m
i o. mn i«ï
of *m zetel
Ton Beuken
nistratief assistente
(2
IUIZE NECKLENBURGH
HET IS WEER BOEKENWEEK
Weerklank van Anna Frank
vandeï
oen
MARCHAL HAARMODE
ORANJE EN AMSTERDAM
Blijdschap over de F ranse bevrijding spoedig bekoeld
Bij het zoeken naar een stedelijke bestuursvorm werd
een wedstrijd uitgeschreven
Commercie reiken elkaar de hand in
Boekenweek.
HET BOEK VAN DE MAAND
j Eerste Gooise Kleding Verhuur
GRIJZE JACQUETS
EN AVONDKLEDING
Marktonderzoek voor de middenstand
is noodzakelijk
WERELDGFZONDHFJDSDAC
OP 7 APRIL
Vroegere diagnose leidt tot
betere genezingskansen
V.V.Z. houdt bingo-avond
uize Neclenburgh
niClEHtUfiOH
pril, van 11-16 uur en
zondag 5 april van 12-10 uur.
5 4 april ora 11 uur door de Heer A. D. Copler. de
bekende glaskunstenaar.
HARTELIJK WELKOM.
■ID - KRISTAL - PORCELEIN -
AARDEWERK
voor een gohek™vgriSiav®^TltZlChten- Maakt
VAN WEEDESTRAAT 31 SOESTD1JK
Telefoon 02155-2239
HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN -
ln oen prettige werksfeer?
tonorering, ook waardering voor uw werk t
oopkantoor werken in één van de volgende funkties,
'verken van offertes en hof
me' onze binnenlandse klifntee"°rgen de kor-
s geknipt voor ppn ow
werken. n ervoren typiste, die graag zelf
hef typen van'^de^nrr'ererljen orderadmMstratie
en afnemers korresPondentie met onze Duits-
redÏÏiïk beheerst" interessante haan voor diegene,
hmïfVoi0hÏÏetnküe fnt^merWng6 kUn"
aen^geret'e^™"1 bij eventuele
verdere studie
ioonliikVber2k0°e°kPd'rectie' maar ook telefonisch een
(VII)
el van de Nederlandse Export Combinatie NEC)
Soesterbergsestraat 158, SOEST.
positie van schilderijen, aquarellen en tekeningen van
AGNES DE POORTER (kleurrijkdom)
JANNY JALVING (Drentse boerderijtjes)
ASPERSLAGH (Kunstschilder en Glazenier)
Lcn dit deel van de artikelen-serie
franje en Amsterdam" moet eigenlijk
ban „Amsterdam zonder Oranje". Want
1 gedeelte behandelt de Franse tijd,
«5-1813, een periode, waarin Oranje
jet over Nederland regeerde. De band
isen Nederland en Oranje is echter
bit helemaal verbroken geweest. Niet.,
er contact was tussen de Stadhou-
in ballingschap en het vaderland.
Kt contact ontbrak geheel. Maar Oranje
Is bij velen in den lande nog een dier-
|re kleur gebleven. Vooral bij het ge-
bne volk. Ook in Amsterdam,
ianje zelf heeft herhaalde pogingen
Kaan om het „verloren vaderland"
per te henvinnen. Daar echter in de
•ste jaren van de Franse tijd de „ge
lede burgerij" regenten en midden-
Jand niets van Oranje moest heb-
|n, mislukten deze pogingen,
feor de loop der gebeurtenissen
leds verdere beknotting van de vrij-
jid en verdwijnen van elke volksin-
Jned tezamen met economische achter-
■tgang werd het echter voor allen,
In hoog tot laag. duidelijk, dat Frank-
lk een slechte bondgenoot was. Men
|eef wèl vasthouden aan de Franse Re
latie. maar men haatte het Franse
Ik. Een tweede bevrijding werd nood-
fr kei ijk geacht voor het volledig tot uit
spring brengen van de beginselen der
■nnse Revolutie. Een bevrijding van de
[ranse overheersing en een terugkeer
pn Oranje.
Bevrijdingsvreugde
pet veel feestelijkheid werd in 1795.
li dat. met het heengaan van Stadhou-
fer Willem V, het stadhouderlijk tijd-
fcrk voorgoed was afgesloten, het voor-
pnige stadsbestuur van Amsterdam in-
[esteld. Met veel feestelijkheid, maar
■vens in alle gematigdheid, zonder een
appel bloed te vergieten. Een revolu-
ionaire daad in een allerminst revolu
tionaire sfeer. De voorzitter van het
„Comité Révolutionnair" deelde mee. dat
de oude stadsregering was ontbonden en
dat 21 „provisionele representanten"
voorlopig zouden regeren, in afwachting
van verkiezingen.
Hiermee was officieel een einde geko
men aan de regentenregering, maar de
nieuwe overheid bestond nog steeds voor
het merendeel uit deftige kooplieden.
Slechts enkele middenstanders waren
aan het nieuwe stadsbestuur toegevoegd.
Toch waren er veranderingen. De uit
voerende macht werd in handen gelegd
van comité's. Zo werd de oude schepen
bank vervangen door het „comité voor
rechtspleging". Een „comité van alge
mene waakzaamheid" bemoeide zich met
de handhaving van de orde. De schout
verdween, twee functionarissen namen
zijn taak over: de procureur der ge
meente en de burgemeester, die hoofd
van de politie werd. De eerste procu
reur was Mr. Maurits Cornelis van Hall.
Burgemeester werd Mr. Care! Wouter
Visscher.
Verder werd er een „comité van alge
meen welzijn" met regeringsbevoegdheid
opgericht. Een belangrijk comité was
voorts dat van „koophandel en zeevaart",
dat tevens de industrie en nijverheid be-
heerdp. Tenslotte was er nog een „comité
van financiën". In alle rust werd een
en ander geregeld, zeer tegen de zin
van de revolutionairen, die, o.a. door
middel van het niet ontbonden „Comité
Révolutionnair" bleven ageren. Ook de
„wijkvergaderingen" werden druk be
zocht. Onder het genot van een glaasje,
in een zaal, waarin de tabaksrook was
te snijden, groepten zo'n kleine 200 per
sonen bijeen om allerlei grieven, voor
stellen en nieuwe ideeën Ie bespreken.
Inmiddels deed het voorlopige bestuur
een poging om de mening der burgers te
weten te komen inzake de regerings-
4 tot en met 11 april
Ook voor u het GRATIS BOEKENWEEKBOEK
Jan G. ToonderKasteel in Ierland,
bij aankoop van tenminste 7,50 aan boeken.
NU OOK IN DE BOEKHANDEL
(voor minder dan de helft van de prijs) als eerste
zolang de voorraad strekt, tot uiterlijk 1 mei a.s., van 16,50 voor
ƒ7,90
BOEKHANOEL J I
G J. WESSELS
Saestcfbergsesiraat 53-tel 2419 SOEST
Ook verkoop HORECAKLEDING
Vraag folder
ACHTEROM 6 - HILVERSUM - TEL. 4K70Ö'
de GROOTSTE "in V GOOI
[Grote bedrijven baseren hun activi
teiten in onze tijd op produktie- en af-
jzetplannen. De nationale planbureau's
publi eren hun toekomstverwachtingen
waarin te lezen valt hoe de conjunctuur
Jzich vermoedelijk zal ontwikkelen. Zij
[weten vooruit of de investeringen veel
'of weinig zullen toenemen, of er kapi
taal beschikbaar zal zijn en hoe duur
liet zal zijn. Tenslotte weter wij via
[de verhouding van komende loon- en
prijsstijgingen of en hoeveel stijging
dp bestpdingen is te verwachten.
rvuVieliik stelt ons nationaal planbureau
Hat Hot particuliere poncrmntievolume
m 1970 van 3.5 naar 5.5 zal groeien. De
♦inneming van het ree°1 beschikbare
i'<nn 7.al ruim 3°A> ziin. Het gehele be-
d'*nf.«leven kan er met enige reserve
7;'i hedriifsnolitiek in het algemeen en
z::n marktstrategie in het biizonder on
cfrtpmmen. Bii de grote concerns ziin
votpnschanneliik geschoolde mensen he-
7'" de directie te adviseren over het
economisch afzet.offpnsief voor de ko-
n-mde tiid. rMerbü interesseert hen
1-71 nog meer dan 1970 maar daar we-
t°n zji ook al het een en ander van.
I.eesharr stTcp""—c>""-*nn ,w>'
^c-ao rilanning van het onrl®rnemei-c-
H^-iojd is nog on "pi doende lwit gpwor.
van het midden- en Weinhedrnf.
H-t in vole gevallen de rekening van
het zoeken en tasten in de duistere
r—^omie krijgt gepresenteerd.
AHon weten hoe onzeker de markt is
""T»nrrlpn, Het toenemend aandeel van
hm ir.i-ompn. waarvan de hested'ng door
rio "-Qncnment onzeker is. stelt mpt
ri« kleinere ondoroemers voor
n^Wompri. terwiil de groten in
H,,n Tniictip lachen over h'"" VOOr-
mf-nnd. TTanrnm moet het midden- en
i-ioinh^driif in snel temno vertrouwd
«"•"""iet worden met de prognose-ge-
dirdite.
TT~t aantal structuur-raonorten voor
br-jWhes pn groepen van branches zal
v«„«fpn tnpnprnon pn het is haa®t. noc
b«1onpriiker dat de70 rannorten in pen
ir.^cbarp taai aan de betrokkenen ter
h~™bikking worden vpstoid. Het^ ae-
cr.f rioo^i0e groeit gelukkig ook bii de
overheid.
Advies
Tn de inngste nota voor Midden- pr>
bi^vbedrüf wordt daarover het een en
ander gpcteld. 7.ii liet ook dat het nog
t® Traag 's en n'et afrrcrio+cn met dui-
d»1ijke nlpnnpn tot hn1n. Want de kos
ten von- rimetuur onderzoekingen ziin
hoog en 7n11ou ^'onr pen hdaocriik deel
door d® oT'or-bpid mneto" vrord°n gedra
gen. Gelu'-ki" is er i"*l een he^ln ge
maakt met de bedrijfseconomische ad
visering van de klpine bedrüven.
"Deze kan men vprkri;"en via de cen
trale middenstandebonden, m^ar ook via
b«t fonirao] Tr>sti+nut voor Midden- en
Kleinhedriif. Het is iarr.mer dat er on
het terrein van het. aftasten yan de top-
komstice markt, nog zn weinig resul
taten zijn. Gelukkig heeft, het Fcon. In
stituut voor Midden- en KMnbedriif
de hand al aan de ploeg geslagen ten
behoeve van d" levensmidde^nhandel.
Een zelfde onderzoek voor de brand-
stoffenhandel is in handen gegeven van
lipt Ned. Economiseh Instituut te Rotter
dam.
Er zijn naast deze instituten nog de
produktiviteitscentra voor bepaalde in
dustrieën. Er is ook nog de Raad voor
Midden- en Kleinbedrijf die dit vraag
stuk in de lucht ziet hangen en er vla
een gespreksnola haar mening over
heeft gegeven.
Rapporten
Uit de voorhanden liggende nublikaties
blijkt allereerst dat er een wens bestaat
tot uitbreiding "van bet aantal onder
zoeken. Zij zullen samengevat een goed
inzicht geven in de problemen, die het
midden- en kleinhedriif dreigen te slo
pen. Het is tevens duidelijk dat er een
grote behoefte bestaat aan coördinatie
van de onderzoekingen. Men kan dan
van elkaar leren en de kosten kunnen
beperkt worden. Voorts is er de levens
grote vraag welke rol d» privaatrechte
lijke organisaties in dit proces zullen
spelen.
De centrale on der zoek inCTon zullen zij
niet kunnen uitvoeren. Het is echter
hun taak de leden voor te lichten. Kun
nen zij dat wanneer de centrale rap-
norten ter tafel liggen? Deze rannorten
vereisen i^ers een nadere analvse voor
de verschillende streken van ons land
en nog meer eisen zij een nnlo^sing van
de vraag hoe nu de indivduele onder
nemer moet inhaken on de algemene
tendens. Wat zijn voor do afzonderlijke
nnderrtemer de belangrijk® nunten uit
het rapport en hoe zal hii er met iin
beoriif on moeten rpageren? Wii weten
zeker dat. er - onvoldoende mankracht
heschikbaar is om als. markt^eskunclige
de gebrekkig geschoolde middenstander
in de iuiste richting te duwen. De reeds
in izang gezette bpdriifepoonomische
doorlichting van ondernemingen zal
derhalve. e°volgd moeten worden door
de aansfelh'ng van commercïeel-econo-
misohe d®skundigen voor klein- en mid-
denbedriiven. Vermoedelijk zal ook hier
de overhead wel financieel de helnende
hand mocteri reiken. Het zal zo moeten
ziin dat dit snort deskundigen veel meer
branoho-rroriobt noet ziJn ^3" hé-
drijf seconomische.
Cursussen
Het terrein van onderzoek dat hier
bloot ügt vraagt om b°zetting met men
sen die de markt uiterst nauwkeurig
verkennen. Worden hier fouten gemaakt
dan draaft de ondernemer daar direct
de fwanciëlp «evolfen van. Deze lóatste
zal dit beseffen en met grote reserve
tegenover hulp van huiter staan. Met
r-ame dp vakorganisaties zullen de taak
krijgen hun leden voor deze ontwikke
ling stormrijp te maken.
Reeds ziin hier grote kansen gemist.
Allerlei twisten tussen organisaties heb
ben in de afgelooen jaren de kracht van
de ondernemersorganisaties aangetast.
Er wordt zelfs aan het nut van dit
soort instellingen getwijfeld. Men zal
terug moeten komen met een duidelijk
antwoord aan de leden, dat na verloop
van tijd on hun verlies- en winstreke
ningen zichtbaar is.
Het manco dat hier bestaat blijkt reeds
duidelijk uit het gebrek aan marketing
kennis dat een goed deel van het be
drijfsleven kenmert. Laat men dus be
ginnen met een aantal eenvoudige mar-
keting-cusussen die de geesten rijk
maakt.
De noodzakelijke voorkennis zal tevens
met spoed uitgedragen moeten worden
in allerlei andere cursussen en vooral
op de detailhandelsscholen. Allereerst
zal echter duidelijk moeten zijn waar
het basis-werk voor de research moet
worden uitgevoerd. Er zal één instituut
moeten worden aangewezen dat voor
handel en ambacht als de centrale di
rigent optreedt. Het Is viif minuten voor
twaalf en elk verschil van mening
brengt verzwakking.
vorm, waaraan Amsterdam definitief
gebonden zou moeten zijn. De inwoners
werden daartoe uitgenodigd om binnen
14 dagen voorstellen in te dienen. Er
kwamen 45 reacties binnen. Alle inzen
dingen werden bestudeerd en op 11 april
1795 werd, na raadpleging van de inge
diende voorstellen, het eerste „Reglement
ter Verkiezing van de Municipaliteit der
stad Amsterdam" met trompetgeschal
afgekondigd.
Alle mannen boven de 25 jaar, die ten
minste 3 jaren in Amsterdam woonden,
hadden stemrecht, tenminstewanneer
zij belasting betaalden. De stemgerech
tigden kozen voorstellers en deze geko
zenen kozen op hun beurt de leden van
de raad.
Op 19 juni 1795 had op het Plein der
Revolutie de Dam het „Grote Al-
liantiefeest" plaats. De eerste gekozen
leden van de raad werden geïnstalleerd.
Was hier nu sprake van werkelijke
volksinvloed op de stadsregering
Zo op het oog wel, maar in feite niet.
Heel wat oud-regenten, alhoewel allen
patriots, zaten ook weer in deze rege
ring. De mindere man was niet verte
genwoordigd. want hij betaalde geen
belasting. Nu was het gewone volk al
lerminst politiek geschoold en het waren
dan ook enkele readicalen, die probeer
den de revolutie op gang te houden,
terwijl de meerderheid een streep on
der de revolutie wilde zetten.
Teleurgestelde burgerij
Al was dus de stadsregering gekozen,
aan de volkswil werd, volgens de ex
treme revolutionairen, niet tgemoetgeko-
men. Het kwam tot relletjes. Meer dan
eens werd het stadhuis bestormd. Maar
de radicalen hadden de tijd niet mee.
In Frankrijk was het revolutie-tijdperk
reeds lang afgesloten en was de periode
van consolidatie begonnen.
Toen dan ook in mei 1796 gewapende
kanonniers van het. burgercorps de stad
„zuiverden" van Oranjeklanten, onder
andere op Kattenburg en in de Joden
buurt, in de Kalverstraat en zelfs tot
in het stadhuis, waar ze alles kort en
klein sloegen en de raadsleden moles
teerden, herstelden de Franse huzaren
de orde. Een Frans garnizoen van 15.000
man werd in de stad gelegd. Want al
had ons land zelfbestuur, Frankrijk was
de baas. Het revofutievuur werd op
Frans bevel gedoofd.
In 1802 werd de Vrijheidsboom in alle
stilte van de Dam verwijderd
Naar een nieuwe samenwerking
Door deze ontwikkeling vonden de ge
matigde partijen elkaar. Verstandige lie
den, zowel Patriotten als Prinsgezinden,
„Kezen" en „Oranjeklanten", sloten zich
aaneen en deze mannen hebben steeds
hun best gedaan om de belangen van
de stad Amsterdam en haar inwoners
zoveel mogelijk te dienen. Zij probeerden
ervan te maken wat ervan te maken
viel, tijdens de Bataafse Republiek, on
der Lodewijk Napoleon en zelfs na de
inlijving bij Frankrijk.
En een goede leiding had de stad ook
wel nodig, want de economische toe
stand werd al slechter en slechter.
Frankrijk behandelde ons land als win
gewest en was alleen op eigen belang
uit. De vierde Engelse oorlog, waarin
we door ons „verbond met Frankrijk"
waren meegesleept, had de stad tot de
rand van de afgrond gebracht. De Brit
se vloot had alle handelswegen afgeslo
ten en de Amsterdamse havens vertoon
den geen activiteiten meer. Onze kolo
niën werden door Engeland „ingepikt".
Oost- en West-Indische Compagnie gin
gen failliet. Wereldhandel werd vanuit
Amsterdam niet meer gevoerd. Ham
burg had deze negotie overgenomen.
Amsterdam werd een beurtvaartstation
van goederen, die uit Engeland, via de
neutrale havens, zoals Hamburg, het
continent bereikten. Handel via de Rijn
naar het Duitse achterland werd be
lemmerd door de Fransen, die deze be
langrijke rivier beheersten. De smokkel
handel werd een nieuw en belangrijk
bedrijf.
Nieuwe hoop
Op 25 maart 1802 werd de Vrede van
Amiens gesloten. Vrede met Engeland.
Dat betekende. Teruggave van de kolo
niën, weer toegang tot de zee voor Ne
derlandse schepen en weer aanknopen
van oude handelsrelaties.
Amsterdam kreeg nieuwe hoop. De ou
de tijden schenen te herleven. Ook wat
het stadsbestuur betreft. In 1803 be
stond de gemeenteraad weer, zoals van
ouds, uit 36 leden; daarnaast waren er
5 wethouders en 6 thesaurieren. samen
het „groot-besogne" genoemd, allen be
noemd door... het departementaal be
stuur van Holland. De Raad bestond uit
Prinsgezinden en Patriotten, uit Cal-
venisten en uit en dat was nieuw
Katholieken en Doopsgezinden...
Alleen de Joden werden niet tot de
bestuurstafel toegelaten...
Alles was dus weer zo ongeveer bij het
oude. Van enige invioed van de stad
Amsterdam op het gewestelijke of op
het landsbestuur was echter geen spra
ke meer.
Toch werd Amsterdam een belangrijke
stad op bestuursgebied. Koning Lode
wijk Napoleon koos de stad als residen
tie. Amsterdam werd de hoofdstad des
lands...
Eerste stad van Nederland
De verplaatsing van de landsregering
van Den Haag naar Amsterdam bracht
voor de laatsgenoemde stad veel kon-
sekwenties met zich mee. Zo moest het
stadhuis op de Dam worden omgebouwd
tot Paleis des Konings, want Koning
Lodewijk ging wonen in de stad, die de
Stadhouder meermalen niet binnen haar
poorten wilde hebben. De komst van
Lodewijk betekende ook een verdere
centralisatie in het landsbestuur. Door
het weer invoeren van de titel van
Raadpensionaris was hiermee reeds oen
begin gemaakt. Was in het Stadhouder
lijk tijdperk de Raadpensionaris slechts
een raadgever, de Raadpensionaris Rut-
ger Jan Schimmelpenninck had in de
Franse tijd een bijna vorstelijke macht.
Hij woonde in het paleis „Huis ten
Bosch", had een complete hofhouding
en een lijfgarde van 150C soldaten. In
de., korte tijd, die hem gegund was. van
29 april 1805 tot 4 juni 1806, heeft hij
dé eenheid in het land sterk bevorderd.
Hij deed dit zonder te letten op par
tijen. Zo bezetter op den duur niet al
leen te Amsterdam, maar ook in de
landsregering Patriotten en Prinsgezin
den hoge posten.
Een nieuw belastingstelsel werd inge
voerd, voor het gehele land op dezelfde
wijze voorgeschreven. Een nieuwe spel
ling werd vastgesteld. Schoolwetten re
gelden het lager onderwijs voor het ge
hele land. De eerste leestafel van
Prinsen werd in gebruik genomen.
Zo werd de weg voor het koningschap
door de Raadpensionaris voorbereid. Het
Koninkrijk Holland liet tevens in 1807
een gemeentewet het licht zien: Ge
meenten met een inwonertal boven de
5000 zielen kregen aan het hoofd een
bursemeester, die. voor twee jaren, door
de Koning werd benoemd. Het dagelijks
bestuur bestond uit Burgemeester "n
te Amsterdam 4 Wethouders. Ook
de wethouders werden door de Koning
aangesteld. Zelfs de vroedschap 36
leden werd door de Koning benoemd.
Dit gemeentebestuur stond geregeld on
der toezicht var. de lands- en provin
cieregering. Van gemeentelijke autono
mie was nu helemaal geen sprake meer.
Inmiddels was het stadhuis tot 's Ko
nings woning omgebouwd. Maar Ko
ning Lodewijk was nog niet tevreden.
De prachtige waag ruim 2 eeuwen
een sieraad op de Dam belemmerde
een vorstelijk uitzicht; dus moest de
waag verdwijnen. Het gebouw werd af
gebroken.
Op 20 april 1808 deed Koning Lodewijk
Napoleon met veel pracht en praal zijn
intocht in ,de hoofdstad van het Konin
krijk Holland, Amsterdam.
De gemeenteraad verhuisde in stilte
naar het Prinsenhof. Tal van rijksdien
sten vonden woonruimte in de stad.
Amsterdam was volledig Residentie.
Derde stad van Europa
Het Koninkrijk Holland heeft niet lang
bestaan. Op 1 juli 1810 deed Koning
Lodewijk afstand van zijn nauwelijks
bezette troon. Lodewijk was te veel
pro-Holland. Dat was zijn grote broer
Napoleon Bonoparte. Keizer van
Frankrijk, niet naar de zin. De keizer
lijfde ons land in bij het Keizerrijk. De
Amsterdamse burgemeester werd „mai-
re", de wethouders werden „adjoints du
maire", de leden van de gemeenteraad
kregen de naam „conseillers munici-
paux". Alle stedelijke bewindvoerders
werden nu door de Keizer benoemd.
Het woord democratie was uit het
woordenboek geschrapt.
Op 9 oktober 1811 bracht Keizer Napo
leon, vergezeld van zijn gemalin, Marie
Louise, een officieel bezoek aan Am
sterdam. En schitterende intocht met
veel militair vertoon.
Napoleon had hoge verwachtingen van
ons land. Hij wist, dat de Nederlanders
prima zeelieden waren. Hij kende de
wapenfeiten uit de Engelse oorlogen. Hij
hoopte dat het de Nederlanders zouden
zijn, die de doorslag zouden geven in
de strijd tegen Engeland. De Hollandse
vloot moest, met die van Frankrijk, En
geland ter zee verslaan.
Maar Napoleon wist ook, dat de Ne
derlanders goede en slimme kooplieden
waren. En daar hij door middel van
het „Continental Stelsel", waarbij alle
handel op Engeland werd verboden,
zijn vijand op de knieën wilde krijgen,
was het nodig, dat ook vanuit Holland
hieraan werd meegewerkt. Onder de
regering van zijn broer ontbrak het
daar nog wel eens aan. En daarom
moesten, door de inlijving, de strijd te
gen de smokkelhandel en de controle
op de scheepvaart worden verscherpt.
Deze ontwikkeling was er de oorzaak
van, dat ook na de Vrede van Amiens
de handel zich niet meer heeft kunnen-
ontplooien.
Daar kwam nog bij, dat, ten gevolge
van de inlijving, de Nederlandse jon
gens werden opgeroepen om in het
Franse leger te dienen en als Franse
onderdanen te strijden op de slagvelden.
..Continentaal Stelsel" en „conscriptie'
deden in ons land de toch al sluime
rende anti-Franse gevoelens toenemen.
„Tiercering". waarbij de staat slechts
één derde van de schuld aan particu
lieren terugbetaalde. en „Censuur'
waardoor van vrijheid van drukpers
geen sprake meer was, deden hier nog
een schepje bovenop.
Het was voor ieder nu wel duidelijk, dat
er van de Revolutiegedachten niet veel
meer overwas. Volksinvloed en vrijheid
van meningsuiting waren verdwenen in
de stad Amsterdam, de stad van de
pamfletten en wijkvergaderingen
Alles werd geregeld. Maar en dat
moet ook worden gezegd vaak niet
eens zo slecht. Het Keizerrijk besteedde
veel aandacht aan Ho'land. Het Franse
bestuursstelsel en de rechtspleging wa
ren effectief en onpartijdig. Voor het
aanbrengen van verbeteringen heeft
de Franse staat miljoenen aan ons land
ten koste gelegd. Dit alles woog echter
niet op tegen het economische verval in
ons land en vooral van de stad, die het
zozeer van de handel moest hebben:
Amsterdam. Dit is wel het beste en het
meest schrijnende aan te geven uit de
volgende cijfers: Het inwonertal, in 1795
nog 221.000, was in 1815 gedaald tot
190.000. Zeer veel huizen stonden leeg
en werden eenvoudig afgebroken. De
handelslieden uit de stad zochten veelal
hun heil op het platteland. En van de
overgeblevenen leefde een groot gedeel
te van debedeling.
De derde stad van Europa nó Parijs
en Rome Amsterdam, verviel tot een
verzamelplaats van armlastigen
Wachten op de bevrijding
In brede bringen werd het duidelijk,
dat, wilde de vrijheid terugkeren, en
daarbij bleef men trouw aan de begin
selen van de Franse Revolutie, het
Franse iuk moest worden afgeschud.
Amsterdam wachtte op de bevrijding,
die, daar was men van overtuigd, zou
komen. Het was te Amsterdam, in een
vergadering van de Hollandsche Maat
schappij", dat Bilderdijk de regeles van
zijn bekende gedicht voorlas:
Ja zij zullen
Zich vervullen
Deze tiiden van geluk
Deez' ellenden
Gaan volenden
En verpletterd ligt het juk.
Amsterdam wachtte op de bevrijding,
waarbij en ook daarvan was men
overtuigd Oranje een rol zou spelen.
PRUIKENBOETIEK
BEETZLAAN 74 (hoek Schrikslaan) - SOESTDIJK
TELEFOON 3990
De Wcrcldgezondheidsdag op 7 april a.s. staat in het teken van een uitermate be
langrijk thema: de vroegtijdige ontdekking van kanker. Recente statistieken tonen
aan dat meer dan de helft van alle kankerpatiënten te genezen is als dc ziekte
in haar vroegste stadium wordt ontdekt.
In vrijwel alle geïndustrialiseerde landen vormt kanker een der belangrijkste
doodsoorzaken. In deze landen neemt het aantal kankerpatiënten gestadig toe.
Alleen al aan longkanker sterven in de Ver. Staten jaarlijks 60.000 mensen. Toch
zou vermoedelijk een aantal van deze mensen gered kunnen worden, wanneer hun
ziekte eerder zou worden onderkend.
Daarom pleit de Wereldgezondheidsorganisatie voor het arrangeren van massale
onderzoekprogramma's, terwijl ook het publiek beter dient te worden voorgelicht
over de mogelijkheden van de moderne kankerbehandeling.
Gezondheids Organisatie wordt nog eens
geaccentueerd dat het voorkomen van
bepaalde vormen van kanker door mas
sale onderzoekprogramma's is vermin
derd. In vele gevallen wordt een
kwaadaardige ziekte voorafgegaan door
een periode van maanden, ja soms van
jaren waarin de ziekte als niet kwaad
aardig reeds aanwezig is en verwijde
ring van het gezwel de verdere ontwik
keling van de kanker kan voorkomen.
Bovendien beginnen de meeste kanker
gezwellen gelokaliseerd en daardoor is
het bij vroegtijdige ontdekking mogelijk
een hoog genezingspercentage te berei
ken.
De huidige behandelingsmethoden zijn
nog niet ideaal, maar zij zijn vaak toch
wel effectief, als zij vroeg genoeg wor
den toegepast. Het staat wetenschappe
lijk vast. dat een vroege diagnose leidt
tot een beter behandelingsresultaat.
„Pap-test"
De onderzoektechnieken die gebruikt
worden bij het opsporen van kankerge
zwellen zijn aanzienlijk verbeterd. Zeer
belangrijk is de z.g. Pap-test, genoemd
naar kankeronderzoeker dr. G. Papa-
nicolaou. Door van de oppervlakte van
de bronchi- of uteruswand een uitstrijk-
Maar dan 7000 kankeronderzoekers zul
len in mei in Houston (Texas) bijeen
komen om over de resultaten en moge
lijkheden van hun werk met elkaar van
gedachten te wisselen. Zij representeren
ongeveer 70 naties uit alle delen van de
wereld en dat feit duidt er al op, dat
kanker in vrijwel alle menselijke ge
meenschappen een gezondheidsprobleem
van de eerste orde is. Het is alleer. op
vallend dat de frequentie van kwaad
aardige nieuwvormingen van een be
paald orgaan in het ene land veel hoger
is dan in het andere.
In de Ver. Staten en Engeland maakt
longkanker de meeste slachtoffers, in
de Sowjet-Unie daarentegen maagkan
ker. Mondkanker en leverkanker komen
in Zuid-Afrika en India meer voor dan
in de westerse wereld, waar darmkan
ker (dikke darm en endelarm) zich in
veel hogere frequentie openbaart dan
in de rest van de wereld.
Lokaal begin
In een recent rapport van de Wereld
sel te nemen en dit te onderzoeken, kan
de aanwezigheid van kwaadaardige cel
len, nog vóórdat kanker Is ontstaan,
worden aangetoond. Hot gezwel kan dan
tijdig worden weggenomen, d.w.z. voor
dat het kwaadaardige vormen met even
tuele kans op uitzaaiing naar andere
organen gaat vertonen. Dit onderzoek
kan zeer belangrijk zijn voor de be
strijding van baarmoederkanker, waar
aan zoveel vrouwen sterven.
Er zijn ook onderzoekmiddeler beschik
baar om tijdig borstkanker op te spo
ren. De hooggevoelige infraroodtoestel-
len. die voor industrieel gebruik en
voor het ruimtevaartprogramma zijn
ontwikkeld, worden nu in de kankerop-
snoring toegepast.
Tijdige opsporing van borstkanker Is
voor miljoenen vrouwen van vitaal be
lang. want de statistieken wijzen uit.
dat bij ongeveer 6 °'o van alle vrouwen
tiidens bun leven borstkanker ontstaat.
Nederland heeft voer borstkanker zelfs
het hoogste sterftecijfer in de gehele
wereld!
Roken
Longkanker is ieder iaar de oorzaak
van de dood van 60.000 mensen in de
Ver. Staten. In de gehele westerse we
reld stijgt het sterftecijfer voor deze
vorm van kanker voortdurend. De
enige zinvolle benadering is zich tce
te snlitsen op het voorkomen, meer dan
od de vroece ontdekking. Zelfs bij vroe
ge ontdekking is genezing van long
kanker een twijfelachtige zaak. De lon
gen behoren nu eenmaal niet tot do
lichaamsdelen, die snel bereikbaar zijn
en een longoperatie is evenals bijvoor
beeld een hersenoperatie een zeer ris
kante ingreep. De Wereld Gezondheids
Organisatie wijst nog eens op mogelijke
verbanden tussen het toenemend siga-
rpttenverbru'k en de snelle stijging van
de sterfteciifers voor longkanker. Men
sen. die niet roken, kunnen ook long
kanker krijgen, maar onderzoekingen
hebben aangetoond dat rokers twintig
maal zoveel kans maken om longkanker
te krijgen dan personen, die geen si
garetten roken.
Successen
Een vroege diagnose opent grote moge
lijkheden voor genezing van kanker In
snel bereikbare lichaamsdelen zoals de
baarmoeder, de huid, de mond en de
endeldarm. Moeilijker bereikbaar voor
onderzoek is de maag, maar nieuwe
onderzoekmethoden als bijvoorbeeld de
maagcamera, kunnen de tijdige opspo
ring van tumoren hier belangrijke diens
ten bewijzen. Dat de kankerbestrijding
toch wel successen behaalt, blijkt uit
het aantal genezen darmkankergevallen.
In het begin der veertiger jaren genas
slechts 31 van de lijders aan kanker
van de dikke darm (d.w.z. dat na vijf
jaar zich bij hen geen herhaling heeft
voorgedaan, hetzij in het orgaan zelf,
hetzij in ander organen). In het begin
der zestiger iaren was dit percentage
genezen patiënten reeds opgelopen tot
46 °/oZelfs de meest verbeten pessimist
kan hier moed uit putten.
Fatalisme
Fatalisme is trouwens een der grootste
vijanden van een effectieve kankerbe
strijding. Veel doktoren zijn erg pes
simistisch over kanker. Zij blijken
slechts geïnformeerd te zijn over de
moderne therapeutische mogelijkheden.
Als een pessimistische patiënt een even-
pessimistische arts consulteert, kan men
nauwelijks een snelle en optimistische
behandeling verwachten. Het is ook ver
keerd te menen dat de behandeling van
kanker er hoogstens toe kan dienen om
het leven van de patiënt met enkele
maanden desnoods jaren te verlengen.
De werkelijkheid is dat bij vroegtijdige
diagnose de mogelijkheid des te groter
is om een volledige genezing te berei
ken. Vandaar dat de Wereld Gezond
heids Organisatie dit jaar de vroegtij
dige diagnose van kanker als themt
heeft gekozen voor de Wereldgezond-
heidsdag op 7 april a.s.
DIE BOETIEK VAN VUGT
HARDSTIKKE BLITZ
En wat een leuke kleding voor
jongens en meisjes, zeg
Even kijken
SPORTHUÏS
Nieuw Baarnstraat 39 - Tel. 02154-2490
BAARN
Vrijdag, dus hedenavond 8 uur zal in
de kantine van VVZ aan de Ferd.
Huycklaan voor leden en donateurs een
bingoavond worden gehouden.
of uw gehele interieur...
Bij Ton Beuken kunt u terecht.
Ton Beuken geeft u adviezen, die
afgestemd zijn op uw stijlgevoel en
budget. Samen met u ontwerpt
Ton Beuken uw interieurplan.
interieurverzorging
Soesterbergsestraat 51 - Soest
t.o. busstation Soest
Telefoon 02955 - 2180
