Geluidshinder Industrieterrein
„Eigen risico" voorstel voor
ziekenfonds verzekerden
Thuisgezondheidszorg
opnieuw kind van de
rekening
De konsument wordt
kritisch
Gründliche ambtenaren
Egypte, oud en modern
Psychiater in de Rechtszaal
Laatu
niet
bij de
nemen
Conclusies gemeente en arbeidsinspectie
waren juist
Minister praktizeert niet wat liii met de mond belijdt
Vijf miljoen gnl«len
Zilveren kinderpost-
zegel-scholenaktie
van start gegaan
Olland Soest gaat
dicht
Jazz- en Beatballet in de
Muziekschool Amersfoort
Soester Courant van donderdag 28 september 1972
Naar aanleiding van de in het verleden ingekomen en steeds weer herhaalde
klachten van een bewoonster aan de Zwaluwenweg over geluidshinder i?n de
vorm van een hoge fluittoon, is door de dienst gemeentewerken «n systema
tisch onderzoek ingesteld om tot een zekere inventarisatie te komen van de op
het industrieterrein, in de nabijheid van de Zwaluwenweg awwnige geluid
zonnen welke afzonderlijk or tezamen aanleiding zouden kunnen geven tot
deze klachten.
Door regelmatige onderzoekingen en
veelvuldige metingen is komen vast te
staan dat een drietal geluidbronnen
duidelijk boven het niveau van de
vele andere geluidbronnen, welke teza
men het „geroezemoes" op het indus
trieterrein vormen, uitkomen.
Deze drie bronnen zijn:
1. de compressoren van Lindner-in-
dustrie;
2. een centrifugaalafzuiger van druk
kerij Atlas; en
3. een centrifugaalafzuiger van de
drukinktenfabriek Sinclair and Valen-
tine.
Vervolgens heeft men onderzocht in
hoeverre deze 3 bronnen nog hun in
vloed konden doen gelden op de toch
noch relatief grote afstand waarop het
bedoelde perceel aan de Zwaluwenweg,
hemelbreed gemeten, is gelegen.
Beschouwd men nu de frequentiespec
tra van de 3 afzonderlijke bronnen,
dan blijkt dat de afzuiginstallatie van
drukkerij Atlas een piek afgeeft bij
500 Hz. Het geluid van de compresso
ren van Lindner-industrie geeft een
uitschieter te zien in het gebied tus
sen 500 en 4000 Hz. en de afzuigin
stallatie van Sinclair and Valentine
vertoont een hoog geluiddrukniveau in
het brede gebied, liggende tussen 125
en 8000 Hz.
Uit deze beschouwing blijkt dat de
eerstgenoemde bron afvalt, omdat ge
klaagd werd over een hoge fluittoon
van constante duur.
Van de twee overige bronnen moet ver
meld worden dat de afzuiginstallatie
van Sinclair en Valentine slechts nu
en dan gedurende hooguit een half uur
in werking is en slecht zeer spora
disch in de avonduren, zodat in feite
maar één bron, nl. die van Lindner,
kon overblijven omdat deze continue,
d.w.z. van 's morgens 7.00 uur tot
's avonds 11.00 uur in werking is.
Omdat geklaagd werd dat de fluittoon
dag en nacht hoorbaar was - dus ook
wanneer Lindner niet werkt en mede
om het verkeerslawaai uit te schakelen,
zijn toen metingen verricht in bedoelde
woning aan de zwaluwenweg tijdens
de zeer late avonduren en zelfs in de
nachtelijke uren. Deze metingen zijn op
verschillende data in de maanden april
en juni j.1. herhaald.
uit de meetrapporten en de octaafband
snrectra en verder de vergelijking met
de grafiek van het geluid dat door de
ropmrer""'-«»n vn Lindner wordt afge
geven, büjkt dat het geluid van de
bewuste compressoren zijn invloed niet
meer doet gelden in de bedoelde wo
ning. Soms vertoonde de gemeten waar
de in de woning zelfs een dieptepunt.
Derhalve kan worden gesteld dat de
klachten volkomen ongegrond zijn.
Door de bewoonster is ook 'n particulier
adviesbureau ingeschakeld om ook ge
luidmetingen te verrichten. Deze me
tingen werden op verzoek van dat
bureau door iemand van de dienst ge
meentewerken bijgewoond. Ook deze
metingen gaven dezelfde lage waarde
te zien.
Na afloop van de meting verklaarde
de bewoonster dat zij nu zekerheid had
dat de conclusies van de dienst ge
meentewerken en de dienst vayr de ar
beidsinspectie juist waren.
De demissionaire minister Stuvt, van Volksgezondheid en Milieuhygiëne en de
staatssecretaris van Sociale Zaken. Rietkerk, vinden dat er op 1 januari 1973
een „eigen risico" in de ziekenfondsverzekering moet worden ingevoerd. Zjj
hebben een aantal voorstellen laten uitwerken, die om advies werden gezonden
aan de S.E.R. en de Ziekenfondsraad.
Men zou waardering kunnen hebben
voor de voortvarendheid waarmee dit
vraagstuk is aangepakt, maar het lijkt
toch niet waarschijnlijk dat, zelfs al
zouden de adviezen van SER en Zie
kenfondsraad zeer snel gegeven wor
den, invoering per 1 januari mogelijk
is. Afgewacht moet ook worden of de
volgende regering deze zaak voor haar
verantwoording wil nemen.
Minder premie
De beide bewindslieden menen dat de
invoering van het eigen risico een be
perking van de premiedruk mogelijk
maakt en een meer prijsbewuste aan
wending van de voorziening bewerk
stelligd. De gestegen welvaart maakt,
volgens hen, de invoering mogelijk,
mits er een uitzondering wordt ge
maakt voor minder draagkrachtigen
en chronisch zieken.
In de adviesaanvrage wordt gedetail
leerd aangegeven voor welke verstrek
kingen en tot welke bedragen dat
eigen risico zou moeten worden inge
voerd.
a. Farmaceutische middelen. Een bij
drage van 2,- voor ieder genees- en
verbandmiddel, dat op voorschrift van
huisarts, tandarts of specialist door de
apotheker wordt geleverd.
b. Specialistische hulp. Voor iedere
verwüskaart voor poliklinische-spe-
cialistische hulp een bijdrage van 40
van het door het ziekenfonds aan de
soecialist uit te betalen netto-honora
rium. De verwijskaart opent het recht
op behandeling gedurende een jaar en
houdt dus een maximum in.
Ziekenhuisverpleging: Bijbetaling van
de verzekerde van ƒ2.50 per dag.
d. Ziekenvervoer. Verhoging van de
bijdrage van de verzekerde voor zie
kenvervoer van 1.80 tot 3,- per rit.
zonder maximum, dat thans 10,- per
maand is.
e. Fysiotherapie. Een bijdrage van
ƒ3.50 per behandeling.
f. Huisartsenhulp. Een behandelings-
kaart, die aanspraak geeft op behan
deling gedurende drie maanden, i
3,75, maximum van 15.- per jaar.
Logopedie/foniatrie. Een bijdrage
van de verzekerde van ƒ2,75 per be
handeling.
h. Audiologische hulp. Een bijdrage
per behandeling van 40 van het door
het ziekenfonds uit te betalen netto
honorarium.
Van de voorgestelde uitbreidingen wor
den uitgezonderd de bejaarden, die
vallen onder de juist voor minder
draagkrachtigen in het leven geroepen
beiaardenverzekering.
Vanwege een besparing op de voedings
kosten bij de verpleging in een zieken
huis. wordt van hen echter wel een bij
dragen van 2,50 per verpleegdag ge
vraagd.
Verder worden uitgezonderd de lagere
inkomensgroepen in de vrijwillige zie
ken fonds verzkering op wie een reduc-
rieregeling van toepassing is en de
daarmee overeenkomende lagere inko
mensgroepen uit de verplichte verzeke
ring. alsmede de overige chronische
zieken.
De bruto-besparingen bedragen volgens
de berekeningen voor de verplichte
verz^kerinq f 2*>3 milioen. voor de be-
jairdenverzekering ƒ11.5 milioen en
voor de vrijwillige verzekering f48
milioen. Hiervan moeten afgetrokken
worden ext^a administratieve lasten van
respectievelijk ƒ10 milioen, 60.000 en
f 2 m'lioen en de kosten voor de la
gere inkomensgroepen en de chronisch
zieken van 40 miljoen voor de ver
plichte verzekering en 10 milioen
voor de vrijwillige verzekering. De net
to besparingen bedragen d^n voor de
verplichte verzekering f160 milioen
voor de beiaardenvermkering 11.5
milioen en voor de vrijwillige verze
kering 35 miljoen.
Van allerlei deskundigen kan men de laatsle tijd horen dat kosten voor
verpleging van rieken in ziekenhuizen (intramurale zorg) onaanvaardbaar hoog
oplopen. Diezelfde deskundigen z(|n van oordeel dat een deel van dezorg voor
de zieke mens niet in het ziekenhuis gegeven moet worden, maar thuis. Dat is
vee? goedkoper en geeft veel minder problemen. En in het kader daarvan wor
den steeds meer zieken poliklinisch behandeld, onderzoekingen bi) patiënten
vfnden polikHnfsch plaats zieken worden met weekend-verlof gezonden, voor
een bevalling verbluft de kraamvrouw vaak slechts 1-2 dagen m het ziekenhuis
en wordt dan verder thuis verzorgd etc.
Die hele ontwikkeling is erg mooi en
ligt ook erg voor de hand. Maar even
zeer ligt het voor de hand, dat er dan
een organisatie moet zijn, welke die
thuisgezondheidszorg waarmaakt. Er
rnag geen gat vallen tussen de verzor
ging in het ziekenhuis en de verzor
ging thuis van een patiënt.
Vanouds is het de kruisvereniging,
welke de thuisgezondheidszorg voor
haar rekening neemt - naast de huis
arts vanzelfsprekend en naast de fy
siotherapeut. Het is de kruisvereniging
welke een thuisliggende patiënt ver
pleegt, voorlicht, toeziet op het navol
gen van de door de arts voorgeschre
ven leefregel, toezicht op een juist ge
bruik van het dieet, helpt bij het ver
richten van voorgeschreven revalidatie-
°efeningen, zorgt dat de benodigde ver-
P'egingsartikelen aanwezig zijn, enz.
Wanneer de zorg van de kruisvereni
ging volgens vele gezaghebbende fi
guren uit de gezondheidszorg - waar
onder de Nationale Ziekenhuisraad en
minister Stuyt zelf - moet worden uit
gebreid is het logisch dat ook de man-
I -irht en de outillage moeten worden
uitgebreid en dat daar middelen voor
nodig zijn.
Juist omdat zovele en zo gezaghebben
de figuren de laatste tijd hebben ge
wezen op de noodzaak tot modernise
ring en uitbouw van de thuisgezond
heidszorg, waren de kruisvereniging in
de vaste veronderstelling, dat op de
nieuwe Rijksbegroting hiervoor de be
nodigde middelen waren gereserveerd.
Tot hun grote verbazing en ontstelte
nis laat deze begroting echter geen
uitbreiding zien. maar een aantal niet
onbelangrijke „bezuinigingen"
In totaal bezuinigt het Rijk op de sub
sidies voor de kruisvereniging zo'n slor
dige 5 miljoen. Geplaatst tegen de ver
wachting van een forse verhoging komt
deze dubbel hard aan voor de thuisge
zondheidszorg. Hier wreekt zich voor
de zoveelste keer het enorme verschil
van financiering tussen ziekenhuizen
(intramurale zorg) en kruisverenigingen
(extramurale zorg).
De ziekenhuizen hebben een beveiligde
bron van inkomsten door ziekenfonds,
ziektekostenverzekering en A.W.B.Z.
De kruisverenigingen zijn afhankelijk
van vrijwillige contributies van de le
den en nooit vaststaande, van de
gunst" van de verstrekker afhanke
lijke subsidies, aangevuld met „bedel-
acties", bijdragen uit de toto en de
kinderpostzegelgelden.
Wanneer ziekenhuiszorg en thuiszorg
op elkaar moeten aansluiten, wanneer
de thuisgezondheidszorg werk moet
overnemen van de ziekenhuizen, dan
heeft die thuisgezondheidszorg ook
recht op een behoorlijke financiering,
opdat een goede zorg voor de thuis
liggende zieken mogelijk wordt.
Het is onaanvaardbaar, dat de thuis
gezondheidszorg telkenjare sluitpost op
de begroting van de minister van
Volksgezondheid is en nooit precies
weet waar zij aan toe is, tot op het
moment dat het beroemde/beruchte
koffertje geopend wordt. Een efficiën
te planning wordt daardoor onmogelijk.
Thuisgezondheidszorg is méér dan een
wijkverpleegster op een bromfiets.
Die wijkverpleegster moet voor een
goede vervulling van haar werk kun
nen terugvallen op een hele reeks van
deskundigen: artsen, diëtisten, gespe
cialiseerde districtsverpleegsters, psy-
choloeen. Maar het is juist op die des
kundigheid achter de wijkverpleegster,
dat de minister de thuisgezondheids
zorg beknibbelt.
De zojuist verschenen Rijksbegroting
1973 betekent voor de kruisverenigin
gen een vermindering van ruwweg 5
miljoen gulden tegenover 1972. En dat
terwijl de thuisgezondheidszorg juist
ettelijke miljoenen méér zou moeten
ontvangen om de door overheid, artsen,
ziekenfondsmensen en andere deskun
digen noodzakelijk gedachte uitbrei
ding en intensivering te kunnen waar
maken.
Ettelijke miljoenen, dat klinkt duur.
Maar de vijf miljoen gulden waarmee
de minister de kruisverenigingen in
1973 wil beknotten staan gelijk aan de
prijsstijging van alle Nederlandse zie
kenhuizen in één weekPer week
wordt de ziekenhuiszorg in Nederland
vijf miljoen gulden duurder. Stel daar
tegenover dat de kruisvereniging een
héél gezin een héél jaar lang kan hel
pen ca. 75 gulden (contributie plus sub
sidies en andere inkomsten samen) en
het is wel duidelijk waarom zovele
deskundigen de ziekenhuiszorg willen
afremmen en de thuisgezondheidszorg
uitbreiden. Het bedrag waarvoor de
kruisvereniging een compleet gezin een
he«' ia?"- in zot-t neemt, is nog niet
voldoende om één dag zaalpatiënt in
een ziekenhuis te zijn.
Ritsen sprekers en schrijvers hebben in
de laatste maanden logischer wijze ge
pleit voor uitbouw van het werk van
de kruisverenigingen in samenwerking
met ziekenhuizen en huisartsen. Onder
die sprekers en schrijvers was ook mi
nister Stuyt zélf. toen hij antwoordde
op vragen vanuit de Vaste Commissie
Volksgezondheid van de Tweede Ka
mer.
En het resultaat
Vijf miljoen gulden minder en op
nieuw een vertraging in de verbeterinj
van de zorg voor de thuisliggende zie
ke.
Het konsumentenlegcr groeit. In tal en last zouden we kunnen zeggen. De tijd
is voorbij dat een konsument zijn ontvangen inkomen direkt na ontvangst moet
besteden aan eerste levensbehoeften, omdat hij anders in moeilijkheden komt.
Hij koopt nu op de tijd die hem past en In hoeveelheden, die hem ruimte
geven om de leverancier te beïnvloeden in zijn prijsvorming. De verbruikers-
markten hebben daar zelfs hun verkoopfonrtule op gebouwd.
Zij leveren grotere hoeveelheden en
zijn dan bereid de prijs per eenheid te
verlagen. Meer koopkracht maakte die
verbruiker dus onafhankelijk van zijn
leveranciers. De laatste wordt ook
meer kritisch benaderd want ook het
ontwikkelingspeil van de gemiddelde
verbruiker is toegenomen. Dat bete
kent dat hij meer warenkennis bezit,
beter kwaliteiten kan onderscheiden en
beter is voorgelicht over prijs en as
sortiment. Daar zorgt weer een uitge
breider kommunikatie-apparaat voor
waarbij televisie en pers om de gunst
dingen om met speciale klantenrubrie
ken de beste informatie te geven.
Tenslotte is het aanbod van allerlei
artikelen zo toegenomen dat men zich
specialiseert op bepaalde klantengroe
pen door marktsegmentatie. Zeer ak-
septabel maar wel met het gevolg dat
die markt voor elke groep doorzichtiger
wordt .en beter vatbaar voor kritiek.
Onderling kontakt
Op alle fronten wordt de konsument
wakker geschud. Vooral door de kon-
sumenten-organisaties. Zij tellen steeds
meer leden, worden gesteund door de
werknemersorganisaties, die zelf ook
een beetje konsumentenbond spelen en
genieten de sympathie van de politieke
nartijen en de overheid.
Die overheid houdt zich zelfs expliciet
bezig met konsumentenproblemen,
waarbij producenten worden gedwon
gen aan meer gedetailleerde wensen
van de afnemers teeemoet te komen.
De jongste ontwikkeling is nu dat de
grote producenten zelf contakt gaan zoe
ken met de konsumentenorganisaties.
Zo heeft het Verbond van Nederlandse
Ondernemers een kontakt gelegd met
de konsumentenbond. Zij wil met deze
organisatie bijvoorbeeld gaan praten
over het probleem van de misleidende
reklame.
Ook de overheid heeft dit vraagstuk op
haar programma staan. Het gevolg
moet dus zijn dat in de toekomst de
reklame op de televisie meer gezui
verd zal worden van beslist onzinnige
voorlichting, zoals wij dat bijvoorbeeld
op het gebied van wasmiddelen gewend
zijn. Daarnaast is te verwachten dat
ook op het gebied van het vergelijkend
warenonderzoek een betere procedure
uit de bus zal komen. Dit betekent ook
een schot voor de boeg van fabrikan
ten. die met verbruiksartikelen komen
van dubieuze kwaliteit of met een te
hoge prijs. Het markt beeld van be-
naaide produkten wordt daarmee dui
delijker. Priisverschillen kunnen dan
beter beoordeeld worden vanuit een
kwaliteitsverschil en daarmee is de
konsument wel zeer gebaat.
Tweedehands auto
Wij mogen verwachten dat met name
het hoofdstuk veiligheid van een aan
tal produkten grotere aandacht zal
kriigen. Wij denken hier vooral aan de
veiligheid van de tweedehands auto.
De A.N.W.B. is op dit gebied in gesprek
met de centrale overheid en de konsu
mentenbond. Men is op zoek naar een
sluitende regeling, die de koper be
schermt en geen schade berokkent aan
d bona-fide handel.
Een verplichte keuring lijkt het voor
de hand liggende middel maar zo'n pro
cedure zou de handel door het grote
aantal transakties mogelijk vertragen
en daarom wordt nog geaarzeld. Het is
bekend dat ook op het gebied van de
autoproduktie meer stemmen opgaan
voor het stellen van minimum-eisen
voor de veiligheid. Deze akties zullen
het autoverkeer in de naast toekomst
ten goede komen.
Er is een derde front waarop de kon-
sumenten meer in beweging komen. Wij
doelen hier op meer lokale akties,
waarbij belangen van kleinere groepen
konsumenten zijn betrokken. Denken
wij eens aan de protesten van groepen
huurders tegen slechte woningtoestan
den. Ook lezen wij dat gemeenten wor
den gedwongen om vestigingsvergun
ningen voor industrieën in te trekken
omdat daarmee het milieubederf in de
hand wordt gewerkt.
In Amsterdam zijn dit soort akties zo
fel gevoerd dat daarmee de ekonomi-
sche toekomst van de hoofdstad in dis-
kussie is gekomen. Hier wordt duidelijk
dat er wel degelijk ook aan het pro-
ducentenbelang moet worden gedacht.
Ook het konsumentenbelang kan wel
zo hoog worden opgeschroefd dat de
welvaart ermee wordt bedreigd. Juist
om die reden is het nodig dat er sa
menspraak plaats vindt tussen de be
trokkenen om voor alle partiien tot een
zo guntig mogelijke ontwikkeling te
komen.
Nog meer duidelijkheid
Voor zover de konsument nog niet
mondig is in zijn oordeel over aange
boden waar zal de voorlichting verbe
teren. De reeds opgesomde ontwikke
lingen zullen fabrikant en winkelier
prikkelen om meer publiciteit te geven
over samenstelling en kwaliteit van
bet produkt. We zullen meer moeten
doen aan een juiste gewichtsaandui
ding. De meest vooruitstrevende han
delaren in de verschillende branches
boeken daarmee reeds nu een voor
sprong. Om die voorsprong te behouden
zullen zij zich moeten verdiepen in het
geen zij kooen. Daarna volgt het be
raad over de wijze van distributie. Zo
wordt het steeds moeiliiker om met
vage aanbevelingen te komen. Zodra
je dit doet loop je de kans in het
nieuws te komen en zeker niet ten
voo le!* van je bedrijf.
Als dr ~enboven de landen van de
E.E. ertoe kunnen komen om de
aanbevelingen van de Raad van Euro
pa op te volgen ten aanzien van de
opvoeding van konsumenten via het
onderwijs dan wordt de distributie van
goederen en diensten veel doorzichtiger
Met een zich steeds uitbreidend pakket
van konsumptieartikelen en d'ensten
zal het nog jaren duren voordat een
ideale situatie is bereikt, maar de kri
tische konsumptie wint veld. Zij zal
mede bevorderd kunnen worden door
een terugdringen van de inflatie. Dat
lijkt nog moeilijk te zijn.
men urenlang dwalen en zich verlusti
gen in een typisch oosterse sfeer. Hier
krioelt alles aan kleur van huid door
een, van het diepste blauw-zwart van
de negers tot het lichtere beige van
de levantijnen. De straten zijn er smal,
ze schijnen zo maar wat te kronkelen,
namen hebben ze niet. Elke straat is
één grote huiskamer, een bonte droom
van krioelende mensen en dieren. Dit
is het- andere hart van Egyptes metro
pool.
Geen humor
Zo is het in het Egypte van vandaag,
zó liggen beschavingslagen en kuitu
ren er over elkander heen. En niet zo
systematisch als de klerkennatuur van
de gemiddelde Europeaan het wel zou
wensen om een helder inzicht te krij
gen. Inzicht in de sociaal-ekonomisch
situatie van het land kregen wij ook
niet. De ambtenaren, hogere en lagere
laten weinig los. Toen we zo onvoor
zichtig waren enkele minder gunstige
aspekten van de Egyptische samenle.
ving te releveren voelden zij zich dui
delijk op hun tenen getrapt. Men mist
hier, kategorisch en totaal, elk spoor
van een gevoel voor humor.
Ieder woord van kritiek, zelfs wanneer
het badinerend wordt geuit, wordt op
gevat als bloedige ernst, als een dode
lijk affront. Ontegenzeggelijk voltrek
ken zich vernieuwingen in dit land.
Meer industrie, betere socialevoorzie-
ningen emancipatie van de vrouw. Het
stadium der politieke revolutie is nu
wel voorbij. Het wordt thans zaak de
verstarde geesten in beweging te krij
gen. Dat zal, als onze indrukken niet
bedrieglijk zijn, vooral buiten de gro
te steden een zware opgave worden.
Op het platteland leven de mensen
nog poverder dan in de typisch Ara
bische wijken van de steden. Afgezien
van het stelsel van irrigatie is de eko-
nomie er achterlijk en primitief.
Werken een straf
De boeren hebben de technische werk
methoden van het westen zelfs jaren
tegengewerkt en sommigen doen dat
nog. Het merendeel van dez£ fellah's
ondergaat een straf, die al aan hun
voorgeslacht was opgelegd. Vreugde
kunnen ze er niet in vinden en als
het maar even kan, onttrekken zij zich
er aan.
Zij hebben hun levensnormen kant en
klaar van hun ouders overgenomen
met de opdracht ze gaaf en onveran
derd te bewaren, als het vuur van de
Vestaalse maagden. Zoals de dingen
door het voorgeslacht waren gedaan,
zo doen zij het ook,
Zo ademt het Egyptisch platteland, on
danks enkele technische moderniserin
gen een eeuwenoude traagheid, sim
pelheid van zeden, stilte en onbe
weeglijkheid. Volgens steeds hetzelfde
patroon zet het leven zich hier voort,
als een onafgebroken eentonig weef
sel. Het is waar dat allerlei zorgen hen
wel eens bezighouden, maar de fellah's
treden die met stoïcijnse onbewogen
heid tegemoet.
Wat moeten zij met variatie, verande
ringen, waar andere mensen zo dol op
zijn? Immers, elk voorval brengt on
rust mee. Het eist aktiviteit, aandacht,
beweging. En dat is geen grapje.
We hebben Sadat zien spreken voor
de televisie. Geen onaardige man, deze
generaal. Als volksmenner is hij min
der geslaagd dan Nasser. Hij mist diens
plebeïsche grofheid, hij lijkt waarlijk
in niets op deze oosterse Danton, die
vele Egyptenaren zo moeilijk kunnen
vergeten. Sommigen barsten zelfs in
tranen uit. wanneer wij zijn naam
noemden. Sadat is een voorzichtig man.
Dat moet hij ook zijn. Hij kan slechts
regeren bij de gratie van een leidende
élite, wiens goodwill hij niet kan mis
ken zonder zijn positie in gevaar te
brengen.
Egypte heet een socialistische staat
te zijn, maar in werkelijkheid is het
een land waar het leger nog altijd een
ongebreidelde macht heeft en regeer
ders kan afzetten en aanstellen. Zo ligt
de situatie trouwens in vrijwel alle
landen in het middenoosten. Egypte
vormt hierop beslist geen uitzondering.
Niet Marx' „Das Kapital", maar de
bajonet heeft hier het laatste woord.
vooroordelen jegens de psychiatrische
wetenschap en deels uit onwetendheid,
zich ook keert tegen de invloed van
de psychiater op gerechtelijke beslis
singen, gezegd moet worden dat deze
psychiatrische bemoeienis juist in het
belang van de samenleving is.
Er zijn maar heel weinig delikten,
waarop levenslange gevangenisstraf
staat. In de meeste gevallen wordt een
delinkwent veroordeeld tot zoveel
maanden of jaren gevangenisstraf en
staat de datum waarop hij vrijkomt bij
voorbaat vast.
Het is in ons aller belang dat de be
trokkene dan niet weer tot misdrijf
vervalt. Er moet alles aan gedaan
worden om dat te voorkomen, zeker
wanneer hij ernstige delikten heeft ge
pleegd.
De gevangenisstraf biedt die garantie
zeker niet. De terbeschikkingstelling
al evenmin, maar de behandelingsmo
gelijkheden zijn hier aanzienlijk groter
en bovendien kan via de t.b.r. een de
linkwent zolang worden vastgehouden
als d^ deskundigen voor de veiligheid
van de samenleving nodig achten. De
gevangenisstraf biedt die mogelijkheid
niet. Als de straftijd verstreken is,
komt de delinkwent vrij, of hij gevaar
lijk is of niet.
Maar ook in gevallen waar geen t.b.r.
wordt opgelegd, kan een psychiatrisch
voorlichtingsrapport van grote beteke
nis zijn. Zo kan de rechter op grond
van zo'n rapport verdachte onder re-
klasseringstoezieht stellen met de mo-
-«Hikheid van osychiatrisehe behan
deling, om slechts één voorbeeld te
noemen.
Om al deze redenen is de figuur van
de voorlichtende psychiater niet meer
weg te denken uit onze rechtsbedeling.
Hij is de man die de rechtbank di-
rekte informatie over de persoon van
verdachte verschaft, maar indirekt kan
hij ook een belangrijke faktor zijn in
het kader van de misdaadpreventie.
In Egypte staan de richtingwijzers naar een nieuwe toekomst. Er is hier veel,
dat de vrome moslem verontrust. De nabootsing van de westelijke levensvor
men heeft zich in de grote steden al praktisch voltooid. Toeristen klagen dat
ze hier de „sfeer van het oosten" nauwelijks meer vinden.
Kairo b.v. is, zeker wat het centrum
betreft, op en top Europees. Men vindt
er dus dure restaurants, enorme bank
paleizen, torenhoge warenhuizen en
grote bioscopen.
De mannen, die thans het land van de
pyramiden regeren, prijzen beweging
boven rust. Zij voeren vernieuwingen
in, ook al zijn die volgens de schrift
geleerden in strijd met de geestelijke
revolutie, die zich in het land van Sa
dat voltrekt, meer naar buiten dan
naar binnen gericht. Auto's, bankge
bouwen e.d. kunnen niet verhelen, dat
in de geest van dit volk minder is
veranderd dan zijn leiders suggereren
Ontmoeting van verschillende
kuituren
Zo verbijsterd het tableau van de
wereldstad Kairo bij de eerste kennis
making Is, zo vertrouwd wordt het na
een verblijf van enkele weken. U bur
gert in, u krijgt routine. U weet hoe
moe, stoffig en warm u van elke expe
ditie thuis zult komen; hoe er tegen de
avond opeens een verraderlijke wind
kan opsteken, dat in elk restaurant
op uw vraag naar regionale speciali
teiten men lang zal nadenken en dan
verheugd „Kebak" zal zeggen. En u
weet ook, dat u aan één ding in deze
stad in geen geval zal ontkomen, het
lawaai. Het rumoer van tinkelende
trams en toeterende auto's zijn de na
tuurlijke geluiden van deze stad. Al
thans van de binnenstad waar het me
rendeel van de mensen is gekleed
volgens de Europese mode, zodat u
nauwelijks gelooft In Afrika en aan de
rand van Azië te vertoeven.
Maar ln de Arabische buurten ka. .vord
De affaire met het weekblad Quick
kan Brandt de verlenging van zijn
kanselierschap kosten bij de verkie
zingen van dit najaar. Daarvoor heeft
hij de sympathie van de Duitse kiezer
odig en die sympathie gaat met naar
een man die ervan wordt verdacht de
gerechtsdienaren af te sturen op een
blad dat voor hem onaangename
zaken publiceert. Bovendien is die ak-
tie tegen Quick ook niet erg geschikt
om de journalisten die op radio en te
levisie en in geschrifte politieke zaken
behandelen gunstig te stemmen.
Zelfs de direkties van tijdschriften zijn
al in de ring geklommen: ze proteste
ren tegen voornemens die de regering
zou hebben om wettelijk de mogelijk
heden van journalisten te beperken.
Bonn ontdekt dat hiervan ook maar
de minste sprake is, maar de Quick-
aktie wordt naar behoren uitgebuit om
de Duitsers te laten twijfelen aan de
waarheidsliefde van de regering.
Bij. -deze zaak wordt haast automatisch
terug gedacht aart de .SpiegeJ-kwestie.
Dit weekblad had iets geschreven over
N.A.T.O.-oefeningen, maar daarnaast
menigmaal onaangename opmerkingen
gemaakt over de Beierse poiitikus
Franz-Josef Strauss. En deze was toen
toevallig net minister van defensie. Hij
gelastte, daarbij ruim zijn bevoegdhe
den overschrijdend, een hele reeks
maatregelen tegen de Spiegel tot en
met het arresteren en laten uitleveren
van een Spiegelredakteur in Spanje,
een nogal stinkende zaak, waaruit de
Spiegel glorieus tevoorschijn kwam en
die Strauss althans voor dat ogenblik
zijn politieke loopbaan kostte.
Omgekocht
Brandt stelt dat zijn kabinet in de
eerste plaats al niet de Quick-aktie
gelastte, maar er zelfs tevoren niets
van wist. En de kanselier gaf te ken
nen dat hij niet geloofde dat de inval
in de kantoren van het blad iets zou
opleveren dat die moeite waard was.
Nuchtere woorden die waarschijnlijk
nog wel waar zijn ook - Brandt zou
door de herinnering aan de Sniegelzaak
wel wijzer geweest zijn, zelfs al had
hij iets tegen Quick willen ondernemen.
En we mogen veronderstellen dat hij
op zijn minst nieuwsgierig is hoe dit
blad aan een afschrift is gekomen van
de brief waarmee zijn „superminister'
Schiller ontstag nam uit zijn dubbel-
departement - van financiën en van
ekonomie.
Het is duidelijk hoe het blad hieraan
kwam. Door kwistig te betalen valt
altijd wel ergens iemand om te kopen.
Zo heeft de fiskale recherche ook ge
dacht, waarbij ze tot de slotsom kwam
dat de uitbetaalde steekpenningen zo
min door de man die ze betaalde als
door de man die ze ontving waren
verantwoord op het aangiftebiljet van
de belastingen. Een Duits-gründlich
werkende fiskale recherche zette zich
eraan om met een moker naar een
vlieg te slaan. Waarbij vermoedelijk
de vlieg nog ontkomt ook.
Quick zou wel zeer dwaas zijn als het
de bron van geheime informatie niet
zorgvuldig verborgen had gehouden.
Maar de klap brengt wel een nieuwe
barst in het image van Brandts koa-
litie. waarvan eerst zoveel parlements
leden wegliepen tot de meerderheid
verloren ging. vervolgens de ster van
het kabinet Schiller voor de eer be
dankte en die nu de schijn tegen krijgt
Straussmanieren te hebben met min
achting voor de persvrijheid.
Door wie worden misdadigers nu eigenlijk berecht? Door de rechter of door
de psychiater?
Deze ietwat cynische vraag wordt tegenwoordig door talloze mensen gesteld,
die zich zorgen maken over het feit dat de rechter aan de leiband van de
psychiater zou lopen.
Gisterenavond zijn de schoolkinderen
weer gestart met de huis-aan-huis ver
koop van kinderzegels- en kaarten, on
der het motto „Dóór het kind - vóór
het kind".
Het is dit jaar de vijfentwintigste keer
dat de scholen hun medewerking geven
aan de kinderpostzegelaktie. In de
vier-en-twintig voorgaande jaren heb
ben de schoolkinderen bij elkaar zo'n
veertig miljoen gulden bijeengebracht,
60 van de totaalopbrengst van de
aktie. De overige 40 komt voor reke
ning van de plaatselijke comité's, die
in de postkantoren zegels en kaarten
verkopen. De opbrengst van de aktie is
bestemd voor instellingen en organi
saties die werkzaam zijn voor licha
melijk, emotioneel of sociaal gehan
dicapte kinderen.
Ditmaal staan de prinsen Willem-
Alexander, Johan-Friso en Constantijn
op de zegels, terwijl er ook een serie
kaarten verschijnt met de prinsjes,
naast de serie kinder- en kerstkaarten.
Zoals gebruikelijk plakken de kinderen,
als ze u eenmaal bezocht hebben en
uw bestelling is genoteerd, een zegeltje
op uw voordeur, waardoor extra ge
loop wordt voorkomen.
Op advies van het bureau Berenschot
zal Olland Industrie n.v. haar bedrijven
in Soest en Emmeloord sluiten. Dat
betekent ontslag voor 46 man, waarvan
in Soest en De Bilt (waar het bedrijf
geconcentreerd wordt), 28 en in Em
meloord 18 personeelsleden. Intern zul
len er bovendien personeelsleden over
geplaatst worden. De directie is ervan
overtuigd dat de reorganisatie van de
totale onderneming, haar concurrentie
positie zal verbeteren.
Voor de ontslagen werknemers Is ln
overleg met de vakbonden een sociaal
plan opgesteld.
Inderdaad zijn de laatste vijftien jaar
zo'n 20.000 psychiatrische rapporten
uitgebracht, ten behoeve van de 19
arrondissementsrechtbanken en 5 ge
rechtshoven. Meestal werden die rap
porten gemaakt door psychiaters die
woonachtig zijn in het ressort waar de
rechtbank haar zetel heeft en in circa
8 van de gevallen door de straf van
een psychiatrische kliniek.
Maar nog altijd wordt in meer dan
80 van alle gevallen géén psychia
trisch rapport uitgebracht. Zo sterk
domineert de psychiater dus ook weer
niet in onze rechtsbedeling. En tenslot
te is het de rechter, die vonnis wijst, i
Hij mag de psychiatrische konklusie in
zijn vonnis tot uitdrukking brengen,
maar hij hoeft dat niet.
Wat wil de rechter weten?
Wanneer zal de officier van justitie of
de rechter-kommissaris een psychia
trisch onderzoek gelasten? Vaste nor
men hiervoor bestaan niet. Veelal
wordt zo'n onderzoek pas gevorderd,
wanneer er iets ernstigs aan de hand
is. In vrijwel alle gevallen van ernsti
ge geweldpleging en van ernstige sek
suele kriminaliteit acht de rechtbank
een psychiatrisch rapport over de per
soon van verdachte wenselijk.
Bij niet-zware delikten doet deze be
hoefte zich pas voor, wanneer de ver
dachte op onverklaarbare wijze telkens
weer recidiveert, steeds opnieuw wordt
gearresteerd wegens meestal hetzelfde
delikt.
Wat wil de rechter van de psychiater
weten? Natuurlijk in de eerste plaats
wat er in verdachte is omgegaan in
de periode dat hij het strafbare feit
beging. De rechter hoopt Inzicht te
krijgen in de innerlijke konflikten,
waarin de verdachte mogelijk verstrikt
Is geraakt en die zijn daad in het licht
van die psychische omstandigheden be
grijpelijk maken. De rechter kan dit
zelf niet beoordelen. Voor de psychia
ter is het zijn vak om door te dringen
tot de diepere bewustzijnslagen van
iemands persoonlijkheid, om meer te
weten te komen over diens innerlijke
strijd, onbewuste konflikten etc.
Vee'a] knoopt de rechter hier de vraag
-.-f of (4r> vor'..-Utp Dp t, mo.
de zenuwarts ook een prognose over
de eventuele behandelingkansen, zo ja
in welke inrichting, wel of niet in het
kader van een terbeschikkingstelling
enz.
Toerekenbaarheid
Artikel 37 van ons wetboek van straf
recht bepaald dat iemand, die niet
toerekenbaar is, niet kan worden ge
straft. In dat geval moet de rechter de
verdachte, ook al is bewezen dat hij
het tenlastegelegde feit heeft gepleegd,
ontslaan van rechtsvervolging. Wel kan
hij uit oogpunt van beveiliging van de
maatschappij gelasten dat verdachte in
een psychiatrische inrichting wordt op
genomen en/of terbeschikking van de
regering wordt gesteld, teneinde van
harentwege te worden verpleegd.
Het moet evenwel gezegd worden dat
de psychiaters niet gul zijn met on
toerekeningsvatbaarverklaringen Prof.
dr. J. Kloek, tot voor kort direkteur
van de Observatiekliniek te Utrecht,
vermeldt in zijn boek „Dialoog met de
criminele psychopaat", dat van de
laatste 500 gevallen die hij te behan
delen kreeg, hij slechts bij 15 (dus 3%)
tot de konklusie „ontoerekenbaar"
kwam. En juist in zijn kliniek worden
veelal de zwaarste misdadigers onder
zocht
Veel vaker komt het voor, dat de psy
chiater besluit tot de konklusie „ver
minderd toerekenbaar". Dat houdt in,
dat verdachtp toch wel gedeeltelijk
verantwoordelijk voor zijn daden kan
worden gesteld. In dat geval kon de
rechter hem wél tot gevangenisstraf
veroordelen en volgens art. 37a wet
boek van strafrecht kan in zo'n geval
ook een terbeschikkingstelling worden
opgelegd.
Prof. Kloek verhaalt nog dat hij op een
aaneensluitende reeks van 500 pre
ventief-gedetineerden in 23 °'n tot het
advies „onvoorwaardelijke ter beschik
kingstelling" kwam en dat toont nog
eens duidelijk aan dat een psychia
trisch onderzoek voor een delinkwent
zeer pijnlijke gevolgen kan hebben.
Want er is niets wat de delinkwenten
zozeer vrezen dan juist de t.b.r.. die
immers van onbepaalde duur is, d.w.z.
steeds weer door de rechter met 1 of 2
jaar kan worden verlengd.
Ons aller belang
Hoeze?r de publieke opinie, deels uit
VbkgMjteff Nsoeriand
2e HAIMDS AUTO KOPEN?
EERST LATEN KEUREN!
Verleden jaar is de muziekschool ge
start met jazz- en beatballetlessen,
waarvoor grote belangstelling bleek ts
bestaan.
Ook dit curcus jaar zullen deze lessen
weer gegeven worden, ditmaal onder
leiding van de balletmeester van het
Scapinoballet, de heer Daniël van Tee-
seling, (artiestennaam in Frankrijk:
Daniël Astier).
De jazz- en beatballetlessen kunnen
gevolgd worden door leerlingen vanaf
ca. 14 jaar. De duur van de curcus is
25 wekelijkse lessen van 60 minuten.
De lessen worden gegeven op donder
dagavond en zaterdagmiddag in de
Aula van de muziekschool: donder
dags vanaf 12 oktober en zaterdags
vanaf 14 oktober.
Ter introductie van deze nieuwe cur
sus zal op donderdagavond 5 oktober
a.s. een informatieve demonstratieavond
gehouden worden in de Aula van de
Muziekschool, Muurhuizen 3 te Amers
foort. De leiding berust bij docent Da
niël van Teeseling.
Alle belangstellenden zijn welkom.
