ziet u wel!
Goed,.
achterlicht
HOKVASTE JEUGD
HET WOORD
40103950395
Otto Prinsen
exposeert in Soest
Fa. TON BEUKEN
Filmsterren worden hoorbaar
GOEDE
VERLICHTING
ZIET U WEL
Firma
J.C. Brouwer en Zn,
Ook bij uw slijter
SHERRY
voor slechts 3 75
Bij 12 flessen ƒ3.50
Originele Italiaanse
VERMOUTH
per liter5.25
Inbraak in radiozaak te
Soesterberg
Vleesverkoop
Uw succes is onze
reclame
Auto- en Vrachtwagen
rijschool
D. ENGEL
Ned. Vrouwen Electr. Ver.
Hoe een onbemande
ruimtesonde draadloos
naar de aarde „praat"
Sprekende film slaat mensen met stomheid
Heel lage prijzen in onze
VERBOUWINGSOPRUIMING
Wij MOETEN nog meer RUIMTE maken.
4 Bankstellen staan nog in cle WEG.
40 jaar geleden
Onvolmaakt begin
VRIJDAG 13 OKTOBER 1967
Het goed zichtbaar zijn, is juist daarom
zo belangrijk omdat weggebruikers zich
op elkaar moeten kunnen oriënteren.
Heldere achterlichten geven op de weg
aanwijzingen over afstand van de voor
ligger, verloop van de weg, en vrijheid
van het tussenliggende weggedeelte. Hel
dere, goed afgestelde koplampen (dus
niet verblindend) geven de tegenligger
die informatie. De belading van de auto
speelt een belangrijke rol omdat daar
door de stand van de koplampen kan
veranderen. Het hoeft natuurlijk nauwe
lijks betoog dat ook bij stilstaan (in het
gunstigste geval aan de kant van de
weg) een goede verlichting het „infor
matiemiddel" bij uitstek is.
Goede verlichting heeft men nog niet als
de lampen het „doen". Voor de kwali
ficatie „goed" spelen nog een aantal an
dere factoren een rol. Te hoog afge
stelde lampen, hoeveel dit er zijn kunt u
zelf op de weg ervaren, zijn verblindend,
dus niet goed. Zwart aangeslagen ach
terlichtlampjes geven minder licht. Vuile
achterlichtglaasjes laten minder licht
door. Pas als ook deze zaken in orde zijn
mag men spreken van een goede ver
lichting, en een wezenlijke bijdrage aan
meer veiligheid in het duistere jaarge
tijde.
Goede verlichting - Ziet u wel!
de is op dat punt afhankelijk van auto
matisch werkende apparatuur.
De gedane metingen worden daartoe
omgezet in radiosignalen. Een zender
seint deze naar de volgstations op aarde
(er is daarvan een aantal nodig, doordat
de aswenteling van onze planeet de
sonde voortdurend uit het bereik van
een bepaald station doet verdwijnen).
Conclusie
Na ontvangst op aarde zorgen compu
ters ervoor, dat de signalen worden ver
taald in „woorden" die 'n telexmachine
kan overbrengen; één van de betrokken
woorden luidde in dit geval: 40103950395.
De vluchtleiding kon daardoor in één
oogopslag zien wat er aan boord dat
wil zeggen: meer dan 160.000 kilometer
ver in de buitenaardse ruimte, op dat
moment mis was: er zat een lek in
de heliumtank.
De druk die daar nu heerste was onge
veer 40 procent lager dan nodig zou
zijn. In de vermelde cijfercombinatie be
tekent de eerste „4" namelijk dat de
meting betrekking heeft op het aandrij
vingssysteem, „01" betekent dat het gaat
om de heliumdruk en „0395" (een gege
ven dat wordt herhaald voor het geval
dat er in het eerste stel van de vier cij
fers een fout is geslopen) heeft betrek
king op de afgelezen drukwaarde zelf.
Rekenen
Zo vernam de vluchtleiding uit het
„woord" 40103950395, wat er aan boord
van de Surveyor defect was. Aangezien
de kleine raketjes, die nu geen voeding
genoeg kregen, op het kritieke moment
(d.w.z. bij het inwerking stellen van de
grote remraket voor de landing) zouden
moeten zorgen voor de stabilisatie van
de Surveyor, zag het er aanvankelijk
donker uit.
In de loop van de nacht de Surveyor
vervolgde intussen nog steeds zijn reis
in de richting van de maan heeft een
groep van honderden ingenieurs, tech
nici en systeem-analisten overuren ge
maakt om uit te rekenen of er in de
tank genoeg helium zou overblijven om
de zachte landing toch te kunnen uit
voeren.
De uitslag bleek positief en om 17.46
uur plaatselijke tijd (op zondag 10 sep
tember; bij ons was het al maandagmor
gen 01.46 uur) kwam de vijfde Surveyor
met een kalm vaartje van ruim drie me
ter per seconde neer op de maan om
daar zijn werk het maken van tele
visiebeelden en het verrichten van che
misch bodemonderzoek te beginnen.
(Medium dry)
met sleutelhanger.
Steenhoffstraat 64 - Telefoon 2551
Wij bezorgen door heel Soest.
Nog steeds ligt het aantal jeugdige
werlozen in procenten gemiddeld hoger
dan het cijfer voor alle mannen. Onder
die jeugdigen verstaan wij dan de leef
tijdsgroep van 14 tot 25 jaar. Zij ver
tonen in hun ledigheid een opmerkelij
ke hokvastheid, zo zelfs, dat de minis
ter van sociale zaken er op aan ge
drongen heeft bij de jeugd om toch
verder van huis te gaan werken.
Het komt ons voor dat men niet zon
der meer kan zeggen dat jongeren maar
ver van huis moeten gaan. De jeugd
van 14 tot en met 17 jaar is nog wel
erg jong om het ouderlijk huis te ver
laten. Als zij elders moeten gaan wer
ken dient er gezorgd te worden voor
een goede begeleiding, ook in de uren
buiten werktijd en dan nog valt er een
percentage of dat beslist ongeschikt is
om zo vroeg van huis te gaan.
Voor de categorie van 14 tot 17 jaar
willen wij pleiten voor verdere scho
ling als zij nog niet in het arbeidspro
ces kunnen worden opgenomen. Ouders,
arbeidsbureaus en jeugdleiders dienen
dit te stimuleren. Er komt hoe langer
hoe meer behoefte aan beter gekwali
ficeerde arbeid. Dit tijd brengt zijn ren
te wel op!
De omstandigheden voor de 17- tot 25-
jarigen liggen anders. Zij zijn rijp ge
noeg om elders hun arbeidsgeluk te
beproeven. Wanneer wij lezen dat er
onder deze groep tallozen zijn met een
h.b.s.- of u.t.s.-opleiding, dan is er
reden tot verbazing en teleurstelling.
Tot verbazing omdat dit wijst op een
zekere jan-saliegeest. Tot teleurstelling
omdat deze jongeren blijkbaar onvol
doende ontwikkeling hebben opgedaan
bij hun voortgezette opleiding om het
belang van hun toekomst in te zien.
De kwestie van de streekgebondenheid
mag hier geen rol spelen. Men wil de
sociale verzorging in Nederland toch
niet zo ver doorgetrokken zien dat de
overheid verplicht zou zijn ieder naast
de deur een zekere toekomst te bezor
gen. Dat zou alleen maar bewijzen dat
wij met het Nederlandse sociale pa
troon bezig zijn de burgers zo in de
watten te leggen dat onze volkskracht
ermee verloren gaat.
In de radiozaak van de heer Schoema-
ker aan het Dorpsplein in Soesterberg
is in de nacht van woensdag op don
derdag ingebroken.
Via een stukgeslagen ruitje aan de ach
terzijde heeft men een raam kunnen
openen en aldus kunnen binnenkomen.
Uit de zaak werden een klokradio, een
draagbare radio, een strijkijzer en een
paar scheerapparaten gestolen. De to
tale waarde van de gestolen goederen
bedraagt ongeveer achthonderd gulden.
Van de dader(s) ontbreekt ieder spoor.
Morgenochtend, 9 uur, heeft aan het
slachthuis verkoop van vlees plaats aan
houders van gele kaarten genummerd
van 26-176.
Men moet zich niet voorstellen dat „The
Jazz Singer" een geluidsfilm was van de
kwaliteit zoals wij die kennen. Het
systeem schoot in vele opzichten tekort
vooral omdat de kwaliteit van de platen
die nog gebruikt werden, heel snel terug
liep. Zodat Al Jolson nog heel veel
zweeg, de film was maar voor een ge
deelte van geluid voorzien.
Velen vroegen zich af of de nieuwigheid
zich wel zou kunnen handhaven. Im
mers, de stomme film had inmiddels zijn
sterren gekregen, waarbij namen als
Pola Negri, Gloria Swanson, Greta Gar-
bo en Barbara La Marr.
De regisseurs van de zwijgende rol
prenten waren nog helemaal ingesteld op
het werken met stille beelden, de over
gang daarvan naar beeld plus geluid be
tekende geen geringe omschakeling. Het
beste redden zich toch nog de regisseurs,
maar er ontstond inderdaad in de eerst
volgende jaren een nieuwe waardering
van spelers en speelsters.
Gevestigde namen worden door het pu
bliek snel vergeten, nieuwe komen naar
voren. De nieuwe problemen die de ge
luidsfilm met zich meebrengt zoals de
verhoogde produktiekosten zijn voor een
aantal filmmaatschappijen ook teveel en
zo kan het gebeuren dat „First National",
een gevaarlijke concurrent, wordt opge
slokt door Warner Bros, enige tijd ervoor
zelf aan de rand van het faillissement
Er blijven tenslotte vier grote maat
schappijen over, die ook in onze dagen
bekende grootheden zijn: Paramount,
Metro-Goldwyn-Mayer, Warner Bros en
Fox.
Producent
De komst van de geluidsfilm brengt nog
andere verschuivingen met zich mee.
Naast de voor de stomme film zo be
langrijke regisseur krijgt de producer nu
veel zeggenschap, want de geldbuidel
speelt bij de duurdere geluidsfilm ook
een grotere rol. En voor schrijvers is
het vrijgekomen gebied niet veel minder
dan een nog onbetreden terrein.
De nauwe samenwerking tussen regisseur
en scenario-schrijver staat in de volgen
de periode vaak borg voor de beste
films. Mensen die beide zijden van het
vak in zich verenigen, zijn natuurlijk
uiterst welkom, maar ze blijven schaars.
Ook Al Jolson voelt zich best thuis in
de nieuwe filmwereld en maakt na „The
Jazz Singer" in 1928 een nieuwe film,
„The singing fooi", waarvan de op
brengst niet minder dan een miljoen dol
lars meer bedroeg dan van de eerste.
Nog een jaar later wordt een nieuwe
vorm van filmmaken geboren, de show
film, en mensen die menen over een
behoorlijke stem te beschikken, staan in
de rij om hun kans voor de camera te
wagen.
In 1933 begint een nieuwe naam naar
voren te komen, Bing Crosby staat borg
voor goede songs terwijl hij daarnaast
als acteur ook geen slecht figuur slaat.
Van de regisseurs van de stomme film
handhaaft onder meer King Vidor zich,
Bosstraat 6, telefoon 2543 en
Kerkstraat 81, telefoon 6621.
Op dinsdag 17 oktober, om 2 uur, geeft
de firma Lucas Bols uit Amsterdam
een demonstratie in het Anna Paulow-
nahuis, Burg. Grothestraat.
Woensdag 25 oktober gaat de vereni
ging op excursie naar Udenhout.
De plaatsbespreking biervoor is bij
mevrouw C. Groot-van Zadelhoff, Bea-
trixlaan 7, Soest en bij mevr. A. Wil-
mink-Both, Dalweg 27 te Baarn.
Verder komt op donderdag 16 novem
ber, 's middags 2.30 uur, mejuffrouw
Hol uit Amsterdam een boekbespreking
houden uit werk van de zeer bekende
schrijver Anthony van Kampen in het
Oranjehotel, Burg. Grothestraat. Soest.
o.a. BANKSTEL van ƒ1860 voor 1490,^
BANKSTEL van 1680 voor 1325,
BANKSTEL van 1625 voor 1050,
BANKSTEL van 1590 voor 975,
Alle bankstellen met losse schuimrubber kussens. Met Deense stoffen
ad 45.per meter. Gegarandeerde prima kwaliteit.
TELEFOON 2180, t.o. busstation.
dijk", die in november afgebroken zal
worden ten behoeve van de Openbare
Leeszaal.
Mevrouw E. M. Joosten-Eerdmans ont
ving in 1957 de Prix de Rome en de
Gosschalkprijs, in 1959 de Gemboprijs
en in 1963 de Prijs der Vriendschap
Antwerpen. Zij had tentoonstellingen in
Naarden, Enschede, Amsterdam, Mi
laan, Parijs, Amersfoort, het Princesse
hof te Leeuwarden en de Neudeflat in
Utrecht. Zij maakte wandschilderingen
in Amersfoort.
Naast deze schilderijen en tekeningen
worden beelden tentoongesteld van
Cornelius Rogge (Amsterdam), die even
eens in het Stedelijk Museum exposeer
de en in Parijs. Ook Ek van Zanten
(uit Naarden) ontving in 1955 de Prix
de Rome. Hij studeerde in Amsterdam
en Brussel en debuteerde op Sonsbeek.
Do opening van deze prachtige ten
toonstelling in Soest (tot 5 november
dagelijks geopend van 3-5 uur) wordt
zaterdagmiddag opgeluisterd door zang
^n gitaarspel van Letja de Goede en
Ton de Brouwer, beiden uit Utrecht.
Vanaf zondag a s. is de expositie voor
iedereen toegankelijk.
JAN VISSER.
Rechts:
Moeder en kind van Emmy Eerdmans.
Onder:
Potloodtekening van Otto Prinsen.
In oktober 1927 neemt de leiding vart de Warner Bros-studio ietwat met tegenzin
een besluit dat verstrekkende gevolgen voor de toenmalige filmindustrie zal
hebben.
Warner Bros werd namelijk toen ernstig bedreigd met een faillissement en de
laatste strohalm waar men zich aan vast ging klemmen was: het brengen van
films met geluid. De Warners bezaten nameljjk de rechten van het vitaphone-
geluidsprocédé. een bezit waar ze zelf niet veel vertrouwen in hadden. Temeer niet
omdat al in 1926 geluiden een rol hadden gespeeld bij een film van John Barry-
more's avonturen in „Don Juan". Daar was het publiek bepaald niet enthousiast
van geweest. Er volgde een korte film waarin Benjamino Gigli zong, evenmin met
succes.
Maar dan maakt de mensheid in oktober 1927 kennis met „The Jazz Singer",
waarin niemand minder dan Al Jolson zjjn stem laat horen. Nog voor de film ten
einde is, weten de gebroeders Warner, dat hun laatste troef tenslotte het pleit
heeft gewonnen en het tijdperk van de sprekende film is aangebroken.
5.393 lampen moesten worden vernieuwd
(meer dan 10 dus).
Ik zie nog genoeg
In het verkeer speelt, met name bij
slechte weersomstandigheden het „gezien
worden" een minstens even belangrijke
rol als het „zelf kunnen zien".
Uit de onlangs verschenen Nota Ver
keersveiligheid citeren we: „Het doel
van de voertuigverlichting is tweeledig:
het zichtbaar maken van de weg met de
daarop voorkomende obstakels en het
verhogen van de opvallendheid van het
voertuig". De gedachte dat een koplamp
er uitsluitend is om ons eigen pad te
verlichten, is een foutieve. De bewering
„ik zie nog genoeg" zal plaats moeten
maken voor de vraag: „Word ik vol
doende gezien?"
In het Straalaandrijvingslaboratorium
van de N.A.S.A., te Pasadena in Cali-
fornië (het centrae zenuwstelsel van
waaruit de vluchten van onbemande
ruimtesondes worden gevolgd en gere
geld) staan onder meer een rij
telexmachines.
Op vrijdagavond 8 september jl. begon
een van die machines een rij cijfers uit
te tikken. De vluchtleiders die de cijfers
onder ogen kregen, begrepen eruit dat
ze somber nieuws inhielden. De volgende
dag hoorden we dan ook in het nieuws,
dat zij een ogenblik overwogen hebben,
de Surveyor V, die op weg was naar de
maan, terug te halen. Later heeft men
besloten, de zachte landing op de maan
toch te laten uitvoeren, hetgeen gelukt
is.
De rij cijfers betekende, dat de Surveyor
een defect meldde: er zat een lek in de
tank, die drie kleine raketmotoren voedt
met heliumgas; die raketjes spelen een
belangrijke rol bij de zachte landing.
Metingen
Er bevinden zich aan boord van zo'n
Surveyor meer dan tweehonderd uiterst
kleine meetinstrumentjes voor het regis
treren van allerlei waarden op het ge
bied van temperatuur, spanning, stroom-
sterkten, druk, standen van schakelaars
en andere factoren die bepalend zijn
voor de „gezondheidstoestand" van zo'n
sonde.
Bij bemande ruimteschepen is veelal
rechtstreeks mondeling contact moge
lijk tussen de inzittenden en de vlucht
leiders op de aarde. Een onbemande son-
Eindelijk is het zover. Zaterdag a.s.
opent de heer P. W. J. Steinz uit Rot
terdam in Galerie „Soestdijk" een ex
positie van schilderijen, tekeningen en
beeldhouwwerken van Emmy Eerd
mans, Otto Prinsen (beiden uit Soest),
Cornelius Rogge en Ek van Zanten.
Het is voorlopig de laatste tentoonstel
ling die „Arti-shock" organiseert in de
Molenstraat. Al geruime tijd geleden
werd deze expositie van het oeuvre van
Otto Prinsen aangekondigd, temeer
daar wij regelmatig het Soester publiek
op de hoogte hielden van het succes
van deze Soester kunstenaar.
Hij exposeerde precies een jaar gele
den in het Stedelijk Museum in Am
sterdam en in februari van dit jaar in
Utrecht. In april 1967 volgde een ten
toonstelling in de Kon. Academie in
's Hertogenbosch.
In mei won Prinsen de Wiegersma-
beker en in Juni de „Havenprijs" van
Amsterdam.
Daarna exposeerde hij in „Fodor" en
thans hangen een aantal tekeningen en
schilderijen in Amsterdam (Kunsthan
del P. 337) en in Den Bosch (Homma
ge aan Jheroen Bosch). Dit is de reden
dat zijn coUectie hier in Soest niet zo
groot is op 't ogenblik.
Het is daarom een gelukkige omstan
digheid, dat „Arti-shock" de schilderes
Emmy Eerdmans bereid vond samen
met Otto Prinsen te exposeren in de
prachtige ruimte van Galerie „Soest-
die kans ziet om zonder veel van geluid
gebruik te maken sociaal gerichte films
maakt, waarvan „Hallelujah" en „Our
daily bread" de bewijzen zijn. Veel be
kender werd echter zijn film „De Cita
del", naar een verhaal van Cronin.
Uitzondering
Eén producent hield het nog jaren vol
met succes stomme films uit te brengen
dan wel in sprekende films zijn mond
te houden. Dat was Charlie Chaplin. In
zijn meesterwerk „Modern Times" (1936)
zong hij zelfs eerv lied zonder woorden
als protest tegen de sprekende film die
hij verafschuwde!
Een andere bekende naam is John Ford,
die ook tot ver na de start van de spre
kende film succesvol blijft. „Stage
Coach", „My darling Clementine", „The
lost Patrol" en „The Informer" staan op
zijn naam. In 1952 volgt „The Quit Man".
De carrière van Ford vertoont hoogte
punten en dieptepunten die elkaar af
wisselen. Het geluid in films is echter
niet het laatste wat er op dat gebied
plaatsvindt.
In de loop der jaren doet de kleurenfilm
zijn intrede, de projectieschermen wor
den breder door het gebruik van nieuwe
lenzen die vergeleken met het bibber-
beeld uit de beginperiode van de film
weinig meer gemeen hebben.
Wie de filmprestaties van tegenwoordig
in de bioscopen ziet, kan zich moeilijk
voorstellen dat eenmaal het geluid bij
de film een opzienbarende zaak was.
Een auto is zo langzamerhand een in-
gerJeus en ingewikkeld apparaat gewor
den, dat, wil men zich er veilig en com
fortabel mee voortbewegen aan heel wat
eisen moet voldoen.
Een van die eisen die nu de tijd van
vroeg donker, mist en regen weer in
het verschiet ligt urgent wordt is het
hebben van een goede verlichting. Daar
om is het een ernstige zaak dat de zorg
van nog te veel weggebruikers (inclusief
bromfietsers en fietsers) voor een goede
verlichting veel te wensen overlaat.
Voertuigen met verblindende koplampen,
met ongelijk of slechts voor de helft
brandende lampen, met defecte achter
en stoplichten, etc. etc. zijn frequente
verschijningen op de weg. Er bestaat in
dit opzicht een grote mate van techni
sche ongeïnteresseerdheid. De cijfers
spreken voor zichzelf!
Van de 51.000 voertuigen die de A.N.W.B.
vorig jaar controleerde deugden 47.000
koplampen niet. Van 29.000 bleken de
koplampen te hoog afgesteld. Bij 14.000
auto's moest een reparatie aan de licht
installatie worden uitgevoerd, terwijl
1
