50 jaar Drukkerij Smit
Soester Courant
Kleine boekhandel en drukkerij
groeiden uit tot modern bedrijf
De courant schrijft tV er
eigen zaak
DINSDAG fi .TAXI'AKI 1970
Woensdag 24 december, de dag voor
Kerstmis, was het vijftig jaar geleden,
dat de heer G. J. Smit aan de Van Wee-
destraat een boekhandel annex druk
kerij begon van zeer bescheiden omvang.
Nu, een halve eeuw later, bevindt de
drukkerij zich nog steeds aan de drukste
straat van Soest, hoewel niet op dezelfde
plaats.
Na de start werd de zaak tweemaal ver
plaatst, waarvan de laatste maal naar
de huidige plaats, die de definitieve
vestiging werd.
Nog in de beginjaren van het bedrijf
werd de boekhandel afgestoten, omdat
de drukkerij en de uitgave van de Soes
ter Courant te veel aandacht vroegen.
'De nieuwe eigenaar van de boekhandel,
die de zaak later verplaatste naar de
F. C. Kuyperstraat, moest na korte tijd,
mede door de wat ongunstige ligging,
zijn deur sluiten.
De idee om een drukkerij te beginnen
ontstond tijdens de eerste wereldoorlog,
nadat de heer Smit in verschillende
grootbedrijven ln ons land de nodige
ervaring In het grafisch bedrijf had op
gedaan.
Evenals zovele anderen werd hij opge
roepen voor de militaire dienst en al,
spoedig volgde zijn indeling bij de ad
ministratie van verschillende legeron
derdelen, waarbij hij als officier van
administratie zo spoedig mogelijk de
dienst hoopte te beëindigen.
Op het moment echter, dat hij er aan
kon denken 's Konings wapenrok te ver
wisselen voor het burgerpakje, gooide
een „order van boven af" roet in het
eten. De heer Smit moest op zijn post
Blijven, om de oorlogs-administratie van
.^een bataljon weer op vredes-niveau te
B)rengen. Een klein legerordertje dat
De in 1935 aangekochte villa „Buiten-
zore"" werd de definitieve vestigings
plaats. Op het moment dat deze foto
gemaakt werd. bestonden de winkel
panden van Van Hall en Van de Pol
nog slechts op papier.
voor de heer Smit inhield een jaar lan
ger te dienen en een evenlang uitstej
van zijn plannen.
Naast de werkzaamheden, die verhand
hielden met leiding van de administra
tie, bleef er wel enige tijd over om zijn
plannen uit te werken. Een vaststaand
punt in die plannen was de plaats van
vestiging. Dat zou Soest zijn. en beslist
aan de toen al drukste straat, de Van
Weedestraat.
Ook in 1919 bleek het echter niet een
voudig aan een pand te komen om een
bedrijf te vestigen. In het Soest yan
toen was de vraag naar woon- en za-
kenpanden ook beduidend groter dan
het aanbod.
Toen het onmogelijk bleek een geschikt
pand te krijgen, ging zijn gedachte uit
naar plaatsing van een houten gebouw,
dat echter goed van tekening moest
zijn. Hiervoor een geschikte plaats te
vinden zou niet zo moeilijk zijn. Aan
de Van Weedestraat van toen stonden
meerdere woningen met een flinke tuin
en met een der eigenaren kon een over
eenkomst worden getroffen. Op de plaats
waar nu Simon de Wit is gevestigd, kon
de heer Smit van de familie Van Her
waarden de benodigde grónd huren, om
zijn zaak te beginnen. De vraag was nu
meier. Zon kon men in die tijd nog een
zaak beginnen.
Had de heer Smit gedacht daar een
reeks van 'jaren rustig te kunnen wer
ken, het liep alles heel anders.
Na ongeveer een jaar stapte de eigenaar
van het winkel- en woonhuis Van Wee
destraat 15, het pand waarin thans de
snackbar „De Zwaluw" gevestigd is, de
winkel binnen met de vraag of de heer
Smit dit winkelpand wilde huren en het
is ons bekend dat verhuurder en huur
der het na enige minuten eens waren.
De boekhandel werd in het winkelpand
Na enkele jaren werd verhuisd naar de
ovcrzjjde, nu snackbar „De Zwaluw".
De boekhandel werd ondergebracht in
het woonhuis, de drukkerij kreeg de
beschikking over het houten gebouwtje
dat in de tuin naast de woning was ge
plaatst.
wie een dubbelwandig, demontabel ge
bouw van 5 bij 10 meter op tekening
zou bouwen. De fabrikanten van eigen
bodem vroegen dermate hoge prijzen,
dat de heer Smit zijn oog richtte op
Duitsland, waar 't toen voordelig kopen
was, als men maar met Duitse marken
kon betalen, vooral omdat de koers van
de mark praktisch dagelijks zakte. Het
was dan ook niet toevallig dat het ge
bouw in Duitsland op tekening werd be
steld. De levering viel ongeveer samen
met het tijdstip waarop de heer Smit
de militaire dienst kon verlaten, waarna
op 24 december 1969 de opening van
„Ons Boekenhuisje" kon plaats hebben.
(Zie foto.)
Zowel de boekhandel als de drukkerij
beschikten over een ruimte van 5 bij 5
ondergebracht en „Ons Boekenhuisje"
werd geplaatst in de tuin rechts naast
de winkel waardoor de drukkerij nu
over 50 m2 kon beschikken. De boek
handel kreeg nu de naam „Ons Boe-
kenhuis". (Zie foto.)
Vanaf dat moment veranderde er wel
wat. in. het leven van de nog jonge za
kenman. Van zijn plannen wilde hij er
een zo spoedig mogelijk verwezenlijken,
n.1. het uitgeven van een plaatselijke
courant, en na enige maanden ver
scheen, reeds het eerste nummer van
de Soester Courant, dat als nieuws- en
advertentieblad per post huis-aan-huls
werd bezorgd. Dit „gratis" duurde ech
ter niet lang, want betrekkelijk vlug
werd „het Soester krantje" in een abon
nementsblad omgezet.
Drukkerij en courant vroegen na enkele
jaren zoveel aandacht, dat de heer Smit
begin 1925 besloot de boekhandel van
de hand te doen.
In dat jaar gelukte het de heer Smit de
aan de Van Weedestraat 35 gelegen
villa „Buitenzorg" te kopen, waar tot
dan toe de kunstschilder Strakkee woon
de en werkte, die Soest als woonplaats
verwisselde voor Baarn.
Bij de aankoop van „Buitenzorg" speel
de een belangrijke rol de aanwezigheid
van een groot atelier, wat „ruimte" be
tekende, ruimte die broodnodig was,
want de drukkerij-uitgeverij nam steeds
sneller in omvang toe. Nog vóór de
zaak werd overgeplaatst, werd het ate
lier vergroot, zodat een respectabele
ruimte beschikbaar kwam voor de druk
kerij en de uitgeverij.
Het houten gebouw werd weer gede
monteerd en geplaatst in de tuin voor
opslag van papier en papierwaren.
Het lag toen reeds in het voornemen
in de voortuin van de villa enige win
kels të bouwen en in latere jaren is dit
werkelijkheid geworden. De zaken van
de firma's Van Hall en Van de Pol zijn
eirhet bewijs van.
De Soester Courant is niet de enige
krant die bij Drukkerij Smit gedrukt
werd. In de loop der jaren heeft men
aan velerlei kranten onderdak verschaft,
waarvan nog het meest in het geheu
gen liggen, de Baarnse Koerier, de
Gooise Courant, De Gooi- en Eembode,
Buurtblad voor Wittevrouwen (Utrecht),
het geïllustreerde blad „De Kunst", de
Tramkrant voor Amsterdam, de Bilt-
hovense Courant en de Courant voor
Maarssen.
Ondanks de behoorlijke bedrijfsruimte
die toen ten dienste stond, was het
noodzakelijk om achtereenvolgens nog
drie keer tot uitbreiding over te gaan.
Eenmaal werd daartoe zelfs om de be
staande drukkerij een geheel nieuw
pand gebouwd om de produktie niet al
te zeer te stagneren, waarna de oude
drukkerij in haar geheel werd afgebro
ken.
In het plan voor de bouw van de win
kelpanden werd een doorgang opgeno
men naar het kantoor van de drukkerij,
welke doorgang later, volgens een plan
van de heer F. H. de Rond, een jong en
enthousiast architekt en, schoonzoon van
de heer Smit, tot een modern kantoor
werd omgevormd.
Intussen waren de twee oudste zoons
reeds enige jaren vóór de tweede oor
log in de zaak opgenomen; de derde
zoon verbleef na de bevrijding gedu
rende 4 jaar, tot eind 1949, onder de
troepen, die Ned. Indië als bezit van
Nederland moesten bevechten. Ook hij
deed later zijn intrede in de zaak.
De zoons leiden ieder een afzonderlijke
afdeling in het bedrijf, terwijl de heer
Smit sr zich nog uitsluitend met de re
dactie van de courant bezig houdt.
Met de na-oorlogse wind in de zeilen
en de stuwkracht van vooral het jonge
team, begon de groei van Drukkerij
Smit steeds grotere vormen aan te ne
men.
De drukwerkportefeuille onderging, me
de door specialisatie in administratie
systemen voor verschillende wereldbe
kende automerken, een snelle groei,
waardoor mede een afdeling offset
moest worden gesticht.
Maar ook de Soester Courant groeide
mee, de neutrale krant, die in vrijwel
ieder Soester gezin een tweemaal per
week vertrouwde gast is, niet alleen bij
de „oude" Soesters, maar ook in het
nieuwe deel van Soest, waar een spe
ciale abonnementen-acquisiteur doende
is dagelijks tientallen nieuwe abonnees
in te schrijven.
De redaktie van de Soester Courant
wordt vanaf de oprichting, dus geduren
de 48 jaar, nog steeds gevoerd door de
heer Smit sr., die vanaf de oprichting
het karakter van de krant heeft be
paald.
Het ging met de krant echter niet steeds
over rozen, want tot de tweede oorlog
verschenen o.m. als concurrende bladen:
Soester Post, Soester Koerier, Soester
Nieuwsblad en „Eemland", welke bla
den door de heer Smit werden over
genomen en in de Soerter Courent ff»
den opgenomen.
De eerste vestiging van Drukkerij Smit,
het demontabele houten gebouwtj
waarin naast de drukkerij ook de boek
handel een plaatsje had gekregen,
stond op de plaats waar hu het pand
van Simon de Wit staat.
Nu, tien jaar na de laatste uitbreiding,
groeide de zaak opnieuw uit haar jasje
en een uitbreiding was wederom onver
mijdelijk.
De komst van een geheel nieuwe afde
ling en de nog steeds, groeiende afdeling
handelsdrukwerk, alsmede de krant, die
wat haar omvang en het aantal abon
nees betreft, dagelijks groeit, versnelden
de plannen die een half jaar geleden
gestalte kregen.
Opnieuw werd de uitbreiding door de
heer De Rond op papier gezet en de
bouwer deed de rest.
Verschillende afdelingen kregen de be
schikking over hetdubbele vloeropper-
De nestor van het bedrijf Be 78-jarige
heer G. J. Smit.
De Soester Courant schrijft als
plaatselijk blad reeds 48 jaar lang
over alles wat de lezer maar eniger
mate kan interesseren en als een
van de zeer weinige plaatselijke
bladen in het land brengt zij het
nieuws tevens met foto's.
Mede daardoor wordt de Soester
Courant gerangschikt onder de
beste plaatselijke bladen in het
land.
Een courant schrijft echter nimmer
over zich zelf of over de zaak waar
aan zij verwant is, maar nu moet
dit toch geschieden.
Drukkerij Smit. de uitgeefster van
de Soester Courant, bestond 24 de
cember j.l. een halve eeuw. Dit
feit wordt morgen herdacht en dit
is voor ons. werkers aan deze zaak
en deze courant, aanleiding het aan
de vergetelijkheid te ontrukken.
Wij hebben daarom van onze pa
troons, van de courant van heden
één bladzijde „geëist" om daarin te
kunnen zeggen wat wij wilden en
dat is ons toegestaan.
Wij hebben onze patroons en voor
al de heer Smit sr., de stichter van
de zaak geïnterviewd en wat wij
vernamen, leest u op deze bladzijde.
die mensen aan te trekken die volledig
in hun zaak passen.
Het personeelsbestand heeft in die vijf
tig jaar steeds een stijgende lijn ge
toond en omvat momenteel rond 25 per
sonen, terwijl ruim 40 courantenbezor
gers nodig zijn om de Soester Courant
tweemaal per week bij de duizenden
abonnees te bezorgen.
Zoals op de uitnodigingskaart werd ver
meld, was het vijftig jaar geleden wel
mogelijk om op 24 december een be
drijf te openen, maar nu in 1969 achtten
de firmanten het einde van de maand
december met haar vele feestdagen en
grote drukte in zaken minder geschikt
om het jubileum te vieren.
vlak, vrijwel alle machines kregen een
andere plaats, nieuwe, moderne druk
kerijmeubelen werden geplaatst, waar
door een algehele reorganisatie tot stand
kwam.
Deze grote uitbreiding en inwendige
vernieuwing zien de firmanten als het
mooiste geschenk bij hun 50-jarige ju
bileum.
Tot hun grote voldoening is het de fir
manten, ondanks de grote spanningen
op de arbeidsmarkt, nog steeds gelukt
Het Is daarom, dat besloten werd d&
feit te herdenken met o.a. een recept!#,
welke zal worden gehouden op morgen
woensdag 7 januari, 's middags vin
3 tot 5 uur, in het restaurant van het
Soester Natuurbad, Van Weerden Poel-
manweg 4, Soestduinen.
Na de verbouwing rond 1960, kreeg
men de beschikking over een modem
royaal kantoor, met ingang aan de
Van Weedestraat.
