Gastarieven
per 1 oktober omhoog
Schoonmaakactie „Bezem in
de mast" groot succes
september 1973
52e
Jaargang no. 4
litaveDrukkerij Smit - Soest
Bureau voor redactie en administratie: Van Weedestraat 29, Soest
Tel. 14152' - Postgiro 126156
HIT PARLEMENT
JUITEN SPEL
Amnestv
International op
onderwijs TV
Noodzakelijk door exploitatieverlies
Eethuisje in oude boerderij aan de
Lange Brinkweg
Ambachtslieden in de sehuur
Grote hoeveelheden vuil uit de Eem gehaald
Op fietspad door
brommer aangereden
Mededeling
Soester Tandartsen
Waarschuwingsborden
vernield
Betaling
abonnementsgeld
Het oog gericht op
Feisal. Israël en
het westen
190 overtreders
maximum snelheid
Doülerflag 20
SOESTFR 8 COURANT
Abomment per kwartaal f 4,75. Buiten Soest per kwartaal 9,—
Verschijnt Iedere donderdof
De vahondsregering heeft haar eisen
kenbaa gemaakt, waarop de vakcen
trales treid gevonden zouden kunnen
wordenin te stemmen met een cen
traal akoord ten aanzien van lonen
en prijm.
Die eise beperken zich niet tot alleen
de arbdsvoorwaarden doch omvatten
ook eei flink aantal punten die op
ander e feitelijk politiek terrein lig
gen, zo£5 belastingen en onderwijs, ja
zelfs denulp aan ontwikkelingslanden.
Of de prlementaire regering daar dan
maar ii wil voorzien, want anders
geen cetraal akkoord over lonen en
prijzen.
Je vraaf je langzamerhand af waar
om we og net doen alsof we in een
parlemeraire demokratie leven, nog
politieke partijen toestaan en verkie
zingen huden voor het het parlement.
De officile regering en het parlement
leveren .Timers ook nauwelijks meer
afdoend egenspel tegen de eisen van
de vakcentrales. We zitten langzamer
hand al n de fase van de diktatuur
van de VKbondsregering, waarvan men
nauwelijk kan volhouden dat deze op
zuiver denokratische wijze gevormd
wordt.
De vakboiden gaan steeds meer uit
van een nachtspositie, die hen is toe
gevallen d«or te! zwak tegenspel vanuit
werkgevers- enj politieke kringen.
Aan die zijde i men al geruime tijd
te bang gewees: voor de ekonomische
politieke gjvolgen van het niet
voldoen aan de
stelde eisen. Dt
tijd meer waar
ge uit die eisei
ioor de vakbonden ge-
arbeidsrust is hen al-
geweest dan deoveri-
voortvloeiende gevol
gen. Er werd Ipogstens een beetje af
remmen bereik doch als in de prak
tijk de grens 1ch iyerd overschreden,
de loonkosten (toch meer stegen dan
was afgesprokm, dan liet men dat
maar lopen. Hen past eenvoudig de
prijzen wat a,
Hetgeen kon chnkzij de gestegen wel
vaart en het bch altijd aanpassen van
de lonen aan] die stijging. Bestrijding
van de inflatie werd en wordt alleen
met de tong .beleden. De werknemers
hadden er dii weinig last van. En dat
droeg er toef bij de vakbondsbesturen
ln een haasu onkwetsbare positie te
brengen, vair waaruit het eisenpakket
dus gemakkaijk verbreed kan worden.
Overweldigende belangstelling voor
afscheidsreceptie van H. J. de Boer
Op byzonder hartelijke wy'ze hebben vrydagavond tydens een receptie in De
Open Hof vele tientallen ouders, leerlingen collega's en overheidsfunctionaris
sen afscheid genomen van de heer H. J. de Boer, hoofd van de Insingerschool,
die om gezondheidsredenen met vervroegd pensioen is gegaan.
Het doet
toe of er oj
of een rech
geen regeni
kracht ka#
nu eigenlijk niets meer
het Binnenhof een links
se of een centrum-rege
ring zetelt, vant er is op het ogenblik
denkbaar die voldoende
ontwikkelingen om effek-
tief tegensptl te leveren tegen de van
vakbondszijc
aan werkge
te stellen eisen. Terwijl
erszijde misschien wel de
wil doch evfenmin de kracht en stand
vastigheid
zichten te 1:
kabinet ver
en amen zei
het wel een]
anwezig is om eigen
ten prevaleren. De met dit
londen partijen zullen ja
gen. Eensdeels omdat men
is met wat de vakbonds
regering wil anderzijds omdat men er
uit angst voor stemmenverlies niet te
genin durft te gaan. Er zal overleg zijn
tussen enerzijds de ministers van eko
nomische ey van sociale zaken en fi
nanciën, ariderzijds de vakbondsbe
stuurders en die van werkgeverszijde.
De grote, origineel met papleren pop
petjes (voorstellende alle leerlingen van
de school) versierde zaal was tot dc
laatste plaats bezet, toen de heer P.
Smits als waarnemend-voorzitter van
de vereniging „De School met den Bij
bel", als eerste de heer De Boer dank
te voor alles wat hij voor school en
kinderen gedaan had. Dat was niet ge
ring, want in de twintig jaren dat hij
hier als schoolhoofd in dienst was, had
de school een grote opknapbeurt ge
kregen, van schilderen, nieuwe vloeren,
centrale verwarming tot nieuwe ban
ken toe. Daarnaast deed hij bijzonder
veel aan het peil van het onderwijs,
waardoor de school thans een zeer
goede naam heeft verworven. Hij bood
namens het schoolbestuur een koffie
zetapparaat aan en aan mevrouw De
Boer, „voor uw geweldige steun" een
boeket bloemen.
De heer Smits heette de opvolger van
de heer De Boer, de heer L. D. van
den Houten uit Kootwijk, welkom, die
hij een bijzonder goede tijd in Soest
toewenste.
De heer J. M. Verburg, inspecteur van
het lager onderwijs in de inspectie
Amersfoort, beteurde het afscheid te
moeten nemen van de heer De Boer,
die hij om zijn inzet en wijze van les
geven ten voorbeeld stelde aan alle
onderwijskrachten. Hij sprak de wens
uit dat zijn. opvolger in diens voetspo
ren verder zou gaan. De heer Verburg
zei het vroegtijdig vertrek temeer te
betreuren daar er goede kans bestond
dat binnen afzienbare tijd het gebouw
opnieuw verbeterd zou worden. Het
ministerie had hem schriftelijk om in
lichtingen gevraagd en hij van zijn
kant had de modernisatie toegejuicht
omdat het onderwijs op een hoog peil,
stond. De heer Verburg besloot met de
heer De Boer nog vele goede jaren te
midden van zijn gezin toe te wensen.
Wethouder L.J. Dijkstra bracht de
dank over van het gemeentebestuur.
Hij kende de heer De Boer al vele
jaren, „samen zaten wij in het stem
bureau en zo groeide er een hechte
vriendschap", later als wethouder van
onderwijs en hij dankte de heer De
Boer voor de vele waardevolle ad
viezen die hij van hem kreeg toen hij
deze taak op zich nam. Ook wethouder
Dijkstra sprak er zijn spijt over uit,
dat de heer De Boer vertrok nu uit
breiding van de school op de nominatie
stond. De dank ging vergezeld van een
grote kist sigaren.
Namens het hoofdencenvent sprak de
heer H. J. Boor, hoofd van de Minister
De Visserschool. Hij noemde de heer
De Boer een fijne collega waarvan men
node afscheid nam. Twee cadeaubon
nen vergezelde zijn beste wensen.
De oud-voorzitter van het schoolbe
stuur, de heer H, Fennema bracht dank
voor de altijd goede verstandhouding
en de prettige samenwerking. Hij be-
treurde het vertrek maar noemde het
een wijs besluit gehoor te geven aan
het doktersadvies. Hij wenste hem nog
vele goede jaren toe.
Namens 't Prot. Chr. Kleurter- en Ba
sis Onderwijs, het P.C.K.B.O., sprak
het hoofdbestuurslid de heer J. Snij
ders. Hij bracht de dank over namens
het hoofdbestuur, namens de pedagogi
sche academie Jan van Nassau en als
consulent voor de provincie Utrecht.
„Vele hospitanten zongen in hun rap
porten steeds uw lof en waren graag
bij u". Hij had bijzonder veel waarde
ring voor de heer De Boer als school
teamleider, die zorgde dat ieder kind
kreeg wat hij moest hebben. „U heeft
het voortreffelijk gedaan; u was vrien
delijk. rustig en uitermate bescheiden
en u zette u steeds volledig in voor uw
school", aldus de heer Snijders.
Versierde fiets
Namens de oudercommissie en het per
soneel sprak de heer Kuit. Hij Dood
„meester De Boer", die hy de ombuds
man van Hees noemde, een door de
schoolkinderen versierde fiets aan,
„waarvoor buitengewoon spontaan en
veel gegeven werd". „Hartelijk dank
voor alles wat u gedaan heeft, óók in
het persoonlyke vlak, want u stand
altijd direct klaar om ons ouders met
raad en daad by te staan".
De fiets, dacht de heer Kuit, zou de
heer De Boer nodig hebben omdat de
gemeente blijkbaar een hekel heeft aan
het platte land met koeien. „U zult
binnenkort op pad moeten gaan om ze
te vinden. De fiets eist slechts lucht en
een goede motor", aldus de heer Kuit,
„maar alle huizen op Hees zullen graag
uw tankstation zijn". Na dank te heb
ben gebracht aan mevrouw De Boer
besloot de heer Kuit met „Blij bejaard
is goud waard".
Mevrouw Insinger dankte het schei
dende schoolhoofd voor het feit dat hij
door zijn werk de naam van de familie
zo hoog had weten te houden.
Nadat nog een broer van de heer De
Boer had gesproken en zijn bewonde
ring had geuit voor alles wat deze in
Soest had en hem aanraadde vooruit
te kijken en niet te veel achterom, was
het het laatste woord aan de heer De
Boer zelf.
,,'t Is te veel", zei hij, „ik heb mijn
plicht gedaan met vreugde". Hij merk
te op dat het hem wel veel strijd ge
kost had, het advies van de dokter op
te volgen, maar hij had er nu vrede
mee. Dank bracht hij aan alle sprekers
voor de hulde zijn vrouw gebracht en
voor de vele goede wensen en harte
lijkheid. „Ik hoop dat de Insinger
school tot in lengte van jaren mag
bloeien en haar goede naam mag be
houden", zo besloot de heer De Boer.
Alle aanwezigen maakten daarna van
de gelegenheid gebruik persoonlijk van
de heer De Boer en zijn gezin afscheid
te nemen. Onder hen wethouder K. de
Haan, de raadsleden M. de Groot en
D. Hoekstra, gemeentesecretaris H.
Borreman, de heer J. Veraar van de
afdeling onderwijs van de secretarie,
collega schoolhoofden, oud-leerlingen
en oud-leerkrachten en mevrouw G.
Smit-Rasch namens de schooltandver-
zorgingsdienst.
De gaande en de komende man. Links
de heer L. D. van den Houten (het
nieuwe hoofd van de Insingerschool)
met zyn echtgenote; rechts het schei
dende schoolhoofd, de heer H. J. de
Boer met zyn vrouw.
Wellicht komen dezen tot een soort
overeenkomst, die met wat geven
nemen voor het bedrijfsleven aan
vaardbaar blijkt. Daarin zullen dan
ongetwijfeld ook enige politieke wen
sen van vakbondszijde verdiskon-teerd
zijn. En nu kan straks het parlement
daarover oordelen zoals het wil, ef-
fekt zal dat niet meer sorteren. De za
ken zijn buiten de Tweede Kamer om
al geregeld.
De wettelijke uitwerking van de pun
ten kan het parlement straks niet meer
tegenhouden, want zo is het eenmaal
afgesproken, de vakbondsregering ging
alleen hiermee akkoord.
Er wordt beslist bij u, over u, maar
zonder u. Daar komt het wel op neer.
Hoe gewichtig de volksvertegenwoordi
gers in de Tweede Kamer zich ook
nog willen voordoen.
Waar de beslissingen in meerdere ge
vallen dus reeds buiten het parlement
vallen, worden verkiezingen voor dat
parlement hoe langer hoe meer een
zoethoudertje voor het volk, dat ook
nog uit iets meer bestaat dan louter
georganiseerde werknemers.
Met de mondvol over demokratie en
zelfs verdere demokratisering op aller
lei gebied, worden we feitelijk gediri
geerd door een buitenparlementaire re
gering. Doch ieder volk krijgt de re
gering die het verdient, wordt wel ge
zegd, dus vandaar dat het tegenspel
tegen deze gang van zaken ontbreekt.
J
In de Vredesweek welke zal duren van
23 tot 30 september aanstaande wordt
door de Stichting Nederlandse Onder
wijs Televisie een uitzending gewijd
aan het werk van Amnesty Internatio
nal.
Dit naar aanleiding van het feit dat
Amnesty het jaar 1973 heeft uitgeroe
pen tot het jaar van de martelingen.
Het programma heeft vooral ten doel
meer bekendheid te geven aan het
werk van Amnesty International
leder op te wekken om er zelf actief
aan deel te nemen.
De uitzending zal plaats vinden op
dinsdag 25 september, om 11.35 uur,
met herhaling op vrijdag 28 september
om 10.45 uur.
Het begeleidend materiaal bij deze uit
zending bestaat uit een boekje dat ver
krijgbaar is bij de Stichting Neder
landse Onderwijs Televisie, Riouw-
straat 163, 's-Gravenhage.
Vanavond zal de gemeenteraad het voorstel behandelen de tarieven voor de
levering van gas door het gemeentelyk gasbedryf te wyzigen. Deze wijziging
is nodig omdat de exploitatie van het gasbedryf in 1973, evenals in 1972, een
verlies zal opleveren. De verliezen in 1973 en komende jaren zyn enigszins te
compenseren door invoering van de door de commissie Samenwerkende Regio
nale Organen Gasvoorziening geadviseerde tarieven. Indien deze tarieven op
1 oktober a.s. kunnen ingaan, kan de meeropbrengst in 1973 geraamd worden
op 50.000 gulden.
ct); tot 600 m3 per jaar, vastrecht 33
gulden (was 27 gulden), gasprijs 20 ct
per m3 (was 20 ct); tot 2100 m3 per
jaar vastrecht 93 gulden (was 87 gul
den), gasprijs 10 ct per m3 (was 10 ct);
tot 170000 m3 p. jaar vastrecht 135
gulden (was 150 gulden tot 20.000 m3),
gasprijs 8 ct (was 7 ct tot 20.000 m3,
daarboven 7,75 ct).
In de begroting van het gasbedrijf voor
dit jaar wordt nog een winst geraamd
van 7100 gulden. De personneelskosten
waren geraamd naar de salarissen van
mei 1972.
Verwacht wordt dat de werkelijke per
soneelskosten 117.600 gulden hoger zul
len zijn, terwijl voorts 7500 gulden be
taald moet worden wegens milieuhef
fing en voor rente 30.000 gulden méér
dan begroot.
Door de sterke omzetvergroting (gas
verbruik) in de voorgaande jaren is het
steeds mogelijk geweest de in 1966
vastgestelde tavieren te handhaven. De
omzetstijging komt thans echter prak
tisch alleen nog maar voor in h^t
centstarief. Bij een inkoopprijs van 6,45
cent per m3 betekent dit dat de totale
kostenstijging niet groter mag zijn dan
de omzetstijging in m3, vermenigvul
digd met 55/100 cent.
De nieuwe tarieven, exclusief BTW,
gaan er alsvolgt uitzien: tot 300 m3 per
jaar, vastrecht 18 gulden (was 12 gul
den), gasprijs 25 ct per m3 (was 25
Hei abonnementstarief voor daarvoor
in aanmerking komende bejaardenwo
ningen, uitsluitend voor huishoudelijk
gebruik (geen ruimteverwarming) wordt
78 gulden per jaar (was 72 gulden).
Dezelfde prijsverhoging ook voor hei
abonnementstarief voor de daarvoor ic
aanmerking komende flatgebouwen
voor gasverbruik voor uitsluitend huis
houdelijke doeleinden.
Als tijdstip van ingang van het gewij
zigde tarief wordt voorgesteld 1 okto
ber a.s., indien de vereiste ontheffing
van de geldende prijzenbeschikking
goederen en diensten vóór die datum
is verkregen.
Met het oppervlaktevuil dat zaterdag uit de Eem is gevist in het kader van de
landelijke actie „Bezem in de mast", uitgaande van het Koninklyk Nederlands
Verbond van Watersportverenigingen, konden heel wat containers gevuld wor
den. Wat de Eem betreft heeft de actie dan ook zeker beantwoord aan het
doel: te zorgen voor schonere wateren ten behoeve van de recreatie. Op de
Eem zyn watersportverenigingen uit Baarn en Amersfoort en leden van de
zeeverkennersgroep De Paltz- en Eemgeuzen uit Soest actief geweest met het
verzamelen van het meest uiteenlopende dryvende vuilnis.
Eind dit jaar, nog voor Kerstmis, zal in
de boerderij Lange Brinkweg 26 het
eethuisje „In de deel" geopend wor
den. Eigenaar is het echtpaar Meijer,
dat in januari de boerderij betrok en
thans druk doende is voor de meta
morfose zorg te dragen.
Daarnaast gaat de familie A. Marcus,
die bij de boerderij in een tot woon
huis verbouwde schaapskooi woont een
handspinnerij en weverij beginnen,
waar alleen met schapewol gewerkt zal
worden.
Verder wordt de grote schuur bij de
boerderij geschikt gemaakt voor am
bachtslieden, waarbij gedacht wordt
aan een klompenmaker, een pottenbak
ker en een glasblazer.
Voor de jeugdige bezoeker zal de
voortuin omgeturnd worden in een
speelweide met een grote zandbak en
loslopende kleine huisdieren: geiten en
kippen. Voor de ouders komen daar
enkele zitjes bij. Zitjes komen t.z.t. bij
de hooiberg, die in de oorspronkelijke
staat zal worden hersteld.
Het geheel is opgezet om door een ze
kere samenwerking met de edel- en
siersteenslijperij „De Sprong", die ver
derop aan de Lange Brinkweg is ge
vestigd, te komen tot een toeristische
trekpleister van formaat, waar de be
zoeker zich de hele dag kan bezig hou
den.
In Soest stond de actie onder leiding
van stuurman Kees Mos van de Paltz-
en Eemgeuzen. Dertig zeeverkenners
bemanden de twee motorboten (de
ouders van één van de leden deden
ook mee), vier zeilboten en het kleine
polyester bootje. Met een bezem in
de mast voer de Geuzenvloot om twee
uur af, richting Kleihe Melm. Hoewel
het de bedoeling was' de Eem schoon
te maken tot aan de grens met Amers
foort, zijn de zeeverkenners niet zover
gekomen: er lag zoveel vuil, dat men
om half vijf nog maar tot de Kleine
Melm was gevorderd.
Terug in de thuishaven, de Grote
Melm, werd het afval - dat in de met
plastic afgedekte boten werd vervoerd
- gedeponeerd in een grote container
die de gemeente had beschikbaar ge
steld. Dat al het afval erin kon, was
te danken aan de kracht van de zee
verkenners die telkens weer een gaatje
wisten te vinden door de boel regel
matig aan de.stampen.
Onvoorstelbaar
Stuurman Mos na afloop: „Het is on
voorstelbaar zo'n troep. In eerste in
stantie is er misschien niet veel te
zien, omdat de grote schepen het aan
de kanten spoelen. Maar by hoog wa
ter komt het weer tevoorschyn. Voor
al tussen het riet hebben we veel ge*
vonden, meestal hout en plastic. Wat
het hout betreft: geen kleine latjes,
maar balken. Als je zoiets tussen de
schroef krygt, heb je direct een flinke
schade*'.
Onderweg werd het vuil zoveel mo
gelijk verzameld in papieren zakken,
beschikbaar gesteld door een jacht
haven in Baarn. In die gemeente had
den de watersoprtverenigingen trou
wens toch veel werk van de actie ge
maakt. In Soest bood zelfs de beman
ning van een motorboot zijn diensten
aan, maar de zeeverkenners beschik
ten al over twee motorboten, zodat hij
naar Baarn terug kon. Zodra één van
de zeilboten van de Paltz- en Eem
geuzen vol was, werd hij naar de
Grote Melm gesleept om zijn lading te
lossen. AUe boten zijn minstens twee
keer vol geweest!
Telkens als de lading afval werd ge
lost, werd een gedeelte ervan apart
gehouden, voor de fotografen. Het was
een bonte verzameling, variërend van
een grote buitenband tot spuitbussen,
van laarzen tot ballen, van hout tot
emmers en van matten tot speelgoed.
De grootste hoeveelheid afval bestond
naast hout uit de plasticverkapping
van wasmiddelen. Verder werd een
jerryebn vol met afgewerkte olie uit
het water gevist.
„Het is duidelijk, dat dit allemaal door
de mensen in het water is gegooid.
Niet alleen door opvarenden van sche
pen, ook door mensen die staan te
vissen of langs de oevers in de wei
landen zitten", aldus Kees Mos. Hij
was blij dat de actie in Soest zo ge
slaagd is, al zijn we dan niet zover
ge,komen ials we gewild hadden, tot de
Kleine Melm is toch ook niet gek. En
aan *t begin van de middag, toen we
nog maar 'net begonnen waren en al
zoveel vuil hadden opgevist, zag ik
het helemaal niet zitten dat we nog
tot de Kleine Melm zouden komen".
De dertig zeeverkenners hebben alle
maal even enthousiast gewerkt. Zoals
altijd wogen de laatste loodjes het
zwaarst: het leegmaken van de boten,
het per kruiwagen afvoeren van het
vuil naar de container van de ge
meente en daarna nog het schoonma
ken van de boten. Maar de jeugd
heeft zich er flink doorheen gebeten
Ook al moesten enkele leiders door
drukke werkzaamheden verstek laten
gaan en kreeg stuurman Frank San-
gers, die momenteel zijn dienstplicht
bij de marine in Hollandse Rading ver
vult, geen vrij om aan deze landelijke
actie mee te doen.
Op het fietspad langs de Nleuweweg
werd mevrouw G. J. D. (63) aangereden
door de 21-jarige bromfietser J. J. V.
uit Soest. Mevrouw D. stond op de
bus te wachten en liep bij het nade
ren van de bus zonder uit te kijken
het fietspad op. Aan de botsing hield
zij een lichte hersenschudding over.
.Dokter Chavannes verleende eerste
hulp en Het het slachtoffer naar haar
1 woning vervoeren.
Het is gebleken dat er hier en daar
ongerustheid is ontstaan naar aanlei
ding van recente publicaties betreffen
de een vermeend nieuw Engels rapport
waarin allerlei negatieve aspecten van
drinkwaterfluoridering zouden zijn
aangetoond.
Grondige navraag en onderzoek heeft
echter aan het licht gebracht dat ge
noemd rapport niet bestaat, zodat hier
slechts een kwalijke manipulatie van
de pers heeft plaatsgevonden.
Wellicht ten overvloede delen wij nog
mede dat geen enkel wetenschappelijk
onderzoek ooit enige twijfel heeft doen
ontstaan over het nut en de onschade
lijkheid van drinkwaterfluoridering;
ook het gebruik van fluoridetabletten
in gebieden waar geen verhoging van
het natuurlijke fluoride gehalte in
drinkwater heeft plaatsgevonden (o.a.
Soest) kan zonder vrees worden voort
gezet.
De leider van de padvindersgroep Don
Bosco. de heer G., bracht bij het poli
tiebureau een zestal waarschuwings
borden van hoogspanningsmasten, die
zijn padvinders gevonden hadden In
het bos bij De Paltz. De daders van
deze slooppartij zijn onbekend.
In de eerste weken van oktober
worden de kwitanties van het
kwartaal 1973 aan de incasseer
der ter inning afgegeven.
Wilt u liever niet per kwitantie
betalen, dan verzoeken wij u
het verschuldigde bedrag ad
ƒ4,75 direkt over te maken op
onze postgirorekening 126156, of
op onze rekening bij de Neder-
landsche Middenstan dsbank of
Rabobank te Soest, of het bedrag
aan ons kantoor te voldoen.
Voor de abonnees die automa
tisch gireren geldt deze mede
deling niet.
Wacht U a.u.b. niet met gireren
tot de incasseerder komt. Dan
voorkomt U voor ons veel werk
en ook een incasseerder wenst
graag voor zijn werk beloond te
worden.
Administratie
SOESTER COURANT
De Arabische dreiging om de oliekraan
te sluiten wordt serieus genomen - ge
tuige president Nixons rede waarin hij
aankondigde dat de VS in ijltempo
zullen zorgen niet afhankelijk te zijn
van de olie uit het nabije oosten.
Als hem dit lukt, waarvoor wel moge
lijkheden zijn - dan maakt dit de Ara
bische dreiging ook iets minder ten op
zichte van Europa en Japan, de twee
voornaamste klanten van het nabije
oosten. Niettemin zal de kans op zware
pressie via de oliekraan wel degelijk
serieus genomen moeten worden, meer
dan de vorige keren.
Het is niet voor het eerst dat in het
nabije oosten stemmen opgaan om de
westerse afhankelijkheid van de ara-
bische olierijkdom te gebruiken om
vooral de VS, desnoods ook indirekt
via Europa, te dwingen Israël zo niet
in de steek te laten dan toch onder
druk te zetten. Het was niet het eerste
wapen waaraan men toen dacht, maar
zo ongeveer het enige wat men over
had na enige rampzalige veldtochten
tegen de Israëli's.
De toepassing ervan was echter niet
goed mogelijk omdat - zoals Nasser
eens bedroefd zei - de Arabische lan
den de olie niet kunnen opdrinken: ze
hadden toen het geld hard nodig dat ze
ermee verdienden. Bovendien was het
niet al te doeltreffend, die chantage,
omdat er ontsnappingsmogelijkheden
waren. Perzië, Venezuela konden le
veren en met wat zuinigheid kwam het
westen beter door de boycot dan de
bedrijvers zelf.
Zo ligt het nu niet meer. In de tussen
tijd is het olieverbruik in de westerse
wereld aanzienlijk gestegen. De VS, die
eertijds wel wat konden exporteren in
noodgevallen, zijn nu zelf op import
aangewezen. Bij de huidige produktie-
kapaciteit kan het uitvallen van grote
leveranciers niet meer gekompenseerd
worden.
Nieuwe spil
De grote drijfveer achter de dreiging
de oliekraan be sluiten, is de Libische
president Kadhaffl, al een hele tijd.
Daarbij hoefde niemand erg opgewon
den te raken, want er was eenvoudig
niet genoeg eenheid om zo'n boycot
effektief te maken. Met name zou Sa-
oedi-Arabië, dat Kadhaffi haat en om
gekeerd, zeker niet voor het Libische
karretje te spannen zijn. Dit is nog niet
zo, maar een andere zaak is dat de
saoedische vorst Feisal intussen de
hem toekomende funktie van spil
waarom de oliekwesties draaien aktie- -
ver is gaan vervullen. De heerser over
veruit de grootste oliereserves ter we
reld is als orthodox moslim gekant te
gen Israël, al was het maar omdat dit
land Jeruzalem beheerst dat ook voor
de islam een heilige plaats is. Feisal is
uit hoofde van zijn koningschap hoe
der van de voornaamste mohamme
daanse heilige plaatsen zoals Mekka en
Medina.
Daar komt bij dat de konservatieve
vorst zich dcor de republieken volgens
een eigen socialisme bedreigd ging
voelen, vooral de eventuele fusie tus
sen Libye en Egypte lokte hem niet
aan omdat dit inderdaad een machts
blok van belang zou kunnen vormen.
Zijn olierijkdom heeft hem de moge
lijkheid gegeven toenadering te zoeken
met Egypte, waar president Sadat niet
onwillig was: deze heeft niet zo'n zin
al te zeer onder de plak der Libiërs te
komen en kon steun van Feisal daar
om best gebruiken.
Geen produktiestyging
Feisal heeft de idee van de olieboycot
trouwens voor de andere landen nog
eens gepreciseerd: daar komt alleen
wat van als ik meedoe en dat houdt
in dat de anderen moeten letten op
wat ik wens. Zijn betrekkelijke neu
traliteit inzake de geschillen met Is
raël zouden hem in veler ogen onge
schikt maken voor een leiderschap ln
de Arabische wereld, Feisal ging zich
in deze dus iets krasser uitlaten dan
hij gewend was. Wat hij vooral kon
doen door de Amerikanen er op te
wijzen dat het hem als Arabier hoe
langer hoe moeilijker viel hen van
olie te voorzien als ze zo door bleven
gaan Israël door dik en dun te steu
nen - vriendschap of geen vriendschap.
Feisal weet dat Nixon niet zonder meer
Israël kan laten vallen en hij eist het
ook niet; wel dringt hij aan op krach
tiger pressie.
Feisal heeft trouwens nog een argu
ment. Ook al steunt hij Egypte royaal,
hij heeft meer dollars dan hij nodig
heeft. En dollars zijn zeker de laatste
tijd niet zo'n goed bezit om te bewaren.
Dan kan hij beter de olie in de grond
laten - die wordt zeker niet minder
waard, in tegendeel. Dus zegt Feisal:
„Als ik meer produceer dan nodig om
mijn ekononie gaande te houden, be
rokken ik mezelf nadeel - waarom zou
ik dit doen als u er niets tegenover
stelt?" Een redenering die ekonomisch
inderdaad moeilijk te weerleggen is.
Aangezien Feisal bepaald niet bekend
staat als een bluffer, moet men er
dus hoe dan ook rekening mee houden
dat hij de uitbreiding van de produk-
tiekapaciteit in Saoedi-Arabië niet snel
zal laten stijgen. Voor de westerse we
reld, die niet ten onrechte van een
energiekrisis spreekt, geen opwekken
de geluiden.
KANTMAN.
Bij een avondlijke snelheidscontrole
op de Amersfoortsestraat te Soester-
berg passeerden in een tijdsbestek van
ruim drie uren 2154 voertuigen de ra-
dararpparatuur van de politie. Daar
van overtraden er 190 de toegestane
maximum-snelheid van 70 km. per
uur. Er werden snelheden geregi
streerd van 137, 130 en drie keer van
128 km. per uur.
