NINA
RICCI
NIEUWE LOONGOLVEN ONVERMIJDBAAR
MAZDA
U KUNT NIET
ALLES WETEN
HUURVERW ARRING
DE DEMENTE BEJAARDEN
Fa. Spijker
EINDE VAN 80 JAAR SCHOOLSTRIJD
r. a. hofman
VESPA CIA0
De Witte Pompen
1 EG vSETTfN
Garage ,DE SOESTER'
Marchal Pruikenboetiek
Niet alle psychische stoornissen berusten op dementie
Defaitisme bij beoordeling
bejaardenproblematiek
Echt goud
heeft stijl.
Stichting Federatieve Raad voor het Bejaardenwerk
Soest
Bejaardengymnastiek
198,50
Uw R@s§rder staat
klaar bij
Js Gouden Ssiaar"
Welfare-werk onder
bejaarden
Spreekuren
wijkhoofden
Kuyper wachtte met sterven
Wereldberoemd
Parfum
Parfum Léger en
Eau de Toilette
VAN AMERONGEN
verzekeringen
beleggingen
hypotheken
financieringen
Chr. Blindenhulp
„De Fakkels Bijeen"
Parkeerexcessen op de
nieuwe Beckeringhstraat
te.lt de werknemerswereld al goeddeels een voorschot genomen op do loons
verhoging voor 1971, alhoewel er h(j de onderhandelingen voor de toekomst nau-
„elöks meer over aal worden gesproken. Velen hebben die ƒ400,- ot de eerste
beUt daarvan, geïncasseerd als cen nabctaling va„ (e compensatie v00r
recente kostenstijging.
De bouwvakkers bijvoorbeeld hebben al
aangekondigd dat er volgend jaar zeven
procent verhoging van loon moet komen
plus compensatie voor de prijsstijging
plus verbetering van andere arbeids
voorwaarden.
Het is nog maar een eerste aanzet van
de loononrust die ons wacht en die van
blijvende aard is. Het moge zo zijn dat
de centrale werknemersorganisaties de
grote gevaren van nieuwe loongolven
duidelijk zien, zij zullen de vloed niet
meer kunnen keren, ook al hebben zij
om vijf voor twaalf het loonoverleg her
vat. De heer Kloos heeft verklaard dat
men wel richtlijnen kan geven maar Jat
mensen en organisaties steeds mondiger
en onafhankelijker worden. De 400,
acties uit Rotterdam, die alles en ieder
een meesleepten en die buiten de cen
trales omgingen, spreken in dit verband
boekdelen.
Regering in een moeilijke positie
De aversie van de werknemerscentrales
tegen artikel 8 van de loonwet, die nu
met hulp van de S.E.R. gehonoreerd
wordt, heeft verschillende zeer nare ge
volgen. Om te beginnen heeft het sa
menspel van werkgevers en -nemers de
regering in een moeilijke positie gema
noeuvreerd. Naast de vrije lonen wor
den immers nu ook de vrije prijzen ge
predikt waarmee de grote ondernemin
gen eigenlijk een vrijbrief wensen om
het inflatiespook vrij te laten rondwaren
totdat het door het sociaal-economisch
leven zelf tot rust wordt gebracht.
vanaf ƒ6595.— Inc.], R.T.W
;:Öfi. dealer voor So.est, Baarn en A'foort
jfr r-, - -
aanstraal- Telefoon 3865 ■- Soest
Nu het weer tyd voor de koolsoorten
wordt, zal menige huisvrouw die niet
veel tijd voor koken heeft, de rode kool
nogal eens overslaan, omdat het zolang
duurt voor die gaar is. Maar ook rode
kool kan in een drie kwartier gaar zijn!
Als u de azijn en de zure appelen er
maar pas indoet wanneer de kool gaar
is. Zure stoffen houden het vlug gaar
worden nl. tegen.
Hoe reinigt u verf? - Verf kunt u het
beste reinigen met een lauw zeepsopje
en daarna afnemen met water, waarin
u een scheut ammonia gedaan hebt.
Melk Is een xiitstekende voedingsbodem
voor bacteriën en virussen. Drink ze
daarom nooit „rauw".
Geef uw scheerapparaat eens in het
kwartaal een grote beurt en maak het
die dag niet alleen grondig schoon na
het gebruik, maar borstel bovendien
onderdeeltjes met alcohol.
Lever, hom en kuit behoren to de bes
te delen van de vis, ze zijn rijk aan
vitamines en zouten, gooi ze dus niet
weg.
Grootste collectie synthetische pruiken
Handgeknoopte pruiken en haarstukjes
(100% haar)
Beetzlaan 74 - Soest - Telefoon 3990
Hoe gevaarlijk dit is hebben wij in de
V.S. van Amerika gezien, waar zelfs bij
een recessie de inflatie voortholde. De
regering is echter ook verantwoordelijk
yoor de welvaart van zelfstandigen, be
jaarden en andere groepen. Zij kan dus
lonen en prijzen niet de vrije teugel
laten. Het kabinet is echter nog extra
gebonden door de naderende verkiezin
gen en zal geen straffe maatregelen aan
durven uit vrees voor een politieke aan
slag op het leven van de regeringspar
tijen. De regering zou eerst een afwach
tende houding kunnen aannemen om in
te grijpen met een prijsstop en een loon-
pauze wanneer de zaak uit de hand
dreigt te lopen. Maar dan is het meestal
al te laat.
Gevolgen
De voortdurende hoogconjunctuur en de
ontwikkeling in de buurlanden, vooral
in west-Duitsland, spelen het stellen
van nieuwe eisen in de kaart. In de
bondsrepubliek dreigt ook al een loon-
ronde van tien tot twaalf procent. In
dien de brutostijging hier beperkt wordt
tot zeven a tien procent dan loopt deze
in afzonderlijke contracten ook spoedig
verder uit.
Een loonsverhoging van acht procent be
tekent in werkelijkheid een reële wel
vaartsverbetering van circa twee pro
cent en niemand spreekt daarbij nog
over een aanpassing van de loonstijging
aan de ontwikkeling van de producti
viteit.
Het moeilijke punt voor de regering en
de centrale bonden is dat noch de een
noch de ander de zaak van de lonen
pn prijzen meer in de hand heeft. De
kapitaalintensieve bedrijven zijn de kop
lopers bij het uitstippelen van het ko
mend loonniveau. Bij een krappe ar
beidsmarkt is het gehele bedrijfsleven
gedwongen daar in mee te gaan. Reeds
is de situatie nu zo dat het geschetste
proces zich wel in sterker mate zal kun
nen openbaren dan wij hebben ge
schilderd, maar niet op een beperkter
schaal. De gevolgen voor de maatschap
pij-ontwikkeling zullen wij onder ogen
moeten zien.
Consumptie-vermeerdering
Nieuwe loonverhogingen met duidelijke
zichbare inflatie-tendenzen zullen de
consumptie-vermeerdering extra opja
gen. Iedereen zal er naar streven zoveel
mogelijk geld it. goederen om te zet
ten. Enerzijds zal de arbeidsschaarste er
door worden vergroot, terwijl deze in
Nederland reeds het grootste is van
Europa. De reële loonstijging zal daar
door wellicht tegenvallen waardoor de
arbeidsonrust weer toeneemt.
De arbeidsintensieve bedrijfstakken zul
len hun lasten zien stijgen. De uitval
van randbedrijven en zwakke eenheden-
zal toenemen. Kleine maar ook grotere
bedrijven zullen hun deuren sluiten.
Een deel van hen zal het vege lijf nog
wel redden door zich te laten opkopen
door een sterke onderneming. In het al
gemeen zal de rendabiliteit in het be
drijfsleven dalen omdat een goed deel
van de verwachte winst dcor kosten
stijging wordt afgeroomd. Door het be
drijfsleven opgenomen leningen voor
lange of middellange termijn vertragen
de groeimogelijkheden omdat er geen
of minder investeringen beschikbaar zijn
voor expansie of rationalisatie.
De invloed van buitenlandse concerns op
het binnenlands bedrijfsgebeuren zal
weer toenemen, waardoor de deviezen
pot nadelig zal worden beïnvloed.
Daarnaast is het duidelijk dat bij de
voorspelde ontwikkeling de import
steeds meer de export zal overtreffen.
Want hoe wii ook tegen de forse loon-
eruptiés opkijken, het is onmogelijk om
deze vloedgolven door stijgende produk-
tiviteit te dekken. Met dit beeld voor
ogen zullen wij het jaareinde ditmaal
tegemoet treden met de wetenschap Cit
de wal van 1971 het schip van 1970 wel
zal moeten keren.
Belastingverhoging
De regering heeft het voornemen de ko
mende geldinjecties door stijgende be
lastingen af te romen. De vakbeweging
wil aan haar leden plannen voorleggen
om een stijgende belastingdruk te aan
vaarden met het doel meer geld be
schikbaar te krijgen voor onderwijs, mi
lieuhygiëne en andere collectieve voor
zieningen.
Wij zijn allen verveld var goede voor
nemens' om tot het uiterste te gaan met
behoud van een stijgend welvaartspa-
tróon.
Maar ieder voelt dat de ander een tij
gend stuk verantwoordelijkheid voor
het geheel op een ander tracht af te
schuiven. Men schuift en verschuift zo
lang dat men steeds meer beslissings
macht in handen van de. staat legt. Onze
op private eigendom en dito verant
woordelijkheid gebouwde maatschappij
ondergraaft haar eigen fundamenten. De
uitkomst zou wel eens ontnuchterend
kunnen werken.
Het is bekend dat de aanpassingen van hu
ren van vooroorlogse huizen aan het be
staande prijspeil plaats vinden via jaar
lijkse door de minister toegelaten huur
verhogingen, welke niet verplicht zijn.
In verband met de inflatie en de ver
dere kostenstijging zal deze verhoging
in 1971 zeven procent bedragen. Nu
zijn intussen de onderhoudskosten voor
huizen zo hoog opgelopen dat geen ei
genaar er meer aan denkt een huis
voor een op vooroorlogse prijzen geba
seerde huur nog te verhuren, tenzij men
met een woningbouwcorporatie te doen
heeft die zich de verkrotting van haar
eigen bezit praktisch ten doel stelt.
Leeggekomen oude huizen worden dus
verkocht, maar er zijn meer liefhebbers
met onvoldoende middelen dan kopers
met voldoende kapitaal. De koopmarkt
voor huizen wordt dus steeds ruimer,
de huurmarkt krimpt in.
Om aan deze toestand een einde te ma
ken wil minister Schut nu de gelegen
heid scheppen de huren van huizen die
tussen 1920 en 1940 gebouwd zijn, te
verhogen wanneer zij leeg komen.
Huurder en verhuurder moeten het dan
eens zijn over een hogere huur of er
moet een gunstig advies zijn van de
huuradviescommissie. Bij woningcor
poraties kan periodiek een huuraanpas-
sing plaatsvinden. Hier krijgt zelfs de
minister nog zeggenschap.
Het is duidelijk dat men bezig is zich
met het huurbeleid in een onontwarba
re knoop te wikkelen, waarbij velen
zich voortdurend onbehaaglijk zullen
voelen. Het onbehagen zal zich nu eens
aan huurders- dan weer aan verhuur
derszijde openbaren.
De huurovereenkomst wordt nu en
straks verpakt in een raamwerk van
zoveel voorbehoud en vrijblijvendheid
met zoveel bevoegdheden van colleges
en overheden, die met deze zuiver pr -
vaatrechtelijke zaak in wezen niets te
maken hebben, dat de verhuur van hui
zen volkomen onaantrekkelijk w0J"cl'- se'
maakt voorzover dit niet reeds het ge
val te.
De zorg voor geestelijk gestoorde bejaarden laat in ons land nog veel te wensen
over. Dat blijkt vooral uit het ontstellend gebrek aan goede voorzieningen voor
deze groep bejaarden. Sommige demente bejaarden worden verzorgd in be
jaardentehuizen, waar zij eigenlijk niet thuishoren, vele ernstige gevallen ver
blijven in gewone psychiatrische inrichtingen, hetgeen al evenmin een gelukkige
situatie is.
Een en ander wil niet zeggen, dat oudere mensen met psychische stoornissen alleen
maar in een inrichting kunnen worden verpleegd en behandeld. Vaak wordt er te
defaitistisch gedacht over de herstelkansen van psychisch gestoorde bejaarden.
Vele bejaarden lijden aan ernstige depressies, waaruit zich echter niet altiid een
blijvende dementie behoeft te ontwikkelen, indien men althans de betrokkene
tijdig behandelt.
dacht en juist dit defaitisme bij de be
oordeling van de problematiek van de
oudere mens is een groot gevaar. Het
gaat niet aan om. ouderdomsgebreken
altijd te zien als onontkoombare zaken,
waarbij men zich maar heeft neer te
leggen.
Vele bejaarden lijden aan neerslachtig
heid of zwaarmoedigheid. Zwaarmoedig
heid is een ernstige psychische ziekte,
maar ze is wèl behandelbaar. Het is
daarom volkomen onjuist om bejaarden
die „diep in de put zitten" als hopeloze
gevallen af te schrijven. Juist door deze
mensen maatschappelijk te verwaarlo
zen en hen daarmee in een geestelijk
isolement te drijven, ontneemt men hen
de kans de gezonde kanten van hun
persoonlijkheid tot gelding te brengen.
Men helpt zijn medemensen niet door
hen als „hopeloos geval" terzijde te
schuiven en het is daarom bijzonder
tragisch dat deze waarheid in onze sa
menleving nog regelmatig wordt gene
geerd, zeker wanneer het bejaarde men
sen betreft.
Juist oudere mensen hebben vaak be
hoefte aan contact, bemoediging, stimu
lering, en men doet hen dan ook schro
melijk tekort wanneer men hun neer
slachtigheid gaar. interpreteren als een
ongeneeslijke ziekte, die nu eenmaal bij
hun leeftijd hoort. Het psychiatertje
spelen kan men beter overlaten aan de
zenuwartsen zelf, die gelukking wèl in
zien dat een tijdelijke depressie iets an
ders is dan een blijvende dementie.
Naar ruwe schatting behoort ongeveer
2% van de boven-de-vijfenzestigers tot
de groep van dementerende bejaarden,
bejaarden dus die door ouderdomsziek
ten van de hersenen huil- geestelijke
vermogens langzamerhand verliezen. On
der dementie, een bekend psychiatrisch
begrip, wordt verstaan het optreden van
ziekelijke achteruitgang in het intellec
tueel vermogen.
Demensie treft men niet alleen bij ou
dere mensen aan. Bij jongere mensen,
die door hersenbeschadiging worden ge
troffen, treft men deze ernstige ziekte
eveneens aan. In de laatste tien jaar
doet zich dit verschijnsel trouwens in
steeds sterkere mate voor, nu vele men
sen door verkeersongevallen hersenbe
schadiging oplopen.
Vaak worden demente bejaarden, voor
al in de beginfase van hun ziekte, zo
veel mogelijk thuis verpleegd en ver
zorgd. Maar wanneer het gedrag van de
patiënt „vreemder" wordt, of wanneer
bijvoorbeeld de huwelijkspartner over
lijdt, is opname in een inrichting niet
zelden noodzakelijk. Het wordt dan cen
moeilijke zaak om een plaats in een
inrichting voor demente bejaarden te
vinden, want er bestaat nog steedr een
groot tekort aan dit soort inrichtingen.
Schijn-dement
Helaas werden sommige bejaarden voor
„dement" versleten zonder dat ze dit
in feite zijn. Zij vertonen misschien wel
bepaalde symtonen van deze ziekte
(overdreven angst, sterke vergeestach-
tigheid e.d.), maar de werkelijke moei
lijkheden zijn van andere aard en ko
men bij grondig medisch onderzoek ook
meestal wel aan het licht.
Zo kunnen sommige lichamelijke kwa
len een zodanige invloed, op iemand uit
oefenen, dat hij psychisch van slag af
raakt. Is zo iemand reeds bejaard of
hoog bejaard, dan wordt er al heel
gauw gezegd „dat opa bezig is zijn ver
stand te verliezen."
Suikerziekte, nierziekte, bloedarmoede
zijn bijvoorbeeld lichamelijke kwalen
die zulk een invloed op de psyché kun
nen uitoefenen. Vooral bejaarde lij
ders aan deze kwaal kunnen zich dan
gedragen alsof zij dement zijn gewor
den, zonder dat di* in feite het geval is.
Wanneer een bejaarcië dergelijke psy
chische stoornissen vertoont, is een eer
ste vereiste dat hij eens goed wordt on
derzocht. Want wordt de lichamelijke
ziekte niet bestreden, dan bestaat in
derdaad de kans dat de betrokkenen
dement worden!
Hopeloos geval?
Maar dan ook wanneer er geen lichame-
melijke kwalen aanwijsbaar zijn, dën
nog behoeven geestelijke stoornissen bij
bejaarden nier altijd te berusten op de^
mentie. Helaas' wordt dit wel vaak g.-
Alleen echt goud
heeft allure. Alleen
echt, oprecht goud
heeft waarachtige
stijl. Kies echt goud
bij de vakman:
Graveren klaar terwijl u wacht
Horloger - Juwelier - Opticien
Soesterbergsestraat 26, telefoon 2982.
De eerstvolgende cursussen bejaarden
gymnastiek in „Eltheto", Soest-Zuid en in
het Anna Paulowna Huis, Burgemeester
Grothestraat, zullen resp. op dinsdag 22
en woensdag 23 december a.s. beginnen.
Ook deze cursussen zullen weer bestaan
uit 8 lessen, waarvoor het totale cursus
geld 5,per persoon bedraagt.
Deze cursussen zullen op dinsdag 29 en
woensdag 30 december 1 maal worden
onderbroken en worden dan op dinsdag
5 en woensdag 6 januari 1971 voortgezet.
Gelegenheid tot aanmelding voor deze
cursussen staat open bij mevrouw A. M.
Mulders-de Klerk, Kerkpad N.Z. 54, tel.
3662; mevrouw J. W. M. Gemen-Kalk-
man, Kerkpad Z.Z. 84, tel. 2947 en
mevrouw A. A. Nagtegaal-Bijlsma, Pias-
weg 52, tel. 3202.
Overwogen wordt een afzonderlijke cur
sus te beginnen met wat zwaardere, dus
minder eenvoudige oefeningen, eveneens
onder leiding van mevrouw H. E. Bruins.
De indruk bestaat dat hiervoor belang
stelling is. Dezelfde dames verzorgen
gaarne de aanmeldingen voor deze mo
gelijke nieuwe cursus.
Tot eventuele deelneming zal men zeer
zeker alleen na overleg met de huis
arts mogen besluiten.
Voor het behoud van vitaliteit en be
wegelijkheid is gymnastiek/bewegings
leer voor de oudere mens zeer aanbeve
lenswaardig.
helium sportrtfwiel, 4 versnellingen
Kerkstraat 3, telefoon 2030
Een aantal Blokhoofden van de Bejaar-
denwacht heeft zich onder leiding van
Roode Kruis en Zonnebloem bekwaamd
in het Welfare-werk, speciaal gericht op
bejaarden.
Wil men op deze dames een beroep doen
om hetzij in klein-, hetzij in groter ver
band van dit welfare-werk gebruik te
maken, dan kan men zich vervoegen bij
de Wijkhoofden van de Bejaardenwacht
tw. te Soestdijk bij mevrouw A. J. v. d.
Steen-Panjer. Dr. Rupertlaar. 21, tel.
5127; voor Soest-midden bij mevrouw
J. W. Gemen-Kalkman, Kerkpad Z.Z. 84,
tel. 2947 en voor Soest-zuid bij mevrouw
A. A. Nagtegaal-Bijlsma, Plasweg 52, tel.
3202, of tot de contactadressen van het
Roode Kruis: mevrouw J. Thomas-v.
Geelkerken, Eigendomsweg 104, tel. 2865;
mevrouw A. I. M. Bergers-Slager, Vin-
kenweg 20, tel. 6627 of van de Zonne
bloem: mevrouw M. J. Westerveld-
Higler, Braamweg 78, tel. 5329.
Onder Welfare-werk wordt verstaan:
handwerken en andere creatieve han
denarbeid.
Soestdijk: mevrouw A. M. Mulders-de
Klerk, Kerkpad N.Z. 54, tel. 3662, thuis
op dinsdagmiddags, van 3 tot 4 uur.
Telefonisch bereikbaar overdag dagelijks,
behalve gedurende de weekends en op
feestdagen.
Mevrouw A. J. v. d. Steen-Panjer, Dr.
Rupertlaan 21, tel. 5127, speciaal voor
Bejaardenwacht-aangelegenheden. Zij is
thuis na telefonische afspraak.
Telefonisch is zij bereikbaar voormid
dags tot 9.30 uur, namiddags van 5 tot
6 uur, dagelijks behalve op zon- en
feestdagen.
Soest-midden: mevrouw J. W. M. Ge
men-Kalkman, Kerkpad Z.Z. 84, tel.
2947. Zij is thuis op dinsdagmorgens van
10 tot 11 uur.
Telefonisch bereikbaar overdag dagelijks,
behalve op zon- en feestdagen.
Soest-Zuid: mevrouw A. A. Nagtegaal-
Bijlsma, Plasweg 52, tel. 3202. Zij is
thuis op maandagmorgens van 10.30 tot
11.30 uur.
Telefonisch is zij bereikbaar dagelijks
namiddag van 5 tot 6 uur, behalve op
zon- en feestdagen.
Op 9 oktober 1920 plaatste koningin Wilhelmina haar handtekening onder een
nieuwe wet. Op zichzelf geen gebeurtenis van belang, want dat kwam vaak
genoeg voor. Maar in dit geval betrof het een heel bijzondere regeling, de lager-
onderwjjswet, die op 1 januari 1921 in werking zou treden.
Deze handtekening bracht het einde van een zeer lange strijd voor de financiële
gelijkstelling van de bijzondere school met het openbaar onderwijs. Sommigen
noemen het een tachtigjarige strijd, kennelijk omdat zjj er een parallel in zien met
de nationale worsteling tegen Spanje in de jaren 1568 -1648. Maar we kunnen
ook spreken van een honderdjarige strijd.
Zhveel is wel duidelijk, dat er hevig voor gevochten werd, zij het dan op een
onbloedige manier. In 1920 kwam de vrede. Dr. J. Th. de Visser was toen
minister van onderwijs. Zijn naam is aan de wet verbonden. Maar in de school
strijd zelf trad een andere figuur op de voorgrond: dr. Abraham Kuyper.
werd toegevoegd een deel van het
schoolgeld, zijnde gemiddeld een bedrag
van ƒ9,— per week. Samen nog geen
13,—.
Bij de grondwetsherziening van 1848
kwam de vrijheid van onderwijs. Maar
de felste jaren van de schoolstrijd lagen
toen nog voor de boeg. Weer negen jaar
later, onder minister Van der Brugghen
die zelf te Nijmegen de eerste chris
telijke bewaarschool en de eerste chris
telijke kweekschool van Nederland
stichtte werd de nieuwe onderwijs
wet van kracht. Deze legde wel vast
wat de grondwet reeds uitsprak, name
lijk de vrijheid om bijzondere scholen
te stichten, maar zij financierde deze
scholen niet. De plaatselijke overheden
konden nergens meer aan de protestant
se en rooms-katholieke volksgroep het
recht ontzeggen om tot de bouw van
scholen over te gaan, als die groepen
het zelf maar betaalden. Welnu, dat is
ook gebeurd. Er zijn overal bijzondere
scholen gesticht, meestal doordat de ou
ders grote offers brachten. En anders de
onderwijzers wel! Bovendien werd de
openbare school op sommige plaatsen
puur anti-godsdienstig. Dit kostte menig
vroom onderwijzer zijn betrekking.
De schoolstrijd uit die jaren levert een
overvloed van feiten op, die wijzen op
discriminatie van de confessionele groe
peringen. Een moeilijk jaar was 1878
toen minister Kappeyne een nieuwe on
derwijswet ontwierp, die aanmerkelijke
verbeteringen voor het openbaar onder
wijs bracht.
Het smeekschrift
In die tijd trad dr. Kuyper naar voren.
Hij wist het orthodox-protestantse deel
van het Nederlandse volk te mobiliseren.
In het z.g. Volkspetitionnement van 1878
vroegen meer dan 30000 christen-ouders
aan koning Willem III om „een school
met de bijbel", om gelijke rechten als
het openbaar onderwijs. Dit „smeek
schrift" hield tevens het verzoek aan de
koning in, om de wet-Kappeyne niet te
tekenen.
Maar de koning deed het wèl. Al lever
de de actie geen direkt resultaat op, zij
hielp het chistelijk onderwijs aan een
goede organisatie, de „Unie een school
met de Bijbel". En dat niet alleen. De
opkomst van de Anti- Revolutionaire
Partij, de ontwikkeling van de andere
groeperingen en de totstandkoming van
de coalitie, is allemaal terug te brengen
tot de schoolstrijd.
Het eerste succes werd behaald in 1889.
Kuyper had bij de débacle in 1878 al
voorspeld, dat de liberale leiders na
tien jaar hun plaats zouden moeten in
ruilen voor positief-christelijke bewinds
lieden. Hij kreeg gelijk. Na tien jaar
trad de a.r. minister Mackay op, onder
wiens bewind aan het bijzonder on
derwijs een bescheiden subsidie werd
toegekend.
Van lieverlede hebben er verruimingen
plaats gehad, tot dat in 1917 de gelijk
stelling in de grondwet werd verankerd
en drie jaar later in de lager-onderwijs-
wet van 1920 definitief haar beslag
kreeg. De wet kwam er royaal door in
de Tweede Kamer: met 75 tegen 3 stem
men. Wel een bewijs dat het recht van
bijzondere school door de grote meer
derheid der volksvertegenwoordiging er
kend werd.
Het is niet overdreven om te zeggen, dat
Kuypers politieke leven vooral door de
school gestempeld is. Waarbij wij niet
alleen denken aan de lagere school. Het
hoger onderwijs had zijn volle aandacht.
Wij behoeven er slechts aan te herinne
ren, dat Kuypev de Vrije Universiteit
heeft gesticht; een daad waarvan men
- tachtig jaar na dato - moet zeggen dat
het een unieke prestatie was in de ge
schiedenis van het hoger onderwijs.
Maar de schoolstrijd zelf betrof de lagere
school. Het is wel opmerkelijk dat Kuy
per, die in deze strijd vergrijsd was, op
83-jarige leeftijd stierf enkele weken
nadat koningin Wilhelmina haar hand
tekening onder de schoolwet had ge
plaatst. Alsof hij er op wachtte.
Het einde van de schoolstrijd betekende
gelijkertijd het begin van een geweldige
ontplooiing van het bijzonder onder
wijs. Dit is tot heden toe voortgegaan,
ofschoon minder spectaculair dan om
streeks 1920.
Eerste school
In de schoolstrijd stonden twee partijen
fel tegenover elkaar: de overheid en de
confessionele groeperingen. De overheid
had bij de onderwijswet van 1806 een
school in het leven geroepen, bestemd
voor alle gezindten, die de leerlingen
zou opleiden in maatschappelijke en
christelijke deugden: de openbare school.
Al werd de bijbel uit die school niet
geweerd, het was toch onmogelijk om
op deze school godsdienstonderwijs in
leerstellige zin te geven. Hoe zou dat
kunnen in een schoolgemeenschap waar
zowel protestants-christelijke en rooms
katholieke kinderen als Israëlitische- en
„buitenkerkelijke" leerlingen werden
aangetroffen?
Zodra de godsdienst ter sprake kwam,
moest men zich van algemene termen
bedienen. En bij andere vakken, zoals
geschiedenis en natuurlijke historie, gold
hetzelfde. Velen aan orthodox protes
tantse zijde achtten dit onaanvaardbaar.
Men wenste bij heel het onderwijs uit
te gaan van bepaalde „beginselen" in
zake het christelijk geloof. En het
rooms-katholieke volksdeel koesterde
dezelfde opvattingen.
De vraag was nu: bepaalt de staat in
welke geest het onderwijs moet worden
gegeven, of zijn het de ouders, de kerk
enz., die hierin zeggenschap hebben? De
overheid hield aan 't eerste wast, de con
fessionele groepen wilden de verantwoor
delijkheid in handen van de kerk en de
ouders leggen.
Formeel hadden zij wel de vrijheid om
dan maar eigen scholen te stichten.
Maar in werkelijkheid werd die vrijheid
slechts zelden verleend door de plaat
selijke overheden. En ook wanneer dat
wèl het geval was, kon er nog geen
sprake van financiële hulp zijn.
ƒ13,— per week...
Toch zijn er in die tijd scholen gesticht.
De eerste christelijke school in Neder-
lang „verrees" in 1840 aan de Bloem
gracht te Amsterdam. Het was niets
anders dan een pakhuis, waarvan de
verbouwing tot school 600,kostte.
Ook de hoofdonderwijzer woonde er in.
Hij had een vrouw en vier kinderen. Het
gezin moest leven van een salaris ten
bedrage van ƒ200,per jaar. Hieraan
In 3 betoverende geuren:
L'Air du Temps
(Atomiseur
Eau de Toilette 18.50)
Capricci
(Parfum vanaf 17.-)
Mademoiselle Ricci
(Eau de Toilette v.a. 13.-)
Verkrijgbaar bij:
PARFUMERIE
Soesterbergsestraat 55,
Soest - Tel. 2639
Voor al uw
Heideweg 44 - Soest - 02155-2173
De voor deze stichting gehouden collecte
heeft ƒ3919,72 opgebracht. Dank aan
Met de lusten van een nieuwe Becke
ringhstraat zijn voor de bewoners ook
de lasten gekomen. Een paar weken ge
leden werd de weg feestelijk heropend,
nadat de bewoners maandenlang afge
zonderd hadden gezeten van de buiten
wereld en voordien jarenlang genoegen
hadden moeten nemen met een weg, die
in geen enkel opzicht meer aan de eisen
van deze tijd voldeed. De weg was veel
te smal, vol kuilen en andere oneffenhe
den.
Thans is de Beckeringhstraat in een
nieuw en wijder jasje gestoken, wat be
grijpelijkerwijs wel enige vreugde onder
de bewoners teweeg bracht. Maar voor
velen is de lol er allang weer vanaf,
sinds het Technisch Bureau van Giet
ijzerproducten (T.B.S.) zijn vrachtwagens
en/of opleggers van imponerend formaat
op de weg laat staan en tal van mensen
een bepaald niet erg aantrekkelijk uit
zicht bezorgt.
Al sinds 1963 zijn de bewoners bezig,
het gemeentebestuur te bewegen, maat
regelen te nemen, waardoor de wagens
niet langer het uitzicht en vooral ook de
weg blokkeren, maar tot dusver steeds
tevergeefs, ondanks het feit, dat een
parkeerexcessenverordening in Soest van
kracht is, die het zodanig parkeren van
vrachtwagen, dat daardoor het uitzicht
wordt velemmerd, verbiedt. Dat tot dus
ver niet is opgetreden, kan alleen maar
een gevolg zijn van het feit, dat politie
en gemeentebestuur tot. dusver niet van
oordeel zijn geweest, dat de trucks met
opleggers de privacy van de bewoners
of de veiligheid van het verkeer in de
weg staan.
Op de weg staan ze in ieder geval wel
en dat heeft een van de bewoners van
de Beckeringhstraat, de heer L. Workum
ertoe gebracht, het gemeentebestuur
nogmaal attent te maken op de situatie
ter plaatse. Burgemeester en wethouders
hebben de raad voorgesteld, zijn brief
in hun handen te stellen om pre-advies.
Het lijkt de klagers niet zo moeilijk er
een eind aan te maken. Het instellen
van een tweezijdig parkeerverbod is al
voldoende. Afgezien daarvan is het vol
gens de Algemene Politie Verordening
van Soest verboden, drie of meer voer
tuigen van één eigenaar bij elkaar op
de weg te parkeren indien er geen
sprake is van herstel- of onderhouds
werk. De lange opleggers staan er
's avonds ook en daarvan zegt de A.P.V.,
dat voertuigen, die langer zijn dan zes
meter en breder dan twee meter vijf,
van maandag tot en met vrijdag voor
8.00 en na 18.00 uur niet op de weg
geparkeert mogen worden.
HORLOGES juwelier horloger
T\ SOESTDÜK
REMBRANDTLAAN 18 TEL 02155-4785
