Merkwaardige gegevens uit
het bestemmingsplan anno 1927
Tien maanden
voor brandstichting
in drukkerij
Eerste stap naar gezante lijk nieuw ziekenhuis
voor Baarn en Soest
Aan de vooravond van beslissing over 't ontwikkelingsplan
Officier van Justitie eiste
S-'WW -*
Uitgave Drukkerij Smit b.v. - Soest Bureau voor redactie en administratie: Van Weedestraat 29, Soest Tel. 14152 - Postgiro 126156
Aktie „knotwilg"
vordert gestaag
Donderdag 22 januari 1976
54e jaargang no. 23
IN WTTilrrrmm
ijTJ tSt U11U
Abonnement per kwartaal 5.00. Buiten Soest per kwartaal 10,Verschijnt Iedere donderdag,
SOESTER
COURANT
Volgende week woensdag, 28 januari, wordt in een voor ieder toegankelijke
bijeenkomst in de zaal van de brandweerkazerne weer gesproken over „het"
ontwikkelingsplan voor Soest anno 1974-'75-'76. Het zal bepalend (moeten)
zijn voor het Soest van i\e toekomst en in dit verband is het misschien wel
aardig om nog eens terug te gaan in de geschiedenis van Soest en nog eens
te lezen hoe men vroeger dacht dat Soest zich zou ontwikkelen.
Op zaterdag 5 februari 1927, dus bijna 49 jaar geleden, stond in onze krant
een redactioneel verhaal over het „Uitbreidingsplan Soest". „Eerder nog dan
ik meende te mogen verwachten", zo schreef onze verslaggever, „heeft de
Burgemeester (burgemeester met een hoofdletter, zo was dat toen nog), ons
meegedeeld, dat het uitbreidingsplan vogr onze gemeente op het Raadhuis ter
inzage ligt van belanghebbenden en belangstellenden".
In die krant stonden nog meer merk
waardige eri eigenlijk ook nu nög ac
tuele bijdragen. Zo wond een mijnheer
E. Veldmeijer uit Soesterberg zich op
over het feit dat de raad het voorstel
van burgemeester en wethouders aan
nam (bij de begroting) om het politie
corps uit te breiden en daartoe be
schikbaar stelde 15.000; voor 't eerst
voor 1927/5000 gulden en voor 1928/
10.000 gulden en daarna nogeens voor
1929/15.000 gulden „zodat te beginnen
met 1929 telken jare daartoe 15.000,-
op de begrooting zal worden gebracht.
En nu geef ik toe, dat het misschien
noodig is een paar agenten van politie
meer aan te stellen bij het corps, om
de andere agenten wat meer rust te
kunnen geven. Maar om nu een in
specteur aan te stellen, terwijl men
een goede Chef aan den Majoor Zwarts
heeft, vind ik onnodig, gezien den lof
aan het politiecorps (incluis Zwarts)
toegebracht en gezien onze gemeente-
f inanciën onverantwoordelijk. Dit laat
ste rechtvaardigd een dergelijke groo-
te uitgave niet, temeer daar er geen
klachten inkomen over ernstig ge
pleegde strafbare feiten en voor bui
tengewone diensten kan door den Bur
gemeester steeds assistentie worden
aangevraagd en verkregen van de Ma-
rechaussée en de Rijks veld wacht, zon
der eenige kosten voor de gemeente".
En dan volgt een ontboezeming die
ook nu nog aanspreekt: „Belastingbe
talers denk er om, we zjjn met onze
Gemeenteraad reeds in het moeras
aangeland en we komen er nog steeds
dieper in, want die Inspecteur moet
een Bureau hebben, later moet er een
Commissaris van Politie komen en na
tuurlijk een klerk en een typiste volgt
al gauw, een gebouw zal dan ook
noodzakelijk zijn, dat kan niet uitblij
ven".
En zover zijn we nu nög of wéér, want
ons ontwikkelingsplan houdt rekening
met een nieuw te bouwen politiebu
reau. Over die 5000 gulden voor de po
litie schreef een ander, die de uitgave
„onverantwoordelijk" noemde: „Over
al in den lande tracht men op de po
litie te bezuinigen. Amsterdam geeft
het voorbeeld, (toen klaarblijkelijk nog
wel!) De Burgemeester dier gemeente
denkt dit jaar 80.000,- a 90.000,- te
bezuinigen. Tachtigduizend gulden, dat
is geen kleinigheid! En in onze arme
gemeente, waar je het vel over de oo-
ren gestroopt wordt van wege de hoo-
ge belastingen, nog maar even vijf
tienduizend gulden meer".
Het was ook de krant waar Mr. J.
H. van Doorne, lid van de gemeente
raad, zijn beleid in de raad verde
digde: „In de Raad heb ik veel vra
gen gesteld, juist omdat mij de zaak
in zoovele opzichten duister was, en
ik het mijn plicht als raadslid acht op
heldering te vragen over dingen die
ik niet begrijp". Het ging toen over
een bedrag van 124.808,84 „nog te
sluiten Rentegevend goed en Leening"
waarvoor geen specificatie op tafel
kwam. Het was ook de krant waarin
gezegd werd: „Men zie eens hoevele
wegen zijn verbeterd, hoe menig rij
wielpad is aangelegd tot groot genoe
gen, tot groot nut, tot groot voordeel
van onze gemeente. Eén van die paden
wil ik in het bijzonder noemen, 't Is
het belangrijkste pad langs den Soes-
terengweg. Al meermalen heb ik op
den aanleg van dit pad gewezens En
nu ligt het er kant en klaar,
't Wordt al druk bereden ook. Het rij-
wielverkeer kan nu van den -grooten
weg, den rijksweg, worden afgeleid".
Hoe anders waren óók toen de plannen
van de gemeente.
Uitbreidingsplan anno 1927
Het eerder genoemde uitbreidingsplan
hing in de raadszaal op schaal 1:2500
ten toon gesteld. „Jammer", schreef
onze verslaggever, „is het dat het plan
zóó is aangebracht, dat de Noordljjn
niet, zoals w(j met onze kaarten vrjj
wel steeds als regel nemen, naar bo
ven is gekeerd, doch naar links. Men
moet daar eerst wat op kijken, v
men er aan gewend is". Zo is dat nu
nog; goed kijken vóór men eraan ge
wend is.
Onze verslaggever kwam tot de con-
slusie dat een plan was ontworpen,
„voor nagenoeg geheel ons gemeente-
oppervlak, voorzoover dit niet om eni
ge reden onbebouwd moet blijven".
Onbebouwd moesten blijven drie groo-
te oppervlakte heide, die samen de
militaire vlieg- en andere oefenings
terreinen omvatten en verder een drie
tal stukken bosch- en duinterrein, die
als natuur-monument ongerept zullen
blijven, t.w. de Lange duinen, een deel
der duinen tusschen Soesterbergsche-
straat, Amersfoortschenweg en spoor
baan (o.a. het z.g. Monnikenbosch) en
een terrein ten W. van de stopplaats
de Paltz en ten N. van den spoorweg.
Verder zijn er eenige bosschen aange
wezen voor „beperkte bebouwing" en
wel een terrein ingesloten tusschen-
Lange Duinen en de twee daar samen
komende spoorbanen en een terrein
ten W. van den Soesterbergschenstraat-
weg, ongeveer tegenover Zonnegloren.
Al deze terreinen, te zamen met de
bestaande wandelbosschen, moeten een
oppervlak hebben van ongeveer 400
H.A. (De toelichting wijst er op, dat
het Amsterdamsche Vondelpark 33
H.A. groot is). Van het plan waren
ook uitgesloten de terreinen zuidwest
van de Wieksloterweg tot aan de ge
meentegrens, gronden behorend tot het
landgoed Pijnenburg, en enige perceel
tjes grasland voornamelijk tussen de
Eem en de spoorbaan Baarn-Amers-
foort.
Onze verslaggever ging verder: „Uit
het vorenstaande blijkt, dat men zich
althans op papier - Soest, Soestdui-
nen en Soesterberg reeds geheel aan-
eengebouwd denkt. Het plan geeft be
halve het bestaande bed van de Eem,
ook de genormaliseerde Eem volgens
de plannen, samenhangend met de ont
werpen voor de waterverbinding Am
sterdam-Rijn". Je ziet maar; óók toen
al!
Rigoureuzer dan nu, dacht men toen
over de spoorlijn, want hierover
schreef onze verslaggever: „Onze lo
kaalspoorweg is gelaten, zoals hij nu
is, doch men heeft de mogelijkheid
willen scheppen, deze vanaf een punt
gelegen tusschen het station Soest en
de halte Nieuweweg, met een wijden
boog te doen aansluiten op de lijn
Amersfoort-Baam, waardoor dan onze
stations Soest en Soestdijk zouden ver
vallen en vervangen worden door één
enkel station, liggende aan de lijn
Amersfoort-Baam en wel tusschen
De overweg b(j station Soestdijk,
vroeger.
Grooten en Kleinen Melmweg". Het
mogelijke tracé werd ervoor vrijge
houden!
Weg-over-de-Eng
Formidabel is het zicht toen geweest
op de verkeersontwikkeling, want
daarover schrijft onze verslaggever:
„Wat betreft belangrijke verkeerswe
gen, heeft men gerekend op een weg
van 20 meter breed over den Eng, de
Julinanastraat verbindende met het
punt waar de Amersfoortscheweg en
Soesterbergscheweg samen komen.
Deze weg volgt dus den Soester Eng-
weg en den Molenweg en dient dus
voor het verkeer Amsterdam-Amers-
foort".
Ook de Wieksloot was niet veilig voor
onze plannenmakers. „Het verkeer'
Utrecht-Amersfoort wil men afleiden
langs een 20 meter breeden weg, die
- van Utrecht komende - voert langs
den Wieksloterweg en dan met een
flauwe bocht, 24 meter breed, gaat
naar en verder langs den Spoorweg
Soejstduinen-Amersfoort. Het eerste
deel van dezen weg moet ook het ver
keer naar Doorn en verder bevorde
ren".
Er werd nog een weg ontworpen:
„Evenwijdig aan den straatweg Soes-
terberg-Amersfoort, en 250 meter zui
delijk daarvan verwijderd, is een 24
meter breeden weg nog ontworpen, die
moet aansluiten bij Zeist, terwijl een
zijweg van 24 meter aansluit op den
weg, die van de Wieksloot komt".
Wat het stratenplan in de gemeente
betrof was slechts een plan van hoofd
wegen ontworpen „voor de uitbreidin
gen die naar buiten gericht zijn" met
slechts hier en daar tussenwegen. „Die
uitbreiding", zo schreef de verslagge
ver, „naar buiten is trouwens iets van
later zorg". Toch was het stratenplan
voor de Eng „als zijnde het terrein dat
reeds nu van alle zijden door de bou
wers bekropen wordt en dat dus ver
moedelijk het eerst bebouwd zal wor
den" verder uitgewerkt. Ook voor Soes
terberg werd een stratenplan opge
steld.
Markt
Ook toen dacht men aan een markt,
maar het plein waar dat marktgebeu-
ren moest plaatsvinden was ontworpen
aan de Lange Brinkweg (Eemzjjde) t.o.
de Korte Kerkstraat. Langs deze Kerk
straat was de brede straat geprojec
teerd naar dat nieuwe spoorwegsta
tion, „welke straat aan de andere zijde
langs de Dalweg en verlenging en
langs een zeer verbreeden Klaarwa-
terweg in verbinding komt met den
WjLfiksloterweg., Ojt wordt dus een der
hoofdwegen voor het z.g. „Veen". Een
doorgetrokken Dalweg dus óók toen
Tot slot werd melding gemaakt van
sportterreinen aan de Bosstraat en één
sportterrein aan de Postweg te Soes
terberg. 70 H.A. langs de spoorweg
Baarn Amersfoort, ten oosten van de
ontworpen spoorlijn vanaf Soest-Zuid
naar de lijn Baarn-Amersfoort, kreeg
de bestemming Industrie-terrein
dat sloot goed aan bij de losplaats na
bij de Kleine Melm, „die als eenige
toekomstige losplaats voor de Eem
bevarende schepen zal worden be
stemd".
Iedereen mag naar believen nu den
ken dat de ambtelijke molens lang
zaam maar zeker draaien, want heel
wat toestanden uit 1927 haalden 1976
weer, öf dat men ook in het verleden
erin slaagde de gemeentelijke plan
nenmakers, laat ons zeggen, minimaal
te temporiseren. Hoe zal Soest over 49
jaar eruit zien?
Ook zaterdag j.1. waren weer zo'n
veertig natuurliefhebbers op de Stad
houderslaan aanwezig om daadwerke
lijk mee te helpen bij het knotten van
de daar staande wilgen. Het karwei
werd geheel geklaard en alle daar
voor in aanmerking komende wilgen
werden van hun pruiken ontdaan.
Bovendien werd het hout op lengte
gezaagd, de sloten schoongemaakt en
alle takken en hout verzameld en
opgestapeld. Men liet een schoon
werkterrein achter.
De werkers werden voorzien van kof
fie door de heer A. v. d. Breemer,
terwijl 's middags om half twee nog
erwtesoep werd gebracht.
A.s. zaterdag, 24 januari, kan ieder
die het goed met de natuur meent,
terecht op de Grote Melmweg, waar
dian begonnen wordt met een onder
houdsbeurt voor de daar aanwezige
knotwilgen. Om 9 uur wordt ver
trokken vanaf het viaduotje onder de
spoorlijn Soest-Baarn, aan het'begin
van de Grote Melmweg.
Tegen de 30-jarige drukker Henk R. uit Amersfoort eiste de officier van
justitie mr. A, Herstel voor de brandstichting in drukkerij Klomp tien maan
den gevangenisstraf, waarvan drie voorwaardelijk en met aftrek van voor
arrest. Deze straf vond de officier op z(jn plaats omdat er helemaal geen
sprake was van opjutten of meetronen door vrienden en de president van
de rechtbank, mr. K. S. Bieger, zei het triest te vinden niets van enige sp(jt
gemerkt te hebben.
R. kwam op zatedagavond 7 novem
ber tot zijn daad door onenigheid
met zijn werkgever over salarisuit
betaling. Na een verjaardagsfeestje
in Amersfoort was hij in zijn auto
gestapt en naar Soest gereden.
In de drukkerij, waarvan hij de sleu
tel had, goot hij de inhoud van een
jerrycan over de vloer uit en hield
er een lucifer bij. Er ontstond brand
die een totale schade (incl. bedrijfs
schade) van bijna drie miljoen gul
den veroorzaakte en waarbij R. ver
wondingen aan armen en benen op
liep.
Verdachte beweerde nu dat hij niet
precies wist wat er in de jerrycan
zat; pure benzine geloofde hij niet
omdat hij een paar weken eerder de
inhoud van een jerrycan in zijn auto
tank had gedaan. De wagen liep er
niet op. Hij veronderstelde dat het
een schoonmaakmiddel was.
Overigens wist R. zich enkele din
gen niet meer te herinneren en gaf
hij op een aantal punten een andere
verklaring dan tegenover de politik
Hij zei door de politie verhoord te
zijn, toen hij nog onder invloed was,
maar dat werd door de president be
streden. Hij was pas de volgende dag
's middags verhoord. De Amersfoorter
meende dat de ondraaglijke pijn en
het duf zijn van de geneesmiddelen
hem ertoe' gebracht hadden dingen te
verklaaren, die eigenl ij k anders waren
Hij had zich ook helemaal niet ge
realiseerd wat de gevolgen van de
brand hadden kunnen zijn en zei on
der invloed van alcohol gehandeld te^
hebben.
Alle moeilijkheden kwamen, zo bleek
tijdens de zitting voort uit het
feit dat R. alcoholist is. Drank zou
ook in het spel geweest zijn tijdens
de twee inbraken die hij in het voor
jaar van '75 in de drukkerij pleegde.
Hij beloofde beterschap; „Als ik vrij
kom ga ik direct naar. een psychiater
of een bureau om van de alcohol af
te komen".
Officier mr. Herstel noemde de afwij
kingen in de verklaringen van R. met
die in het proces-verbaal „verzinsels"
en een poging om zich er uit te red
den. Mr. Herstel constateerde dat ver
dachte een verre van gemakkelijk le
ven heeft gehad, maar noemde het
een fout om daarvoor in de drank te
vluchten. Dat R. met drinken wilde
stoppen, betwijfelde hij, temeer daar
zijn levensgezellin ook drinkt. Beiden
hadden gevraagd: „Maak het een
beetje met ons".
De raadsvrouwe van R., mevrouw
Smits, twijfelde niet aan de ernst
waarmee haar cliënte beweerde van
de drank af te willen. Vraagtekens
zette zij bij de opzet brand te stich
ten; er stonden immers nog meer
blikken met verschillende inhoud. Zij-
pleitte voor uiterste clementie.
R. zelf zei in zijn laatste woord, dat
ook zijn aanstaande vrouw bezig is
van de drank af te komen. „We wa
ren samen bezig alle problemen op
te lossen".
Volgende week zal de rechtbank von
nis wijzen tegen R. die in de over
hem uitgebrachte rapporten redelijk
toerekenbaar voor zijn daden wordt
geacht.
Namens de besturen van het zieken
huis Zonnegloren en het Baarnse Zie
kenhuis is het volgende communiqué
verstrekt:
De Vereniging tot Ziekenverzorging te
Baarn en De Christelijke Vereniging
tot stichting en beheer van ziekenin-
richtingcn „Zonnegloren" te Utrecht.
Overwegende:
dat het in het kader, aangegeven in de
Structuurnota Gezondheidszorg van de
Staatssecretaris van Volksgezondheid
en Milieuhygiëne d.d. 9 augustus 1974,
gewenst is in het werkingsgebied van
de door genoemde verenigingen geëx
ploiteerde ziekenhuizen een aantal
maatregelen te treffen, waardoor in
het betreffende gebied zich een ge
structureerde gezondheidszorg doel
treffend en doelmatig kan ontwikke
len;
dat om hiertoe te geraken het nood
zakelijk is, dat een gebied van vol
doende omvang moet kunnen worden
bestreken
dat elk van het door de genoemde ver
enigingen bestreken gebied van onvol
doende omvang is, maar dat wel het
gezamenlijke gebied aan de minimum
omvang beantwoord;
dat het belang van de bewoners van
de gemeenten Baarn en Soest inclu
sief de naaste omgeving vordert, dat
patiënten uit dit gebied, zowel nu als
in de toekomstige ontwikkeling, op de
juiste wijze lokaal medisch opgevan
gen, behandeld en verzorgd, respectie
velijk tijdig en deskundig naar top-
centra verwezen kunnen worden;
dat het hiertoe gewenst is een inten
sieve samenwerking van de in dit ge
bied werkzame medische, verpleeg
kundige en paramedische staven mo
gelijk te maken en te bevorderen;
dat dit onvermijdelijk medebrengt, dat
ook de apparatuur en outillages op 'n
centrale plaats tussen de gemeenten in
worden geconcentreerd;
dat door een dergelijke concentratie
de kwaliteit van de behandeling en
verzorging extra wordt bevordert;
dat tevens de economie en de efficien
cy bij een grotere eenheid worden be
vorderd.
Zijn voornemens:
een volledige samenwerking aan te
Met een ferme handdruk werd de
overeenkomst bezegeld; van linksnaar
rechts i.r. C. A. Doets uit Baarn, de
heer R. A, Thiadens van Zonnegloren
en de heer J. C. Corver, secretaris
van het Zonnegloren-bestuur.
Foto Herman van Dam
gaan, om op deze wijze een optimale
gestructureerde gezondheidszorg in het
onder de eerste overweging genoemde
wrkingsgebid mogelijk te maken;
deze samenwerking te realiseren in 'n
zodanige organisatievorm, dat er spra
ke is van één organisatie met één be
stuur, één directie en één medische,
verpleegkundige en paramedische staf;
in een nieuw te vormen rechtspersoon
het beheer van de thans aanwezige in
stellingen onder te brengen en deze
rechtspersoon plannen te doen ontwik
kelen, waarin de in de considerans ge
noemde concentratie zo spoedig moge
lijk feitelijke gestalte zal kunnen krij
gen.
Baarn - Soest, 15 januari 1976.
In een toelichting aan de pers vertel
den de beide voorzitters, de heer R. A.
Thiadens van Zonnegloren en ir. J.
Doets van het Baarnse ziekenhuis, dat
de besturen van beide ziekenhuizen
eerst op 23 december van het afgelo
pen jaar voor de eerste keer samen
vergaderden. De meningen over de ge
zamenlijke exploitatie van één zieken
huis lagen zo duidelijk op één lijn, dat
al direct verdere stappen ondernomen
konden worden.
Het betekende contact met top-ambte-
naren van het ministerie van volks
gezondheid, met provinciale en ge
meentelijke autoriteiten, met de staven
en de ondernemingsraden van de beide
ziekenhuizen. Bij alle instanties werd
de gedachte positief ontvangen.
Op een centrale plaats tussen de beide
gemeenten zal een ziekenhuis voor ca.
300 bedden gebouwd worden. Het is
berekend op een gezamenlijk inwoner
tal van 74 k 75.000. Zonnegloren telt
thans 170 bedden plus 41 bedden voor
't sanatorium gedeelte en Baarn heeft
In het nieuwe ziekenhuis 141 bedden.
De beide verenigingen blijven bestaan,
zo ook het sanatorium gedeelte van
Zonnegloren.
Het Soester ziekenhuis is één van de
vijf sanatoria in Nederland, dat vol
gens een beslissing van de overheid
zal blijven bestaan.
Voor de nu in gebruik zijnde gebou
wen zal een zinvolle bestemming in de
gezondheidszorg gezocht worden. Noch
over de nieuwe plaats van vestiging,
noch over de bestemming van de ge
bouwen, was echter op dit moment een
mededeling te doen.
Van teruglopen van werkgelegenheid
zou, naar de mening van de besturen,
géén sprake zijn; eerder toename en
meer en betere promotiekansen.
Er is inmiddels een comité gevormd
bestaande uit afvaardigingen van bei
de besturen, directies en medische sta
ven, die de samenwerking uitbreiden
en de procedure op gang brengen om
het beoogde doel zo spoedig mogelijk
te bereiken.
Het samengaan wordt als noodzakelijk
gezien uit een economisch motief om
de exploitatie sluitend te maken. Het
is te verwezenlijken door op efficiën
tere wijze te werken. Aan de bevol
king zal „betere kwaliteit" geleverd
kunnen worden, wat ondermeer in kan
houden dat het méér „complete" zie
kenhuis meer hulp kan bieden aan pa
tiënten, die voorheen naar andere zie
kenhuizen in de omgeving verwezen
moeten worden.
Het tekenen van de samenwerkings
overeenkomst; links ir. C. A. Doets
van het Baarnse ziekenhuis; rechts de
voorzitter van Zonnegloren, de heer
R. A. Thiadens.
Foto Herman van Dam
