Veilig „onder de wol"
Zeg mij wat gij eet en ik zeg u wie gij zijt
szi
De kuitlange
rokken werden
op een verkeerd
moment
gelanceerd
ONTBIJT FANTASIA
De geslachtsdrift
van de
Spaanse vlieg
Gezinsegoïsme
J
De synthetische vezelstoffen zijn na
de Tweede Wereldoorlog troef gewor
den. Het begon met nylon overhem
den en bloesjes, die aanvankelijk voor
een gewoon mens onbetaalbaar waren,
maar wèl een fel-begecrd object vorm
den. Het nylon werd perion, draion,
crylor en tientallen andere „lonnen",
alle met dezelfde prettige eigenschap
pen: vuilafstotend, snel drogend en
no-lron. Maar met dat al was een
héél belangrijke eigenschap verdwenen:
de nieuwe stoffer hadden geen be
schermende kwaliteiten en boden wei
nig beveiliging tegen de gevaren van
ons wisselvallige klimaat voor onze
gezondheid.
Nu is wel komen vast te staan, dat
de tiener en vele vrouwen hun luchti
ge dessous van synthetische vezelstof
zelfs uit gezondheidsoverwegingen niet
meer zullen verwisselen voor de wol
len borstrok van grootmoeder. Maar
het kan toch geen kwaad eens onder
de loep te nemen wat medici over
het dragen van wol zeggen. Misschien
kunnen sommigen van u er voordeel
uit trekken.
Zo heeft de medische verklaring dat
Harry Eddom, de 26-jarige enige over
levende van de ramp met de Britse
trawler ,,Ross Clevelend" bij IJsland,
zijn leven hoofdzakelijk te danken heeft
aan zijn wollen kleding, weer eens dui
delijk de beschermende kwaliteiten van
deze vezel bewezen. Onder zijn rub-
berkiel droeg Eddom alleen wol; twee
truien, een pantalon, ondergoed, wan
ten en sokken. Hij dreef tien uur in
een rubberboot op de ijskoude zee
rond. voordat hij de wal bereikte, en
bracht daarna de nacht door in een
schaapskooi.
ADVIES. DRAAG WOL
..Deskundigen op het gebied van het
voorkomen van ongelukken op IJsland
kunnen nu met recht wollen kleding
als de meest geschikte voor zeelui aan
bevelen", aldus dr. Gunnarsson, direc
teur van het ziekenhuis waar Eddom
werd verpleegd na het onvrijwillige
bad. Dr. Gunnarssor verklaarde dat
er geen voorschriften bestaan met be
trekking tot de kleding van de IJs
landse zeelui, maar dat hij zeker al
tijd wol zal adviseren.
De beschermende eigenschappen van
wol werden ook aangetoond tijdens een
grote manoeuvre, die door de Deense
luchtmacht werd uitgevoerd. In 1966
werden verschillende vliegtuigcrews in
de oceaan gedropt, gekleed in kleren
vervaardigd van verschillende vezels.
Nadat zij aan land waren gebracht,
herstelden de mannen die wollen on-
derkleding hadden gedragen aanzien
lijk sneller dan zij, die niets van de
ze ouderwetse dracht wilden weten.
De officiële conclusie luidde dan
ook. dat mensen die wol dragen het
best in staat zijn weerstand te bieden
aan de gevaren van een wisselvallig
klimaat. En al zult u waarschijnlijk
wel nooit tien uur In een rubberbootje
op de ijskoude zee moeten ronddobbe
ren, al bent u niet van plan u In de
oceaan te laten droppen, er zfjn nog
andere bekende oorzaken die u elk
jaar opnieuw weer een paar weken
aan uw bed kunnen kluisteren. Voor
al als u vatbaar bent voor kouvatten
verdient het misschien toch aanbeve
ling er eens over na te denken of u
al is het het maar een zeker deel van
het jaar toch beter een wolletje kunt
gaan dragen.
Nee, we gaan geen verhandeling hou
den over het seksuele leven van de
Spaanse vlieg, want al staat tegen
woordig haast alles in het teken van
seks. het zou u wellicht niet Interes
seren en bovendien weten we er niets
van af. Toch zult u de naam ..Spaan
se vlieg" wel eens hebben horen noe
men in verband met de geslachts
drift.
Hoewel er de nadruk óp gelegd moet
worden dat alleen het gebruik van door
de arts voorgeschreven hormoon- en
vitaminepreparaten medisch verant
woord is, kunnen we u wel vertellen
dat zowel door beschaafde als primi
tieve volkeren reeds sinds onheuglijke
tijden stimulantia voor geslachtsdrift
werden gebruikt. Een van die .medi
camenten" was catharidine, een ex
tract (of poeder) bereid uit de Spaan
se vlieg, een groene kever. Het vorm
de een bestandsdeel van een hele se
rie zogenaamde liefdesdranken", waar
door de gevoelszenuwen in de ge
slachtorganen werden geprikkeld.
Dat het gebruik van dit preparaat vaak
een niet ongevaarlijke ontsteking van
de slijmvliezen tot gevolg had, was
bij de leek aanvankelijk minder be
kend.
Het is daarom alleen maar toe te
juichen, dat de mens uit deze eeuw
zich ook wat dit onderdeel van de ge
zondheidszorg betreft zich aan het
voor schrift van de medicus houdt.
v -
Bijzonder apart is de badmalllot van turkooizen Nylfrance Rhodastic, met een
diep rugdecolleté. Het streepeffect wordt verkregen door ondoorzichtige banen
onder het ajourweefsel.
In de oertijd at de mens alleen maar
om in leven te blijven: tegenwoordig
wordt het alledaagse gebeuren van het
verorberen van een maaltijd door alle
mogelijke factoren bepaald. In een
warm land worden andere gerechten
klaargemaakt dan in een land waar
het meestal koud is; bü welgestel-
den komen andere maaltijden op tafel
dan bij de minder met aardse goe
deren bedeelde medemensen, en zo zijn
er nog wel wat redenen op te noe
men waarom de 'n andere dingen eet
dan de ander. Zo hangt ons „eetpa
troon" ook voor een groot déél af van
hetgeen ons van jongs af aan met be
trekking tot ons voedsel is geleerd en
voorgezet. Zoals met al onze gewoon
ten het geval is, speelt het gedrags
patroon dat we als baby en kind heb
ben geleerd ook een grote rol bij de
samenstelling van de voeding op oude
re leeftijd. Wij leren nu eenmaal dat
gene, wat in de groep waartoe we be
horen als normaal wordt beschouwd.
Tot de eerste ervaringen van de pas
geboren baby behoort de bevrediging
van het hongergeval door middel van
het drinken bij de moeder. Moeder
eten en een gevoel van welbehagen
zijn onafscheidelijk met elkaar verbón-
den.
Het kind groeit en begint zelfstan
dig te worden. Het begrip voeding komt
losser te staan van het begrip moe
der. Maar de manier waarop het kind
wordt opgevoed: streng, soepel, slap,
liefdeloos, liefdevol, toegevend emotio
neel enz. is medebepalend voor de
Een zwierig jurkje met diepe V-
hals en ceintuur in de taille. Het
nopjespatroon in de kousen komt
in de sjaal van de hoed terugDe
oklengte en verschillende details
zijn typisch aangepast aan de
mode van nu.
Alles wat er uiteindelijk van de
„nieuwe" Bonnie-and-Clyde-mode,
die de couturiers met veel bom
barie hadden aangekondigd als
„de meest spectaculaire verande
ring op modegebied" is overge
bleven zijn een aantal details,
en dan nog in vrolijke, moderne
kleuren. Men is nog niet helemaal
rijp voor terugkeer naar de der
tiger jaren. De kuitlange rokken
werden o.i. op een verkeerd
moment gelanceerd. Want wie
heeft, op het moment, dat we
juist in verwachting zijn van
warme dagen, zin in een lange,
lastige rok te gaan lopenWe
dromen veel liever van zon en
strand, van korte chemisiers van
badstof, van mini-bikini's en
maxima aan bruine huid.
Het prettige is, dat we wellicht
ook wat de komende herfst- en
wintermode betreft verschoond
zullen blijven van de Bonnie-and-
Clyde-waanzinomdat de mode
ontwerpers voor hun fatsoen niet
kunnen komen met dezelfde
„nieuwigheden," die ze van het
voorjaar al voor het voetlicht
brachten. We wachten dus maar
rustig af wat er uit de bus zal
komen. Voorlopig hebben we nog
nog meer interesse voor wat men
op het ogenblik draagt.
Doorknoop-chemisier met hoedje
en sjaal uit de dertiger jaren
houding die het jonge mensje tegen
over de voeding aanneemt.
De voeding wordt trouwens ook in
het leer- en opvoedingsproces betrok
ken, zowel in goede als in kwade zin.
Is het kind lief, dan krijgt het een
snoepje; heeft het zich pijn gedaan,
dan komt er een chocolaatje op de
proppen; is het stout, dan zonder eten
naar bed, en zeurt het, dan geen ijsje.
Het wordt gedwongen iets te eten dat
het niet lekker vindt of op dat mo
ment net niet wil hebben.
ASSOCIATIES
Er ontstaan associaties, die alleen
maar van belang en van toepassing
zijn op een bepaald kind, zoals een
zeker koekje dat aan het bezoek van
een bepaalde tante herinnert. Maar
er zijn ook associaties voor d* gehe
le groep waartoe het kind behoort,
bij voorbeeld: Chocoladeletters en Sin
terklaas. Het zijn zowel associaties
met prettfge als met nare dingen.
Het kind wordt nu geleerd onder
scheid te maken tussen voeding die
eetbaar is en niet eetbaar; voeding
voor mensen en voeding voor dieren;
voeding voor ,,ons' en voeding voor
anderen. Het kind wordt zich bewust
van de sociale functie van de voeding.
Er komt bezoek: de maaltijd is wat
rijker, wat mooier opgediend. Het is
jarig: er komt een zelf-gekozen maal
tijd, taartjes en snoepjes. Het wordt
bij een vriendje uitgenodigd op het
eten: een speciaal blijk van sympathie.
STATUS-SYMBOOL
Bij anderen komt het kind In aan
raking met andere voedingsgewoonten
en zelfs andere voedingsmiddelen. Het
gaat onbewust leren dat voeding me
de een statussymbool kan zijn. Witte
brood en roomboter waren vroeger een
voorrecht van de welgestelden; bruin-
brood en margarine of vet waren teke
nen dat het hoofd van het gezin op
een lagere sport van de maatschappe
lijke ladder stond.
Wordt het kind ouder, dan gaat het
vaak het voedsel gebruiken als mid
del om bewust zijn eigen positie waar
te maken. Het eet met opzet niet wat
de huisgenoten eten, hoewel hij het ei
genlijk in zijn hart „wel" lekker vindt.
Maar hier is een middel om zijn zelf
standigheid te tonen. Op deze manier
kan hij tegen zijn ouders rebelleren.
Als het kind volwassen is geworden
zijn de voedingsgewoonten intussen ste
vig verankerd. Zo nu en dan veran
dert er iets. Indien men tot een be
paalde klasse wil behoren, gaat men
vaak de voeding gebruiken, die ken
merkend voor die klasse is.
VOEDING ALS ,NARCOSE"
Voor volwassenen kan, evenals voor
kinderen voeding als troost gelden.
Men gaat ook wel eten uit verve
ling of uit onzekerheid, uit eenzaam
heid of omdat iets anders verboden
wordt, bij voorbeeld het roken. In
dergelijke gevallen is het geen uitzon-
Er zijn mensen, die werkelijk wél
iets voor een ander over kunnen heb
ben en die tóch niet die gulle onzelf
zuchtigheid bezitten die we zo graag
ontmoeten. Hun gulheid en hulpvaar
digheid beperkt zich tot het kleine
kringetje om hen heen; tegenover allee
wat daarbuiten valt worden heel ande
re maatstaven aangelegd, heel andere
eisen gesteld; het is of het om een
ander soort mensen gaat. Men is arg
wanend en kwalijkncmend, staat vol
kritiek en is beslist niet van plan ook
maar de kleinste moeite voor ze over
te hebben. Integendeel zelfs, met de
eerlijkheid wordt het niet altijd even
nauw genomen als er een voordeeltje
te behalen valt, maar groot is de ver-
ontwaardiging als ze menen zelf de
dupe te zijn van andermans praktijken,
die dikwijls niet veel „erger" zijn.
Menigmaal uit zich deze vorm van on
baatzuchtigheid in de vorm van een
soort egoisme. Als een moeder uit zulk
een gezin het woord egoïsme ter ore
zou komen, zou zij zeker hogelijk ver
ontwaardigd zijn. Vraagt ze ooit iets
voor zichzelf Offert ze zich niet ge
heel en al op voor de kinderent En zij
zou egoïstisch zijn Het komt voor dat
een moeder de kinderen zódanig als
een deel van zichzelf beschouwt, dat ze
er inderdaad alles voor over heeft, geen
woord kwaad van ze kan horen, zelfs
als het goedbedoelde opmerkingen be
treft, en die als een kloek over haar
kuikens waakt. Pas als het ogenblik
gekomen is dat zij haar kinderen moet
loslaten om vrij een eigen bestaan te
vormen zal blijken hoe de kaarten ver
deeld liggen en of het geluk van de
kinderen haar inderdaad meer v:aard
is dan eigen wensen. Het te een groot
geluk als kinderen mogen opgroeien in
een harmonieus gezin, doch dat hoeft
zeker niet te betekenen dat zij het
eigen thuis moeten leren beschouwen
als een soort bolwerk, waarin ze veilig
zijn tegenover een vijandige wereld.
Vooral wanneer de kinderen, volwas
sen geworden, hun levenspartners zoe
kenkomen uit deze toestanden altijd
weer de grootste moeilijkheden voort.
Het is goed als de kinderen al jong ook
eens een kijkje nemen in milieus, die
anders zijn dan het eigen thuis, maar
daarom nog niet minder behoeven te
zijn, waar ze juist andere dingen leren
kennen en waarderen. Het is goed als
de ouders het voorbeeld geven in be
hulpzaamheid en vriendelijke manieren
ook tegenover mensen die niet tot het
nauwe eigen kringetje behoren. De
kinderen zullen daardoor meer ver
trouwen en zelfvertrouvjen krijgen en
zich heel wat minder „belaagd" voelen
als de tijd is gekomen om zelf de we
reld tegemoet te treden.
dering dat men teveel gaat eten en
dus te dik wordt. Vaak is dan het
feit dat men te dik is weer een
aanleiding om alle remmen los te
gooien en als troost nóg meer t#
eten. Op zulke toestanden volgt dan
vaak een dieet, maar de rantsoene
ring is in zo'n geval bijzonder moei
lijk vol te houden, omdat het enig#
prettige in zo'n leven wordt wegge
nomen. Voeding kan hierbij een me
dicijn worden, zelfs tot een soort ver
doving.
De emotionele toestand van de ment
kan echter ook een tegengestelde re
actie tot gevolg hebben: niet kunnen
eten van opwinding, geluk, spanning of
angst is een bekend verschijnsel.
Aan een sterke tegenzin tegen een
voedingsmiddel kan een schokkende
jeugdherinnering ten grondslag lig
gen, waarbij zelfs in sommige geval
len aan behandeling door middel van
psychoanalyse kan worden gedacht.
Zo is het individu met zijn eigen
Opvoeding, eigenschappen en ervaring
een gecompliceerde eenheid, die haast
niet verstandelijk kan reageren op
prikkels van binnen en van buiten, ook
niet wanneer ze betrekking hebben op
zijn voeding. Hem word» „geleerd" hoe
te reageren naar de regels van de
groep of groepen waartoe hij behoort.
EEN INGEWIKKELDE MATERIE
Er zijn nog veel meer voorbeelden
te noemen waarom de een dit en de
ander bij voorkeur dat eet. waarom wat
de een een delicatesse vindt (slakjes,
oesters, kikkerbilletjes), de ander ver
afschuwt. Eén ding is wel duidelijk:
achter de doodgewone dagelijkse be
zigheid van het eten gaat een bonte
mengeling van factoren schuil, van
algemeen menselijke tot specifiek in
dividuele toe. Al met al is er nog
maar weinig bekend over onze mo
tieven bij de keuze van voedingsmid
delen. We staan nog maar aan het
begin van de weg, die leidt naar vol
ledige kennis van een van de inge
wikkeldste wezens op aarde: de mens.
Voor dit voedzame ontbijt-speciaal (waar u
..mager van wordt") hebt u voor 4 personen
de volgende ingrediënten nodig:
1 liter melk, 75 g (9 eetl.) haver
mout, 25 g (4 eetl.) cocosmeel of
geraspte cocos, mespunt zout en 4
eetlepels honing.
Breng de melk aan de kook. Voeg er al roe
rend de havermout, de cocos en het zout aan
toe. Laat alles 5 minuten doorkoken. Neem de
pan van de warmtebron en laat ze nog 5 mi
nuten toegedekt staan. Voeg voor het gebruik
de honing toe.
H
