gratis!
of Va kast
Ton Beuken
ministraiief
dewerkster
lbedrjjf
IJKE
RATIEVE
SLEUTELS?
I0E 0F MAT?
SPORTHAL BEUKENDAL
ORANJE EN AMSTERDAM
ORANJE COMITÉ SOEST
NIXONS
BEURSKOERS
DAALT
w
s
i VOOR DE TUIN
s - Coniferen
anten en Sierbomen
er" Tuincentrum
'S
rs- en Bouwbedrijf N.V.
iTSELAARS
N ZIEKENHUIS
V
>1 A V
ciërge
NNO 1919
T NET ZN.
B.D.C. ontvangt De Vesting
Koopt u een auto
Dan verzekeren bij
L. SIS. vat! Ha!-l©Bid@r©p
Morgen belangrijke derby
tussen S.E.C. en V.V.Z.
Hees krijgt Lopik op bezoek
Meteoren
WEDSTRIJD-PROGRAMMA
IX
Koning Willem I zette zich in voor de ontwikkeling
van de hoofdstad
Koning Willem II werd leider' van de revolutie van 1848
S.E.C.-reserves gaan bij
leider Holland 2 op bezoek
Politiebureau
Telef. Brandweer
4-4-4-4
Koning-koopman
cn koopmansstad
Geloofsvervolging
DODENHERDENKING MAANDAG 4 MEI 1970
Programma
PROGRAMMA BEVRIJDINGSDAG 5 MEI 1970
Bevrijdingstentoonstelling in Soest
Leve de Republiek
Bestuurs-
liervormiiigen
Chef huisvestingsbureau
J. Hagenaar met pensioen
VRIJDAG 1 MEI 1970
O
of gedeel-
ÏEDELS,
iop 2e hands
VOERKOM,
l, teief. 3167.
DENHUIS",
telef. 2067.
(laar-taxateur in onroerende góederen
51 - SOEST - TELEFOON 02155-5145
NU OOK IN SOEST
Inlichtingen en afspraken
►NHEIDSSALON „LA PROVENCE"
reprysstraat 13 - telefoon 7187
Tevens bieden wij U
behandeling - Manicure - Pedicure
PRIJZEN
"inttegels - Flagstones - Patioblokken
ïedroogde mest - Turfmolm enz.
2g 37 w.z. - Telefoon 02155-6776.
pweg 35, Soest,
agt voor spoedige Indiensttreding
ïchoutenkampweg 35,
onder nummer 3552.
indiensttreding vragen wij een
oorkeur in het bezit van diploma
J en typen.
gelieve u te richten aan de eco-
van het Algemeen Ziekenhuis,
aam.
ian 2IA
estuur van de Chr. Mavo te
Ik vraagt per 1 juni een
volgens rijksregeling.
dir. J. w. ten Broelre,
44, tel. 3379.
en buitenlandse
behuizingen
2SE VERPAKKINGEN
lTS VOOR INBOEDELS
aan 47, telefoon 2628
3490-13535
spoed
ig.met enlge boekhoudkun-
n typen,
boven 21 jaar.
dterenXamen m0eten doen'
voor huis en auto
De Sleutclkoning
"Eigendomweg 85
Telefoon '4486 -
KINDERFIETS 7 tot 12
jaar, ƒ89,—.
W. SLUYTER,
Koninginnelaan 37,
telefoon 4316.
Het eerste elftal van BDC krijgt zondag
De Vesting uit Naarden op bezoek. Hoe
wel de eerste wedstrijd met 4-1 door
BDC werd gewonnen, zal men nu toch
op wat meer tegenstand moeten reke
nen. De Vesting, ofschoon kansloos voor
de titel, kan nog hoop op de ranglijst
eindigen. De opstelling van het elftal
zal vanavond bekend worden gemaakt.
Het tweede en derde elftal zijn uitge
speeld. Het vierde en vijfde elftal zijn
zondag vrij, evenals het achtste.
Wel komt zondag BDC 6 in het veld en
wel in een uitwedstrijd tegen Hooglan-
derveen 4. Voor de bezoekers moet deze
wedstrijd niet al te veel problemen op-
I leveren. De eerste wedstrijd eindigde
overigens al in een 8-2 overwinning voor
BDC. Voor de Soester formatie komen
in het veld: B. Lieverse, G. Hagen W
Hogeveen, P. Surstedt, H. van Dijk O
Rijntalder, H. Westhof, R. Niisse' R
Smink, H. Dijkman.
Voor het in dezelfde afdeling uitkomen
de zevende elftal zijn de vooruitzichten
tegen het nog ongeslagen Soesterberg 4
wat minder gunstig, hoewel het zevende
een imposante reeks overwinningen ach
ter de rug heeft. Gezien de posities op
c!e ranglijst zal BDC niettemin blij mo
gen zijn met een gelijk spel. Het zevende
zal worden vertegenwoordigd door: H,
Butzelaar, J. Smeeing, G. Dorrestein, F.
v. d. Lugt, J. Kok, N. Hooft, M. Lenar-
duzzi, P. M. Hilhorst, B. Rademaker,
A. v. d. Wardt, A. v. d. Breemer, C. Re
bel, J. v. d. Kant en J. van Isselt.
Het bijna kampioen zijnde negende elf
tal krijgt zondag Soesterberg 5 op be
zoek. De eerste ontmoeting leverde al
een 4-2 zege op voor BDC, dat nu met
de volgende spelers in het veld komt:
G. Roest, E. Westerveld, K. Hilhorst, C.
Hilhorst, H. v. d. Lugt, N. Gros, B. v. d.
Lugt, A. van Megen, P. Jak, C. van
Hengstum, S. Bakker, J: de Ruigt en A.
Beijer.
Rilrlprriijklaan 1. Soest, telefoon 3029
Terwijl ieder voelt aan zijn uitgaven
dat het prijspeil stijgt, blijft de rege
ring maar volhouden dat zij een strak
prijsbeleid voert. Wij kunnen ervan
overtuigd zijn dat de minister van econ.
zaken de prijzen zoveel mogelijk in de
hand wil houden als hij maar toegeeft
d^t hem zoveel tussen de vingers door
glipt. Wanneer de prijzen van de
grondstoffen in het buitenland omhoog
gaan, zal geen fabrikant bereid zijn de
produktie tegen de oude prijs te verko
pen. En als hij dat wel doet of ge
dwongen wordt te doen, komt hij in
de rode cijfers.
Hij moet dan het bedrijf sluiten of aan
kloppen bij de regering om een krediet
met staatsgarantie. Met dat laatste is
in een aantal bedrijfstakken reeds een
begin gemaakt. Wij noemen de textiel
industrie, de scheepsbouw, de metaal
industrie. de confectie-industrie.
Het aantal bedrijfstakken dat deels
staatsafhankelijk wordt, zal toenemen
naarmate het prijsbeleid strakker blijft
of wordt. Zelfs de directie van de Her-
stelbank heeft moeten toegeven dat
naast de felle concurrentie binnen de
E.E.G. de prijsbeheersingsmaatregelen
de rentebiliteit van een aantal bedrijven
heeft aangetast. Daarmee ls tevens^ be
wezen dat de winsten van de bedrijven
nodig blijven voor kapitaalvorming en
via deze weg voor diepte-investeringen
teneinde de looninflatie en de toeneming
van de grondstoffenprijzen te kunnen
bestrijden.
Er wordt in Nederland ten onrechte ge
pronkt met processen tegen prijsopdrij-
vers. Het is niet anders dan en politieke
s+unt. De regering is nu eens weer ge
dwongen een prijsverhoging toe te laten
dan weer genoodzaakt te verklaren dat
beoaalde verhogingen toelaatbaar zijn
omdat zij niet onder de prijsregeling
vallen. Bijvoorbeeld retributies.
7o blijft het een dans rond het prijzen-
soook waarbij de overheid meer direct
hetrokken wordt naarmate het aantal
kredieten met staatsgarantie toeneemt.
Op het ogenblik zijn die met meer dan
bonderd miljoen gestegen. Eventuele
d°kking geschiedt met belastinggelden,
d'e ook prijsverhogend werken,
tiet zou wenselijk zijn dat het prijsbe
leid een duidelijker gezicht kreeg met
minder schijnargumenten. Het zou de
waarheid en waardigheid van politieke
uitspraken ten goede komen.
of uw gehele interieur...
Bij Ton Beuken kunt u terecht.
Ton Beuken geeft u adviezen, die
afgestemd zijn op uw stijlgevoel en
budget. Samen met u ontwerpt
Ton Beuken uw interieurplan.
inïerieurverzorging
Socsterbcrgsestraat 51 - Soest
t.o. busstation Soest
Telefoon 02955 - 2180
Aan de Bosstraat wordt morgenmiddag
de belangrijke derby gespeeld tussen
SEC, dat op de rand van het kampioen
schap staat, en VVZ, dat nog niet hele
maal veilig is. SEC kan bij verlies
van Huihorst het kampioenschap
morgen reeds behalen, mits men tenmin
ste zelf van VVZ wint. Maar de bezoe
kers zullen zich ongetwijfeld niet ter-
wille van een eventueel kampioenschap
van de tegenstander zonder meer naar
een nederlaag laten spelen.
De wedstrijd, die ongetwijfeld een groot
aantal toeschouwers zal trekken, begint
om vier uur. Aan de strijd gaat een da
mesvoetbalwedstrijden tussen een team
van SEC en een elftal van het Baarnse
Limvio vooraf.
Voor WZ komen in het veld: P. den
Breejen, G. v. d. Bovenkamp, M. van
Asch, H. G. v. d. Kraak, W. Ruizendaal,
A. v. d. Breemer, P. Brouwer, A. Schaap,
J. Brouwer, J. Akkerman, H. Brons, G.
v. d. Munt en J. Brouwer.
Het derde elftal treedt morgenmiddag
om vier uur aan tegen het al bijna kam
pioen zijnde Altius 5 uit Hilversum. Toch
zal VVZ ook in dit geval alles in het
werk stellen om het de aanstaande kam
pioenen zo lastig mogelijk te maken.
Het vierde elftal speelt morgen om twee
uur thuis tegen het Amersfoortse Cobu
Boys 4, waarvan eerder dit seizoen met
3-2 werd verloren en het vijfde komt
om vier uur uit tegen Woudenberg 4,
waarvan het zesde afgelopen zaterdag
met moeite wist te winnen. Het zesde
zelf speelt morgen tegen het laag ge
plaatste Cobu Boys 5 in Amersfoort en
zal zijn eerste plaats wellicht wel kun
nen waarmaken.
Het eerste elftal van Hees, dat zaterdag
machteloos in de aanval was tegen Lek-
vogels, mag nu thuis tegen Lopik pro
beren, een beter resultaat te behalen.
De Soestenaren moeten zonder meer tot
een overwinning komen, willen zij nog
een kans op het kampioenschap behou
den. Thuis is Hees echter nog steeds
sinds een paar jaar ongeslagen en ook
nu zal men wel van Lopik kunnen win
nen. De eerste ontmoeting eindigde in
een 1-0 zege voor Hees.
De wedstrijd begint om vier uur.
Het derde elftal van Hees gaat bij Baarn
2 op bezoek en zal het daar ongetwijfeld
erg moeilijk krijgen, ofschoon men de
eerste wedstrijd met 3-2 won. Deze ont
moeting begint om drie uur.
Programma zondag 3 mei
Tovers 4Meteoren 1, aanvang 14.00 uur.
Opstelling: dames R. Groen, M. Schaafs-
ma, M. Hollander, A. Venema, M.
Brandsma, W. Huurdeman en de heren
W. Wamsteker, H. Friebel, A. Haarmans,
W. Kraay, J. de Haard en F. v. d. Kuil.
VRIJDAG 1 MEI
19.30-22.30 uur Sportwedstrijden Soest-Soest (turnen cn basketball).
ZATERDAG 2 MEI
13.00-18.45 uur Sportwedstrijden Soest - Soest
(basketball - volleybal - badminton - handbal)
20.30-1.00 uur Feestavond m.m.v. D.J.'s Iemke Roos, Ray Cooper,
Pop-group Froggs LTD.
Het eeste elftal van SEC is komende
zondag vrij. Er zijn voor de Soestenaren
nog maar twee wedstrijden te spelen.
Wel komen zondag de reserves in het
veld. Na de nederlaag van afgelopen
zondag tegen het Gooi zal men het
ditmaal opnieuw zeer moeilijk krijgen in
de uitwedstrijd tegen het leidenende
Holland 2. De Utrechters hebben mo
menteel een voorsprong van twee pun
ten op SEC. Met een gelijk spel zullen
de Soestenaren een heel eind geholpen
zijn. Juist in dit belangrijke duel zal
SEC echter met een paar reserves moe
ten uitkomen, omdat drie spelers ge
blesseerd zijn. De opstelling is daarom
ook nog niet bekend. De wedstrijd be
gint om half twaalf.
Het vijfde elftal speelt zondag om
twaalf uur tegen Patria 3 uit Zeist.
Gezien de posities op de ranglijst moet
deze wedstrijd niet al te veel proble
men voor SEC opleveren, al speelde
men eerder dit seizoen met 4-4 gelijk.
Voor SEC komen in het veld: Kok, v.
d. Brink. Heinen, v. d. Linden. De Jong,
Westerveld, Tuenter, Wijnands, Rutten-
berg, Dasselaar en Veldhuizen.
Het zesde elftal speelt zondag thuis
tegen het Amersfoortse Quick 7. dat in
theorie nog op de bovenste plaats kan
komen. Ook deze wedstrijd begint om
twaalf uur. SEC wordt vertegenwoor
digd door: Groenesteijn, Brouwer, Wil
denburg, Tolboom. Belt, Kanters, Wil
denburg, Opmeer, Groenesteijn, Monnee
en van Doorn.
Voor de jeugd zijn de volgende wed
strijden vastgesteld: SEC jun. B-Ams-
vorde B (1.00 uur), SEC jun. C-Quick
E (2.45 uur), KVVA adsp. a-SEC a
(i.45 uur), KWA adsp. b-SEC b (1.45
uur), SEC adsp. ee-BDC ee (1.45 uur),
SEC adsp. f-Quick ee (1.45 uur), KWA
pup. 2-SEC 1 (1.45 uur), SEC pup.
2-KVVA 3 (12.15 uur), SEC pup. 3-Ach-
terveld 2 (1.00 uur), SEC pup lb-Wou-
denberg lb (12.15 uur). APWC 2b-SEC
2b (1.00 uur) en SEC 3b-KWA 6b.
9 9
o-ó-o-o
„De vierde Willem was gebult,
doch zagt van aard,
De vijfde is voor 't land geen oliekoek
meer waard,
Wijl hij zich door een mof zoo
schandelijk laat regeren.
Wat zal de spruit van zulk een
voorbeeld leeren?"
Dit, voor Oranje niet zo vleiende ge
dichtje stond in 1781 op de muren van
Amsterdam. Met de „spruit" werd de
oudste zoon van Prins Willem V, Prins
Willem Frederik, bedoeld. De vraag,
gesteld in de laatste regel van het
versje, werd in Amsterdam in 1813 her
haald, maar nu in een heel andere
stemming: „Wat is er geworden van
de zoon van de Stadhouder?"
Willem Frederik, streng opgevoed onder
toezicht van de plichtsgetrouwe moeder,
Wilhelmina van Pruisen, was inmiddels
een man geworden: werklustig en
schrander, koppig en vaak ongemakke
lijk, stug en gesloten van aard.
Op 30 november 1813 was de Prins in
Scheveningen geland. Den Haag ont
ving Oranje met veel enthousiasme,
maar zoon Willem anders dan zijn
vader wist, dat een Oranjegezind
Den Haag alleen niet voldoende was.
Wilde hij werkelijk „vaste voet" in Ne
derland krijgen, dan moest eerst de
stemming in Amsterdam vóór Oranje
zijn. De Prins van Oranje besloot daar
om eens poolshoogte te gaan nemen.
Op 2 december bezocht Willem Frederik
de hoofdstad. Het kersverse stadsbe
stuur stond bij de gemeentegrens de
nieuwe vorst op te wachten. De „Souve-
rein" de titel „Koning" werd pas
in 1815 verleend deed direct iets, dat
bij de Amsterdammers in goede aarde
viel: hij gaf het paleis op de Dam weer,
als gemeentehuis, aan de stad terug.
Door de Haarlemmerpoort deed de vorst
zijn intocht in de stad. Het werd een
ware zegetocht. Overal werd de Oran
jevorst door het talrijke publiek toe
gejuicht. De mensen drongen zo op, dat
het soms zeer moeilijk was om verder
te gaan.
Op 29 maart 1814 werd de grondwet
aangenomen en de dag daarop had in
Amsterdam de beëdiging en inhuldi
ging van Willem I plaats. Een nieuw
tijdperk ving aan. De invloed van Je
stad Amsterdam op de landspolitiek
was nihil en de stadsregering, die uit
zowel Protestanten als Katholieken be
stond en waarvan zelfs enkele Joodse
stadgenoten deel uitmaakten, wijdde
zich enkel en alleen aan gemeente
zaken. MaarAmsterdam was het
handeldrijven verleerd Om een frap
pant voorbeeld te noemen: men wist
niet eens hoe een schip voor de reis
naar Indië moest worden uitgerust.
Het was Koning Willem I, die de han
del telkens weer nieuwe impulsen gaf
en allerlei maatregelen trof om de
hoofdstad als handelsstad tot ontwik
keling te brengen. In 1814 werd de
Nederlandse Bank opgericht, daarna
de Nederlandse Handelmaatschappij.
Het Noordhollands kanaal werd ge
graven, Ooster- en Westerdok verrezen.
De sluis van het Noordhollands kanaal
tot het IJ kreeg met recht de naam
Willemsluis.. Ondanks dit alles zat er
niet veel groei in de stad. Het aantal
inwoners, in 1815 190.000 man, nam in
de daaropvolgende tien jaren slechts toe
tot 200.000 en in 1850 had de stad niet
meer dan 222.000 inwoners.
Het ging dus niet snel met de vooruit
gang van Amsterdam, hoe de Koning
ook zijn best deed om de stad weer de
oude glorie terug te geven.
De koppigheid van Koning Willem I
kwam duidelijk naar voren in zijn
houding tegenover de „afgescheidenen".
J0 uur STILLE TOCHT naar de fusillade plaats in Soester
berg, waar op 19 november 1942, 33 Nederlanders
werden gefusilleerd.
Verzamelen om 14.00 uur bij het hoofdgebouw van
de Vliegbasis. Uit Soest bereikbaar via de Van
Weerden Poelmanweg.
Medewerking door het Soesterbergs Gemengd Koor.
VLAGGEN HALFSTOK
STILLE TOCHT naar het monument bij Braamhage.
Vertrek van het Kerkplein nabij de Petrus en Paulus
Kerk en van de Julianalaan, nabij de Chr. Gerefor
meerde Kerk. Medewerking van het Mannenkoor
„Apollo".
18.00 uur tot
zonsondergang
19.30 uur
19.45 uur tot
30 seconden
vóór 20.00 uur
20.00 - 20.02 uur
21.00 uur
KLOKGELUI van alle kerken.
STILTE
HERDENKINGSBIJEENKOMST in de Julianakerk
aan de Julianalaan.
Medewerking verlenen de koren:
Mannenkoor „Apollo", o.l.v. G. van de Schepop;
het „Paleiskoor", o.l.v. L. J. Meijer;
het gemengd koor „Sursum Corda", o.l.v. L. J.
Meijer.
Solisten:
Martien Dorresteyn, barriton;
Gert Muts, orgel en piano;
Anne Holtrop, declamatie.
De herdenkingsrede zal gehouden worden door
mevr. F. Grandia-Smits.
08.00 uur BEVRIJDINGSSCHOTEN.
09.15 uur STERMARS DOOR SOEST naar de speelweide aan
de Prins Bemhardlaan door de Soester Harmonie
P.O.V. met majorettes, het Groot Gaasbekergilde met
tamboers en hoornblazers en de drumband „Olympia".
MUZIKALE SHOW door de Soester Harmonie P.V.O.,
het Groot Gaasbekergilde, de drumband „Olympia"
en de Soester Boeren Dansgroep met een folkloris
tisch dansprogramma.
DROPPEN VAN PARACHUTISTEN op de speelweide.
JEUGD-SPORTWEDSTRIJDEN op de BDC-velden
aan de Bosstraat. Programma: hardlopen, balwerpen
en hoogspringen. Leeftijden: 7 tot en met 17 jaar.
Mooie prijzen. Deelname vrij. Inschrijven: Irenelaan 36
tot 29 april.
KUNSTMARKT aan de Parallelweg.
TAPTOE op het parkeerterrein aan de Neerweg, ter
zijde van en achter de Oude Kerk.
Medewerking verlenen de Soester Harmonie P.V.O.
en de drumbands „Olympia" en „Crescendo".
21.30 uur AFSCHIETEN VAN VUURPIJLEN van de Eng.
20.00 uur KARNAVALSAVOND in de grote zaal van het Ver
enigingsgebouw op zaterdag 2 mei.
Georganiseerd door de Karnavalsvereniging Soest.
Toegang: ƒ4,voor niet-leden.
2,voor leden.
Voorverkoop kaarten: Middelwijkstraat 26.
Van woensdag 29 april tot en met woensdag 6 mei zal in de zaal
van de bibliotheek op de Eng een bevrijdingstentoonstelling gehouden
worden.
10.00- 11.30 uur
10.45—11.30 uur
14.00- 16.30 uur
vanaf 10.00 uur
20.15-21.00 uur
Onder leiding van Ds. Hendrik de Cock
had een aantal mensen zich in oktober
1834 afgescheiden van de Hervormde
Kerk. Dit voorbeeld in het Groninger
plaatsje Ulrum vond op tal van plaat
sen in ons land navolging. De „afge
scheidenen", die omdat de meeste
aanhangers uit eenvoudige mensen be
stonden ook wel „kleine luyden"
werden genoemd, konden zich niet lan
ger verenigen met de gang van zaken
in de Hervormde Kerk, alwaar vol
gens hun mening niet meer de „rech
te leer" werd gepredikt.
In 1836 hielpen de afgescheidenen hun
eerste Synode in Amsterdam.
Tegen deze beweging op kerkelijk ter
rein traden Koning en overheid in let
terlijke zin in het geweer.
Op grond van artikel 291 van het Wet
boek van Strafrecht, waarin toestem
ming tot het oprichten van een gods
dienstig genootschap werd geëist, wer
den de samenkomsten der „Coccejanen",
zoals de afgescheidenen ook wel spot
tend werden genoemd, met militair ge
weld uiteengedreven. Aanhangers van
de afscheiding kregen voor straf in
kwartiering. Predikanten, die in de
verboden samenkomsten voorgingen,
werden beboet. De eenvoudige lieden
kregen het zwaar te verduren. Steun
van welke autoriteit dan ook konden ze
niet verwachten. Toch waren er wel
vooraanstaande mensen, die het voor
de „kleine luyden" opnamen. Een van
hen was de Amsterdamse advocaat mr.
Anne Maurits Cornelis van Hall, die
vaak pro Deo op terechtzittingen voor
de „afscheidenen" pleitte.
Na het aftreden van Koning Willem I
kwam er een eind aan de vervolging.
Koning Willem II zond direct na zijn
troonbestijging de volgende circulaire
rond:
„De Koning verlangt, dat de militaire
macht niet meer gebezigd wordt om de
bijeenkomsten der Afgescheidenen tegen
te gaan, en dat de troepen, welke daar
toe thans nog op enkele plaatsen gede
tacheerd zijn, worden ingetrokken".
Spoedig daarna werd de afgescheiden
groepering erkend als kerkgenootschap.
Verscheidene mannen uit deze kringen
hebben later deelgenomen aan het be
sturen van de stad Amsterdam, zelfs
als burgemeester.
Het aftreden van Koning Willem I was
het gevolg van zijn huwelijk met de
Katholieke Gravin d'Oultremont. Op 7
oktober 1840 was in paleis Het Loo de
hele koninklijke familie bij elkaar. De
Koning deed afstand van de troon ten
behoeve van zijr. zoon, de wel zeer
populaire Prins van Oranje, de held
van Waterloo.
Nog maar enkele jaren aan de regering
zat Koning Willem II echter al tot over
zijn oren in de staatkundige moeilijk
heden.
In 1846 was in Amsterdam opgericht
de vereniging „De Amstelsociëteit", met
het doel „politieke en sociale vraag
stukken onderling te bespreken".
De aanvankelijk neutrale vereniging
ontpopte zich bij de verkiezingen in
september 1847 echter als Liberale kies
vereniging. De Liberalen streefden, on
der leiding van de jonge Leidse hoog
leraar Thorbecke, naar grondwetsher
ziening. De Liberalen hadden bezwa
ren tegen de geheimhouding, willekeur
en geldverspilling in regeringsaange
legenheden. Verder vonden zij het mo
narchaal gezag te hoog opgevoerd en
wilden zij de ministers verantwoordelijk
stellen. Koning Willem II voelde daar
niet veel voor en ook zijn ministers niet.
De omstandigheden in Europa waren
echter van dien aard, dat een regerend
vorst zich niet al te zeer moest afvragen
wat hij zelf wilde, maar beter kon in
formeren naar de wil van zijn onder
danen. In Italië gistte het, in Duitsland
was volop revolutie en uit Parijs kwa
men zeer alarmerende berichten. Het
Handelsblad publiceerde een hoofdar
tikel onder de titel „Lessen uit Parijs"
en drong aan op toegeven van de re
gering. In Amsterdam verschenen plak
katen op de muren met de ondubbel
zinnige tekst: „Leve de Republiek! Weg
met de Koning, de Ministers en de Sta-
ten-Generaal!"
Op de Dam verzamelde zich een men
senmenigte, opgeroepen door de „Ver
eniging tot zedelijke beschaving der
klasse", een groep arbeiders, waaronder
enkele Duitse kleinhandelaren, die zich
Socialisten of Communisten noemden.
De groep stond in contact met de Lon-
dense arbeidersvereniging.
Toch verliep het revolutiejaar 1848 in
ons land zonder bloedvergieten en dat
was op de eerste plaats te danken aan
de Koning zelf. Koning Willem II ont
bood zonder dat zijn ministers dat
wisten de voorzitter van de Kamer
en deelde hem mee bereid te zijn in te
stemmen met de herziening van de
Grondwet.
De ministers namen hierop ontslag en
tegenover buitenlandse diplomaten ver
klaarde de Koning: „U ziet hier voor u
een man, die in vier en twintig uren
van zeer Conservatief zeer Liberaal is
geworden
De nieuwe Grondwet en de daaruit
volgende gemeentewet 1851 regelden
ook het gemeentebestuur, want voor
taan werd van „gemeenten" gesproken,
of dat nu de stad Amsterdam betrof of
het kleinste dorp op het platteland.
De door de Kroon benoemde burgemees
ter vormde met de door de Raad ge
kozen wethouders het dagelijks gemeen
tebestuur. De Raad werd echter het
hoofd van de gemeente.
Deze Raad werd voortaan rechtstreeks
door de burgers gekozen, het kiescollege
werd afgeschaft. De gemeente werd
dus geregeerd door haar eigen burgers.
Betekende dit nu, dat werkelijk alle
burgers invloed hadden op het gemeen
tebestuur Volstrekt nietWil men,
zo werd geredeneerd, een gemeenteraad
kiezen, dan moet men niet alleen be
langstelling voor gemeentezaken hebben,
maar moet men er ook verstand van
hebbenEn op grond van deze rede
nering werd helaas, bij het verlenen van
stemrecht, niet gelet op capaciteiten,
doch opwelstand. Derhalve werd
aan de kleine burger het kierrecht ont
houden en had nog steeds de zij het
liberale gegoede burgerij het voor
het zeggen
Wat het landbestuur betreft, werd be
paald, dat de Kroon in het Huis van
Oranje-Nassau in de mannelijke en
vrouwelijke linie erfelijk zou zijn. De
uitvoerende macht werd in handen van
de Koning gelegd. De wetgevende
macht moest hij delen met de Staten-
Generaal. Deze Staten-Generaal be
stonden voortaan uit een Eerste Kamer
van 39 leden en een Tweede Kamer,
waarvan het aantal leden werd be
paald door het aantal inwoners, n.1.
één lid per 45.000 inwoners. De leden
Amalialaan 19-21
Telefoon 02154-2323
van de Eerste Kamer worden voortaan
gekozen door de Provinciale Staten en
die van de Tweede Kamer (en ook die
van de Provinciale Staten) door de kie
zers. De zittingsperiode werd gesteld
op 4 jaren.
Een Raad van State diende de Koning
van advies en een Rekenkamer hield
toezicht op de financiën.
Zelfs „revolutionnairen" waren tevreden
gesteld. Een groep arbeiders begaf zich
naar het koninklijk paleis om de vorst
te danken voor zijn „ruimdenkende be
slissing" betreffende de grondwetsher
ziening. Koning Willem II schudde har
telijk de hand van de aanvoerder van
het groepje, de revolutionnaire journa
list Adriaan van Bevervoorde, ondanks
het feit, dat deze laatste nog een ver
oordeling te goed had omdat hij in een
pamflet de minister van justitie, mr.
Floris Adriaan van Hall, had beledigd.
Voorjaar 1849 overleed de zo gewaar
deerde Koning Willem II. Het beste
bewijs voor zijn populariteit was wel
de bonte samenstelling van de stoet,
die hem op zijn laatste gang vergezelde:
Kunstenaars, bouwmeesters, arbeiders
en adellijke lieden. De Held van Water
loo was niet meer
Tijdens een bijeenkomst met het perso
neel en een afscheidsreceptie heeft de
heer J. B. J. Kagenaar woensdag af
scheid genomen als chef van het huis
vestingsbureau te Soest. De heer Kage
naar is sinds april 1965 chef van het
bureau. Voordien was hij als ambtenaar
aan het huisvestingsbureau verbonden,
zulks vanaf 1947.
Gemeentesecretaris H. Borreman bood
de heer Kagenaar namens het personeel
bij zijn afscheid een schemerlamp en
een encyclopedie aan. Namens het ge
meentebestuur kreeg de heer Kagenaar
een tuinstoel aangeboden. De directeur
van het huisvestingsbureau, de heer Van
Hal honoreerde de verdiensten van de
scheidende chef met een tafelaansteker.
Ook de burgemeester is bij de afscheidi-
receptie aanwezig geweest.
De New Yorkse beurs wordt vaak be
schouwd als de weerspiegeling van de
gemoedstoestand van de Verenigde Sta
ten. De koersen zijn daar gezakt tot een
dieptepunt als toen president Kennedy
werd vermoord en we mogen dus aan
nemen dat de V.S. de toekomst niet op
timistisch inzien. En misschien zelfs d«
vooruitzichten van de regering-Nixon
maar als heel matig kwalificeren.
Washington staat voor de moeilijke
keus of het al dan niet Cambodja te
hulp snelt. Duidelijk is dat de Vietcong
en Noordviëtnamese legereenheden het
land onder de voet lopen als geen hulp
komt. Weliswaar wordt met name door
de Indonesische minister van buitenland
se zaken ijverig gewerkt aan een Azia
tisch beraad over de kwestie, maar het
is zonneklaar dat als dit al iets op
levert Cambodja niet valt te redden.
Zomin als met een paar vliegtuigla
dingen buitgemaakte wapens die uit
Saigon zijn opgestuurd. Zelfs als de
V.S. de enorme hoeveelheid wapens
zouden sturen die generaal Lon Nol
schijnt te vragen, dan betekent dit nog
niets. Er zijn geoefende manschappen
nodig om die wapens ook effect te ver
lenen en die heeft men niet in Pnomh
Penh.
Wat zeggen nu de militairen in Wash
ington? Die zien er iets in om inderdaad
een Amerkaans offensief in Cambodja
te beginnen dat als heilzaam neven
effect zou hebben dat er ook een eind
komt aan de Viëtcongaanvallen vanuit
Cambodja in Zuid-Viëtnam. Dat klinkt
vrij logisch, maar we moeten daarbij
uitgaan van de mogelijkheid dat het
enige Amerikaanse divisies inderdaad
lukt even Cambodja te „zuiveren". Maar
wie gelooft dat nu echt? De politici in
meerderheid kennelijk niet: de machtige
senaatscommissie voor buitenlandse be
trekkingen heeft al volgens voorzit
ter Fulbright nagenoeg unaniem nee
gezegd.
Voor Nixon is nog een extra-moeilijk
heid dat net de Chinezen weer bereid
schijnen tot een gesprek in Warschau,
waarbij behalve Viëtnam ook belang
rijke zaken als de nieuwe kernraketten
aan de orde kunnen komen. Verhevigt
hij de oorlog in zuidoost Azië dan ver
speelt hij ook die gesprekskans.
En hoe zit het met zijn eigen op Guam
afgekondigde doctrine dat de Aziatische
landen in de eerste plaats zichzelf moe
ten helpen? Nog zwaarder weegt voor
Nixon dat hij zijn aanzien in eigen land
voornamelijk dankt aan de overtuiging
bij de Amerikanen dat hun president
inderdaad kans zal zien het land los te
maken uit de Viëtnamese oorlog.
Dat geloof slinkt al een beetje, maar
het is geheel verdwenen als hij juist in
Cambodja een tweede Viëtnam zou be
ginnen. Aan de andere kant mag hij
overwegen dat als hij Cambodje niet
helpt Prins Sihanouk binnen afzienbare
tijd terug is met Viëtcong en Pathet Lao
als bondgenoten in een niet langer
neutraal maar aan de communistische
kant staand land. Wat nog van Laos,
het land ten noorden van Cambodja,
vrij was van de communisten kan dan
ook wel opgegeven worden en in Viët
nam wordt de toestand er ook al niet
beter op.
Nixon kan bijna niets kiezen of hij
wordt er slechter op en de mannen aan
de beurs hebben hun sombere conclu
sie al getrokken: het is misère.
ÉMÉ
