ZUIDERENG: (voorlopig) LAATSTE REACTIE
Prinses Christina getrouwd
OVERHEID IN
FINANCIEEL
WESPENNEST
53e jaargang no. 46
Opbrengst Rode Kruis
collecte
Slot
Centrumweg - Ja
Cenirumweg - Nee
Donderdag 3 juli 1975
dan niet een cenirumweg
Abonnement per kwartaal 4,75. Buiten Soest per kwartaal j 9,— Verschijnt Iedere donderdag
Uitgave Drukkerij Smit l».v. - Soest Dureau voor redactie en administratie: Van Wecdestraat 29, Soest Tel. 14152 - Postgiro 126156
Het rijk heeft tot heden al enige mil
jarden uitgegeven of voorbestemd om
het ekonomisch leven weer op gang
te helpen. De resultaten van deze fi
nanciële injektie zijn bepaald nog niet
bemoedigend. De regering is echter
van mening, dat de gevolgen van de
ze maatregel nog moeten uitwerken*
Het optimisme over een weer opleven
van het ekonomisch leven in het na
jaar is nog niet verdwenen, al neemt
het aantal van hen, die met dr. Zijl
stra op 1976 hebben gemikt, voort
durend toe.
Ook op de effektenbeurs zijn de koer
sen nog een afspiegeling van een vrij
zonnig beeld voor de toekomst geble
ven. Dat geldt voor de Amsterdams®
beurs. Dat geldt bijna nog meer voor
de beurs in New York; de z.g. kon-
junktuur-index is in de Ver. Staten
in één maand met 4,5 punt gestegen
en dit is zo opmerkelijk dat velen in
de VS verwachten, dat de recessie nu
zijn dieptepunt is gepasseerd.
Toch zijn de feiten in de nieuwe
wereld daarmee niet in overeenstem
ming want de werkloosheid neemt
nog altijd toe, al heeft april inder
daad tekenen laten zien die op een
kentering zouden wijzen. Er is in die
maand naar meer personeel gevraagd
en voorraden grondstoffen en eind-
produkten beginnen te verminderen.
De cijfers over mei zijn nog niet dui
delijk, maar de aarzeling rond de op
leving blijft ronddwalen. Dat komt
voornamelijk door het opgeschroefde
optimisme. Men is uit psychologische
overwegingen van mening, dat elk
bericht over teruggang zoveel moge
lijk moet worden gematigd en dat elk
teken van opleving breed moet wor
den uitgemeten. Dit leidt er toe, dat
de informatie over de juiste gang van
zaken niet volledig is en in ieder ge
val vertekend. Ook in Europa doet
men mee aan deze psychologische
verdraaierij om daarmee het herstel
te bespoedigen, maar wij moeten wel
bedenken, dat dit keer de Ameri
kaanse situatie ook nog verschilt van
die in de oude wereld,
In de VS zitten de fabrieken al jaren
met een flinke overkapaciteit in de
maag en zij zijn bereid de volledige
bezetting te bereiken met een bereke
ning van deels differentiële kalkula-
tie, dat is beneden de integrale kost
prijs. De loonkosten in de VS kon-
kurreren op dit moment met die in
West-Duitsland en Nederland. Er zijn
experts uit de kringen van de multi
nationals die duidelijk stellen dat de
VS op dit moment goedkoper produ
ceert dan Nederland. Daarom hebben
ook zoveel Nederlandse bedrijven ge
mikt op expansie in de VS. Dat be
tekent gunstige vooruitzichten voor
de Amerikaanse ekcmomie en sombe
re prognoses voor de werkgelegen
heid in Nederland,
Deze ontwikkeling wordt nog extra
geaksentueerd door de sterke valuta
positie van de gulden. Die wordt ver
oorzaakt door de export van aardgas.
Dat is op zichzelf niet onaardig maar
de koers van de gulden wordt in En
geland, de VS, Frankrijk en waar
ook ter wereld steeds hoger. Dat ver
lamt onze export-mogelijkheden.
Reeds heeft het Centraal Orgaan voor
de Ekonomische Betrekkingen met
het buitenland er over geklaagd dat
vele en dikwijls zeer grote orders aan
de Nederlandse industrie voorbijgaan.
Zelfs met West-Duitsland is onze uit
voer aan het teruglopen. In het eerste
kwartaal daalde deze met één pro
cent. Bij dit beeld neemt men in an
dere landen nog maatregelen om daar
de export te gaan steunen. Ook in
ons land nemen de stemmen in aan
tal toe die om export-subsidie roe
pen. Daarmee wordt in wezen een
heilloze weg betreden want waar is
het einde als men eenmaal begint de
export te subsidiëren? Het eindpunt
zal zijn een volkomen bedorven we
reldhandel en daarmee is niemand
gebaat.
In het licht van het voorgaande zal
het niet eenvoudig zijn om de werk
loosheid binnen de grenzen terug te
dringen. Daarbij moeten nog enkele
verschijnselen worden belicht. Dat is
in de eerste plaats de nog blijvende
kostenstijging. De prijzen zijn dit jaar
al zoveel omhoog gegaan, dat men
boven de geraamde 8,5 zal uitko
men. Met het oog op de bestaande
loonindexen zullen dan ook de lonen
meer stijgen dan 12'/t die het
planbureau voorspelde. In zo'n toe
komstbeeld is het moeilijk te blijven
geloven in een ekonomische opleving
want onze kosten waren al te hoog.
Het is voor minister Lubbers niet zo
eenvoudig om de prijsstijging af te
remmen. Zo'n rem betekent onmid
dellijk dat het rendement van het be
drijfsleven verder op de tocht komt
te staan en dat er mensen op straat
komen als de ondernemers het niet
meer zien zitten.
En de marge in meer dan één be
drijfstak laat al te wensen over. Het
prijsbeleid was in het verleden al te
straf en zal met kosten doorbereke
ning moeten worden ingehaald. De
grootwerkgeversverbonden hebben de
heer Lubbers op dit punt het vuur al
na aan de schenen gelegd.
De jaarlijkse inzameling voor het
Rode Kruis heeft dit jaar ruim 17.500
gulden opgebracht. Collectanten en
gevers worden door de organiserende
afdeling Soest en Soesterberg van
harte bedankt.
SOESTER
COURANT
een planologische fout dat de capaci
teit van de weg misschien wat aan de
krappe kant is, maar aan de andere
kant wordt het verkeer niet zodanig
belemmerd dat geregeld filevorming
zou zijn te constateren.
„Welnu" zegt Van der Werf, „de aan
leg van de centrumweg zou niet an
ders zijn dan een planologische fout
uit het verleden, met kleine gevol
gen, te corrigeren door zulk een fout
in het heden, met grote gevolgen, t.w.
het alsnog ruïneren van het resteren
de Englandschap,s dal door duizenden
reclamanten van enkele jaren terug
juist bewaard is gebleven van het
andere onzalige weg-over-de-Eng-
plan. Dus zijn er ook geen genoeg
zame redenen om het Englandschap
cp te offeren aan een „centrumweg".
In zijn bezwaarschrift wijst de heer
Van der Werf op eerder door hem in
gediende bezwaren tegen de plannen
Kerckenlandt, Weg over de Eng, Soes-
ter Er.g Park en Centrum. Nergens,
vindt hij, is vermeld dat iemand ge
lukkig gemaakt wordt met dit cen
trum en park; „iedereen is gelukkig
met het Englandschap". Hij meent
ook dat nog altijd geen specifiek on
derzoek heeft plaatsgevonden naar de
behoefte aan een winkelcentrumpro
ject in relatie tot andere centra als
Amersfoort, De Bilt en Zeist met
daaraan toegevoegd Utrecht en Hil
versum. Ook zijn geen rentabiliteits-
en fin ancieringsberekeningen toege
voegd en de bestemmöngsbepalingen
munten uit door onbestemdheid; „en
wij dachten dan nog wel voortaan
van dergelijke onvoldragen plannen
gespaard te zullen blijven", aldus mr.
Van der Werf.
Hy is het ook niet eens met de ge
volgde procedure; de bevolking wordt
verzocht alsnog té réageren op dé
ontwikkel in gsschets en veertien da
gen later wordt een bestemmingsplan
ter visie gelegd. „Het college van b.
en w. heeft blijkbaar (toch) geen be
hoefte aan suggesties uit de bevol
king ter integratie van primaire
en secundaire ontwikkelingsmodellen;
heeft zelf al blijkbaar de doelstellin
gen geëvalueerd en getoetst op eco
nomische uitvoerbaarheid, en zyn
eigen ontwerpontwikkelingsplan al
opgesteld".
Naar de mening van de heer Van der
Werf bepaalt het Zuidereng-plan niet
alleen de plaats van gebouwen maar
ook het tracé van de centrumweg; de
herstructuering van het winkelappa-
raat en de degradatie van de be
staande centra; het vol bouwen van
Kerckenlandt, Overheest en Hees,
Klein Engendaal en de afronding van
Soestdijk. Bovendien wordt het vol
bouwen van het gebied tussen Cen
trumweg en spoorlijn, met kantoren,
aangekondigd.
Uitvoerig zet Van der Werf daarna
uiteen wat hij vindt van de invulling
van het centrum, waarna hij besluit
met: „wie plant er eigenlijk in Soest?
De Raad toch zeker. Het plan Klein
Engendaal is nog onbekend. Dan be
hoort het ook niet gebezigd te wor
den als argument om voldongen fei
ten te scheppen. Van dringende be
hoefte aan sociaal-culturele voorzie
ningen blijkt nergens iets. Het is dan
ook niet verenigbaar met de beginse
len van behoorlijk bestuur te probe
ren hiervoor een uitzondering te ma
ken op de normale planprocedure
regels. Het tegengaan van bepaalde,
zelfs aproporlionele ontwikkelingen
elders, kan naar het mij voorkomt
nimmer een reden zijn om op een be
paalde plek te onteigenen. Daartoe
zal een dringende behoefte aan het te
onteigenen perceel op zichzelf aange
toond dienen te worden. Hiermee is
ook de motivatie (lees: motivering)
van uw versnelde onteigeningsproce
dure voor de eerste fase weerlegd",
aldus mr. M. van der Werf.
Voorbereidingen
Aktievoerder en ontwerper van het
raambiljet „Zuidereng-Nee", Ton
Paauw zegt in zyn bezwaarschrift
verwonderd te zyn dat er toch blijk
baar al voorbereidingen worden ge
troffen om het plan uit te voeren.
Hij wijst op de sloop van huizen aan
de Parklaan; de laatste tien dagen
geleden. Hij keurt het hele plan af,
omdat er totaal geen rekening is ge
houden met de wensen van de Eng-
commissie en omdat er geen behoefte
is aan een soort speel park, noch aan
horizon-vervuilende bebouwing.
Paauw constateert ook dat 40 °/o van
de totale exploitatiekosten berekend
zijn voor het wegverkeer; a. 600 par
keerplaatsen, b. een vierbaansweg. De
vierbaansweg zal daardoor ten laste
komen van de consument.
Verder zegt Paauw dat CRM een de
centralisatie van sociaal- en culturele
voorzieningen beoogt, terwijl het plan
duidelijk een centralisatie voorstaat.
Hij stelt zich beschikbaar om mee te
helpen zoeken naar alternatieven,
maar hij weigert mee te werken aan
de uitvoering van een centrumplan
„omdat ik van mening ben dat een
dergelijk plan indruist tegen de wer
kelijk unieke situatie in Soest, name
lijk het specifieke karakter van elke
buurt", aldus Ton Paauw.
Onherstelbaar
De socioloog W. Zweers heeft een
tiental bezwaren. Hy waarschuwt te
gen de onherstelbare schade die door
verwezenlijking van het plan aan
.Soest wordt toegebracht. „Niet alleen
de fraaie natuur rondom, maar ook
de zeer eigen en herkenbare struc
tuur van de gemeente bepaalt de
aantrekkelijkheid van Soest als woon
plaats. Men kan zoiets nooit „ma
ken", ook niet met behulp van mo
derne stedebouwkundige en planolo
gische inbreng. Het kan alleen maar
groeien, ontstaan uit een oneindig in
gewikkeld samenspel van menselijke
en natuurlijke factoren. Men kan ech
ter wél vernietigen en dat dreigt te
gebeuren. „Zuidereng" betekent een
fundamentele en onherstelbare in
greep in de gegroeide structuur van
Soest en zal de aantrekkelijkheid van
onze woonplaats volkomen devalue
ren".
De heer Zweers meent dat een cen
trum met een zodanige uitbouw en
veelheid van functies, ongewenst is.
Het beïnvloed het woonklimaat in
wijken en buurten nadelig doordal
het allerlei functies tot zich trekt, die
juist bij uitstek geschikt zijn om hel
leefmilieu, daar waar men woont gun
stig te beïnvloeden.
„Het veronachtzamen van deze van
uit sociologisch gezichtspunt uiterst
belangrijke factor is mede oorzaak
van de dodelijke saaiheid en onleef
baarheid van onze naoorlogse nieuw
bouwwijken", aldus de heer Zweers.
Hij meent dan ook dat het geld beter
besteed is als men het aanwendt ten
behoeve van sociale, culturele en eco
nomische wijk- en buurtfuncties, die
thans veel te veel verwaarloosd zijn.
Hij zegt ook dat in de toelichting niet
duidelijk geryaakt wordt waarom zo'n
„geldverslindend centrum" nodig is.
„Er wordt alleen maar gesteld dat
Soest een Centrum moet hebben,
meer niet".
„Ik wil geen centrum" zegt de heer
Zweers, „en zeer velen in Soest wil
len dat niet". Dat is de gedachte van
velen die de stad zojuist ontvluchtten
en nu hier niet nog eens in de ste
delijke sfeer terecht willen komen.
Ook de middenstand wil niet en als
er toch een dergelijk centrum komt.
dan zal daar slechts economisch plaats
zijn voor weinigen; allereerst de
grootwinkelbedrijven en daarnaast 'n
beperkt aantal zeer goed renderende
3492 bezwaarschriften tegen het be
stemmingsplan Zuidereng werden in
gezameld door een aktiecomitc. In
acht dozen verpakt werden ze in het
gemeentehuis afgeleverd en daar door
de bode, de heer L. van den Berg, in
ontvangst genomen. Op de achter
grond aktievoerder en raambiljetont
werper Ton Paauw.
Foto: Herman van Dam
bedrijven (de huurprijs zal nl. zeer
hoog zijn en voor velen onbetaalbaar).
„Het overgrote deel van de Soester
middenstand valt dus buiten de prij
zen. Zij moeten het maar zien te
redden. Velen zullen daartoe geen
kans zien, zij mogen „doodbloeden",
aldus de heer Zweers,
Hij meent dat de gemeente een „so
ciaal beleid" dient te voeren in de
werkelijke zin van het woord, ook
voor de Soester middenstand.
Ook de heer Zweers vindt dat de fi
nanciële verantwoording ontbreekt en
dat er geen analyse gegeven wordt
van de nadelen die realisering van
het centrum met zich meebrengt, is
naar zijn mening fout.
Bezwaar maakt hij verder tegen de
gevolgde procedure; ter visie-legging
op een moment dat het ontwikke
lingsplan nog volop in discussie is,
terwijl de voorgestelde versnelde ont
eigeningsprocedure en gebruikmaking
van artikel 19 „strijdig is met de be
ginselen van een behoorlijk demo
cratisch bestuur.
Dat waren kort samengevat de laat
ste bij ons binnen gekomen reacties
op het plan Zuidereng. De rust zal
weerkeren in Soest totdat bekend is
wat de volgende stap zal zijn; be
handelen öf intrekken.
Tot zolang kunnen de raambiljetten
opgeborgen worden. Als er toevallig
eens een verkiezing was. dan zou
Soest daar een soort referendum aan
vast kunnen knopen. Dat zou dan wel
niet helemaal uniek zijn, maar voor
Soest wel de eerste keer. Tijdens het
Open Huis van de WD werd naar
voren gebracht dat het Zuiderengplan
in ieder geval geen inzet moest wor
den van een politieke stunt van de
een of andere partij. Dat zit er ook
niet in; dwars door alle partijen heen
lopen de inzichten. Dat zal als het
plan in de gemeenteraad behandeld
wordt, wel duidelijk aan het licht
komen.
Rectificatie
Bij Plan Zuidereng 34, „Soester Eng-
(erds) in onze krant van 26 juni j.1.
stond: Naar aanleiding van de ontzet
tend negatieve- en alternatieve reac
ties op het plan Zuidereng" enz. De
inzender, de heer B. M. van Heezik,
schreef „negatieve- en alternatiefloze
reacties". Het werd bij de correctie
over het hoofd gezien.
Ruim 4000 bezwaarschriften in totaal werden bij de gemeenteraad ingediend tegen het bestemmingsplan
Zuidereng, het plan dat voorziet in een nieuwe winkelconcentratie met gemeentehuis, politiebureau, zo
mogelijk postkantoor en op de duur cultureelcentrum, zwembad en school, op een plaats in de omgeving
van de Parklaan en de Nieuweweg.
Voornamelijk richten zich de bezwaren tegen aantasting van natuurschoon, de unieke Eng, tegen de aan
leg van een vierbaans autoweg en tegen de sloop van goede woningen aan de Parklaan.
Er waren meer tegen- dan voorstanders, zij het dat die er toch heus wel waren. Het dagelijks bestuur van de
Soester Ondernemer, de organisatie van Soester handel en ambacht, zei duidelijk voorstander t ezijn. Voor
zitter A. Smit onderstreepte dat nog eens tijdens een gesprek dat wij dezer dagen met hem hadden. „Mocht
het niet doorgaan", aldus de heer Smit, „dan moeten alle beperkende maatregelen die nu bestaan en uit
breiding van middenstandszaken verhinderen, direct opgeheven worden. Een ondernemer mag niet stilstaan;
dat doet zijn concurrent (het grootwinkelbedrijf) ook niet".
Voor de Soester Ondernemer derhalve of een nieuw centrum öf uitbreidingsmogelijkheden van bestaande
centra.
Een nieuw geluid was het bezwaarschrift van het bewonerscomité „Ossendamweg-Vondeüaan". Zij willen dat
eindelijk eens de belofte wordt ingelost dat hun ,,woon"straten verlost worden van het doorgaande verkeer.
Derhalve voor hen de Centrumweg.
Er werd niet alleen geprotesteerd, maar soms ook alternatieve plaatsen aangedragen. De meest in het oog
lopende was het terrein tussen Verlegnde Talmalaan en Molenstraat, het gebied waar dan toch binnen af
zienbare tijd de Dalweg zal worden doorgetrokken. De brandweer heeft dan vanaf de Lange Brinkweg een
wat makkelijker verbinding met „nieuw" Soest in het Veen, Overhees en Klaarwater en van die verbinding
zal naast de politie ook menig nieuwkomer met plezier gebruik gaan maken. Het zal een drukke verbindings
ader worden tussen oud- en nieuw Soest en omdat er dan toch al veel gebruik van gemaakt gaat worden,
zou het gemeentehuis daar niet misstaan.
Voorlopig is het echter niet zo ver, want de gemeente zit met een onvoorstelbare hoeveelheid werk, zó
groot, dat het besluit wel eens genomen zou kunnen worden, het hele plan maar in te trekken. En dat is
vrat ondermeer de Vondellaan-Ossendamwegbewoners het ergste vrezen.
De heer H. Eshuis, mede namens het
bewonerscomité Ossendam weg-Von
dellaan, zegt in zyn bezwaarschrift
dat de Centrumweg er moet komen;
de gemeenteraad heeft er indertijd
voor gekozen en het is de konse-
kwentie van het gevoerde beleid,
Soest in de richting van het Smits
veen en verder uit te breiden.
In het bestemmingsplan Soest-Zuid
zijn de wegen Vondellaan en Ossen-
damweg als „woonstraten" aange
merkt, zodat het huidige doorgaande
verkeer, er uit zal moeten. „Het moet
begrijpelijk zijn dat, met hoeveel pijn
ook in het hart voor het -verlies van
een - stukje - natuurschoon, bewo
ners van de Ossendamweg en Vondel-
Baan uitzien naar de uitvoering van
de Centrumweg",1 aldus de heer Es-
huis.
Hij zegt verder: „Nu echter is het zo
dat een zoveel conflictstof oproepend
bestemmingsplan als de Zuidereng,
waarin een deel van het Centrumweg-
tracé is opgenomen, het gevaar met
zich meebrengt dat door de vele be
zwaarschriften het plan in zijn geheel
de ijskast in gaat en de bewoners
van de Ossendamweg-Vondellaan nog
langer zullen worden geconfronteerd
met een woon-leefsitu at ie, die voor
hen steeds ondragelijker wordt, want
de uitvoering van de uitbreidingsp'an-
nen (Overhees red.) is nog steeds niet
beëindigd".
„Als men spreekt", zo gaat het bewo
nerscomité verder, „over een defini
tieve vernietiging van het karakter
van de gemeente Soest, dan begint
dat niet by het eventueel door de ge
meenteraad vast te stellen bestem
mingsplan Zuidereng, maar is dat
reeds begonnen by de uitvoering van
de nieuwbouwplannen Soesterveen,
Klaarwater en Overhees en straks
Klein Engendaal en niet te vergeten
de aangetrokken industrieën op het
industriegebied 't Hart. De realiteit is
nu eenmaal dat het „dorp" Soest ver
dwenen is. Hooguit kan men nog
spreken over enkele dorpsgezichten".
'De heren wijzen er ook op dat het
cultuurbezit „gemotoriseerd verkeer"
niet mag worden afgewenteld op een
kleine groep, maar dat de lasten
evenredig over de gemeenschap ver
deeld moeten worden.
Er worden voorts suggesties gedaan
ten aanzien van de architectuur van
het gemeentehuis, zoals ook gezegd
wordt dat het wirakeliareaal niet gro
ter mag zijn dan wat voor Soest no
dig is.
De conclusie is ten slotte dat a. de
maximale toegestane bebouwings
hoogte nogeens in ogenschouw geno
men moet worden; b. het plan even
tueel met gewijzigde bebouwings-
hoogte op „korte termijn" moet vast
gesteld worden; c. de uitvoering van
de Centrumweg met prioriteit dient te
geschieden, eventueel met ten hoog
ste twee rijstroken en ontkoppeld van
de uitvoering van het centrum en d.
dat er een behoorlijke overlegsituatie
gecreëerd moet worden voor de in
vulling van het centrum.
Heel anders redeneert mr. M. D. Ph.
van der Werf. Hy zegt: „Uitslagen of
andere cijfers, die de behoefte aan een
dubbelbaans centrumweg dwars over
de Eng waarmaken, zyn aan het plan
niet toegevoegd. Er wordt alleen ge
steld, maar niet bewezen, dat de Os
sendamweg het verkeer niet kan ver
werken en dat er geen bruikbaar al
ternatief zou zijn."
Mr. Van der Werf ontkent niet dat
het verkeer voor de bewoners van
Ossendamweg en Vondellaan hinder
lijk is, maar die ontwikkeling was
niet verrassend; „zij is al jaren te
verwachten geweest". Hij noemt het
In het Baarnse gemeentehuis werden Prinses Christina en de heer Jorge Guillermo
zaterdagmorgen j.1. in de echt verbonden. Burgemeester mr. J. van Haeringen fun
geerde als ambtenaar van de burgerlijke stand.
Na afloop wuifde de immer vriendelijke bruidegom vanaf het bordes van het
gemeentehuis het samengestroomde publick toe. Links de burgemeester van Baarn.
Foto: Herman van Dam
