DE JAARLIJKSE STRIJD OM HET
KIEVITSEI
BUITENGEWOON LAGER ONDERWIJS
Dekens wassen - Ons grote succes - Speciaal wollen dekens
DOORSMEREN
GARAGE BOSBOOM
Nationale
programma's
on 4 en 5 mei
VUURSPUWENDE BERG VERNIETIGDE
IN ENKELE MINUTEN EEN STAD
STAP
TERUG
UW DIENSTWILLIGE
MET RAAD EN DAAD
Telefoonnummer
ziekenauto 59 80
Noorderweg 23
Vijfendertig jaar lang wonnen de Friezen
Friese traditie
Mogelijkheden scheppen voor het gehandicapte kind
Telefoon 5897
Van Goyenlaan 156
Klaar terwijl u wacht
REVF.ROI.
SMEERSTATaON
Logisch uitvloeisel van
leerplichtwet
Van de 40-000 inwoners van St. Pierre slechts
één gespaard
8 mei 1902
Naar semi-professionalisme
FUTUROLOGIE
DINSDAG 30 APRIL 1968
Onder de lenteherauten neemt het vinden van het eerste kievitsei een zeer be
langrijke plaats in. Elk jaar voeren de eierenrapers een sportieve strijd om het
eerste ei te vinden, dat steeds aan H. M .de Koningin wordt aangeboden.
Onder de eierenrapers is de vondst van het eerste ei wel een belangrijke gebeur
tenis. De gelukkige is voor hen gedurende een jaar drager van de lente-wimpel.
Waar immers kan men beter de komst van een tijdperk van nieuw leven mee
aankondigen dan met het vinden van een ei
Vooral de Friezen hebben er zich jaren
lang op kunnen beroemen, vinders van
het eerste kievitsei te zijn. Van 1897 tot
1932 gingen steeds de Friezen met de
eieren-eer strijken, zodat men tenslotte
dacht aan een geheim verbond tussen
Friezen en kieviten. Maar dat bleek ver
beelding want in 1933 vond men het
eerste ei in de Gelderse vallei. Nadien
hebben de kieviten hun gunsten steeds
meer verdeeld, want van 1937 tot en
met 1944 werd het eerste kievitsei steeds
buiten Friesland gevonden. En ook de
laatste jaren was dit veelal het geval.
Toch behoeft men niet te gaan twijfelen
aan de bekwaamheid van de Friezen in
het eieren rapen, want naast de vak
kennis speelt het weer een grote rol. De
kieviten houden er evenmin van als een
andere vogel om hun eieren te laten
bevriezen en dus wachten zij met de
leg tot het weer gunstige perspectieven
biedt voor een succesvolle broedtijd.
Wanneer het dus in de meer zuidelijke
delen van ons land vroeger zacht is,
heeft men daar de meeste kans op de
lente-prijs.
Vakwerk
Intussen blijft de vakkennis bij het ra
pen de grootste rol spelen. Wij spreken
liever van eieren zoeken, want de eieren
liggen stellig niet voor het oprapen. Men
vindt ze in het uitgestrekte polderland,
waar de kieviten zich bij het stijgende
kwik in hun element voelen. Wie een
kans wil hebben op een succesvolle
zoektocht doet er verstandig aan vroeg
op stap te gaan.
Voordat men als eierenzoeker een vak
man is, moet men eerst enkele jaren de
bewegingen der kieviten hebben gade
geslagen. De geschoolde zoeker staat
soms minutenlang op de wijde vlakte
de bewegingen der vogels te bestuderen.
Dan loopt hij plotseling naar een plekje,
waar de amateur nooit zou zoeken en
komt hij weldra met een paar eieren
terug. Het is algemeen bekend, dat het
kievitswijfje bij naderend gevaar haar
belagers tracht te misleiden. Zij loopt
dan ongeveer dertig tot veertig meter
van het nest en vliegt dan op.
De ervaren rapers laten zich niet meer
om de tuin (het nest) leiden en lopen
meestal recht op hun doel af, wanneer
het wijfje eenmaal is opgevlogen. Bo
vendien betekent elk opvliegend wijfje
nog lang geen ei.
De rapers weten, dat ook de kieviten
zonder eieren aan het spel meedoen.
Deze hebben echter nog niets te verlie
zen en beginnen dus al veel vroeger met
hun afleidingsmanoeuvre dan de eieren-
bezitters. De best gevulde nesten wor
den het moeilijkst verlaten. Is de zoe
ker eenmaal in de nabijheid van een
verlaten nest, dan zijn de eieren dik
wijls nog moeilijk te vinden, want ze
passen zich uitstekend bij het landschap
aan. Is het landschap wat donkerder
door gestrooide mest of anderszins, dan
zijn ook de eieren veel donkerder van
kleur.
Geen gevaar voor uitsterven
In een kievitsnest vinden we na de leg
tijd meestal vier eieren. Die legtijd
duurt vijf dagen.
Neemt iemand het eerste ei weg, dan
zoekt de kievit een nieuw plekje en be
gint opnieuw. Neemt een raper het
tweede ei weg, dan legt het wijfje er
gewoon twee bij en gaat op drie eieren
broeden. Wordt het hele broedsel ge
raapt, dan legt de kievit opnieuw in het
zelfde seizoen. Soms wordt er wel drie- ningin.
maal gelegd. Er wordt echter nooit meer
dan één broedsel grootgebracht.
De broedtijd duurt 24 tot 27 dagen en
de jongen verlaten reeds de eerste dag
het nest. De kieviten worden dus niet
zo spoedig door het eieren rapen met
uitsterven bedreigd. Bovendien sluit de
raaptijd al betrekkelijk vroeg in het sei
zoen,. zodat de diertjes nog ruimschoots
gelegenheid krijgen een paar jongen
groot te brengen. Het eerste broedsel
mislukt dikwijls ook door de komst van
strenge nachtvorsten. De eieren bevrie
zen dan en veel kieviten trekken meer
zuidwaarts.
Gevaarlijke vijanden
De mens en de weersomstandigheden
kunnen dus soms de beoogde gezinsuit
breiding bij de kieviten wreed verstoren.
Doch er zijn meer vijanden. De wrede
maaimachines hebben al menige jonge
kievit onthoofd. Daar kunnen de kievits-
ouders weinig tegen doen.
Beter voorbereid zijn ze, wanneer ze in
de broedtijd roofvogels op bezoek krij
gen. Zodra het mannetje de tekening
voor het nest klaar heeft, gaat het elke
kraai te lijf, die in de buurt komt.
Kraaien zijn dol op kievitseieren en ver
slinden zelfs de jongen. Andere vijan
den zijn nog de kiekendief, de meeuw
en zelfs de reiger en de sperwer.
De heer van het kievitshuis heeft de
moeilijke taak al deze belagers uit de
buurt te houden, zodra de broedtijd is
aangebroken. Hij vervult deze taak met
geestdrift.
Al dartelend door het luchtruim en zo
nodig vechtend voor zich en zijn nage
slacht roept de kievit zijn naam over de
ontluikende velden. Het is de roep van
een heraut voor de komende lente-ko-
Hoe staat het met de verdiensten van
de spelers?
„Concrete bedragen noem ik liever
niet", aldjs de voorzitter van D.W.S.
„De spelers kregen nu een vast basis
salaris aangevuld met premies, die wa
ren gebaseerd op een gemiddelde van
één punt per wedstrijd. Als de resulta
ten in het komende seizoen goed zijn
kunnen de spelers zelfs meer verdie
nen bij ons dan nu. De premies wor
den namelijk beduidend verhoogd."
Had U gerekend op een grotere spel
peil-verbetering door het volledig be
taalde voetbal?
„Tja, een moeilijk te beantwoorden
vraag aan de ene kant, aan de andere
ook weer niet", zegt de even peinzende
Henk Solleveld. „D.W.S. zit natuurlijk
met de enorme concurrentie van Ajax,
maar ons full-professionalisme moest
een soort woord daarop zijn.
Vier jaar geleden waren we Nederlands
kampioen geworden met echt niet een
beter team dan nu. Vooral vanwege de
Europacup wilden we toen blijvend
successen halen en daarom begonnen
we als eerste club in Nederland met
volledig betaald voetbal. Maar inplaats
van een positie in de top in de ere
divisie komen we al drie seizoenen
achter elkaar niet hoger dan een goe
de middenpositie. Clubs als Ajax en
Feijenoord zijn echt sterker. Wij wilden
door het betaalde voetbal dat niveau
ook halen met een goed elftal, maar
zonder sterren. Ik geloof er nog steeds
niet in, maar het publiek heeft ster
voetballers misschien wel nodig om te
e A komen. En zoals ik al zei: een betalen-
vervult een onmisbare funet.e .n onze samenleving. Het past ook geheel in het de dub js een zaak Er moet nu een_
maal publiek komen en dat komt ken-
Het buitengewoon onderwas met ongeveer 600 scholen, verdeeld in 12 soorten.
beeld van onze tijd, die risico's wil opvangen.
Dok de lichamelijke en/of geestelijk gehandicapten moeten de gelegenheid krygen
onderwjjs te volgen, dat rekening houdt met hun handicap maar dat hen toch de
mogelijkheid biedt voor een zodanige vorming, dat deze kinderx later niet met
lege handen in de maatschappij staan.
Helaas zien veel ouders de b.l.o.-school als een instituut, dat alleen minderwaar
dige kinderen opneemt. Alsof geliandicapt-zyn en minderwaardigheid begrippen
zijn, die elkaar dekken Natuurlijk heeft het buitengewoon onderwijs ook een
zorgende taak, maar tegelijkertijd is er de drang om met de gehandicapten iets
te bereiken op maatschappelijk gebied.
Geen langdurige wachttijd daar er 2
smeerbruggen ten dienste staan.
Vakkundig personeel.
Eerste klas smeermiddelen.
Birkstraat 105 - Soest - Telef. 3256
Op zaterdag 4 en zondag 5 mei zullen
door de N.T.S. nationale programma's
worden uitgezonden. Op 4 mei wordt
via Nederland 1, van 18.30 tot 18.55 uur.
een samenvatting uitgezonden van de
Dodenherdenking bij het Nationale Mo
nument op de Dam. Vervolgens wordt
om 19.03 uur via Nederland 1 en 2 een
nationaal programma uitgezonden, dat
begint met een op de jeugd gerichte
uitzending onder de titel „Kom van
avond met verhalen", ontleend aan een
gedicht van Leo Vroman: „Kom van
avond met verhalen, hoe de oorlog is
verdwenen, en herhaal ze honderd ma
len: alle malen zal ik wenen".
Het programma is een poging, de jeugd
te betrekken bij de overwegingen en
motieven, die bij het verzet een rol
hebben gespeeld.
De oorlog en alles wat daarin is ge
beurd is voor een groot deel van de
jeugd een onbegrijDelijke zaak. Behalve
dat het vaak ontbreekt aan feitelijke
kennis, spreekt ook de mentaliteit, van
waar uit men in de oorlog handelde,
de jeugd niet of nauwelijks aan. Toch
is het van belang, te weten, wat de
verzetslieden in de oorlog tot hun da
den heeft gebracht.
Van 19.30 tot 19.50 uur volgt een pro
gramma van Pierre Janssen over ver-
zetsmonumenten, waarna van 19.50 tot
20.05 uur een rechtstreekse reportage
wordt uitgezonden van de Dodenher
denking op de Waalsdorpervlakte.
Het N.T.S.-programma Monitor, dat zon
dag 5 mei op Nederland 1 wordt uit
gezonden, duurt in verband met enkele
extra-programmaonderdelen ter gelegen
heid van de bevrijdingsdag een uur lan
ger: van 15.31 tot 18.00 uur. Behalve
actualiteiten en korte reportages wordt
een film uitgezonden over de bevrijding
en een programma met liedjes uit de
veertiger jaren. Hieraan werken onder
andere mee Mieke Telkamp, Ann Bur-
ton, Ronnie Tober, The Skymaster o.l.v.
Walter Kalischnig en anderen. Speciaal
voor de kinderen is er die dag een
„Feest in het circus", waarin Kluk-Kluk
en het orkest Tony Vess een heel bij
zondere voorstelling opluisteren.
Monitor bevat op 5 mei verder de vaste
onderdelen „Skippy" en de toto-uitsla
gen. Als toto-gast is oud-minister pre
sident dr. W. Drees uitgenodigd.
Aanvankelijk viel het onderwijs en de
opvoeding van gehandicapte jongeren
in ons land nog vrijwel geheel onder de
noemer „liefdadigheid". een begrip
waarmee onze voorouders uit de 19de
eeuw graag hun sociale zorg aanduid
den en waarmee zij eerlijk gezegd ook
wel eens schermden.
In 1790 richtte de predikant H. D. Gu-
vot in Groningen een doofstoffeninsti-
tuut op. Enkele decennia later ging men
zich in Amsterdam bezighouden met het
onderwijs voor blinden. De tragische
positie, waarin dove en blinde kinde
ren verkeerden sprak velen aan en dit
leidde tot oprichting van verschillende
onderwijsinstituten voor deze kinderen.
Maar alleen voor kinderen met lichame
lijke gebreken werd niets gedaan. Slechts
de Haagse predikant C. van Koetsveld
begon in 1855 een school voor achter
lijke kinderen, maar in dit initiatief
stond hij vrijwel alleen.
De leerplicht
Omstreeks de eeuwwisseling komt er
een ander motief voor hulp aan gehan
dicapte kinderen. In 1901 wordt de leer
plichtwet ingevoerd. Nu komt men te
zitten met de vraag: „wat moet er met
de zwakzinnige kinderen gebeuren?"
Er komen nu ook scholen voor deze ca
tegorie kinderen, maar aanvankelijk
nam men het begrip zwakzinnigheid
nogal ruim. Ook de epileptische en zelfs
de moeilijk opvoedbare kinderen reken
de men hieronder. Alle kinderen, die het
gewone onderwijs belemmerden, werden
onder één noemer gebracht.
Aanvankelijk had de b.l.o.-school slechts
één functie: de sanering van het gewone
lager onderwijs. Maar dat veranderde
in de loop der jaren. Gelukkig maar,
want het is natuurlijk dwaasheid om1
een moeilijk opvoedbaar kind, dat soms
nog intelligenter is dan een normaal
kind, bij zwakzinnigen in de klas te zet
ten. Evengoed was het niet verstandig
om doofstommen en slechthorenden
naast elkaar in de bank te zetten, of
blinden en slechtzienden.
Soorten scholen
De differentiatie van het b.l.o.-onderwijs
werd de volgende stap. Thans zijn er
bijvoorbeeld scholen voor ziekelijke kin
deren, scholen voor regerings- en voog
dij-kinderen, scholen voor kinderen met
leer- en opvoedingsmogelijkheden, scho
len voor tuberculeuse kinderen etc. etc.
Deze uitbouw en verdieping getuigt ook
van de drang iets te bereiken met deze
leerlingen op maatschappelijk gebied.
Men wil deze gehandicapten toch een
levensperspectief schenken. Bij het bui
tengewoon onderwijs legt men niet de
nadruk op de gebreken van de kinde
ren, op dat wat zij niet kunnen. Inte
gendeel, men stimuleert de kinderen
juist door de mogelijkheden, die zij on
danks hun handicap stellig hebben, te
ontwikkelen.
Kortom men knoopt aan bij hetgeen
deze kinderen wèl kunnen.
Weerstand
Voor vele ouders is het erg moeilijk om
het feit te accepteren dat hun kind be
ter past op een b.l.o.-school dan op een
gewone lagere school. Men kan zich
deze gevoelens wel indenken, maar het
is niet verstandig er aan toe te geven.
Men moet zijn kind zien zoals het is.
Ouders, wier kind ernstige lichamelijke
gebreken vertoont of zwakzinnig is,
aanvaarden de b.l.o.-school gemakkelijk
als een mogelijkheid voor hun kind. An
ders ligt het met ouders, wier zoontje
of dochter leer- of opvoedingsmoeilijk
heden vertoont. Zij verzetten zich soms
met hand en tand tegen een deskundig
advies om hun kind op een bijzondere
school te doen
Toch is dit niet verstandig, want deze
kinderen zullen op een gewone lagere
school, waar zij minder persoonlijke
aandacht krijgen, niet goed kunnen
meekomen, ook al staat hun intelligentie
op hetzelfde niveau als dat van hun
klasgenootjes.
Ontplooiing
Op een school voor kinderen met leer-
en opvoedingsmoeilijkheden zullen zij
zich veel beter kunnen ontplooien, het
geen uiteraard voor hun gevoel van
eigenwaarde van grote betekenis is.
Veeleer dan zich te verzetten tegen de
plaatsing van hun kind op een derge
lijke school, zouden de ouders het moe
ten toejuichen, dat hun pupil deze mo
gelijkheid aangeboden krijgt.
Het gehandicapte kind een levenspers
pectief schenken. Ziedaar de essentiële
taak van het buitengewoon lager on
derwijs. Het b.l.o.-onderwijs past geheel
in het beeld van onze tijd. die risico's
wil opvangen. Het behoort tot de instel
lingen, die de mensen een gevoel van
veiligheid en geborgenheid geven.
Ook by ons
Immers, ook in ons eigen gezin kan een
mongooltje of een doof kind, in de wieg
komen liggen en is het een prettig ge
voel dat er toch instellingen zijn die het
kind helpen met zijn stoornis of gebrek
te leven, het te brengen tot het plafond
van zijn maatschappelijke mogelijkhe
den.
Bovendien gaat het buitengewoon on
derwijs samen met medische en para
medische voorzieningen. We denken hier
aan de sociaal-pedagogische zorg, aan
audiologische centra en prediologische
instituten en nog zoveel meer.
Door deze veelomvattende bemoeienis
met het gehandicapte kind heeft onze
maatschappij zich psychisch verstevigd
en wordt de geestelijke volksgezondheid
bevorderd.
nelijk niet alleen op behoorlijke resul
taten af maar ook op ster-voetballers."
Piet Kruiver
Waarom hebt U dan nooit een ster
voetballer aangetrokken, die in het
team paste?
„O, maar dat hebben we wel! Neem
Piet Kruiver. Hij moet nu met voetbal
len stoppen op medisch advies, maar hij
zorgde ook voor het spectaculaire werk,
robot-verkeersregelaar, welke brein
speciaal is ingesteld op het regelen en
controleren van het normale wegverkeer
en hierbij rechtstreeks in contact staat
met de verkeersregelkamer In het
hoofdbureau, waar men per televisie
alle verkeersstromen kan volgen.
In het algemeen daar, waar de mense
lijke arbeid eenvoudig genoemd kan
worden, kunnen machines in de vorm
van robots het werk goed of beter doen.
Hierbij wordt gedacht aan magazijn
werkzaamheden, reinigingsdiensten,
informatieposten, havenwerken enzo
voort.
Stellig is dit allemaal niet zo fantas
tisch als het nu wellicht nog lijkt. De
ontwikkelingen t.a.v. de computer en de
cybernetica (stuurkunde) maken zeer
veel mogelijk.
In feite bestaan er reeds heel wat robots
doch dan meestal ln eenvoudig, kits-
vormlg model in alle grootten.
De huidige kunstsatellieten en raketten
zijn in staat om veel handelingen te
verrichten ..op eigen houtje
Een ernstiger vraag is waar al die men
sen moeten blijven, die worden ver
vangen door robots. Het betreft door
gaans weinig ontwikkelde ofwel onge
schoolde krachten, die niet of zeer be
perkt geschikt zijn op wat wij het mid
delbaar niveau plegen te noemen. Even
wel, de wetenschap schrijdt niet een
zijdig voort. Deze mensen zullen door
een andere tak van wetenschap worden
opgevangen.
In de Westindische wateren ligt het Franse eilandje Martinique. De voornaamste
plaats op het eiland heet St. Pierre. Ten noorden van deze stad ligt een vulkaan,
de Mont Pelée (d.i. naakte berg). Op 8 mei van het .jaar 1902 was een verschrik
kelijke uitbarsting er de oorzaak van, dat het stadje in zjjn geheel door hete as
en gloeiende lava werd bedolven en aan elk leven een einde maakte.
Elk Neen, één, maar dan ook zegge en schry ve één van de 40.000 inwoners
werd gered. Wat er in het begin van deze eeuw op Martinique gebeurde, vertel
len wy hieronder.
Martinique telde talrijke suikerplanta
ges en de Franse planters leidden er
een goed bestaan. De nabijheid van de
vulkaan Mont Pelée verontrustte de
mensen allerminst. Zeker, in vroeger
f dagen moesten er wel erupties geweest
dat veel mensen mooi vinden. In te- zÜn> maar dat was voor de huidige be-
Juist nu bij veel van de meeste succes
volle clubs in de eredivisie wordt over
wogen om meer in de richting van vol
ledig betaald voetbal te gaan, is van
D.W.S. bekend geworden, dat het terug
gaat tot het semi-professionalisme.
D.W.S. heeft met haar full-profs in de
afgelopen drie jaar niet de successen
kunnen bereiken, die nodig zijn om de
zaak financieel lopend te houden. Voor
zitter Henk Solleveld vond het bepaald
onprettig om dit nieuws zowel aan de
achttien spelers als de publiciteitsmedia
bekend te maken.
„De kosten waren hoger dan de baten",
vertelt Solleveld, „en nu blijkt dat we
niet de noodzakelijke 21.000 mensen per
wedstrijd trekken moeten we de kosten
gaan drukken. Een betalende voetbal
club is tegenwoordig een zaak en geen
enkele zaak kan met verlies blijven
draaien."
Geen fusie
De heer Solleveld meende niet. dat met
een fusie met bijvoorbeeld Blauw-Wit,
de andere Amsterdamse club die in het
Olympisch Stadion speelt, de zaak had
kunnen worden gered. „We overwegen
ook helemaal niets van een fusie. Als
er een mooi aanbod komt, zullen we
daar natuurlijk serieus over denken en
praten, maar voorlopig hoeft u van
D.W.S. geen initiatieven te verwachten
in die richting."
Wat gaat er nu met de prof-spelers van
D.W.S. gebeuren?
„Ik heb de jongens al verteld wat er
gaat gebeuren en bovendien hebben ze
het wel voelen aankomen, want ik
praat over alles wat de club aangaat
met de spelers. Verder gebeurt er wat
er met een gewone werknemer gebeurt,
die ontslag krijgt aangezegd. Alle acht
tien spelers krijgen dus ontslag en voor
zover we tot overe°nstemming kunnen
komen, gaan ze volgend seizoen weer
als semi-profs voor D.W.S. spelen. De
jongens krijgen allemaal de kans om
beroepsvoetballer bij een andere club
te worden, maar dat zal de meesten
■wel niet lukken, want we hebben altijd
gestreefd naar een goed team zonder
grote uitblinkers. De jongens met een
beroepsopleiding zullen nog wel goed
aan de slag kunnen komen. Daar hel
pen we trouwens ook bij zoveel als we
kunnen. Jammer is, dat verscheidene
van onze jongens maar een gebrekkige
beroepsopleiding hebben. Toch helpt het
ons, dat wij al anderhalf jaar geleden
zijn begonnen om de spelers allemaal
een beroepsopleiding te laten volgen of
voor een middenstandsdiploma te laten
studeren"
genstelling tot Piet verlangen de mees
te stervoetballers een speciale behan
deling en stellen allerlei eisen. Boven
dien. als zo'n echte ster uit vorm is,
heeft dat z'n weerslag op het hele elf
tal. Maar Piet past nu juist goed in on
ze ploeg, hij is een prachtige stimulator
met al z'n zwoegen en een unieke voet
baller.
Verder zal het best los lopen met
D.W.S. 't Kan best zijn dat we op de
transfermarkt veel moeten doen, voor
al als er meer jongens ergens anders
een full-prof contract kunnen krijgen.
Maar ook dat zullen we wel weer zien.
Zo gauw zal ik als voorzitter van
D.W.S. niet aftreden, dat ik dat niet zal
meemaken. Ik hoop nog heel wat suc
cessen met m'n D.W.S.-jongens te kun
nen vieren!", aldus de voorzitter van de
Amsterdamse stadionclub Door Wils
kracht Sterk.
Om een of andere reden hebt U hem
Karei gedoopt. Zijn vaste rustplaats be
vindt zich in de bal zodat hii voortdu
rend middellijk bereikbaar is.
In uw recreatie-vertrek bent U inge
spannen bezig om een pagina van het
ochtendblad op elektronische wijze in
leesbaar beeld te brengen. Het facsimi
le-apparaat blijkt echter defect te zijn.
U slaakt een verwensing want uw tijd
is kostbaar, hoewelKarei is er toch!
„Karei, breng mij een elektronenbuis
gemerkt XZ3500/73N/6003". En Karei
komt in beweging en gaat de opdracht
uitvoeren.
Karei is uw huishoud-robot.
Lopende computer
Via de uiterst gevoelige antenne brengt
de ontvanger de opdracht geprogram
meerd voor het positronische brein, een
ingewikkelde, compacte computer waar
in een massa gegevens zijn opgeslagen,
die hem geschikt maken voor zijn spe
ciale taken als buishoudrobot.
Contact met de buitenwereld wordt be
reikt met diverse fijne instrumenten zo
als antenne, ontvanger, zender, radar,
lichtgevoelige cellen, filters e.d. Het
brein staat in verbinding met elk in
strument en met elk deel van het li
chaam. In dit lichaam zijn bovendien
nog diverse andere instrumenten aan
wezig waaronder een zeer belangrijk
nl. het -evenwichtsorgaan.
Daar de menselijke vorm een vrij ideale
vorm is om praktisch elke beweging
te kunnen maken en daarbij de meest
uiteenlopende taken te vervullen, is de
robot ook gemaakt naar het beeld van
zijn ontwerpers.
Twee gedeelten
De gegevens in zijn brein kunnen wor
den gesplitst in twee gedeelten, een al
gemeen en een bijzonder. Het algemene
gedeelte bevat de informaties over het
contact met de wereld, de wijze van
veplaatsing in alle richtingen, gebruik
van de ledematen e.d. Het bijzondere
gedeelte is afgestemd op zijn speciale
'taak. Voor de huishoudrobot is dat o.a.
het drie-dimensionale beeld en plaats
van het huis, de omgeving en stad. Al
le gebouwen, winkels en voor hem van
belang zijnde adressen zijn hem inge
voerd. Vergeten is er niet bij, een com
puter heeft een absoluut geheugen zo
dat een gegeven nooit verloren kan
gaan en te allen tijde onmiddellijk naar
wens reproduceerbaar is.
Buiten beweegt hij zich zeker en doel
bewust, reagerend op alle mogelijke
voorvallen en omstandigheden en dien
overeenkomstig handelend. Uitwijken
voor voorwerpen of personen, wachten
voor verkeerstekens, opstoppingen of
druk verkeer, geen bevelen opvolgend
die met het eerste in strijd zijn enz.
Kou, hitte, regen, sneeuw, hagel, mist,
niets kan hem deren of tegenhouden.
Zijn stevig, plastic lichaam is overal
tegen bestand.
Kortom, een ideale bediende!
Verkeersagent
Het kan zijn dat hij soortgenoten ont
moet, want er worden vele soorten ro
bots ontworpen. Een daarvan is b.v. de
woners alleen maar gunstig. Immers,
lava brengt vruchtbaarheid en de hel
lingen van de berg waren derhalve rijk
begroeid; zij boden plaats aan winst-
brengende plantages.
Bovendien, boven in de krater lag het
mooie meer van Palms en dit was een
geliefkoosd plekje voor de bewoners
van St. Pierre en Fort-de-France, die
er eens even tussen uit wilden.
De voortekenen
In de lente van 1902 bleek de bewoners
van de streek echter, dat de Mont Pelée
toch niet zo onschuldig was als hij er
uit zag. Op een goede dag bespeurde
men namelijk rookwolken, die opstegen
uit het ingewand van de berg en die
zijn top hulden in een witte waas. En
toen de mensen van de plantages op
de morgen van de tweede mei zoals ge
woonlijk naar hun werk gingen, vonden
zij hun arbeidsterrein bedekt met een
laagje grijze as.
De volgende dagen werd de witte rook
van de berg vervangen door zwarte en
op 5 mei stootte de berg een lava
stroom uit, die zich een weg baande
naar het dal. Daar lag de suikerfabriek
van Guerin en deze werd geheel door
KNOOP. - Ik ben in het bezit van een
knoop ter grootte van een gulden. Rond
om staat een wapen omgeven door twee
engeltjes waarop staat: Ludevicus rex
plures non capit orbis. Op het schild
onder de kroon staan drie klaverblaad
jes. Wat kan dit betekenen?
Antwoord: Vermoedelijk is uw knoop
een als zodanig verwerkte, 17e eeuwse,
rekenpenning. Hierop stonden veelal
Latijnse spreuken. De uwe duidt waar
schijnlijk op Lodewijk de Zestiende van
Frankrijk. Hij betekent: koning Lode
wijk verovert niet meer (landen) rond
om. Het wapen zal het Franse konings
wapen zijn, met drie (Franse) lelies in
het veld.
SUBSIDIE. - Een oom van mij heeft
enkele jaren in Australië gewoond. Toen
hij daarheen ging emigreren kreeg hij
een subsidie van 100 van de Austra
lische regering. Nu hij al weer enkele
jaren terug is in Nederland heeft hij
besloten om voor de tweede keer naar
Australië te emigreren. Is deze subsidie
regeling nu weer van toepassing? Of
kan hij een tegemoetkoming in de
kosten verwachten van de Nederlandse
regering?
Antwoord: Voor iemand, die voor de
tweede keer wil emigreren, stelt de
Australische regering niet weer een
subsidie beschikbaar in de vorm van
de lOO-gvldenregeling. Of de Nederland
se regering alsnog tegemoetkomt aan
de kosten, wordt geval voor geval be
slist, waarvoor men zich kan wenden
tot het plaatselijk aanmeldingskantoor.
AFTREK. - Ik ben huurder en ik ga
binnenkort het huis van binnen schilde
ren en behangen. Mag ik nu de kosten
van verf en de schildersrekening nu in
aftrek brengen voor het aangiftebiljet
inkomstenbelasting?
Antwoord: De door u gemaakte kosten
zijn niet aftrekbaar. De wet gaat er
van uit, dat hetgeen U voor het woon
genot betaalt in het door U beschreven
geval bestaat uit een deel huur in geld
eu een deel huur en retour, in de vorm
van het onderhoud dat U voor uw re
kening moet nemen. U betaalt dus
a.h.w. zoveel meer huur en dit is een
uitgave voor de normale voorziening in
uw behoeften, welke evenals de uitga
ven voor bv. voedsel en kleding niet
aftrekbaar zijn.
NATIONAAL INKOMEN. - Hoeveel
procent van het nationaal inkomen is
er nodig om alle uitgaven van de socia
le voorzieningen te dekken zonder pre
mieheffing?
Antwoord: Het nationaal inkomen van
Nederland wordt in 1968 geschat op
79 k 80 miljard gulden tegen markt
prijs. En de uitgaven aan sociale voor
zieningen zullen 11 a 12 miljard gulden
belopen, wat neerkomt op pl.m. 7
van ons nationaal inkomen
de lava bedolven; geen mens ontkwam.
Nu schrokken de planters toch op en
zij begonnen hun op de hellingen van
de Mont Pelée gelegen plantages te ver
laten. De berg had immers een aan dui
delijkheid niets te wensen overlatende
waarschuwing laten horen.
Veilig in St. Pierre
Het nabijgelegen St. Pierre telde nor
maal 25.000 inwoners, maar dit getal
groeide door de steeds toenemende
vluchtelingenstroom spoedig aan tot
40.000. Hier zou men veilig zijn. Ja, zou
men dat inderdaad
De nacht van 6 op 7 mei leverde een
onheilspellend vuurwerk, dat voortkwam
uit de rommelende ingewanden van de
vulkaan. Velen offerden aan het zien
hiervan hun nachtrust op, maar niet al
leen vanwege de schoonheid van het
schouwspel. Sommigen raakten van
bange voorgevoelens vervuld.
Niet zodra was de dag aangebroken, of
verschillende planters verlieten de stad
en begaven zich naar veiliger oorden.
Maar och, zo'n vaart zou het toch niet
lopen, meenden de meesten. Men was
hier tenslotte een behoorlijk eind van
de onrustverwekkende berg verwijderd
en waarom zich dan nog verder van
huis te begeven
Op anderen echter werkte het voorbeeld
van de planters aanstekelijk. Zij raak
ten in een soort paniekstemming en
verlieten overhaast de stad. al spoedig
gevolgd door vele anderen. Waarom zou
men zich ook niet naar het verderop
gelegen Fort-de-France begeven? Daar
was men toch altijd nog een beetje vei
liger dan in St. Pierre.
Doodbrengende orde
De Franse gouverneur van Martinique,
de heer Monttet, vreesde echter chaos
en een volkomen paniek. Daarom nam
hij onmiddellijk maatregelen. Op de
middag van de 7de mei trok een afde
ling soldaten de stad binnen om de orde
te herstellen en te handhaven. En de
gouverneur zelf begaf zich met zijn
echtgenote onder het volk, om de men
sen moed en kalmte in te spreken. Er
was immers in het geheel geen reden
om zich bezorgd te maken
Toen brak de morgen van de 8ste mei
aan. Tegen 8 uur steeg er een enorme
rookzuil uit de 1350 m hoge Mont Pelée
ten hemel. En dit verschijnsel werd on
middellijk gevolgd door een onderaards
gerommel als van een zwaar onweer,
ja, als van een krachtige kanonnade. De
gloeiende lava perste zich omhoog en
sloeg de hele top van de vulkaan een
voudig weg. De hemel werd verduisterd
en een zware asregen daalde neer op de
wijde omgeving.
Toen spleet de berg. als door een mach
tige houthakkershand gekloofd, open en
stormde de lavastroom, die naar een
schatting een temperatuur van ongeveer
220 graden had, met een snelheid van
150 m per seconde, (d.i. 540 km per uur)
in de richting van het 8 km verder ge
legen St. Pierre. Binnen de minuut was
de stad bereikt, werd zij bedolven door
de gloeiende massa en werden haar in
woners verstikt door de hete lucht.
Door de dood overvallen
Pas tegen het eind van de dag konden
de eerste reddingsploegen de toen ten
minste enigszins afgekoelde bodem be
treden. Zij moesten zich door een 2 m
dikke aslaag heenwerken en zochten
overal naar overlevenden. Maar géén
enkele werd gevonden.
Wel bleek, dat de mensen volkomen
door de ramp waren verrast. Een kan
toorbediende zat nog met de pen in zijn
hand achter een lessenaar. Een man was
zich klaarblijkelijk aan het wassen ge
weest en stond nog gebogen over de
waterbak, waar het water geheel uit
was verdampt.
Vier dagen na de ramp liepen twee ne
gers door de dodenstad, toen zij plotse
ling zwakke kreten hoorden. Nadat zij
eindelijk met veel moeite het puin had
den weggegraven, vonden zij een 25-
jarige neger. Hij had opgesloten gezeten
in de kelder van de gevangenis en bleek
later de enige overlevende te zijn uit
een stad, die op het moment van het
vreselijk gebeuren niet minder dan
40.000 mensen bergde binnen zijn gebied.
