CHTING
voor
hm
Praktisch en modieus gekleed
in ribfluweel
I
ƒ1242,
215,
iïs~|
AKELAAR
SAMEN TV-KIJKEN IS NIET DE BESTE MANIER
OM HET HUWELIJK IN STAND TE HOUDEN
dochters
Oncler het juk van kindkerk en keuken
WONING
1RN tel. 02154 5003
N|
ÏTHEKEN
NDS
(2-pers.
hoek-
van ROTTERDAM een
onderhouden en tot in de
rzorgd
•v., vrije tuin en flinke
1.: ruim entree, toilet met
ïldertje, grote sfeervolle
mer met fraaie schouw
er tuinterras, modem in-
uken met veel kastruim-
ioende plaats voor div.
open trap naar boven-
met 3 gezellige slaap-
n met balkon), goed ver-
Ikamer met wastafel, 2e
ring. Met inbegrip van
cing, luxaflex etc. Koop-
'0» k.k. Vrije vestiging
aanvaarden.
omgeving te SOEST een
idingen, scholen, winkels
gelegen zeer goed on-
dubbele garage en aar-
uin.
im entree, ruime logeer
age voor 2 auto's. Ie
toilet grote bergkast,
ige woon-eetkamer in
xe modern ingerichte
ken met extra kast-
zuigkap etc. 2e verd.: 3
badkamer, 2e toilet. In
:dig te aanvaarden. Met
n gedeeltelijke vloerba-
n gedeeltelijke vloerbe-
Efering etc.
32.500,— k.k.
ELAARS
Een huwelijk loopt minder kans op
de kUppen te lopen naarmate de vrije
ttjd meer thuis wordt doorgebracht.
Dit is de eerste conclusie die de Hon
gaarse socioloog prof. Karoly Varga
trekt uit merkwaardige gegevens, die
werden vervaardigd door het Euro
pese coördinatiecentrum voor onder
zoek en documentatie ten behoeve van
de sociale wetenschappen. Deze in We
nen met Unesco-steun werkende instel
ling liet computers in verschillende
landen gegevens verwerken, die waren
verzameld door 30.000 mensen in elf
verschillende landen minuut voor mi
nuut te laten beschrijven hoe ze hun
dag doorbrachten.
Die landen waren: België, Bulga
rije, Frankrijk, Hongarije, Joegosla
vië, Oost-Duitsland, Peru, Polen, Tsje-
choslowakije, West-Duitsland en de
Verenigde Staten. Ook in Moskou ver
werkte een computer zijn portie van
150.000 kaarten, maar over de Sov
jet-Unie komen geen gegevens voor in
prof. Vanga's artikel. Heeft Moskou ge
weigerd de gegevens uit te leveren?
We weten het niet, maar iets derge
lijks zal er wel aan de hand geweest
zijn.
OPVALLEND
Het viel prof. Varga in de eerste
plaats op, dat In de Westduitse stad
Osnabrück de mannen gemiddeld 4,3
uur van hun vrije tijd per week met
hun vrouwen doorbrachten, en in de
Hongaarse stad Gyor maar de helft.
Hij vermoedde dat dit verschil ver
band hield met andere factoren die de
stabiliteit of onstabiliteit van een hu
welijk beïnvloeden. Bevestiging voor
zijn eerste stelling (dat een huwelijk
minder kans loopt te mislukken naar
mate de vrije tijd thuis wordt doorge
bracht) vond prof. Varga in sociolo
gische werken, die melden dat .klach
ten van vrouwen zeer vaak inhouden,
dat hun echtgenoot te weinig tijd bin
nen het gezin doorbrengt". Een grief
die uiteraard verband kan houden met
een voorname reden tot breuk van
een huwelijk: affaires met andere
vrouwen.
Van de elf landen waarover Varga
gegevens publiceert, hebben de drie
met de meeste vrije uren thuis ook
het geringste percentage echtscheidin
gen. Het zijn: Joegoslavië, Peru en
Eelgië. De drie landen waar de man
zijn vrije urén het minst bij zijn
vrouw doorbrengt, laten de hoogste
percentages echtscheidingen zien:
West-Duitsland, de Ver. Staten en Hon
garije.
WAT IS „VRIJE TIJD?"
Onder „vrije tijd" werd verstaan el
ke activiteit die geen werk was, dus:
gesprekken voeren, gasten ontvangen,
zomaar niets doen. Maar uitdrukkelijk
niet bijvoorbeeld: lezen om eigen ken
nis te verrijken. Uit de statistieken
maakt prof. Varga op, dat „de in zijn
krant begraven echtgenoot" net zo
min een steunpilaar is voor een geluk
kig en stand houdend huwelijk, als het
echtpaar dat aan de tv zit gekluisterd.
Wel blijkt dat het „praten van man
en vrouw met elkaar" een goede in
vloed heeft op het huwelijk. Zulke
gesprekken na het werk -zijn zeer be
langrijk om echtparen verenigd te hou
den: „de man vertelt wat hij nu weer
van zijn baas heeft moeten slikken en
de vrouw doet uit de doeken wat ze
met kennissen of buren heeft meege
maakt". Samen uiten ze hun veront
waardiging, samen zijn ze het roerend
eens. Door deze gesprekken stemmen
ze vaak zonder het te merken
hun persoonlijke opvattingen van goed
en kwaad op elkaar af, aldus prof.
Varga.
Zulke gesprekken stellen man en
vrouw in staat van die stukken van
hun leven, waarvan de ander (door
afwezigheid) geen getuige is, toch tot
een gemeenschappelijke zaak te ma
ken. In België, beide Duitslanden, Po
len en de Verenigde Staten treft prof.
Varga 'n zo'n groot verband aan tussen
dergelijke gesprekken en een laag
echtscheidingspercentage, dat dit niet
meer als „toevallig" kan worden ge
zien.
Industrialisering betekent doorgaans
dat de man meer vrije tijd heeft
maar die hoeft hij ndet met zijn gezin
door te brengen. In feite blijkt, da-t
Juist in geïndustrialiseerde landen de
echtgenoten relatief minder tijd door
brengen aan de huiselijke haard.
GEZINSSTRUCTUREN
Een andere factor die van invloed Is
op echtscheidingspercentages ziet dr.
Varga in de overgang van de autoritai
re, patriarchale gezinsstructuur, waar
bij de echtgenoot de „baas" is en bo
ven alle andere gezinsleden staat,
maar een „egalitaire stijl", waarin
man en vrouw gelijke rechten hebben
binnen het gezin, een overgang die
wel typisch is voor geïndustrialiseerde
landen. Karakteristiek in die egalitai
re gezinnen is, dat man en vrouw
meer tijd doorbrengen in eikaars ge
zeischap dan binnen het verband van
de gehele familie. De patriarchale ge
zinnen zijn op het gezin zelf georiën
teerd; de egalitaire meer op de part
ner.
Het is prettiger te leven in een egali
tair huwelijk dan in een autoritair,
zegt dr. Varga. Maar waar het gezin
hoofdzaak is (patriarchale structuur)
komen minder echtscheidingen voor.
Volgens dr. Varga is meestal niet h®t
huwelijksgeluk de aantrekkingskracht
om samen te blijven, maar veel meer
de van buiten opgelegde dwang.
Een algemeen verschijnsel blijkt t«
zijn dat huwelijken minder makkelijk
schipbreuk lijden wanneer gebroken
wordt met de vrienden, die de partner
vóór het huwelijk had. Met name
wordt een gering echtscheidingspercen
tage vastgesteld in die gemeens 'hap
pen, waar de vrouw bij haar huwelijk
zich geheel en al losmaakt van haar
vroeger milieu, alweer een conclusi#
uit de statistieken.
problemen
De rol van de sociale en econo
mische problemen stelt prof. Varga
voorlopig nog voor problemen Hij
wijst erop dat van de onderzochte lan
den er zes communistische zijn en vijf
kapitalistisch. Wel is het echtschei
dingspercentage in de Oosteuropese
staten hoger dan in West-Europa,
maar in de Verenigde Staten is het 't
allerhoogst. Daarom valt op dit punt
eigenlijk weinig zinnigs te zeggen, al
dus Varga. Wel zal naar mijn mening
„het verband tussen echtscheiding en
sociale staatsstructuur, (een onbeant
woorde vraag), onderwerp zijn van
nog veelomvattender, moeilijker en
ook hoogst interessante nieuwe onder
zoeken in deze richting.
Ondanks veranderende en moderne
begrippen zullen vele ouders voor hun
dochters toch nog wel het ideaal voor
ogen hebben wan een gelukkig gezin
met een gezellig stel kinderen. En daar
ze zo graag hun meisjes gelukkig wil
len zienzullen ze geneigd zijn de op
voeding en de opleiding in die richting
te zoeken. Menigmaal wordt dan ook
voor een meisje wat bredere ontwikke
ling eigenlijk overbodig gevonden
want zij is immers toch bestemd om te
trouwen! Maar! Als we eens goed om
ons heen kijken, komt het dan niet
vaak genoeg voor dat we ons met ver
bazing afvragen: dat zij toch nooit ge
trouwd is?" Ze was toch zo'n snoezig
meisje, lief voor iedereen, flink en ver
standig en toch helemaal niet onknap!
Neen, we weten het nooit zeker en als
ouders zijn we zelfs nog meer geneigd
ons te veel illusies te maken. Menig
huwelijk blijft ook kinderloos. Ook dit
weten we nooit vooruit en met een
huishouding voor twee mensen zijn we
tegenwoordig wel snel klaar. Is het dan
niet gelukkig als een vrouw wat meer
ontplooiings mogelijkheden heeft om
haar leven te vullen op een voldoening
schenkende manier dan louter aan
dacht voor het uiterlijk en vertier van
het eigen persoontje in de lange lege
uren van de dag? Hoe minder ze ge
leerd heeft, hoe moeilijker ze een keu
ze naar haar eigen aard kan maken om
zich op een of andere wijze nuttig te
maken en op die manier meer inhoud
aan haar bestaan te geven. Juist naar
mate de keuze groter is zal ze gemak
kelijker iets vinden dat haar gelegen
heid geeft toch haar aandeel te leveren
in het scheppen van een gezellig thuis
voor beide echtgenoten. Dikivijls ook
zien we hoezeer een vrouw haar man
tot steun kan zijn, door bv. bij de boek
houding of in de zaak te helpen als on
ze dochter toevallig tegen een winke
lier aanloopt", of op andere wijze.
En tenslotte, hoe hulpeloos zien we
niet vaak oudere en jongere weduwen
in de wereld staanwie hun man plot
seling ontvalt, iets wat van de ene dag
op de andere kan gebeuren en ook in
derdaad gebeurt. Hoe menigmaal we
ten ze van toeten noch blazen, zelfs als
het om de eenvoudigste zaken als
het verzenden van een girotje of het in
vullen van het belastingbiljet gaat. Een
fijn gezin mag rustig ons ideaal blij
ven maar we moeten ons wel beseffen
dat we het leven niet naar eigen
tmaak kunnen knippen.
JETTY.
boven: Katoenen ribfluweel is de sterke en praktische mode voor deze winter. Het
ribfluweel is verkrijgbaar in vele modekleuren, en ribvariaties van sierlijk smal tot
extra breed.
rechter foto: Ribfluweel is de kleding bij uitsték voor kinderen. Het is sterk, goed
wasbaar, warm en verkrijgbaar in allerlei aantrekkelijke kleuren. Deze Schiesser-
modellen laten duidelijk zien dat katoen ook in de winter de ideale dracht voor kin
deren is.
Wat verleden jaar al werd voorspeld is nu een
feit geworden: katoenfluweel is le dernier cri.
Niet alleen gaan alle kinderen door de knieën
voor deze soepelzachte fluwelen stof, óók bij de
modebewuste opgroeiende jongeren is ze favo
riet. Katoenfluweel is in feite niets nieuws, want
reeds in de jonge tijd van onze ouders werd bet
(voornamelijk) voor werk- en beroepskleding
gebruikt, ook al kwamen die kledingstukken
toen nog niet in aantrekkelijke kleuren op de
markt. Denkt u maar eens aan de zögenaamde
„manchester-broeken". Het enige bezwaar van
deze werkbroeken was, dat ze er wat valig-bruin
uitzagen en óók door straatmakers werden ge
dragen. Door de slijt weerstand van deze stof, hel
warmte-isolerend vermogen, bet pretentieloze
uiterlijk en de soepelheid werd deze katoenen
stof decennia lang bij uitstek geschikt geacht
voor mensen met een inspannend en beweeglijk
beroep. Deze vastgeroeste traditie beeft ertoe ge
leid dat het geruime tijd duurde voordat de in
dustrie met nieuwe verf- en veredelingstechnie-
ken aan katoevelours totaal nieuwe eigenschap
pen gaf, waardoor het zich in korte tijd kon ont
wikkelen tot een materiaal dat in modieuze kle
ding een vaste voet aan de grond heeft gekregen
en voorlopig ook wel zal houden.
Kind, kerk en keuken z«n tot nu toe
een blok aan het ontwikkelingsbeen
van de vrouw geweest, maar deze
drie K's zullen nu wel gauw verleden
tijd zjjn geworden. Aldus een
uitspraak van jhr. II. A. C. van
ïtiemsdijk, de nieuwe president van
Philips. Hij voegde er aan toe dat Ne
derlands grootste industriële bedrijf in
Eindhoven op het ogenblik 18 procent
vrouwelijk personeel heeft, maar dat
in de hogere beroepen bij Philips hun
aantal minder dan één procent van
het totaal bedraagt.
Hoezeer de vrouw nog steeds in een
echt* mannenmaatschappij leeft, blijkt
overigens duidelijk uit het geringe per
centage vrouwen dat in heel Neder
land in de zogenaamde „hogere be
roepen" in ons land een functie be
kleedt, Dertien procent van alle werk
nemers in ons land zijn vrouwen,
maar zij maken slechts 4 procent van
het totaal uit in de hogere beroepen.
VOOROORDELEN
Behalve de drie K's spelen vandaag
de dag nog steeds de vooroordelen
van de man tegen vrouwen in hogere
posities in de industrie een grote rol.
Uitspraken als „mannen werken niet
graag onder leiding van een vrouw"
of, je kunt een vrouw toch niet naar
zware onderhandelingen sturen", doen
nog steeds opgeld. Jhr. Van Riemsdijk
bekende ruiterlijk, dat de vrouw bij
Philips nog nooit de kans hiertoe heeft
gehad. „Maar omdat Philips een we
reldconcern is, moet er rekening wor
den gehouden met acceptatie van de
vrouw in een dergelijke functie. In de
Scandinavische landen zal dit geen
probleem opleveren, maar in Mexico
bijvoorbeeld wel."
Een geheel andere kant van dit pro
bleem is volgens de heer Van
Riemsdijk, dat het aanbod van vrou
wen voor de hogere beroepen klein is.
De meeste meisjes gaan na hun
schooltijd studeren in vakken die lei
den tot de dienstensector. Richtingen
die voor de industiie van belang zijn,
te weten: techniek, economie, en com
mercie blijken minder aantrekkelijk te
zijn voor die meisjes.
DE GEHUWDE VROUW
Jhr. Van Riemsdijk schonk ook bij
zondere aandacht aan de mogelijkhe
den van de gehuwde vrouw die zou
willen werken, maar die daarin wordt
belemmerd door o.a. de status van de
man, de fiscus en de gedachte dat een
leidende functie een gehele werkdag
nodig heeft. Dit laatste kon de presi
dent van Philips in de huidige situatie
onderstrepen, maar voor de toekomst
is het voor hem de vraag of leidende
functies ter plaatse en binnen een
vastgesteld aantal uren moeten wor-
den uitgeoefend. Het part-time-werk
(voor de gehuwde vrouw met kinderen
de meest geliefde situatie) kan voor
wat industrie betreft alleen worden
verricht in werkzaamheden van specia
le aard, die meestal een service-karak
ter hebben.
Jhr. Van Riemsdijk stelde zich op
het standpunt dat het stichten van kin
dercrèches in Nederland niet meer tot
de taak van de bedrijven behoort,
maar bijvoorbeeld van de overheid.
Het is wel duidelijk dat er nog heel
wat water door de zee zal moeten
vloeien voordat de discriminatie van
de vrouw óók op dit gebied zal zijn
opgeheven en we niet langer meer hoe
ven te spreken over een „manne»
maatschappü"*
