12
/ieictu
(LAME
e Tweed
t 11.00
POLAK
A. Wijnands
■23353
.90
HOW
T
VOOR AL UW VL0ERBEDEKKING BANKSTELLEN
cnnTirrnTitTn gordijnstoffen eethoeken
„kaVe" Gratis gereedsehapkast,
Mammxn-ïzmr
hte
b I UI' i LRING BEDDENDEKENS BERGMEUBELS
TOENEMENDE KANKERSTERFTE
ANGST VOOR EEN DODE
IN DE GLAZEN NEUS
BOVEN DE
VAN EEN ATLANTIC
NOORDZEE
AL DAT STAKEN
U KUNT NIET
ALLES WETEN
CL d„ Pol r.v.
villa
si
B
TER ZJIVAGO
AAK VAN ZORRO
ntrum,, Molenschot"
ante
Ie huishouding
ïudelijke assistente
De Pil
m breed
er meter voor
ronze
LEFOON 2764
middags gesloten
Naar uw woninginrichting
Soesterbergsestraat 37 Soest-Z.
TELEFOON
NUMMER
02155-3097
Een op de vier overledenen
Doodsoorzaak nr. twee
Geen respect voor laatste wil van kardinaal
Slachtoffer van Bachau
Nederlands grootste militaire vliegtuig „ruikt"
onderzeeërs
Central©
Verwarming
Soester Courant - Reklame-krant
is gevallen op reductiekaart
no. 189,
„K^Ve DOE-HET-ZELF-l
GENTRUM
AMERSFOORT
B. VVuytierslaan
In bosrijke omgeving
vrijstaande
met grote garage en
ïn
ruime afzonderlijke ber
ging met c.v. (gas)
kelder. Circa 1500 m2
grond. Ind.: entree, hal,
y
zijkamer, 2 kamers
ensuite, serre, luxe
'g:
Amerikaanse keuken,
toilet, verdieping: 3
ruime slaapkamers,
badkamer, zolder met
2 kamertjes.
f 195.000.—,
VRIJDAG 9 JANUARI 1970
r1 v'l -
.m. woensdag 14 januari, 8 uur,
ierdag, aanvang 8 uur.
rote internationale suksesfilm,
)ond met 6 Oscars
film, naar het bekende boek van
3oris Pasternak
nascope en Technicolor.
?fde liefdesverhaal aller tijden.
R SHARIF - JULIE CHRISTINE
GER - ALEC GUINNESS
ele andere bekenden
erhoogde prijzen.
14 jaar
Jagmiddag 2.30 uur
genieten van de avonturen,
m spanning van Zorro
onersfoort - Telefoon 03490-13230
)1, Soest,
poedig mogelijke indiensttre-
den
bereid is werkzaamheden in
>n te verrichten (géén koken).
nkomstig de regeling van de
;aties van Bejaardentehuizen,
taties te zenden aan de Direc-
irdencentrum.
ereik,
ïoon-
IAL
R.
aaie-
on-
(vol-
n)
r.
HET EERSTE GRIJZE
HAAR
is meteen het laatste, als
U het borstelt met onze
CREME MARCHAL. Uw
haar behoudt daardoor
zijn natuurlijke kleur.
Absoluut onschadelijk.
Gebruik onze speciale
Marchal-borstel.
Koninginnelaan 44
telefoon 2969
De strijd tegen kanker wordt op vele fronten gestreden, maar niettemin maakt
deze gevreesde ziekte in ons land steeds meer slachtoffers. In 1968 overleden
25.943 Nederlanders aan kanker en dat geeft de ernst van de problematiek wel
heel duidelijk aan. Dit getal is des te indrukwekkender als men bedenkt dat in
1955 het sterftecijfer aan kanker maar net boven de 15.000 uitkwam.
De regelmatige toeneming van dit sterftecijfer moet vooral gezocht worden in de
groep van kanker van de ademhalingsorganen (longkanker). In die groep nam
de sterfte toe van 35 per 100.000 inwoners in 1955 naar 67 in 1965, een toename
van ongeveer 90 in 10 jaren. In 1968 overleden in Nederland 4769 mannen aan
deze vorm van kanker, een onthutsend cijfer. Bü de Nederlandse vrouwen is het
sterftecijfer voor borstkanker het hoogste in de gehele wereld. In 1968 bezweken
in ons land 2278 vrouwen aan deze ziekte.
mogelijkheden openen. Een commissie
van de Wereld Gezondheids Organisa
tie vestigde de aandacht op orgaanver
vangingen door orgaantransplantatie en
ze vroeg tevens aandacht voor chirur-
gisch-technische verfijningen waardoor
mogelijk uitzaaiingen voorkomen kun
nen worden.
Ziekten van hart en bloedvaten vormen
reeds jaren de belangrijkste doodsoor
zaak. Op de tweede plaats komen de
nieuwvormingen, waaronder alle vor
men van kanker. De derde doodsoorzaak
wordt gevormd door de ziekten van ze
nuwstelsel en zintuigen, op de vierde
plaats komen de ongevallen, op de vijfde
plaats de ziekten van ademhalingsorga
nen en op de zesde plaats de ziekten
van spijsverteringsorganen. Het sterkte-
cijfer voor hart- en vaatziekten en
kanker overtreffen de sterftecijfers
voor de andere ziekten verre.
In 1967 was de sterfte aan ziekten van
de bloedsomlooporganen 255,6 per
100.000 inwoners en die aan kanker
197,2 per 100.000 inwoners. Aan de
ziekten van zenuwstelsel en zintuigen
bezweken 106 per 100.000 inwoners, ook
nog altijd een vrij hoog getal. Het sterf
tecijfer voor ongevallen was 55.0, voor
de ziekten van ademhalingsorganen 38,1
en voor ziekten van spijsverteringsor
ganen 27,8. Er dient op gewezen te
worden dat bij ziekten van de adem-
halings- en spijsverteringsorganen niet
aan kanker gedacht moet worden. Long
kanker, maagkanker en darmkanker
vallen evenals alle andere vormen van
kanker onder de „nieuwvormingen",
die in ons land de tweede doodsoor
zaak vormen. Welke vormen van kan
ker komen het meest voor? Volgens
het Centraal Bureau voor de Statistiek
overleden in 1968 4973 mannen en 4397
vrouwen aan kanker van de spijsver
teringsorganen en buikvlies. Maar onder
dit hoofd zijn verschillende vormen van
kanker samengebracht zoals maagkan
ker, kanker aan de dikke darm enz.
Zeer verontrustend is de sterfte aan
longkanker. In 1968 overleden 4769
mannen en 403 vrouwen aan deze ziek
ten. De sterfte aan kanker van de
borst- en urogenitale organen (b.v. pro
staat- en baarmoederkanker) bedroeg
2388 mannen en vrouwen. Zeer gering
was de sterfte aan mond of keelkan
ker (132 mannen en 57 vrouwen). In
totaal overleden in 1968 14.758 mannen
en 11.185 vrouwen ln ons land aan kan
ker.
Wat de internationale sterftecijfers aan
kanker betreft: ln de Ver. Staten over
leden in 1966 reeds meer dan 300.000
mensen aan deze ziekte I
Drinkers?
Uiteraard zal ook het mogelijk verband
tussen longkanker en roken onderwerp
van wetenschappelijk onderzoek blij
ven, Hoewel aan kanker waarschijnlijk
een combinatie van oorzaken te grond
slag ligt, is het toch wel opvallend dat
vele kankeronderzoekers wijzen op de
betekenis van mechanische en thermi
sche prikkels, vooral bij chronische ir
ritatie.
Zeer opvallend is ook dat in Frankrijk
zulke hoge sterftecijfers worden aan
getroffen voor mondholte- slokdarm
en keelkanker Onwillekeurig vraagt
men zich af of de „nationale drinkge
woonten" van de Fransen hier wel
licht een rol spelen. Ondanks alle ont
wikkelingen op het gebied der kanker
bestrijding eist deze ziekte echter een
toenemend aantal slachtoffers. In 1955
was een op de vijf overledener in ons
land kankerpatiënt, nu reeds één op
de vier! Dit opzienbarende cijfer illus
treert nog eens van welk een verstrek
kende betekenis het wetenschappelijk
kankeronderzoek voor de gemeenschap
is en hoe merkwaardig het eigenlijk is
dat er elk jaar voor dit doel nog ge
collecteerd moet worden.
REMBRANDTLAAN 18 - TEL. 02155-4785
Uitzaaiing
Kanker is feitelijk een verzamelnaam
voor allerlei kwaadaardige gezwellen.
Een grote verscheidenheid van ziekte
beelden valt onder deze term. Wat deze
ziektebeelden gemeen hebben is een
ongebreibelde infiltratieve celgroei met
het vermogen tot metastasering, dat
is een verplaatsing van de tumorcellen
via bloed en lymfe en voortgezette groei
in andere organen. Juist tegenover deze
doorgroeiende woekering van de kwaad
aardig geworden cellen staat de medi
sche wetenschap nog vrij machteloos.
Een gezwel kan langs operatieve weg
worden weggenomen, maar wanneer
de tumorellen zich reeds hebben uit
gezaaid, zal de schijnbaar geslaagde
operatie de patiënt veelal niet meer
kunnen redden.
Daarbij komt ondanks alle inspannin
gen van kankeronderzoekers „de" oor
zaak van kanker nog steeds niet is
gevonden. Staatssecretaris dr. R. J. H.
Kruisinga heeft onlangs ter gelegenheid
van het slaan van eerste paal voor de
bouw van het Nederlands Kanker In
stituut in Slotervaart nog eens duide
lijk gesteld dat alle berichten over de
oplossing van het kankervraagstuk
sterk dienen te worden gerelativeerd.
Noch de inspanningen op klinisch en
epidemiologisch terrein, noch het la
boratoriumwerk in experimenteel kan
keronderzoek op proefdieren, noch het
werk met weefselcultures of het gene
tisch "elonderzoek hebben tot nog toe
gevoerd tot een fundemaneteel door
gronden van deze abnormale celgroei.
Daarom heeft de medische wereld mo
menteel grote belangstelling voor een
zeer recente ontdekking van enkele
Amerikaanse kankeronderzoekers, die
meenden dat een virus wel eens de
oorzaak van longkanker zou kunnen
zijn.
Niet ongeneeslijk
Toch werd alle research tot dusverre
niet voor niets verricht. Er zijn vor
men van kanker, waarbij de genezings
kansen reeds gunstig zijn komen te
liggen. Daarom mag men niet meer
spreken van een absoluut ongeneeslijke
ziekte.
De behandeling van kanker geeft een
verbetering te zien, zowel chirurgisch,
radiotherapeutisch als chemotherapeu-
tisch. In de hormoontherapie bleek voor
het eerst een fysiologische stof de ma
ligne-groei te beïnvloeden. Daardoor
konden borst- en prostaat carcinomen
met succes worden behandeld, terwijl
thans onderzoekingen gaande zijn om
vast te stellen of hormonale beïnvloeding
van andere vormen van kanker ook mo
gelijk is.
Er zijn nog meer ontwikkelingen op het
gebied van de kankerbestrijding, die
Het partijpresidium van de Tsjechoslowaakse communistische partij heeft afwij
zend beschikt op een verzoek om de stoffelijke resten van de op 17 mei van het
vorige jaar te Rome overleden kardinaal-aartsbisschop dr. Josef Béran, in leven
primaat van Tsjecho-SIowakije, te mogen bijzetten in de Sankt-Veith kathedraal.
De beschikking was ondertekend door partijchef dr. Husak die in een kanttekening
op het dokument meende te moeten opmerken „dat hij zich door pastoors geen
voorwaarden liet stellen".
Het was de laatste wens van de overleden primaat geweest om na z'n verscheiden
in Praags kathedraal te mogen worden bijgezet. De bisschop van Praag, mgr.
Frantisêk Tomasêk, gaf hiervan kennis aan het „rijksbureau voor kerkelijke aan
gelegenheden" mèt het verzoek aan deze laatste wens van wijlen dr. Béran te
willen voldoen. Maar de nieuwe rode leider oordeelde de herbegrafenis in Praag
niet nodig en antwoordde met enkele nietszeggende algemeenheden.
naar Tsjecho-SIowakije geen prijs meer
werd gesteld.
De kardinaal-aartsbisschop werd in
maart 1951 door de Tsjechische staats
president Klement Gottwald in rechten
en vrijheid beknot. Hij moest daarop
het aartsbisschoppelijk paleis te Praag
verlaten om zich in Bohemen te vesti
gen waar hij onder huisarrest werd j
steld. Deze maatregelen waren een i
volg van de weigering van dr. Béran het
„rijksbureau voor kerkelijke aangelegen
heden" te erkennen. Deze overheidsin
stantie was door de communistische
machthebbers ingesteld om de geestelijk
heid op een meer doeltreffende wijze
te kunnen controleren.
Daarvoor en wel van 1942 tot aan de
Dr. Josef Béran was bij zijn leven op
perherder over ruim tien miljoen rooms-
katholieken in zijn land. Hij vertrok in
februari 1965 voor herstel van z'n ge
zondheid naar Rome, waarna hij kort
daarop van de toen aan de macht zijnde
partij- en staatsleider Novotny de mede
deling ontving, dat op zijn terugkeer
BESCHERM
UW WATERLEIDING
ALS HET VRIEST
Hebt o geen cv of gaat u enkele da
gen van huis deze winter? Doe dit
dan 's avonds of voor u weggaat
Draai de hoofdkraan dicht.
bevrijding in 1945, bevond aartsbisschop
Béran zich als gevangene der nazi's in
het beruchte concentratiekamp Dachau,
waaruit hij ten slotte door Amerikaanse
troepen werd bevrijd.
Vernietiging
Toen bisschop Béran in maart 1951 zijn
bisschoppelijke zetel in de Tsjechische
hoofdstad moest verlaten, volgde een
door Gottwald bevolen en door de
Tsjechische geheime veiligheidspolitie
uitgevoerde actie ter vernietiging van de
rooms-katholieke kerk in dat land. Aan
die actie vielen ruim vijftienhonderd
geestelijken ten offer. De meesten hun
ner verdwenen in gevangenissen en con
centratiekampen terwijl tegen de bis
schoppen VojtassSk, Buzalka en Gojdick
zogenaamde showprocessen werden (op)-
gevoerd; zij werden beschuldigd van
landverraad.
Daarvoor, in april 1950, waren door
partijfunctionarissen bijgestaan door de
veiligheidsdienst, de 980 kloosters die
het land rijk was onteigend en gelikwi-
deerd. De rond twaalfduizend daar ver
blijvende ordegeestelijken en zusters
werden tewerk gesteld in de steengroe
ven.
De in het kerkelijk ambt gehandhaafde
priesters dienden toe te treden tot een
door de partij in het leven geroepen en
vanzelfsprekend straf-gecontroleerde
„Vredesbeweging der Rooms-katholieke
geestelijkheid in Tsjecho-SIowakije"
waarvan tot leider werd benoemd de ex-
priester Josef Plojhar, die van 1948 tot
aan de aanvang van 1968 tevens minis
ter van volksgezondheid was. In de
herfst van 1963 mocht aartsbisschop Bé
ran vanuit Bohemen naar Praag terug
keren, zijn huisarrest werd opgeheven.
Hij vestigde zich zo als voorheen in het
bisschoppelijk paleis op de Burgberg in
de hoofdstad, maar zijn gezondheid was
reeds tanend en kort daarop vertrok
de primaat naar Rome waar hij tot aan
zijn dood op 17 mei j.1. onafgebroken
verbleef.
Dubcêk
Bij het aan de macht komen van Ale-
xander Dubcêk in maart 1968, kwam er
een gunstige wending in de verhouding
tussen het Vaticaan en Tsjecho-SIowa
kije tot stand. Vrijheid van godsdienst
werd zonder meer mogelijk terwijl over
een terugkeer van kardinaal dr. Josef
Béran naar de Tsjechoslowaakse volks
republiek in principe reeds volledig
overeenstemming was bereikt,
De bezetting van het land door Rus
sische troepen op 21 augustus van dat
jaar en de daarop gevolgde uitschake
ling van het liberale regiem maakte aan
dr. Béran's plan naar Praag terug te
keren voortijdig een einde. Het thans
aan de macht zijnde Moskou-getrouwe
regiem van Husak, bevreesd voor moei
lijkheden gelijk aan die welke zich bij
de bijzetting van Jan Palach voordeden,
bevreesd ook voor tegenmaatregelen van
Russische zijde, weigerde botweg de be
grafenis van de stoffélijke resten van
de kerkelijke hoogwaardigheidsbekleder
in eigen bodem.
Allo kranen open en gasgeixer volgen*
de voorschriften aftappen.
WC doortrekken en handvol zout in
de afvoer (waterslot).
Aftapkraantje openen en leiding leeg
laten Iopen.
Ik heb in de loop der jaren al heel
wat gevlogen, maar nooit zó "vorste
lijk" als deze middag in de glazen
neuskoepel van de Breguet Atlantic
"215", gezeten op een comfortabele stoel
met vóór mij, door de grote plexigla
zen neus, een cinerama-achtig panora
ma van witte camuluswolken met af
en toe daar tussendoor een blauw stuk
Noordzee. Een tweede Atlantic van de
M.L.D., de "213", kwam (speciaal voor
mij) vlak vóór ons vliegen.
Die comfortabele stoel in de neuskoe
pel van de Atlantic is op rails ge
plaatst. Hij kan zóver naar voren wor
den geschoven tot je werkelijk hele
maal "in de koepel" zit als het ware.
Er hangt wel een waarschuwingsbordje
dat je tijdens de vlucht niet tegen het
plexiglas moet trappen! Onder in de
koepel is veiligheidshalve een metalen
voetenrekje geplaatst om je schoenen
op te zetten. Rechts naast de stoel is
een paneeltje aangebracht waarmee je
de vier Nord draadraketten, die twee
aan twee onder de vleugels hangen,
kunt afvuren. Met een kleine "stuur-
knuppel" kun je die draadraketten van
uit de koepel besturen om naar het
doel te leiden. Ook de tweede vlieger
kan dit doen vanuit de cockpit.
12 man
De Breguet Atlantic, waarvan er nu
drie op het marinevliegkamp Valken
burg zijn gearriveerd, is zonder meer
een fantastische machine. Het is het
grootste militaire vliegtuig dat ooit bij
onze strijdkrachten heeft gevlogen. De
bemanning telt maar liefst 12 koppen,
waarvan twee vliegers, twee waarne
mers, twee boodwerktuigkundigen, vijf
viegtuigonderzeebootbestrijders en één
boordkonstabel. In de lange romp van
de Atlantic telde ik maar weinig raam
pjes. Het is een lange donkere buis met
ontelbare fluorescerende rode, gele en
groene lampjes, radarschermen, plotta-
fels etc.
Je klimt in de kist achter in de staart,
via een neerklapbaar luik. Er is een
garderobe, een keuken en er staan en
kele bedden voor de bemanning. De
beide Rolls Royce Tyne schroefturbines,
elk goed voor maar liefst 5500 pk, zijn
tamelijk rustig. Zij geven de 43Vs ton
wegende Atlantic een maxium snelheid
van 615 km per uur, waarmee de At
lantic sneller is dan de met straalmo
toren ingeschakelde Neptune...
Non-stop Antillen
Bij een snelheid van 320 km per uur
kan de Atlantic 18 uur in de lucht
blijven en zonder veel tegenwind be
tekend dat: non stop van Nederland
naar de Antillen.
De Atlantic zit natuurlijk berstens vol
elektronika. Met behulp van radar en
detektors kan hij onderzeeboten zien en
horen. Hij kan ze ook ruiken...
Naast de rompneus zit een apparaat
om de uitlaatgassen van schepen vast
te stellen. Deze snuffelaar heet de "au-
tolycus" of "snifter". Een Nederlands
woord is er niet voor.
Beter
In principe heeft de Atlantic de zelfde
taak als de Neptunes. Maar de Atlantic
kan langer vliegen en beter zijn werk
doen. Hij heeft een drukcabine en kan
dus hoger vliegen. De Neptunes blijven
zeker nog tot 1976 k 1978 in gebruik.
Medio 1971 zullen alle 9 Atlantics zijn
geleverd. Dan zal het 321 squadron - op
8 augustus j.1. opgericht - dus op
sterkte zijn. Dan zal het 4 Tracker
squadron uit de dienst worden genomen.
Squadron 1 blijft dan nog met Trackers
vliegen in de Antillen.
Op Valkenburg zullen alle Traskers
gaan verdwijnen. Ook de Augusta-Bell
en S-58 helikopters van de M.L.D. zijn
aan vervanging toe, evenals de Beech-
crafts. In de komende jaren zullen dus
nom méér nieuwe maritieme vliegtui
gen moeten worden aangekocht. De
M.D.L. hoopt ook de sterkte van 321
squadron op 12 Atlantics te kunnen
brengen. Als er voldoende geld beschik
baar wordt gesteld...
Moeilijkheden
De Atlantic zal vooral in het oostelijk
gebied van de Atlantische Oceaan ope
reren. In oorlogstijd zal stelling van
Britse vliegbasis worden geopereerd. In
de toekomst cal de Atlantic ook ge
bruikt worden voor de Opsporings- en
Reddings Dienst. Dit kan nu nog niet,
omdat de machines nog niet binnen
II tot 15 minuten na het geven van
alarm kunnen worden ingezet.
De M.L.D. verheelt niet dat de introductie
van de Atlantic met moeilijkheden is
gegaan. Oorspronkelijk zou de de M.L.D.
haar eerste vier Atlantics pas in 1970
krijgen. De Franse marine heeft echter
vier van de voor haar bestemde machi
nes aan de M.L.D. afgestaan, terwijl de
laatste vier M.L.D.-machines dan naar
de Franse marine zullen gaan.
De bestelde onderdelen komen echter
pas in 1970, zodat de Atlantics nu wat
hun onderdelenvoorziening betreft op
de Franse marine zijn aangewezen.
Roest
Het is waar dat er corrosie is gecon
stateerd bij Franse en Duitse Atlantics
in het kielvlak en in enkele vleugel
panelen. Deze onderdelen zijn nu met
een special anti-corrosie vloeistof be
handeld. Alle modificaties aan de At-
lantis worden internationaal aange
bracht en door internationale modifi
catie-commissie behandeld. Men wil de
machines van de Franse, Duitse, Itali
aanse en Nederlandse marine op die
manier zoveel mogelijk aan elkaar ge
lijk houden.
Het is waar ook dat de aan de M.L.D.
geleverde Atlantic-documentaire niet
kon worden geaccepteerd omdat er fou
ten zaten in de (uit het Frans gemaak
te) Engelse vertaling. Zij is terugge
zonden voor correctie. Voorlopig krijgen
de Atlantics van de M.L.D. hun tech
nische inspecties nog op de Franse ma
rinebasis Nimes-Garons.
Tussen 5 september en 15 oktober had
den de beide Nederlandse Atlantics 120
uur gevlogen. Er behoeft nu geen be
roep meer op de Franse marine te wor
den gedaan voor het onderhouden van
de vliegvaardigheid van de vliegers (zo
als in het verleden is gebeurd), maar
nog wél voor het uitvoeren van tech
nische inspekties.
Oeverigens hebben we wel gemerkt dat
de M.L.D.-mensen in hun nopjes zijn
met hun Atlantics. De vliegers vliegen
als jagers en de elektronici zijn enthou
siast over de radar, die zoals zij zeg
gen "geweldig" is...
Het gevaar bestaat, dat men door (ove
rigens volstrekt betrouwbare en objec
tieve) krantenberichtgeving de indruk
krijgt, dat de Britse arbeider meer
staakt dan werkt en dat met name de
vakbonden niet veel méér zijn dan
doornen in het vlees van de regering,
hetzij die Labour of Tory is.
Inderdaad veroorzaken de stakingen de
regering veel moeilijkheden, maar intus
sen wordt er hard gewerkt om de
voornaamste oorzaken daarvan, de vrees
en de onzekerheid, weg te nemen.
Wie het gedenkboek doorleest, dat is
uitgegeven bij het gouden jubileum van
de TUC, de machtige Engelse vakcen
trale, komt diep onder de indruk van
de schokkende omstandigheden, waar
onder voorheen de arbeiders (onder wie
vrouwen en kinderen) heel lang en
heel zwaar werk moesten verrichten te
gen een uiterst schamele beloning, zon
der tegemoetkoming bij arbeidsonge
schiktheid, ziekte of werkeloosheid.
En bijzonder zwaar ook is de strijd ge-
weest van de vakverenigingen, ,die
moesten optornen tegen een regering,
die volledig aan de kant stond van de
bezittende Llasse.
Voeg daarbij de zwarte periode van de
crisis in de dertiger jaren, dan heeft
men de faktoren, die vrees en wantrou
wen hebben gezaaid in de ziel van de
Engelse arbeider.
Vier mannen
De vakbonden hebben het in het ver
leden altijd tegen de regering moeten
opnemen en hun onafhankelijkheid was
de pijler van hun bestaan. Die onaf
hankelijkheid willen ze beslist niet
prijs geven.
Maar zowel de regering, en de onder
nemers als de vakbonden zitten met
dit pobleem, dat de geweldige tech
nische evolutie grote veranderingen
noodzakelijk maakt.
Wanneer men op het geweldige ran
geerterreinen van Eutson Station voor
miljoenen tonnen aan containers ziet
staan en constateert, dat vier mannen
met twee rijdende kranen datgene kun
nen verwerken, waarvoor vroeger onge
twijfeld dagelijks honderden transport
arbeiders nodig waren, dan vormt dat
een duidelijke illustratie van dit pro
bleem, maar tegelijk ook van de ge
rechtvaardigde vrees der werknemers,
dat zij de dupe van dc steeds verder
voortschrijdende mechanisatie zullen
worden.
Veranderd patroon
In het verleden waren het vak en de
vakbekwaamheid de schering en inslag
van bedrijfs- en vakorganisatie. Maar
dat verandert. De techniek gaat een ge
heel ander patroon vormen.
Vandaar de strubbelingen, die ontstaan
wanneer moet worden geproduceerd,
volgens moderne methoden, waarbij de
arbeider slechts enkele beperkte hande
lingen moet verrichten. Dan behoeft
men geen bankwerker of timmerman
of stoffeerder te zijn, want het komt
alleen aan op monteren. Maar de bank
werkers, de timmerlieden en de stof
feerders komen er zo naast te staan.
En de bonden (die ook het spreekwoord
kennen, dat „in de veelheid der onder
danen des konings heerlijkheid bestaat")
zijn dan ook gekomen tot intricate
werkverdeling, waarbij vier mensen met
veel vertraging het werk doen, dat één
man makkelijk kan klaarmaken. En
zulks verhoogt de produktiekosten en
vermindert de concurrentiemogelijk-
heid. Hetgeen tenslotte al evenzeer een
bedreiging vormt voor het bestaan der
werknemers.
In plaats van conflict
Zeer aktief is in dit opzicht het DEP
(Departement of Employment and pro-
ductivity), dat zich zeer bepaald met
deze problemen bezig houdt. Het was
de roodharige minister van dat departe
ment, Barbara Castle, zonder twijfel
een van Harold Wilsons bekwaamste
medewerksters, die in januari 1969 aan
het Parlement een White Paper (wit
boek), getiteld „In Place of Strife'" (in-
plaats van Conflict) aanbood, waarin zij
het beleid trachtte uit te stippelen.
Zij ziet als factor voor conflictsituaties
o.m. de omstandigheid, dat, ofschoon
zowel ondernemers als vakbonden be
grijpen, dat er zich diep ingrijpende
veranderingen voltrekken,, het overleg
omtrent de wijzigingen, die zulks in be
drijf en vakbond met zich moet brengen
tekort schiet. Als een groot gevaar ziet
zij ook, dat de steeds groter wordende
onderlinge afhankelijkheid der indus
trieën een kleine staking tot een ramp
kan maken. Een staking van 50 men
sen kan de werkgelegenheid voor tien
duizenden lam leggen.
Er wordt gewerkt
Voorts voorziet de Industrial Training
Act (1964) in de opleiding van werkne
mers en worden maatregelen getroffen,
opdat bij ontslag de werknemer niet
plotseling brodeloos is.
Er is dit voorjaar een „Commission en
Industrial Relations" ingesteld, met
George Woodcock, secretaris-generaal
van de TUC, als voorzitter. Daarin heb
ben tevens zitting een der directeuren
van Ford, een bekend econnoom van
Nuffield College en de oud-secretaris
van de vakbond van mijnwerkers.
Dit alles vloeit voort uit de aanbeve
lingen van de „Donovan-Commission",
die eigenlijk de blauwdruk voor al de
ze aktiviteiten heeft geleverd.
Over al deze zaken verneemt men in
ons land weinig. Wel lezen we telkens
weer harde feiten over stakingen en
conflicten, hetgeen dan de indruk kan
wekken, dat het hard tegen hard gaat,
dat het aan beide zijden ontbreekt aan
begrip voor eikaars problemen. En on
getwijfeld is een der grootste proble
men deze zo gewenste veranderingen te
realiseren. Maar er wordt aan gewerkt!
Loopt uw naaimachine moeilijk, nadat
ze een tijdlang „op non actief'- heeft
gestaan, druppel er dan eerst wat pe
troleum in, draai zo hard mogelijk,
veeg daarna de petroleum weg en smeer
haar met goede naaimachineolie.
Bescherm uw behang als een kinderbox
er dichtbij staat, door er een stuk
hardboard tegen te plaatsen. Beplak
ken met aardige plaatjes.
Een zeemleren lap blijft zacht als men
deze na het "ebruik in zout water na
spoelt en opgerold weglegt.
De hardgroene bladeren van sla, an
dijvie, prei, spruitjes e.d. en de groene
uitlopers van uien zijn vaak het rijkst
aan ijzerzouten (die o.a. bloedarmoede
helpen voorkomen) en verder aan an
dere waardevolle stoffen.
Hebt u last van transpirerende handen
en moet u glacé handschoenen dragen,
bestrooi uw handschoenen van binnen
dan eerst met talkpoeder.
REPARATIE KUNST
GEBITTEN snel en bil
lijk. Cantonlaan 9A,
Baarn, telcf. 02154-4136.
SPORTSCHOOL P1UW.
Judo en gymnastiek.
Jeugd- en volwassenen
clubs. Oei'enzaal Braam-
weg 55a. Inlichtingen
telcf. 5124 en 2156.
Uw adres voor
NAAIMACHINES
J. W. LEERTOUWER.
Beukenlaan 41, telefoon
3531.
Maak nu uw huis
TOCHTVRIJ, of laat het
doen. Aluminium strips
k 1,40 per meter. Ook
leveren wij dubbele ramen.
Pezon, Van Weedestraat
43. tel. 5434 of 6078.
Vraagt u ons om een
geheel vrijblijvende offerte.
LOODGIETERS- EN VERWARMINGSBEDRIJF
Van Weedestraat 29 - Soest - Telefoon 2432
waarde ƒ563,
ten name van H. SCHUUR,
f pf Paulus Potterlaan 12, Soest.
voor uw
HOUT - TRIPLEX - BOARD
IJZERWAREN - ZELFBOUWMEUBELEN
VERF ENZ.
VELDWEG no. 4 - KERKSTRAAT 28
TELEFOON 4878
SOEST
