Soest toen - Soest nu
DE STAAT
GROOTSTE
PRIJSOPDRÏJVER
PRINSES BEATRIX
VERJAART
OPHANGFEEST IN
IRAK
Telefoonnummer
ziekenauto 5980
Noorderaeg 23
TER
TER VERGELIJKING
EEN DUITSE HELD
MET FOUTJES
Vrijdag' 31 januari 1969
Uitgave Drnkberij Smit - Soest
r' 48e jaargang no. 9
Rnrean voor redaetie en administratie Van Weedestraat 29a, Soest Tel. 2566 - Postgiro 126156
Veel materiële schade
bij botsing
Boeken en tijdschriften
voor zieken
Het oog gericht op
Franco
Twintig jaar
Vrienden Van Zonnegloren
Abonnement per kwartaal ƒ3,50, per post ƒ6,50
SOESTERÜOURANT
,o0, per post 6,o0 Iedere dinsdag en vrijdag
Verschijnt Iedere dinsdag en vrijdag
Wat laat en feitelijk te laat zijn tweede
kamerleden in de kamercommissie van
verkeer en waterstaat in verzet geko
men tegen de voorgenomen verhoging
van posttarieven van de P.T.T. Een ver
hoging die, wat het briefport betreft,
neerkomt op 25 procent, van 20 op 25
cent voor brieven tot 20 gram. Afgezien
van het ja of nee van de noodzaak de
zer verhoging, is het moment van in
voering - 1 februari a.s. - wel bijzonder
slecht gekozen. Een moment waarop,
door de invoering van de b.t.w., het
prijsniveau in ons land op wat wilde
wijze omhoog schiet. Het ministerie van
economische zaken belooft natuurlijk
nauwlettend er op toe te zien, dat de
prijzen niet hoger worden dan de en
kele procenten die de B.T.W. noodza
kelijk maakt en betoogt dat hij niet zal
schromen om voor bepaalde branches
een prijsstop af te kondigen wanneer de
prijzen een extra verhoging ondergaan.
Men kan deze situatie niet wegcijferen
bij de beoordeling van de prijsverho
ging bij de P.T.T. Het maakt een hijzon
der onwaarachtige indruk, dat het
staats-monopolistisch bedrijf in deze
zelfde periode wel kan overgaan tot een
verhoging van het posttarief met een
kwart van de tot nu toe geldende prijs,
terwijl het particuliere bedrijf bij even
tuele prijsverhoging met één tiende ver
buiten zijn boekje zou gaan en een prijs
stop riskeert.
Het moet - hoe men het ook verdedigt
- op iedereen de indruk maken dat hier
met twee maten wordt gemeten. Dat de
regering haar eigen ondernemingen bui
ten en boven de wet stelt, alleen bij an
deren wil toezien dat het algemeen be
lang niet wordt geschaad.
Des te meer wekt deze tariefsverhoging
een scheve indruk, omdat de P.T.T. in
haar geheel (dankzij telefoon- en giro
dienst) een winst maakt van enkele
tientallen miljoenen. Slechts omdat in
dit geheel de postbestelling een verlies
post oplevert, wil men het tarief hier
voor weer eens flink verhogen. Dat be
tekent dus, dat de P.T.T. als geheel dan
volgend jaar op een nog hogere winst
zal kunnen bogen. Waartoe die winst
dan wel wordt gebruikt?
Niet om de postbestelling dan volmaak
ter te laten verlopen. Neen, men wil
juist, ondanks de tariefsverhoging, zo
gauw mogelijk overal in het land de
tweede bestelling laten vervallen. Dat
scheelt ook nog weer eens 15 miljoen!
Met het meer verdiende geld wil de
P.T.T. dan wel wat sneller de zo winst
gevende telefoondienst verbeteren, de
wachtlijsten vlugger wegwerken, want
dat stijgende aantal abonnees werkt er
ook weer toe mee de winst te verbe
teren.
Die wachtlijsten hadden al lang weg
gewerkt kunnen zijn, wanneer de rege
ring de P.T.T. zou hebben toegestaan
normaal op de kapitaalmarkt leningen
aan te gaan, zoals ieder normaal be
drijf zou doen. Maar neen, voor de
P.T.T. moeten de investeringen uit de
winst komen.
Minister Bakker van verkeer en water
staat verdedigde de tariefsverhoging o.a.
met het argument, dat het voor een ge
zin niet zoveel uitmaakt, hoogstens twee
gulden per jaar meer, omdat gemiddeld
per gezin niet meer dan veertig brie
ven per jaar worden verzonden. Een
zwak argument, want de minister doet
dan maar alsof hij niets weet van prijs
verhogingen in andere sectoren en dat
het al die posten bij elkaar zijn waar
door de levenskosten bijzonder stijgen.
Over de portokosten van de kleine za
kenman en de andere bedrijven praat
hij liever niet!
En waarom zou de postbestelling in geen
geval onrendabel mogen werken? Mo
gen we van het rijk niet ook een beetje
service verwachten? We betalen in Ne
derland flinke belasting, maar boven
dien moeten we een flink schokken voor
iedere dienst die een overheidsorgaan
voor de burger verircht. Het miniem-
ste afschrift of verklarinkje moet apart
worden betaald. En wij altijd maar ge
dacht, dat de overheid er was voor de
burgerij en niet zozeer voor zichzelf.
Zodra in de particuliere sector een mo
nopolie dreigt, wordt er van alles aan
gedaan om dit te voorkomen, uit angst
voor een te hoge prijs. Gezien de mani
pulaties van dit staatsbedrijf bepaald
niet ten onrechte. Daarom des te meer
te veroordelen en af te wijzen.
Bij een botsing op de hoek van de Park-
laan en de Nieuweweg is woensdag
morgen grote materiële schade ontstaan.
Persoonlijke ongelukken deden zich niet
voor. Het ongeluk gebeurde, toen de 24-
jarige machinebankwerker J. L. S. uit
Soest met zijn auto vanaf de Parklaan
de Nieuweweg wilde oprijden. Hij ver
leende daarbij echter geen voorrang aan
de 28-jarige metselaar H. J. M. uit
Kootwijkerbroek, die ovei de Nieuwe
weg reed. Beide wagens werden bij de
botsing ernstig beschadigd.
Vandaag vieren wij de verjaardag van
h.k.h. prinses Beatrix met nog wat meer
vreugde en meer medeleven dan in
vroeger jaren door haar voorspoedig
groeiende zonen, Willem-Alexander en
Johan-Friso.
Steeds meer raakt het bekend, dat prin
ses Beatrix een kind van haar tijd is.
Zij heeft grote interesse in de proble
men van deze tijd, haar man betrekt
haar in de aanpak van de ruimtelijke
ordening en tezamen ontvangen zij ge
regeld mensen op hun kasteeltje met
wie zij allerlei aspecten bespreken.
Kunstenaars vinden er ook een gretig
gehoor. Ook jonge mensen worden er
uitgenodigd om te komen musiceren, of
iets van hun werk te laten zien. Op
Groot-Drakestein is het een komen en
gaan van bekende en totaal onbekende
persoonlijkheden.
Zo staat onze kroonprinses temidden
van ons. En ondertussen bereidt zij
zich ernstig voor op haar grote taak,
die eens kan komen.
Irak heeft een vrijwel complete natio
nale feestdag gemaakt van het ophangen
van vijftien mannen die voor Israël
spionage bedreven zouden hebben. En
de regering heeft laten doorschemeren
dat voor de toekomst nog een paar van
dergelijke attracties te verwachten zijn.
Het is een weinig verheffend schouw
spel, zozeer dat de secretaris-generaal
der Ver. Naties Oe Thant de ongebrui
kelijke stap nam ook eens een Arabisch
land te hekelen wat uiteraard door
Irak is afgewezen als een inmenging in
binnenlandse aangelegenheden.
Dit laatste is waarschijnlijk nog juist
ook. Irak is zo langzamerhand weer toe
aan zijn volgende staatsgx-eep, die vol
gens traditie een vrij bloedige affaire
belooft te zijn.
De regeringen beginnen doorgaans met
beloften om allerlei problemen op te
lossen, met name dat der Koerden, en
als dat mislukt plegen nieuwe groepen
militairen het heft in handen te nemen
om het beter te doen.
Men krijgt sterk de indruk dat het hui
dige bewind vooral om de eigen onder
gang af te wenden moedwillig een mas
sale hysyterie teweegbrengt onder de
Irakezen. Het zou heel vreemd zijn als
Israël geen spionnen had gehad en
nog heeft in Irak, dat tot de sterkere
Arabische landen behoort. Maar erg
overtuigend is niet aangetoond dat de
publiekelijk opgehangenen allemaal aan
spionage schuldig zijn geweest.
Het heeft er meer van dat de voornaam
ste functie van de ophanging is geweest
te dienen als bliksemafleider voor een
van hogerhand in de gewenste richting
omgebogen volkswoede.
En zelfs al zouden het allemaal spion
nen zijn geweest, dan nog is het aan
richten van een executiefeest alleen
maar een middel om de haat tegen Is
raël op te zwepen. Wat dan uitgerekend
gebeurt op een moment dat het er juist
om gaat die haat wat af te remmen op
dat eindelijk in het nabije oosten de
sfeer rijp wordt gemaakt voor een re
delijke oplossing.
In het lectuurhuisje van het Roode
Kruis, staande naast het gemeentehuis,
werden in 1968 voor de zieken gedepo
neerd 1006 boeken en 5884 kg tijd
schriften.
Hiermede 6taat Soest op de lijst van
140 gemeenten in ons land, waarin lec-
tuurhuisjes zijn geplaatst, op de 14de
plaats.
Franco hoopt door de klok terug te zet
ten naar de tijd van zijn strikste dicta
tuur diit te voorkomen, maar het is de
vraag of dit nog mogelijk is.
KANTMAN.
Sinds 1 januari heeft elke Nederlander
kennis gemaakt met de B.T.W. Volgens
de regering zijn wij een jaar ingegaan
van overbesteding waarbij een aantal
monetaire en andere remmen in wer
king moeten worden gesteld. Dat alles
zal voor ons bestwil zijn en wij leggen
er ons bij neer. Evenzo heeft de meer
derheid van de zakenmensen zich er al
bij neergelegd dat zij als onbezoldigde
belastinggaardei-s moeten optreden. Zij
worden daarvoor bedankt met het toe
schuiven van een hoeveelheid extra ad
ministratie en voorts met een aantal
verdachtmakingen dat zij de prijzen op
drijven, zelfs vanuit de regeringshoek.
Voor hen stijgen daarnaast allerlei soci
ale lasten met name bij de ziekenhuis-
verzekei'ing waarvan de premie blijk
baar met tientallen procenten mag stij
gen.
Zien wij aan de andere kant de opstel
ling van werknemers, met name van
hen die werkloos zijn. Zij ontvangen bij
gebrek aan werk een uitkering die hun
van harte wordt gegund. Zodra er ech
ter werk beschikbaar is moet dit werk
binnen een bepaalde reistijd van het
huis liggen. Is dit niet het geval, dan
blijft de werkloze zijn uitkering behou
den en mag de werkgever het beschik
bare werk aan een buitenlander geven,
terwijl de kosten van dc arbeid dan ho
ger worden. Terwijl dus enerzijds de
zelfstandige een extra prestatie mag le
veren om zijn marktpositie te behouden,
geniet de werkloze werknemer een ex
tra beschermde positie.
Het komt ons voor dat maatschappelijk
gezien de ene Nedeiiander met een te
zware verantwoordelijkheid wordt belast
voor het welzijn van ons volk terwijl de
ander zich aan elke verantwoordelijk
heid daarvoor mag onttrekken. Het komt
ons voor dat ondanks de welvaart in
Nederland het economisch en sociale
onbehagen tussen verschillende deelne
mers aan het economisch leven toer
neemt. Een ontwikkeling die tot span
ningen moet leiden.
De Toestand in Spanje vei'schilt niet
veel met de staat van beleg nadat
Franco volkomen onverwacht een eind
heeft gemaakt aan een bescheiden mate
van vrijheid die langzaam in de afge
lopen drie jaar is gegroeid.
Opeens is de censuur op de pers weer
volkomen, de politie heeft weer een
vrijbrief om iedere woning binnen te
gaan, vasthouden zonder opgaaf van re
denen kan weer. Kortom het is een te
rugkeer tot de dictatuurstaat in optima
forma, waarvan men aannam dat Fran
co die voorgoed achter zich had gelaten.
Het opvallendst in de laatste maanden
is geweest dat de studenten roerig wa
ren, maar waar ter wereld waren ze dat
niet? Men kan niet aannemen dat de
oude heerser over Spanje alleen daarom
tot zijn harde maatregelen besloot. Ook
een dan eens wat verminderende, dan
weer eens feller oplaaiende arbeidson
rust duurt al te lang in Spanje om nu
opeens reden te zijn tot het opnieuw in
stellen van de politiestaat.
Vermoedelijk ziet Franco's regering met
ongerustheid dat de beperkte vrijheid
van de laatste jaren gepaard gaat met
steeds meer en steeds feller uitingen
van misnoegen op allerlei gebied. En
vooral op het punt van de bestuursvorm
van de toekomst, een vraagstuk dat ge
zien Franco's ouderdom met de dag ac
tueler wordt.
Franco heeft kennis gemaakt met ster
kere acties van uiterst links dat hoopt
na Franco in een of andere vorm de
republiek weer te kunnen herstellen.
Een gedachte die vooral leeft in de
clandestiene vakbeweging, die overigens
niet zozeer hierom, maar wel door de
ontevredenheid door de staatvakbonden,
steeds meer aantrekkingskracht uitoe
fent op arbeiders. Hoewel men dit niet
overdrijven moet, heeft ook de verban
ning van de troonpretendenten van het
huis Bourbon-Parma het regiem de haat
op de hals gehaald van de carlistische
groeperingen, hoewel die ook onderling
vari mening verschillen: sommige zijn
voor een moderner, liberaler bewind,
anderen voor een strak paternalistisch
bestuur.
In zijn eigen Falange blijkt de vrees te
leven dat op de een of andere manier
Don Juan aan de macht komt. die de
mocratischer opvattingen huldigt dan
Franco's veteranen lief is.
Er zijn de laatste tijd wel geruchten
geweest dat diens door en door falan-
gistisch geïndoctrineerde zoon Juan Car-
los bereid zou zijn zijn vader te passe
ren in de troonsopvolging, maar zelfs
dit stelt Franco's omgeving niet erg ge
rust. Op de vingers aftellend komen ze
al makkelijk tot een stuk of vijf, zes
ideeën over de vorm van de Spaanse
staat na Franco. Concurrerende bewe
gingen die makkelijk kunnen leiden tot
een herleven van de burgeroorlog.
Wat zich thans gaat wreken is dat
Franco te lang heeft uitgesteld zijn op
volging te regelen. Had hij een jaar of
drie geleden de knoop doorgehakt, bij
voorbeeld ten gunste van Juan Carlos,
dan had de overgang in alle rust kun
nen gescheiden. Nu het einde van zijn
persoonlijke bewind zo nabij lijkt, leeft
bij tal van groeperingen de hoop in
vloed uit te oefenen op Franco's op
volging, desnoods die te bevechten in de
chaos.
De Van Weedestraat met rechts op dc foto herberg „De Koophandel", later het
onlangs afgebroken Hotel Eemland, meer dan 50 jaar geleden.
Dezelfde plaats nu.
O
Op 1 april a.s. zal het precies twintig
jaar geleden zijn, dat een aantal Vrien
den Van Zonnegloren zich groepeerden
tot de voetbalvereniging V.V.Z. '49. Dit
feit zal dan ook niet geruisloos voorbij.
April is uitgeroepen tot de feestmaand.
Voor 19 april is een competitievrije za
terdag aangevraagd, opdat de leden in
het veld niet de nadelige gevolgen zul
len ondervinden van de feestavond, die
op de daaraan voorafgaande vrijdag
wordt gehouden. Deze feestavond zal
muzikaal verzorgd worden door het
dans- en showcombo De Adrijo's.
Toch zal er zaterdag gevoetbald wor
den. Om half drie zullen twee teams van
oud-V.V.Z.-leden elkaar bestrijden. Om
vier uur wordt in het nieuwe clubhuis
een receptie voor leden en genodigden
gehouden. De ontvangst zal waarschijn
lijk door muziekkorpsen worden opge
luisterd.
\'oot de jeugd staat er een filmmiddag
in mei en een voetbalontmoeting met
H.E.S. uit Schiedam op het programma.
V.v ,z. heeft plannen om de feestmaand
af te sluiten met een voetbalwedstrijd
lussen twee gerenommeerde clubs, die
dan op Koninginnedag zou moeten
plaatsvinden.
Tijdens de feestavond zullen nog enkele
oud-V.V.Z.-ers worden gehuldigd, van
wege hun aan de vereniging bewezen
diensten.
Menige politicus in Bonn heeft kwade
uren gekend doordat iets uit zijn verle
den bekend werd dat getuigde van nog
al nazistische instelling of op zijn minst
een groot gebrek aan ruggegraat te
genover Hitiers beweging. Zo af en toe
wordt bijvoorbeeld nogal eens hinder-
lijk herinnerd aan kanselier Kiesingers
bezigheden op Goebbels ministerie in de
oorlog en het meelopen in de beweging
van presidentschapskandidaat Schroder.
Lieden die wat dat betreft geen enkele
blaam trof, zoals indertijd president
Heuss, hadden in het naar democratie
snakkende Duitsland kennelijk een
streepje voor. Tenzij ze, zoals Willy
Brandt, inderdaad tegen het Derde Rijk
in actie waren gekomen door naar het
buitenland te gaan - dat was weer net
iets teveel van het goede. In het alge
meen werden carrières niet te ver
schrikkelijk geremd als de bruine vlek
jes maar niet te erg in het oog liepen.
Lange tijd heeft men zich in dc bonds
republiek erover verheugd dat men al
thans als parlementsvoorzitter de was
echte verzetsstrijder Gerstenmaier, die
zelf kon bogen op een veroordeling door
liet beruchte volksgerechtshof nadat hij
gearresteerd was na de aanslag van juni
1944 op de Führer. Het vonnis luidde
weliswaar slechts zeven jaar tuchthuis
en dat uit de mond van rechters die
voor kleinigheden al de strop voorschre
ven is natuurlijk wel bedenkelijk: zo
groot konden Gerstenmaiers heldenda
den dus ook weer niet zijn.
Royale uitkeringen
Meer verontwaardiging is nu gewekt
doordat iets meer over dr. Gerstenmaier
bekend is geworden. Het blijkt dat in
geld uitgedrukt de verzetsdaden van
deze man toch hoger aangeslagen moes
ten worden: hij streek 250.000 harde
marken op plus een respectabel pen
sioen als vergoeding voor het leed hem
onder Hitier aangedaan. En dat is niet
gering:' menige overlevende van Bu-
chenwalde en Dachau is nog aan het
vechten voor geldelijke tegemoetkomin
gen of heeft moeten berusten in een
armzalig pensioentje.
Niet ieder is overtuigd van Gerstenmai
ers aanzienlijke verzet. Het vermoeden
leeft ook dat de royale uitkeringen aan
hem er meer mee te maken hebben dat
de voorzitter van de Bundestag op een
uitstekende positie zit om bij allerlei in
stanties druk uit te oefenen en dat hij
het hele proces slechts op gang had ge
bracht niet om geld. maar omdat er een
geschil was of hij zijn academische titel
wel mocht voeren. Derhalve was vast
gesteld dat hij onder Hitier eens was
gepasseerd bij een hoogleraarsbenoe
ming waarop hij wel recht had maar
die hem om politieke redenen door de
neus was geboord. Nadat hem de we
tenschappelijke genoegdoening was ge
schonken bleek de geldelijke compensa
tie als bijkomstigheid toch dankbaar
aanvaard.
Het geheel riekt ernaar dat hier poli
tieke macht in klinkende munt is omge
zet, hetgeen misschien geen corruptie
mag heten volgens de wetboeken, maar
moreel wel als zodanig wordt gevoeld
door vrij velen in de C.D.U.-aanhang.
Juist de ongunstige reacties uit de be
volking hebben Gerstenmaiers partij er
toe gezet druk op de bondsdagpresident
uit te oefenen maar liever van het to
neel te verdwijnen met pensioen en al.
Tenslotte zijn er verkiezingen aan de
horizon.
Het is een beetje merkwardig, maar
voor de politieke carrière van Gersten
maier - over zijn finnaciële positie rep
pen we hier niet was het misschien
toch beter geweest als hij maar een
klein nazi-vlekje had gehad, dat schaadt
aanzienlijk minder.
v,
t'
