£a/Z4* \JL(aC At MUH At
ie/im
EIERHANDEL WIL GEHELE AFZET
GAAN BEHEERSEN
PECH
ACHTERVOLGT
NÏXON
OOK VOOR DE METEOROLOOG IS HET
MOEILIJK
Telefoonnummer
ziekenauto 5980
Noorderweg 23
PASFOTO'S
klaar terwijl u wacht
Foto Swager
Eerste Gooise Kleding Verhuur
STORM IN EEN
KIJKGLAS
SOVJET-RUSLAND
EN HET OOSTBLOK
AMERIKA HIELP CHINA AAN
ATOOMBOM
Terug naar de
middeleeuwen
VOOR BABY'S HUIDJE
WEERVOORSPELLEN
Maar weienschap vordert
oor
Briljanten ringen
Dag- en nachtwerk
ICHTHART I 1 00 ontwerpen
Sedert 1937
le Hezerlaantje 46 - TeL 2231
HORLOGES
gelegenheidskleding
Chinese geleerden
uitgewezen
VRIJDAG 26 APRIL 1968
Ben fraai voorbeeld van een in Brussel gestoofde kool, die in Nederland te laat
geconsumeerd werd, levert dit voorjaar het E.E.G.-concept voor de regeling van
de kwaliteitsnormen voor ceteieren.
Om dit te begrypen moet u weten, dat men bezig is de landelijke normen (inde
ling in klassen en kwaliteiten) te vervangen door een stelsel dat in de hele E.E.G.
zal gelden. Dat is nuttig en nodig, vooral voor Nederland, dat nog altyd eieren
uitvoert. Na twee jaar geharrewar kwam men midden februari jl. tot een com
promis. De tekst daarvan is droge kost, maar het loont de moeite deze goed na
te lezen.
Rechtstreekse aflevering van eieren door
de producent wordt toegestaan: op het
eigen bedrijf, op plaatselijke (een bij
zonder belangrijk woordmarkten en
aan bet huis van de consument. Er komt
een „kwaliteit extra vers" en dat zijn
eieren met een luchtkamer tot 4 mm,
die echter alleen in het pakstation zal
worden gemeten.
Uiterlijk acht dagen na de pakkings
datum moet de banderolle rond de
kleinverpakking worden verbroken en
dan zijn de eieren natuurlijk nog wel
goed, maar niet meer „extra vers".
(Vandaar dat men zich in Duitsland
thans opmaakt om een ei onder rijks-
keur te gaan leveren dat veel verser is
Richard Nixon, de zelfverzekerde re
publikein die nog maar een maand ge
leden leek af te stevenen op de kandi
datuur voor het presidentschap der
V.S., blijkt het voornaamste slachtoffer
te zijn van president Johnson besluit
om niet te streven naar een tweede
ambtstermijn.
Het leek er voordien op dat het wel
zou gaan tussen Johnson en Nixon,
twee oude rotten - met de beste kansen
voor Johnson. In theorie zou Nixon er
nu beter voor moeten staan, want hij is
bij de republikeinen eigenlijk de enige,
enorme verdeeldheid heerst: Eugene
d:e meetelt terwijl bij de democraten 'n
Mc. Carthy, Robert Kennedy en binnen
kort ook vice-president Hubert Humph-
rey- zijn daar in een verbeten strijd
verwikkeld.
Nixon als de politieke routinier heeft
al maanden lang de image verspreid
van zijn degelijkheid en kundigheid, die
welsawaar vrij was van alle bezielende
fantasie, maar wat doet dat er ook toe:
men moet een vakman kiezen. Tegen
over de politieke vakman Johnson scheen
dat misschien ook vyel een goede tech
niek. maar nu lijdt Nixon eronder dat
hij de indruk wekt .var. een vervelende
man, terwijl juist aan de democratische
kant allerlei opwindends gebeurt. Daar
komen mannen naar voren die nieuwe
dingen te beweren hebben, die elan ten
toon spreiden en een wil om de zaken
geheel nieuw aan te pakken.
Humphrey in schaduw
Senator Robert Kennedy maakt het
meest die indruk. Zijn concurrent Mc.
Carthy heeft de strop dat hij van het
begin af aan voornameijk in actie was
gekomen tegen Johnson. Nu die niet
meer in het geding is staat hij er een
beetje kaal bij. Hij moet eigenlijk nu
weer beginnen een nieuw beeld van zijn
bedoelingen te projecteren voor het
Amerikaanse publiek. En dat lukt hem
niet zo erg goed, daarvoor is hij teveel
eer wel geestige intellectueel die echter
te sterk naar Amerikaanse smaak laat
uitkomen dat hij overal niet zo zwaar
aan tilt. Dat is ongeveer de houding die
indertijd Adlai Stevenson innam en
waardoor deze ondanks tal van succes-
ser toch de kandidatuur verspeelde.
Binnenkort zal Hubert Horatio Hum
phrey waarschijnlijk als derde demo
craat een gooi doen naar de kandida
tuur. Hij is al begonnen met redevoe
ringen waarin hij nu eens zijn eigen
inzichten naar voren brengt. Aan hem
heeft zich het noodlot voltrokken dat
alle vïce-presidenten ondergingen: zijn
werk houdt hem zo in de schaduw van
de president dat men hem niet kent en
haast bij voorbaat aaneemt dat hij in
alles alleen maar een soort dubbelgan
ger is van zijn baas.
Humprey. die van oorsprong een ver
tegenwoordiger is van de liberale vleu
gel in de democratische partij, heeft in
die kring bijna geen aanhang meer,
wat hij niet te wijten heeft aan zijn
eigen daden maar aan cie van Johnson.
Toch gaan er - vooral in de kringen
van de partijbestuurders - veel stem
men voor hem op. Ten dele waarschijn
lijk omdat hij nog altijd de beste keuze
lijkt onder de lieden die juist de uit
gesproken liberalen als Kennedy en Mc.
Carthy niet kunnen zetten.
Nixon
Het is trouwens wel tekenend dat Ken
nedy er wel in slaagt enthousiasme op
te wekken waar hij komt, maar dat hij
het tot dusver moet doen zonder de
bijval van de partijbazen, die zijn broer
indertijd zo bijzonder hielpen.
In de democratische sector lijkt alles
nog vrij open te liggen. Niemand is
daar helemaal kansloos. En over de
kansen van de een en de ander wordt
gesproken als over een spannende race.
Maar over Nixon wordt amper meer
gerept.
Behalve dan in de kringen van de re
publikeinse partij zelf, waar men de ta
nende belangstelling voor hun man ziet
als een kwalijk teken. En dat kan dan
weer makkelijk leiden tot het republi
keinse besluit om dan toch maar in
eigen kring naar iemand te zoeken die
wel tot de verbeelding spreekt.
Dan vallen weer namen als van gou
verneur Nelson Rockefeller en New-
York's burgemeester John Lindsay, die
beiden officieel hun kandidatuur nooit
hebben gesteld, maar wel beiden er
van hebben gerept dat ze eventueel be
schikbaar zouden zijn, als het maar met
genoeg klem wordt gevraagd. Voor
Nixon is het allemaal wel zielig - de al
een keer geslagen presidentskandidaat
schijnt voorbestemd te zijn om alsmaar
als verliezer op te treden.
dan acht dagen en als wij dat niet óók
gaan doen worden wij opnieuw leveran
cier van tweede soort, maar dit terzijde).
Eieren van klasse A mag u stempelen,
maar eieren uit derde landen moeten
gestempeld zijn en wel op de schaal.
Voorts is er nog enig geharrewar over
een Frans waarborgetiket op de groot-
verpakking van eieren, maar daar vecht
het produktschap tegen. Zo op het eer
ste gezicht ziet dit concept er redelijk
uit, temeer daar de producent eieren
ten huize van de verbruiker mag afle
veren zonder enige beperking, als de
hoeveelheid maar bestemd is voor het
gezin van die verbruiker. Maar er is
nog iets
Middeleeuws
Bij de aflevering ten huize van de ver
bruiker is één bepaling gemaakt, die
ons meteen terugwerpt in de Middel
eeuwen. Het is deze: de producent mag
niet afleveren in de gewichtssortering
en de verpakking die in een komende
raadsverordening zal worden vermeld.
Die „raadsverordening" zal zijn: een
verordening van de raad van ministers
van landbouw der zes E.E.G.-landen.
Deze ministerraad gaat het concept
reeds deze maand bespreken.
Kort gezegd komt het hierop neer: u
mag wel met een korfje eieren langs de
deur gaan venten (uiteraard slechts met
uw eigen eieren), zoals uw vaderen dat
wellicht óók al deden, maar u mag niet
zelf gaan sorteren en verpakken. Want
dat recht is aan de eierhandel (collec
terend en distribuerend) voorbehouden.
Onmiddellijk nadat dit bekend werd
sprongen tal van legpluimveehouders in
het geweer en het regent op dit ogenblik
dan ook protesten. En terecht.
Het moge waar zijn, dat de eierhandel
de laatste jaren kwade tijden meemaakt,
doordat de eierproduktie zo sterk ge
krompen is. Dat mag echter nog geen
reden zijn om hem een monopoliepositie
te verschaffen die wij alleen terug vin
den bij de middeleeuwse gilden.
Geslapen
Van wat in Brussel besproken wordt
dringt het nieuws slecht door tot de
agrariërs. Grote beslissingen, zoals over
melk en rundvlees, worden natuurlijk
wel spoedige gepubliceerd, maar de vak
bladen beschikken in het algemeen niet
over een mannetje dat de besprekingen
aldaar op de voet volgt en daarvan we
kelijks verslag uitbrengt. Kwesties als
de onderhavige bespreekt men wél in
het produktschap (in dit geval dat voor
pluimvee en eieren), maar dat vergadert
slechts maandelijks en het verslag van
zo'n vergadering reikt men slechts uit
op de volgende bijeenkomst, dus een
maand later. Vandaar dat het omstreden
concept pas op 28 februari in het pro
duktschap behandeld werd en pas een
maand later via het verslag in de pu
bliciteit kwam.
Vraagt men nu of de pluimveehouders
in het buitenland óók geslapen hebben,
dan luidt het antwoord bevestigend.
Deze kennen trouwens geen produkt
schap. Wél wordt in het buitenland,
vooral in Duitsland, een veel groter deel
van de eieren rechtstreeks aan de ver
bruiker geleverd, maar daar dacht men
dat het concept een goede rem zou zijn
op de ontwikkeling der mammoetbedrij-
ven. Al spoedig bleek dat dit volstrekt
niet het geval was. Die mammoeten zijn
nl. gereed om een afzonderlijke firma
op te richten voor de afzet, draaien
lustig verder en breiden ook met de
nieuwe E.E.G.-wet wel verder uit.
VAN WEEDESTRAAT 52
SOESTERBERGSESTRAAT 30
Wc weten allemaal wel hoe moeilyk het is om het weer te voorspellen. Daarom
geeft het K.N.M.I. ook geen voorspellingen, maar verwachtingen. Die zyn geba
seerd op een groot aantal gegevens.
Het K.N.M.I. heeft het ook wel eens mis, maar dat is veel minder vaak dan men
algemeen denkt. Tot nu toe worden de vele gegevens over het weer, die het
K.N.M.I. bereiken door eigen waarnemingen en uitwisseling met andere stations,
door een meteoroloog geanalyseerd en de daaruit voortkomende conclusie is de
weersverwachting.
By het maken van de conclusie is de ervaring van de meteoroloog steeds van
groot belang geweest, maar dat is een subjectieve factor. Binnenkort gaat men
by het K.N.M.I. een computer gebruiken, die steeds meer zal worden ingescha
keld voor onder meer het opstellen van de weersverwachting.
VAN WEEDESTRAAT 40 SOEST TEL:4361
Nederland ontwaakt
Ook in Nederland reageerden de pluim
veehouders aanvankelijk niet. Het groot
ste deel van hen levert immers af aan
de coöperatie, aan veiling, markt of
handelaar en heeft geen eigen afzet. Dat
er gesproken is over de „plaatselijke
markt" kan echter inhouden, dat nie
mand uit A een ei in B op de markt
mag aanvoerenBehalve deze mon
struositeit moet men bedenken, dat een
ei nooit beter wordt nadat het de pro
ducent verlaten heeft. Het brengt ook
nooit enige ziekte op de mens over. Het
is dus logisch, dat men de weg van pro
ducent naar consument ook hier zo kort
mogelijk maakt. En iedere weldenkende
agrariër zal zijn collega die kans ziet
om een eigen afzet op te bouwen, extra
inkomen van harte gunnen. Het fraaiste
is evenwel, dat het concept doodgewoon
spreekt van „producent" zonder meer.
En dat is óók de man die kippen houdt
en een handelsvergunning bezit! Hij
mag dan nu nog verpakt en gesorteerd
afleveren aan melkslijters, winkels enz.
Straks verdwijnt ook hij, want hij is
„producent".
Pas toen dit alles duidelijk werd, be
gonnen de protesten. Op dit ogenblik
moet men nog maar afwachten of die
succes hebben. Geschrokken zijn ook
zij, die bedacht hebben, dat over vijf of
tien jaar de afzet wel eens grondig ge
wijzigd zou kunnen zijn. Een E E.G.-wet
die de handel een monopolie geeft,
snijdt de hele toekomstige ontwikkeling
af. En men kan gemakkelijker de Wad
denzee droogleggen dan een E.E.G.-wet
gewijzigd krijgen.
Kon. Ned. Ver. E.H.B.O„ afd. Soest
Op de waarnemingsstations en bij de
weerdiensten van de meteorologische or
ganisatie wordt dag en nacht gewerkt.
Dat is nodig, omdat men constant op de
hoogte moet blijven met de veranderin
gen, die zich in het weer voordoen.
Van iedere waarneming wordt een rap
port gemaakt, waarin worden genoemd:
temperatuur, barometerstand, windrich
ting en -snelheid, mate en type van de
bewolking, luchtvochtigheidsgraad, het
zicht en de neerslag.
Gegevens verwerken
De waarnemingen worden ieder uur ge
daan. De gegevens worden in code ge
zet om ze aan alle belanghebbende
weerdiensten mee te delen en met be
hulp van symbolen op de weerkaarten
in te vullen.
Ook worden de gegevens steeds statis
tisch verwerkt om op die manier verge
lijkende overzichten te krijgen. De
waarnemingen worden zowel aan het
aardoppervlak gedaan als op zee op va
rende schepen en weerschepen en mid
dels radiosondes, die de gegevens door
seinen over de weertoestanden in de ho
gere luchtlagen.
Wetenschap
De meteorologie is een gebied waarop
zeer veel wetenschappelijke onderzoe
kingen worden verricht. Men is nog te
weinig op de hoogte van de factoren,
die een rol spelen bij het ontstaan van
de verschillende weertypen. Men moet
de atmosfeer beter leren doorgronden,
in de eerste plaats om de weersver
wachtingen te verbeteren. Doorgaande
op deze weg wordt al gedacht aan be
ïnvloeding en zelfs beheersing van het
weer, maar dat zijn nog stoute toe
komstdromen.
Hoe verder de kennis omtrent de at
mosfeer vordert, hoe meer interesse er
ontstaat voor de weersverwachtingen
voor meer dagen en zelfs enkele weken.
Juist omdat zich al op korte termijn
onvoorziene veranderingen in het weer
beeld kunnen voordoen wordt de kans
op het niet kloppen van de verwach
tingen op wat langere termijn groter.
Ook op dit punt hoopt het K.N.M.I. met
de nieuwe computer enige vooruitgang
te kunnen boeken.
Internationaal
Er is een vergaande internationale sa
menwerking op het gebied van de me
teorologie. Dat is hard nodig om over
voldoende gegevens te kunnen beschik
ken om tot een verantwoorde verwach
ting te komen van het weer. De lucht
vaart is vooral geïnteresseerd in nauw
keurige gegevens over windrichting en
-kracht, bewolking en zicht. De land
bouw is meer geïnteresseerd in regen
en zonneschijn en ook voor de scheep
vaart en het toerisme zijn de weers-
verwarhtingen van veel belang.
Door het in gebruik nemen van een
computer en een grotere centralisatie
van de verschillende diensten, die zich
met het opstellen van weersverwachtin
gen voor de luchtvaart bezig houden,
wordt de behoefte aan meteorologen
iets kleiner. In dit verband speelt de
radiografische overbrenging van de
weerkaarten tussen de verschillende sta
tions ook een grote rol. Deze wijzigin
gen brengen ook een verandering te
weeg in de werkzaamheden van de me
teorologen.
Beroepsmogelijkheden
Een meteoroloog kan in Nederland em-
plooy vinden bij 't K.N.M.I., de Ko
ninklijke Luchtmacht en enkele andere
onderdelen van de krijgsmacht Om me
teoroloog te worden heeft men een gym
nasium-B of h.b.s.-B-diploma nodig, of
een gelijkwaardige opleiding.
Men kan dan twee richtingen uit. Aller
eerst direct naar het K.N.M.I. gaan en
daar een interne opleiding volgen van
drie maanden. Dan wordt men rekenaar,
een niet zo „rekenachtige" funktie als
uit de naam lijkt. Ondertussen studeert
men verder om het tot assistent te bren
gen. De rang is hoger dan die van re
kenaar, maar het werk komt op het
zelfde neer: het doen van waarnemin
gen en de gegevens op weerkaarten in
tekenen. Als er vacatures zijn en men
geschikt is gebleken, kan men in aan
merking komen voor de opleiding tot
meteoroloog. y
Universitair
De tweede mogelijkheid is om aan de
rijks universiteit van Utrecht te stude
ren in de vakken geofysica en meteoro
logie. Als men deze studie wil voltooien
komt men meestal in de research te
recht, maar als men de studie na het
kandidaatsexamen afbreekt kan men bij
het K.N.M.I. vaak makkelijker terecht
voor verdere opleiding tot meteoroloog.
Veel mensen nodig
Vooral door de continudienst heeft men
toch betrekkelijk veel meteorologen no
dig. Overigens zijn er meer meteorolo
gen werkzaam op Schiphol dan op het
K.N.M.I., omdat voor het verstrekken
van de gegevens over de weerstoestan-
den aan vliegers de mannen en vrou
wen nodig zijn, die uit de weerkaarten
de weersverwachtingen kunnen opma
ken.
En de verhouding met Moskou wordt
hierdoor ook anders.
Men verlaat het communisme niet. Men
wil ook niet Moskou provoceren, aan
gezien hier grote militaire belangen op
het spel staan.
Anderzijds durft Moskou de Oostblok
landen niet te provoceren omdat die an
ders voor hun grondstoffen de blik
zouden kunnen richten naar het westen,
waarmee de contacten toch al veelvul-
diger zijn dan men vroeger ooit had
durven denken.
Geen satellieten meer?
Het vast aaneengesloten communistische
blok gaat een ander beeld vertonen.
China is reeds afgevallen. Binnen het
communisme tekenen zich verschillende
fel tegenover elkaar staande stromingen
af.
De Oostblok-landen zijn misschien op
weg om van satellieten bondgenoten te
worden.
En het kon wel eens zijn, dat dan het
gevaar voor plotseling optredende scheu
ren minder groot wordt.
Nog zoekt men naar een duidelijke
koers. In Polen is het niet rustig, al
schijnt de rust hersteld. Hongarije,
Bulgarije, Roemenië, nu ook Tjsecho-
slowakije, ze volgen steeds meer het
voorbeeld van Tito, die blijkbaar een
juiste visie heeft gehad en zelfs inter
nationaal een belangrijke figuur is ge
worden.
En wat de verhouding met Europa zal
worden, hangt grotendeels af van de
wijze, waarop Amerika zijn prestige zal
kunnen herwinnen. Anders krijgt De
Gaulle toch nog gelijk.
Burg. Grothestraat 45 Tel. 3917
ANTAARNS - HEKWERK
ETTERS - OPENHAARDEN
UIFELS - DEURSIERHEKKEN
AMPEN ZONNEWIJZERS
KUNSTSMEEDWERK IN STIJL
ACHTEROM 6 - HILVERSUM - TEL. 48700
de GROOTSTE in 't GOOI
Et is de laatste tijd heel veel misbaar
gemaakt over de oorlog in Vietnam en
er zijn plakkaten aangeplakt en demon
straties gehouden met o.a. de leuze, dat
president Johnson een oorlogsmisdadi
ger zou zijn. De Vara heeft mensen die
deze mening aanhingen, in de televisde-
rubriek „Achter het nieuws" aan het
woord gelaten en men kreeg langzamer
hand de indruk, dat een groot deel van
ons volk dergelijke gevoelens had.
Uit het onderzoek dat het bureau Into-
mart in opdracht van „Achter het
nieuws" instelde, is nu gebleken hoe
veel mensen werkelijk menen dat pre
sident Johnson een oorlogsmisdadiger is.
Het zijn er 7 °/o. Daar tegenover staan
68 die deze stelling onjuist achten,
12 die het waarschijnlijk onjuist vin
den en nog eens 8 zonder mening.
Slechts 5 °,o twijfelen nog en vinden
het mogelijk, dat de kreet juist zou
kunnen zijn. Dat is dan alles wat er
overblijft van al die opgewonden straat
toneeltjes en de beledigende pamfletten.
Wat ons na lezing van die nuchtere cij
fers betreft, mag de zendtijd over de
demonstraties anti Johnson nu ook wel
tot 7 worden gereduceerd. Dan kun
nen we de kritiek in de juiste propor
ties bekijken.
De ontwikkeling in Tsjechoslowakije
heeft blijkbaar zorgen gebaard aan de
andere Oostblok-staten en met name
aan de Sovjet-Unie.
Want al blijft men in Praag de com
munistische beginselen trouw, juist het
feit,, dat achter dit alles economische
motieven schuil gaan, kan de verande
ringen alleen maar méér betekenis ge
ven.
Het ligt voor de hand te stellen, dat
ook de communistische doctrine niet in
staat is de nationale gevoelens geheel
naar de achtergrond te schuiven. En
natuurlijk spelen nationale gevoelens
een rol, maar meer als dekmantel en
propagandamiddel. In werkelijkheid gaat
het om de boterham!
Tsjechoslawakije is niet het eerste, in
tegendeel, het is het laatste Oostblok
land, waarin het communistische
machtsapparaat krakende geluiden laat
horen. Die geluiden verneemt men al
jaren, zowel in Oost Duitsland als in
Polen, in Bulgarije en Roemenië, om
van Tito's Joegoslavië maar niet te
spreken, want daar is het al lang mis.
Maar toen stond het hele Oostblok nog
eensgezind tegenover de „ketter"
Professor Liberman
En men mag zich in Moskou wel zor
gen maken, maar eigenlijk hebben de
Russen zelf bijgedragen tot deze ont
wikkeling, waarbij de Oostblok-landen
zich zelfstandiger gingen opstellen.
Daar, inde Sovjet-Unie, hebben zich de
economische veranderingen voltrokken,
waarvan de situatie in de andere Oost
blok-landen de weerschijn geeft.
Daar heeft professor Liberman van de
universiteit van Kharkov het commu
nisme als economisch systeem doorbro
ken door een nieuwe theorie op te stel
len, die wij-van-het-Westen bezien als
bij ons altijd reeds toegepast, maar die
in het Oosten uiteraard wordt gepre
senteerd als een triomf van de com
munistische economische wetenschap.
Een der voornaamste trekken van de
Liberman-theorie is de afrekening met
de centrale bureaucratie. Het bedrijfs
leven krijgt met een grotere verant
woordelijkheid ook een veel grotere
zelfstandigheid. Daarbij maken niet
langer de planners uit wat de bevolking
krijgt, maar produceert de industrie wat
de bevolking vraagt. De klant wordt
(een klein beetje) koning.
Het systeem
Dat is niet alleen economisch van be
lang.
Hier wordt het hele „van boven naar
onder"-systeem aangetast.
En dat ziet men nu het duidelijkst in
Tsjechoslowakije, waar het communis
me min of meer „democratische" ton
denzen gaat vertonen.
Het zijn vooral de oude partij bazen uit
de stalinistische periode, die zich hier
tegen verzet hebben, omdat juist het
stalinisme de macht van het top-appa-
raat en de top-figuren bevestigde. Tsje
choslowakije was een schoolvoorbeeld
van een naar stalinistische opvattingen
geregeerde communistische staat en
daarom is de plotselinge ommekeer des
te opvallender.
Aan de buitenkant zien we dan alleen
studenten, die demonstreren. De oor
zaak is echter de economische positie
van het land, dat steeds meer achter
op raakte, notabene in een tijd van al
gemene welvaart.
Eigen belang voorop
De eerste fase is de opstand tegen de
controle vanuit Moskou, dat ook eco
nomisch de Oostblok-staten de wet stel
de. Het ene land na het andere eist
meer zelfstandigheid, wil allereerst de
eigen belangen gediend zien.
De regerende groep, die waarschijnlijk
heel wel het spreekwoord kent van de
ene vinger en de hele hand, heeft dat
zo lang mogelijk tegengehouden, pro
beert hier en daar nog zoveel mogelijk
de neven-effecten af te remmen.
Op een warme dag in 1950 vervoegden drie reehereheurs van Amerika's centrale
recherche (F.B.I.)) zich aan de woning van dr. Tsien Hsoe-sjen. Hy was een
rakettenspecialist van naam, gehuwd, vader van twee kinderen, van beroep leraar
aan het Caltech-instituut te Pasadena (V.S.), reserve-luitenant-kolonel der Ame
rikaanse strijdkrachten, hoofdofficier voor speciale diensten en leider van de
raketten-afdeling van het Amerikaanse onderzoek- en adviesbureau der nationale
verdedigingsraad. maar hij was geboren in Sjanghai en nog altijd van Chinese
nationaliteit. Hem werd medegedeeld, dat hij in hechtenis genomen werd op
grond van het feit deel uit te maken van de afdeling Pasadena van de commu
nistische party in Amerika.
De Chinese geleerde werd overgebracht naar de gevangenis in San Pedro en ter
beschikking gesteld van de rechter-commissaris. Dit voorarrest duurde circa zeven
weken waarna Tsien op vrye voeten werd gesteld tegen een borgsom van 15.000
dollar. Op 26 april 1951 deed de rechtbank te Los Angeles uitspraak en wees
vonnis op de navolgende gronden: „Dr. Tsien is een buitenlander en van Chinese
nationaliteit. Hy zal de Verenigde Staten moeten verlaten op grond van het feit,
dat als bewezen moet worden geacht te zyn dat beklaagde vóór zijn vestiging in
Amerika reeds lid was van de communistische partij".
Speciale opdracht
Bedoelde Unit 122, die voornamelijk be
stond uit geleerden, doktoren, technici
en andere intellectuelen, had reeds lang
het wantrouwen van de F.B.I. opge
wekt, die tenslotte een van haar detec
tives, William Kimple, opdracht gaf om
in de groep te „infiltreren". Deze re
chercheur speelde zijn rol op voortref
felijke wijze en wel zo, dat hij tenslotte
door de groep als koerier werd aange
steld. Daardoor kon hij de F.B.I. volle
dig op de hoogte stellen van het doen
en laten van de groep èn van dat der
aangesloten leden.
Toen Amerika aan de tweede wereld
oorlog ging deelnemen, werden dr. Tsien
en dr. Tsjao door de regering met spe
ciale opdrachten belast en moesten zij
zich toeleggen op de studie en de ont
wikkeling van nieuwe wapens, zeer in
het bijzonder op de ontwikkeling van
raketten en atoombommen. Deze studie
en de ontwikkeling leidde tenslotte tot
het gebruik van de eerste atoombommen
op de Japanse steden Hiroshima en Na-
gasaki en is het werk van geleerden als
Tsjao en Tsien.
In juli 1951 werden dr. Tsien en dr.
Tsjao als ongewenst in Amerika naar
hun geboorteland, Rood-China „afge
schoven".
In oktober van datzelfde jaar werd in
Peking het instituut voor atoomonder
zoek door Mao geopend. Tot directeur
werd benoemd de stichter dr. Tsjao
Tsjoeng-jao terwijl tot leider van het
bureau voor de studie, onderzoek en
ontwikkeling van het raketwapen dat
eveneens in Peking werd gevestigd, dr.
Tsien Hsoe-sjen werd aangewezen.
Daarna werd het stil om de beide man
nen en de wereld hoorde geruime tijd
niets meer van hen.
Deze onheilspellende rust duurde tot
twee dagen na de val van Ruslands Ni-
kita Chroesjtsjow en wel tot 16 oktober
1964, om precies te zijn om 3 uur n.m.,
het tijdstip waarop de eerste Chinese
atoombom tot ontploffing werd gebracht.
Het was het werk van dr. Tsjao en van
dr. Tsien, die hun in de Verenigde Sta-
In 1950 en in 1951 bereikte de commu
nistenvervolging, door Amerika's sena
tor Mc Carthy geleid, haar hoogtepunt.
Zij groeide uit tot een soort middel
eeuwse heksenjacht, doch los daarvan
brak in 1950 de oorlog uit met Korea.
Amerika geraakte in paniek en iedere
Amerikaan keek voor het slapen gaan
onder het bed, op zoek naar landver
raders.
Een soortgelijk lot als dat van dr. Tsien
Hseo-sjen wachtte zijn, eveneens in de
Verenigde Staten woonachtige landge
noot, de atoomgeleerde dr. Tsjao Tsjoen-
jao. Beiden studeerden aan de techni
sche hogeschool in Californië, behaalden
daar de doctorsbul met dit onderscheid,
dat dr. Tsien in 1935 naar the States
ging terwijl zijn landgenoot dr. Tsjao
daarheen reeds tien jaar eerder emi
greerde. Tsien werd evenals Tsjao le
raar aan de hogere technische school,
het Caltech-instituut te Pasadena.
Dr. Tsjao Tsjoen-jao met het lot van
zijn landgenoot voor ogen, wachtte geen
proces tegen hem af en verliet in juli
1951 Amerika met bestemming Hong
kong. Hij werd gevolgd door circa tach
tig geleerden van Chinese nationaliteit,
waaronder zich een groot aantal zeer
begaafde, technisch hoogstaande weten
schapsmensen bevonden. Hun uittocht
zou in de naaste toekomst grote nade
len voor Amerika opleveren. Dat is nu
uit het verder verloop van de jongste
geschiedenis overduidelijk gebleken.
Inderdaad stelden de Amerikaanse vei
ligheidsautoriteiten vast, dat op een aan
tal deskundigen, uit een politiek-crimi-
neel oogpunt bezien, wat aan te mer
ken viel. Zij wensten geen enkel risico
te nemen en hanteerden zonder aan
zien des persoons hun bevoegdheid tot
het uitwijzen van ongewenste vreemde
lingen.
Tsjao, atoomgeleerde van naam en ja
renlang in een leidinggevende functie
bij het Amerikaanse kernwapenprogram
werkzaam, nam op eigen initiatief de
benen. Dr. Tsien wilde dat niet doen, ^en vergaarde theoretische kennis in de
hij voelde zich niet schuldig en wist roodchinese provincie Sinkiang in de
zich sterk door zijn persoonlijk contact praktijk hadden omgezet en in toepas
met de (voormalige) staatssecretaris van
het departement van marine, Dan A.
Kimball, die als getuige in de zaak
Tsien gehoord, verklaarde: „Wij kunnen
deze man zo maar niet laten gaan, hij
weet veel wat voor ons van belang is en
Tsien is voor Amerika zeker vijf divisies
waard". Niettemin werd Tsien uitgewe
zen. Dr. Tsjao en hij waren namelijk
door een collega, dr. Sidney Weinbaum
als natuurkundige eveneens aan het
Caltech-instituut verbonden geïntro
duceerd bij de „Professional Unit 122,
Pasadena Section" van de Communist
Party of the United States. Dit gebeurde
al irï 1938 en dr. Tsien werd lid van die
partij onder de schuilnaam John M.
Becker.
sing hadden gebracht.
Dit betekende tevens een wending in de
wereldgeschiedenis die zowel in de Ver
enigde Staten als de Sowjet-Unie in
ernstige verlegenheid bracht, De toe
stand werd nog ernstiger toen nog geen
drie jaar later in Rood-China melding
werd gemaakt van het tot explosie bren
gen van de eerste waterstofbom.
Het was Amerika dat communistisch
China had geholpen door zijn geleerden
en deskundigen van Chinese nationali
teit de deur te wijzen en naar het vij
andelijke kamp terug te sturen waar zij
door een fijntjes glimlachende en on
doorgrondelijke Mao gastvrij werden
ontvangen.
