Soest toen - Soest nu
KENNEDY-
TRAGEDIE
HET FRANSE
ATOOMWAPEN
PER PAARD NAAR
SPANJE
Het oog gericht op
SOMBERE
VERJAARDAG
TULPENTEELT WEG UIT HOLLAND
Dinsdag 11 juni 1968
47e jaargang no. 44
Uitgave Drukkerij Smit - Soest
Bureau voor redactie en administratie Van Weedestraat 29a. Soest Tel. 2566 - Postgiro 126156
Eiermarkt
Politiebureau
4-4-4-4
Dit jaar eerste Franse
waterstofbomexplosie
Aangehouden Duitsers en
Utrechter hadden meer op
hun
geweten
S.E.C. verliest kort geding
tegen de K.N.V.B.
B.D.C.-handbal
Vleesverkoop
Naar het einde van de bollenvelden
Bollen als akkerbouw in
andere provincies
SOESTERiiOURANT
Abonn. p. kwart, f 3.25. per post f 4,25.
Verschijnt tedere dinsdag en vrtjdag
Robert Francis Kennedy heeft zich in
zijn politieke carrière laten kennen
als een keiharde kerel. Het heeft hem
toegeweide vrienden bezorgd. En ook
verbeten vijanden. Hij had al een
klein beetje bekendheid als lid van de
heksenjacht-commissie van wijlen se
nator Joseph McCarthy, de man die
bij het speuren naar communisten tot
waanzin verviel, voor hij naar voren
kwam tijdens de verkiezingscampagne
van zijn broer John Fitzgerald Kenne
dy.
Toen die tot president werd gekozen
belastte hij zijn broer met menige bij
zondere opdracht, waardoor hij wel met
lichte spot de adjunct-president werd
genoemd. Hij trad op als minister van
justitie en in die functie vooral liet
hij zich kennen als een man die als
een terrier achter onrecht aanjoeg en
zich daarbij niet om ongerief bekom
merde als de waarheid maar aan het
licht kwam. Eenzelfde verbetenheid
legde hij later als senator aan de dag
zodra hem duidelijk was geworden dat
de oorlog in Viëtnam - waar hij aan
vankelijk voor was geweest - was ont
aard in een zinloze slachting. Een be
zoek ter plaatse heeft hem een bittere
desillusie bezorgd, vooral ook doordat
hij geconfronteerd werd met de frau
de en corruptie van het Zuidviëtnamese
regime.
Hij was onaangenaam voor president
Johnson, maar het was toch zijn col
lega Eugene McCarthy die als eerste
de konsekwenties trok en ook tegen
de herverkiezing van de president ging
ageren.
Dat hij daarna - toen McCarthy meer
bijval bleek te krijgen dan was ver
wacht - pas zelf als kandidaat in het
veld trok. heeft hem veel kwaad ge
daan. 't Antwoord is waarschijnlijk dat
hij tevoren geen politiek nut had gezien
in een dergelijke aktie. En een door
gewinterde politicus was hij. Wellicht
heeft hij geredeneerd dat hij bij ver
zet tegen Johnson kans liep zichzelf
en de zaak meer geschaad dan gebaat
zou hebben. En dat is ook de politi
cus beducht zijn op wat op de lan
gere termijn het beste is.
Toch heeft deze aarzeling hem moei
lijkheden bezorgd. In zijn verkiezings
campagne heeft hij zich vooral moe
ten verweren tegen de beschuldiging
dat hij maar een opportunist was, die
uit zucht om de Kennedy-dynastie
voort te zetten in het Witte Huis het
pionierswerk van de dappere McCarthy
wilde inpikken. Die beschuldiging is
zeker niet terecht, wat men gewaar
kan worden als men iets dieper duikt
in de familiegeschiedenis der Kennedy's.
Vader Joseph P. Kennedy - hard als
zijn zoons en nu al zeven jaar vech
tend tegen de gevolgen van twee be
roerten, maar met zijn 79 jaar present
bij de opening van het voetbalseizoen -
is zeer rijk zijn vermogen wordt ge
schat op bijna een miljard gulden.
Hij is daarenboven bezeten door het
besef dat juist die vrijheid van finan
ciële zorg hem de plicht oplegde voor
het land te doen wat hij kon. Zelf
diende hij als ambassadeur in Londen
de V.S.
Zijn oudste zoon Joseph P. stond op
het punt de politiek in te gaan toen
hij sneuvelde en het sprak haast van
zelf dat de tweede zoon John F. in
diens plaats zou gaan. De oude Jo
seph schonk zijn kinderen juist met
dit oogmerk bij hun meerderjarigheid
een flink kapitaal dat het hun moge
lijk moest maken te leven naar het
gezegde van John F. Kennedy, dat ook
een familiemotto genoemd kan worden
Vraag niet wat je land voor jou kan
doen vraag wat jij voor je land kunt
doen.
De bezieling die John F. Kennedy aan
anderen meedeelde toen hij president
was, heeft waarschijnlijk niemand zo
zeer bewogen als juist Robert. Niet
zozeer een persoonlijke eerzucht lag
waarschijnlijk ten gronde aan zijn
ijver ook naar het Witte Huis op te
rukken, dan wel juist de overtuiging
dat het werk van John onafgemaakt
is blijven liggen en dat hij de man was
om het voort te zetten.
De tragiek van de situatie is dat John
F. Kennedy's ideeën in feite ook wel
anderen hebben bezield - met name
mannen als McCarthy - en dat nu
juist de strijd tussen deze twee man
nen die beiden voor matiging van het
geweld zijn en voor verbetering van
de sociale toestanden in de V.S. zelf
de beste kansen op het Witte Huis
hebben gegeven aan Hubert Horatio
Humphrey, de man die als een soort
marionet van Johnson nu juist heeft
meegewerkt hoe onder Kennedy's op
volger diens politieke vooruitstrevend
heid en idealisme is verzand.
Politieke moordaanslagen zijn altijd
tragisch in het menselijke vlak en
ook in het leven van een natie. Het
droevigste van deze moordaanslag is
door het uitschakelen van Robert Ken
nedy de kans haast verkeken lijkt
dat na november de V.S. een nieuwe
koers inslaan waaraan niet alleen het
land zo'n behoefte heeft, maar ook de
wereld waarin Amerika nu eenmaal
als machtigste natie een leidersrol zal
moeten spelen.
Op de Amersfoorlse eiermarkt werden
aangevoerd 55.000 stuks in prijzen van
ƒ11,50 tot ƒ12,75. Middenprijs ƒ11,85.
Prijs per kg 1,88.
Toen de employé's van de Franse atoom-
industrie in staking waren gegaan en
ook de bewakers van de kernwapenfa
brieken het wat gemakkelijker aan de
den, heeft onze Parijse correspondent
eens ongestoord een kijkje kunnen ne
men op de anders zo hermetisch afge
sloten defensieterreinen. Met grote be
langstelling hebben wij de stand van za
ken opgenomen.
Op een totale oppervlakte van 36.000 ha,
westelijk van Saint Etiënne in de Haute
Provence blijkt de bouw van de vijf en
twintig silo's voor de opslag van atoom
bommen en raketten nagenoeg voltooid.
Tegen het besluit van de Franse minis
ter van landsverdediging Messmer om
dit gebied te bestemmen tot een cen
trale opslagplaats voor dergelijk wapen
tuig, bestond aanvankelijk bij de in
hoofdzaak boerenbevolking nogal wat
verzet, doch toen het gebied onteigend
was en de schadeloosstellingen niet te
genvielen, verdween die tegenstand als
sneeuw voor de zon.
Het bezoek leerde, dat Frankrijk thans
de beschikking heeft over maar liefst
twee en zestig atoombommenwerpers van
het type Mirage IV die worden bijge
staan door twaalf reuzen-transportvlieg
tuigen van het type KC 135, bestemd
voor het tijdens de vlucht voltanken van
de bommenwerpers. Het twaalftal is op
een gelijk aantal vliegbases gestationeerd.
Directe lyn
Deze militaire luchthavens zijn radio-
telegrafisch verbonden met het onder
gronds gelegen stafkwartier der strate
gische luchtstrijdkrachten („Force Aéri-
enne Stratégiquqe") in het noordelijk van
Parijs gelegen Taverny. Dit stafkwartier
staat op zijn beurt in directe verbinding
met het Elvsée, de ambtswoning van De
Gaulle, met het bureau van de minister
president George Pompidou en met dat
van de minister van landsverdediging
Messmer. Alléén de president en bij
diens verhindering premier Pompidou
kan het bevel geven dat de Franse
atoorn- en rakettenstrijdmacht tot de
aanval moet overgaan en dan nog slechts
wanneer de radar-raketten van de
N.A.V.O. of de elektronische datumcen
trale van het Franse „Strida-systeem"
een bedreiging tegen Frankrijk hebben
gesignaleerd.
De vier meter lange Franse atoombom
is gemonteerd aan de buik van de Mi-
rage IV en heeft een explosie* kracht
van zes miljoen kilo. Deze Franse atoom
bom is dus driemaal zo sterk als die,
welke in 1945 door de Amerikaanse
luchtmacht werd afgeworpen op de Ja
panse havenstad Hiroshima. De atoom
koppen (atoomslaghoedjes) van de raket
ten met een trefkans tot op een afstand
van 3000 - 5000 km gelegen doelen (b.v.
Stalingrad, Moskou en Leningrad) zijn
opgeslagen in dertig meter onder de
grond gelegen silo's nabij Saint-Etiënne.
Deze atoomkoppen kunnen een vernieti
gingskracht tot 250.000.000 kg ontwikke
len.
Met dergelijke strategische wapens wor
den door de Franse kernwapenspecialis
ten regelmatig proeven genomen in de
omgeving van Biscarosse, aan de zuid
westkust. Vandaar uit worden de raket
ten over de Atlantische Oceaan gescho
ten tot voor het op 2500 km afstand ge
legen en aan Portugal toebehorende
eilandje Flores, waar de Franse autori
teiten een instituut hebben gevestigd
voor het doen van waarnemingen en het
verrichten van opmetingen.
Onderzeeërs
De inmiddels van stapel gelopen onder
zeeboot ..Rendoutable" die door atoom
kracht wordt voortgedreven moet in 1970
klaar zijn, waarna met de bouw van
twee soortgelijke schepen wordt begon
nen, die respectievelijk in 1972 en in
1974 moeten worden opgeleverd. Deze
onderzeeboten zullen ieder met zestien
raketten worden uitgerust, bestemd voor
het bestoken van zowel op het land als
in het water gelegen doelen.
In de loop van dit jaar zal Frankrijk
zijn eerste waterstofbom tot explosie
brengen, waarvoor het benodigde ura-
nium-235 in de laboratoria en de daar-
bij behorende technische werkplaats bij
Pierrelatte aan de Rhóne wordt vervaar
digd.
Ten behoeve van de landsverdediging is
voor het. thans lopende begrotingsjaar
een bedrag van 25 miljard francs uitge
trokken, waarvan 13 miljard is bestemd
voor militaire investeringen en voor de
vernieuwing van materieel. De resteren
de twaalf miljard zijn benodigd voor
onderhoudskosten. Van het bedrag der
genoemde kapitaalsuitgaven is 6,2 mil
jard bestemd voor de „Force nucléaire
stratégique", dus voor het onderzoek,
vervaardigen en'of construeren van pro-
dukten voor het atoom- en raketwapen
in opbouw.
Achterop
Van de Franse strijdkrachten op vredes-
sterkte (500.000 man) zijn er 20.000 inge
deeld bij het kernwapen. Mede als ge
volg van de versnelde opbouw daarvan
kwamen de overige onderdelen der
strijdkrachten min of meer in de ver
drukking. De modernisering der zoge
naamde conventionele strijdmiddelen
raakte daardoor achterop. Bij de marine
bijvoorbeeld is de bouw van korvetten
met anderhalf jaar vertraagd. Bij de
landmacht bedraagt de achterstand circa
drie jaar, met als enige en gunstige uit
zondering het tankwapen, dat grondig
wordt vernieuwd en waar de oude Pat-
ton-tank volledig wordt vervangen door
de hypermoderne 30-tons A.M.X.-30. De
ze vernieuwing zal in 1969 geheel zijn
voltooid. De legerleiding zal zich in de
naaste toekomst intensief met het weg
werken van de achterstand gaan bezig
houden, zo werd op het stafbureau van
de chef-staf generaal Ailleret nadrukke
lijk verzekerd. De vredessterkte wordt
reeds opgevoerd en het aantal divisies
waaruit de landmacht bestaat, wordt ge
bracht op vijf.
De donderdag in Soesterberg aangehou
den Duitsers en Utrechter hebben, zoals
reeds werd vermoed, meer op hun ge
weten dan alleen de inbraak in de Ta-ge tocht terug in "twee maanden
kiosk aan de Soesterbergsestraat bij
Soestduinen en in Nieuwpoort.
Dc 23-jar:ge Duitsers H. W. K. en H.
J. K. werden donderdag tijdens een
routinecontrole op de Rademakerstraat
in Soest aangehouden. In de auto trof
men een partij kauwgom, flesjes limo
nade en ijsjes aan, wat de politie al
een inbraak deed vermoeden. Toen de
auto aan het bureau was onderzocht
en nog diverse pakjes sigaretten en de
nodige inbrekerswerktuigen aan het
licht kwamen, bekenden de twee Duit
sers en de Utrechter, de 21-jarige mi
litair T. H. P. de inbraken in Soest en
Nieuwpoort. In de woning van de Hol
lander werden nog meer pakjes siga
retten gevonden, benevens twee meisjes
van zestien jaar, eveneens uit Duitsland
afkomstig. De meisjes bleken nauwe
lijks op de hoogte met de nachtelijke
omzwervingen van het trio, zodat de
politie niets anders overbleef, dan de
minderjarige kinderen aan de grens
over te dragen aan hun Duitse collega's.
De drie jongens zijn echter vastgehou
den, in de hoop, dat er meer uit zou
komen. Dat is inderdaad gebeurd. Een
telexbericht bracht de volgende dag
verschillende rechercheurs uit andere
plaatsen, waar men met onopgeloste in
braken en diefstallen zat, naar Soest.
Successievelijk bekenden de jongens
hetgeen hen ten laste werd gelegd.
Na een paar uur verhoren waren er
diefstallen tevoorschijn gekomen in
Brandwijk (bij Dordrecht), Lexmond,
Nieuwpoort, Zeist, Vreeswijk, Leider
dorp, De Kaag. Utrecht en Soest. In de
omgeving van Arnhem zijn enkele
vruchteloze pogingen gedaan. Het ging
in hoofdzaak om sigaretten en geld uit
kousen en kisten appels van vrachtwa
gens. De schade aan de automaten is in
de meeste gevallen veel groter dan de
waarde van de daaruit gestolen goede
ren. De jongens gingen meestal nogal
ruw te werk. Zij pleegden een kabel
achter hun auto te spannen en daar
mede de complete automaten van de
muren te rukken.
Zaterdagmorgen waren eindelijk alle
hindernsisen voor de 21-jarige Marie
Maurice van Geel uit Rotterdam over
wonnen en kon zij in de manege van
de Ruitersportvereniging „Soestdijk"
aan de Koninginnelaan per paard ver
trekken naar Spanje. Die hindernissen
waren onvoldoende middelen en het
ontbreken van de ouderlijke toestem
ming voor deze reis, die Marie van
Geel in haar eentje begonnen is en in
haar eentje ook hoopt te volbrengen,
al is het zeer twijfelachtig of zij daar
in zal slagen.
In ieder geval kwam Marie een paar
jaar geleden bij de direkteur van de
manege, de heer J. Laseur, als paar-
denverzorgster werken. Zij hield dat
een jaartje vol, maar ging toen naar
Zwitserland, waar zij in dezelfde
funktie meer kon verdienen.
Nog niet zo heel lang geleden keerde
zij uit Zwitserland terug met voldoen
de geld om een niet al te duur paard
te kopen. Het werd een vijfjarige ge
wezen Hongaar, een uit Hongarije ge-
importeerd paard.
Het enige, dat de reis van de ambi
tieuze Marie van Geel nu nog in de
weg stond, was de toestemming van
haar ouders. Zij wilden hun dochter
niet eerder laten gaan dan wanneer
zij meerderjarig zou zijn geworden.
Drie weken geleden is Marie 21 ge
worden en kon zij aan de voorberei
ding van haar reis beginnen. Veel was
er overigens niet voor te bereiden, te
concluderen uit de bagage, waar Marie
zaterdag mee is vertrokken. Wat eten
en kleren, het nodige geld en een
tent waren voor het Rotterdamse meis
je voldoende om met haar pasgekoch-
te paard op weg te gaan, uitgewuifd
door talrijke mensen, waarvan velen
echter nauwelijks in het avontuur ge
loofden.
Marie wil de ruim 1200 kilometer
l?nge tocht naar Spanje en de even
volbrengen. Dat betekent, dat van het
paard een prestatie van veertig km
per dag zal worden gevraagd.
De heer Laseur ziet het allemaal niet
zo optimistisch „Ieder mens weet
dat geen paard per dag veertig kilo
meter kan afleggen". Voedsel voor een
paard heeft het meisje niet meegeno
men. Zij vertrouwt erop, onderweg
voldoende te krijgen van belangstellen
de bewoners van plaatsjes, waar zij
door komt. Ook dat ziet de heer La
seur niet helemaal. Hij is er dan ook
welhaast van overtuigd, dat het paard
het halverwege de reis zal begeven.
De voetbalvereniging S.E.C. heeft het
kort geding, dat men tegen de K.N.V.B.
had aangespannen naar aanleiding van
een overgespeelde competitiewedstrijd,
verloren. Zulks betekent, dat S.E.C.
volgend seizoen in de vierde klasse zal
moeten uitkomen. De president van
de Haagse rechtbank, waar het ge-
din- diende, meende, dat met het toch
laten overspelen van de betreffende
wedstrijd het bestuur van de K.N.V.B.
een duidelijke correctie heeft gegeven
op een besluit, wat zij zelf afls een
blunder beschouwde.
Het begon allemaal op de mistige zon
dag van 21 januari, toen zeven minuten
voor het einde van de wedstrijd S.E.C.-
Zeist een tweede veldspeler inviel, wat
niet was toegestaan. De scheidsrechter
maakte hier echter een vergissing en
stond de speler toe, wat Zeist ertoe
de wedstrijd over te spelen. Het pro
test werd wel toegewezen, maar in
eerste instantie ontving men bericht,
dat de uitslag niet meer van belang zou
zijn, zodat een tweede ontmoeting niet
zou behoeven plaats te vinden. Dat is
de bewuste en door de voetbalbond
zelf ook erkende blunder geweest, waar
op men kort voor het einde van de
competitie terugkwam, toen werd mede
gedeeld, dat de wedstrijd toch moest
worden overgespeeld. S.E.C. speelde on
der protest en verloor, mede waardoor
het degradeerde. Het protest bij de
K.N.V.B. werd afgewezen en nu ook het
kort geding bij de Haagse rechtbank.
Momenteel wordt overwogen om in ho
ger beroep te gaan.
S.E.C. voelt er in ieder geval weinig
voor om volgend seizoen zonder meer
in de vierde klasse te gaan spelen.
Meer dan vijftig jongens en meisjes
hebben zondagmiddag deelgenomen aan
de sport- en spelmiddag van de ver
eniging B.D.C.
Onder leiding van de heer Buisman,
oudvoorzitter Pouw en negen dames
junioren werden achtereenvolgens af
gewerkt 60 meter hardlopen, doelschie-
ten, balwerpen en hardlopen met hin
dernissen.
Alle vier opgaven werden enthousiast
afgewerkt; het laatste was wel het
leukste.
Fel aangemoedigd door de ouders van
de kinderen, moesten ze eerst op blote
voeten hardlopen, schoenen aantrekken,
voorts zaklopen tot de finish, waarbij
vaak komische situaties ontstonden, om
vervolgens een flesje limonade in ont
vangst te nemen.
Op de eerste plaats bij de meisjes van
10 t.m. 12 jaar, eindigde Anneke Hart
man met 47 punten.
Nummer één bij de jongens en meisjes
van 13 t.e.m. 15 jaar eindigden Rita Vos
en Ria Pronk op een gedeelde le plaats.
Morgenmiddag, 2 uur, heeft aan het
slachthuis verkoop van vlees plaats aan
de houders van gele kaarten, genum
merd van 201 tot en met 275.
Een jaar nadat Israël en zijn Arabische
buren in een vijfdaagse oorlog opkropte
veten uitvochten, wordt weer lustig ge
schoten in de Jordaanvallei. Een teken
dat de veten nog altijd bestaan en
waarschijnlijk aan Arabische kant nog
wat dieper gevoeld worden nu Israël
zoveel Jordaans en Egyptisch gebied be
zet houdt, waaronder de oude stad van
Jeruzalem.
De schoten van nu zijn dan waarschijn
lijk te beschouwen als een Arabisch
vuurwerk ter viering van het eerste jaar
van vernedering. Een bericht aan Israël
dat de haat nog altijd levendig is.
Voor Israël is het dan tevens een herin
nering dat het wel veldslagen heeft ge
wonnen, maar dat de kwestie waar het
om ging nog even ver van een oplossing
is als ooit tevoren. Geen Arabisch land
peinst erover om de staat Israël te er
kennen en al doen vertegenwoordigers
van de secretaris-generaal der Ver. Na
ties, Oe Thant, wel hun besttot een
gesprek over zelfs maar een wat vaster
omlijnde wapenstilstand kan het zelfs
niet komen.
Het zou onzin zijn de Israëli's uitsluitend
te zien als reine engelen en de Arabische
buren als baarlijke duivels. Tel Aviv
toont bepaald ook weinig bereidheid de
Arabische landen ook maar in iets te
gemoet te komen, in de veronderstelling
dat dit ook niets zou baten, waarin Is
raël wellicht nog gelijk heeft ook. Maar
het levert daarmee ook de Arabische
landen weer een excuus om van hun
kant even star te zijn.
Intussen zijn de harde vergeldingsmaat
regelen der Israëli's weer begonnen die
doen denken aan de tijd voor de laatste
veldtocht. En omgekeerd hoort men in
Arabische landen weer de dreigementen
die eveneens herinneren aan de tijd die
nu ruim een jaar geleden is. En zo ploe
tert het maar voort naar de volgende
uitbarsting in het nabije oosten, waarbij
de rest van de mensheid maar moet ho
pen dat tegen die tijd de grote machten
beide weer net zo eensgezind zijn, dat
het conflict tot niet te grote proporties
mag uitgroeien.
automaten, maar men ontvreemdde ook bracht, te protesteren. Men verzocht.
De bussen en auto's trokken weer door de bollenstreek en de pracht van de tulpen
werd door binnen- en buitenlanders bewonderd. Bü de bloembollenteelt speelt de
tulp de hoofdrol. Sneeuwklokjes, blauwe druifjes, crocusjes en ander kleingoed
grengen het nooit tot zulke omzetten als de tulp, die een internationaal handels
artikel is. Hyacinth en narcis evenmin.
Op de lagere school leerden wjj, dat de tulp nergens zo goed wilde groeien als op
de geestgronden achter de duinen. Vlakke velden met duinzand en goed regelbare
waterstand waren onmisbaar. De werkelijkheid ziet er anders uit. Het tulpen-
areaal breidde zich in ons land uit van 3850 ha in 1960 tot niet minder dan 5750 ha
in 1966 en rond 6000 ha thans. Maar een steeds groter deel daarvan wordt ge
teeld buiten de oude centra. Zelfs wanneer wij West-Friesland en Schouwen
daarbij rekenen, verplaatst de teelt zich nog steeds verder naar elders.
weiden geeft men vaak tot 75 ton stal
mest per ha. Vandaar dat vooral op de
gemengde bedrijven belangstelling ont
staat voor de tulp.
Voor het pellen trekt men losse arbeids
krachten aan en veelal geeft dat geen
enkele moeilijkheid, daar dit in de
schoolvakanties geschiedt. Het tulpenland
komt vroeg vrij voor een groenbemester
of gras en zo ziet men zeven weken na
het rooien de koeien alweer op het tul
penveld grazen. Tenslotte teelt men een
maal in de acht jaar tulpen op hetzelfde
stuk en ook dat geeft op bedrijven van
20 - 30 ha geen moeilijkheden.
Vandaar de lage kostprijs in de N.O.P.
Ovcrproduktie
Gezien de uitbreiding van het areaal in
heel Nederland is een tijdelijke overpro-
duktie wel mogelijk, maar de kans daar
op hangt af van de handel. Men zet ook
in de nieuwe teeltgebieden veelal af via
de oude veilingen, zoals Hobaho en
H.B.G. Lisse of West-Friesland in Boven-
karspel of via exporteurs of commissio
nairs. De uitvoer en het deel dat voor
forceren wordt gekocht bepalen de
markt.
Als er echter overproduktie zou ont
staan, worden de oude teeltgebieden
daarvan het eerst en het meest het
slachtoffer, juist vanwege hun te hoge
kostprijzen. Op het ogenblik verschuift
de teelt naar nieuwe gebieden.
Voor het toerisme is daarbij jammer, dat
ondanks de 200 ha tulpen in de N.O.P.
daar toch betrekkelijk weinig te zien is.
Op een bedrijf van 24 ha teelt men toch
zelden meer dan 3,5 ha tulpen en dat is
dan precies één achtste deel. En daar
het slechts enkele procenten van de be
drijven zijn die tulpen telen, zal de
N.O.P. nooit een aanblik leveren als De
Zuid, begin mei.
Doordat de tulpenteelt sterk kan worden
gemechaniseerd is er belangstelling voor
ontstaan op de akkerbouwbedrijven en
hier en daar ook op de gemengde bedrij
ven. Tulpen teelt men tegenwoordig in
alle provincies, maar het meest toch wel
op klei en zavel. In de Noordoostpolder
nam het areaal toe van 40 ha in 1960
tot bijna 200 ha thans. De oorzaak daar
van is de aanpak èn de gunstige kost
prijs per ha. Voor enkele teeltgebieden
is die door het L.E.I. berekend: De Zuid
(Lisse-Hillegom) 24 mille; Breezand 21
mille; West-Friesland 22 mille en de
N.O.P. slechts 18 mille, dus een kwart
minder dan De Zuid.
De verklaring daarvan is deze. In De
Zuid zijn de bedrijven vaak maar klein,
veelal 4-6 ha. Op zo'n bedrijf komen
allerlei punten in het gedrang: de
vruchtwisseling, de arbeidsverdeling (er
is heel veel verkapte werkloosheid) en
de mechanisatie. Zou men op de geest
gronden grote bedrijven kunnen stichten,
dan kon de kostprijs gelijk zijn aan die
in de N.O.P. mits men via voor- en na-
teelten de grond even goed benutte.
Van de nood een deugd
In de N.O.P. heeft men bedrijven ge
sticht van o.m. 12 en 24 ha. Nu komen
echter ook de bedrijven van 24 ha in de
knel en daarvan zijn er niet minder dan
800, zodat herindeling van de grond en
sanering noodzakelijk zijn. Want van 24
ha kan men op een akkerbouw of ge
mengd bedrijf niet meer leven zonder
intensieve teelten of dierlijke verede
ling.
Op de bedrijven van 24 ha, vooral als
die op zavel liggen, begint men een
kwart ha met tulpen te bepoten. Bij een
prijs van ƒ1,50 voor het pootgoed kost
dat ƒ2250,Het volgend jaar oogst men
4 tot 4,5 ton en kan men tevens al bol
len afleveren. Het komt er op neer, dat
men twee jaar lang 0,75 ha kwijt is.
Binnen enkele jaren is men dan op en
kele hectaren tulpen.
Men oogst leverbare bollen en kan gaan
investeren in machines en gebouwen:
pootmachine, kopmachine, rooier, sor
teerder en bewaarcellen. Deze laatste kan
men echter tevens voor opslag van poot-
aardappelen benutten.
Arbeidsintensief
Tulpen vragen veel arbeid, maar dat is
juist de bedoeling. Beter gezegd: die ar
beid is beschikbaar op tal van bedrij
ven. De grote investeringen komen pas
als men een areaal heeft opgebouwd en
bollen verkoopt. De tulp vraagt een zeer
zware bemesting. Op gescheurde kunst-
Snel koppen
Daar komt nog bij, dat men in de oude
teeltgebieden vaak nog met de hand
kopt." Op de landbouwbedrijven kopt men
veelal met de machine, zodat de bloe
menpracht maar even te zien is. Dat is
dan een groot nadeel voor de stedeling,
maar het is onvermijdelijk.
Wil men de oude teeltcentra in stand
houden dan zal men er moeten saneren
en uitbreiden. Want de tulpenteelt is
onbeperkt mogelijk. Wel eist het land
bouwschap het bezit van een diploma al
vorens een vergunning voor de tulpen
teelt af te geven, maar dit is geen teelt
beperking. Met het diploma krijgt men
altijd de vergunning. Vandaar de uit
breiding op de akkerbouwbedrijven.
U ziet het: ook de tulp eist grote opper
vlakten, mechanisatie en vruchtwisse
ling. De oude bollenstreek zal zich hier
op moeten bezinnen wil zij mee kunnen
blijven doen.
