SERVICE
)OM
OüOjOJHjX
HOMEE
AllE 13 GOED
toffen
tof (-'en
I
iks 25,-
10L~
VUSTE DAMES
VERBOD VAN KENNELIJK ONREDELIJK
ONTSLAG
zo'n fijn TRUITJE
5 gulden korting
VERSCHUIVING VAN PR0DUKTIEF
VERMOGEN
TROUBADOURS EN MÏNSTREELS
FRANZ SCHIJBERT
•••Wl.Vite"''
GEEN TIJD OM TE SLAPEN
AUTORIJSCHOOL
MN BOBIEN
3ESIUSLAAN 19
- 6687
j
COUPONS
de prijs van
- SOESTDÏJK
Een nuttig
cadeau als je
geslaagd bent
Natuurlijk een
goede FIETS of
BROMFIETS
van GRIFT.
Komt U eens
langs en maak
uw keuze
Amerst. Radio-
Storingsdienst
i. van Kooij Zr
bielbedrijf
Ontslag moet redelijk zijn
&/CHIESSER
Ö-lino
1 MODE
Zingende dolfijnen
in het Dolfinarium
9IloS Harderwijk
DOLFINflRIUfTl VTB n.v.
<=Qeótaurant cAnaciolu
Wat zal vader blij zijn...
Heren- en
Jsitgenskleding
STEENH0FFSTRMT 68
SOEST
Telef Brandweer
Politiebureau
3 3 3 3
444 4
31 januari 175 jaar geleden geboren
suf
Atiïucoax
WS5S SKUü
DE GOUDEN
SNAAR
Laanstraat 43 - Tel. 4685
GEEN' KOOPAVOND
AUTOlVASSERETTE
Nieuwstraat 13 - Soest
Wij onderhouden niet al
leen de buitenkant van uw
wagen.
MaarWij kunnen ook
Uw wagen onder en In het
chassis behandelen, door
onze Teroson ML èn Un-
dercoatlng behandeling
BESCHERM UW BEZIT.
Telefoon 02155- 3300
RIJWIEL- EN BROM
FIETSHANDELAAR
Krommeweg 28
Wij repareren
iedere T.V. en
iedere radiu
Vermeerstraat 81,
Amersfoort - Tel. 17177
Anno 1949
voor al uw
VERZEKERINGEN
FINANCIERINGEN
HYPOTHEKEN
Ossendamweg 33,
Soest-Zuid. tel. 6122.
In o run ntnuwstn
collndln 'brillnn
vindt Unnn Icnuzn
voorUwpnnoon»
Ujkn smtnk.
SNOUCKAERTLAAN14-16
- TELEFOON 3258
STATION
PB1MA SERVICE
Vrydag 9 juni 1972
Wanneer U wilt weten waar we volgens de wet precies aan toe z(jn bjj het „ne
men" en „geven" van ontslag, kunt u niet volstaan met het raadplegen van dc ont-
slagbepallngen van het Burgerlijk Wetboek (B.W.).
Sinds 1945 kennen we namelijk behalve deze „gewone" ontslagregeling van het
B W. ook nog een „buitengewone" ontslagregellng en wel die van het Buitenge-
woon Besluit Arbeidsverhoudingen (B.B.A.).
de wederpartij „naar billijkheid" een
schadevergoeding toekennen.
De hiervoor genoemde „herstelplicht"
kan zich echter steeds oplossen in één
tot betaling van een afkoopsom, welke
afkoopsom uiteraard hoger zal moeten
zijn dan het bedrag der schadevergoe
ding.
In het vonnis, houdende veroordeling tot
Dat B.B.A. is kort na de bevrijding - te
weten op 15 oktober - in werking ge
treden en de inhoud ervan bestond gro
tendeels uit regelingen die tijdens de
Duitse bezetting tot stand waren geko
men. Zo goed als de bezettingstijd een
abnormaal karakter verleende aan de
arbeidsmarkt. Zo deed dat ook de tame
lijk chaotische periode van wederop
bouw. vlak na de bevrijding.
Terwille van die wederopbouw moest
onrust op de arbeidsmarkt zoveel moge
lijk worden vermeden, loonsverhogingen
en personeelsverloop wilde men daarom
zo beperkt mogelijk houden. En dus
worden de bezettingsmaatregelen die
hiermede verband hielden gehandhaafd
met de bedoeling deze onmiddellijk té
doen verdwijnen, zodra de omstandighe
den dat zouden toelaten.
Tóch is de ontslagregeling van het B.B.A.
nog steeds van kracht. De reden om de
B.B.A.-regeling te handhaven is gelegen
in de steeds sterker geworden rechts
overtuiging, dat een ontslag in elk op
zicht redelijk moet zijn. Vóór de Twee
de Wereldoorlog was elk ontslag recht
matig als men zich maar hield aan de
termijn en andere afspraken betreffende
het beëindigen van een dienstbetrekking.
Aanvullende regeling
Het al dan niet redelijke van het ontslag
was rechtens niet van belangDe
SOESTERBERGSESTRAAT 51 SOEST
ontslagregeling van het B.B.A. verloor in
de praktijk het karakter van een rege
ling voor de bijzondere na-oorlogse om
standigheden; de eis dat het ontslag re
delijk moet zijn gold nu algemeen, d.w.z.
ook voor normale omstandigheden. Door
deze ontwikkeling was de ontslagrege
ling van het B.B.A. als het ware een
aanvullende regeling geworden, die
moest dienen om een hiaat op te vullen
in de ontslagregeling van het B.W. Maar
dan komt in 1954 een ingrijpende wij
ziging van de B.W.-regeling tot stand,
met als belangrijkste nieuwe maatregel;
de mogelijkheid om bij de rechter op te
komen tegen z.g. kennelijk onredelijk
ontslag.
Dat lag natuurlijk in de lijn der ver
wachting. Vroeg of laat zou er immers
een einde moeten komen aan die zonder
linge situatie van een dubbel ontslag
recht.
Wat lag méér voor de hand dan de aan
vullende regeling van het B.B.A. - dus
de eis dat het ontslag redelijk moet zijn
- naar het B.W. over te hevelen?
Dat is weliswaar gebeurt maarhet
B.B.A.-ontslagrecht bleef ook né 1954
(tot op de dag van vandaag) bestaan
naast het B.W.-ontslagrecht.
Men wilde de B.B.A.-regeling eerst la
ten verdwijnen wanneer de kantonge
rechtprocedure (behorende bij de ont
slagregeling van het B.W.) een grondige
wijziging zou hebben ondergaan. En
daérover was men het in 1954 (en nog
steeds niet!) nog lang niet eens.
We weten nu waarom we, sinds 1954,
een dubbel ontslagrecht hebben. De re
geling van het B.B.A. gaat aan die van
het B.W. vooraf. Anders gezegd: eerst
en vooral moet men (in de gevallen
waarin dit is vereist) ervoor zorgen dat
men van het Gewestelijk Arbeidsbureau
(G.A.B.) een ontslagvergunning krijgt;
daarna kan men de arbeidsovereenkomst
beëindigen volgens de regels van het
B.W.
Wanneer onredelijk
Sinds 1954 staat ook in de ontslagrege-
ling van het B.W. dat het ontslag aan
bepaalde eisen van redelijkheid moet
voldoen: het mag - anders gezegd - niet
..kennelijk onredelijk" zijn.
Kennelijk ontslag is beslist niet hetzelfde
als „zeer onbehoorlijk, stuitend onrecht
vaardig. „Neen, het is veeleer zó, dat er
voor een redelijk oordelend mens geen
ruimte voor twijfel inzake de „onrede
lijkheid" mag zijn.
In de wet worden enkele voorbeelden
gegeven van ontslagen die kennelijk on
redelijk kunnen worden geacht (b.v. voor
de werkgever: beëindiging van de dienst
betrekking zonder opgave van redenen
of onder opgave van een voorgewende of
valse reden: b.v. voor de werknemer:
beëindiging van de dienstbetrekking,
waarvan de gevolgen voor de werkgever
te ernstig zijn in vergelijking met het
belang van de werknemer bij de beëin
diging).
De in de wet neergelegde voorbeelden
zullen uiteraard worden aangevuld met
de gevallen welke via de rechtspraak tot
ons komen.
Sancties
Indien één der partijen de dienstbetrek
king „kennelijk onredelijk" doet eindigen
- ook al neemt hij daarbij de voorge
schreven termijn in acht - dan kan de
kantonrechter óf bepalen dat de dienst
overdekte Dolfijnenstadibn ter wereld
met 2.500 zitplaatsen ziet u
een unieke show van zeeleeuwen en
dolfijnen in één programma.
Tijdendagelijks 10.00 - 11.30 -
13.00 -14.30 - 16.00 en 17.30 uur.
Zondags niet om 10.00 uur.
Onderwaterpanorama.
Robarium.
Expositie walvisachtigen.
Harderwijk - Tel. 03410 - 6041
herstel van de dienstbetrekking, kan de
rechter ambthalve bepalen dat de (niet
altijd te verwezenlijken) „herstelplicht"
vervalt door betaling van een in het
vonnis genoemde afkoopsom; heeft hij
ambtshalve geen afkoopsom vastgesteld,
dan zal hij op verzoek van een der par
tijen alsnog hiertoe moeten overgaan.
Teneinde te voorkomen dat een werkne-
Voor smakelijk eten In gezellige sfeer
KERKPLEIN
(reserveren mogelijk)
Ook voor uw luncht hebben wij een ruime keuze.
Keuken geopend vanaf 12.00 uur.
Maandag en woensdag vanaf 4.00 uur.
SOEST - TELEFOON 2519
mer, die in een geding tot herstel van de
dienstbetrekking (herplaatsing) in het
gelijk is gesteld, gedurende de tijd dat
de werkgever de rechter verzoekt het
bevel tot herstel van de dienstbetrekking
te wijzigen in een tot betaling van een
afkoopsom, geen loon zou ontvangen,
bepaald dat de werkgever alsdan ver
plicht blijft het loon door te betalen tot
dat de afkoopsom zal zijn vastgesteld.
In welke gevallen
De bepalingen betreffende de kennelijke
onredelijkheid zijn niet van toepassing
als een dienstverband buiten partijen om
eindigt. Dat is o.m. het geval:
A. Bij het van rechtwege (automatisch)
eindigen van de dienstbetrekking (het
geen het geval is bij de (meeste) arbeids
overeenkomsten die voor een bepaalde
tijd worden aangegaan);
B. Bij het het beëindigen van een
dienstverband met instemming van de
wederpartij
C. Bij het beëindigen tijdens een proef
tijd:
D. Bij het beëindigen wegens een drin
gende reden.
Wanneer een beroen op kennelijke on
redelijkheid dan wèl mogelijk is? In de
volgende gevallen: A. indien een van de
partijen de (voor bepaalde of onbepaalde
tijd aangegane) dienstbetrekking door
opzegging doet eindigen: B. indien een
van de partijen de dienstbetrekking zon
der opzeg,ging doet eindigen in die ge
vallen waarin opzegging had moeten
plaatsvinden; C. indien de dienstbetrek
king door een der partijen voortijdig
wordt verbroken. Of anders gezegd; voor
de afloop van het dienstverband is een
Hondeling van partijen vereist.
Alleen wanneer dit het geval is kunnen
partijen zich op grond van (vermeende)
kennelijke onredelijkheid tot de rechter
wenden. Wij besluiten met de opmerking
dat wil het nieuwe ontslagrecht zo goed
mogelijk tot zijn recht komen, een gron
dige herziening van de rechtspraak in
arbeidszaken dringend geboden is. Hoe
lang moeten we daarop nog wachten?
als je hem
geeft, dat hij zo graag draagt.
En w« geven je
als je het koopt tussen 8 en 15 juni.
En natuurlijk is de keus bij ons
enorm
Onlangs lazen wij In een publikatie over een bedrijf enige cijfers over de aan
tallen werknemers die gezond en wel de pensioengerechtigde leeftijd bereiken.
Daaruit bleek dat van de 65-jarigen in drie achtereenvolgende jaren nog slechts
35, 27 en 22 arbeidsgeschikt waren. Daarnaast bereikten respektievelijk 31. 37 en
39 in min of meer zieke toestand hun pensioen. Tussen het 50e en 65e jaar
werd gemiddeld reeds 17 arbeidsongeschikt verklaard.
Naarmate de tijd voortschrijdt lijkt hier I dan uit die 40 uren hetzelfde te halen
een stijgende tendens in te zitten. De als voorheen uit 45 en 48 uur. Je kunt
situatie zal niet bij elk bedrijf gelijk zijn
VRIJDAG KOOPAVOND
maar toch moeten deze cijfers ons tot
nadenken stemmen. Uit tal van publika-
ties wordt ons duidelijk dat de spanning
voor oudere werknemers is toegenomen
en dat steeds meer mensen hijgend de
pensioengerechtigde leeftijd bereiken.
Allerlei oorzaken kunnen daar aan de
bet zijn.
Naar 40-urige werkweek
Wij noemen daarvan de grotere dyna
miek in het ekonomisch leven. Hiervoor
wordt een groot aanpassingsvermogen,
vooral van oudere mensen, gevraagd en
niet iedereen kan dat opbrengen. Een
volgende oorzaak is wellicht gelegen in
het samenpersen van de arbeidsweek in
vijf dagen, hetgeen tot gevolg heeft dat
in die vijf dagen het uiterste van het
arbeidsvermogen wordt gevraagd. Het
steeds duurder worden van de faktor ar
beid heeft tot gevolg dat men zich hoe
langer hoe duidelijker de kosten van die
arbeid gaat realiseren en dit schept
spanningen, zowel bij de werkgevers als
ook bij de werknemers.
Het veroorzaakt met name een duide
lijke voorkeur voor jonge arbeidskrach
ten. Deze tendens zal in de komende ja
ren nog toenemen. Zijn wij wel op de
goede weg met de bestaande arbeidsver
deling tussen ouderen en jongeren? Wij
zijn bezig een nieuw sociaal patroon te
bouwen. Maar is dit wel het juiste?
Aan het bestaande produktieve arbeids
potentieel wordt aan alle kanten ge
knabbeld. Wij denken daarbij in de eer
ste plaats aan het afsluiten van c.a.o.'s
Steeds talrijker wordende bepalingen
over verkorting van de arbeidstijd. Stap
voor stap gaan wij naar de 40-urige
werkweek. Met hulp van allerlei ratio-
vytin.wccv. ivicL nuip van auenei ratio- verantwoordelijkheid ont-
nalisatie-methoden proberen werkgevers I lang op school te blijven.
dit uit sociaal oogpunt verwerpen, uit
ekonomisch gezichtspunt is dit begrijpe
lijk. Ook de vakanties worden langer.
Alhoewel er nu tekenen merkbaar wor
den dat rijen daarbij eerst aan de oude
ren denkt, worden de meeste vakantie-
uitbreidingen zowel aan jongeren als aan
ouderen toegekend. We kunnen zelfs
stellen dat de jonge garde daarbij voor
keur geniet.
Leerplichtverienging
Denken wij in dit verband eens aan de
uitbreiding van de leerplichtige leeftijd.
De regering heeft vroeger al eens gesteld
dat er in de komende jaren gestreefd
zal worden naar een leerplichtverienging
tot 18 jaar. De voorbereiding voor de
produktieve periode wordt langer. De
jeugd treedt later tot het arbeidsproces
toe en het aantal beschikbare jaren voor
produktieve arbeid neemt af. Bovendien
verschuift die produktieve periode meer
naar de oudere levensjaren.
Over de verschuiving van de leerplich
tige leeftijd valt op te merken dat een
intrede in de produktie met 14 jaar mis
schien vroeg was maar dat anderzijds
een verschuiving naar 18 jaar lang niet
altijd gunstig is. Veie jongeren verlangen
er naar de schoolbanken te verlaten en
hun energie in de maatschappij uit te
leven. We mogen dan al het recht tot
doorstuderen voor iedereen scheppen,
daarvoor de plicht op het leggen tot 18
jaar is moeilijk algemeen aanvaardbaar.
Uit het bedrijfsleven wordt de klacht
steeds luider dat vele jongelui te laat
het arbeidsproces binnenkomen om zich
tijdig een voldoende werktempo aan te
meten. Er worden klachten gehoord over
teveel jongelui die de maatschappelijke
verantwoordelijkheid ontvluchten door te
Wanneer er geschreven wordt over
troubadours en minstreels, worden onze
gedachten dadelijk getrokken naar de
middeleeuwen en zien wij deze letter
kundige en muzikale kunstenaars voor
ons geestesoog, terwijl zij hun lyrische
of epische werken, zichzelf begeleidend
op harp, lier, of viool, brengen voor een
uitgelezen gezelschap van vorsten, stoe
re ridders en schone jonkvrouwen te
gen een achtergrond ridderzalen en
romantiek.
Deze troubadours '.reels waren
de onbetwiste kun. van hun tijd,
zij waren het die ,:unst brachten
die op een zeker peil stond en die niet
te vergelijken was met de overige vor
men van ontspanning zoals die van de
zotten, de goochelaars en dansers. De
laatste tijd is een opleving van de mid
deleeuwse muziek te konstateren. Er
zijn reeds enkele grammofoonplaten ver
krijgbaar met deze muziek die is uitge
voerd op de originele instrumenten.
De oorsprong van deze kunstuiting moe
ten wij zoeken in de Provence in zuid
Frankrijk, waar reeds zeer vroeg de
taal, die sterk verwant was aan de ro-
meinse volkstaal, een zekere ontwikke
ling doormaakte en op een bepaald ni
veau kwam te liggen.
Uit de volkspoëzie
De Provencaalse letterkunde nam een
aanvang met de volkspoëzie. Deze le
verde epische of lyrisch-epische liede
ren, die door rondreizende volkszangers
(joglars) met begeleiding van muziek
werden voorgedragen. Deze poëzie bloei
de reeds in de tweede helft der 9de en
in de 10de eeuw.
Tegen het einde van dc elfde eeuw,
ontdekken we het begin van een meer
beschaafde vorm van poëzie, die zich
door uitgesproken hoffelijkheid onder
scheidde. Deze vorm werd hoofdzakelijk
beoefend door de ridderlijke adel en
door vorstelijke personen. Zij bezong de
lof van de minne en de heldendaden.
Deze ridderlijke dichters droegen de
naam van troubadours, in welke naam
we „trovar", dat vinden betekent, kun
nen ontdekken.
De oudste zangen van dien aard heetten
„vers" en waren eenvoudig van vorm
en verschillend van inhoud. Daaruit ont
wikkelden zich de „chansos" (chansons),
de hoofdvorm der hoffelijke lyriek, die
zich onderscheidde door een kunstige
bouw der coupletten en zich met geen
andere onderwerpen bemoeide dan lief
de en godsdienst. Buiten nog andere
vormen vinden we onder andere de
romance", gewoonlijk een liefdesavon
tuur.
Oorspronkeiyk
De Provencaalse dichtkunst heeft zich
op natuurlijke wijze uit de geest van het
Zuidfranse volk, uit zijn maatschappe
lijke instellingen en vooral uit de geest
van zijn ridderschap ontwikkeld en kan
dus bogen op een volkomen oorspronke
lijkheid.
Zij heeft een grote invloed uitgeoefend
op de dichtkunst der naburige volken,
in noord-Frankrijk, Spanje en Ita
lië. De bloeitijd van deze kunstuiting
vinden wij in de 12de en 13de eeuw.
Een groot aantal liederen uit die tijd ls
ons bewaard gebleven, en als oudste
vinden wij Willem IX, graaf van Poi-
tiers, voorts namen als Marcabrun,
Guillen den Cabestaing, Richard Leeu
wenhart en Alfons II, koning van Ara-
gon.
In de tweede helft der 13de eeuw zien
wij reeds een tijdperk van verval, daar
de rijen der troubadours door oorlogen
sterk gedund waren.
De voormalige vorsten verloren hun on-
fhankelijkheid en waren niet langer in
staat de dichters financieel te steunen,
terwijl de ridderlijke geest, waaruit de
poëzie der toubadours was geboren, be
gon te kwijnen.
De minnehoven.
Tegen het einde van de 12de eeuw ken
de men reeds een soort van kunstkrin-
die toen „minnehoven of cours
betrekking hersteld moet worden óf aan d'amour" werden genoemd.
Het waren gezellige verenigingen van
begaafde personen der beide sexen, waar
de gedichten der minnezangers (trouba
dours) veerden voorgedragen en waar
van de inhoud en strekking werden be
sproken. Om tot een beslissing te ko
men, vormde men een soort van recht
bank, waarvan het voorzitterschap mees
tal aan de dames werd opgedragen en
voor en tegen ijverig bepleit werd.
Het is begrijpelijk, dat een dergelijke
gemeenschappelijke kunstgenieting er
niet weinig toe bijdroeg het culturele
peil te verhogen, aangezien op dergelijke
bijeenkomsten het beste werd gepres
teerd.
Van minstreel tot landloper
Ook in andere landen kende men der
gelijke dichter-zangers. De provencaalse
stijl heeft niet nagelaten van invloed te
zijn op andere landen zoals wij reeds
boven opmerkten. Haar invloed vinden
wij ook terug bij de Duitse minstreels,
waarvan wij de grote noemen als Hen
drik van Veldeke, Walther von der Vo
gelweide en de zelfs in onze dagen nog
bekende en beroemde Wolfram von
Eschenbach, de dichter van „Parzifal'
het beroemde epos van de jonge ridder
op zoek naar 'e Graal. Een dichtwerk,
dat wij zowel ridderlijk, strijdbaar als
godsdienstig mogen noemen en dat zich
door de eeuwen heen heeft weten
staande te houden in dicht-, boekvorm
en als opera.
Bij het verval der ridderlijkheid stier
ven de echte troubadours en minstreels
uit en werd hun taak en kunst overge
nomen door burgerlijke lieden, waaron
der dikwijls van laag allooi, die e;
slechts toe bijdroegen, dat deze kunst
vorm zo snel mogelijk verpauperde. Men
was op dood spoor geraakt en het ging
bergafwaarts.
Een duidelijk bewijs van dit verval vin
den we in de mededeling, dat koningin
Elizabeth in 1597 een verordening uit
vaardigde, volgens welke rondreizende
minstreels als landlopers en bedelaars
moesten worden aangehouden en ge
straft. Zover was het met deze eertijds
zo schone en hoogstaande kunst geko
men. Zij was in totaal verval geraakt,
waaruit zij nimmer meer zou herrijzen.
Franz Schubert behoort tot de grootste komponisten uit de muziekgeschiedenis, j
Toch is zijn ereplaats in het pantheon der onsterfelijkheid doer vele generaties
aangevochten, of liever gezegd genegeerd. Schubert trof hetzelfde lot als meesters
ais Handel en Haydn, die altijd met een nog grotere tpdgenoot (resp. Bach en
Mozart) tverden vergeleken en het dan volgens het hooggeëerd publick moesten
afleggen.
Voor de 3e keer:
Weerzo'n fantastische
verzamelplaat met 13
actuele hits,(de originele
versies!)
«xx*«Sti*OK
<*Htawnnuf
fc&stetoibiowf- Ju-*
Metfitwni:. i
Metoa: HellaA;Aprèstoi;
Mama,Papa;Beg,Steal or
borrow. Piiiips 6436008
Ook op musicassette.
STEENHOFFSTRAAT 15
SOEST - TELEFOON
Zo heeft Schubert vele decennia in de
schaduw van Beethoven vertoefd, hoe
wel zijn werken op muzikale en psy
chologische gronden in het geheel niet
met die van Beethoven vergeleken kun
nen worden, Mét de opkomst van de
grammofoonplatenindustrie is ook de re
naissance van Schubert's verrukkelijke
muziek begonnen. Dat is een verheugend
feit, 175 jaar na de geboorte van de
Weense meester.
Tragisch kort leven
Op 17 december 1865 ging in Wenen de
premiere van Schubert's achtste sym
fonie, de beroemde „onvoltooide" onder
leiding van dirigent Johann Herbeck.
Pas veertig jaar na zijn ontstaan kon
het publiek kennismaken met dit mees
terwerk, thans een van de populairste
werken uit de klassieke toonkunst!
Ook Schubert's tijdgenoten hebben, een
kleine vriendenkring uitgezonderd, wei
nig begrip getoond voor de muzikale
scheppingen van de eenvoudige Weense
hulponderwijzer, die op 17-jarige leef
tijd reeds een meesterlijk lied als „Erl-
konig" komponeerde en een jaar later al
drie symfonieën had afgeleverd.
Zijn leven was tragisch kort en zonder
belangrijke gebeurtenissen. Hij werd
slechts 31 jaar en werd zijn hele leven
lang geplaagd door schulden, die hij uit
de karige opbrengst van zijn komposi
ties onmogelijk kon aflossen. Als jonge-
konsepties van dit laatste werk verwij
zen reeds naar Anton Bruckner en ver
gelijken we dit werk met een simpel
werkje als de eerste symfonie, dan ho
ren we hoe de komponist in slechts 15
jaar zich ontwikkeld heeft van een be
gaafd talent tot een gerijpt meester.
Als operakomponist kwam Schubert niet
boven de middelmaat uit (slechts zijn
Rosamunde-muziek heeft „het eeuwige
leven"), maar op het gebied van de ka
mermuziek heeft hij prachtige werken
geschreven, die zich in een stijgende
belangstelling kunnen verheugen. Zijn
strijkkwartetten, pianosonates e.d. be
vatten een schat aan verrukkelijke mu
ziek en dat geldt evenzeer voor zijn
grote, liturgische komposities als de mis
sen in As en Es.
„Stil water"
Er blijkt bij veel muziekliefhebbers de
neiging om Schubert's werk te vergelij
ken met dat van Beethoven. Dat heeft
geleid tot een langdurige miskenning
van Schubert. Het verschil tussen beide
meesters is meer psychologisch dan mu
zikaal.
Beethoven was een titaan, een hemel
bestormer, die zijn gevoelens op heftige
wijze uitte. Schubert was een dromer,
een stil water met een diepe grond.
Met een half-serene glimlach aanvaard
de hij alle minkanten van het leven, en
dat geeft aan zijn werk eerder een me
lancholische dan een tragische toets.
Ook in zijn orkest - en kamermuziek
werken is hij voor alles de liederen-
komponist, de lyricus, die met vloeiend
gemak de mooiste melodieën uit zi.in pen
laat vloeien. Als melodikus is Schubert
alleen door Mozart overtroffen, de kom
ponist, met wie hij zijn korte levensduur
en zijn snelle rijping als kunstenaar ge
meen had.
Pepmiddelen, de tegenhangers van slaapmiddelen, zjjn tegenwoordig uitermate po
pulair. Dat is niet te verwonderen, want welk modern mens heeft er nu eigenitfk
nog tjjd en zin om te slapen?
Velen van ons worden door het huidige levenstempo genoodzaakt tot bovenmatig#
inspanning. Iedereen zou graag willen, dat elk etmaal twee maai zoveel uren hfti
als het heeft!
EERSTE RIJLES GRATIS
ling werd hij verliefd op een mooi, jong
meisje uit de adellijke kringen, die met
een ander trouwde. De weemoed van
een verloren liefde trilt na in zijn liede
rencyclus „Winterreise", een van de
hoogtepunten in zijn oeuvre.
Past kort voor zijn dood kon Schubert
een piano kopen. Het overgrote deel van
zijn pianosonates, walsen, impromptu's
enz. komponeerde hij met behulp van
een gehuurde piano!
De eigendomsrechten van zijn befaamde
liederen verkocht hij voor 800 gulden
aan een uitgever, die er overigens niet
eens veel aan zou verdienen.
Produktief
Schubert heeft tijdens zijn kortstondig
leven een verbijsterende produktiviteit
aan de dage gelegd. In dat opzicht is al
leen Mozart met hem te vergelijken. In
dit onafzienbare oeuvre zijn alle vormen
der toonkunst vanaf het kleine, sim
pele lied tot missen, opera's en symfo
nieën vertegenwoordigd.
Niet minder dan 603 liederen heeft hij
geschreven en hij werd hiermee de eer
ste grote liederenkomponist, wiens wer
ken ook nadien nimmer meer zijn over
troffen.
Had hij niet anders dan deze liederen
geschreven, dan zou hij al tot de groot
sten uit de toonkunst behoren. Maar ook
op andere terreinen van de muziek
schiep Schubert werken van onvergan
kelijk gehalte. Hij schreef negen sym
fonieën, waarvan de eerste zes vóór
zijn 21ste jaar ontstonden. Dc zevende
ging helaas verloren, maar de achtste
(„Onvoltooide" genoemd vanwege de niet
gebruikelijke tweedeligheid) en de groot
se negende behoren tot de pronkstukken
van de symfonische kunst. De grote
Zware werkzame stoffen
Bovendien wensen we, in onze angst dat
we iets van het leven zullen missen, op
elk moment fris te zijn. Fris om onbe
lemmerd te kunnen werken en ook vol
op aan allerlei genoegens te kunnen
deelnemen.
Welnu, de verschillende pepmiddelen
I verschaffen ons daartoe de mogelijkhe-
den, althans tot op zekere hoogte. Die
pepmiddelen stellen ons namelijk in
staat om vermoeidheid te maskeren en
de bevrediging van de behoefte aan
slaap een tijdlang op te schuiven.
Het gaat hier om zeer werkzame stoffen
en de vraag dringt zich al dadelijk op
of het voor de gezondheid nu niet scha
delijk is deze stoffen te gebruiken.
Niet zoveel bezwaar kan er tegen wor-
i den gemaakt wanneer iemand eens een
pepmiddel inneemt bij een gelegenheid,
waar het op aan komt een ongewone
prestatie te leveren, langdurig fit te
blijven en de helderheid van geest te
1 bewaren.
Gevaren bjj examen
Tot voor kort was men van mening, dat
deze middelen ook bij het examen doen
goede diensten konden bewijzen, maar
daar zijn toch wel grote bezwaren aan
verbonden.
Examenkandidaten, die niet precies wis
ten hoeveel van het preparaat voor hen
de juiste dosering was, hebben onder in
vloed van zulk een pepmiddel de exa
minator opgewekt tegen zitten spreken!
In ieder geval mag het nooit voorkomen,
dat we het werken voor een examen tot
de laatste weken uitstellen en dan iede
re nacht een pepmiddel innemen voor
de studie. Op die manier vergen we uit
eindelijk teveel van onze krachten en er
zijn heel wat jonge mensen die hun goe
de gezondheid op deze wijze hebben ver
speeld.
Niet bü sport
Bij sportwedstrijden is het gebruik van
pepmiddelen volkomen ontoelaatbaar.
We betreden dan het gebied van de be
ruchte „doping". Het is beslist gevaar
lijk en unfair als deelnemers aan wed
strijden door kunstmatige opzweping
van hun uithoudingsvermogen een voor
sprong boven anderen trachten te ver
krijgen.
In de geneeskunde zijn pepmiddelen dik
wijls van groot nut. Ze worden met
sukses toegepast om de depressie op te
heffen, die maar al te dikwijls optreedt
bij lijders aan ernstige langdurige ziek
ten.
Ook bij de behandeling van vetzucht
worden deze stoffen wel voorgeschreven.
Ze bezitten namelijk behalve het stem
ming-verbeterende effekt ook een rem
mende invloed op de eetlust.
Door ondeskundig gebruik kunnen aan
hart en bloedvaten te hoge eisen wor
den gesteld. Vandaar dat, zeker bij zie
ken, de beslissing van het al dan niet
toepassen van pepmiddelen aan de dok
ter dient te worden overgelaten.
Misschien ten overvloede moet er nog ot>
een ander gevaar van deze meaikarr.en-
ten te worden gewezen en dat is de mo
gelijkheid, dat we er aan verslaafd ra
ken. Dat is dus het zelfde gevaar, dat
bij het innemen van slaapmiddelen de
tegenhanger van deze stoffen ook in de
lucht hangt.
praktische arbeid en daarbij behersnde
studie zouden we tot een hogere prodi'k-
tie komen van het jonge geslacht, juist
in de jaren dat die jongeren daartoe ln
staat zijn.
Nu moeten ouderen te lang die produk
tieve taak van de jongeren blijven waar
nemen. Er zou eens onderzocht moeten
worden in hoeverre gezinshoofden met
extra spanningen worden belast juist
omdat zij zo lang de maatschappelijke
voorbereidingskosten van de jeugd moe
ten dragen.
Beginnen met 1 jaar
Wij zijn sociaal denkend voor onze
jeugd, maar denken wij wel voldoende
sociaal ten behoeve van de oudere leef
tijdsklassen? Algemeen aanvaard is de
opvatting dat het juist de jongeren zijn
die de soepelheid bezitten om allerlei
snel optredende wisselingen in het pro-
duktieproces op te vangen. Als dat juist
is moet de vraag worden gesteld of die
mogelijkheid wel voldoende wordt uitge
buit
Het ligt in de rede dat juist bij een
groeiende arbeidsreserve aan het vraag
stuk van de produktieverhouding tussen
de verschillende leeftijdsklassen eens
meer aandacht wordt besteed. Tot het
streven naar welzijn voor ieder behoort
zeker het korrigeren van de pensioenge
rechtigde leeftijd. We kunnen stellen dat
het terugbrengen van die leeftijd van 65
naar 60 jaar geweldige premies voor de
pensioenen vraagt. We kunnen dezo ge
dachte in zoverre korrigeren dat we ze
ker niet van de ene dag op de andere
de als produktief geldende jaren rnet
vijf kunnen inkorten maar we zouder.
eens met 1 jaar kunnen beginnen en
daarvoor dc nodige voorzieningen tref
fen.
Als we nu reeds zien hoeveel mensen
tussen 60 en 65 jaar ln feit al uitgescha
keld zijn voor het arbeidsproces en dus
ook de maatschappij belasten met hun
improduktiviteit dan kan de kostenschok
niet zo groot zijn. Het verdient zeker
aanbeveling dit probleem nader uit te
werken en tc zoeken naar een optimaal
produktief gebruik van de arbeidskracht,
die beschikbaar is. Daarbij behoeft nie
mand gedwongen te worden vroecer het
arbeidsproces >e verlaten dan hij zelf
wil.
