Soester Turnclub
hield jaarvergadering
De arme landen
op rand van faillisement
Ë3RUYS&CO
MET RAAD EN DAAD
NIEUWE
INMENGING IN
ARABISCHE STRIJD
FOTO'S
Soester Carnaval
FOTO ASTRA
WAT IS DE ROL
VAN DE
LUCHTSOORTEN
VERKEERDE VOEDINGSGEWOONTEN
bedreigen gezondheid van de jeugd
UW HUIS
IN DE BLOEMEN
LOONEISEN EN
WERKLOOSHEID
Telefoonnummer
ziekenauto 5-9 B
Ui BHSMsENTEN!
Openbare Leeszaal en
Bibliotheek
zeer vele foto's
studio, Beukenlaan 37.
Nassibal uit de muur trekken kan warme maaltijd
niet vervangen
DINSDAG 27 FEBRUARI 1968
De Soester Turnclub, die dit jaar veer
tig jaar bestaat, heeft vrijdagavond in
café Soestdijk haar jaarvergadering ge
houden.
De S.T.C. heeft het afgelopen jaar - zo
blijkt uit het verslag van. secretaris P.
Bkel, een pas op de plaats gemaakt om
het jubileumjaar wei-voorbereid in te
kunnen gaan. Daarvoor werd in febru
ari onder meer een commissie van drie
gevormd, die tot taak had, de plannen
voor te bereiden. De commissie maakte
een keuze uit de vele suggesties van
de secretaris en formuleerde een alles
omvattend jubileumplan. Aangezien de
oommissoeleden niet hun ideeën ook in
daden wilden omzetten, werd de com
missie kort daarop weer opgeheven
door het bestuur, dat zich toen zelf
met de uitvoering van de plannen be
lastte.
Om een en ander financieel mogelijk te
maken, lanceerde penningmeester Ten
Holter vlak voor de zomervakantie een
sleutelringen-actie, die een stevig batig
saldo opleverde. Hierdoor aangemoedigd
organiseerde het bestuur op voorstel
van tweede secretaresse mevr. Van Zo
meren een bliksemkaarsen-actie voor
Kerstmis, wat ook uitdraaide op een
financieel succes. Tenslotte besloot het
bestuur, een grote verloting op touw
te zetten met originele prijzen. Voor het
uitgeven van 5000 loten a ƒ1,ver
leenden B. en W. eind 1967 toestem
ming. Van het welslagen van deze lo
terij zal in belangrijke mate afhangen,
in welke vorm de jubileumviering uit
eindelijk zal plaatsvinden.
Voor de vierde maal in de 40-jarige
geschiedenis van de Soester Turnclub
werd in het afgelopen jaar een jeugd
raad gevormd. Het jaarverslag consta
teert, dat afgezien van de goede be
doelingen van de jongelui hun formatie
als team niet sterk naar voren is ge
treden. ofschoon hun persoonlijke inzet
boven alle lof verheven is.
De planning in de technische sector liet
volgens het jaarverslag ook veel te
wensen over. Voor een deel was dit te
wijten aan gebrek aan onderling con
tact en voor een deel aan het vertrek
van diverse bestuursleden (de heren
Wijdeveld, Krips, Dijkstra en De
Kruyff). Deze omstandigheden hebben
er mede toe geleid, dat de verrichtingen
van de S.T.C. naar buiten volgens het
jaarversalg wederom niet spectaculair
waren te noemen. Niettemin was de
S.T.C. in januari met achttien dames
vertegenwoordigd bij de jaarlijkse
springwedstrijden van de Stichtse Turn
kring. al viel de jubilerende vereniging
niet in de prijzen, en organiseerde men
in maart onderlinge wedstrijden, terwijl
de S.T.C. in diezelfde maand ook aan-
wezgi was bij de le Soester Turnkam-
pioenschappen. Bij deze wedstrijden
streden 38 S.T.C.-ers om de hoogste
eer. tezamen met 66 leden van
A.G.A.V.S., 21 van Crescendo en 6 van
Laetitia. Deze onevenredige aantallen
stelden de organisatoren van A.G.A.V.S.
voor bijzondere problemen, met kriti
sche kanttekeningen in de verenigins-
bladen en pers tot gevolg. Deze kritiek,
hoewel constructief bedoeld, viel in
Soesterberg niet in goede aarde en is,
zo constateert de secretaris tot zijn spijt,
lange tijd een bron van misverstand
gebleven.
Andere S.T.C.-activiteiten in het afge
lopen jaar waren de deelname van 50
leden aan de Avondvierdaagse in Baarn
de medewerking aan de slotavond van
de sportweek van de Soester Zaken-
kring. Prettige herinneringen aan deze
avond bewaart men bij de S.T.C. ove
rigens niet: „In het openluchttheater
ontvouwde zich, in aanwezigheid van
een klein publiek, met veel tam-tam
en weinig wol een rommelig program
ma, dat ons tot diep in de nacht (en
ook daarna) met zorg vervulde".
De goedgevulde, maar oude medaille-
kast werd in 1967 verkocht - zonder
inhoud uiteraard. Het wachten is nu op
een nieuwe medaillekast. Wel schafte
men een nieuwe minitramp aan, waar
van al direct een v clvuldig en nuttig
gebruik werd gemaakt. De brug onge
lijk werd van de hand gedaan door de
goede uitrusting van de gemeentelijke
gymnastiekzalen.
Alle leden van 12 jaar en ouder kregen
verleden jaar een gratis abonnement
op het Turnblad, maar aan het eind
van het verslagjaar werd het weer in
getrokken, omdat een enquette uitwees,
dat de belangstelling voor het blad
maar gering was.
Het aantal leden bewoog zich als steeds
rond de magische grens van 400 en
kreeg in september door de jaarlijkse
circulaire aan de scholen weer een flin
ke duw omhoog: 405 per 31 december
1967.
,,In het algemeen kunnen we stellen,
dat de S.T.C. een gezonde vereniging is
geworden, die organisatorisch in staat is
om haar deel van de bevolkingsaanwas
gemakkelijk op te vangen en die ver
langend is om in 1968 op passende wijze
haar bestaansrecht nog eens te bewijzen
en te vieren", aldus besluit de heer
P. Ekel zijn jaarverslag.
Penningmeester F. ten Holter kon in
zijn jaarverslag optimistische geluiden
laten horen; verhoging van de contribu
tie, de opbrengst van drie eerder ge
noemde acties en een efficiëntere orga
nisatie en beleidsvoering van het be-
stuurapparaat hebben de financiële po
sitie van de S.T.C. aanzienlijk verste
vigd. De opbrengst van de binnenkort
te houden verloting zal behalve voor de
bestrijding van de jubileumviering ook
bestemd zijn voor de aanschaffing van
nieuw materiaal (onder meer ten be
hoeve van een op te richten majoret-
ten-korps). Het bestuur streeft er na
melijk naar om deze kosten niet ten
laste te laten komen van de gewone
kasmiddelen.
De technische commissie rapporteerde
een bevredigend bezoek van de turn-
lessen, met name door de jeugd. De ge
ringe opkomst en belangstelling van de
groepen meisjes en jongens van 12 tot
en met 15 jaar, maar vooral van de da
mes en heren van zestien jaar en ouder
baren het bestuur grote zorg.
Bovendien is het aantal leden in de
laatstgenoemde groepen ver beneden het
gewenste peil en vertoont bepaald bloed
armoede. In de loop van dit jaar zal
de Soester Turn Club turnlessen gaan
geven in het nieuwe gymnastieklokaal,
dat aan de Bonifaciusstraat in Soest-
Zuid zal worden gebouwd.
VOOR AL UW REIZEN
PER
TREIN
SCHIP
VLIEGTUIG
Vanzelfsprekend kunt U ook uw
vakantiereizen door ons laten ver
zorgen. Folders gratis verkrijgbaar.
Steenhoffstraat 9a (V.V.V.-gebouw)
Telefoon 6571.
Jeugdleesboeken. Menzel, Mis ja Kogel
rond in de dierentuin en bij de poppen
kast. Van den Berg-Akkerman, Die-
deltje in de optocht. Van Luipen-
Bronwasser, Frits en Tineke. Schef-
fer, Vader Puntje. Werner, Van een
sneeuwman die de benen nam. Bly-
ton, De vijf weer op Kirrin-eiland.
Hildebrand, Belfloor en Bonnevu en de
dartele baron. Dixon. Voetsporen on
der het raam. Franklin, Winfair en
de prairiegangsters. Robinson, Een
weg door de wildernis.
Studieboeken voor de jeugd: Stan
daard-encyclopedie. Kapitze en Zika,
Ponyrijdenecht zoals het moet!
Vignati, Geschiedenis van de zeevaart.
Abate, Geschiedenis van het vliegen
en van de luchtvaart. Andreus,
Straat op Stelten. Van Battum en
Laurey, De trapeze. Bouhuys en
Andreus, De trapeze. Dl. 4. Idserda,
De koning wilde iets anders. Kast-
ner, Tijl Uuilenspiegel. Monicelli,
De zwerftocht van Odvsseus.
Boeken voor jongeren: Van Amstel,
Remke ten voete uitGallico, De
rozenstok van de magiër. De Groot-
Canté, Jenny vindt haar weg. Ha-
vank, 3 dartele doodgravers. Van
Havelte, Jil's roeping. Plate, Als zo
nen doden. Verschoor, Zeven dagen.
De Vos, Avontuur in vierwoud.
Schooluitgaven buitenlandse romans:
Amis, Lucky Jim. Daudet, La belle-
nivernaise. Kessel, Le lion.
Studieboeken voor jongeren: Novem. 3
dln. Cilican, De kooplieden van de
Levant. Studeo, Overzicht van lite
raire werken. Brederode, Groot Lied
boek. Brecht, Mutter Courage und
ihre Kinker. Coleridge, The rime of
the ancient mariner. De la Fontaine,
Fables. Baudelaire, Les fleurs du
mal. Corneille, Cinna; ou, Lu dé-
mence d'auguste. Corneille, Polyeuc-
te. De Chamblein de Marivaux, Le
jeu de 1'amour et du hasard. Molière,
La malade imaginaire. De Musset,
Un caprice. - On ne badine pas avec
1'amour. Ionesco, Le rhinocéros.
Van Keymeulen en Verke, La farce de
maitre Pathelin.
De arme landen merken het best en
verdrietigst dat de koude oorlog is af.
gelopen. Toen de V.S. en de Sowjet-
Unie met bijbehorende groepen landen
nog fel tegenover elkaar stonden was er
een zekere concurrentie bïj het aanbie
den van ontwikkelingshulp. Daar werd
weliswaar van verwacht dat de begif
tigde zijn dank zou vertolken door in
de Ver. Naties en daarbuiten wat poli
tieke steun te verlenen aan de goede
gever, maar in beide kampen is men
daarvan zelden erg onder de indruk ge
komen.
Als prijs voor politieke bijval was de
ontwikkelingshulp tamelijk duur en van
beide zijden ging men er eigenlijk alleen
maar mee door omdat de ander het ook
deed. En nog lange tijd om een derde
gegadigde voor politieke steun geen
poot aan de grond te geven: de Chine
zen, die weliswaar niet met zo volle
geldbuidels kwamen, maar wel met de
gelijke bundels pamfletten waarin als
illuster voorbeeld werd beschreven hoe
dank zij de leer van Mao China zichzelf
zonder hulp uit het moeras had gewerkt.
De Chinezen waren zo vriendelijk zich
alom onmogelijk te maken. Maar toen
zij de arme landen uitgeschopt werden
was in Moskou en in Washington beide
het besef gerezen dat het zinloos was om
te proberen met geld en goederen poli
tieke hulp te kopen.
Veiliger
Niet dat de bedragen nu zo ontzaglijk
waren, zeker niet in vergelijking met de
militaire uitgaven en die voor de race
in de ruimte. De Ver. Naties hebben via
allerlei dochterinstellingen de ontwik
kelingshulp bepleit. Onder meer omdat
je geen veilige wereld opbouwt waarin
de grote meerderheid der mensen in el
lende leeftzoiets vraagt erom dat die
volken proberen aan te nemen wat ze
niet gegeven wordt.
Om althans een uitgangspunt te hebben,
drongen de Ver. Naties aan dat de ont
wikkelde landen één percent van hun
nationaal inkomen zouden bestemmen
tot ontwikkelingshulp. Dat percentage
halen de meeste landen nog lang niet.
En daarbij moet men in aanmerking ne
men dat een deel van wat dan als ont
wikkelingshulp wordt opgevoerd nog de
levering is van wapens, het verstrekken
van vaak dure kredieten ook door par
ticuliere firma's enzovoort. In feite helpt
dit alles de arme landen niet eens.
Intussen is voor de onderontwikkelde
landen wel de mogelijkheid om zelf te
verdienen steeds minder geworden. De
prijzen van grondstoffen rubber is
een kwalijk voorbeeld, maar het geldt
ook voor cacao bijvoorbeeld dalen
voortdurend. Het industriële westen heeft
minder nodig doordat allerlei zaken nu
van synthetische materialen vervaardigd
worden en anderzijds zijn de produktie-
methoden geprefectioneerd zodat meer
met minder grondstoffen gedaan kan
worden.
Ergernis
De schulden van de ontwikkelingslanden
stijgen daardoor angstwekkend. Een ver
vijfvoudiging in ruim tien jaar is geen
zeldzaamheid. Dat betekent dat alleen
al de last van rente en aflossing per
jaar groter, veel groter is dan alle hulp
of zogenaamde hulp die er nieuw bij
komt. Deze landen hebben bovendien
de ergernis dat in menig geval de hulp
slechts geboden wordt op voorwaarde
dat het geld besteed wordt in het land
van de gevende of lenende regering. Dat
betekent dus dat deze landen niet op
de wereldmarkt kunnen gaan zoeken
ERFENIS. - Mijn vrouw is een erfenis
te wachten. We zijn in gemeenschap
van goederen getrouwd. Is mijn hand
tekening nodig bij het aanvaarden of
is alleen de handtekening van mijn
vrouw genoeg?
Antwoord: U zult bij het aanvaarden
beiden de wil daartoe te kennen moe
ten geven.
POLITIEKE PARTIJRADEN. - Kimt u
mij de adressen opgeven van de poli
tieke partijraden?
Antwoord: De partijraden kunt u berei
ken via de secretarissen van de politie
ke partijen. De adressen hiervan lui
den: C.H.U., Wassenaarseweg 7, Den
Haag, V.V.D. Koninginnegracht 61, Den
Haag, P.S.P., Bloemgracht 55, Amster
dam. P.v.d.A., Tesselschadestraat 31,
Amsterdam. Boerenpartij, Bovense-
weg 18, Bennekom. Geref. Politiek
Verbond, Oranjelaan 97, Dordrecht.
K.V.P., Mauritskade 25, Den Haag.
C.P.N., Keizersgracht 324, Amsterdam.
Staatk. Geref. Partij, Ff ankenslag 123,
Den Haag. A.R.P., Dr. Kuyperstraat
3, Den Haag.
naar wat voor hun het beste of voor
deligste is, maar verplicht zijn te kopen
wat hun geldschieter heeft. Die helpt
dan ook in feite niet het onderontwik
kelde land, maar subsidieert zijn eigen
industrie op de exportmarkt.
De I.D.A., een soort wereldbank speciaal
voor de ontwikkelingshulp, zit momen
teel met vrijwel lege kassen en de animo
van de rijke leden der V.N. om er iets
aan te doen, is zeer gering. Niet geheel
en al onverklaarbaar want hun eigen
welvaart danken ze voornamelijk aan
hun handel onderling, die voortdurend
toeneemt.
Natuurlijk zijn de achtergebleven landen
nog wel belangrijk als klant voor ma
chinerieën enz. maar de eerste plaats
nemen ze niet in. Kunnen ze ook niet
innemen, want het zijn klanten zonder
geld landen die enerzijds hun bevol
king zien toenemen en anderzijds de op
brengst van hun produkten zien dalen,
zodat het gemiddeld inkomen per hoofd
van de bevolking zelfs met hard werken
nauwelijk op hetzelfde peil blijft... en
dus in feite zelfs al achteruit gaat want
de prijsstijgingen van de industriële pro
dukten betekenen dat met eenzelfde
hoeveelheid geld steeds minder gekocht
kan worden.
Klassenstrijd
In Algiers heeft Boumedienne zeer re
volutionaire taal gesproken. Het leek
een oproep tot een klassenstrijd onder
de naties. Dat vond niet veel bijval,
maar dan voornamelijk omdat de mees
ten geen reden zien om dan maar liever
De oorlogscommuniques uit het vroe
gere Aden, tegenwoordig de volksre
publiek Zuid-Jemen, zijn niet imposant:
het gaat om enkele doden en een buit
van enkele kisten munitie alsmede een
voorraadje Maria Theresia-daalders, de
in deze streken nog steeds gangbare
munt van het vroeger Oostenrijks-Hon
gaarse keizerrijk.
Gebeurd is dit: troepen van de repu
bliek met militie van het heersende
nationale bevrijdingsfront N.L.F. zijn
aan de slag gegaan om Beihan dege
lijk in republikeinse handen te brengen.
De sheriff van Beihan, een vooraan
staande figuur toen de Engelsen nog
dachten hun kolonie Aden te kunnen
overdragen aan een Zuidarabische fe
deratie, leeft thans in Saoedi-Arabië.
Opmerkelijk is dat aan de slag ook
deelgenomen werd door troepen van
de republiek Jemen. En waarschijnlijk
is het niet zo dat de regering van
Zuid-Jemen. met een paar maanden
onafhankelijk, zoveel moeite heeft met
opstandige burgers, maar dat Jemen en
Zuid-Jemen elkaar gevonden hebben
om samen op te trekken tegen alles
wat royalistisch is. De operatie tegen
Beihan is dan waarschijnlijk meer een
poging om de legers van de Jemeni-
tische royalisten een klap toe te bren
gen en hun verbindingen met Saoedi-
Arabië te verbreken. En daarvandaan
komen zowel de wapens als de daal
ders.
Toch hulp
Sinds de Egyptenaren besloten zich te
rug te trekken uit het Jemenitische
avontuur, hebben de royalisten vrij
wat gebied terugveroverd op de repu
blikeinen. Tot overeenstemming tussen
die twee kwam het uiteraard niet. Maar
intussen zitten de republikeinen toch
niet zonder hulp.
De Russen hebben vliegtuigen geleverd
met inbegrip van technici om ze vlieg-
waardig te houden. Syrië levert de pi
loten en bovendien nog wat oorlogs
materiaal. Algerije stuurt geld. De Chi
nezen hebben een ploeg geniesoldaten
in het land, die onlangs met een brug
behulpzaam waren om de omsingeling
van de republikeinen in de hoofdstad
Sana te verbreken.
De bedoeling van de overeenkomst tus
sen koning Feisal van Saoedie-Arabië
en president Nasser van Egypte was
de rust te laten weerkeren in de zuid
westpunt van het Arabisch schiereiland.
Een zelfde doel werd door de Britten
beoogd toen ze het gezag in hun kolo
nie Aden overdroegen aan het N.L.F.
De uitkomst schijnt nu te zijn dat re
publikeins-gezinde groepen hier, zowel
in Jemen als in Zu:d-Jemen, druk
doende zijn met weer nieuwe buiten
landse hulp de strijd levende te houden,
die al zo lang dreigt de toch al spreek
woordelijke Arabische verdeeldheid op
te laten laaien tot een werkelijke on
derlinge strijd.
Tijdens de beide Soester Carna
valsdagen zijn door ons
(w.o. In kleur)
van de deelnemers gemaakt.
Deze stellen wij ten toon, vanaf
zaterdag 2 maart, 2 uur, tot en met
zaterdag 9 maart, 's avonds 7 uur,
in onze toekomstige
Voor het bestellen van deze foto's
zijn wij aldaar geopend vanaf
maandag, van 4 tot 7 uur.
Soesterbergsestraat 24 - Tel. 3437
Beukenlaan 37 Tel. 4015.
helemaal geen hulp te verkiezen boven
een onvoldoende hulp. Maar redenen tot
bitterheid waren er genoeg.
De Kennedy-ronde zou de onderontwik
kelde landen nieuwe kansen geven om te
exporteren tegen redelijke prijzen naar
de rijke landen. Daar is weinig van te
rechtgekomen en zelfs dat weinige kan
nog jn het niets opgaan als de toepas
sing van de Kennedy-ronde uiteindelijk
toch nog struikelt in de Amerikaanse
Senaat. Er werd gesproken van een
schandaal van de eeuw. Er werd ook
gesproken over de naderende dag dat
de onderontwikkelde landen geen kans
meer zien hun verplichtingen na te ko
men. Iets wat bijvoorbeeld voor India
al zeer nabij is, als het meer dan vijftig
miljard gulden alleen aan rente en af
lossing moet opbrengen terwijl het ten
dele honger lijdt.
Een dergelijk faillissement van tientallen
staten zou, net als in een land het bank
roet van vele fabrieken een economische
terugslag geeft, de wereld laten belan
den in een grote crisis. De hoop van
Algiers is dat deze reden van eigenbe
lang misschien eindelijk leidt tot een be
tere en redelijkere verlening van hulp
waar die nodig is. Argumenten van mo
rele verplichting hebben tot dusverre
steeds gefaald.
Een van de voornaamste voorwaarden
die het mogelijk maken dat de mens
op aarde kan leven, is de aanwezig
heid van een dampkring. Deze damp
kring of atmosfeer bestaat uit luchtla
gen, die vlak bij het aardoppervlak
dicht is maar ijler wordt naarmate ze
hoger ligt.
Onze dampkring is voortdurend in be-
w'eging. Hetgeen wij als wind of storm
ondergaan is eigenlijk de verplaatsing
van lucht. De luchtsoorten krijgen hun
diverse karakters onder invloed van het
aardoppervlak waarboven ze ontstaan.
De luchtsoort die in de winter boven
het Poolgebied ontstaat is koud. droog
omdat de heersende omstandigheden een
lage temperatuur en geringe vochtig
heid met zich meebrengen.
Boven een vasteland als Amerika ligt
de situatie iets ingewikkelder. Dit con
tinent is in het Noorden breed. Er ont
staat daar koude, droge lucht die naar
het zuiden afzakt. Daar echter, in mid-
den-Amerika is de oorspronkelijke
breedte geslonken tot smal. Er omheen,
boven de oceanen ontstaat warme en
vochtige lucht, waardoor er in die
streken „fronten" kunnen ontstaan.
Deze luchtsoorten nu bepalen het weer.
Ze hebben een beweging over het land
dat ze passeren, waardoor ze onder in
vloed daarvan aan verandering onder
hevig zijn, maar de oorspronkelijke ka
rakteristieke eigenschappen worden be
houden.
De luchtsoorten zijn afkomstig uit
slechts twee brongebieden, nl. uit de
poolgebieden en de subtropische gebie
den. Van geringer belang zijn arctische
lucht en equatoriale lucht. Daarnaast
onderscheiden we twee typen of soor
ten van aardoppervlak waarboven
luchtsoorten ontstaan. Dat zijn het
continentale type en het maritieme. Een
voor landoppervlak en een voor water
oppervlak.
De continentale en maritieme lucht
soorten zijn verschillend van tempera
tuur en vochtigheidsgraad, zodat ze
elk een heel ander soort weer bren
gen. De oppervlakten die de luchtsoor
ten doen ontstaan, hebben elk bepaalde
vaste eigenschappen. Om het land te
verwarmen is minder warmte nodig
dan om het water in temperatuur te
doen stijgen. Daardoor wordt het wa
teroppervlak in vergelijking met het
land langzamer kouder of warmer. Zo
dat het water, of de oceanen en zeeën
een of twee maanden achterblijven in
de reactie op seizoensveranderingen. In
koudere perioden hebben ze dus de nei
ging het water langere tijd warm te
houden. Deze warmte heeft weer een
vertraging in de komst van koud weer
ten gevolge, maritieme lucht zal daar
om als ze over land beweegt de uiter
sten van de temperaturen afzwakken.
Veranderingen
Behalve een horizontale beweging ken
nen de luchtsoorten ook een verticale.
Deze wordt veroorzaakt door bergen,
en door het warmer of kouder worden
van de lucht. Van nature heeft koude
re lucht de neiging steeds in de onder
ste laag te blijven. Wanneer echter het
landoppervlak wordt verwarmd stijgt
de onderste warme laag door de koude
laag heen omhoog.
Polaire lucht verandert, wanneer het
brongebied wordt verlaten, tamelijk
snel. Deze lucht is lager van tempera
tuur dan het landoppervlak waarover
ze heen trekt en wordt dus warmer.
Boven de oceanen neemt ze warmte en
vocht op en verandert dus. Boven land
kan ze door afkoeling weer vocht moe
ten afstaan en vervolgt dan haar loop
baan als tamelijk warme lucht.
Tropische lucht tenslotte verandert
langzaam van karakter omdat ze war
mer is dan het land dat ze overtrekt.
De onderste lagen worden afgekoeld en
blijven dan onder. Door verdere afkoe
ling neemt de stabiliteit nog toe en
blijft het weer ter plaatse langer on
veranderd.
Er zijn redenen om te veronderstellen,
dat de in west-Europa thans algemeen
verbreide welvaart minder weerstand
tegen ziekmakende invloeden heeft ge
bracht van een verbetering van de
volksgezondheid. In Nederland is bij
voorbeeld het ziekteverzuim onder de
werkende jeugd toegenomen met meer
dan tweehonderd procent!
Lichamelijke afwijkingen
kunnen het gevolg zyn
Een factor van betekenis is volgens ve
le wetenschappelijke onderzoekers ver
moedelijk gelegen in een ondeugdelijke
voeding. Niet dat er honger wordt ge
leden. integendeel, heel veel mensen
over-eten zich tegenwoordig juist met
meelkost en zoetigheid, met spek en
met nog andere ongeschikte vette spij
zen.
En deze overdadiger calorieënopneming
gaat samen met een vermindering van
lichaamsbeweging: dank zij de mecha
nisatie wordt er minder lichamelijke
arbeid verricht en het gemotoriseerde
vervoer komt meer en meer in de
plaats van fietsen en wandelen. Op het
internationale congres over de veilig
heid van de voetganger dat dit jaar in
Barcelona werd gehouden, bleek zelfs
dat de moderne mens eigenlijk niet
meer lopen wil.
Een afstand van 300 meter wordt te
voet al een geweldige afstand gevon
den, een winkelstraat van meer dan
zeshonderd meter is een volslagen on
ding: in Los Angeles piekert men voor
de binnenstad al over „elektrische wan
delwagentjes", in Zürich is men doen
de over een „rijdende canapé", in War
schau gaan, voor het centrum, de ge
dachten uit naar een „trottoirroulant".
Meisjes In Maastricht
In Duitsland en Engeland zijn er - om
op ons onderwerp terug te komen -
nogal wat onderzoekingen gedaan over
de gezondheidstoestand van jeugdige
personen in verband met het door hen
genuttigde voedsel. In ons land zijn er
op dit punt heel wat minder naspeurin
gen gedaan: het bekende onderzoek
naar de voedingstoestand van de
schoolkinderen in de tien grote steden
al weer uit 1958.
Van wat latere datum is het rapport
betreffende voeding en gezondheid van
390 meisjes in Maastricht: dit betrof
schoolgaande jongedames, fabrieks
meisjes, winkel- en kantoorpersoneel.
Uit alle publicaties in buiten- en bin
nenland kan worden geconcludeerd dat
het met de onderzochte jeugdigen over
het algemeen niet zo erg best was ge
steld. noch ten aanzien van de ge
zondheid, noch wat betreft de voe
ding: het is dan natuurlijk verleidelijk
om een samenhang daartussen te ver
onderstellen.
Bij vrijwel alle Maastrichtse meisjes
troffen de onderzoekers kwalitatieve
voedingstekorten aan. Er werd te wei-
groente en te weinig melk ge
bruikt. Bij een der groepen was er een
relatief grote consumptie van snoep.
Patatgevolgen
Bij een andere groep bestond een op
vallend hoog percentage van het voed
sel uit brood en aardappelen. Die aard
appelen werden dan weer hoofdzakelijk
genoten in de vorm van patat, dat wil
dus zeggen: doordrenkt met vet.
Door elkaar genomen hadden de on
derzochte Maastrichtse meisjes heel
dikwijls hinder van vermoeidheid en
van een slecht concentratievermogen;
velen vertoonden ook lichamelijke te
kortkomingen: daaronder kwamen veel
houdings- en gebitsafwijkingen voor,
terwijl een relatief groot aantal der
Wellicht hebt U ruimte voor een mooie
muurversiering in uw tuintje. Denk dan
eens aan een mooi bloeiende klimroos
tegen uw serremuur of schutting, die
nog al koud aan doet, maar toch wel
een deel van de dag in de zon staat.
De klimroos is een plant, die het op
het zuiden heel goed zal kunnen doen.
Een klimroos moet nu besteld worden,
doch mag niet gepoot worden zolang
het ('s nachts) vriest. U graaft een
flink diep gat, ruimte biedende aan
alle zijden voor de nog al uitstekende
wortels. De wortels mogen nl. niet in
de verdrukking komen tegen de omrin
gende aarden muur. want daarin zul
len de wortels niet kunnen doordrin
gen, met gevolg dat de plant onvol
doende gevoed wordt.
Zonodig het pootgat aanvullen met
voedzame teeltaarde. Vette klei men
gen met wat turfmolm of zand.
Denk aan de latjes!
De rozen mogen niet pal tegen de
muur geplaatst worden, zodat het aan
beveling verdient tegen de muur of
schutting een raam van latwerk te ma
ken, zo ongeveer een cm of tien van
de muur af. Door dit te doen kan de
wind achterom doorwaaien, hetgeen me
de goed is tegen de ziekte die populair
het wit" genoemd wordt. Dit is een
meeldauwzwam, die overigens wel te
bestrijden is, mits dit geschiedt op een
zonnige dag, met fijne bloem van zwa
vel, waarmee de plant bestoven moet
worden.
Als u een klimroos koopt bij een bloe
mist, krijgt u vrijwel zeker een plant
met lange takken, die U echter beter
kunt terugsneoien tot op een kleine me
ter. Weliswaar zult U dit jaar daar
door niet zoveel bloemen krijgen, maar
een volgend jaar des te meer. De ver
kleurende takken steeds ver terug
snoeien en na de bloei niet alleen de
bottel wegnemen maar de gehele tak
inkorten tot het eerste vijftallige blad.
Als U dit geregeld bijhoudt, trekt U
het volle profijt van de plant en zal
deze langer en veelvuldiger bloeien.
U zorgt zeker wel tijdens de groei en
bloei voor voldoende water, want om
dat de plant het liefst in de zon staat,
heeft zij daaraan grote behoefte. Van
zelfsprekend mag u niet gieten tijdens
felle zonnestralen, dat geldt overigens
voor alle planten. Of in de morgenuren
of in de late namiddag naar gelang van
behoefte. En dan geen ijskoud leiding
water, maar liefst regenwater uit re
genton of vijver, dat ook de juiste tem
peratuur heeft.
meisjes struma bleek te hebben.
Bij de kritische beoordeling van deze
onderzoekresultaten dient men stellig
rekening te houden met de mogelijk
heid, dat de lichamelijke en geestelijke
slapte teweeggebracht worden door een
geheel complex van factoren: behalve
een ondeugdelijke voeding kunnen im
mers ook ongunstige weersomstandig
heden, gebrek aan de nodige rust, on
voldoende hygiënische omstandigheden,
eventueel een aangeboren zwak gestel
bij de onderzochten in het geding zijn.
Verbetering
Voor al die mogelijke oorzaken biedt
echter de voeding in elk geval nog wel
het beste en gemakkelijkste aangrij
pingspunt om verbetering in de toe
stand te brengen. Dat is niet slechts
een theoretische overweging want hier
van zijn, gegeven de reeds hier en daar
opgedane ervaringen ook noodzakelijk -
en op korte termijn! - gunstige resul
taten voor de gezondheid te verwach
ten.
Het al iets cudere onderzoek van de
schoolkinderen in onze grote steden gaf
eveneens te zien, dat de voeding bij
velen duidelijke tekorten aan waarde
volle stoffen vertoont, voornamelijk
door te gering gebruik van eiwitrijke
voedingsmiddelen. In het bijzonder wa
ren het de kinderen uit arbeidersge
zinnen, die hieronderte lijden hadden.
Men schuitft dit - en ten dele terecht -
op de duurte van dierlijk eiwit, zoals
vlees. Veel belangrijker in dit opzicht
is de invloed van verkeerde voedings
gewoonten en onverstandige budgete-
ring: de mensen beweren door duurte
wel gedwongen te zijn hun toevlucht
te zoeken in het eten van veel brood,
veel aardappelen en spek, maar zij
vergeten dat zij het dan nog beschik
bare geld beter aan melk, groenten en
bijvoorbeeld vis kunnen bestdeen dan
aan snoeperij van allerlei soort.
Sterke drank
Met het toenemen van de welvaart
komt de normale budgetering in het
gedrang. Zowel in het leven van alle
dag alsook bij feestelijke gelegenheden
wordt ernaar verhouding te veel geld
uitgegeven aan vervangingsonderdelen
voor bromfiets en televisie, aan flessen
sterke drank en gebakjes, aan bank
stellen en bruidsjaponnen. Men kan
zich wat meer luxe getroosten maar
men kiest de verkeerde objecten.
Een andere groep van onze jeugd wordt
gevormd door de studenten aan hoge
scholen en universiteiten. Dat zijn nog
zeer jonge mensen, die op kamers wo
nend, van maandgeld of studiebeurs,
buiten de weekends, geheel voor zich
zelf moeten zorgen; ook voor hun eten.
Bij deze jongens en meisjes vormt het
geld dat zij voor de maaltijden beschik
baar hebben maar al te dikwijls de
sluitpost van een nooit sluitende begro
ting.
Platzak
De student begint al met z'n vaste
lasten zoals kamerhuur, collegegeld,
studieboeken en contributies, maar dan
komen de feestiviteiten en lustrumvie
ringen, de films en toneelvoorstellingen,
de zorgen voor kleding, de benodigd
heden voor sport, de consumpties op
sociëteiten en in cafés. Wanneer de
maand nog lang niet ten einde is, heeft
de student al geen cent meer op zak.
De complete warme maaltijd is er dan
allang niet meer bij: van een paar ge
leende guldens wordt er tweemaal
daags brood gegeten, er wordt patat
gekocht aan een kraam, er wordt een
nassibal „uit de muur" getrokken.
De voortdurende beknibbeling op de
subsidies op de studenteneettafels - een
soort hobby van het ministerie van on
derwijs - kan alleen maar met be
zorgdheid worden gadegeslagen.
Internationaal georiënteerde onderne
mingen kunnen een gefundeerd geluid
laten horen over het verschil in kosten
niveau tussen de industrie hier te lande
en over de grenzen. Tot die ondernemin
gen behoort stellig de Algemene Kunst
zijde Unie. De president van de raad
van bestuur van de onderneming heeft
er in zijn toespraak tot de onderne
mingsraad geen twijfel over laten be
staan dat de kosten per gewerkt uur in
ons land voor verschillende vergelijk
bare beroepen hoger liggen dan in an
dere landen. Dit wijst er duidelijk op
dat wij met onze buitensporige loons
verhogingen in de laatste jaren bezig
zijn ons uit de wereldmarkt te prijzen.
Het gesignaleerde ernstige verschijnsel
hoeft er nog niet op te wijzen dat ons
loonniveau te hoog ligt. Het is mogelijk
dat de organisatie van het arbeidspro
ces niet aan de eisen van doelmatigheid
voldoet Vervolgens kan het machine-
apparaat verouderd zijn en in de derde
plaats is het mogelijk dat het arbeids-
tempo van de werknemers te laag ligt.
Tenslotte zou ook nog de onvoldoende
vakkennis van de medewerkers de ach
terstand kunnen veroorzaken. Met het
oog op de kwaliteit van het A.K.U.-con
cern zien wij het zwakke punt liggen
in de organisatie van het bedrijf.
Gezien de geweldige investeringen van
dit concern zal de oorzaak van de ach
terstand ook wel niet in het machine
park moeten worden gezocht. Blijven
over de vakkennis van de aanwezige
arbeidskracht en het arbeidstempo. Bei
de oorzaken liggen aan de kant van de
werknemers. Willen wij dus de lonen
verder verhogen dan zal aan de kwali
teit van het geleverde werk en het tem
po waarin dit geschiedt, gedokterd moe
ten worden. Ziehier duidelijk een vin
gerwijzing voor de werknemersorganisa
ties. Wanneer deze hoge looneisen blij
ven stellen en de werktijden verder te
rug willen schroeven, dan zal hier iets
van hun kant tegenover moeten staan.
Zij kunnen weigeren maar dan is het
onontkoombaar gevolg dat de werkloos
heid in ons land verder zal toenemen.
