitaal en zonder over- heidsgarantie een sanatorium voor t.b.c.-patiënten te bouwen, al wist men zich wel verzekerd van de steun der Federatie van Diaconieën. „De stichting van het sanatorium", zo zei vrijdagmorgen dr. C. Lion Cachet, „werd door de beantwoording van twee vragen beheerst. De vraag van de me dische noodzakelijkheid en de vraag, of een specifiek Hervormd sanatorium in de toenmalige omstandigheden naast de bestaande neutrale en confessionele sanatoria recht van bestaan zou heb ben". De vragen werden blijkbaar be vestigend beantwoord. De \nvag van de medische noodzake lijkheid was voor verschillende beant woording vabtaar. Er stonden in de Nederlandse sanatoria toen 2168 bed den ter beschikking. In dit tijd was het echter bijzonder moeilijk, de ver- pleegkosten voor de uitzending van de patiënten bijeen te brengen. Uit allerlei fondsen en fondsjes moest het geld bij elkaar worden gebracht, de familie moest bijspringen, terwijl tevens een beroep noodzakelijk was op het Bur gerlijk Armenbestuur, de verschillende diaconieën en de kruisverenigingen. Toch moest vaak de kuur worden afgebro ken, omdat verdere gelden ontbraken en het ziekteverloop niet voldoende gunstig was om de behandeling gedu rende zes tot acht maanden voor reke ning van het zgn. Invaliditeitsfonds te doen overnemen. Vele patiënten kuurden daarom in die tijd thuis, dikwijls in een tent, ter be schikking gesteld door een kruisver eniging. Bij bestuur en directie heeft van het begin de wens geleefd om (in een tijd, dat de financiële regeling voor de be taling der verpleeggelden nog zoveel te wensen overliet), ook diegenen voor wie de kosten van de kuur niet op andere wijze geheel geregeld kon worden, daarin tegemoet te komen door de vor ming van een suppletiekas. Tevens is het ook steeds de bedoeling geweest om t.b.c.-patiënten, die ongeneeslijk ble ken te zijn, en eenmaal in het sana torium waren opgenomen, de gelegen heid te geven in het sanatorium te kunnen blijven. De vraag, of een specifiek Hervormd sanatorium in de toenmalige omstandig heden recht van bestaan zou hebben, hing samen met de vraag, of bij de di verse mogelijkheden van opname in andere sanatoria elk datgene kon vin den, waaraan hij behoefte gevoelde. Vele patiënten waren toen gedwongen, te toeven in een sfeer, die hen in gees telijk opzicht niet sympathiek was. Men baseerde zich bij de beoordeling hiervan op de verhoudingscijfers van het aantal sanatoriumbedden: 46 °'o Rooms Katholiek, 45 neutraal en 9 Protestants Christelijk. Men ging ervan uit, dat de zieken niet alleen lichamelij ke, maar ook geestleijke verzorging be hoeven. Evenwel stond voorop, dat het sanatorium doelbewust gericht zou zijn op de verzorging en behandeling van alle t.b.c. patiënten, die daar hulp zou den zoeken, zonder scheiding in „scha pen" en „bokken". Zonnegloren heeft in de afgelopen veertig jaar een zeer belangrijke taak kunnen vervullen op het terrein van de gezondheidszorg, aanvankelijk alleen als santorium, sinds 1 september 1963 tevens als ziekenhuis voor Soest en naaste omgeving. Voor het komende jaar is op de be groting van de provincie Utrecht een bedrag van 450.000,uitgetrokken voor bijdragen in de kosten van de tot standkoming van accommodaties voor de lichamelijke opvoeding en sport. Voor Soest zijn provinciale bijdragen gevraagd voor de bouw van twee club huizen, waarvan één van de IJsvereni ging Peter's Baan. In 1966 stierven nog maar 188 mensen in ons land aan een of andere vorm van tuberculose. Hoezeer deze ziekte de laatste decennia is teruggedrongen, blijkt wel uit het feit dat in 1920 nog 10.000 mensen aan t.b.c. stierven. 6000 in 1930, 4000 in 1940, 2000 in 1950 en 33 in 1960. Bovendien is de opname duur van patiënten in de laatste acht jaar teruggebracht van 22 maanden tot zeven maanden. De genezingsresultaten zijn thans bijzonder hoog. De oorzaak van deze gunstige ontwikkeling moet worden gezocht in ds ontdekking van nieuwe geneesmiddelen. Dit zei vrijdagmorgen dr. J. A. W. Berg- hauser Pont, geneesheer-directeur van Zonnegloren bij de opening van de nieuwe recreatiezaal. Momenteel vinden in Zonnegloren nog 142 t.b.c.-patiënten genezing. Sinds een sterk afnemende behoefte aan sanatoria kon worden ge constateerd (kort na 1950, terwijl wei nige jaren tevoren nog een groot ge brek aan sanatoria bestond), heeft Zon negloren ook de funktie van gewoon ziekenhuis gekregen, met een capaciteit van 135 bedden, berekend naar de grootte van Soest. Dr. Berghauser Pont zei, dat in 1930 nog 75 mensen op de rOO.OOO aan t.b.c. stierven. In dat zelfde jaar bedroeg het aantal verkeersdoden 8,8 per 100.000 in woners. In 1966 waren de rollen omge keerd; toen 1 xiz t.b.c.-slachtoffers en 44 verkeersdoden per 100.000 inwoners. De drukste santoriumjaren waren voor Zonnegloren die tussen 1952 en 1957, toen men rgeelmatig 400 patiënten had. De behoefte aan sanatoria deed zich na de oorlog nog zeer sterk gevoelen. In 1946 werd bij 19.000 mensen t.b.c. geconstateerd, in 1949 nog bij 16.500. Eerst na 1950 begon de situatie zich merkbaar in gunstige zin te wijzigen. De wachtlijsten werden geleidelijk aan kleiner, zij het niet voor alle santoria in gelijke mate. Particulieren en uitzen dende instellingen en verenigingen bleven een bepaalde voorkeur behouden, ken nelijk ook voor Zonnegloren, dat, zo als gezegd, in de vijftiger jaren volle dig was bezet. Er deed zich dus een natuurlijke selectie voor. In 1966 wer den nog bij 3500 patiënten verschijnse len van t.b.c. geconstateerd. Hiervan werdep er 2000 opgenomen. In vroegere jaren is dat wel eens anders geweest. Deels zag men de noodzaak van opne ming niet in, omdat men toch aan een ongeneeslijke ziekte leed, deels kon men de kosten niet opbrengen. O De man, die op de Duinweg en de Prins Hendrikstraat een paar meisjes van ne gen en zeven jaar had lastig gevallen en naaktfoto's had laten zien, iS aan gehouden. Dankzij een door een voor bijganger opgegeven signalement kon de man, de 24-jarige schilder .T. B. uit Nijkerkerveen worden gearresteerd. Hij bleek zich met soortgelijke praktijken al eerder in Soest te hebben opgehou den. Zijn straflijst vermeldt nog meer van dergelijke delicten. Op aanwijzing van een getuige zijn tien naaktfoto's in een sloot bij Hoevelaken teruggevonden.

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1967 | | pagina 1