Locoburgemeester De Haan „Kaf van het schorem scheiden" CD A-vragen over huisvesting buitenlandse werknemers m jaaps Godsdiensonderwijs-rel in de kiem gesmoord NIC. VAN DAM MACHTIG EIKEN PUUR NATUUR Massief eiken meubelen MAASWINKEL MEUBELEN Gemeenteraadsvergadering wereldkampioen voetballen 1974? SCHOENEN-TASSEN Het oog gericht op de bedreigde Portugese vrijheid Kiezers-service Denim kostuums Vanaf Soester Courant van vrydag 24 mei 1974 De laatste raadsvergadering vóór de gemeenteraadsverkiezingen stond onder voorzitterschap van loco-burgemeester K. de Haan. Van de heer \V. Blaauw was bericht van verhindering binnengekomen en de burgemeester was met vakantie. Echt moeilijk heeft de heer De Haam het niet gehad. Even leek er een gods- dienstorolog te ontstaan toen de verordening subsidiëring godsdienstige en levensbeschouwelijke vorming aan de orde kwam. De heer M. de Groot (BR) sprak over een „doodlopende weg" en hij hoopte „dat er heel weinig ouders van gebruik zouden maken". Dat kwam bij de VVD en bij de heer Levinga (PAK) verkeerd over. Erger werd het toen wethouder Dijkstra zijn persoonlijke mening ten beste ging geven. Toen hij het had over .stenen voor brood" was de rel compleet. Voorzitter De Haan smoorde die echter in de kiem. Hij verzocht Iedereen te stoppen met het geven van persoonlijke meningen omdat men in een discussie verzeild raakte die niet ter zake deed. Het resultaat was het omgekeerde van dat wat de heer De Groot bedoelde. Na een stemming, waarin zowaar wet houder Dijkstra tegen het voorstel, van b. en w. bleek te zijn, werd het aantal leerlingen dat de vormingsles moet bijwonen om de financiële tegemoetkoming veilig te stellen, verlaagd van 15 naar 10. Een saillant momént was de verspreking van de voorzitter die bij de beant woording van een vraag over beroepsprotesteerders sprak van „het kaf van het schorem" scheiden. Wethouder Ebbers richtte zich op een gegeven moment tot de heer „Smits" die al sinds september de raad verlaten heeft en wet houder Dijkstra voerde in de discussie de term „instructeurs" in voor het geven van godsdienstige en levensbeschouwelijke vorming. Dat waren dan, bleek wel, geen godsdienstige-instructeurs. Een probleem tenslotte werd ook gemaakt van de tot kantoor verbouwde ga rage. Dat ging niet door; een garage moest nu eenmaal de uiterlijke kenmer ken van een garage hebben. Wat er achter de (garage)deuren gebeurde was moeilijk te controleren. Esthetische en technische bezwaren waren er niet, maar het formele recht moest zegevieren. En aldus geschiedde. Dan waren er nog vragen van de CDA over de huisvesting van buitenlandse werknemers en een discussie over de vraag of de voorzitter van de Wijkraad nu wél of niet in Soesterberg moest wonen. De nieuwe verordening bood ge noeg mogelijkheden om ongewenste ontwikkelingen te voorkomen, maar daar kwam men later pas achter. hand. In Soest woonde overigen 63 Ma rokkanen, waarvan er dan 59 geen huisvestingsproblemen gaven. D. HOEKSTRA (CDA) huisvesting buitenlanders Na de beëdiging van de heer H. Gerth van D '66, de opvolger van de heer B. Joosten, werden de notulen van de ver gadering van 18 april j.L goedgekeurd. Vervolgens werden drie ingekomen stukken behandeld: a. Brief d.d. 29 maart 1974 van de heer mr. H. H. Houtman te Soest, waarbij hij verzoekt maatregelen te nemen voor de verbetering van de toestand van de Parklaan met het voorstel te berichten overeenkomstig de ontwerp brief. De heer Houtman kreeg bericht dat naar het oordeel van de raad de Parklaan er op het moment redelijk bijligt. Het puin dat hier en daar aan wezig is zou kunnen liggen op terrein van particulieren. „Het gebruik is de laatste tijd niet sterk veranderd", zegt de raad, „en als dit in strijd is met de oorspronkelijke bestemming dan is dat al jaren zo. Het door u gestelde hier omtrent slaat overigens ook op u zelf terug, omdat het vigerende uitbrei dingsplan de grond waarop uw woning is geplaatst, bestemt voor agrarisch^ doeleinden". b. brief d.d. 28 april 1974 van „De Soester Ondernemer", waarin de erken telijkheid wordt uitgesproken over de wijze waarop overleg wordt gepleegd in het kader van de winkelplanning en waarin enige bedenkingen worden geuit tegen de ingediende bezwaren tegen het bestemmingsplan „Overhees", met het voorstel deze brief voor kennisgeving aan te nemen. Op voorstel van de heer M. de Groot (BR) werd niet volstaan met het voor kennisgeving aannemen. Hij en ook de heer J. van Poppelen (CDA) had veel Win uw WK-bal X COUPON X- ■«antwoord d«» 29|unl 197« Wie wordt Nota» a.».p. hl«r Uw antwoord; KNO: TORENSTRAAT 5 - SOEST TELEFOON 02155-13473 „By de Oude Kerk" (Lid modegroep Garant International) waardering voor de inhoud van het schrijven en de heer De Groot meende dat als de heer Houtman beantwoord werd, zeker ook de Soester Onderne mer op een schriftelijk antwoord recht had. Ook de heer Van Ee (VVD) was het daarmee eens. Voorzitter De Haan: „Het hoogste recht van de een, kan het hoogste onrecht voor de ander betekenen", daarmee doelend op het recht van iedere burger om te protesteren, ook al wordt een ander daar onrecht mee aangedaan, c. Controlerapporten van het Centraal Bureau voor Verificatie en Financiële Adviezen van de Vereniging van Ne derlandse Gemeenten met voorstel deze voor kennisgeving aan te nemen. Conform besloten. Huisvesting Aan de orde kwam daarna de brief van de CDA-fractie, betreffende de huisvesting van buitenlandse werkne mers. Het drietal vragen was actueel in verband met de ontruiming van een perceel aan de Kampweg te Soester berg, waardoor vier Marokkanen op straat kwamen. De vragen luidden: 1. De gemeente verleent toch zijn volle medewerking voor het vinden van woonruimte voor personen en gezinnen die op straat ko men te staan tengevolge van ontrui mingen. Uitzettingen komen toch he laas regelmatig voor. 2. Hoe is het beleid van de gemeente ten opzichte van deze buitenlandse werknemers?^ Helpen we deze mensen in deze situatie op dezelfde manier als onze andere Soester ingezetenen? 3. Verder valt het op, 'dat brieven van het gemeentebe stuur, waarin over deze ontruiming wordt geschreven, steeds de zinsnede bevatten: „zonodig met politiedwang Is dit nu nodig deze zinsnede? 't Lijkt dadelijk zo'n dreigement en het is ook geen leuke zin voor het politiecorps. Laat in soortgelijke brieven deze zin snede in de toekomst weg. Het college had zich op de beantwoor ding terdege voorbereid. Voorzitter De Haan verklaarde dat gezinnen, welke buiten hun schuld uit een woning gezet worc'en, kunnen rekenen op hulp van de gemeente. In dit geval zou geen sprake zijn van uitzetting als boven b:-iioeld. Het pension Kampweg 60 werd gesloten in november 1973, nadat di verse keren uitstel werd verleend. De pensionhouder beëindigde toen zijn be drijf. Op verzoek van de werkgever van één van de resterende bewoners (TNO) werd uitstel van ontruiming ge geven, eerst tot 1 januari '74, daórna tot 1 april, waarna op 1 mei ontruiming volgde. De heer De Haan benadrukte, dat ook in vroegere gevallen bij slui ting van pensionbedrijven die niet aan redelijke eisen voldeden, er geen me dewerking bij het onderbrengen van de pensiongasten was verleend. Zo ook niet met gewone Nederlandse kamerbe woners; ook hier vond men zijn eigen weg. Wat vraagt twee betrof antwoordde de heer De Haan dat buitenlandse werk nemers. die zich hier blijvend met hun gezinnen vestigen, op dezelfde wijze be handeld worden als Nederlanders. Eén van de Marokkanen stond ingeschreven sedert 8 januari 1973. Vraag drie be antwoordde hij met te stellen dat in het rechtsverkeer de plaatselijke over heid de burger bij een aanwijzing dien de te attenderen op de gevolgen, indien die aanwijzing niet zou worden opge volgd. Dit op grond van jurisprudentie. Als men zich hield aan wat opgedra gen werd, dan was er niets aan de Namens de CDA vroeg de heer D. Hoekstra daarop om steun aan de werknemers by het zoeken naar een definitieve oplossing. Zouden de vier niet ondergebracht kunnen worden by de andere Marokkanen. Buitenlandse werknemers waren toch naar Neder land gekomen op aandrang van de Ne derlandse regering en in dat opzicht had de overheid toch een bepaalde ver antwoordelijkheid? De heer M. van Ee (VVD) wees op de plicht van de werkgever zijn arbeiders te huisvesten. Dat werd beaamd door de voorzitter, die verder toezegde met de Stichting Buitenlandse Werknemers contact te zullen opnemen, om plaat sing elders na te gaan. Hij had wel de indruk dat juist de werkgever teveel had uitgemaakt wat goed was voor de werknemers. Hadden die eerder gewe ten wat er aan de hand was, dan had den zij mogelijk zelf wel naar een op lossing gezocht. Er was hier teveel op „vijf voor twaalf" gespeeld, teveel ge rekend op soepelheid van het gemeen tebestuur. De medewerking van de® ge meente kon slechts bestaan uit het toezicht houden (door de politie) op zwervers en illegalen. TNO had voor haar werknemer aange drongen op het beschikbaar stellen van een eengezinswoning. lj)at was nog niet mogelijk gebleken, ook al omdat de man minder lang stond ingeschre ven dan anderen. Daarbij werd het probleem aangeroerd van de grote gastvrijheid van de bui tenlanders zelf, waardoor woningen overbevolkt raakten en zo weer moei lijkheden veroorzaakten in de omge ving. De heer Hoekstra was uiteraard blij met de toezegging van de voorzitter en hij merkte op, dat de vier betrokke nen zeer dankbaar waren voor de soe pelheid die de gemeente betracht had. Op een vraag van de heer H. Jonker (D .'66) hoe het stond met het gemeente lijk initiatief om allen, die zich met buitenlandse werknemers bezighielden rond de tafel te krygen, zei de heer De Haan, dat er (hedenavond) afspraken gemaakt werden. 4. Voorstel tot het benoemen van een lid in enige commissies ter voorziening in de vacatures, ontstaan door het be danken als raadslid van de heer B. Joosten. De heer H. Gerth werd benoemd tot lid van de commissie maatschappelijk werk; van de onderwijscommissie; van de commissie woonruimtebeleid; de cul turele commissie en als plaatsvervan gend lid van de commissie georgani seerd overleg in ambtenarenzaken, Beroepsch ri f ten 5. Voorstel van de commissie voor beroepschriften tot het nemen van een beslissing op: a. een door het Technisch Bureau Jon- gerius B. V. ingediend beroepschrift tegen de weigering van een bouwver gunning. Conform besloten. b. een door de heer J. Peters te Soest ingediend bezwaarschrift tegen de wei gering van een bouwvergunning. Conform besloten. Wat de bouwvergunning aan Jongerius betreft zegde de voorzitter toe, dat als er een tijdelijke bouwvergunning door! het bedrijf wordt aangevraagd, beke ken zal worden of die wel verleend kan worden. Bij de beslissing van de beroepschrif tencommissie inzake de bouwvergun ning aan de heer Peters, was sprake van een meerderheid en een minder heid. De heer M. de Groot (BR) sloot zich aan bij de minderheid, omdat ook hij niet zag wat nu de problemen waren tegen het veranderen van de garagepui. Na enig gekissebis wie het eerst het woord moest hebben, de meerderheid of de minderheid, vertolkte mevrouw P. J. Oran.je-Entink (VVD) eerst de opvat ting van de minderheid. Er waren noch esthetische, noch technische bezwaren en wat de planologie betrof stonden die bezwaren in geen verhouding tot het belang van de aanvrager. Mevrouw Oranje hoopte dat de raad het minder- heidsstandpuht zou steunen. De heer P. Grift (PAK) verklaarde het meerderheidsstandpunt. De kwestie was grondig bekeken en als er een bouw vergunning werd verleend voor een woning met garage, dan moest dat ook zo gebouwd worden, 't Ging niet aan dat zo maar te veranderen, dan had het anders gespeeld moeten worden en eerder aangevraagd moeten worden. In overleg was dan mogelijk wel een op lossing gevonden. Afwijken achteraf was niet mogelijk; er zouden precedenten door geschapen worden. De heer M. van Ee (VVD) voelde „als persoon" met mevrouw met mevrouw Oranje mee, maar wilde toch jjeen uit zondering als raadslid. „Als we hier aan toegeven, is de grens niet meer te zien". Hij was voorstander van een rechtlijnig beleid. Problemen had hij wel met het feit dat elders in de ge meente garages een andere bestemming gekregen hadden. „Waarom daar wel", was zijn vraag. De heer D. Hoekstra (CDA) zette dat direct recht. De veranderde pui was het probleem; niet wat er achter de garagedeuren, gebeurde. Een probleem was ook dat de heer Peters de vergun ning pas had aangevraagd, toen de ver andering gereed was. De heer H. Jonker (D '66) vond de gang van zaken, de beslissing van de ge meente en het advies van de commis sie, formeel juist, maar hij wilde als raadslid het recht hebben met de hand over het hart te strijken. Mevrouw E. Korthuis-Elion (VVD) daarentegen meende dat men het recht wel ruim mocht interpreteren, maar niet opzij schuiven. De heer J. Van Poppelen (CDA) steunde de heer Van Ee. Het beleid moest gevoerd worden in overeenstemming met het bestem mingsplan. In soortgelijke gevallen werd steeds hetzelfde gehandeld. Nadat de heer J. Detmar (WD) het advies had gegeven de garagepui te herstellen om qan de wet tegemoet te komen en de heer R. van Logtenstein (CDA) wees op het gevaar dat door het verlenen van de bouwvergunnlhg ook het (onwettige) parkeren van een auto op een plantsoenbestemming werd sgaliseerd, kwam de hoofdelijke stemming. Twintig leden steunden het meerderheidsstandpunt; slechts me vrouw Oranje en de heren De Groot en Jonker en Gerth (van D '66) wilden de bouwvergunning alsnog verlenen. Wijkraad 6. Voorstel tot het wijzigen en in ver band daarmede, opnieuw vaststellen van de „Wijkraddsverordening Soester berg". De verordening werd aangenomen na ampele discussie over de woonplaats van de voorzitter. Moest deze nu wel dan niet in de betrokken wijk wonen. De heer C. Verheus (CDA) en later ook de heer D. Hoekstra (CDA) vonden van wel. Mevrouw E. Korthuis-Elion wees er op dat in feite niet veel aan de oude ver ordening gewyzigd was. Dat bleek ook niet nodig; er had altijd reeds beter gebruik van gemaakt kunnen worden. De heer H. Gerth (D '66) had moeilijk heden met de vertegenwoordiging van groepen die niet aangesloten waren bij een politieke partij. Dat probleem werd niet onderkend. Er waren politieke par tijen genoeg in Nederland, waar men zich thuis kon voelen. Een wijziging van de verordening, zo als de heer Verheus voorstelde, ging niet door, omdat men tot het inzicht kwam, dat de gemeenteraad uiteinde lijk de voorzitter benoemde en op die manier op de benoeming steeds con trole kon uitoefenen. De heer A. van Vloten (PAK) had pro blemen met de late ontvangst van het raadsvoorstel; hij wilde gedeeltelijke goedkeuring om de bouw van huizen niet te stagneren Dat kon niet, maar men vond dat de heer Van Vloten zich al veel eerder met het voorstel ver trouwd had kunnen maken. Het was al zo lang in de commissie ruimtelijke ordening besproken. Mevrouw E. Korthuis-Elion (VVD) vroeg te onderzoeken of er jurisprudentie be staat of iemand, die constant bezwaar schriften indient tegen plannen waar hij zich geen enkel aannemelijk belang bij heeft, een onrechtmatige daad pleegt van misbruik van rechten. Zij wist dat gemeenten verantwoordelijk gesteld kunnen worden voor dat misbruik, waarom de burger dan niet? J. VAN POf-PELEN (CDA) dankbaar voor adhesie 7. Voorstel tot het vaststellen van het bestemmingsplan „Overhees". Conform besloten. De heer J. van Poppelen (CDA) vestig de de aandacht op de twee anti-be zwaarschriften, die waren binnengeko men; de een van de Stichting Kasko- woningen en de ander van de heer Van Ouwerkerk en 342 mede-onderteke naars. Hy vond dat deze stellingname de raad deugd zou moeten doen en hy vroeg eens op te tellen wat het de gemeente al gekost had, dat continu protesteren tegen gemeentelijke plan nen. Volgens mevrouw Walter, de wethou der, heel veel. Die kosten werden ver haald op de toekomstige bewoners, als het plan na veel uitstel toch doorging en op de gemeente in totaal als de plannen uiteindelijk afgewezen wer den. K. DE HAAN loco-burgemeester Volgens de heer De Haan was het een verworvenheid van de nieuwe wet. Vroeger konden alleen zij, die direct met een plan te maken hadden be zwaar indien. In de nieuwe wet was dat veranderd met als gevolg dat men te ver met bezwaarschriften doorsloeg. Er bestond geen jurisprudentie over, maar het zou wel interessant worden als zo'n kwestie aanhangig gemaakt werd. Wel was het langzamenhand pru dentie geworden bij een aantal bestuur lijke organen, dat zij wel rekening gaan houden met de frequentie waarin en de argumentatie waarmee bepaalde mensen met bezwaarschriften liepen te venten. Dat woog wel bij hun oordeel. De heer De Haan hoopte dat het ook doorwerk te bij hogere organen, opdat men ook daar het kaf van het („schorem") koren ging scheiden, „sorry, een geval van vermoeidheid" zei de heer De Haan). 8. Voorstel tot verkoop van de woning Kampweg 94 te Soesterberg aan de heer C. Hubregtse te Voorburg. Conform besloten. 9. Voorstel tot wijziging van de Bezol digingsverordening 1971. Conform besloten. 10. Voorstel tot het beschikbaar stellen van een krediet ter subsidiëring van de kosten van verplaatsing en restauratie van het jachthuis, gelegen aan de Bilt- seweg. Conform besloten. 11. Voorstel tot het verlenen van een startsubsidie aan de Stichting Hulp dienst Soesterberg. Conform besloten. Mevrouw P. Oranje-Entink (VVD) had niets dan lof voor het initiatief. Zij gaf de Stichting in overweging voor ver leende hulp een kleinigheid in reke ning te brengen. 12. Voorstel tot het benoemen van een lid van de commissie culturele zaken. Benoemd werd met 20 stemmen me vrouw N. Zegers-Zondag. Drie stem men werden uitgebracht op de tweede kandidaat de heer J. Jansen. Een stem was blanco. 13. Voorstel tot het aangaan van een huurovereenkomst met het bestuur van de St. Hypolytusstichtin g te Heemste de betreffende een perceeltje grond, groot circa 21 m2, gelegen aan de Burg. Grothestraat voor het hebben van een wachthuisje openbaar vervoer. Conform besloten." 14. Voorstel tot het, garanderen van rente en aflossing van een door de Stichting Bouwactiviteiten in de Bejaar densector Soest te sluiten geldlening van 1.500.000,-. Conform besloten. 15. Voorstel tot uitneming van gronden, bestemd voor openbare weg plantsoen e.d. uit het grondbedrijf en inbreng van deze gronden in de algemene dienst. Conform besloten. Ondernemersenquete 16. Voorstel tot het beschikbaar stellen van een krediet voor het houden van een ondernemersenquete. Conform besloten. De heer G. Stam (CDA) verzocht de toelichting bij de enquete te voorzien van plannen met het dorpscentrum. De heer A. Smit (CDA) wilde bij de en quete duidelijk gemaakt zien dat het ging om planning op langere termijn; dat de financiële gegevens vertrouwe lijk behandeld zouden worden, terwijl hij meende dat er ook richtprijzen op gevraagd zouden worden van winkel centra elders in den lande. De heer A. van Vloten (PAK) meende te kunnen consfateren dat alles al rond was en dat er nu achteraf alleen om goedkeuring van het krediet gevraagd werd. Ook vroeg hij of er sprake was van een verkapte subsidie aan de Soester Ondernemer. Dat was niet het geval, omdat de gemeente de gegevens op vroeg en die ook zou verwerken. Op zijn eerste opmerking kreeg de heer Van Vloten geen antwoord. De heer H. Jonker (D '66) waarschuwde dat de resultaten van zo'n enquete slechts een beperkte geldigheidswaarde hadden en verder constateerde hij met vreugde dat de term „dorpscentrum" ingevoerd was, in plaats van „citycen trum". Wethouder Ebbers beantwoordde de sprekers en voorzitter De Haan zegde toe dat de ge-enqueteerden, voor het oplossen van problemen, verwezen zou den worden naar een ambtenaar-spe cialist. 17. Voorstel tot het intrekken van het vastgesteld* bestemmingsplan „Kamp weg Casino". Conform besloten. DEN BLIEKLAAN 35 - SOEST TELEFOON 02155 - 13991 of 14550 Einde Bosstraat rechtsaf Levensbeschouwelijke vorming 18. Voorstel tot het vaststellen van een verordening subsidiëring godsdienstige en levensbeschouwelijke vorming. Beroering ontstond er na de woorden van de heer M. de Groot (BR) dat hij niet gelukkig was met het voorstel, hoewel hij niet zou tegenstemmen. Hij had gezien uit de stukken dat de be langstelling zeer gering was; Prins Willem-Alexanderschool 24 verzoeken; Margrietschool 16; Rinke Tolmanschool 23 en Ingenhof 21 verzoeken van ou ders. In Soesterberg bestond er geheel geen belangstelling voor. Hij hoopte dat aan de verordening strikt de hand zou worden gehouden en dat er op toe^; gezien zou worden dat verzoeken voor deze vorming schriftelijk binnenkwa men. Hij meende dat de weg die 't humanis tische verbond ging, dood liep. „Liever zou ik zien, en ik wil daar danook bij de ouders van schoolgaande kinderen in onze gemeente met klem op aan dringen, dat de kinderen een andere, een betere weg wordt gewezen, de weg naar Jezus Christus, de Zoon van God, die gezegd heeft: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven", aldus de heer De Groot. Dit ontlokte protest bij de heren Le vinga en Van Ee. De heer Van Ee vond het jammer dat de heer De Groot zo sterk een andere levensbeschouwing af wees, „want dat getuigt niet van een christelijke verdraagzaamheid". Mevrouw P. Oranje-Entink (WD) stel de voor om het aantal leerlingen dat de vormingsles moet bezoeken (om de vergoeding te kunnen geven) te verla gen van 15 naar 10. De heer D. Hoek stra (CDA) sprak kalmerende woorden door erop te wijzen dat de raad in dit geval slechts de wet had uit te voeren en derhalve de verordening moest goedkeuren. Persoonlijke visies deden daar niets aan af. Wel wilde hij weten of er sprake was van „vak-onderwijs". P. J. ORANJE-ENTINK (VVD) minderheidsstandpunt Wethouder Dijkstra meende dat de praktijk zou uitwijken of er belangstel ling voor de vorming zou blijven be staan. Van verlaging van 15 naar 10 zag hij het nut niet in. „Waarom? De lessen kunnen tochwel gegeven worden, net als katholiek en protestants gods dienstonderwijs op de openbare scho len." Van vakonderwijs was geen sprake en persoonlijk dacht hij als de heer De Groot. De humanistische vorming vond hij „stenen voor brood" en dat gezegde lokte veel protest uit. De heer De Haan verzocht daarop alle persoonlijke meningen achterwege te laten omdat die niet terzake deden. Het ging om gelijkberechtiging. Bij een hoofdelijke stemming daarna kreeg het voorstel van mevrouw Oran je steun van 20 raadsleden. Tegen 9temden de heer De Groot en de wet houders Walter, De Haan en Ebbers. 19. Voorstel tot verhuring van een per ceel grond, gelegen aan de Sparren laan, alhier, aan de Stichting Hopman Masselmangroep te Soest. Conform besloten. 20. Voorstel tot het aangaan van een overeenkomst met T.B.S. Soest B.V. tot ruiling van gronden, gelegen aan de Industrieweg en aan de Beckeringh- straat, alhier. Conform besloten. 21. Voorstel tot verkoop van grond, gelegen aan de Laanstraat, alhier, aan aan de heer G. Hilhorst te Soest. Conform besloten. 22. Voorstel tot het beschikbaar stellen van een krediet ten behoeve van het kindervakantiewerk. Conform besloten. De Portugese jun-ta houdt er rekening mee dat aanhangers van Caetano een kans willen wagen het land weer te rug te brengen naar de oude struktuur zoals die onder Salazar is gevormd en die onveranderlijk leek tot de staats greep er zo onverwacht een eind aan maakte. In de eerste plaats is een groot aantal Caetano-aanhangers - ook al uit lijfsbehoud - naar Spanje ge vlucht. Dit was niet zo moeilijk, ook voor de staatsgreep slaagden vele Por tugezen er in uit te wijken ergens over de lange grens met Spanje, dat het die eerste vluchtelingen nooit te moeilijk maakte. De nieuwe vluchtelingen wor den niet officieel verwelkomd, maar men mag wel aannemen dat ze zelfs positieve steun krijgen uit Madrid waar de machthebbers allesbehalve in genomen zijn met de ontwikkelingen in Portugal. Immers: de terugkeer naar de demokratie en in ieder geval het voorschot daarop van de vrije me ningsuiting kan alleen maar het Spaanse verzet tegen het falangisme stimuleren en dit is iets wat genera- lissimo Franco liever mist. De geruchten willen dat de gevluchte tegenstanders van de junta het plan hebben om een inval te doen in het noorden van Portugal waar de minste kazernes zijn en niet al te veel man nodig zijn (voorzien van wapens en dat zal Madrid hen niet te moeilijk ma ken) om desnoods de tweede stad des lands Oporto te bezetten. De geruchten lijken niet al te rèdelijk, want de in val zou voornamelijk leiden tot een burgeroorlog waarin de juwto door de steun van van leger en bevolking de beste kansen heeft. Maar fanatieke lie den handelen nogal eens onredelijk. Meer gevaar dreigt er van een beter overwogen strijdplan waartegen de junta de portugezen waarschuwt. Pro vocateurs zouden hun best doen sta kingen uit te lokken en op andere ma nieren chaos te verwerkken, waardoor de janboel kan ontstaan die een tegen- staatsgreep de beste kansen biedt. Dit is een strategie die meer kans van slagen heeft dan de eerste en die deze eerste zelfs nog aanzienlijk kan ver sterken, met een beetje geduld. Want als één ding zeker is, dan is het dat het nieuwe Portugal het in vele op zichten moeilijk krijgt. Vrijheid is fraai maar om ervan te genieten is wel een minimum aan welvaart nodig en om dit tot stand te brengen is een ekono- mische opleving nodig die zeker niet één, twee. dirie voor elkaar is, zeker niet in een westerse wereld die toch al ekonomisch sukkelt. Tot dusver heeft west-Europa voorna melijk lof geuit voor de Spinola en de zijnen omdat die zo keurig een eind hebben gemaakt aan een diktatuur die op nogal wat tegenkanting stuitte bij de demokratische landen. Zozeer dat de banden tussen Portugal en de EG maar heel schraal zijn. En in diverse europese organen, zelfs in de NATO, was de anti-portugese houding vaak zeer scherp. Nu hebben zowaar mili tairen de burgerlijke diktatuur omver geworpen en het land althans op weg gebracht naar een herstel van de de mokratie. Het zou onzin zijn te verwachten dat die ook binnen enkele weken wordt bereikt - om maar één ding te noe men: de politieke partijen die maar ten dele en dan vrij ondoeltreffend on dergronds werkten, moeten zich na lange tijd van diktatuur nieuw gaan opstellen. En programma's gaan ont wikkelen - in de tijd van Salazar en Caetano was hun voornaamste zorg deze alleenheerser kwijt te raken en hadden ze geen tijd of zin een breder opgezet plan te maken voor de toe komst van Portugal en de burgerij had amper gelegenheid de keus tussen de partijen te maken op grond van wat ze precies wilden. Vooreerst kan de demokratie in Por tugal niet honderd procent zijn, be vredigend is alleen al dat de vrijheid van organisatie en meningsuiting nu tenminste bestaat. Maar west-Europa zou wel moeten overwegen of het dan ook niet de moeite waard is de junta met meer dan prijzende woorden te helpen, zéker nu de eerste bedreigin gen van de heroverde Portugese vrij heid zich gaan aftekenen: KANTMAN Voor het vervoer naar en van de stemlokalen, van kiezers die moeilijk ter been zijn of om welke andere re den ook problemen hebben hun stem lokaal te bereiken, zijn enige adressen beschikbaar waar men dat „transport" gaarne wil regelen. Indien u er ge bruik van wil maken dan kan men kontakt opnemen met: J. L. Menne, Van Lenneplaan 70, tel. 17972; P. L. Walraven, Dennenweg 9, tel. 14137; K. de Wilde, Hildebrandlaan 4, tel. 16359; C. v. d. Windt, Braamweg 9, tel. 13509 en voor Soesterberg, C. Ver heus, Gen. Winkelmanstraat 123, teL 1652. Cl KLEDING CENTRUM HILVERSUM AMERSFOORT ZEIST

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1974 | | pagina 5