1 Oud-Burgemeester Bentinck ere-voorzitter van P.V.O. a 75-jarige P.V.O. recipieert op 7 Jubileumconcert op 13 april in de Sporthal pril j§ E v 5ETTEN 5 januari 1808 ogirichting in «le Koopmansbeurs Duro, zedelijke plicht Meestor Van Eiitlioven ilireeteur-jiresideut Verzet tegen directeur-president Regietitielokaal voor 25 cent g»er weck 3 niemve instrumenten voor f 170,- Eigen repetitielokaal voor 500,- P.V.O. iu afd. Uitmuntendheid Rebelleren voor „eigen" bestuur J. K. <1® Bruin sticht uniformenfonds lloereialkapel en drumband 13 april officiële viering van het 75-jarig bestaan Niomv eigen clublokaal 142 werkende leden Publieke aanbesteding Soester Courant van donderdag 1 maart 1973 fanfARe patientia vincit omm<\ 5 januARi 1898 opQERicht in öe soesteR koopmansBeuRs De Soester Harmonie „Patïentia Vincit Omnia", beter bekend als P.V.O. be stond 5 januari 1.1. 75 jaar. Een moment om langdurig by stil te staan en groots te vieren. Dat er tot nu toe zo weinig ruchtbaarheid aan gegeven werd, het briljante jubileum werd slechts in de bestuurskring herdacht, had een reden, een financiële reden. Het bestuur wachtte de ledenvergadering af om een klein budget beschikbaar te krygen teneinde het feest op bescheiden wijze te kunnen vieren. Dat dat nu toch iets anders uitpakt heeft andere oorzaken. De fundamenten van P.V.O. werden gelegd in een tijd, waarin de industrie aan een snelle opmars bezig was. De werkende klasse in de stad en op het platteland spoorde zichzelf aan tot gro tere welvaart verkrijgende arbeidspres taties. De vierde stand deelde in die welvaart mee en begon ook op ande: terrein een woordje mee te praten. Men meende - en waarlijk niet ten onrech te - ook recht op ontspanning te heb ben, wat leidde tot de oprichting van tal van muziekgezelschappen, waarvan P.V.O. er één werd. De eerste terreinverkennende bespre kingen werden na de hoogmis in de Koopmansbeurs, het latere hotel Eemland gehouden. De voor de deur staande kroningsfeesten in Amster dam in september 1898 - maanden tot grote spoed. Op 5 januari van dat jaar werd dan ook de oprichtingsver gadering belegd. Het kostte de eigenaar van de Koopmansbeurs, de heer Schalkx, de smid Valkenet en de enige onderwijzer van de enige school in Soest (Kerkebuurt), de heer Uitendaal. weinig moeite om tot de oprichting van de harmonie té geraken. Ook burgemeester Lothe van Doelen Grothe was op deze vergadering aan wezig. Hij kwam al spoedig tot de slotsom, dat de buurtschappen Hees en Wieksloot slecht waren vertegenwoor digd, hetgeen hij evenwel direct kon verklaren uit de erbarmelijke straat verlichting ter plaatse, die destijds niet direct uitnodigde tot een avondwande ling langs veelal nog onbegaanbare we gen. Middelwijk en Birkt waren rijkelijk vertegenwoordigd. „Het is een dure, zedelijke plicht, een eigen fanfare te hebben. Men kan beter muziek stu deren dan kaarten of kienen", zo hield Soest's toenmalige eerste burger zijn onderdanen voor. Een besluit van niet minder importan tie. gedaan op dezelfde oprichtingsver gadering, was de oprichting van een comité, dat zich met de inzameling van de nodige gelden zou belasten. Aan de vorming van een bestuur is men op die vijfde januari - ondanks alle goede voornemens voor het pas be gonnen jaar - niet toegekomen. De on derwijzer Van Enthoven werd direc- tfcur president (aan welke funktie hij •en aureool van muzikaal gezag ont leende), de oud-militair Jochems uit Amersfoort trad op als instructeur. En daarmede was de fanfare geboren. De leden kregen les in de school van de heer Van Enthoven, aan wie het orkest ook zijn welluidende naam te danken heeft. Het musiceren bleek een liefhebberij, die heel wat meer van de leden ver langde dan men in het eerste optimisme had durven bevroeden. De Soester fan fare was dan ook niet op de kronings feesten in de hoofdstad aanwezig, tot grote teleurstelling van de toch ijverige muzikanten. In de zomer van 1898, een half jaar na de oprichting, liet men bij de Wil- helminalinde op de hoek van de Korte Brinkweg en de Burgemeester Grothe- straat de Soester bevolking voor het eerst kennis maken met de muzikale kwaliteiten van het orkest. De kennismaking viel goed uit, want weldra stroomden van alle kanten de gelden binnen, waarvan een eigen mu ziektent werd bekostigd. In 1903 bracht de burgerij nogmaals zijn waardering tot uiting door P.V.O. een eigen vaandel te schenken. Spoedig konden ook de eerste medailles en lau- wartakken aan het vaandel worden ge hangen. Maar in 7907 kwam een al geruime tijd sluimerend verzet tegen de energieke schoolmeester Van Enthoven tot uit barsting. Men duldde het niet meer, dat hij. alle roem en eer, die P.V.O. behaal de, voor zichzelf opeiste. Instructeur Jochems raakte in de schaduw van de meester. Er rees verzet tegen de mees ter. In dat zelfde jaar plaatste de secretaris, de gemeente-ambtenaar Ben schop een advertentie, waarin een in structeur werd gevraagd. De heer Van Enthoven trok zich terug, wat voor P.V.O. echter mede tot gevolg had, dat men het repetitielokaal kwijt raakte. Schilder-dichter Jac. van Looy bood zijn atelier aan de Van Weedestraat eerst te huur (voor 25 cent per week) en later te kóóp aan, maar de finan ciële middelen van de vereniging lieten niet toe hierop in te gaan. Uiteindelijk bood een bedrag van 77 V« cent in kas niet zo erg veel financiële armslag. Men kreeg door bemiddeling van de heer J. J. van Vlaanderen tijdelijk de beschikking,over het J.ozef-gezellenhuis - het tegenwoordige Verenigingsgebouw. Later stelde de heer Limburg Brou wer zijn stenen werkplaats aan de Talmalaan ter beschikking Inmiddels was de heer Kok uit Utrecht tot instructeur benoemd, een funktie, die hij dertig jaar lang zou blijven be kleden. Onder zijn muzikale leiding kende P.V.O. een periode van grote bloei. Notaris H. Prillewitz volgde de min of meer naar huis gestuurde heer ,Van Enthoven op, terwijl de heer J. J. van Vlaanderen tot vice-president werd be noemd. Secretaris werd de heer H. J. Benschop en penningmeester H. B. Pe- tri. De overige bestuursleden waren de Het huidige bestuur van P.V.O. Van links naar rechts de heren A. Hooft jr„ J. A. Reulen, mevrouw A. v. d. Broek en de heren H. M. A. Reu len, K. W. Jaarsveld, D. Mol, B. Veld kamp, J. Overstegen en R. Roeten. heren J. Geytenbeek, D. v. d. Broek, J. Hilhorst, R. van Veenendaal en De Rooy. Het vaandel werd met het nodige muzikale vlagvertoon van de oude naar de nieuwe president-directeur gebracht. De notaris moest echter al kort na zijn benoeming geldelijk bijspringen. Er waren drie nieuwe instrumenten nodig, maar de benodigde 170,— was er niet. De vereniging was slechts ƒ47,44 rijk. De notaris vulde het ontbrekende ech ter uit eigen portemonnaie aan. De geboorte van Prinses Juliana op 30 april 109 en de spontane feesten die hiervan het gevolg waren, hebben nog tot enige strubbelingen in de fanfare geleid. Uit de aantekeningen van 12 mei blijkt, dat er zich enige werkende leden tijdens de lange opwindende op- toch hebben misdragen, waarvoor zij op deze bijeenkomst ter verantwoor ding werden geroepen. De beklaagden speelden zelf voor advokaat en wisten, gezien de aanleiding van dit grote feest, hun pleidooi glansrijk te winnen. In 1910 sloeg de penningmeester op nieuw alarm, omdat de instructeur nog enkele maandenhonorarium tegoed had. De heer Prillewitz betaalde op nieuw uit eigen zak, maar zond de Soester notabelen tevens een brief, waarin hij de financiële noden van P.V.O. uiteen zette. „De jongens kun nen geen muziek maken op ijzeren pot ten; er zijn instrumenten nodig", z< schreef hij de gegoede burgerij. De mobilisatie tijdens de eerste we reldoorlog bezorgde P.V.O. weer andere moeilijkheden. Een deel van de leden werd onder de wapenen geroepen. De enige troost was, dat zij bij militaire muziekkorpsen werden geplaatst. Een jaar na de oorlog kocht P.V.O. een eigen houten repetitielokaal aan de Korenweg. De heer Prillewitz schoot de benodigde 500,voor, maar men bleef tobben, want een grote toeloop van nieuwe leden betekende, dat tevens nieuwe instrumenten moesten worden aangeschaft. Met een intekenlijst trok ken de echtgenoten van de leden langs de huizen, met uiteindelijk het ge wenst resultaat.Bovendien verhoogde de gemeente de subsidie tot 500, In de afdeling fanfare oogstte P.V.O. talrijke eerste en tweede prijzen. Bij het jubileumconcours, dat P.V.O. in 1923, ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan, op het Nieuwehoekplein gaf, behaalde de jubilaris zelfs de hoogste prijs in de afdeling uitmuntendheid. Dat betekende, dat P.V.O. een harmo nie moest worden. Men moest opnieuw leren spelen op een klarinet in plaats van op een hoorn. ©P COBSCOMB*§ Iiaai' ZwiteerMtitl In 1924 werd notaris Prillewitz opge volgd door zijn ambtgenoot A. O. Dam mers. Een jaar later kreeg hij de eer volle uitnodiging om met zijn harmonie deel te nemen aan een internationaal concours in het Zwitserse Luzern. De eminente dirigent Kok leidde zijn P.V.O. temidden van de besneeuwde alpen naar een hoogtepunt van haar kunnen, waarvoor hij later op het terras van het voormalige hotel Trier de lauwe ren mocht oogsten. Ook in de afdeling Harmonie speelde P.V.O. spoedig de eerste viool, getuige de veel prijzen, die overal in den lande op concoursen werden behaald. In 1930 kreeg P.V.O. bijvoorbeeld op een concours in Baarn de eerste prijs met lof van de jury in de afdeling uit muntendheid. Merkwaardig genoeg boette vanaf dat moment dirigent Kok aan populariteit in. Als een verbitterd man nam hij op 1 maart 1933 ontslag. Een half jaar later keerde hij echter terug, voor vier jaar. In 1932 ontstond in de P.V.O.-gelederen een kleine rebellie. Men was het beu, geregeerd te worden door een bestuur, dat niet door de leden was gekozen. Men eiste een bestuur uit de werkende leden, met daarnaast een adviescom missie, bestaande uit buitenstaanders. Hun wil geschiedde: de heer J. Geyten beek werd voorzitter, de heer B. Lage- maat secretaris en de heer H. S. Stork penningmeester. Verder zagen de heren J. Lagemaat, H. van Sitter, J. v. d. Broek en Joh. Staal zich met een be- stuursfunktie belast. In de commissie van advies namen zitting notaris A. O. Dammers, ge meentesecretaris J. G. A. Batenburg, J; W. Plemper van Baaien, M. Horns- veld en J. van Duuren. Terwijl de eerste prijzen werden ge wonnen, vonden bestuurswijzigingen plaats en verlaagde de gemeente de subsidie, bedankte dirigent Kok. Hij werd opgevolgd door de heer Drewes uit Laren en deze werd een jaar later weer opgevolgd door de heer De Vries. In 1945 brad er voor de P.V.O. een pe riode van nieuwe bloei aan met als hoogtepunt de viering van het 50-jarig bestaan in 1948. In 1949 legde de heer J. K. de Bruin de basis voor een uni formenfonds. Hij kon het niet langer aanzien, dat P.V.O. na meer dan 50 jaar nog altijd niet geüniformeerd was. Men had zich tot die tijd met een P.V.O.-pet en -insigne tevreden gesteld. In de vereniging ontstond een andere vereniging, De Knollenplukkers, een boerenkapel, die grote successen oogst te, maar zijn bestaan toch' later heeft moeten opgeven. Later werd ook een tamboer- en drumbandafdeling opge richt. In 1954 presenteerde P.V.O. zich voor het eerst in uniform. Er was voor ƒ8000,aan obligaties omgezet. Twee- honderd obligatiehouders gaven hun tientje meteen cadeau. In enkele jaren versleet de harmonie diverse dirigen ten, huldigde men de heren J. S. Bes- selse en C. v. d. Broek wegens hun 50-jarig lidmaatschap en begroette men de heer W. J. Lagemaat als nieuwe secretaris. In 1958 werd met een concours in het openluchttheater, een receptie en een jubileumconcert het zestig-jarig bestaan gevierd. In 1962 bouwde P.V.O. een eigen clublokaal aan de Beetzlaan, maar een animering van het vereni gingsleven betekende dit niet. De repe tities werden slecht bezocht en nieuwe leden bleken schaars te vinden. In 1963 bereikte men een dieptepunt, mede ook omdat twee grote krachten de verenigingen ontvielen, t.w. de he ren B. Lagemaat en J. S. Besselse. In 1965 werd de heer K. W. Jaarsveld tot voorzitter gekozen. Hij inspireerde de harmonie tot nieuwe daden. Onder zijn leiding is inmiddels ook een bloei end jeugdorkest tot stand gekomen, mede omdat de Amersfoortse Muziek school haar activiteiten tot in Soest uitbreidde. Het aantal leden vertoont nog steeds een welkome stijging. In 1968 werd het 70-jarig jubileum groots gevierd. Er werd toen een vijf jarenplan opgesteld, dat praktisch ge heel is uitgevoerd. P.V.O. heeft nu een seniorenorkest (A-orkest), een jeugd orkest (B-orkest) en een leerlingenor kest (C-orkest). Bovendien een uitste kend majorettenkorps en een prima drumband. Voor de toekomst zijn er ook plannen en wel voor een show-orkest, bestaan de uit een trompetterkorps, de majo rettes en de drumband. Het trompetterkorps bespeelt uitslui tend „koper" instrumenten, waardoor de veel kwesbaarder ,hout" instrumen ten gespaard kunnen worden. De vereniging telt nu 142 werkende leden. Dat zouden er meer kunnen zijn, indien men geen ledenstop had moeten invoeren. Er zijn te weinig in strumenten beschikbaar om een le- denaanwas te kunnen opvangen. Het bestuur gaat van de gezonde gedachte uit, dat de vereniging de instrumen ten beschikbaar moet stellen. Men is er de laatste jaren echter niet inge- slaagd een reservefonds te vormen, terwijl aan de andere kant aan onder houd van instrumenten en uniformen veel geld besteed moet worden. Het huidige instrumentarium kon vijf jaar geleden worden aangeschaft dank zij een voortreffelijke actie onder de bevolking. Aan de aktie hield P.V.O. een 800-tal donateurs over. Gezien de uitbreiding van de gemeente in de laatste jaren, een ter gering aantal. Toch wil de op 6 januari 1.1. in het le ven geroepen commisssie, bestaande uit de heren J. K. de Bruin, ere-lid van P.V.O., J. Elderman namens de Soester Zakenkring en J. A. Reulen, bestuurslid van de vereniging, niet een zelfde beroep doen op de bevolking als vijf jaar geleden. Tijdens de algemene jaarvergadering van de muziekvereniging „Patientia Vincit Omnia" is oud-burgemeester Mr. S. P. Baron Bentinck met algemene stemmen benoemd tot ere-voorzitter van de vereniging. „Niemand is zo lang als u, beschermheer van PVO geweest", aldus de voor zitter de heer W. Jaarsveld, daarmee doelend op het feit dat sinds de oprichting van PVO in 1898 in opvolging steeds de burgemeester van Soest het bescherm heerschap van het muziekgezelschap hadden aanvaard. ,Wij stellen het zeer op prijs dat u deze benoeming wilt aanvaarden". De heer Bèntinck, die in gezelschap van zijn echtgenote de vergadering bij woonde, zei, in antwoord op deze be noeming, dat hij altijd met belangstel ling en bewondering het werk van PVO had gevolgd. „Wat is een ge meente zonder muziekgezelschap? Niet meer dan een dode plaats. U, en vóór u alle andere besturen van PVO, heeft de gemeente een grote dienst bewezen. Door samen te musiceren heeft men ongewijfeld ook geleerd samen te wer ken op ander terrein". De ere-voorzitter zei ook persoonlijk zeer goede herinneringen te hebben aan PVO, door het optreden van de harmo nie bij het huwelijk van zijn beide dochters en door de medewerking aan de afscheidsavond, vorig jaar, in de sporthal. „Moge het u goed gaan, moge het u gegeven zijn een luisterijk jubi leum te vieren. Wij hopen nog jaren lang u wel en wee te kunnen blijven volgen", aldus de heer Bentinck. In zijn openingswoord liet de heer Jaarsveld de laatste zes jaar, de periode dat hij voorzitter is, de revue passeren. „Het is voor het eerst in ons bestaan, dat wij voor de ledenvergadering ook de dames hebben uitgenodigd. Zonder uw steun zou ons werk onmogelijk zijn". Hij heette hen dan ook bijzonder har telijk welkom/ Dank bracht hij daarna aar de gemeente, de Soester Zaken- kring en de adviescommissie voor de hulp, die de vereniging in deze periode van hen had gekregen. „Bij het 70-jarg jubileum zei wethou der De Haan, dat PVO een schip was met een kundige kapitein. Ik heb toen geantwoord dat er dan wel wind moest komen om te zeilen. Die wind is er dankzij uw hulp gekomen. Er is storm geweest en ook wel windstilte, maar nu, na vijf jaar, hebben wij een mooi schip, waar Soest trots op kan zijn en ook de provincie. Er zijn zeer weinig korpsen in Utrecht die zoveel jeugd hebben", aldus de heer Jaarsveld. Dank bracht hij daarna aan de drigent, de heer H. Wildendijk, die voor toene mende successen zorgde. „Dankzij uw inzet stijgen de resultaten, waardoor wij meer uitnodigingen krijgen elders te spelen, wat dan weer tot gevolg heeft dat ook de inkomsten stijgen". De voorzitter memoreerde daarbij de door het jeugdorkest in Leiden be haalde eerste prijs en de voor de der de maal in vijf jaar behaalde eerste prijs van het A-orkest. Dank bracht hij vervolgens aan de leden en zijn mede bestuurders voor de steun die zij hem gegeven hadden. Dank bracht hij ook aan de heer W. Rietveld voor de vele financiële advie zen en aan de dames Reulen voor hun administratieve bijdragen. Jaarverslag Ook het jaarverslag, het financieelver- slag en de begroting werden door de heer Jaarsveld behandeld. Wat het jaarverslag betrof wees hij op de aanschaf van de oud-papier-ophaal- auto, waardoor in een jaar tijd ruim 85.000 kg oud papier werd ingezameld. Verder de vehoogde subsidie van de gemeente; het behalen van de wissel beker door het leerlingen-orkest op het concours te Leiden; het optreden voor de TV in het TROS-programma „klei ne mensen hebben grote wensen" en de door de leden behaalde diploma's. Een uitnodiging voor een optreden in Parijs werd afgewezen, zo ook voor een optreden in Valkenswaard. Wat de St. Nikolaas-intocht betreft, vermeldt het jaarverslag „helaas was dit zonder incidenten niet mogelijk, be paalde groeperingen konden niet na laten' een kinderfeest te ontsieren". De kascommissie had de boeken in or de bevonden, maar stelde voor een commissie te benoemen voor een drie maandelijkse controle. De balans werd zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd. Ook met de begroting was men het eens, alhoewel deze een tekort aangeeft van 2860 gulden. Dit tekort wordt ondermeer veroorzaakt door de begrote kosten van 1500 gulden voor de viering van het 75-jarig jubileum. Geconstateerd wordt verder dat door de aanwas van nieuwe leden en ver vanging van het bestaand instrumen tarium in feite een aanschaf noodza kelijk is tot een bedrag van ongeveer 15.000 gulden. De vereniging telt 800 donateurs, die in totaal het bedrag van ruim 2700 gul den bijeen brengen. Er zal dan ook een actie op touw gezet worden om het aantal donateurs uit te breiden. Na de bestuursverkiezing, waarbij de heren A. Hoofd jr., J. A. en D. Mol en in de adviescommissie de heren K. de Haan en Th. de Muynck, herkozen werden, volgde nog de bespreking van de plannen voor 1973 en de rondvraag, waarna de vergadering met het verto nen van een film over diverse muzikale manifestaties werd besloten. Gezien de gewijzigde tijdsomstandig heden en de veranderde betalingsge woonte, hebben zij gemeend gebruik te kunnen maken van de relatie met de banken. De jubileumcommissie prijst zich daarom zeer gelukkig dat de meeste Soester banken bereid ge vonden zijn een biisluiter bij de cor respondentie van de bank met haar cliënt te voegen, waarop men opge wekt wordt P.V.O. geldelijk te steunen. Deze aktie start deze week. Van P.V.O.-zijde wordt uiteraard ook hard gewerkt om in de toch nog pre caire financiële situatie enig soulaas te krijgen. Zo is er ondermeer de over bekende oud-papier actie, die vorig jaar 85.000 kg ophaalde. Daarnaast is er o.a. ook de uit P.V.O.-leden be staande Eemland Blaaskapel, die dit jaar in Laren het carnaval zal opluis teren. De revenuen van deze kapel ko men geheel ten goede aan de verenl- eing. Het is zoals oud-burgemeester Ben tinck op de vorige week gehouden jaarvergadering van P.V.O. zei: „Een nlaats zonder harmonie is een dode Dlaats". P.V.O. is daarom ons en uw aller steun waard. De beschamende leden stop moet opgeheven kunnen worden. Voor de aanschaf van het noodzake lijke instrumentarium is ongeveer 15.000 gulden nodig. Ook moet dit jaar nog een lening afgelost worden van ruim 7000 gulden. Al met al is er geld nodig en het 75-iarig bestaan is een goede reden om dit te geven. Zaterdag 7 april recipieert het be stuur in het restaurant van het Na tuurbad; vrijdag 13 april wordt in de sporthal Beukendal het grote jubile umconcert gegeven, dat geheel ver zorgd zal worden door de eigen leden. Dan volgt nog in de eerste week van iuni een buitenoptreden, een muzika le show, waarschijnlijk op de speelwei op de Eng, waaraan ook andere vere- nipingen uit de provincie medewerking zullen verlenen. KU55/EK REMBRANDTLAAN 18 - TEL. 02155-14785 Maandagmorgen, om 10 uur, werd door de direkteur van gemeentewerken, de heer H. J. v. d'. Dussen, publiek aan besteed, de verbetering van de Wiek- sloterweg O.Z. en een gedeelte van de Bosstraat. Slechts acht gegadigden hadden hun inschrijf biljetten ingeleverd, n.1.: Aan- nemings- en Wegebouwbedrijf Zwam- merdam N.V. te Zwammerdam, 77,900,-. Fa. A. Kuijer te Soest, 69.800,-. Fa. Van Engelen, 69.500,-. Kon. Mij. Wegenbouw te Utrecht 69.000,-. Fa. Hendrinkse te Soest, 66.500,-. Fa. Offringa B.V. te Den Haag, 66.300,-. Almere te Bunscho ten, 64.500,-. Gebr. Hogenbirk te La ren, 62.900,-. De begroting bedroeg 70.000,-. Tydens de jaarvergadering van P.V.O. werd oud-burgemeester Bentinck tot ere-voorzitter benoemd.

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1973 | | pagina 11