vespa mo
r. a. hofman
EEUWENOUDE SPREUKENHUISJE
NOG GEEN BESLISSING OVER LOT VAN
OUWE HUUS
GAAT VERDWIJNEN
De Witte Pompen
verzekeringen
beleggingen
hypotheken
financieringen
Onnodig veel werk
Wachten is nog steeds op rapport van gemeentewerken
bij de veehouderij
Bestemmingsplannen „Wieksloterplas" en
„Kerckenlandt" moeten gecorrigeerd
'Wj*
v-r-c vriif'
REMBRANDTLAAN 18 - TEL 02155-4785
Voor ai uw
Heideweg 44 - Soest - 02155-2173
VRIJDAG 12 FEBRUARI 1971
soest knAAQt aan znn histORie
De bestemmingsplannen Wieksloterplas en Kerckenlandt (het vroegere Eng II)
zijn door gedeputeerde staten van Utrecht nog niet goedgekeurd. De plannen
moeten op verschillende punten worden aangepast, wat er in de praktijk op
neerkomt, dat twee nieuwe bestemmingsplannen voor de betrokken gebieden moe
ten worden vastgesteld.
B\j de behandeling van het plan Wieksloterplas is door enkele leden van G.S.
bezwaar gemaakt tegen de in het plan geprojecteerde begraafplaats. Overigens
waren ook B. en W. al van oordeel, dat de aanwezigheid van een begraafplaats
in de onmiddellijke omgeving van een voor de recreatie bestemd gebied niet
zo erg gelukkig was. Inmiddels zjjn reeds gronden aan de westelijke kant van de
Wieksloterweg voor dit doel aangekocht.
Bij de vaststelling van het plan was
ook nog niets bekend over een eventuele
verbreding of reconstructie van de Bilt-
seweg. Ook op dit punt moet het plan
dus worden aangepast. B. en W. ver
onderstellen zelf al. dat de voorschriften
bij 't plan in de huidige vorm op enkele
punten geen goedkeuring zal krijgen,
zulks in verband met recente jurispru
dentie. Een en ander zal betekenen, dat
het bestemmingsplan op een aantal
punten moet worden aangepast. Daartoe
zal het plan moeten worden ingetrokken
en door een nieuw moeten worden ver
vangen.
Het ontwerp van het nieuwe plan ver
keert momenteel al in verre staat van
voorbereiding. Het zal binnenkort ter
visie kunnen worden gelegd.
Om te voorkomen, dat op de gronden,
waarop het bestemmingsplan betrekking
heeft, werkzaamheden worden uitge
voerd, die de realisering van het een
maal goedgekeurde plan in de weg
staan of ermee in strijd zijn, zal door
de raad een voorbereidingsbesluit moe
ten worden genomen, op grond waarvan
zulke werkzaamheden reeds kunnen
worden tegengegaan.
Eenzelfde procedure moet worden ge
volgd ten aanzien van het bestemmings
plan „Kerckenlandt".
Door de maatschap voor architectuur en
ruimtelijke vormgeving Van Wijk en
Gelderblom zijn bebouwingsvoorstellen
gedaan voor de realisering van (experi
mentele) woningen.
Om een goede begeleiding van de Weg
over de Eng te verkrijgen, is de bouw-
strook langs de huidige Soesterengweg
doorgetrokken, waardoor het tevens mo
gelijk bleek, de bebouwing van deze
strook in overeenstemming te brengen
met de geprojecteerde woningen in het
door de raad vastgestelde bestemmings
plan. Dat betekent, dat het gebied,
waarvoor het thans vastgestelde be
stemmingsplan geldt, niet in overeen
stemming is met het genoemde bebou-
wingsvoorstel. Ook is geconstateerd dat
bepaalde bestemmingen niet geheel in
overeenstemming zijn met dit bebou-
wingsvoorstel en het eventueel verlenen
van een bouwvergunning zal dat in de
weg staan. Daarnaast is gebleken, dat
bepaalde voorschriften, met het oog op
recente jurisprudentie, vermoedelijk
geen goedkeuring zullen verkrijgen. Dat
betekent, dat ook dit plan op een aantal
punten zal moeten worden aangepast.
Ook dit nieuwe bestemmingsplan is
bijna klaar en zal op korte termijn ter
inzage kunnen worden gelegd, maar om
ongewenste ontwikkelingen in dit ge
bied te voorkomen, zal ook hier weer
een voorbereidingsbesluit door de raad
moeten worden genomen.
Een besluit tot voorbereidings bescher
ming zal ook moeten worden genomen
voor de gronden, begrensd door de
spoorlijnen Utrecht-Baarn en Amers-
foort-Baarn en de Maatweg. Het ligt in
de bedoeling, deze gronden te bestem
men voor volkstuinen. Deze bestemming
is momenteel in strijd met het thans
geldende bestemmingsplan „Landelijk
gebied".
Het „Spreukenhuisje" aan het Kerkpad,
een kleine toeristische trekpleister.
zelf geen betere reclame kon zijn.
Een VVV-directeur heeft zich jaren ge
leden eens tegenover de heer D. J.
Bouwers laten ontvallen, dat Soest naar
zijn mening toen al (omstreeks 1950) zo
weinig bezienswaardigheden rijk was.
Die opmerking was voor de heer Bou
wens voldoende aanleiding om daar iets
aan te gaan doen en zo ontstond het
idee om de gevel van zijn fabriekje te
gaan versieren met eigen producten, die
zich tot een zeer decoratieve versiering
bleken te lenen, en bovendien ter le-
ringhe ende vermaeck van een ieder, die
er maar met enige aandacht naar wilde
kijken.
De uitvoering van het idee bracht me
teen zoveel mensen op -het Kerkpad op
de been, dat de politie eraan te pas
moest komen om het verkeer op het
pad, dat op zoveel niet berekend was,
in wat ordelijke banen te leiden. Sinds
dien is er wat de belangstelling betreft
niet veel veranderd, al wordt die inte
resse gelukkig wat meer gespreid ge
toond.
In de loop der jaren zijn duizenden
bordjes met altijd wel op iets of iemand
van toepassing zijnde spreuken geëxpor
teerd, in het begin vooral naar Amerika,
uiteraard dan in de Engelse taal. Maar
ook onze zuider- en oosterburen heb
ben altijd veel belangstelling getoond
voor de op deze orginele wijze ver
eeuwigde wijsheden.
Mevr. Bouwens begon destijds met haar
broer een kleine pottenbakkerij in Bus-
sum, na haar opleiding aan de kunst
nijverheidsschool te hebben voltooid.
Haar broer, die tekenleraar was, be
schilderde in zijn vrije tijd de voorwer
pen, die zijn zuster uit vormeloze bon
ken klei maakte. In 1939 verhuisde de
toen nog ongetrouwde mevr. Bouwens
naar Amsterdam, waar zij haar potten
bakkerij alleen voortzette. De oorlog
verschafte haar weinig werk, maar wel
haar toekomstige echtgenoot, die als
leerling zich de kunst van het potten
bakken kwam eigen maken. Samen heb
ben zij het bedrijfje opgebouwd en uit
gebreid, in zo sterke mate, dat spoedig
personeel in dienst genomen moest wor
den. In 1950 werd de pottenbakkerij, de
naast de bekende spreukenbordjes ech
ter ook andere produkten van kunstnij
verheid voorbracht, naar Soest overge-
Spreuken voor elke gelegenheid.
De vereniging voor Bedrijfsvoorlichting
en de Standsorganisaties te Soest hield
maandagmorgen haar jaarlijkse voor
lichtingsbijeenkomst in het St. Joseph
gebouw.
Ir. D. C. M. Boonman, rijkslandbouw-
consulent voor arbeidsvraagstukken te
Wageningen. hield een interessant be
toog over de arbeid op het veehouderij
bedrijf.
Er wordt op ieder bedrijf te veel in
spannend werk verricht dat niet nodig
is.
Grote verbeteringen zijn te bereiken
met geringe investeringen aldus spre
ker. Ook op het veehouderijbedrijf in
Soest is het mogelijk het werk in 48
uren per week klaar te krijgen. Niet het
gebouw is bepalend, maar de mens die
erin werkt. Erfverharding, drempels
verwijderen grotere voerkarren i.p.v. de
kruiwagen, andere voedermethoden,
meer kuilvoer, doorloop melkstallen, on
derlinge perceelsruil, kalveropfokbedrij-
ven e.d. zijn aspecten die met geringe
investeringen grote verbeteringen kunen
brengen.
Door goede afspraken met loonwerkbe-
drijven en het inkuilen tijdens het hoög
seizoen op de percelen kan veel bereikt
worden.
Na zijn inleiding werden nog vele in
teressante vragen beantwoord.
Het eeuwenoude „Spreukenhuisje" aan
het Kerkpad, een van de schaarse stuk
jes overgebleven historie in Soest en
een toeristische attractie van zeer rede
lijk formaat, gaat verdwijnen. Het uit
1654 daterende gebouwtje zal het veld
moeten ruimen voor de woningbouw. De
pottenbakkerij, die in het Spreuken
huisje is gevestigd, wordt overgebracht
naar en voortgezet in de woning en
kantoren van de familie Bouwens, aan
de Eemstraat.
Het Spreukenhuisje maakt uit de verte
een weinig solide indruk. Het ietwat
doorgezakte dak, waarin het jaartal 1790
is te lezen en de schijnbaar uit scherven
opgebouwde gevels zijn daar verant
woordelijk voor. Een nadere obsevatie
en bestudering van de gevels (wat uit-
eindelijk ook de bedoeling is) leert, dat
de muren bedekt zijn met een dikke
laag cenment, waarin vele honderden
kleurrijke aardewerkbordjea aange
bracht, die in sierlijke letters de lezers
confronteren met spreuken en waarhe
den, die niet aan een tijd gebonden zijn.
Men vindt er vele soorten spreuken,
oude en nieuwe, bekende en onbekende,
ernstige en ironische, die echter bijna
stuk voor stuk tot nadenken stemmen.
Maar dan eens kan men ook een voor
bijganger of bezoeker in gepeins ver
zonken zien staan voor 't huisje, in uitge
rekte of gebukte houding, want de on
geveer 1500 bordjes zijn van hoog tot
laag in de gevels gemetseld.
En er is voor elk wat wils, als men
tenminste een van de spreuken mag ge
loven: ,,'t Zij boer of burger, heer of
knecht, elk vindt hier iets voor hem ge
zegd". En er is geen enkele aanleiding
om aan die woorden te twijfelen.
Het Spreukenhuisje heeft een dak, dat
golft als een korenveld in de wind,
maar het heeft dan ook een respectabele
ouderdom. Aanvankelijk, kort na de
stichting in 1654 was het een smederij.
Veel jonger dan het gebouw zelf, dat
overigens door bouwtechnische voorzie
ningen van recenter datum voor instor
ten wordt behoed, is de pottenbakkerij
„De Vlieg-Uut, die uiteindelijk het
huisje zijn faam en aantrekkingskracht
heeft bezorgd en voor de pottenbakkerij
bracht, eerst naar een gebouw aan de
Middelwijkstraat, later naar het Kerk
pad.
De pottenbakkerij heeft op een gegeven
moment zeven man personeel gehad. De
laatste jaren werkt men vooral met
thuiswerkers. Binnenkort gaan de heer
en mevr. Bouwens het pottenbakken
weer met z'n tweeën doen, al zal in be
langrijke mate gebruik worden gemaakt
van elders te betrekken halffabrikaten.
Het Spreukenhuisje heeft na eeuwen
zijn beste tijd gehad. Het staat volgens
mevr. Bouwens momenteel op instorten.
Zij is er ook niet zo erg rouwig om, dat
het gaat verdwijnen, „Het heeft zijn
taak gehad. We hebben er erg veel pu
bliciteit mee gehad, waardoor de spreu
kenbordjes zichzelf verkochten en dat
nu nog doen".
Het ligt niet in de bedoeling, het huisje
elders in dezelfde of een andere vorm
te herbouwen.
Naar alle waarschijnlijkheid zal de naast
het Spreukenhuisje wonende heer v. d.
Heuvel er twee woningen gaan bouwen.
De plaats voor vier nieuwe woningen.
gen, zijn van oordeel, dat „de realisering
van het plan dermate veel precedenten
zal scheppen, dat de consequenties al
leen maar te schatten, doch niet te
overzien zijn". Naar hun mening zal
woningbouw op deze plaats de nekslag
betekenen voor het laatste stukje oor
spronkelijkheid binnen de gemeente
Soest.
Vorig voorjaar is er nog even sprake
van geweest, dat de boerderij zou wor
den verkocht aan de toen in oprichting
zijnde stichting Kinderboerderij „De
Vrije Teugel". Men kon de boerderij
toen van ds. Van Gelder overnemen,
maar de stichting schrok nogal terug
voor de kosten (bijna twee ton), terwijl
men bij nader inzien de plaats toch
minder gelukkig vond omdat vele kin
deren de drukke rijksweg zouden moe
ten oversteken om de boerderij te be
reiken.
„Het oude Huus" wat zal het worden?
Het is nog steeds niet bekend, wat er met de boerderij ,,'t Ouwe Huus" gaat
gebeuren. Nadat vorig jaar december kunstenaars, kabouters, natuur- be
schermers en -liefhebbers en anderen met succes protesteerden tegen de sloop
van het uit de vorige eeuw daterende boerderijtje, is het gebouw dichtgespijkerd,
in afwachting van een definitieve beslissing. Die zou genomen worden aan de
hand van een rapport van gemeentewerken, maar dat moet nog altijd worden
gemaakt. Een woordvoerder van het gemeentehuis zei: „Ik ben het ermee eens,
dat zó niemand wat aan het Ouwe Huus heeft, maar als het gesloopt was, men
er nog veel minder aanheeft".
Overigens is dat niet het enige histori
sche plekje in Soest, dat met de onder
gang wordt bedreigd. Het uit 1970 date
rende „Spreukenhuisje" aan het Kerk
pad (waarover elders meer in deze
krant) zal binnenkort gaan verdwijnen.
De pottenbakkerij, die daarin gevestigd
is, wordt verplaats naar de aardewerk
fabriek van de eigenaar, de heer D. J.
Bouwens aafi de Eemstraat op de
vanaf de Lange Brinkweg grotendeels
woningen worden gebouwd.
Een ander oud stukje Soest wordtwel
iswaar niet direct met de ondergang be
dreigd, maar zal toch voor het histo
risch dorpsbeeld grotendeels verloren
gaan. Dat betreft de boerderij, waarin
tot voor kort ds. N. van Gelder (tussen
het Kerkpad en de Lange Brinkweg)
heeft gewoond en waar nu de cineast
A. F. Oosthoek zijn domicilie heeft ge
kozen.
Vóór de boerderij, op een groot open
stuk aan de Lange Brinkweg, zullen
vier woningen worden gebouwd. Twee
woningen onder één kap en twee alleen
staande woningen.
Het gevolg is, dat de boerderij zeker
vanaf de lange Brinkweg grotendeels
aan het oog Wordt onttrokken.
De bewoner heeft daartegen dan ook
bezwaar gemaakt, waarbij hij erop heeft
gewezen, dat de grond een agrarische
bestemming heeft en die z.i. en terwille
van het dorpsschoon ter plaatse ook
dient te behouden. De heer Oosthoek is
van oordeel, dat door de bouw van de
vier woningen ook de waarde van zijn
pand, dat hij verleden jaar heeft ge
kocht, zal verminderen. Twee bewoners
van het Kerkpad, die eveneens bezwaar
hebben tegen de bouw van de wonin-
