Als 'n krediet slecht op maat is,
merkje als ondernemer vroegof laat, dat er iets niet goed zit.
Een
of
overpeinzing van een Soester
weemoed van weleer
Op in uil ton gemunt
Verzamelen Ée kust
en te keur
DeNMB financiert op maat
De foto's voor deze extra NMB-editie
werden verzorgd door
Foto Herman van Dam
Extra NMB-edttte van de Soester Courant van vrydag 30 mei 1975
numismatiek:
een nieuwe
aktiviteit van öe nmB
Op 1 december J.L startte de NMB met
een nieuwe activiteit: de handel in
munten. U zult zeggen: „Dat deden
ze toch al", Inderdaad, al vele jaren
handelt de NMB (het wisselkantoor)
op grote schaal in gouden munten
(gouden tientjes en vijfjes, Sovereigns
(Engelse Ponden), Vrenelli's (Zwitser
se 20 Francstukken), Napoleons (Fran
se 20 Francstukken), Eagle's en dou
blé Eagles (Amerikaanse 10 en 20
Dollarstukken) enz. De steeds toene
mende vraag naar munten van de
kant van verzamelaars, maar ook die
van beleggers, Is echter aanleiding
geweest een speciale muntenafdeling,
de afdeling Numismatiek in het leven
te roepen, die zich uitsluitend zal
bezighouden met de in- en verkoop
van ALLE munten, van antieke tot
moderne, van gouden tot zinken. Ook
voor taxaties kan men bij de NMB
terecht: de Numismatische-afdeling
heeft een beëdigd taxateur,
Het is niet vreemd dat beleggers zich
op munten gaan concentreren. Mun
ten vormen een bijzonder goede waar
borg tegen de inflatie. Het lijkt ons
goed dit met enige cijfers te demon
streren. Een gouden Tientje Willem I
1840 kostte in 1970 450,-—. In 1974
moet er 1,650,voor neergeteld
worden, Voor een gouden tientje Wil
lem II 1842 zijn deze bedragen res
pectievelijk 3.250,en 12.500,
voor een gouden dukaat 1960 respec
tievelijk 150,en 1.800,voor
een kroningstientje 1898 325,en
1.550,Dit lijstje kan met tiental
len voorbeelden worden aangevuld.
De grote stijging in waarde geldt
overigens niet alleen voor gouden
munten; ook zilveren munten zijn
enorm veel waardevoller geworden en
voor bepaalde stukken is de stijging
zelfs nog groter geweest dan voor gou
den munten. Om u enkele voorbeel
den te noemen: een 5 cent Willem II
1848, waarvan er maar 100 stuks ge
slagen zijn, kostte in 1970 825,in
1972 6.500,en in 1975 betaalt u
er 12.500,voor. Een 3 gulden-stuk
Willem I 1832 was in 1970 400,
waard, in 1974 is het al _2,200 ge
worden.
Voor de eerste rijksdaalder, de 2y2
gulden Willem I 1840, - hoefde u in
1970 maar 350,neer te leggen, nu
zou dat 1.100,zijn. Ook voor de
zogenaamde onedele metalen: koper,
nikkel en zink, zien wij grote prijs
stijgingen: V2 cent Willem II 1846
kreeg u in 1970 voor 30,nu kost
hij u 175,Een 1 cent Wilhelmi-
na 1924 kosttte in 1970 15,in
1974 55,Voor oorlogsgeld, 2y2
cent 1942, zink, betaalde u in 1967
475,nu 6000,Het 5 centstuk
Wilhelmina 1909, nikkel, het zoge
naamde nachtkwartje, kostte in 1970
25,en nu ruim vier keer zo veel,
110,Dit laatste 5-centstuk had
dezelfde grootte als het zilveren
kwartje, het had alleen geen karte
ling en het was dikker. Het werd
's avonds dikwijls per abuis maar ook
opzettelijk voor een kwartje uitgege
ven, vandaar de bijnaam „nacht
kwartje". Om deze reden is het vrij
spoedig vervangen door de vierkan
te nikkelen stuiver. Over het alge
meen gelden de prijsstijgingen voor
namelijk voor munten in de kwalitei
ten zeer fraai, prachtig en FDC (fleur
de coin) en natuurlijk ook de zeld
zamere stukken.
De zeldzaamheid van een munt hangt
af van het aantal dat ervan geslagen
is. Toch is het niet altijd zo dat als
er bijvoorbeeld meer dan een miljoen
van een bepaalde munt geslagen zijn,
zo'n munt per definitie niet zeldzaam
is. De cent 1924 bijvoorbeeld, waar
van 1.400.000 stuks geslagen zijn, is
toch vrij zeldzaam te noemen; hij is
tegenwoordig bijna niet te krijgen.
Soms worden munten vrijwel direct
nadat zij geslagen zijn weer ingetrok
ken en omgesmolten. De stukken die
niet in de smeltkroes zijn terechtge
komen, zijn dan zeldzaam tot uiterst
zeldzaam, ondanks het feit dat het
slagaantal van de betreffendè munt
heel groot kan zijn. Het lp-centstuk
1944 bijvoorbeeld met een „D" van
Denver, geslagen in Amerika, had een
slagaantal van 25.400.000. Deze mun
ten zijn eigenlijk nooit uitgegeven,
Snaar een enkel stuk is toch in de
circulatie gekomen. Uiteraard zijnde-
ze munten uiterst zeldzaam. Momen
teel wordt er 6.500,en meer voor
gevraagd. Vrij veel munten, vooral
halve guldens, guldens en rijksdaal
ders, zijn naar het voormalige Neder-
lands-Indië uitgevoerd. Hiervan is
veel versmolten, en bepaalde jaren
zijn daardoor zeldzaam, ondanks gro
te slagaantallen.
Het komt ookwel een enkele maal
voor dat bedoelde munten, die eerst
niet zo gemakkelijk te krijgen en
daardoor prijzig waren, nu tamelijk
veel voorkomen. De laatste jaren ko
men namelijk vrij veel munten terug
uit Indonesië, Uiteraard daalt in zul
ke gevallen de prijs enigszins, of
blijft stabiel in plaats van te stijgen.
Schaars zijn nog steeds guldens Wil
helmina 1886 hangend haar en 1906
kroningstype; hiervan is vrij veel
naar Nederlands-Indië uitgevoerd,
maar tot op heden zijn er -relatief
weinig teruggekeerd.
Munten zijn, zoals wij hierboven heb
ben aangetoond, een goede geldbeleg
ging. Daarnaast kunnen zij echter ook
een zeer interessant verzamelobject
vormen. U kunt met munten alle
kanten 'uit. De meeste Nederlandse
muntenverzamelaars verzamelen mun
ten van Koninkrijk op jaartal, dus
van iedere muntsoort alle geslagen
jaartallen. Er zijn tegenwoordig han
dige boekjes op de markt, waarin al
deze muntsoorten met de jaartallen
staan. Bij het opbouwen van een Ko-
ninkrijksverzameling moet u er te
genwoordig wel rekening mee hou
den dat deze practiseh niet meer
compleet te krijgen is en dat er vrij
veel geld mee gemoeid is. Een twee
de mogelijkheid is het verzamelen
van verschillende munttypen, dus van
iedere muntsoort (waarde) en elk ty
pe één exemplaar. Een type-collectie
kunt u uitbreiden met de verschil
lende muntmeestertekens op de
munten. U krijgt dan bijvoorbeeld bij
een typecollectie één rijksdaalder
Willem III, maar bij eenzelfde verza
meling op muntmeestertekens twee
rijksdaalders, nl. een met zwaard en
een met zwaard met klaverbladvor-
mig ondereinde,
Bij Willem li-rijksdaalders zijn er
drie verschillende muntmeestertekens:
lelie, lelie met parel op band, en
zwaard. Ook kunt u zich dan weer
beperken tot de provincie waarin u
woont of waarin u gewoond hebt. Van
deze munten kunt u alle jaartallen
verzamelen of van elk munttype één
exemplaar, of van één bepaald type
(koperen duit, dubbele wapenstuiver,
schelling, enz, alle jaartallen.
Op bijna alle Nederlandse munten
van 1817 af staat op de keerzijde
rechts het muntteken van de
muntplaats Utrecht en links het
teken van de muntmeester, die in
vroeger tijden verantwoordelijk
was voor hèt gewicht en gehalte
en voor de afwerking van de
munt.
Provinciale munten zijn in verhou
ding tot de munten van het Konink
rijk 'nog goedkoop: U kunt voor vijf
gulden al een aardige munt kopen en
t
ze zijn naar onze mening ook interes
santer. Munten van de voormalige
Nederl. Overzeese Gebiedsdelen zijn
eveneens bijzonder interessant.
Vooral de stukken die door de VOC
geslagen zijn en de munten tot onge
veer 1843 die talrijke variaties om
vatten, zijn boeiend. Ook worden wel
munten uit een bepaald tijdvak ver
zameld, bijvoorbeeld de Bourgondi
sche Nederlanden of de periode van
de Tachtigjarige Oorlog (Philips II).
Andere mogelijkheden zijn: nood
munten. kloppen (in bepaalde perio
den werden sommige munten van een
kleine instempelingklop voorzien),
munten met dieren, planten, schepen,
wapenschilden. Of alleen de gouden
munten van het Koninkrijk en/of de
Republiek 'op jaartal of alleen op
type.
Ook interessant is het verzamelen
van gouden dukaten (onze internatio
nale handelsmunt) op provincie en
jaartal. Deze dukaten zijn van 1586
tot 1972 geslagen. U kunt ook buiten
landse gouden munten op type. mun
ten van een bepaald land of bepaal
de koning, koningin, keizer, munten
van een bepaald gewicht, bijvoor
beeld munten van de Latijnse Munt
unie, portretten op munten,, bijvoor-
Toen was Soest nog een sluimerend
dorp met een overwegend eenyoudige
lintbebouwing. De bebouwde kom
strekte zich uit aan beide zijden van
de rijksstraatweg - een afstand van
ruim 3 kilometer - van het voormali
ge hotel Trier (tegenover het Ko
ninklijk Paleis) tot voorbij de Oude
Kerk. Lommerrijke buitenplaatsen,
villa's en pensions werden afgewis
seld door boederijen, winkels en
steedse woningen.
De paardetram, vanaf station Baarn,
volgde deze weg en had haar eind
punt -in de Kerkebuurt. De met
prachtige bomen omzoomde Rijks
straatweg was al in 1812 onder de
Franse bezetting tot stand gekomen.
Voor die tijd behoorde ook dit ge
bied tot het aantrekkelijke landschap
de Engh; een licht glooiend plateau
dat zich hoog en ver boven de huizen
van Soest uitstrekte. Eeuwenlang was
de Engh het hart van de landbouw
van Soest, waar in de wisselende
seizoenen werd gemest, geploegd, ge
zaaid en geoogst. De Engh reikte toen
tot aan het huidige Kerkpad.
Het karakteristieke Kerkpad dat een
wandeling ook nu nog waard geble
ven is.
Vroeger werd het Kerkenpad en Ker-
kenvoetpad genoemd omdat de bewo
ners der boerderijen hierlangs ter
kerke gingen. Temeer daar er aan
beeld van staatshoofd, personen
met baarden, ridderorden, alleen por
tretten van vrouwen of van kapsels,
enzovoort, verzamelen,
Dan nog zijn de mogelijkheden niet
uitgeput, want ook munten genoemd
in de Bijbel, munten die speciaal
voor de handel bestemd waren of
zijn (o.a. Maria Theresia-daalders,
leeuwendaalders, rijksdaalders met de
halve man, Spaanse matten, Pillar-
dollars), of alleen de belangrijkste
muntsoorten van alle landen, dus
Amerika: dollar, Rusland: roebel, En
geland: shilling, Frankrijk: 1 franc.
Duitsland: mark. of muniten ter
grootte van een rijksdaalder, munten
van of vanaf eigen geboortejaar, kun
nen interessante verzamelobjecten
zijn. Of proefmunten, dit zijn munten
die hedentendage speciaal voor ver
zamelaars worden geslagen, veelal in
luxe cassettes verpakt en dikwijls
met andere munten samen zogenaam
de sets vormend.
En wat zoudt u ervan zeggen om een
algemeen historische collectie op te
bouwen, beginnend met de oudste,
Griekse munten, dan de Romeinse
munten, waarvan men bijvoorbeeld
de meest voorkomende muntsoorten
kan nemen (denarius, sestertius, as)
en enkele van de bekendste keizers,
daarna Byzantijnse munten, waarbij
een solidus (gouden munt van 4,5
gram) hoort en het zogenaamde scho
teltje (gouden munt in vorm van
schoteltje); vervolgens Oosterse mun
ten (bijna altijd zonder portret en
alleen met lettertekens), Middeleeuw
se munten, en dan de moderne mun
ten, vanaflde zestiende eeuw tot he
den. U kunt hierbij uitbreiden zo
veel u wilt, de mogelijkheden zijn
onbegrensd: het portret op munten
door de eeuwen heen, bijvoorbeeld
van Alexander de Grote tot Juliana,
de verschillende metalen, vormen en
vankei ijk geen andere wegen beston
den of andere wegen vaak modder
poelen waren.
De hoeven zijn nog steeds aantrek
kelijk en zijn vaak gecompleteerd
door mooie oude schaapskooien. Een
herinnering aan de tijd toen nog vele
schapen graasden op de Soester gron
den.
Van het heel oude Soest is niet-veel
meer over.
Een kleine kern, gelegen aan de voet
van de toren in de Kerkebuurt, be
waart de herinneringen uit een ver
verleden.
Herinneringen aan het oude Soest
met zijn Engh, duinen, brinkgronden
en veengebieden; aan het oude Soest
met zijn schrikbarend bijgeloof en
zijn plaggehutten; aan het oude Soest
met zijn bijnamen als Mie Keu (var
ken), de Peut (kikker), Arisje Plaat
vod, Dropje, Gent de Sjees (was
mank), Zwarte Hanna, Klaas Pampus
en de Tuter (wulp).
De aanleg van betere wegen heeft
betekend dat Soest steeds meer in
trek is gekomen als woonplaats voor
hen die^het rustig buitenwonen stel
den boven het wonen in steden.
Veel van het vertrouwde landschap
is opgeofferd voor de woningbouw
om de bevolkingstoename op te kun
nen vangen. j
Rustieke plekjes zijn volledig vèran-
grootten van de munten. Hiervan zijn
er meer dan u denkt. Er zijn ook
mensen die alleen koperen, alleen
zilveren of alleen gouden munten
verzamelen. U ziet, er zijn mogelijk
heden te over. Er is werkelijk „voor
elck wat wils".
Het aantal muntenverzamelaars, en
zeker het aantal beleggers in munten,
is niet 20 groot »a ons land. Wij ver
wachten in de komende jaren een be
langrijke groei. Rond 1 december
kwam onze eerste muntenlijst uit. In
deze eerste lijst werden de munten
van het Koninkrijk aangeboden, be
ginnend met de dubbele negotiepen
ning (20 guldenstuk) tot de halve
cent. Voorts zijn in de lijst opgeno
men moderne gouden munten vanaf
1800 en modernere zilveren munten
vanaf 1945. Het ligt in de bedoeling
in de toekomst een lijst uit te geven
speciaal van provinciale munten en
munten van de voormalige Overzeese
Gebiedsdelen, en terzijnertijd een lijst
van'Griekse, Romeinse en Byzantijn
se munten, gouden buitenlandse mun
ten van voor 1800 en zilveren van
voor 1945.
Alle in dit artikel vermelde
prijzen zijn geheel vrijblijvend.
derd van karakter en de idyllische
landweggetjes van weleer zijn ver
breed en bestraat.
Er zijn nieuwe wijken gekomen op
plaatsen waar vroeger een rijkdom
aan bomen stond of waar de heuvel
achtige bodem met een weelde van
„goudgeel koren of sneeuwwitte boek
weit" was bedekt,
Bedroeg het aantal inwoners van
Soest omstreeks 1930 ongeveer 15.000,
nu 45 jaar later is dat aantal geste
gen tot bijna 40.000.
De onaanzienlijke winkeltjes van de
neringdoenden van toen zijn in de
loop der jaren langzaam maar zeker
in de schaduw van ferme winkelpan
den komen te staan. En de huizenrij
steeds meer gegroeid - strekt zich
nu uit langs de hele rijksweg.
Soest kent nu diverse winkelgebieden
op buurtverzorgend niveau, maar het
winkelgebied Van Weedestraat steekt
wat betreft omvang en niveau daar
boven uit. Men kan het dan ook be
schouwen als een hoofdwinkelcen
trum. Elke verbetering komt elk an
der pand ten goede.
Op de plaats waar in de jaren '40 tot
'70 flesgerinkel te horen was, zal over
enkele dagen geldgerinkel klinken.
De Van Weedestraat krijgt er weer
een prachtig pand bij. Proficiat Van
Weedestraat, maar ook proficiat heel
Soest.
We zijn alweer gewend aan de win
kelstraat, waar het verkeer de bomen
heeft verdrongen, maar waar geluk
kig over niet al te lange tijd een jon
ge aanplant komt.
We moeten blij zijn dat de gemeente
„'t groen" een warm hart toedraagt.
Zodoende blijft Soest schoon gelegen
in een omgeving waar de natuur de
grootste verscheidenheid biedt: Een
plaats temidden van bos, wei en duin.
S.O.E. Ster
Naarmate een onderneming meer last
krijgt van inflatie en minder gunstige
conjunctuur, dient de financiering kritischer
bekeken te worden. Een verkeerde krediet
keuze kan de rentabiliteit drukken door
onnodig hoge rente.
Heel wat ondernemingen zouden dan
ook profijt hebben van professionele hulp bij
de beoordeling van het financieringsschema
van hun bedrijf. Zij zouden kunnen ont
dekken, dat hun langlopende krediet bijvoor
beeld verlaagd en hun kortlopende krediet
verhoogd moet worden. Of dat een andere
kredietvorm in hun geval beter zou passen.
Menig ondernemer zou wellicht met
minder krediet ruimer in zijn geld kunnen
komen te zitten. Soms is besparing mogelijk
indien een krediet beter op maat is. De kre-
dietmaat is voor elk bedrijf verschillend.
De NMB kan verhelderend adviseren
omtrent krediet op maat, een passend
financieringspakket.
Want de NMB is met bijna 50 jaar
ervaring in kredietverlening voor het midden-
en kleinbedrijf de meest interessante
gesprekspartner, ook als het gaat om al die
andere diensten die een grote bank zijn
cliënten kan bieden.
Praat eens met de NMB voordat u
ontdekt, dat er iets niet goed zit.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
Het is eind mei 1975.
Het zonnetje schfjnt.
Ik slenter langs de Van Weedestraat; winkel aan winkel; geen bomen meer
die enige schaduw geven. Wat is het allemaal veranderd.
Het is alweer 45 jaar geleden dat ik hier voor het eerst over de Van Weede
straat liep; de straat, die werd genoemd naar de echtgenote van de voor
malige burgemeester van Soest rond de eeuwwisseling, Jonkvrouwe Renée
Henriëtte Loten van Doelen Grothe-Van Weede.
