K
BH
MIKIMO
een aktieve Ie verkoopster
ONBEHAGEN
IN EN OM PRAAG
23 MEI 1568 SLAG BIJ HEILIGERLEE
WAAR KOMT DE
MAAN VANDAAN
SHOES
MIKIMO
PASFOTO'S
klaar terwijl u wacht
Foto Swager
Officiële
Telefoonnummer
ziekenauto 5980
Noorderweg 23
Medische dienst
PREDIKBEURTEN
R.K. Kerkdiensten
400 jaren geleden
Eerste veldslag in de 80-jarige oorlog
De eerste Oranje gaf zijn leven voor Nederland
Prins Bernhard zal op 24 mei a.s. de herdenking bijwonen
Ga NaagS PV KER
-
NGEEF ZE DE RUIMTE4
A AV
mi i*i
de speciaalzaak in blijetijds-, baby- en kinderkleding
vlotte leerling-verkoopster (ca. 18 jr.)
GALLENKAMMPPELSWEG11 - SOEST-ZUID - TEL 6286
Visakten
m?
<*en
r
VRIJDAG 17 MEI 1968
Vanuit Praag moet met onbehagen naar
Moskou gekeken zijn toen daar heel on
verwacht een bliksemconferentie gehou
den werd tussen Russische, Poolse, Oost-
duitse. Bulgaarse en Hongaarse ieiders
En dat snelle gesprek verliep onder de
grootste stilzwijgendheid.
Maar er is geen twijfel aan dat gespro
ken is over de twee afwezigen, de Roe
menen en de Tsjechen beide nu bui
tenbeentjes in het Oosteuropese kamp.
En dan vooral over de Tsjechen.
De Roemeense ontwikkeling naar een
onafhankelijker koers, die nu ook ge
volgd wordt door een zekere liberalisatie
De artsendienst wordt dit weekeinde
waargenomen van zaterdagmorgen 12.00
uur tot maandagmorgen 8.00 uur door
H. van Dorssen, Korte Bergstraat 3,
tel. 2119 en J. Borst, Paulus Potterlaan'
30. tel. 3322. Hemelvaartsdag van des
morgens 8.00 uur tot vrijdagmorgen
8.00 uur. H. G. Rupert, Burg. Grothe-
straat 49, tel. 2388. J. Kuipers, Mid
delwijkstraat 24, tel. 2815.
Tandartsen
Zaterdag en zondag, van 13.00-13.30 uur,
P. ten Berge, Steenhoffstraat 69. He
melvaartsdag van 13.00-13.30 uur. J. C.
van Eek, Wald. Pyrmontlaan 1 A.
Apotheek
Zaterdag en zondag geopend apotheek
„Soestdijk". Avond- en nachtdienst t.m.
vrijdag 24 mei apotheek „Soestdijk".
Oranje-Groene Kruis.
Zr, Kropff, Middelwijkstraat 36, telef
2902.
Wit-Gele-Kruis
Zr. J Senden, Simon Stevinlaan 3,
Soesterberg, tel. 03463-1540 of briefje in
brievenbus.
Groene Kruis
Zr. T. Beima, De Genestetlaan 3 B, tel
2427.
HERVORMDE KERKEN
Oude Kerk. Kerkstraat.
Zondag 9 uur Gezinsdienst.
10 uur ds H. Roest, H. Avondmaal.
19.00 uur Dr. B. Maar.ingh, Amers
foort.
Hemelvaartsdag 9 uur ds H. Roest.
Tijdens de morgendienst kinderoppas.
Emmakerk, Regentesselaan.
Zondag 10 uur ds S. Th. Baarda, Hil
versum.
19 uur ds K. van Liere.
Tijdens de morgendienst kinderoppas.
Hemelvaartsdag 9 uur ds J. Mettau.
Heeskapel, Insingerstraat.
10 uur ds K. van Liere.
Hemelvaartsdag 9 uur ds K. v n Liere.
Zonnegloren. Soesterbergsestraat
Zondag 10 uur ds L. de Ru.
Eltheto, Driftje.
10.15 uur Jeugdkerk.
Ichtuskerk, Alb. Cuyplaan.
10 en 17 uur ds J. Smit.
Hemelvaartsdag 10 uur ds J. Smit.
Sav. Lohmanschool, Driehoeksweg
11.30 uur Zondagsschool.
Gebouw Middelwyk, P. de Hooghlaan.
10 uur Zondagsschool.
GEREFORMEERDE KEKKEN
Jullanakerk
9.30 u ds S. de Jong, Baarn.
5 uur ds M. Wilschut.
Hemelvaartsdag 9 uur ds G. Rang.
Interkerkelijke Zondagsschool
Da Costaschool. Pr. Bernhardlaan.
Zondag 10 uur Zondagsschool.
Wilhclminakerk
10 uur ds D. H. Borgers. Belijdenis des
Geloofs.
5 uur ds D. H. Borgers.
GEREF. KERF
Eltheto, Driftje
8.30 uur d: W. Borgdorff, Baarn.
3 uur ds Brink, Kampen.
Kerkgebouw N.P.B.. Rembrandtlaan 20.
8.30 uur ds J. J. Arnold, Amersfoort W.
14.45 uur ds J. P. Moerkoert.
CHR. GEREFORMEERDE KERK
10 en 18 uur ds. Quist, Opperdoes.
Hemelvaartsdag 10 uur ds P. de Smit.
GEREF. GEMEENTE
Kleine Rembrandtzaal
Zondag 10 en 5 uur Leesdienst.
Hemelvaartsdag 10 uur Leesdienst.
VER. v. VRIJZ. GODSDIENST1GEN
Afd. van de Ned. Protestantenbond
Rembrandtlaan 20.
10.15 uur ds N. van de Wall (N.H.) afd.
Laren, Blaricum.
10.15 uur Kinderdienst.
AVykgebouw SOEST-ZUID
Zondag 10.15 uur Kinderdienst.
19.15 uur ds W. Leerink.
ADVENTSGEMEENTE
10 uur Bijbelstudie.
11 uur Pred. W. Eykelenboom.
BAARN
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Zondag 10.30 uur ds B. Dufous, Wage-
ningen.
Volle Evangelie-gemeente „Baarn-Soest"
Burg. Penstraat 4, Baarn.
Elke zondagmorgen 10 uur.
EVANGELISCH LUTH. GEMEENTE
Kapelstraat 7.
Zondag 10.30 uur ds L. A. Bodaan.
Koopvaardijpreddkant, Amsterdam.
10.30 uur Kinderdienst in de Luther-
kapel.
KERK SOEST. Steenhoffstraat.
Zondag H. Missen te 8 en 11.30 uur.
9.30 uur Hoogmis.
In de week H. Missen, maandag 8 en 19
uur, dinsdag, woensdag en donderdag
8 en 9 uur, vrijdag 8 uur en 19.00 uur.
Zaterdag 8 en 9 uur en 19.00 uur
avondmis.
KERK SOESTDIJK. Burg. Grothestraat
Zaterdag H. Missen 9.00 en 19.00 uur.
Zondag H. Missen 8 en 9.30 uur, 11 uur
Hoogmis.
Maandag 8.00 en 8.30 uur, dinsdag 8 en
8 30 uur, woensdag 8 en 9 uur, donder
dag 15.00 en 19.00 uur, vrijdag 8 en
8.30 uur.
KERK SOEST-Z.. St. Willibrordusstraat.
Zondag H. Missen te 8 en 11.30 uur.
9.30 uur Hoogmis.
In de week H. Missen te 8 uur, woens
dag 19 uur Gezinsdienst, zaterdag 8 en
19 uur.
In eigen land, is veel langzamer verlo
pen met elkens een heel klein stapje
verder dan het nu in Tsjecho-Slowakije
gaat. En daardoor is ook minder erger
nis gewekt bij de buren, die nu wel met
ongerustheid de ontwikkeling in Praag
gadeslaan.
De Tsjechen hebben wel geleerd van een
aantal Hongaarse fouten. Bij de op
stand daar van 1956 werd gebroken met
de gemeenschappelijke militaire organi
satie en met de economische coöperatie
wat als weerslag had dat Moskou zich
wel bedreigd moest voelen en overeen
komstig reageerde door militaire inter
ventie.
Dubcek, de Tsjechische nieuwe leider,
blijft trouw zweren aan het pact van
Warschau en voorkomt daarmee dat de
Russen zich formeel bedreigd hoeven te
voelen. Maar wat de Tsjechische rege
ring doet zoals het oprakelen van de
geheimzinnige dood van Jan Masaryk
en meer nog wat de voor het eerst weer
vrije pers schrijft, ergert meer dan ooit
enige uiting van het Roemeense zelf-
standigheidsstreven heeft gedaan.
Met als gevolg dat bijvoorbeeld de Oost-
duitse autoriteiten vrijwel alle contact
met Praag onmogelijk maken, inclusief
het storen van de uitzendingen van ra
dio-Praag. De Poolse regering heeft al
in nota's over het een en ander gepro
testeerd. En uit de Prawda valt zo lang
zamerhand een hele reeks artikelen te
knippen waaruit vijandigheid blijkt je
gens de Tsjechische nieuwslichters.
Er is ook pressie geweest. Militaire ma
noeuvres bij de Tsjechische grens in de
begintijd van Dubecks hervormingen.
Graanleveranties uit de U.S.S R. zouden
stopgezet worden. Het moeilijke voor
Moskou is dat ingrijpen ook weer niet
zo eenvoudig is: tenslotte ls de autono
mie van de communistische partijen een
erkend recht dat veel wordt uitgespro
ken. Zouden de Russen dat schenden dan
zou Praag weliswaar wel weer in het
gelid gedwongen kunnen worden, maar
ongetwijfeld zou daarmee ondergronds
een anti-Russisch sentiment versterkt
worden. En het geval Praag heeft ook
wel bewezen dat dit onder bepaalde om
standigheden boven de grond kan komen
Dubcek moet voorzichtig manoeuvreren.
Hij is zelf in Moskou geweest, naar ver
luidt om een lening in harde valuta te
vragen. En in zekere zin zelfs te eisen
de meeste Oosteuropese landen hebben
schulden aan Tsjecho-Slowakije dat in
dustrieel een der zwaargewichten is van
de Comecon. Maar hoe zou hij een der
gelijke lening gaan gebruiken Vermoe
delijk in handel met het westen opdat
hij zijn industrie kan moderniseren zo
dat die op de westelijke markten beter
kan concurreren.
Aan de andere kant zou het weigeren
van een lening Dubcek als het ware het
motief leveren om in het westen te gaan
lenen, waarvoor wel mogelijkheden zijn.
En dat is voor Moskou en de Ijlings bij
eengekomen vazallen ook niet aange
naam. Zolang ze echter nuchter blijven
redeneren moeten ze beseffen dat het
terugdwingen van Tsjecho-Slowakije in
het gehoorzame gelid meer nadelen heeft
dan voordelen.
Het voornaamste gevaar voor Dubcek is
dat Moskou en zijn getrouwen in een
soort paniekreactie besluiten het Praagse
experiment toch maar de kop in te druk
ken. Dat wordt heel voorzichtig manoeu
vreren voor de Tsjech.
De Engelse stijl,
ïorrect, conserva
tief, maar ook:
modern
SCHOENEN
TASSEN
Laanstraat 47 Baarn
Telefoon 2672
Woensdagmiridags
geopend
E-35 is de naam, of zo men wil, het
nummer, van de internationale autoweg,
die van Amsterdam, via Zwolle, Mep-
pel, Assen en Groningen, naar Duitsland
loopt. Bij Nieuweschans verlaat de weg
ons land om, via Oldenburg, in Bremen
te eindigen.
De autorijder, die van zo'n moderne
„Europaweg" gebruikt maakt, ziet van
de meeste dorpen en steden vaak niet
meer dan de naam in witte letters op
een blauw bord, voorzien van een pijl,
bij een uitrit. Hij rijdt om de plaatsen
heen. maar leest het is zijn enige
lectuur onderweg de namen telkens
weer en soms wekt zo'n naam herinne
ringen bij hem op.
Dit zal zeker het geval zijn, wanneer
de weggebruiker, voorbij Groningen, rij
dend in de richting Nieuweschans, even
voorbij de afrit naar Winschoten, de
naam „Heiligerlee" leest.
TEL.2982
50ESTERBERGSESTR 26
Hij zal dan onwillekeurig terugdenken
aan de Vaderlandse geschiedenisles op
de lagere school, waarin de meester zo
spannend kon vertellen over de eerste
veldslag in de 80-jarige oorlog: De slag
bij Heiligerlee in 1568 400 jaren ge
leden toen de beide graven van Nas
sau, Lodewijk en Adolf, broers van de
Prins van Oranje met een leger van
Duitsland uit ons land binnenvielen.
Hoewel zij niet dezelfde route konden
volgen als de tegenwoordige E-35, was
hun einddoel toch hetzelfde: het hart
van Nederland.
Zij kwamen niet verder dan Groningen.
Toch was de slag bij Heiligerlee de eer
ste overwinning op de Spanjaarden.
Spaanse terreur
„Alva komt Met schrik en beving ging
deze tijding door het land. Want dit be
tekende, dat Philips II met recht bittere
ernst met de zaak der Nederlanden ging
maken. En dat wilde zeggen, dat de tijd
van toegeven voorbij was en de „plak
katen" tegen de ketters streng zouden
worden volvoerd. En deze verwachting
bleek maar al te zeer uit te komen. Niet
alleen tegen de ketters, doch ook tegen
degenen, die de kerk trouw waren ge
bleven, maar opkwamen voor de rechten
en privilegiën der Nederlanders, nam
Alva harde maatregelen, want de hertog
had opdracht van Philips gekregen om
„allen, die enige daad van rebellie had
den begaan of die oorzaak geweest wa
ren van de beroerten in de Nederlanden"
zwaar te straffen.
De Spaanse koning kon geen betere man
voor dit karwei vinden. Alva voerde
niet alleen des konings instructies ge
hoorzaam uit, hij deed dit ook met veel
genoegen. „Ik heb wel een volk van
ijzer tam gemaakt, ik zal dat volk van
boter ook wel klein krijgen," was zijn
uitspraak.
Philips II verschafte hem de middelen
om zijn werk zo grondig mogelijk te
verrichten. In Italië werd zijn leger ver
zameld. Vier regimenten voetvolk uit
Sardinië en 1200 Albanese ruiters. Geen
groot leger, maar wel modern bewa
pend en stuk voor stuk bestaande uit
oorlogsveteranen. Door het hoogland van
Savoye, Bourgondië en Lotharingen
kronkelde het leger als een slang door
de uitgestrekte bossen en over hoge ber
gen. Alva ging recht op zijn doel af
Brussel. Hoewel de stad was versierd
ter ere van de komst van de „hoge gast"
bracht die komst geen vreugde. De
„Conseil de Troubles", de bloedraad,
hield zonder onderbreken zitting. De ene
veroordeling volgde op de andere. Een
voudige lieden verschenen voor de raad:
hageprekers .kerkschenders, maar ook
vliesridders. Verklikkers brachten tel
kens nieuwe slachtoffers aan. Zeven
stuivers was het loon voor elke aangifte.
Het was niet alleen wreedheid, maar
ook angst, die Alva dreef tot het zaaien
van schrik onder de bevolking. Want
ondanks zijn grote woorden besefte de
hertog heel goed hoe kwetsbaar hij was
met zijn betrekkelijk kleine leger in een
vreemde omgeving, ver van het moeder
land Spanje, en omringd door vijandig
gezinde buurlanden.
Hij koos het wapen van de terreur om
zich veilig te stellen. Hij aarzelde niet
om de meest afschrikwekkende maatre
gelen te nemen. Hij nam de hoge edel
lieden Egmond en Hoorne gevangen
Eind januari 1568 werden de eerste 84
veroordeelden te Brussel onthoofd.
Ondergronds verzet
Zoals altijd bij een schrikbewind ont
stond al spoedig een contra-terreur. In
de bossen van West-Vlaanderen organi
seerden vluchtelingen zich tot partisa-
nenbenden. Deze „Bosgeuzen" opereer
den van hun schuilplaatsen uit het plat
teland. Ondanks hulp van overzee de
den zij echter niet veel afbreuk aan
Alva's macht.
Georganiseerd verzet
Prins Willem van Oranje was gevlucht.
Betekende dit een opgeven van zijn ver
zet Geenszins. Zijn vlucht was een
middel om aan het lot van Egmond en
Hoorne te ontkomen. Maar in het vei
lige Dillenburg nam de prins onmiddel
lijk maatregelen om de strijd zo effec
tief mogelijk voort te zetten. Allereerst
op diplomatiek gebied. Hij had contact
met de zoon van Philips II, Don Carlos.
De Spaanse kroonprins had het plan om
naar de Nederlanden te vluchten en zich
aldaar aan het hoofd van de opstand te
plaatsen. Dit plan mislukte, daar vader
Philips zijn zoon gevangen liet nemen.
Ook op militair terrein trof de prins
voorbereidingen. Het grootste probleem
was hierbij om aan geld te komen voor
het op de been brengen van een leger.
De gehele familie Van Nassau droeg
hiertoe bij. Sieraden en andere kostbare
bezittingen werden verpand. Het geld
voor de financiering van de eerste mili
taire acties in de 80-jarige oorlog werd
vrijwel alleen door Willem van Oranje
en zijn familie bijeengebracht.
Willem begaf zich vervolgen naar Keu
len, waar zijn leger werd geformeerd.
Een krijgsplan werd opgesteld. De hoofd
aanval zou richting Brussel gaan via
Limburg. Een Hugenotenlegertje zou in
het zuiden Artois binnenvallen en graaf
Lodewijk van Nassau, de broer van Wil
lem, zou het noorden van het land bin
nentrekken. Zijn broer Adolf zou hem
hierbij vergezellen. Het totale plan mis
lukte voor twee derde. Het Hugenoten-
legertje werd reeds in Frankrijk ver
slagen. De inval in Limburg werd een
fiasco, de bevolking was vijandig ge
zind en de gealarmeerde hertog van Al
va had Maastricht al bezet voor 's prin
sen leger verscheen. Bij Rheindaelhem
werden 2000 Geuzen door de Spanjaar
den gedood. Maar in Groningen ging het
goed.
Heiligerlee
Half april 1568 trok Lodewijk met drie
vendels voetvolk over de Duits-Groning
se grens. Hij bezette het slot Wedde en
richtte daar zijn hoofdkwartier in. Hij
was van plan om van daar uitNoord-
Holland te bezetten. Adriaan van de
Werff zou langs de op te rukken route
overal het volksverzet organiseren en
geholpen door deze verzetsbeweging zou
het invasieleger snel kunnen optrekken.
Te Wedde voegde graaf Adolf zich bij
zijn broer met 300 ruiters. Ook 200 Geu
zen uit Friesland sloten zich bij het le
ger van Nassau aan.
Appingedam werd bezet. De stad Gro
ningen werd bedreigd.
Alva zag ook hier het gevaar tijdig in.
Hij stuurde Arenberg met 10 Spaanse
vendels via Amsterdam en de Zuider
zee naar het bedreigde noorden. Aren-
berg kwam de stad Groningen wel niet
binnen, maar de stedelijke overheid
voorzag het Spaanse leger toch van al
het nodige.
Een tweede Spaans leger, onder bevel
van Megen, rukte langs de Nederlandse
oostgrens noordwaarts.
Lodewijk besloot snel te reageren. Hij
wilde eerst Arenberg in Friesland ver
slaan en vervolgens het leger van Me
gen aanvallen. Een combineren van bei
de Spaanse legers wilde hij in elk geval
voorkomen. Maar zijn huursoldaten wei
gerden zijn plan uit te voeren. Zij wil
den desnoods nog wel vechten, maar ook
nog verder marcheren, dan moest er
eerst meer soldij worden uitbetaald en
daar Lodewijk geen geld meer had,
bleef hij maar in Appingedam.
Arenberg verplaatste zijn leger dus on
gehinderd verder oostwaarts. Op 21 mei
had hij Wittewierum, een plaatsje ten
westen van Appingedam, bereikt. Na
een kort gevecht verjoeg hij Lodewijks
voorposten uit het Klooster. De graaf
van Nassau begreep, dat, wilde hij de
twee Spaanse legers alsnog afzondelijk
verslaan, snel optreden daartoe de enige
en laatste kans bood. Maar zijn soldaten
herhaalden hun eis om meer geld. Er
zat niets anders op danterug te
trekken op Duitsland.
Middernacht verliet Lodewijk Appinge
dam. Snel, want nu wilden-de soldaten
wel, trok hij door de meinacht om de
Dollard heen naar de grens.
In de namiddag van de volgende dag
was het Oranjeleger in de buurt van
Heiligerlee. Het terrein was licht gol
vend en de omgeving was bosrijk. Lo
dewijk vond deze omstandigheden gun
stig voor een korte rust. Met zijn offi
cieren verschafte hij zich toegang tot
het nabijgelegen klooster om aldaar een
maaltijd te gebruiken. Er kwam van
eten echter weinig terecht. Een bood
schapper bracht de onheilstijding, dat de
Spanjaarden nog maar een uur gaans
van Heiligerlee waren verwijderd.
Lodewijk had geen keus. Verder vluch
ten met de vijand vlak achter zich aan
en wellicht een vijand het leger van
Megen in het zicht zou de toestand
maar verergeren. Hij besloot daarom
een gevecht aan te gaan met Arenberg
Het terrein leek hem daarvoor wel ge
schikt. Langs bet klooster liep in noord
oostelijke richting een weg over een
open gebied. Ten oosten van de weg was
een moeras, waarachter een zandheu
vel. Achter het moeras, iets voorbij en
benoorden van de heuvel, legerde Lode
wijk een afdeling piekeniers. Achter de
zandheuvel en links van de piekeniers
werd een tweede carré opgesteld. Lode
wijk nam hierover zelf de leiding. Op
de heuvel kozen 400 musketiers positie
In een greppel in de bocht van de weg,
die voorbij de heuvel van richting ver
anderde en zuidoost liep, werd ook een
afdeling musketiers gelegd. Ten noorden
van de bocht stonden de ruiters, onder
leiding van Adolf, in een bos. Verwacht
werd, dat de vijand de afdeling^ pieke
niers. zichtbaar opgesteld achter de
zandheuvel, zou aanvallen. Tijdens die
aanval zouden de Spanjaarden zich dan
in moerassig gebied begeven, tussen de
greppel en de zandheuvel, dus tussen de
aan beide zijden verdekt opgestelde mus
ketiers.
Het is de avond van de 23e mei 1568.
Geen vijand is nog te zien. De stilte
rondom werkt op de zenuwen van de
soldaten. Voor sommigen wordt de span
ning te machtig; twee vendels Oost-
Friezen nemen al bij voorbaat de benen
Toch laat Arenberg niet te lang op zich
wachten. Komend uit het bos bereikt
zijn voorhoede de weg over de open
vlakte. Dan zien de Spanjaarden plotse
ling hun vijand.
Maar Arenberg is een te ervaren veld
heer om zich tot een gevecht te laten
verleiden. Hij weet dat Megens leger
niet ver meer af is. Hij besluit Oranje
aan de praat te houden zonder het tot
een veldslag te laten komen. Maar de
ruiters van_ Adolf treden provocerend
op. Zij doen een aanval op de Span
jaarden, maar trekken daarna snel weer
terug. Arenberg, denkend, dat hij slechts
met een afdeling reeds vluchtende rui
terij en één carré piekeniers te maken
heeft de enig zichtbare vijand, beslist
dap toch maar om het Geuzenlegertje
alleen te verslaan.
De ruiterij van Adolf is inmiddels in het
bos vérdivenen en Arenbergs troepen
vallen, onder steun van kanonvuur, de
piekeniers aan en rukken daartoe voor
waarts door het moeras
De in de vennen en veenputten wegzak
kende soldaten worden nu links er
rechts beschoten door de musketiers. De
weer teruggekomen ruiters van graaf
Adolf veroveren tegelijkertijd de kanon
nen en de achter de zandheuvel opge
stelde tweede afdeling piekeniers rekent
met de Spaanse achterhoede af
De Nassau's geven geen kwartier. Zij
wreken zich op de 2000 gedode krijgs
makkers van Rheindaelhem. 1700 Span
jaarden sneuvelen, waaronder Arenberg.
Slechts enkele Duitse vendels krijgen
op erewoord vrije aftocht
Het aantal doden van het Oranjeleger
is gering, slechts 40 man. Eén van hen
is graaf Adolf van Nassau. De eerste
Oranje heeft zijn leven gegeven voor de
de vrijheid van de Nederlanden
Herdenking
Heiligerlee is een van die vredige Gro
ningse dorpen, waar, ondanks de mooie
omgeving en de aanwezigheid van een
drietal campings in de buurt, de sfeer
van landelijke rust zelfs in het hartje
van de zomer niet door een teveel aan
toeristen wordt gestoord. Misschien, dat
een enkele nieuwsgierige automobilist
of kampeerder een bezoek brengt aan
het monument. Hij kijkt dan even naar
het beeld van de stervende Adolf en
leest in gedachten het onderschrift„23
mei 1568. De eerste zege in de tachtig
jarige worsteling voor de vrijheid der
Nederlanden".
Maar op 24 mei a.s. zal dat anders zijn.
Op die vrijdag beginnen om half twee
de herdenkingsplechtigheden, die door
Prins Bernhard zullen worden bijge
woond. Na een officiële herdenking bij
het monument zal gedeeltelijk in his
torische kledip' de „Slag bij Heiliger
lee" zoveel mogelijk worden „gerecon
strueerd". Het 44e Pantserinfanterieba-
taljon Johan Willem Friso uit Zuidlaren
zal deze „show" verzorgen. Tot in de
avond zullen de feestelijkheden door
gaan en om 10 uur worden afgesloten
met een Taptoe door de Johan Willem
Frisokapel.
Heiligerlee zal op 24 mei het centrum
zijn voor velen, die willen gedenken, dat
ons volk zijn vrijheid niet cadeau heeft
gekregen. Hiervoor is veel strijd gele
verd en zijn vele offers gebracht. Eigen
lijk zolang ons land bestaat, van het
begin van de 80-jarige oorlog af tot en
met de laatste wereldoorlog. En telkens
weer was er dan sprake van een nauwe
verbondenheid -tussen Nederland en
Oranje.
^E VRACHTWAGEN IN HET VERKEER
-.-•af/» cfl
Ook vrachtwagens moeten zodanig
afstand houden dat andere auto's
veilig kunnen invoegen.
(Buiten de bebouwde kom is 50 m
zelfs verplicht).
SNIJDEN IS
LEVENS
GEVAARLIJK
U dwingt de vrachtwagenchauffeur
op zijn rem te gaan staan en scheph
daarmee de volgende risico's
VERHOOGD SLIPGEVAAR
LADING KAN GAAN SCHUIVEN
JGa pas weer naar rechts als u I
de vrachtwagen geheel in uw
achteruitkijkspiegel kunt zien. I
zoekt per 1 juli a.s.
Onze voorkeur gaat uit naar iemand met ruime ervaring, met liefde voor kinderen
en goede commerciële eigenschappen.
Heeft U dit alles Dan bieden wy U een goed salaris en een werkkring in prettige
sfeer.
Tevens hebben wy plaats voor een
Burg. Grothestraat 45 - Tel. 3917
Men verzoekt ons mede te delen dat
visakten en bijdragebewijzen voor het
seizoen 1968-1969 verkrijgbaar zijn aan
het bureau van politie te Soest, afde
ling administratie (bijgebouw), op werk
dagen tussen 9.00 en 12.00 uur en tus
sen 14.00 en 17.00 uur (des zaterdags
alleen tussen 9.00 en 12.00 uur) en aan
de politiepost te Soesterberg (geen be
paalde uren).
STUDIETOELAGEN
Aan de ouders, resp. voogden van de
in de gemeente Soest woonachtige leer
lingen, die in het komende cursusjaar
een opleiding zullen ontvangen aan een
gymnasius, atheneum, lyceum, school
voor h.a.v.o., hogere technische school,
school voor h.e.a.o., andere scholen voor
hoger onderwijs, school voor middel
baar detailonderwijs, school voor mid
delbaar nijverheidsonderwijs, instelling
voor kunsten en wetenschappen of een
cursus ter verkrijging van maatschap
pelijke bekwaamheden en die in aan
merking menen te kunnen komen voor
een studietoelage, wordt bekend ge
maakt, dat zij hun aanvrage met toe
lichting vór 1 juni 1968 bij burgemees
ter en wethouders kunnen indienen.
Soest, 17 mei 1968.
In alle oude overleveringen van de
volken cie ooit op aarde leefden en
leven, heeft de maan altijd een plaats
ingenomen. Ze speelt dan meestal een
rol in de godsdiensten, maar uit de
verhalen is nergens een betrouwbaar
antwoord te vinden op de vraag: waar
komt de maan vandaan of waaruit is
ze ontstaan?
De moderne natuurwetenschappen heb
ben zich ook hier mee bezig gehouden,
en een van de belangrijkste uitspra
ken is dat de maan waarschijnlijk
maan is in de werkelijke betekenis van
het woord.
Eenendertig manen
In ons zonnestelsel tellen we negen
planeten, waaronder de aarde, die met
elkaar door niet minder dan eenender
tig manen vergezeld worden op hun.
tocht door de ruimte. Niet alle planeten
bezitten er een, Mercurius, Venus en
Pluto moeten het zonder doen, maar
Ju pi ter heeft er twaalf, Saturnus negen.
en Uranus vijf.
De aarde heeft er een. en die is nu
juist geen maan zoals de andere dertig.
Dat blijkt als men de verhouding tus
sen de middellijnen van de diverse pla
neten en hun manen bekijkt. Het cijfer
van die verhouding is gemiddeld 0,156.
Voor de aarde en haar maan is dat
,273. In verhouding hebben we dus de
grootste maan van alle planeten!
Wanneer men de verhouding tussen de
massa'j van planeten en manen bekijkt
blijkt het zelfde. Zodat het niet vreemd
zou zijn als onze maan een andere oor
sprong zou hebben dan de overige der
tig, waarvan men aanneemt dat de
meeste gevangen planetolden zijn, die
eens een eigen baan om de zon be
schreven, maar die onder invloed van
de grote planeten daar nu omheen cir
kelen.
Grote oceanen
Men kwam toen nog tot de vraag waar
onze maan dan eigenlijk vandaan kwam.
De theorie die daarop het meest bekend
is geworden neemt aan dat de maan
oorspronkelijk een deel van de aarde is
geweest.
Aan het einde van het Archaïcum, de
oertijd, zou er op de plaats waar nu
de Grote oceaan is een resuachtige me
teoor zijn ingeslagen met een middel
lijn van vijftien tot twintig kilometer.
Deze meteoor sloeg met kosmische snel
heid onder een hoek van ongeveer vijf
entwintig graden in de aardkorst, waar
op een geweldige hoeveelheid gesteente
en magma uit het binnenste der bars
tende aarde de ruimte zou zijn inge
schoten.
De snelheid moet groter zijn geweest
dan de ontsnappingssnelheid die nodig
is om iets niet op aarde terug te laten
vallen, 11,2 kilometer per seconde. Zo
dat de meer dan zeventig triljoen ton
gesteente de maan hebben gevormd. Dat
is 1,2 van de totale massa van onze
aardbol, en een van de gevolgen van
dat verlies zou de schuine stand van
de aardas ten gevolge hebben gehad.
Dubbel-planeet
Een latere theorie neemt aan dat de
maan inderdaad geen echte maan is,
maar ook een planeet evenals de aarde
er een is. Een dubbel-planeet dus. Oor
spronkelijk zou het zonnestelsel zijn ont
staan uit een gas- en stofwolk in de
ruimte, die zach verdichtte en waaruit
de oerzon ontstond. In die oerzormevel
ontstonden ronddraaiende gasstromen,
die zach later verdeelde in kleinere,
waaruit na vele processen de planeten
ontstonden. Ook de aarde, maar door
een toevallige omstandigheid ontwik
kelde zich niet één, maar twee pla
neten, de aarde en de maan. Ze zouden
dan dus tegelijkertijd zijn ontstaan.
Zoals wel meer gebeurt kunnen voor
beide theorieën allerlei argumenten voor
en tegen worden aangevoerd. Welke de
juiste is, afgezien van vele andere, weet
men nog niet, al is de tweede theorie
eenvoudiger, en dus aannemelijker dan
de eerste. Wie weet zal in de toekomst
de waarheid nog eens aan het licht ko
men.
