„de enige stoel
waar ik naar
verlang is de
schommelstoel
n
I
LYNDON B. JOHNSON:
Zal L.B.J. zich volledig uit het openbare
leven terugtrekken of zal hij nu hij amb
teloos burger is geworden een actieve rol
blijven spelen in de Democratische Partij?
Het ziet er naar uit dat Lyndon Bairies
Johnson, ex-president van de Verenigde
Staten het aanbod van de Universiteit van
Texas zal aannemen en een leerstoel in
de politieke wetenschappen zal gaan be
kleden. Tot voor kort was zijn vaste ant
woord, wanneer journalisten hierop spe
culeerden: ,,De enige stoel waar ik naar
verlang is een schommelstoel".
Niettemin zou hij niet de enige ex-presi-
dent van de Verenigde Staten zijn die na
het Witte Huis colleges aan een univer
siteit gaat geven. Achtentwintig van zijn
voorgangers - President Johnson is de
zesendertigste president - hebben na hun
ambt de meest uiteenlopende functies ver
vuld, van advocaat tot opperrechter en
van fervent sportvisser tot leider van ex
pedities in onbekende delen van Afrika
en Brazilië.
■erken in
aaen töch
voor je
ile voor-
ïen echt
een aan-
erk voor
9
L
r je een
provisie
»nze be-
slijks in
n 0.00 -
st bellen
elefoon-
Op één na Theodore Roosevelt
gaven zij allen te kennen na afloop
van hun ambtstermijn niet meer naar
het huis waar sinds november 1800
de presidenten wonen, cerug te willen.
Alleer. Theodore Roogcvolt verklaarde
in 1308 onomwonden, dat hij een
prachttijd bad gehad en ieder uur van
zijn presidentschap had genot»n Hij
volgde in 1901 W'lïam McKli'ey op,
die na een half iaar presidente-hap
door e»:i anarchist was neergeschoten.
Toen hij in '304 mee Jong raar het
presidentschap verklaarde hij de voor
gaande drieëneenhalf laar als een hele
ambtstermijn te zullen beschouwen.
Over deze beslissing zei hij in 1908
toen hij zich eigenlijk voor nog een
termijn verkiesbaar kon stellen: „Ik
zou m'n arm hier willen afhakken,"
terwijl hij met zijn linkerhand zijn
rechterpols aanwees, ,,als ik mijn ge
schreven verklaring van 1904 kon her
roepen Theodore Roosevelt was een
uitzondering. Weliswaar hebben tien
presidenten een tweede termijn door
lopen, maar niemand verlangde zo ex
pliciet naar een langer verblijf in het
Witte Huis. Toen Grover Cleveland aan
het einde van zijn eerste ambtstermijn
de presidentswoning verliet, vertrouw
de hij een vriend toe: „Je kunt je niet
voorstellen, wat een opluchting het voor
mij is, dat mijn officiële termijn is
afgelopen." Het Witte Huis was voor
hem een gevangenis geweest. Niette
min keerde hij er vier jaar later weer
in terug.
Het Witte Huis, in zijn oorspronke
lijke staat een schepping van de Ier
se architect James Hoban is mede
een gewone gezinswoning gebleven,
waarin lief en leed elkaar afwissel
den. Twee presidenten Harrison en
Taylor, Lincoln's zoon Willy en Wil-
son's eerste vrouw stierven er.
Cleveland trouwde er op negenen
veertigjarige leeftijd een eenentwintig
jarige bruid Teddy Roosevelt's kinde
ren gleden er van de trapleuningen,
Truman foeterde er de muziekrecen
senten uit, die hun gebrek aan enthou
siasme over de zangprestaties van
dochter Margaret duidelijk hadden la
ten blijken. Eisenhower hield zich in
de tuin in vorm met golf. Caroline
Kennedy reed in dezelfde tuin op haar
pony Macaroni en rende samen met
•Tohti-John in vaders werkkamer. De
dochters van Jchrson danster. er op
ds nieuwe twist- en fce?Ypl*ten, ter
wijl agenten var» de geheime dienst
een oogje h'.elnen op hun afspraak
jes.
Na afloop van een meestal zware
ambtsperiode haastten de voormalige
presidenten zich om het Witte Huis
vrij te maken voor hun opvolger. Het
verlaten was niet alleen een symbo
lisch gebaar, het betekende voor allen
een terugtrekken uit de publiciteit. De
meeste ex-presidenten keerden terug
naar hun vroegere woning. Hoe ver
moeiend het ambt ook geweest moge
zfjn, gemiddeld leefden zij nog elf jaar
in betrekkelijke rust. Sommigen trok
ken zich volledig terug uit de politiek,
anderen bleven met advies of kritiek
het werk bun opvolgers begeleiden.
De eerste presidenten waren bijna
allen planters en zij troffen bij hun
terugkeer hun bezittingen vaak in zeer
verwaarloosde toestand aan Madison,
Monroe en Jefferson slaagden er zelfs
niet meer m hun bedrijven weer lo
nend te maken. In het begin van de
negentiende eeuw genoten de ex-pre
sidenten geen pensioen en sommigen
kwamen vaak ook door slecht fi
nancieel beheei in behoeftige om
standigheden te verkeren.
George Washington beijverde zich
vanuit de stilte van „Mount Vernon"
voor de stichting van een universi
teit. Hij slaagde er niet in. Meer suc
ces hadden Thomas Jefferson, James
Madison en James Monroe, die na hun
presidentiële termijn, gezamenlijk in
Charlottesville de Universiteit van Vir-
ginia stichtten. De belangstelling voor
het onderwijs komt bij vele ex-presi
denten voor. William Hcward Taft bij
voorbeeld, was nog acht jaar profes
sor. Grover Cleveland president van
Princeton University. Benjamin Harri
son, de laatste generaal van de bur
geroorlog die president 's geweest, do
ceerde rechten, maar gaf ook les op
de zondagsschool. Rutherford B Hayes,
die in 1881 het Witte Huis verliet, zet
te zich na zijn ambtstermijn in voor
beter onderwijs voor de negers. Hij
was ook een van de ve.e presidenten,
die zich in stilte volledig inzetten voor
sociaal werk. Hij wist als lid van de
National Prison Association te bewerk
stelligen, dat de gevangenen een be
tere behandeling kregen. Zijn vrouw
beijverde zich voor de afschaffing van
sterke drank en zij kreeg dan ook de
bijnaam van „Lemonade Lucy".
De rechtenstudie, die veel presiden
ten in hun jeugd gevojgd hebben, deed
enkelen besluiten na het Witte Huis
weer deel van de balie te gaan uit
maken. Alleen William Taft die rech
ten gedoceerd had in Yale, wilde niet
weer de advocatuur opnemen; hij vond
het niet juist om tegenover rechters
te komen staan, die hij zelf benoemd
had. Benjamin Harrisor echter verde
digde in 1899 in Parijs op briljante
wijze Venezuela in een grenskwestie
met Groot-Brittannië.
Het verlaten van het Witte Huls be
tekende niet voor allen een vaarwel
aan de politiek. Sommigen werden ge
vraagd, maar weigerden, zoals Tho
mas Jefferson nee zei tegen de porte
feuille van Buitenlandse Zaken, die
president Madison hem in 1812 aan
bood. John Qulncy Adams en Andrew
Johnson bleven in de politiek en wer
den lid van het Congres. Ex-president
Tyler trachtte te bemiddelen in de
burgeroorlog. Franklin Pierce probeer
de zelfs in 1861 de teen levende an
dere ex-presidenten rtcr: Tyler, Van
Buren. Fillmorc en buchan&n bij
een te brengen om ook e«n oplossing
zoeken in dezelfde oorlog. Het lukte
hem echter niet.
William H. Taft kreeg van alle ex-
presidenten de belangrijkste benoeming:
in 1921 werd hij Opperrechter, een
functie die hij negen jaar lang, tot
aan zijn dood, bekleedde.
Na de drukke werkzaamheden in het
Witte Huis hadden de meeste oudpre
sidenten echter behoefte aan rust
en ontspanning. Vissen staat onder hun
hobby's het hoogst genoteerd en Ben-
jam'n Harrison kreeg vcigens zijn tijd
genoten „de fietskoortJ' De eerste
ex-presidenten waren nogal honkvast,
later veranderde dit. Martin van Bu
ren maakte als eerste een reis naar
Europa. Ulysses S. Grant trok in drie
jaar rond de wereld. Oorspronkelijk
wilde hij alleen Europa bezoeken,
maar na achttien maanden reisde hij
door naar Azië Als eerste westerling
werd hij in Japan ontvangen door de
Keizer. De meest onstuimige ex-pre
sident was Theodore Roosevelt. Direct
na zijn vertrek uit Washington ging
hij op expeditie in Afrika en dat was
in 1909 nog een hachelijke zaak. Hij
schoot er eigenhandig negen leeuwen,
vijf olifanten, dertien rhinocerossen en
zeven nijlpaarden. Na zijn nederlaag
bij de verkiezingen in 1912 ging hij
weer op expeditie, nu in Brazilië, waar
hij de River of Doubt m kaart bracht
die naderhand door de Braziliaanse
regering Rio Teodore werd genoemd.
Tijdens deze expeditie werd hij ziek
en de gevolgen hiervan is hij nooit
meer te boven gekomen Na zijn te
rugkeer schreef hij het boek „Through
the Brazilian Wilderness". Hij was
niet de eerste ex-president die over
niet-politieke onderwerpen schreef;
Grover Cleveland deed in 1906 zijn
„Fishing and Shooting Sketches" het
licht zien. Jefferson puhliceerde in
1824 zijn „Garden Book"
De meeste oud-presidenten schreven
echter hun memoires oi politieke ver
handelingen. Ulysses S. Grant begon
pas aan het schrijven van zijn me
moires, nadat Mark Twain hem er toe
had overgehaald. Hij was echter wel
de eerste die schreef or te verdie
nen. James Buchanan heeft zijn auto
biografie niet meer kunnen afmaken.
Alhoewel hij een ruim ïegaat achter
liet voor een van zijn vrienden om
dit werk te voltooien, is dit nooit ge
beurd.
Latere oud-presidenten sloten con
tracten af met dagbladen voor poli
tieke commentaren. Calvin Coolidga
bijvoorbeeld kreeg 2400 per keer voor
een wekelijkse kolom van honderdvijf
tig tot tweehonderd woorden. Zijn ar
tikelen werden door andere politiek»
commentaarschrijvers hevig becritl-
seerd en vaak vaag en niet intelli
gent genoemd. Niet iedereen is ee»
begenadigd schrijver. En zo maakt»
Taft het zich gemakkelijk door zijn
toespraken te bundelen.
Wanneer een president uit het licht
van de schijnwerpers der wereldpubll-
citeit stapt, dan betekent het niet dat
zij hun dagen slijten met kleine wan
delingetjes. Een juiste keuze van wat
te doen „na het Witte Huis" is voor
velen de keus die Harrison aanduidde
met de keus „tussen Jet huis van de
kletspraatjes en de crypte van een
mummie." Herbert Hoover zei er in
zijn memoires het volgende over: „Het
probleem van het leven na het Witte
Huis is voor vele vroegere presiden
ten moeilijk op te lossen geweest. En
kelen konden advocaat of ingenieur
worden. Een alternatief is „columnist"
worden en zo mi«fschi«u oen goed jour
nalist h«*i brood alt de mond stoten.
Men kan ook vertegenwoordiger wor
den In zeep of versekeriügsagent. Er
Is misschien ook nog wel plaats in de
industrie of de handel, maar Ieder
alternatief betekent meer of minder
het uitbuiten van het ambt van pre
sident."
1
