Synthetische produkten of
ECHTE EDELSTENEN
DE OUDJES KUNNEN HET NOG BEST
GARAGE STAM
E0.5ETTÏN
OVERLEG IN HET
BEDRIJF
DE MAGERE
KATTENMEPPER
CENTRUM VAN
NIEUW DENKEN
GEEN BLINKEND GOUD
Als het om goede conditie gaat
Geen geheimzinnige
krachten
üciiault dealer
Uw succes is onze
reclame
Auto- en Vraehtwagen-
rij school
D. ENGEL
Voorgeschiedenis der
ondernemingsraden
Loodzware theorie
Zilmeta
Telef. Brandweer 3-3-3-3
Belastingverlaging wordt actueel
VRIJDAG 19 APRIL 1968
Jets dat Écht Is in de ogen van de mensen, behoudt z|jn waarde. Dat wordt wel
duidelijk als men nagaat wat er voor prijzen worden betaald voor echte schil
derijen van beroemde meesters, antieke voorwerpen uit alle tijden, hoe zorg
vuldig oude gevels en huizen worden gerestaureerd. Het is ook te merken bü de
voorwerpen die ik op hun echtheid test, edelstenen. Een echte edelsteen van grote
zuiverheid vertegenwoordigt voor de mensen een grote waarde, evenals goud en
zilver. Natuurlijk komt daar nog bij dat zeldzaamheid ook een rol speelt In een
vertrek dat door een aantal Instrumenten veel van een laboratorium weg heeft,
wordt ons dit verteld door een juwelier, die tevens de edelsteenkunde of gemmo-
logie bestudeert.
De romantiek die vaak met bepaalde edelstenen samenhangt wordt hier aan een
nader onderzoek onderworpen.
„Ja, cr zijn door de loop der tijden ver
scheidene edelstenen die een vreemde
reputatie mee hebben gekregen. De
mensen kenden er allerlei eigenschappen
aan toe, ze zouden een goede gezond
heid garanderen en duivels weghouden.
Tot in onze eeuw toe bestaan nog le
genden die spreken over het onheil dat
bepaalde edelstenen aan de bezitter kun
nen toebrengen. Zoals de bezitters van
de Hope-diamant bijvoorbeeld, die on
herroepelijk moesten sterven. Dat is na
tuurlijk onzin, we weten precies wat
een edelsteen is en daar komen geen ge
heimzinnige krachten aan te pas."
De heer Landdyck vertelt hoe edelste
nen worden gevonden in de aardkorst
die voor een overgroot gedeelte bestaat
uit gesteenten en mineralen. Mineralen
hebben een vaste chemische samenstel
ling en een bepaalde kristallijne struc
tuur. Die structuur wil zeggen dat de
moleculen zich in een regelmatige groe-
Renault 4 Luxe v.a. 4.495,—
Dauphine Gordini v.a. ƒ5.385,—
Renault 8 v.a. ƒ5.595,—
Renault 10 Major v.a. 6.250,—
Caravclle Cabriolet v.a. 9.730,
Renault 16 v.a. 8.650.
Renault Rambler v.a. ƒ16.995.
Nieuwerhoekplein 1 - Soestdijk
Telefoon 2850.
dat de Tsjechen voor steun naar het
oosten kijken. "Van het westen hebben
ze die nooit gehad met als droevig hoog
tepunt het verdrag van München.
Dubcek laat er geen twijfel over be
staan dat hij voor zijn land maar één
plaats weet: in het communistische blok.
Vrijheid
Maar dan wel met de nodige souverei-
niteit en zonder de vrijheid geweld aan
te doen. Niet in de rechtspraak, niet
in de kranten, niet in het onderwijs.
Vandaar dat Tsjechische universiteiten
Poolse hoogleraren uitnodigt die door
de regering in Warschau zijn ontslagen.
En wellicht ook de Oostduitse profes
sor Havemann, die voor zijn kritiek op
Ulbricht al lang boet door verbannen te
leven op een klein pensioentje.
Dit aanmoedigen van het vrij formule
ren en vormen van afwijkende opinies
is een van de dingen die andere com
munistische partijen moet verontrusten.
Vandaar bijvoorbeeld dat het centraal
comité van de Russische partij bijeen
kwam om de toestand in de wereld te
bespreken.
Zoals in Tsjecho-Slowakije blijkt en
in Polen en getuige het opnieuw in het
nieuws komen van de Oostduitser Ha-
veman leven met name onder de
studerende jeugdideeën hoe vrijheid en
communisme te combineren. En het zijn
ideeën die kennelijk taai blijven leven.
Praag schijnt kennelijk voornemens er
het levende centrum van te worden,
waaruit ook velen in andere landen
hoop kunnen putten. Alsmede natuurlijk
uit het feit dat de orthodoxe stalinisten
voorzover ze nog aan de macht zijn,
alsmaar ouder en ouder worden. En ook
AJlbricht kan wel respectabel oud wor
den, maar niet eeuwig aan de macht
blijven.
pering bevinden. Het zijn dus haast al
tijd kristallen.
Van al die mineralen komt er een aan
tal niet veel voor, ze hebben een prach
tige kleur, zijn zeer hard en onderschei
den zich dus zo van de andere. Die ge
slepen mineralen zijn dan de edelste
nen.
Nabootsing
Edelstenen zijn zeldzaam en worden veel
nagebootst. Is dat altijd al zo geweest?
,,Daar raakt u een punt dat tegenwoor
dig twee gebieden beslaat. In oude tij
den kon men edelstenen niet veel an
ders imiteren dan door stukjes glas, die
uitsluitend door hun kleur op edelste
nen leken. Verder vertoonden ze geen
enkele overeenkomst met echte stenen.
De deskundigen toendertijd hadden geen
enkele moeite in een oogopslag te zien
dat het hier imitatie betrof. In het be
gin van deze eeuw was dat zelfs nog
het geval. Maar toen kwamen er door
de gevorderde wetenschap en techniek
methoden die het mogelijk maakten
synthetisch edelstenen te maken.
Een Parijse professor, Moissan geheten,
slaagd eer in, volgens eigen zeggen, om
diamant te maken. Dat was in 1896. Hij
was ter goeder trouw maar het wordt
betwijfeld of hetgeen hij vervaardigde
wel diamant was. Er ls niets meer van
zijn produkten over, zodat we dat wel
nooit zullen weten. Iets anders is het
vervaardigen van industriediamant."
We krijgen een uiteenzetting hoe bij
hoge temperaturen en zeer hoge druk,
100.000 kg per vierkante centimeter,
kleine diamantjes ontstaan, niet groter
dan anderhalve mm. Ook andere edel
stenen kunnen nu synthetisch worden
vervaardigd, robijn bijvoorbeeld, zoals
die worden gemaakt door wat nu be
kend staat als het proces van Verneuil.
Nog later vindt men procédés uit om
ook saffier, aquamarijn, tourmalijn en
no gandere stenen synthetisch te ver
vaardigen.
Echt of onecht
Is het moeilijk om synthetische stenen
De monetaire conferentie te Stockholm
heeft het gewenste resultaat opgeleverd.
Door het scheppen van speciale trek
kingsrechten op het Internationale Mo
netaire Fonds zullen de likwlditeiten in
de wereld worden verruimd, zodat de
wereldhandel en de groei van de pro-
duktie niet door een te straf aan goud
gebonden geldstesel zullen worden ge
remd. Dit belangrijke besluit zullen wij
in het juiste licht moeten zien.
Inderdaad is het zo dat de wereldeco
nomie nu niet in haar ontplooiing be
hoeft te worden geremd. Anderzijds zul
len de monetaire deskundigen er Ame
rika en Engeland op gewezen hebben,
dat zij niet meer kunnen voortgaan met
het scheppen van grote tekorten op hun
betalingsbalans. Engeland is al begon
nen de straf te incasseren.
In de V.S. zal men eveneens de les ter
harte nemen, die haar door Frankrijk
en andere Europese landen is geleerd.
De belastingen zullen daar omhoog gaan,
de consumptie zal worden afgeremd en
de internationale financiering zal wor
den beperkt.
Offeren
Dat betekent een gelukkige aanvaarding
van inflatie-beperking. Maar de gevol
gen zullen voor Europa eveneens zijn
dat de financiering van de industrie
stroever gaat lopen en dat wij zelf zul
len moeten offeren hetgeen anderen ons
niet meer kunnen of willen lenen.
Het economisch leven zal nog harder
worden, de concurrentie feller en de in
spanning zal moeten toenemen. De be
perking van de bouw-c.a.o. is in dit ver
band een teken aan de wand. Het zal
heus in dit klimaat geen lichte zaak
zijn om de groei in de Europese econo
mie op peil te houden. Laten vooral de
jongeren hieruit de konsekwenties trek
ken. Men moet zich met ernst wijden
aan zijn levenstaak. Er zal gestudeerd
en gezwoegd moeten worden om Europa
en Nederland zijn eigen boontjes te kun
nen laten doppen. Alleen dan zal de
werkloosheid op grote schaal kunnen
worden voorkomen. Geen blijvende wel
vaart zonder voortdurende inspanning.
Als de vernieling in Vietnam voorbij is
moet zij ook nog betaald worden. Langs
indirecte weg krijgen ook wij daar de
rekening voor gepresenteerd. Het goud
zal inderdaad niet meer blinken
Groeiend tekort
Ook wanneer wij weten dat het be
drijfsleven een deel van zijn winsten
reserveert voor investeren dan blijft dat
kapitaaltekort groeien. Tenslotte kan
ook de staat door besparingen er aan
meewerken dat het besparingstekort
vermindert. Maar ook daar liggen er
grenzen. Het blijkt dat de moderne op
vattingen over collectieve voorzieningen
zoveel geld eisen dat van overheidsbe-
sparingen niet veel terecht komt.
In het modern eeconomische denkpa
troon spreken wij van een groei-econo-
mie. Dat betekent een maatschappelijke
ontwikkeling met een steeds grotere
produktie. Daarvoor zijn echter zulke
geweldige investeringen nodig dat er
onvoldoende aanbod van vermogen voor
aanwezig is. Wij zullen dus in het be
lang van onze welvaart en ten behoeve
van de ontwikkelingslanden op alle
fronten de besparingen moeten opvoe
ren. Ons fiscale systeem moet daarop
gericht zijn.
Omgekeerde wereld
Helaas is het tegendeel het geval. Wij
geven in Nederland een premie op de
ontsparing. Wij zijn bereid bijstand aan
mensen te geven als zij eerst al hun be
zit likwideren.
Als iemand vermogen vormt mag hij
extra belasting betalen. Belasting op het
vermogen zelf en op de rente die hij
kweekt. Als wij ons inspannen om een
spaarsaldo te kweken dan mogen wij
van echt ete onderscheiden en worden
er veel vervalsingen ln de handel ge
bracht
„Om met het laatste deel van uw vraag
te beginnen, de synthetische steen heeft
niet de markt, om het zo maar eens te
noemen, bedorven. Aanvankelijk was
men daar wel bang voor, maar de hang
naar echtheid van edelstenen werd er
niet door aangetast. Bovendien is de
synthetische diamant een welkom pro-
dukt voor de industrie. Tevens werd het
mogelijk mooie en toch goedkope siera
den te maken, waar het publiek even
veel van houdt als de beperkte groep
die zich sieraden met echte stenen kan
permitteren.
Wat het herkennen van echt of onecht
betreft, dat is een heel andere zaak. De
techniek om synthetische robijn te ma
ken is zo vervolmaakt, dat alleen wer
kelijke deskundigen na een nauwgezet
onderzoek kunnen vaststellen wat voor
vlees of liever steen hij in de kuip heeft.
Gelukkig zijn er verschillen gebleven, zij
het kleine. In een synthetische robijn
komen vaak uiterst kleine gasbelletjes
voor, die in echte niet worden aange
troffen. Bovendien blijkt onder de mi
croscoop dat de synthetische robijn
„groeistrepen" vertoont. Dat komt om
dat de stof die kleur van de rode robijn
bepaalt, niet helemaal regelmatig door
de steen loopt, zoals bij echte, waar die
strepen ontbreken. Ook vertonen echte
stenen vaak insluitsels, kristalletjes, ka
naaltjes en scheurtjes die er tijdens het
miljoenen jaren geleden proces van ont
staan zijn ingekomen. Daarnaast kennen
we hulpmiddelen als het soortgelijk ge
wicht, de hardheid, de brekingsindex,
dat is het gedrag van indringende licht
stralen die op een bepaalde manier wor
den gebroken. Dan is er nog de spec-
troscoop, die het licht dat door een edel
steen valt een bepaald spectrum geeft
en daarbij een zeker patroon vormt."
Parels
Tenslotte worden we nog ingelicht over
parels, die geen edelstenen, maar wel
begerenswaardige voorwerpjes zijn. Ze
worden gekweekt in oesters, kunstmatig
naast de natuurlijke parel, die ook in
een oester wordt gevormd. De gekweek
te parel blijkt te ontstaan doordat een
parelmoerbolletje in de oester wordt
gebracht, die dan begint met het om
hullen ervan met laagjes aragoniet en
conchioline genaamd. Ook hier is het
verschil tussen echt en „minder echt''
moeilijk vast te stellen voor iemand die
de onderzoekmethoden niet kent.
Bij een doorboorde echte parel blijkt
een vernuftig instrumentje dat door
middel van een lichtstraaltje en twee
spiegeltjes dat licht weer tevoorschijn
roepen, bij de cultivé-parel reflecteert
het licht niet op de goede wijze. Is de
parel niet doorboord dan moet er een
röntgenapparaat aan te pas komen om
de waarheid aan het licht te brengen.
Het verschil is dus al uiterst klein tus
sen echt en vals. Zal het ooit nog eens
zo ver komen dat zelfs de deskundige
geen verschil meer weet te ontdekken
een goed deel daarvan afdragen. Men
begint in te zien dat wij de spaarstraf-
fen moeten afschaffen en dat de ver
mogensvorming en het kweken van be
zit dienen te worden aangemoedigd.
Wanneer 1968 voorbij is zullen wij over
stappen naar een nieuw omzetbelasting
systeem dat het rijk een slordige miljard
gulden meer zal opleveren. Daarmee
wordt het verbruik getroffen. Wie niets
koopt, betaalt immers geen omzetbe
lasting en men kan dus de belastingbe
taling verminderen door zijn aankopen
te beperken.
Verlaging
Met instemming hebben wij er kennis
van genomen dat de regering nu over
weegt om de inkomsten- en loonbelas
ting te verlagen. Nu is het fiscaal re
giem in Nederland zo drukkend dat die
verlichting bepaald niet onwelkom is.
Anderzijds is het duidelijk dat bij be
lastingverlaging het verbruik van de
burgers weer toeneemt. Het ware der
halve wenselijk om een belastingverla
ging te gebruiken voor aanmoediging
voor het sparen.
De enige vorm van sparen die in Ne
derland fiscaal aangemoedigd wordt, is
die van de levensverzekering met lijf
renteclausule. Daarvoor mag men pre
mie op het inkomen in mindering bren
gen tot een bedrag van ƒ5000,per
jaar. De belangstelling voor dit belas
tingvrij sparen is zo groot dat de le
vensverzekeringmaatschappijen elk jaar
met trots kunnen wijzen op een gewel
dige toeneming van hun produktie. Hier
door wordt het sparen dus aangemoe
digd maar het geschiedt eenzijdig en
daarom is het de vraag of deze bespa
ringen juist daar worden belegd waar
zij maatschappelijk het meest noodza
kelijk zijn.
Om dit te bereiken moet er voor de be
legger keuze zijn van beleggingsmoge
lijkheden. Daarom moet o.i. het aantal
mogelijkheden voor belastingvrij sparen
worden aangemoedigd. Met name de
investeringen in handel en industrie zou
den veel sneller groeien wanneer men
tot een bepaald bedrag daarin belas
tingvrij zou kunnen beleggen. Ook be
legging in staatspapieren zou bij belas
tingvrijdom kunnen worden aangemoe
digd.
Reeds jaren lang geniet het verzeke
ringsbedrijf een onjuist en zeker nu uit
de tijd geraakt privilege. Laat men op
dit punt meer beleggingsrechtvaardig
heid betrachten ten bate van ons eco
nomisch bestel.
Wij hopen dat de regering ditmaal de
ruimte voor belastingverlaging, die na
1 januari 1969 ontstaat door de verho
ging van omzetbelasting, geheel of ge
deeltelijk zal aanwenden om het belas
tingvrije sparen aan te moedigen. Maar
dan voor iedereen en op een breed front.
Daarmee zal de inflatie worden bestre
den en onze economie worden versterkt.
Daarmee wordt tevens de basis gelegd
om de ontwikkelingshulp in de toekomst
te vergroten.
Bosstraat 5, telefoon 2543 en
Van Lenneplaan 47, telefoon 6621.
KELIUli PLEET JUWELIER HORLOGER
ep DURFINE CASSETTES
SOESTOÜK
REMBRANDTLAAN 18 - TEL. 02155-4785
Nog heden ten dage kent men de na
men van ondernemers, die zestig k ze
ventig jaren geleden het grote belang
beseften van overleg en samenwerking
binnen de onderneming. Met het oog
daarop bevorderden zij de totstandko
ming van personeelsvertegenwoordigin
gen of kernen, hetzij door hen zelf aan
gewezen, hetzij door het personeel ge
kozen. In leze kern zagen de onderne
mers een middel om allerlei onderne
mingsaangelegenheden met vertrouwens
lieden van het personeel te bespreken.
De volgende stap was, dat de onderne
mers bij collectieve arbeidsovereenkomst
de verplichting op zich namen tot In
stelling van een door het personeel te
kiezen werknemersvertegenwoordiging.
In de kleine metaalnijverheid bestaat
deze toestand in het algemeen sinds
1946. De derde fase werd bereikt door
de wet op de ondernemingsraden, wel
ke Ln 1953 in werking trad.
Waarom van kern naar
ondernemingsraad?
Uit dc totstandkoming van genoemde
wet blijkt, dat de wetgever zich de
kwestie van het overleg binnen de on
derneming heeft aangetrokken. Waar
om? Dit overleg was immers reeds ge
regeld in het vrije overleg tussen de
werkgevers- en werknemersorganisaties
en vastgelegd in de colectieve arbeids
overeenkomsten?
De wetgever heeft deze basis te onzeker
geacht. Contractuele verplichtingen im
mers vervallen met het beëindigen van
het contract. En collectieve arbeids
overeenkomsten worden in de regel aan
gegaan voor één, hoogstens voor twee
jaar. Worden partijen het niet eens
overeen nieuwe c.a.o., dan valt de ju
ridische basis voor de samenwerking
binnen de onderneming weg. Vandaar
dat de wetgever het gewenst achtte aan
deze samenwerking een wettelijke
grondslag te geven.
Verschil
Intussen heeft de wetgever aan de on
dernemingsraad een ander karakter ge
geven dan aan de (bij c.a.o. ingestelde)
kern De kern wordt in principe geko
zen door de in de onderneming werk
zame handarbeiders, zodat uitsluitend
vertrouwenslieden van dit deel van het
personeel er zitting Ln hebben. Soms
heeft men naast een „arbeiderskern"
ook nog een „beambtenkern". De on
dernemingsraad daarentegen wordt in
principe gekozen door alleen groepen en
nuanceringen van het personeel; niet
alleen de handarbeiders, maar ook de
bazen, de afdelingschefs, het admini
stratieve, het technische en het hogere
personeel kunnen dus in de onderne
mingsraad vertegenwoordigd zijn.
Leidt dit reeds tot een andere samen
stelling van het college, er komt neg
bij, dat de ondernemer er ook lid van
is. In de tweede plaats dient er op te
worden gewezen, dat de kern een per
soneelsvertegenwoordiging is, welker
primaire taak het is op te komen voor
de belangen van het personeel.
De ondernemingsraad is geen perso
neelsvertegenwoordiging; de raad is een
orgaan, van overleg en samenwerking
tussen de ondernemer enerzijds en de
vertegenwoordigers van het personeel
anderzijds.
De uitvoering
De uitvoering van de wet op de onder
nemingsraden is niet opgedragen aan
een of meer ministers, doch aan de So
ciaal economisch Raad en aan de 6
(S.E.R.) bedrijfscommissies. Organen dus
die dichter bij het bedrijfsleven staan.
De S.E.R. heeft ter vervulling van zijn
taak een speciale commissie ingesteld,
de Commissie Ondernemingsraden. De
ze commissie heeft voor een vijftigtal
bedrijfstakken bedrijfscommissies in het
leven geroepen.
De wet verplicht het hoofd van een
onderneming, waarin 25 of meer meer
derjarige kiesgerechtigde werknemers
werkzaam zijn, tot de instelling van een
ondernemingsraad. Het is de taak der
bedrijfscommissie de totstandkoming de
zer raden te bewerkstelligen en daar
toe aan de ondernemers de nodige
voorlichting te geven.
Het aantal leden der ondernemingsra
den hangt samen met het aantal man
personeel in het betrokken bedrijf; dit
aantal varieert van 3 tot 25 leden, onge
rekend de voorzitter.
Indien in de ondernemingsraden ge
schillen rijzen, worden deze aan de Be
drijfscommissie ter beslissing voorge
legd. Het eerste werk der Bedrijfscom
missie is geweest het ontwerpen van
een modelreglement voor een onderne
mingsraad; dit reglement kan door de
ondernemers als voorbeeld worden ge
bruikt.
Het reglement
Het is de taak van het hoofd der on
derneming een voorlopig reglement op
te stellen. Na goedkeuring daai-van door
de Bedrijfscommissie kan op grond van
dit reglement de verkiezing van de on
dernemingsraad plaats hebben. De on
dernemingsraad stelt vervolgens de de
finitieve tekst van het reglement vast,
welke eveneens door de Bedrijfscom
missie moet worden goedgekeurd.
Aan de hoofden der (van „kern" op
„ondernemingsraad" overschakelende)
ondernemingen wordt geadviseerd het
voorlopige reglement op te stellen in
overleg met de kern, eventueel aange
vuld met vertrouwenslieden van de be
ambten.
Het kan aanbeveling verdienen even
eens overleg te plegen met de bestu
ren der betrokken werkgevers- en
werknemersorganisaties. Er is dan de
meeste kans, dat het voorlopige en
door de Bedrijfscommissie goedgekeurde
reglement zonder wijzigingen door de
ondernemingsraad zal worden aanvaard,
zodat ook de Bedrijfscommissie er zon
der meer haargodekeuring aan kan ver
lenen.
Het is verstandig de verkiezing van de
eerste ondernemingsraad eveneens te
doen voorbereiden door en te doen
plaats hebben onder leiding van de
bestaande kern. Na de verkiezing kan
de kern worden ontbonden.
Menigeen maakt 's avonds, voordat hij
gaat slapen nog even een klein „omme
tje". De één maakt elke avond een
flinke wandeling, de ander laat alleen
maar noodgedwongen de hond uit. Toch
zijn die avondwandelingen om twee re
denen nuttig en heilzaam: wandelend
door de rustige lanen of straten waar
U woont kunt U zich ontspannen,
waardoor U zich van een gezonde nacht
rust verzekert, en in de tweede plaats
komt zo'n wandeLing uw lichamelijke
conditie ten goede. Sommige mensen
doen het zelfs „voor de lijn" maar er
zijn heel wat Nederlanders die een
wandelingetje voor het slapen gaan
niet voldoende vinden. En in het bui
tenland worden zelfs hardloopwedstrij
den gehouden voor mannen boven de
55 jaar.
Is dat wel verstandig?
„In de meeste gevallen gaat het wel
goed", aldus een arts die zich veel bezig
houdt met de sportkeuring en medische
begeleiding van sportlieden, „maar voor
dat ouderen actief aan een fitheidspro
gramma beginnen moeten zij zich echt
wel laten keuren. Het is helaas wel
eens voorgekomen, dat iemand dae niet
was gekeurd en een kwaaltje had, tij
dens het hardlopen in de bossen onwel
werd. De man had zich geforceerd en
er geen rekening mee gehouden, dat hij
op zijn 45ste jaar niet meer zo hard
kon trainen als toen hij nog geen twin-
tif was".
Allerwegen wordt erover geklaagd, dat
de conditie van vele mensen zo slecht
is. De arbeidsprestaties lijden daaron
der. Vooral mensen, die veel zittend
werk hebben en bovendien de auto in
plaats van de fiets of de benenwagen
gebruiken, kweken een buikje.
Dat buikje is overigens slechts een
symptoom, want op zichzelf is daar
weinig bezwaar tegen als er maar ge
noeg lichaamsbeweging is. In de huidi
ge maatschappij worden hoge arbeids
prestaties gevraagd. Dat merken de
vrouwen wel als hun mannen thuis ko
men. De klaagzangen over het moe-zijn
zijn niet zeldzaam.
Buitenlucht
In vele plaatsen hebben zich groepen
gevormd van „veteranen", die onder lei
ding van een atletiektrainer of sport
leraar b.v. op zaterdagmorgen hun con
ditie gaan opvijzelen. De heren die al
len anoniem willen blijven, zijn er met
hun oefenmeester van overtuigd, dat de
conditie alleen goed kan worden door
regelmatig in de buitenlucht wat aan
hardlopen en andere lichaamsoefening
te doen. Voor een conditietraining is
een gymnastiekzaal minder geschikt.
Het gaat er bij elke conditietraining
om, het uithoudingsvermogen te ver
groten door de longcapaciteit zo goed
mogelijk te benutten. Van enorm groot
belang is, dat het hart goed functio
neert. Oudere mensen, die lange tijd
niet aan sport hebben gedaan moeten
heel kalmpjes beginnen als zij aan een
fitheidsprogramma mee gaan doen. Hun
hele lichaam en vooral het hart is de
extra lichamelijke inspanning, die dan
wordt gevraagd, niet meer gewend. Bij
het begin van zo'n training, al gaat het
dan nog zo kalm, zal men de eerste ke
ren wel stijve spieren overhouden. Maar
dat ongerief moet men er voor over
hebben.
Verplichte keuring
Het wordt bij bijna alle groepen die
aan een fitheidsprogramma werken als
eis gesteld, dat de deelnemers medisch
zijn gekeurd. Dat betekent een sterke
selectie, want nog geen 40 °/o van de
kandidaten wordt in de regel goedge
keurd. Toch zijn die keuringen echt
niet zo streng. Waarmee we maar wil
len zeggen, dat men meestal te laat tot
de conclusie komt. dat men zo'n fit-
heidsconditietraining nodig heeft.
De deelnemers aan zo'n conditietraining
variëren in leeftijd van omstreeks 35 a
40 tot 60 65 jaar en soms zijn er nog
v/at krassere oudere heren bij. Zij ra
ken snel bevriend en noemen elkaar bij
de voornamen ook al komen zij uit alle
rangen en standen. Het komt niet zel
den voor, dat na de training de direc
teur van de grote industriële onderne
ming en de kantoorbediende gezellig
een versnapering gaan gebruiken. De
sport verbroedert.
Wat gebeurt er nu bij zo'n conditie
training?
Humeur verbetert
Voorop staat altijd het hardlopen, om
dat daardoor het uithoudingsvermogen
het beste wordt gestimuleerd. Maar ook
worden er grondgymnastiekoefeningen
gedaan, die vooral tot doel hebben om
het voor velen hinderlijke „buikje" in
omvang te doen afnemen.
Na de training zijn de heren altijd aar
dig moe. Maar dat is een heel andere
moeheid dan die waarmee zij van hun
werk plegen thuis to komen. Door deze
lichamelijke dnspaning raken zij gees
telijk ontspannen en dat heeft een be
ter humeur tot gevolg.
Eén van de plaatsen waar aan een ge
slaagd fitheidsprogramma wondt ge
werkt, is Amsterdam. Elke zaterdag
morgen gaat een groep van 100 a 150
mannen en enkele vrouwen daar onder
leiding van Hans Comello hardlopen.
Samen met de voormalige Nederlandse
schaatscoach Anton Huiskes heeft hij
het trainingsprogramma opgesteld. En
alle deelnemers voelen zich best bij de
betere conditie, die zij hebben. Ook
Een Poolse onderzoeker die de skeletten
van Poolse inwoners uit de negende tot
de elfde eeuw onderzocht, stelde vast
dat de loodconcentraties in die skelet
ten bijna honderdvoudig was aan die
van de tegenwoordige Pool. Dat was op
zijn minst merkwaardig omdat diezelfde
concentratie ook in de beenderen van
tegenwoordige Westeuropeanen wordt
aangetroffen. Hij stelde een aanneme
lijke theorie op waarin hij stelt dat de
loodconcentratie in de atmosfeer de
laatste honderd jaar ten gevolge van
industrie en verkeer veel hoger is ge
worden, wat de concentratie in West-
europese beenderen verklaart.
Omdat in Polen die industrie nog pas op
gang moet komen, is het kleinere per
centage lood in recente Poolse beende
ren ook te verklaren. Blijft de vraag
waarom in die oude beenderen juist wel
veel lood te vinden is. Dat komt, aldus
deze onderzoeker, omdat in het verle
den in Polen vaak tinnen borden en an
der keukengerei werden gebruikt en
tin bevat zeer veel lood. Zo kwam het
lood in het lichaam terecht.
zouden zij allen graag willen, dat deze
conditietrainingen nog veel meer wor
den gestimuleerd.
ETUIS
feestelijk geven
rijk ontvangen
Ga noorSPLIKER
TE1.29R2
SQESTERBERGSE5TR.26
Voor de balie:
De officier had nogal onverschillig een
lange tenlastelegging afgerateld als een
wat versleten saffier van een iets te
snel draaiende grammofoon. Er kwam
een bijtende hond in voor en een gesla
gen jongetje, zodat wij een onbehou
wen bruut voor het hekje verwachtten.
Inplaats daarvan verscheen een beetje
bedeesd een uiterst tengere, als ambte
naar vermomde figuur.
„U bent wel een beetje tekeer gegaan
die nacht, hè?" vroeg de politierechter.
„Jajaja," teemde de schriele gedaante,
„Ik begrijp nog niet hoe ik dorst, tegen
zo'n grote jongen."
„Hoe kwam het dan tot die vechtpar
tij?"
„Tjaja, ik had een heel mooi luikje ge
maakt, hè. Dan hoefde ik niet midden
in de nacht m'n bed uit."
„Ik bedoel hoe U slaags raakte met die
jongen."
„Ja, dat vertel ik u. Ik slaap zo moei
lijk weer in, als ik eenmaal m'n bed
ben uit geweest, hè. En om nou niet
elke nacht gewekt te worden door onze
poes als die naar buiten wil, had ik
een mooi luikje gemaakt in de keuken.
Dan kon Mimi d'r uit en dan kon Mimi
d'r weer in ook."
„Maar die jongen
„Die jongen niet. Maar op een kwaaie
nacht werd ik wakker. M n vrouw was
er niet en op haar plaats voel ik toch
haren. Krijg ik opeens een krab... Ik
wordt klaar wakker, hè. Ja en toen za
ten er wel zes katten op m'n bed en
nog een zevende op m'n nachtkastje.
Er waren 5 katers op Mimi afgekomen
en door dat luikje heen gestapt."
De heren aan de groene tafel deden
moeite ernstig te blijven kijken. Dat
lukte korte tijd, tot de schriele verdach
te uitvoerig uitlegde hoe hij met blote
benen uit bed stappend uitgleed in
iets, dat hij volledigheidshalve bij de
naam noemde. „En toen moest ik eerst
nog m'n voeten gaan wassen, hè."
De getergde ambtenaar bleek ten einde
raad zijn buldog uit zijn mand te heb
ben gehaald om een fikse opruiming te
houden onder het kattenvolk. Maar in
2ijn radeloosheid had hij vergeten de
buitendeur open te zetten, zodat de ka
ters wel alle kamers in en uit raasden,
maar geen enkele uitweg vonden. De
kinderen werden wakker en begonnen
te gillen, de hond blafte oorverdovend,
de katten jammerden in doodsnood en
de zenuwachtige heer des huizes bonk
te meteen stoel op alles wat bonken
kon. „Ja, en toen werden m'n buren
wakker" besloot hij.
„Wat een wonder" klonk het terug.
„Tja, en de buren links hebben een
zoon en die werd toen gestuurd om te
gaan kijken. Maar die schold me uit
voor kattenmepper, hè. Tja, toen heb
ik in m'n zenuwen zeker nog geslagen
ook."
Het zoontje moest voorkomen. Een
boom van een vent stapte het zaaltje
binnen en verduisterde ons uitzicht op
de groene tafel. Een paar kolossale
vuisten omklemden het hekje, zodat het
oude eikenhout kraakte. Het klopte, hij
was het kind van de familie d. J„ 22
jaar, beroep bankwerker. Pa had hem
wakker gemaakt, omdat hij hoorde dat
er onraad was bij de buren en hij moest
maar eens even gaan kijken, omdat pa
niet durfde.
„Nou. ik klopte en toen de achter deur
eindelijk openging, stoven er zo een
stel katten en een schuimbekkende bul
dog langs m'n benen. En buurman maar
hitsen: pak ze, pak ze dan. Maar mijn
Bromsnor was er bij, dat was die mooie
witte, dus ik zei gelijk dat ie z'n ka
kement moest houden en dat ik 't an
ders dicht zou spijkeren. Maar toen
kreeg ik gelijk een pats van die mieze
rige tuinkever. Nou had ik 'm gelijk
kunnen verpletteren, maar dat wou ik
niet. Ik zei allenig dat ie een katten
mepper was. Maar toen kwam die bul
dog terug en beet me al in m'n sche
nen."
De getuigen bleken het niet met elkaar
eens te zijn over het aantal slagen dat
er aan de achterdeur was uitgedeeld.
Alleen het aantal hondebeten stond vast,
omdat de politie het aantal beenwon
den had kunnen tellen. Daarvoor werd
de eigenaar aansprakelijk gesteld, even
als voor één klap die hij toegaf. Gezien
de omstandigheden en de krachtsver
houding bleef het bij 60,-^ of 12 da
gen.
„Maar 't is niet eerlijk", zuchtte de
geplaagde ambtenaar, „Die zelfde knaap
heeft ook al 'ns een heel nest katte-
jongen door 't luikje naar binnen ge
schoven toen ze d'r af wilden bij hem
thuis. En Mimi komt uit dat nest."
„Moet je 'n kater nemen, man" zei de
bokser, „dat deden wij ook daarna."
Het nieuwe partijprogramma van de
Tsjechische communistische partij bevat
een paar punten, waarover in een paar
Oosteuropese hoofdsteden ongetwijfeld
wenkbrauwen gefronst worden. Bijvoor
beeld dat over de verantwoordelijkheid
van ministers jegens het parlement en
een democratisering van de rechtspraak.
Het zijn termen die wellicht wel bele
den worden in de partijprogramma's el
ders. maar waaraan in de praktijk niet
te veel wordt gedaan. Een eenvoudige
oplossing is bijvoorbeeld voor het eerste
punt om het parlement maar sporadisch
bijeen te roepen. De partijleiding houdt
doordeweeks de gang van zaken wel in
de gaten. Het verontrustende vooral
voor lieden als Oostduitslands Ulbricht
zit erin dat de Praagse partijleider
Dubcek er een man naar is om ook te
doen wat hij zegt.
Daar heeft hij goede gronden voor. Zo
als het ook geen toeval is dat de dood
van Jan Masaryk weer ter sprake komt
en onderzocht wordt. Een twintig jaar
oude zaak, die vooral daarom opgera
keld wordt omdat die kwestie zo lang
de sfeer in Tsjecho-Slowakije heeft ver
ziekt.
Fatsoenlyk
Werd in 1948 de minister van buiten
landse zaken vermoord of pleegde hij
zelfmoord? De idee is algemeen dat Ma
saryk werd doodgeslagen en uit het
raam van zijn ministerie gegooid en dat
moet dan wel door of namens de com
munistische topmensen van toen zijn
gebeurd. Alleen al om nu het bewijs te
leveren dat de communistische partij
bestaat uit fatsoenlijke lieden en niet
uit mensen die een moord verdonkere
manen, moet er een uitspraak komen.
Dat kan trouwens temeer omdat Masa
ryk zeer zeker een aanhanger was van
nauwe samenwerking met de Sowjet-
Unie. Dubcek en zijn partij van nu zul
len zich rustig achter de ideeën van Ma
saryk kunnen stellen, die nog altijd zeer
geëerbiedigd worden in zijn land, zoals
demonstraties aan het graf van Jan Ma
saryk en zijn vader eerder dit jaar heb
ben bewezen. Het is ook niet onlogisch
