Pastoor Willem Steenhoff
1853-1969
Trouwcirculaires
trouwkaarten
Grondlegger van de afgebroken
te Soest
Petrus en Pauluskerk
Drukkerij Smit
DINSDAG 26 AUGUSTUS 1969
plaats zijn aandacht gevangen, daar
naast toonde hij belangstelling voor de
geschiedenis van zijn parochie.
Hij voelde zich nauw verbonden met
de boeren, de dagloners, veldarbeiders
en schaapherders, wier lief en leed hij
zo van nabij kende. Wanneer men nu
nog oude „Soesders" spreekt, hoort men
en
betrekking te vragen.
Dit werd hem echter niet verleend
vóór 1851. In dit jaar benoemde de
vice-superior, mgr. C. Belgrado, hem
tot pastoor te Soest.
Nu de oude en zo vertrouwde St. Pe
trus en Paulus is veranderd in een
nieuw en modern kerkgebouw, dat 30
augustus a.s. wordt ingezegend en in
gebruik genomen, verwijlen wij een
ogenblik in het verleden en herinneren
wij ons pastoor Willem Steenhoff, de
ber 1851, als rustend pastoor naar
Amersfoort, werd tot pastoor van Soest
benoemd, dr. Willem Steenhoff, geboren
te Utrecht, 29 september 1816. Zijn ou
ders waren Johannes Steenhoff en Ma
ria Gruythuizen.
Pastoor Steenhoff, te Rome gepromo-
Zeer waarschijnlijk was deze benoeming
tegen de zin van de toendertijd funge
rende aartsbisschop van Utrecht, J.
Hartman. Reeds eerder was Steenhoff
benoemd tot pastoor van de kerk Bui
ten Wittevrouwen te Utrecht, doch de
ze benoeming werd ongedaan gemaakt
door genoemde aartspriester.
In zijn jeugd studeerde Steenhoff enige
tijd aan het stadsgymnasium te Utrecht,
totdat hij eind december 1833 naar
Rome vertrok. Op 7 januari van het
daarop volgende jaar schreef men hem
in als student aan het Urbanus college.
In verschillende studievakken slaagde
hij cum laude. Hij verwierf een eerste
prijs, een gouden medaille en de titel
doctor theoligiae et juris canonici. Het
betekende voor hem een bijzondere en
grote onderscheiding, toen hij de cata
logus der coptische en andere oosterse
handschriften van het Museum Bor-
gianum mocht opmaken. Op 19 maart
1842 werd hij te Rome tot priester ge
wijd. Na zijn terugkeer en zijn verblijf
te Amersfoort en Warmond volgde zijn
benoeming tot pastoor van Soest.
Pastoor Willem Steenhoff,
tn 1853 de toenmalige bouwpastoor van
de nu afgebroken oude Petrus en Pau
luskerk te Soest.
eigenlijke grondlegger van de oude St.
Petrus en Paulus. Een persoon, die nog
steeds te Soest niet is vergeten. Een
korte biografie is hier wel op zijn plaats.
Na het vertrek van pastoor Gerardus
van Grieken (1839-1851) op 10 septem-
veerd tot doctor in de godgeleerdheid,
werd bij zijn terugkomst in Nederland,
op 12 juli 1842, na een assistentschap
van drie maanden te Amersfoort bij
aartspriester Gijsbertus Vermeulen, be
noemd tot professor aan het seminarie
te Warmond. Gedurende negen jaren
bekleedde hij deze leerstoel. Zijn ge
zondheid deed hem op het einde van
het zevende jaar, zijn ontslag uit die
Een hoogtepunt in het leven van pas
toor Steenhoff vormde zijn benoeming
tot ere-kamerheer van Paus Pius IX,
op 26 oktober 1861.
Bij zijn komst in Soest begon pastoor
Steenhoff direct met de voorbereidende
werkzaamheden tot het bouwen van een
kerk en liet hij de boerderijkerk, die
zolang als noodkerk had gediend, af
breken.
Hij had zich tot levenstaak gesteld te
Soest een nieuwe kerk te bouwen.
Na overleg met het kerkbestuur en de
aartspriester Hartman hield hij, reeds
zes weken na de aanvaarding van zijn
benoeming als pastoor, tweemaal een
toespraak tot zijn parochianen, om hen
aan te sporen tot offervaardigheid voor
een nieuwe kerk. Boven zijn verwach
ting slaagde pastoor Steenhoff hierin
en in korte tijd kreeg hij als bouw
pastoor een som gelds bijeen van meer
dan dertig duizend gulden. Twee maan
den later kon het kerkbestuur de bouw
van een nieuwe kerk laten aanbesteden.
Aannemer werd Van Berkum te Utrecht
voor de somma van 47.300,
Dat de kerk met behulp van rijkssubsi
die van het Ministerie van Waterstaat
zou zijn gebouwd is een onjuiste ge
dachte.
De bouwstijl van de oude Sint Petrus
en Paulus kerk lijkt allerminst op een
z.g. Waterstaatkerk, die in het begin
van de 19e eeuw op verschillende plaat
sen in ons land verrezen.
Pastoor Steenhoff stond door zijn ver
blijf in Rome een kerk voor de geest
zoals die nu nog wel in Italië wor
den aangetroffen en tijdens zijn ver
blijf in Rome werden gebouwd. Naar
zo'n kerk ging zijn verlangen uit en
hierin is hij volkomen geslaagd. De
toren herinnert nu nog maar alleen
aan deze voor Nederland unieke kerk.
De „Romeinse stijl" was kenmerkend
voor het kerkgebouw.
In september 1853 waren kerk en
pastorie voltooid. Welgestelde ingezete
nen, meest boeren, gaven vele geschen
ken, waaronder een communiebank, een
kleine klok in de toren en het uurwerk.
Door kapelaan Piek werden de beno
digde gelden voor een preekstoel ge
collecteerd. Het Groot Gaesbeecker Gil
de stond een gedeelte af van de op
brengst van de verhuur van de z.g.
„Gildslanden" en tenslotte schonk de
weduwe C. Kok de beelden van Pe
trus en Paulus en Joseph.
Pastoor Steenhoff was door de Aarts
bisschop van Utrecht, na het herstel
van de bisschoppelijke hiërarchie in
ons land belast met de geestelijke ver
zorging van de katholieke militairen
in het kamp van Zeist, dat gedeeltelijk
op Soester grondgebied was gelegen.
Steenhoff had hier enige malen het
genoegen Koning Willem III te ont
moeten. Aan een feestelijk diner, op 4
september 1853 ter ere van de kroon
prins in het kamp gegeven, zat zowel
de pastoor-aalmoezenier Steenhoff als
de veldprediker aan. Na een minder
aangenaam onderhoud tussen koning
Willem III en Steenhoff over het her
stel van de bisschoppelijke hiërarchie,
werd hij bij een latere gelegenheid
door de koning met een minzaam
lachje vereerd en verder „zeer vriende
lijk bejegend".
Mgr. Steenhoff was negenendertig jaar
als pastoor te Soest werkzaam en onder
zijn bezielende leiding begon de eman
cipatie van het rooms-katholieke deel
der bevolking van Soest. Met nooit af
latende ijver werkte hij hieraan.
Nadat in 1853 de St. Petrus en Paulus
kerk was voltooid werd in 1868 het St.
Josephgesticht gebouwd, met een be
waar en meisjesschool. Slechts een ge
deelte van het gesticht werd ingericht
als oude mannen- en vrouwenhuis. In
1871 verrees de St. Bonifaciusschool,
een school voor alleen jongens, terwijl
in 1876 het r.k. kerkhof werd vernieuwd
en vergroot. Op 10 september 1876
vierde pastoor Steenhoff zijn zilveren
jubileum als pastoor van Soest.
Naast zijn arbeid als parochieherder
vond de pastoor tijd en gelegenheid de
kerkgeschiedenis van ons land te be
schrijven van 1842 tot 1862. In de ge
schiedenis is geen tijdvak zo gewichtig
voor de rooms-katholieke kerk als het
herstel van de bisschoppelijke hiërar
chie, zo meende hij. Hield de meer al
gemene kerkgeschiedenis in de eerste
Opname van een schilderij, voorstellen
de het vermoedelijk uit omstreeks 2800
daterende kerkje dat ook gestaan heeft
op de plaats van de oude en de nieuwe
Petrus en Paulus kerk.
De zgn. waterstaatkerk in zijn oude
glorie zo'n honderd jaar geleden.
De „oude" Petrus en Pauluskerk vóór
de afbraak.
Snelle en correcte levering
en
tot ln de puntjes verzorgd 1
Het enige dat niet veranderde was de
toren. Door het belangrijk lager ge
plaatste dak van de nieuwe kerk,
springt de toren nu nog meer in het
oog.
dikwijls de naam van deze populaire
en geliefde pastoor noemen: een min
zaam mens, een ware herder voor zijn
volk. Hieraan kunnen wij nog toevoe
gen, een geleerde, een man van fijn
zinnige eruditie.
Op tweede kerstdag, 26 december 1880,
's avonds zeven uur, overleed pastoor
Steenhoff in zijn pastorie, toentertijd
Wijk B, nu de huidige Steenhoffstraat,
die naar hem genoemd is. Drie dagen
later werd hij onder grote belangstelling
op het kerkhof aan de rijksstraatweg
begraven.
Met het overlijden van pastoor Steen
hoff was een werkzaam leven heenge
gaan, een leven „met veel ijver en
overvloedige vruchten". Een voortreffe
lijk mens, een Utrechter, die door zijn
leven en werken in een boerendorp
als Soest in die tijd, een goed Soeste-
naar werd, niet alleen gerespecteerd en
geëerd door zijn parochianen, maar ook
door vele anderen, zelfs door tegen
standers, die het herstel van de bis
schoppelijke hiërarchie en de daarop
volgende Aprilbeweging nog niet waren
vergeten.
E. HEUPERS.
Doctor Steenhoff was pastoor te Soest
van 1851 tot aan zijn dood in 1880.
De monumentale ingang van het kerkhof
Aan de overzijde van de Steenhoffstraat,
«elk kerkhof in zijn huidige vorm en
afmetingen in 1876 tot stand kwam on
der de bezielende leiding van pastoor
Willem Steenhoff.
Na zijn overlijden op tweede kerstdag
1880, werd de nagedachtenis aan pas
toor Steenhoff o.m. geëerd door het
plaatsen van een monument op zijn graf.
Uitgebreide collectie
Klassiek en modern
Van Weedestraat 29a - Soest
Telefoon 02155-2566-5194
A A A
AAA
