l
ten
S
ÜI1IIIIIIIIIIIIIII
Piano's-Vleugels
Pianohandel W. van Tol
:n en de wolff
sctie
tie!
keringen
SCHALKWIJK
Smitsfiof 10-14
HENNEP EN HASHISH
w
s
HET GELUKKIGE
DIER
KOSTENDEKKEND BELEID
W. ZEGGELAAR
U KUNT NIET
ALLES WETEN
SALZBURGSE EMIGRANTEN EN
HUN N AKOMELINGEN
FA. SPIJKER
«t ï&uykje»
RECHTERS DOORGELICHT
istandswoningen
s - Villa's
zen - Bungalows
uwterreinen
IAG KOOPAVOND
ijdagavond leuke aan-
Komt U ook kijken
SOEST
:ls landhuis
dels- of familiedrukwerk:
SMIT - v. Weedestr. 291
isterdam,
rijf.
BATA,
in 02155 - 2285
BAARN - Tel 02154-6687 H AKKERT BANDENH AKKERTBANDEN BAARN - fel 02154 - 6687
Kan iedereen nu zo maar hennep gaan kweken?
ilw Recorder staat
Maar bij
Je Gouden Snaar"
1
O
Singer naaimachines
De lange avonden komen weer
TIJD om zelf muziek te maken.
Nieuwe piano's vanaf1800,
Bespeelde piano's vanaf500,—
Burg. Grothestraat 20 - Telefoon 2968
maakt blij i
1
„DE PROM"
Meer kritiek op rechterlijke macht
Vrijdag 3 september 1971
:ebrelde cliëntenkring vrag^ w
egelmatig te koop
n alle prijsklassen,
n gaama aan ons kantoor.
Stofzuigers, wasautomaten, koel
deme en klassieke verlichting
TEAAT 55 - TELEFOON 2805
raai en ruim gebouwd
bijna 1 hectare grond,
bule, hall, salon, eetkamer, stu-
tkamer, keuken, bijkeuken, 7
adkamer, 2 zolders, aangebouwde
1 auto's, wijnkelder, stookkelder
C.V.-oliestook) etc.
ontruimd te aanvaarden,
koopsom ƒ250.000,—.
ladere inlichtingen:
raat 9 TELEFOON 5451
Dit voorjaar, boden enkele vooruitstrevende Amsterdammers potjes met jonge
hennepplantjes te koop aan. U kon een paar potjes kopen, de plant met kluit en
al voorzichtig in uw tuin zetten en dan had u hennep, de leverancier van hashish.
Kan en mag dat zomaar? O ja, de teelt
van hennep is helemaal vrij. In de
meeste pakjes gemengd vogelzaad zit
ten ook wel hennepzaden en dus
Niet dat wij u aanraden dit te gaan
doen. Geen enkele vorm van roken is
gezond en 't roken van hashish ook niet.
Niettemin is de plant het bekijken wel
waard.
Bijzonder nuttig gewas
Wanneer u in de 16e eeuw protestant
was en u trof een r.k. stadsbestuurder
(of omgekeerd, dat kwam óók voor, la
ten we eerlijk wezen) en u was niet van
zins van mening te veranderen, dan liet
men u, na enige aangename kietelingen
ten slotte „door het hennepen venster
kijken". Dat wil zeggen, dat u een strop
van hennep touw om de hals kreeg en
weldra voor de laatste maal de buiten
lucht had binnengehaald. Zelfs de heer
Seys-Inquart, ex-roverhoofdman in Ne
derland van 1940 tot 1945, verzuchtte,
toen men hem ter dood had veroor
deeld: mijn strop is van Nederlandse
hennep gedraaid. Dat zou best kunnen,
want tot 1950 werd ln Nederland nog
hennep geteeld.
De plant groeit ln centraal-Azië in het
wild. Al vele eeuwen vóór onze jaar
telling sneed de mens de rijpe planten
af om er (ongeveer op de wijze van
vlas) vezels uit te halen. Die vezels zijn
grof en hard maar ook sterk. Men leer
de er al spoedig touw van vlechten.
Dat was voor velen een strop, zoals u
reeds zag, maar laten wij aannemen
dat touw ook een menselijker funktie
heeft. Men zag dat de vogels het zaad
graag uitpikten en vandaar dat hennep
zaad vanouds in vogelvoeders terecht
kwam. Van de vezels zijn ook wel
weefsels gemaakt.
Reeds vele eeuwen
Nu is de hennepplant of een mannetje
of een vrouwtje. De mannelijke bloe
men leveren stuifmeel en verder niets;
de vrouwelijke leveren uiteraard het
zaad. De schutblaadjes rond de vrouwe
lijke bloemen scheiden een soort hars
af. Natuurlijk zocht de mens uit wat je
met die hars kon doen. Je kunt het eten
en roken. In beide gevallen volgt een
soort roes die eindigt in een diepe
slaap. Gezond is dat alles echter niet,
want regelmatig gebruik voert tot aan
tasting van de hersenen en soms zelfs
tot krankzinnigheid.
Geen sterveling weet wanneer de hen
nep in kuituur genomen is. Reeds 900
jaar v. Chr. wordt de teelt in India
vermeld en allerlei volkeren hebben
haar verbreid: de Russen, de Turken.de
Arabieren, de Grieken en de Romeinen.
Het zaad bevat 30 tot 40®/o olie en dat
is geen spijsolie, maar grondstof voor
zepen en vernissen. Olie, voederzaad,
hashish en touw, u ziet dat de plant
bijzonder bruikbaar was. Zij groeit bij
na overal ter wereld en zo'n 800 mil
joen mensen zouden regelmatig hashish
gebruiken. Dat is dan echter niet de
hars, want daarvan krijgt men niet
gauw een kilo bij elkaar. Men kan ook
de schutbladeren van de vrouwelijke
bloemen plukken en drogen en dan als
Wij mensen hebben veel de gewoonte, de
dieren menselijke eigenschappen en ge
voelens toe te kennen, met als gevolg,
dat wij het dier verkeerd bezien, ja, het
oneerlijk behandelen, want ln veel op
zichten verwachten we daardoor meer
van het dier dan waartoe het in staat is.
De ware dierenliefhebber zal het dier
aksepteren zoals het is en zeker niet be
wogen door zijn eigen gevoelens senti
menteel doen tegen en over dieren.
De dood van een dier kan de mens soms
verschrikkelijk vinden, maar voor het
dier is dat niet zoals voor de mens, die
denken en redeneren kan.
Alles draait om leven en dood
Het gehele leven, ook in de dierenwereld,
wordt beheerst door dood en leven. Een
maal komt ook voor hen het moment dat
zij sterven, doch dit ondergaat het dier
geheel anders dan de mens.
Aangezien een dier zich geen voorstelling
kan maken van het begrip „dood", kent
het ook de angst hiervoor niet. Een ko
nijntje dat rustig zit te knabbelen, leeft
op dat moment en geniet van het „zijn",
zonder een moment aan de toekomst te
denken. Wanneer een vos hem bespringt,
zal het dier schrikken maar niet denken:
„Nu is mijn laatste uurtje geslagen!" Ook
wanneer het sterft, weet het niet, dat de
dood nadert, het ondergaat slechts de
gewaarwordingen van het moment.
Vlucht het dier voor een achtervolger,
dan doet het dit instinktief zonder zich
bewust te zijn van de gevolgen, die
voortvloeien uit achterhaling. Doordat
het dier zich geen voorstelling kan ma
ken over de toekomst, kent het ook geen
zorgen en is dus in dit opzicht gelukkiger
dan de mens. Het is gelukkig met het
„zijn", met het voedsel, de zon en alle
andere dingen in de natuur.
De dood?
Vooral bij lagere diersoorten is dood en
leven een betrekkelijkheid. Wanneer wi]
bijvoorbeeld kijken naar het pantoffel-
diertje, dat zich vermenigvuldigt door
deling, dan zullen we ons ofvragen, of
dit diertje eigelijk sterft en dus de dood
kent.
Wanneer is een dier dood? Bij de hogere
dieren is dit vrij eenvoudig vast te stel
len, maar bij lagere diersoorten kan dit
wel eens heel moeilijk zijn. Nemen wij
bijvoorbeeld het beerdiertje, het micros
copisch kleine organisme, dat in w3'er
leeft. Stel dat het water verdampt, dan
verdroogt ook het diertje tot een stofje,
waar geen leven meer in schijnt te zijn.
Het diertje is dood, zouden we zeggen.
We bewaren dit stofje enige jaren en
doen het daarna weer in het water. Het
zwelt en begint langzaam weer tot leven
te komen. Het beerdiertje leeft weer en
gaat voort waar het indertijd geemdigd
was. Zo zien we, dat er met de dood in
het dierenlijk nog wel het een en ander
te doen is.
De hogere dieren kennen een „dood zo
als bij ons door ziekte of ouderdom. Zij
kennen dood door een vijand, door hon
ger. storm, koude, vuur, verdrinking en
meer van die gewelddadige levenseinden.
Ook ziekte
Tenslotte is er dan nog de dood door
ziekte. Dieren kunnen ziek worden en
kwalen krijgen, net als mensen. Zelfs
zijn vele ziekten identiek aan die van
de mensen, zoals kanker, £fz^.e. ,n'
blindedarmontsteking, malaria, huidzleK-
ten. hartgebreken, typhus enzovoort.
In de natuur vindt er een selektie plaats,
waarbij de zwakken uitgeschakeld wor-
den. Hierdoor handhaven de sterken zich
en planten zich voort, als gevolg waar
van de soort krachtig en gezond blijft.
Alles vindt echter plaats zonder dat het
dier hier bewust iets aan doet of enige
invloed kan uitoefenen op de gang van
zaken.
Het maakt er zich trouwens geen zorgen
over en is gelukkig met zijn bestaan. Ge-
Tukkiger dan de mens. die vol zit met
forgen en angst voor de toekomst.
tabak roken. Deze vorm van hashish is
het meest verbreid, helaas ook in ons
land.
Bedwelmd in hennepveld
De ruwe vezels worden niet alleen voor
het maken van touw gebruikt, maar
ook voor zeildoek, bindgaren, brand
spuitslangen en soms zelfs voor tapij
ten. In de volksgeneeskunde spelen af
treksels van hennepzaad een rol. In de
apotheek gebruikt men weinig of geen
hennepextrakten, daar ze niet altijd
vrij van vergif zijn.
Vermoedelijk is het roken van hashish
ouder dan dat van tabak, althans in de
Oude Wereld (Azië, Afrika en Europa).
De bedwelmende werking merkte men
al gauw. De vrouwelijke planten kun
nen, als ze dicht opeen staan, zo'n ster
ke geur afgeven dat we bedwelmd kun
nen raken, als we door een hennepveld
lopen. Vermoedelijk heeft men overbo
dige plantendelen (met name de toppen)
verbrand en gevonden dat de rook aan
genaam was. Het was toen een kleine
stap om pijpjes enz. te maken zodat
men de rook kon inhaleren. Anderen
zien in de oorsprong van rook inhaleren
en uitblazen een godsdienstige rite.
Hoe de hennep naar Nederland geko
men is weet niemand. De kwestie is,
dat de Romeinen wèl vermelden hier de
hennep te hebben ingevoerd, maar daar
staat weer tegenover dat de Kelten de
plant en haar volledige gebruik al lan
ger kenden dan de Romeinen. Het woord
hennep zelf biedt weinig aanknopings
punten. „Een kuituurwoord van onbe
kende herkomst", zeggen de deskundi
gen. We komt het woord in allerlei va
riaties in een menigte talen voor. Wij
kennen zelfs de geslachtsnaam Hennip-
man, die terug gaat op het ambacht van
touwslager, de verwerker van de door
boeren geteelde hennep. Dat de teelt in
ons land verdween komt doordat men
elders goedkoper kon telen en verwer
ken.
prijsmaatregelen laat men dit staatsbe
drijf een economisch beleid voeren dat
tendeert naar een aanpassing aan het
marktverkeer. Want het is bekend dat de
telefoonmarkt over het algemeen willig
is. Er is een enorme vraag naar aanslui
tingen voor het bedrijfsleven en parti
culieren.
Ten dekking van andere
overheidsuitgaven
Het is geen geheim dat de P.T.T. enorme
investeringen zou kunnen doen om deze
communicatie te moderniseren en verder
uit te bouwen met nieuwe vindingen.
Met fikse tariefverhogingen kunnen er
fondsen worden gebouwd om deze uit
breidingen door zelffinanciering tot stand
te brengen. Dit is een van de mogelijk
heden. Het is ook mogelijk dat de over
heid een beleid gaat voeren waarbij uit
de door beheerde dienstverleningen het
maximum wordt geperst om langs die
weg een aanvulling te krijgen voor de
dekking van andere overheidsuitgaven.
Zo zouden wij dan naar een telefoonbe
lasting groeien. Het is bij de P.T.T. im
mers zo dat de telefoon wel uit kan, de
girodienst goed rendeert en de postdienst
tekort komt.
Het is een goed bedrijfsecnomisch stand
punt dat elk van die diensten hun eigen
kosten dekken, maar men kan ook het
standpunt verdedigen dat de afzonder
lijke delen niet hoeven te renderen maar
dat het gehele bedrijf niet verliesgevend
mag zijn.
Wij huldigen het eerste standpunt het
geen betekent dat de posttarieven om
hoog moeten maar dat de telefoon niet
moet gaan helpen om de postdienst in
leven te houden. Het is overigens bekend
dat door verschuiving van economische
opvattingen of het wijzigen van afschrij
vingsmethoden enz. allerlei foefjes kun
nen worden gevonden om de cijfers van
de bedrijfsuitkomsten een ander aanzien
te geven.
Het is economisch gezien niet onjuist
wanneer de regering zou stellen dat de
telefoon een kollektieve voorziening is,
dat de overheid die voorziening zo ruim
mogelijk en zo modern mogelijk wil le
veren en dat de daarvoor bestemde mid
delen uit de zakken van degebruikers
van dit apparaat moeten komen. De in
ning van hogere tarieven ligt dan geheel
binnen het patroon van de door de vak
beweging gewenste meerdere kollektieve
voorzieningen. Het is dus niet onjuist
maar datzelfde kostenbeginsel zal ook
het bedrijfsleven moeten kunnen toepas
sen om de kontinuiteit van de onderne
mingen te waarborgen. Er begint iets
meer begrip door te breken voor dit
ruime kostenbeginsel. Zelfs de vakbewe
ging schijnt in de S.E.R. ingestemd te
hebben met een vrijer prijsbeleid voor
het particuliere bedrijfsleven.
Inkomensmatiging
In dit licht gezien zal de regering stre
ven naar een breder kostendekkend be
leid op andere terreinen. Het voornemen
om in de onderwijssektor de burgers
grotere heffingen op te leggen ligt in de
zelfde lijn. Ais straks de voorstellen tot
verhoging van collegegelden voor het
hogeronderwijs ter tafel komen dan zal
men er ook van uitgaan dat de toekom
stige academici met hun wetenschappe
lijke vooropleiding een hoger inkomen
genieten dan degenen die dit voorrecht
niet genieten. Het hogeronderwijs kost
de overheid geweldige sommen. Wie daar
van profiteert zal ervoor moeten betalen.
Kan men niet betalen dan Is het moge
lijk voorschotten te verstrekken die later
moeten worden terugbetaald als men
van het genoten onderwijs gaat profite
ren. De toepassing van deze gedachte
botst echter met de opvatting dat voor
hogere funkties de inkomens gematigd
zouden moeten worden. Als men hoge
investeringen doet voor opleiding om
daar tenslotte via betere funkties ren
dement van te krijgen dan is het onaan
vaardbaar wanneer anderzijds door in
komensmatiging verhinderd zou worden
de geïnvesteerde studiekapitalen terug te
verdienen.
Men moet de lijn konsekwent doortrek
ken. Met in achtneming voor voldoende
aftrekmogelijkheden voor de inkomsten
belasting zou langs deze weg een stelsel
van gedifferentieerd schoolgeld voor uni
versitair onderwijs, hoger beroepsonder
wijs en middelbaar onderwijs haalbaar
zijn. Men dwingt zo studerende zo doel
matig en kort mogelijk te studeren waar
door het rendement van het onderwijs
kan worden verbeterd.
Of deze gedachte ook moet worden toe
gepast voor de tijd dat studerenden leer
plichtig zijn moet worden betwijfeld. De
regering zou overigens het vraagstuk van
de leerplicht op latere leeftijd nog eens
moeten bestuderen. Doorvoeren van een
leerplicht boven de 16 jaar roept ernsti
ge onderwijskundige vragen op.
Hoe kan men jongeren, die niet willen,
dwingen onderwijs te volgen? Het is iets
anders een leerrecht in leven te roepen
dan een leerplicht af te dwingen die de
menselijke vrijheid bedreigt.
Menige herziening
De toepassing van het kostendekkend be
leid door de centrale en lagere overhe
den zal tariefsverhoging op andere ge
bieden tot gevolg hebben. De parkeer
terreinen zullen door de parkeerders
moeten worden betaald de schouwbur
gen zullen door de bezoekers moeten
worden betaald en het gas en de elek
triciteit zullen door de gebruikers moe
ten worden gefinancierd.
Binnen dit beleid past evenmin het sub
sidiëren van de woningbouw. Wij zijn
echter in de afgelopen kwarteeuw zo
gewend een deel van onze woonkosten
op anderen af te schuiven dat een her
ziening van dit systeem slechts gefa
seerd kan plaats vinden. Politieke ma
noeuvres zullen hier het voeren van een
duidelijke lijn hinderen.
Willen wij echter koersen naar een
maatschappij die de burgers zoveel mo
gelijk naar eigen verantwoordelijkheid
en inspanning beloont dan zal ons be
staande stelsel van heffingen retributies
indirekte en direkte belastingen nog op
menig punt herziening behoeven.
NAAIMACHINE SPECIAALZAAK
LAANSTRAAT 107, HOEK NIEUWSTR.
BAARN - TEL. (02154) 4833
Wij repareren iedere naaimachine
Schoenen en tassen van echt slangen-
of krokodillenleer mogen niet behan
deld worden met schoencrême. Ze moe
ten af en toe schoongemaakt worden
met daarvoor speciaal in de handel
zijnde olie.
Oude witte gord(jiten, die niet meer wit
te krijgen zijn, wast u in lindebloesem
thee. Ze krijgen dan een mooie crème
kleur.
Appelmoes zonder suiker maakt u van
half om zure en zoete appelen. De zoe
te appelen moeten eerst gekookt wor
den. Naderhand voegt u de zure erbij,
ln koffiemelk komen meer bouwstoffen
en vet voor, dan in losse melk; uit een
oogpunt van voedingswaarde is ze ech
ter duurder dan losse of gepasteuriseer
de melk.
In het konijnenhok moet drinkwater
aanwezig zijn, voordat de moeder werpt.
Door het bloedverlies krijgt zij dorst en
loopt u de kans, dat de moeder de jon
gen opeet.
Geef een bedpatiënt alleen gekleurde
zakdoeken, deze zijn gemakkelijker te
rug te vinden dan witte.
Om te voorkomen dat de hals van uw
jumper uitrekt, naait u een boorlintje
aan de binnenkant tegen de halsope
ning.
in diverse merken en uitvoeringen staan klaar om door U bespeeld
te worden.
HUURKOOP F 25,— PER MAAND.
Levering uit voorraad. Franco, met 5 jaar garantie.
Vertegenwoordiger van de klassemerken
SCHIMMEL - IBACH - FORSTER e.a.
In Zeeuws-Vlaanderen ligt een klein
dorp, Groede genaamd. „De Groe" zeg
gen de bewoners en die kunnen het we
ten! Om en in dat dorp heeft zich in
1733 een drama afgespeeld, dat in het
land van Salzburg was begonnen.
Een drama, dat de gemoederen in heel
wat landen van Europa in beweging
heeft gebracht en waarover een schat
van literatuur is ontstaan. Wat is daar
dan allemaal gebeurd?
Om dit aan de weet te komen, moeten
wij teruggaan tot de kerkhervormer
Maarten Luther en zijn volgelingen. Ook
in het aardsbisdom Salzburg had de her
vorming veel invloed. Omstreeks 1730
was het merendeel der bewoners Lu
thers. Zij gingen niet meer naar de R.K.
Kerk, maar hielden hun godsdienstoefe
ningen in het vrije veld of bij geloofs
genoten thuis. Dit was een doorn in het
oog van Aartsbisschop Leopold Anton
von Firmian, die van 1727-1744 op de
„Residenz" in Salzburg troonde. Hij was
zowel geestelijk als wereldlijk leider.
„Lieber Dornen und Disteln auf meinen
Ackern als diese Evangelischen im Lan
de" moet hij eens gezegd hebben en hij
handelde daarnaar:
Hij vaardigde op 31 oktober 1731 het
zgn. Emigratiepatent uit een decretum
horribele waardoor alle Lutheranen
gedwongen werden het land te verlaten.
Mensen zonder bezittingen moesten bin
nen 8 dagen, anderen mochten binnen
een aangegeven tijd hun hebben en hou
den proberen te verkopen en er dan de
bisschop de nodige belasting van betalen!
Terugkeer was niet meer mogelijk; de
„Fürsterzbischof" was onverbiddelijk.
Een enorme volksverhuizing was het ge
volg.
Dertigduizend Lutheranen trokken uit
Salzburg weg. Vergelijkt u dit getal niet
met de cijfers van nu.
Deze grote trek hield in, dat hele gebie
den werden ontvolkt en een grote ar
moede voor de achterblijvenden was het
gevolg.
Grote groepen trokken naar Oost-Prui-
zen en Lithauen, waar Koning Frederik
Willem de Eerste, de Salzburgers ver
welkomde met de bekend gebleven
spreuk „Mir neue Söhne, euch ein mildes
Vaterland". Deze Frederik Willem I was
nauw verwant aan ons vorstenhuis. Zijn
grootmoeder was Louise Henriëtte, een
dochter van Frederik Hendrik, de Stede
dwinger. Zij was een zeer vrome vrouw,
die zelf kerkliederen componeerde.
Een volgende groep Salzburgse vluchte
lingen ging naar Georgia in Amerika. Een
derde groep werd door de Staten-Gene-
raal der Verenigde Nederlanden uitgeno
digd naar Staats-Vlaanderen (nu
Zeeuws-Vlaanderen) te komen, waar
toenmaals een groot gebrek aan arbeids
krachten was. Deze groep, voornamelijk
van de Dürnberg afkomstig, kwam na
een 4 maanden durende reis in de win
ter, gedeeltelijk over land, maar meren
deels over water, in maart 1733 op het
toenmalige eiland van Cadzand aan.
Slechts 30 bewoners bleven op de Dürn
berg achter.
Met behulp veui in Nederland en onder
weg bijééngebrachte gelden werd het
mogelijk in Groede ln 1743 een eigen
Lutherse Kerk te bouwen. Later ook een
pastorie en verschillende scholen, waar
op de kinderen nog tot in 1780 in hun
eigen landstaal les kregen.
De laatste maanden worden in ons land
pogingen gedaan te komen tot een Ne
derlandse Salzburgse Vereniging met als
doelstelling het bestuderen van boven
genoemde geschiedenis, vooral na aan
komst in Nederland. Hierover is nog te
weinig bekend. Veel ligt verspreid over
verschillende archieven, waarvan het
meeste nog nooit is uitgezocht.
Zo staat in een kast in Groede een hand
geschreven boek van Ds. Johann Gottlob
Fischer, de eerste predikant van de
vluchtelingen, die vanaf Regensburg alle
wederwaardigheden heeft opgeschreven,
maar helaas nog nooit vertaald. De ver
eniging i.o. hoopt vele historische stuk
ken te kunnen bundelen en voor het
nageslacht en de kerkgeschiedenis te
kunnen vastleggen en bewaren.
Verder hoopt men van datgene, wat de
emigranten meebrachten nog iets terug
te kunnen vinden, zoals b.v. kaarten, pla
ten, bijbels (die toen evenveel kostten als
een paard), geschriften van o.a. Schait-
berger, liederen, Oostenrijks geld uit die
dagen en misschien iets van hun per
soonlijke bezittingen, kenmerkend voor
die tijd of voor hun emigratie. De ge
schiedenis van Dürnbergers is eigenlijk
een hoofdstuk apart, zij waren de laat-
sten, die wegtrokken, min of meer vrij
willig. De bisschop wilde aanvankelijk
hen wel voorbijzien, liet zelfs op de
Dürnberg een prachtige kerk bouwen
Goud en wat er met goud
gedaan kan worden.
Kom daér eens naar kijken
bij:
Horloger - Juwelier - Opticien
SOESTERBERGSESTR. 26, tcL 2982
VRIJDAGAVOND GEOPEND
van rood marmer, in de ietwat kinder
lijke veronderstelling, dat ze naar zo'n
mooie kerk toch wél zouden gaan! De
bewoners van de Dürnberg vormden nl.
voor hem een rijke bron van inkomsten,
daar zij bijna allen 2 a 3 uur per dag in
zijn zoutmijn werkten. In het jaar 1733
zijn vele vluchtelingen, die het ln
Zeeuws-Vlaanderen slecht beviel, o.a.
door de beruchte Zeeuwse koortsen (een
soort malaria), waaraan in een paar
maanden tijd 144 Salzburgers stierven
weer weggetrokken. Tenminste 3 schepen
zijn weggevaren, maar ook velen rijn op
eigen houtje verdwenen. De geschiedenis
vertelt niet waarheen. Wie helpt de na
komelingen op te sporen?
In Zeeland is men nu twee jaar bezig
en dank zij de hulp van de Provinciale
Zeeuwse Courant, met succes.
Het ligt geenszins in de bedoeling oude
wonden open te rijten of godsdienstklo-
ven te verbreden. Integendeel, men
hoopt, dat het getuigenis van de kracht
van het geloof, dat uit deze geschiedenis
spreekt, het werk van de oecumene van
nu in de hand kan en mag werken.
Wie zich nu afvraagt: hoe weet ik of ik
zo'n afstammeling ben, heeft enig hou
vast, wanneer zijn naam (ongeveer) ge
lijk is aan: Eckel, Ekker, Eygel, Gruber,
Lerchner, Hoeger, Heger, Hochbühler,
Ludwig, Mitterlachner, Ofner, Rasp,
Stangerer, Wemelsfelder, Kambl, Key-
mel, Kemel, Kurz, Brunner, Cranzbüler
(Kransberg), Risch (Rens), Maurer,
Schmelzer, Colijn, Rasp, Reyer, Stocker,
Pann, Moser, Lintauer, Lindner, Jurgen,
Tratnik, Imhauer.
Mochten er lezers zijn, die het comité
aan gegevens of stukken over deze emi
gratiegeschiedenis kunnen helpen, dan
kunnen zij zich in verbinding stellen
met de heer Th. A. Fafié, Ereprijsstraat
211, Soest.
ii
HOTEL - RESTAURANT I
COUNTER - BAR
Amalialaan 1, Baam, tel. 02154-2913
Diners-plates
Kindermenu's vanaf ƒ2,75
Vleesfondue ƒ10,
Div. specialiteiten
Weekends: Tijdens uw borrelof
dinerspeelt voor U
Jaap Wolse op ons „PROM-orgel"
DAGELIJKS GEOPEND
„Prom-Discotheek" geopend
Iedere avond vanaf 20.00 uur.
Zalen voor diners, recepties en
vergaderingen.
bar gezellig
Telefoon 02155-8252
Begin van dit jaar werd een voormalig administrateur van Verkade wegens een
miljoenen verduistering veroordeeld tot 3 jaar gevangenisstraf. Enkele weken later
kreeg een Rotterdams zakenman 4 maanden celstraf wegens een grootscheepse
belastingontduiking, die in de tonnen liep.
Stelen van je werkgever is blijkbaar
ernstiger dan stelen van de staat. Dit
grote verschil in strafmaat steunt op
een dubbelhartige moraal en bevestigt
voor de zoveelste maal dat rechters,
zich bij de beoordeling van strafbare
feiten sterk laten leiden door de normen
en opvattingen van hun eigen milieu.
De laatste jaren groeit de kritiek tegen
een rechterlijke macht, die zich te veel
laat leiden door eigen waardeoordelen
en overtuigingen van de groep, waarin
hij functioneert. Uit welke milieus zijn
de Nederlandse rechters overwegend ge-
recruteerd?
Meeste rechters uit hogere milieus
De eens zo hoog gezeten Nederlandse
rechter ziet de laatste jaren de schijn
werpers van de openbare opinie meer
en meer op zich gericht. Vooral de oude
re rechter zit dit niet lekker en som
migen van hen hebben aan hun onbeha
gen over deze ontwikkeling openlijk of
in bedekte termen uiting gegeven.
Een van de grootste bezwaren die van
vele kanten tegen de Nederlandse rech
ters naar voren werd gebracht was het
feit dat de meesten van hen zich teveel
identificeerden met de hogere sociale
milieus of te wel het establishment. Aan
dit milieu zouden zij hun normen ont
lenen en zij zouden te weinig begrip op
brengen voor wetsovertreders, die af
komstig zijn uit andere sociale milieus
of voor wetsovertreders, die delikten
hebben gepleegd, die in de hogere mi
lieus weinig voorkomen.
Delikten als diefstal, oplichting en in
braak worden veelal gepleegd door men
sen uit de lagere sociale milieus. Econo
mische delikten als belastingsontduiking
e.d. worden meestal gepleegd door lieden
uit de hogere sociale milieus. En het is
een onloochenbaar feit dat de laatste
groep delikten veel milder worden ge
straft dan de „gewone" vermogensdelik-
ten. Daaruit zou men kunnen afleiden,
dat de rechter zich dikwijls door waar
deoordelen laat leiden, die kenmerkend
zijn voor de groep waarin hij zelf func
tioneert. Het konkrete waardenbesef ln
andere maatschappelijke groeperingen
spreekt hem minder aan en dat blijkt
nogal eens uit de hoogte van de opgeleg
de strafmaat.
Veel V.VJ>.
Om een beeld te krijgen van de maat
schappelijke achtergrond van de rechter
lijke macht heeft een werkgroep onder
leiding van drs. L. M. A. Massel een
enquete gehouden onder de rechters van
Nederland. Maar tegen die enquete rees
nogal wat weerstand van de zijde van
de rechterlijke macht. Voelden de circa
480 Nederlandse rechters zich een beetje
bedreigd door een openlijke publikatie
van hun achtergronden? In elk geval
waren slechts 98 rechters bereid aan die
enquete mee te werken. Representatief
is het onderzoek dan ook niet (zouden
juist de meest conservatieve rechters
niet geweigerd hebben aan de enquete
mee te werken?), maar het is toch wel
interessant om de gegevens over ruim
20 van onze rechters eens te bekijken,
zoals die door het juridisch blad „Ars
Aequi" werden gepubliceerd.
De politieke voorkeur van de 98 rechters
geeft al een aanwijzing. Liefst 31 van
hen stemde op de V.V.D.. de partij dus
die geldt als de meest uitgesproken ex
ponent van het establishment en de be
staande maatschappelijke orde. De
K.V.P. kreeg 18 stemmen, C.H.U. 6, de
A.R.P. 4. Op de P.v.d.A. stemden 19
rechters op D'66 20.
Geen arbeiderszoons
Alle geënqueteerde rechters, werd de
vraag voorgelegd, welk beroep hun va
der uitoefende. Geen enkele rechter
stamde uit het milieu van de geoefende
of ongeschoolde arbeider. Liefst 57 van
de 98 rechters gaven op, dat hun vaders
of een specifieke juridisch beroep of een
akademische opleiding had.
Achtten rechters stamden uit de hogere
midden-klasse, 12 uit de kringen der
middenstand. Deze gegevens bevestigen
dus nog eens, dat het overgrote deel van
de rechters wordt gerecruteerd uit de
hogere sociale milieus.
Nu zou dit bezwaar niet zo groot zijn,
waneer de Nederlandse rechters bereid
waren zich meer te verdiepen in de
maatschappelijke achtergronden van an
dere bevolkingsgroepen. Maar de en
quete stemt ons op dit punt niet erg
hoopvol. Liefst 40 van de geënquteerde
rechters was het niet eens met de stel
ling dat ook deskundigen uit de wereld
dei sociale wetenschappen in de bij het
strafrecht betrokken colleges dienen te
worden opgenomen. Wel was het me
rendeel der rechters het er mee eens dat
juridische studenten die als hoofdvak
strafrecht kiezen, in ieder geval psycho
logie en pedagogie als verplicht onder
deel in het studiepakket moeten opne
men.
Opmerkelijk was dat 37 rechters het
eens waren met de stelling dat bij selek
tie van leden van de rechterlijke macht
ook niet-juristen betrokken moeten wor
den.
