éoh-tHo
23 -24 OKTOBER
Veilig Verkeer moet weggebruikers
verantwoordelijkheid bijbrengen
T w e k a
„Gorray"
o d s e r
J. HOPPENBROUWERS
Strijd om Blaibergs hart
HUIVERINGWEKKENDE TOESTAND
in Grote Schuurziekenhuis
ƒ1.20
OVERVAL WAS GEEN VERRASSING
DE STAAT VAN
SALAZAR
japonnen en deux-pièces
rokken
jumpers - vesten
BAARN
Inwoner voor 800.
opgelicht
89 ct.
89 ct
J. A. Smorenburg
Begrafenisondernemer
in Soesterberg. Soest
en omstreken.
w
Voor
brüjiinifpn ringen
Westelijke regeringen negeerden de rapporten
demonstratie
kleurentelevisie
ScUcemaker
eierbeschuit
vérs bij uw bakker!
Gymnastieklokaal
r.k. I .L.0. weer
beschikbaar
Hondencertifieaat behaald
Geslaagd
VRIJDAG 4 OKTOBER 1968
De afdeling Soest van het Verbond voor
Veilig Verkeer heeft maandagavond af
scheid genomen van voorzitter G. D. H.
van Woudenberg, die in verband met
zijn benoeming tot korpschef van politie
te Meppel zijn funktie heeft moeten
neerleggen. In afwachting van een nieu
we inspecteur in Soest en diens even
tuele bereidheid om de funktie van
voorzitter bij het verbond voor Veilig
Verkeer te vervullen, is de heer W. F.
Bührmann benoemd tot voorzitter.
In de sinds verleden jaar bestaande
vacature v. d. Linden is voorzien door
de benoeming van de heer P. Bergman,
die Soesterberg nu in het bestuur ver
tegenwoordigt.
De heer Van Woudenberg vroeg zich in
zijn laatste openingswoord af, wat in
deze tijd eigenlijk nog het nut van een
verbond voor veilig verkeer is. „Als je
ziet, wat er in het verkeer allemaal
voor fouten worden gemaakt, vraag je
je af, of er nog wel een veilig verkeer
nodig is. Vele ongelukken worden ver
oorzaakt door fouten, die men zich zeer
wel bewust is. De mensen kennen over
het algemeen de verkeersregels wel,
maar ze handelen er niet naar", aldus
de heer Van Woudenberg.
Niettemin zag de heer Van Woudenberg
een taak voor het veilig verkeer, naast
het geven van cursussen over nieuwe
verkeersregels. „We moeten de men
sen blijven wijzen op hun verantwoor
delijkheid in het verkeer". De taak van
het verbond zal vooral psychologisch
moeten zijn", meende de scheidende
voorzitter.
Dat er echt nog wel iets aan de ver-
keersmentaliteit van vele weggebrui-
ke valt te verbeteren, bewees de heer
Van Woudenberg aan de hand van en
kele cijfers. In de eerste acht maanden
van dit jaar zijn in Soest al 505 ver
keersongelukken gebeurd, waarbij vijf
tig mensen zwaar gewond raakten. Ver
leden jaar gebeurden in de overeen
komstige periode 478 ongelukken, waar
bij 31 mensen zwaar gewond werden.
Tot september werden dit jaar al 17
aanhoudingen wegens rijden onder in
vloed gedaan tegen 13 in de eerste acht
maanden van het afgelopen jaar. „Waar
enerzijds het verbond misschien over
bodig is, is het op ander gebied daar
entegen weer broodnodig en moeten in
het belang van anderen de doelstel
lingen van het verbond ver uitgedragen
worden."
Daarom gaat het verbond ook door met
het organiseren van verkeerscursussen.
De nieuwe cursus begint op 14 oktober
en zal op de vier daarop volgende
maandagavonden in gebouw Middelwijk
aan de Talmalaan worden voortgezet.
Eind november vindt de diploma-uitrei
king plaats.
In het afgelopen jaar werden veertig
diploma's uitgereikt, zo meldde het
jaarverslag van de secretaris, de heer
J. v. d. Bank. Het aantal leden van de
afdeling nam van 224 toe tot 280, waar
echter maar een kleine stijging van het
saldo in de boeken van penningmeester
C. Kraaij tegenover stond. Er werden
in het afgelopen seizoen twee veilig
verkeersritten en één zeer geslaagde rit
voor de reserve-politie uit Soest en an
dere plaatsen georganiseerd. De belang
stelling voor de veilig verkeersritten
was ver beneden verwachting.
Op 19 oktober zal weer de traditionele
spatbordenactie worden gehouden. Te
vens kunnen de wielrijders hun verlich
ting bij het politiebureau dan op een
deugdelijke werking laten controleren.
Na afloop van de jaarvergadering zijn
tevens de prijswinnaars van de puzzel-
rit, die op 16 september werd gehouden,
bekend gemaakt en de prijzen uitge
reikt.
Niemand bleek de rit foutloos te heb
ben gereden; de winnaar, de equipe R.
Bekking/H. Lowie uit Baarn zondigde
nog altijd voor negentig strafpunten te
gen de verkeersregels.
De prijzen en troostprijzen werden in de
categorie auto's en motoren gewonnen
door: 1. R. Bekking/H. Lowie (Baarn);
2. Middelman; 3. B. Koppen; 4. Klomp;
5. v. d. Kolk; 6. Van Oest; 7. v. d.
Broek; 8. Mevr. Bergma; 9. Groot veld.
Van deze prijswinnaars waren alleen
7J
VAN WEEDESTRAAT 80-82 - SOEST
de heren v. d. Broek, Middelman en
Bekking op de vergadering aanwezig.
Degenen, die ontbraken, verspeelden
daarmede hun prijzen, die onder de
overige aanwezigen werden verloot.
In de categorie fietsers en bromfietsers
ging de eerste prijs naar mevr. Ham
stra; haar zoon werd tweede. Als derde
en vierde eindigden de heren Klaren-
berg en De Ruig.
LAANSTRAAT 71 - 81A
Een apart jurkje of een modieuze
mantel voor een verantwoorde prijs
vindt U in onze speciaalzaak. Komt
U ook eens kijken?
Een dezer dagen heeft de heer G. van
't wonende Willem de Zwijgerlaan,
aangifte bij de politie gedaan wegens
oplichting. Begin augustus was een man
bij hem aan de deur geweest, die had
aangeboden, zijn tuin te willen aanleg
gen. De heer van 't V. stemde daarin
toe en betaalde de man achthonderd
gulden voorschot. De tuinman is echter
nog steeds niet verschenen, zodat wel
mag worden aangenomen, dat het geld
verdwenen is.
Vooral wanneer men in aanmerking
neemt, dat de aspirant-tuinman een be
kende oplichter, een zekere C.M. - zon
der vaste woon- of verblijfplaats - is.
De man is al herhaalde malen wegens
oplichting met de politie in aanraking
geweest.
MARSEPAINBROOD
De echte Lubecker mar-
sepain, geglaceerd met cho
colade.
Per stuk
ENGELS DROP
Ycnde Engels drop, eigen
import.
Zak 400 gram
TAAISTUKKEN
Extra fijne en geurige taai.
Nu 2 pakken
VROOM DREESMANN
In de zomer van dit jaar - om precies
te zijn op 12 juni - heeft er in „Het Va
derland" naar aanleiding van de ge
zondheidstoestand van de Zuidafrikaan-
se tandarts Blaiberg een uitstekend ar
tikel gestaan, waarin de schrijver als
zijn mening te kennen gaf dat de pre
caire transplantatietechniek door de pers
in de sensationele sfeer was gebracht.
Ook de medische wereld ging daarbij
volgens de auteur niet vrijuit. Daarover
zegt hij: de rondreizende prof. Bar-
nard roept vergelijkingen op met een
gevierde sportheld, de met slingers om
hangen medische staven doen denken
aan kampioenselftallen, en ook in ons
eigen land roept staatssecretaris Krui-
singa tijdens een internationaal sympo
sium in Amsterdam uit: „Ook wij, nog
dit jaar!"
Mogelijk zal de rechter t.z.t.
uitspraak moeten doen
De schrijver kon zich toen nog oubollig
uitlaten over de „kermisachtige sfeer"
waarin het begrip transplantatie ver
zeild was geraakt; hij kon immers nog
niet weten dat die uitdrukking de feiten
nog maar voor een heel klein gedeelte
dekte. De „peri-cardiale overpeinzingen"
van dr. F. Roest in „Medisch Contact"
van 2 augustus 1.1. over de toestanden
in Zuid-Afrika waren toen immers nog
niet verschenen.
Natuurlijk was men in dit politiek ta
melijk geïsoleerde land vervuld van een
zekere nationale trots, dat de eerste
harttransplantatie ter wereld aldaar was
uitgevoerd, maar de binnenlandse moei
lijkheden die na de geslaagde opera
tieve ingreep zijn ontstaan, hebben dus
danige vormen aangenomen dat men
eerder zou kunnen spreken over huive
ringwekkende toestanden dan over een
kermisachtige sfeer.
Op het matje
Daarbij denk ik dan nog niet eens aan
de manier waarop prof Barnard door de
kerkelijke overheden van zijn land ter
verantwoording is geroepen. Dat moet
nogal middeleeuws zijn toegegaan. Ge
duldig en niet ongeestig heeft hij zich,
aldus dr. Roest, aan niet minder dan
veertig vragen - waaronder enkele over
zijn persoonlijke geloofsleven - onder
worpen.
Het meest schokkende uit de correspon
dentie van dr. Roest is de strijd om het
eigendomsrecht betreffende het hart dat
in het lichaam van de tandarts is over
geplant. Als dr. Blaiberg komt te over
lijden is het nog niet duidelijk wat er
met zijn hart zal gebeuren. Het hangt
er namelijk van af van wie of het is!
Het is heel wel mogelijk dat dit door
de rechter beslist zal moeten worden.
Vanzelfsprekend zullen de medici het
hart in dat geval graag willen hebben
voor wetenschappelijk onderzoek en van
de kant van dr. Blaiberg - die bekend
staat als een man met een bijzonder
nuchtere levensbeschouwing en grote
wetenschappelijke belangstelling - zal
daartegen geen enkel bezwaar zijn. Ook
van de kant van mevrouw Blaiberg zijn
er in deze geen moeilijkheden te ver
wachten: zij is van oordeel dat het hart
thans van haar echtgenoot is onder het
motto: eens gegeven blijft gegeven.
Opgeëist
Nu was dat hart dat bij dr. Blaiberg
werd ingeplant, oorspronkelijk van Cli-
ve Haupt en als de tandarts komt te
overlijden, wordt het hart opgeëist door
mevrouw Hapt. Deze wil dat hart dan
bij de andere stoffelijke resten van haar
man begraven omdat in spiritistische
kringen wordt aangenomen dat hij an
ders geen rust zal vinden.
Generaal Winkelmanstraat 62
Soesterberg
Tel. 03463-1223-1458
Tevens algehele verzorging door
geheel het land.
(Geen klassesysteem.)
Daar komt dan nog bij dat het niet
mevrouw Haupt. Deze wil dat hart dan
ming gaf tot het verwijderen van het
hart van haar echtgenoot, doch diens
moeder. Voorwaar een sinistere affaire,
aldus dr. Roest, waaruit de lering kan
worden getrokken, dat het absoluut
noodzakelijk is, dat de donor zelf zijn
toestemming geeft indien men er althans
vanuit wil gaan dat 's mensen lichaam
zijn onvervreemdbaar eigendom is.
Het is dr. Roest in zijn „overpeinzingen"
beslist niet begonnen om de sensationele
aspecten van deze kwestie. Zijn artikel
is veeleer een studie over de psycholo
gische, ethische -n religieuze facetten
die zich bij harttransplantaties voor
doen en hij gaat daarbij uit van het
vele stof dat er in Zuid-Afrika om deze
JUWELIER - HDRLDGER
operatie is opgewaaid. Om dit te laten
zien neem ik een gedeelte van zijn uit
voerige artikel woordelijk over.
Jaloezie
„Afgezien van de mystieke achtergron
den welke hier een rol spelen, zijn er
ook in het gewone menselijke vlak vol
doende motieven te vinden om aan de
relatie tussen ontvanger en nabestaan
den een speciaal - en dikwijls onge
wenst - accent te verlenen. Ofschoon
de wetsenschap, dat het hart van een
dierbare overledene zijn functie blijft
vervullen ten gunste van het leven van
een ten dode opgeschreven patiënt,
troostrijk en verheffend kan zijn, moet
ir. het scala van menselijke gevoelens
toch ook een plaats worden ingeruimd
voor de factor jaloezie jegens de man
die leeft bij de gratie van de dood van
een geliefd familielid.
Dit laatste kan des te schrijnender zijn
wanneer het hart van een veelbeloven
de jongere klopt in het lichaam van een
man die zijn deel van het leven al
grotendeels achter de rug heeft. Ook
zou men zich kunnen voorstellen, dat er
een ongezonde binding ontstaat tussen
patiënt en nabestaande(n) op grond van
het feit, dat een essentieel deel van de
overledene voortleeft in de patiënt,
waarbij dan uiteraard de overdrachte
lijke betekenis van het hart, als meest
persoonlijk symbool van de identiteit
van de mens, het wint van rationele
overwegingen".
Hart gestolen
En nu. half september - terwijl in al
lerlei landen van de wereld haritrans-
plantaties worden uitgevoerd - komt
uitgerekend hetzelfde Grote Schuurzie
kenhuis te Kaapstad andermaal in op
spraak. Daar werd een week eerder
onder leidi g van dr. Christian Barnard
de derde harttransplantatie verricht. De
donor was, of beter gezegd, bleek later
te zijn de 38-jarige, aan een hersen
bloeding overleden negerin Evelyn Ja
cobs. De familie weigert het lijk voor de
begrafenis te aanvaarden, zolang het
hart van de overledene ontbreekt.
Deze mededeling, die in het Zuidafri-
kaanse blad Daily Mail gestaan heeft,
is door een van de grote internationale
persbureaus over de gehele wereld ver
spreid. En het bericht is niet erg over
tuigend tegengesproken.
In ieder geval ligt de zaak hier nog
heel wat ingewikkelder en pijnlijker dan
in het „geval Blaiberg": de familie van
Evelyn eist het overgeplante hart on
middellijk en zonder uitstel terug. Toen
deze transplantatie werd verricht moet
de identiteit van de overledene nog niet
vastgestaan hebben en een neef van de
gestorven vrouw komt er met klem te
gen in opstand dat er een hart is weg
genomen, terwijl de ouders van de pa
tiënt nog niet eens wisten dat zij over
leden was.
P.T.T. uniformen. - Voorheen droeg de
technische groep van de P.T.T. man
chester kleding. Tegenwoordig dragen
zowel de postbestellers als het technisch
personeel het grijze P.T.T. uniform. Is
er een teken waardoor men weet of het
een postbesteller is of iemand van de
technische dienst.
Antwoord: Het enige onderscheid in de
uniformering van postbestellers en tech
nisch personeel bij de P.T.T. bestaat
hierin, dat de bestellers op de linker
mouw een rood P.T.T.-embleem dragen
en de technici een goud-geel.
SOCIALE VOORZIENINGEN. Krijgt
een Nederlandse vrouw - weduwe van
een Nederlander - die 20 jaar in Frank
rijk heeft gewoond enige sociale uitke
ring?
Antwoord: Volgens mededeling van het
Franse consulaat-generaal ontvangt de
weduwe van een werknemer in Frank
rijk evenals in ons land pensioen bij het
overlijden van haar man, ongeacht de
nationaliteit. Dit op grond van de daar
voor geldende E.E.G.-bepalingen.
ERFENIS PLEEGKIND. - Een echtpaar
zonder kinderen neemt een pleegkind
tot zich in 1887. Bij overlijden van de
pleegouders in 1940 gaat de inboedel
geruisloos over op het pleegkind, geld
is er niet en een testament evenmin.
Van mondelinge afspraken is niets be
kend. Nu overleed het pleegkind in
1968 zonder testament of mondelinge
afspraken. Geld is er evenmin. Van de
inboedel van de pleegouders is weinig
over, de rest is van het pleegkind zelf.
Zowel de pleegouders als het pleegkind
hebben neven en nichten (het pleegkind
is niet getrouwd of getrouwd geweest).
Wie komt de nalatenschap toe?
Antwoord: De nalatenschap van het
pleegkind valt natuurlijk toe aan de
erfgenamen van het pleegkind (volgens
U lus neven en nichten van het pleeg
kind). De vraag is nu of de inboedel
van de pleegouders in 1940 door verer
ving of anderszins eigendom van het
pleegkind is geworden. Zo ja, dan erven
de nichten en neven van het pleegkind
deze.
Wij nemen aan dat zulks het geval is.
Immers 28 jaar heeft het pleegkind,
zonder verzet of tegenspraak, over de
inboedel van de pleegouders kunnen
beschikken en men zal dus moeten aan
nemen, dat de erfgenamen van de
pleegouders het pleegkind als erfgenaam
hebben beschouwd.
SUCESSIERECHT. - Wat zijn de ver
schuldigde successierechten bij overlij
den van man of vrouw bij een huwe
lijk en bij hoe groot kapitaal komt men
in aanmerking hiervoor. Hoe groot is
dan het verschuldigde bedrag?
Antwoord: Wij nemen aan dat U doelt
op een kinderloos echtpaar. Als hiervan
één partner sterft, erft de overgeblevene
diens (of haar) nalatenschap, bestaande
uit de helft van het totale gemeen
schappelijke bezit. Als er tenminste geen
testament is dat anders bepaalt of als
het huwelijk gesloten zou zijn op hu
welijkse voorwaarden.
De overlevende echtgenoot geniet een
vrijstelling van successierecht voor
f 250.000 vermeerderd met 2250 voor
ieder jaar dat het jongste van evt. aan
wezige minderjarige uit dit huwelijk ge
boren kinderen jonger is dan 21 jaar
(een deel van het jaar voor vol jaar
gerekend). Erft men meer dan het vrij
gestelde bedrag dan is het meerdere be
last volgens een oplopend tarief vanaf
3 voor de eerste 1000,
Dezer dagen is uitgelekt, dat de Ameri
kaanse C.I.A. in samenwerking met de
Westduitse geheime dienst (B.N.D.) uit
voerige rapporten had samengesteld
over de op handen zijnde bezetting van
Tsjecho-Slowakije door de legers van de
landen van het oostelijk blok. Daar de
ze gegevens niet bleken te passen in het
kader van de „ontspanningspolitiek",
werden zij door de westerse politici zon
dermeer terzijde gelegd. Zij oordeelden
het nodig te blijven vasthouden aan het
romantisch bijgeloof van de vredelie
vende goede mensen in het Kremlin,
die het wel met ons menen.
Hoe de overval werd
voorbereid
Geheime agenten van de Russische
M.V.D.'K.G.B. kwamen al in de aan
vang van juli als „toeristen" naar Tsje
cho-Slowakije en streken neer in Praag.
Onderdelen van het Sowjet-leger ter
sterkte van tenminste een regiment
trokken ondertussen met volledige be
pakking in het gheeim en zonder mede
weten der Tsjechische regering over de
Tsjechische grenzen en sloegen hun bi
vak op in de uitgestrekte, onoverzich
telijke bossen en bergstreken van Bohe-
men en Moravië.
Deze troepen voerden vier zeer sterke
radiozenders met zich mede, die kort
daarop in de lucht kwamen, deels als
stoorzenders en deels ten behoeve van
de Russische nieuws- en propaganda-
dienst. Kort daarop vingen de grootst
opgezette militaire oefeningen aan van
de landen aangesloten bij een War-
schau-pact.
Legergroepen van de Sowjet-unie, de
D.D.R.. Polen, Hongarije en Bulgarije
nestelden zich langs de grens van het
zich liberaliserende Tsjecho-Slowakije
voor dreigend machtsvertoon onder de
leiding van de Russische generaal Paw-
lowski, de man die het korte tijd later
voor het zeggen kreeg in Praag.
Tijdens deze „oefeningen" werden van
uit Rusland vijfduizend auto's van het
type „Wolga" voorzien van radiozend-
apparatuur de Tsjechische volksrepu
bliek binnengesmokkeld. De bemannin
gen hadden tot taak om tijdens de in
vasie de verbindingen van de troepen
met het strafkwartier van generaal
Pawlowski mogelijk te maken en in
stand te houden.
Pamfletten
Op 25 juli werd de afgezette commu
nistische leider Antonin Novotny per
Russische straaljager vanuit Praag naar
Moskou overgevlogen opdat hij van daar
uit de Tsjechen en Slowaken tot een
opstand tegen de nieuwe regering kon
oproepen en Moskou van advies kon
dienen. Gelijktijdig daarmee werden in
de Russische ambassade in Praag sa
mengestelde en gedrukte anti-Dubcek-
pamfletten onder de Praagse bevolking
verspreid.
Kort daarop werd, in strijd met het in
ternationaal recht, Tsjecho-Slowakije
(1.609.207 aangesloten partijleden) over
vallen. De Sowjet-Unie toonde daardoor
aan de gehele wereld haar ware ge
stalte.
Ondanks de geruststellende woorden van
de machthebbers in Moskou ligt een
soortgelijk optreden voor het nabuur
land Roemenië in het nabije verschiet.
Poolse, Oostduitse, Hongaarse en Bul
gaarse troepen trokken voor een deel
weg uit Tsjecho-Slowakije en legerden
zich al rond de Roemeense grenzen, „be
reid om overal ter wereld voor het so
cialisme te vechten", aldus generaal
Pawloswki.
Bepaalde troepenverplaatsingen en ver
schuivingen hadden plaats om de nach
telijke „intocht" van Russische raketten
in Tsjecho-Slowakije te camoufleren.
Deze raketten zijn inmiddels opgesteld.
Roemenië vecht
Op 21 augustus, een dag na de Russi
sche invasie in Tsjecho-Slowakije, kwam
de Roemeense volksvertegenwoordiging
in spoedzitting bijeen. Staats- en partij-
chef Ceausescu veroordeelde het optre
den van de partners in het Warschau
pact in scherpe bewoordingen. De Roe
meense burgerwacht werd gemobiliseerd
en bewapend. Premier Maurer verklaar
de ondermeer: „Het Roemeense volk is
een vrij volk dat leeft in een vrij land
en dat zich indien nodig met de wape
nen in de hand zal verdedigen".
Nieuwe Russische troepenconcentraties
worden gemeld in oost-Duitsland en in
de Sowjet-Unie. Uit Belgrado wordt
vernomen, dat maarschalk Tito opdracht
heeft gegeven woon - bureauruimte in
gereedheid te brengen voor het herber
gen van een eventuele Tsechoslowaakse
regering in ballingschap.
In de Tsjechische hoofdstad zijn inmid
dels een groot aantal geheime agenten
van Ulbrichts geheime dienst (S.S.D.)
aangekomen, die zich hebben genesteld
in de ambassade van de D.D.R. Deze
lieden hebben tot taak onderzoeken in
te stellen naar de verblijfplaats van in
Praag vertoevende agenten van de lan
den behorende tot het „westelijk blok"
en voorts om de gangen na te gaan van
die Tsjechen die verwanten hebben in
de D.D.R.
Groeiend verzet
Geruggesteund door de houding van
Joego-Slavië en Roemenië en de volke
ren in het westen, is het daadwerkelijk
verzet in Tsjecho-Slowakije in toene
mende mate waarneembaar. Het neemt
ook vastere, organisatorische vormen
aan. Het bleef niet bij massabetogingen
tegen de buitenlandse militairen en het
in stilte verspreiden van pamfletten,
waarvan de herkomst niet te achter
halen is. Het bleef ook niet bij het on
klaar maken van de tanks door een tot
razernij gebrachte bevolking.
De Tsjechen en Slowaken groeperen
zich nu in verzetskernen, die geinstru-
eerd worden door militaire- en politie-
instructeurs. De partisanen worden on
derwezen in Dolitieke, niet-communis-
tische geschiedenis, in het organiseren
van straatgevechten, het geruisloos uit
de weg ruimen van tegenstanders, het
opblazen van spoorlijnen en in het des
kundig plaatsen van explosieven. Rus
sische vlaggen worden vernietigd en
staande aan de oevers van de Moldau
zagen we hoe door Russische militairen
een drietal dode officieren van het rode
leger uit het water werden opgevist.
Via sluipwegen en profiterende van de
plaatselijke onbekendheid van het ter
rein der (Russische) grenswachters, wor
den kisten vol vuurwapens het land
binnengesmokkeld. Deze zijn afkomstig
uit West-Duitsland. België, Zweden, de
U.S.A., Roemenië, Joego-Slavië, Albanië
en Hongarije. Grote bedragen aan geld
worden blijkbaar voor dit doel ter be
schikking gesteld.
Gebouw Middelwijk
Talmalaan Pieter de Hooghlaan
PHILIPS SPECIAALZAAK
ui i n i ii
Van Weedestraat 72 - Tel. 2792
Het Tsjechische en het Slowaakse volk
zijn kennelijk van zins hun zelfstandig
heid te behoeden en hun vrijheid te
herwinnen.
Onze wereld, die het zo druk heeft met
allerlei zeer ernstige problemen, wendt
voor een ogenblik het hoofd naar Por
tugal.
"Wat gaat er gebeuren nu alles niet lan
ger draait om Salazar, de man die Por
tugal gemaakt heeft tot wat het op dit
ogenblik is?
Als men Portugal met westers-democra
tische maatstaven gaat meten is dat on
billijk. Reeds eeuwen lang is dit land
ten prooi geweest aan oorlogen en bur
geroorlogen, waren revoluties en poli
tieke moorden schering en inslag, is het
afwisselend op sleeptouw genomen door
Spanje, Frankrijk en Engeland.
Er is een tijd geweest, waarin de kerk
almachtig was en ook economisch alle
vijf de vingers in de pap had, er is
daarna een tijd geweest, waarin de kerk
zowel van invloed als van bezittingen
werd beroofd. Na tal van koningen te
hebben versleten, werd Portugal een re
publiek, waarin na de Eerste Wereld
oorlog een militaire junta de baas speel
de.
Baas van de beurs
Toen zat het land echter economisch
zó aan de grond, dat men zich tot de
Volkenbond moest wenden om bijstand.
Dat kon wel, maar dan zou Portugal
praktisch onder voogdij komen van de
Volkenbond en dat was de nationale
trots der Portugezen te na.
De generaals herinnerden zich een pro
fessor in de economie aan de beroemde
universiteit van Coimbra, met name
Salüzar. Hij werd geroepen om het fail
lissement te voorkomen en eiste de vrije
hand. Slechts toen men inzag, dat er
niet anders op zat, kreeg hij die en van
af dat ogenblik was Salazar praktisch
baas.
Salazar verrichtte het wonder. Hij maak
te Portugal financieel volkomen gezond
en er zijn tal van Europese staten, die
best zouden willen „omsteken".
Salazar werd minister-president. Er
was ook nog een president, maar die
had niets te vertellen. Hij bouwde Por
tugal om tot een fascistische, corporatie
ve staat, niet a la Hitier en Mussolini,
maar geleid door twee pauselijke ency
clieken, Rerum Novarum en Quadrage-
simo Anno. Niet elkaar bekampende po
litieke partijen, maar wat wij voorheen
de „gilden" noemden vormden tezamen
de volksvertegenwoordiging. De politie
ke organisatie werd de eenheidspartij
van Salazar.
Oppositie was in theorie wel mogelijk,
maar in de praktijk minder haalbaar,
waartoe de geheime politie een en ander
bijdroeg. Portugal is min of meer een
politiestaat, het is altijd mogelijk dat
men zonder vorm van proces minsten»
drie maanden kan worden vast gehou
den omdat men egacht wordt wel een#
gevaarlijk voor de staat te kunnen zijn.
Rebellie
Portugal is ook nog altijd een koloniale
mogendheid, al hebben de „rijksdelen
overzee" officieel geen koloniale status
meer. Wanneer het dreigt mis te gaan,
zoals in Angola, treedt de Portugese
regering „krachtig" op.
Tientallen jaren heeft Salazar de touw
tjes strak in handen gehouden. Er was
oppositie, die wordt zelfs krachtiger,
maar of die heenleidt naar vrijheid en
democratie is de vraag. Daar waren de
„rebellen", die indertijd heel de wereld
in spanning hielden door een mailboot
te kapen en er twaalf dagen mee rond
te varen, met de marine van diverse
landen op de hielen. Daar was Gene
raal Delgado, die candidaat stond voor
het presidentschap en een beetje té
eigengereid werd. Tenslotte kan legaal
de president de minister-president zijn
congé geven! Delgado vond een duister
einde; de oorzaak van zijn dood is nog
steeds „niet opgehelderd".
Revolutie?
Salazar heeft zijn autoritaire positie
langs strikt legale weg verkregen. Het
verzet tegen zijn régime concentreerde
zich vooral in de kringen van de intel-
ligentia. Ergens doet Portugal denken
aan de Zuidamerikaanse staten, waar
grote rijkdom naast doffe ellende voort-
bestaat.
Een werkelijk democratische regerings
vorm eist, volgens Lincolns woorden,
een regering „van, voor en door het
volk". De vraag mag worden gesteld of
het volk hiervoor reeds rijp is. De poli
tiek droeg in het begin van deze eeuw
nog hetzelfde stempel als duizend jaar
geleden.
Men bericht ons. dat het gymnastiek
lokaal van de R.K. U.L.O. school aan
de Steenhoffstraat. dat wegens herstel
werkzaamheden tijdelijk buiten gebruik
was. thans weer door de verenigingen
in gebruik kan worden genomen.
De heer C. C. M. Johee van de Soester
gemeentepolitie nam dinsdag deel aan
de diensthondenkeuring te Bilthoven.
Hij behaalde met zijn diensthond Wal-
ter het certificaat met 387 punten.
Voor het Smecoma-diploma slaagden D.
Bos. C. v. cL Broek, J. Hagen en A. C.
Windey, allen te Soest en H. R. Siem U
Soesterberg.
