De gouden dukaat
opnieuw geslagen
Jekkie
van
Japie
LONGINES
LINDNER
GEMAR- SOEST
mannelijke
medewerkers
binnenkomt
boekhouder
LHFPER
GevraagdCHAUFFEUR
Transportbedrijf
J. van Bnuren
SRV-GR00THANDEL
VAN DIJK B.V.
een ADMINISTRATIEF
MEDEWERKSTER
JONGEDAME of
JONGEMAN
b.v. handelsonderneming
BERRO
RADEMAKER
Horloger - Juwelier
Notaris A. M. J. Morsch
TYPISTE
AUTOMONTEUR
Splinter Eemland, b.v.
ACCURATE
ONDERHOUDSMONTEUR
DENTALUS b.v.
GLAZENWASSER-
SCHOONMAKER
„LEVER"
GROOTHANDELSMARKT
ALS DE SOESTER
JUICHT HET HELE GEZIN
MAGAZIJNBEDIENDE
Autobedrijf
GARAGE STAM
YVES ROCKER - SOEST
GevraagdINPAKSTERS
TEXTIELHANDEL A. A. VAN DALEN
EEN NETTE
ZELFSTANDIGE VERKOOPSTER
a. TELEFONISTE/
RECEPTIONISTE
b. ADM. MEDEWERKSTER
hapt HatUu/i
tMk zfo (hfiQ-Jpidb-
KhcUyiQ fci ydoftf
kÉJj^qcqi&imn,
tyti&GkoOTSTe
tOi vaw aZA,
me/ihn!
wereldbefaamd door haar
Elektronische Olympische Tijdmeting
heeft haar kollektie
ondergebracht bij:
P. DE RUIJTER ZOON B.V.
P. de Ruijter Zoon B.V.
administratief medewerker
computerafdeling
Lindner industrie b.v.
Koningsweg 20, Soest.
Telefoon 02155-10144
Soester Courant van donderdag 19 februari 1976
De gouden dukaat is als een kat met
negen levens: de klank van het goud
en zijn oude naam schijnen een eeu
wige jeugd te waarborgen. De laatste
jaren zijn er weer aanzienlijke aan
tallen geslagen, nadat er in 1960 en
1972 reeds kleine oplagen waren ver
vaardigd en verkocht.
Velen weten echter niet eens, dat de
gouden ducaat nog steeds als Neder
landse munt in de Muntwet van 1948
voorkomt. En wel met hetzelfde type,
dat in 1568, kort na de afzwering van
Philips II en de dood van prins Wil
lem van Oranje, in de Noordelijke Ne
derlanden is ingevoerd.
Voor de oorlog zijn ze voor het laatst
geslagen in 1937. Daarna lange tijd
niet meer. In 1960 zijn er 3605 (en dat
is zeer weinig!) uitgegeven bij het ju
bileum van de Twentsche Bank en in
1972 nog eens 29.205 stuks bij het ju
bileum van de Banque de Paris et
Bas.
Kennelijk zijn deze weer zo goed aan
geslagen bij het publiek, dat er met
de jaartallen 1974 en 1975 nog eens
grote oplagen zijn vervaardigd.
Voor commerciële doeleinden: de du
kaat is van oudsher een handelsmunt.
De huidige Muntwet dateert van 1948.
Met dat jaartal zijn nog tientallen mil
joenen kwartjes, dubbeltjes, stuivers
en centen geslagen van het huidige
type, doch nog met de beeltenis van
koningin Wilhelmina. Deze zijn dus
nu gewoon in omloop, doch ze worden
nogal uitgezocht en opgepot, zodat
men ze, gerekend naar hun grote aan
tal, toch maar weinig ziet.
Toen is dus ook de gouden dukaat
weer uit de vroegere Muntwet over
genomen, met een voorgeschreven ge
wicht van 3,494 gram en een zeer
hoog gehalte, nl. 893/1000. Dat de du
kaat niet gewoon in omloop is, komt
doordat hij geen wettig betaalmiddel
is. Het is wel een wettige Nederlandse
munt, doch men is niet verplicht, zo
als bij de andere munten, hem in be
taling aan te nemen.
Hij heeft ook geen nominale waarde,
het is alleen een door Nederland uit
gegeven munt van gegarandeerd ge
halte en gewicht. Zijn waarde ont
leent hij dus uitsluitend aan de koop
kracht van het goud, dat hij bevat,
vanwege die garantie. En dat maakt
hem dus tot handelsmunt net als vroe
ger.
Zijn oorsprong
Zijn oorsprong ligt al bijna 700 jaren
terug. In 1284 voerde Venetië een ei
gen gouden handelsmunt in, in navol
ging van de iets oudere florijn van
Florance. Dit waren munten van 3.54
985/1000.
Op deze Venetiaanse goudgulden stond
de spreuk: SIT TIBI, CHRISTE, DA-
TUS, QUEM TU REGIS, ISTE DUCA-
TUS. De komma's zijn van ons en die
vindt u terug in de vertaling: ZIJ U,
CHRISTUS GEGEVEN, WAT GIJ
REGEERT, DIT HERTOGDOM. Vene
tië was een hertogdom, de Doge was
een hertog (Latijn: dux: Ital.: duca;
duce is leider). Ducatus betekent dus
hertogdom, doch men is dit laatste
woord van de spreuk als naam van de
munt gaan gebruiken.
De dukaat werd, met gelijk gewicht
en gehalte nageslagen door de konin
gen van Hongarije. Omdat deze over
grote goudmijnen beschikten waren
hun munten altijd van goed gewicht
en gehalte. Anders dan vele andere
goudguldens.
De Hongaarse dukaat droeg de beel
tenis van de Hongaarse koning, staan
de in volle lengte. Dat vindt men nu
nog terug in de staande, geharnaste
ridder op onze dukaat. Door zijn goe
de kwaliteit werd de Hongaarse du
kaat overal gaarne gezien en was hij
dus zeer geschikt als handelsmunt,
vooral voor internationale betalingen.
Hij verbreidde zich snel over het Duit
se Rijk, waartoe destijds ook de Neder
landen nog behoorden.
In 1559 voerde keizer Ferdinand, een
broer van de in 1556 overleden Karei
V, de dukaat ook in» het Duitse Rijk
In; als Duitse dukaat. Van toen af
werd hij ook hier geslagen in onze
rijkssteden, op grond van hun aan het
Duitse Rijk ontleende muntrecht. In
1586 voerden de Nederlandse Gewes
ten, die zich door de afzwering van
Philips II zelf soeverein hadden ver
klaard, de dukaat volgens in als Ne
derlandse munt. Rondom de staande
spreuk van de Unie van Utrecht,
waarbij zij zich verenigd hadden. De
ze luidt: CONCORDIA RES PARVAE
CRESCOUNT ofwel: door eendracht
groeien nietige zaken, ofwel vrij ver
taald: EENDRACHT MAAKT MACHT
Dit alles staat nog net zo op onze
huidige dukaat. In een vierkante om
lijsting, ook net als in 1536.
Hel koninkrijk
Na de stichting van het huidige ko
ninkrijk der Nederlanden werd in
de Muntwet van 1816, waarbij het
decimaal stelsel werd ingevoerd door
de gulden in 100 cents te verdelen,
ook het opschrift op de voorzijde van
de dukaat aan de nieuwe staatsvorm
aangepast.
Het luidt sindsdien, afgekort en in
het Latijn: MO (meta) AUR (ea)
REG (ni) BELGII AD LEGEM IMPE-
RII. Belgium is de Latijnse naam
voor alle Nederlanden, dus ook de
noordelijke, het huidige Nederland.
Moneta aurea is: gouden munt; Re-
ni Belgii is: van het Koninkrijk der
Nederlanden. En: ad legem imperii
betekent: volgens de wet van het
keizerrijk. Dat wijst dus terug op het
oude Duitse Rijk, dat in 1806 door
Napoleon werd opgeheven en dat wij
in 1684, bij het eind van de 80-jarige
oorlog reeds hadden vaarwel gezegd.
Een curieus opschrift dus, en boven
dien niet helemaal waar. Want bij
de invoering als Nederlandse munt
in 1568 waren een gewicht en gehalte
voorgeschreven van 3.51 gram a 986/
1000, terwijl deze nu zijn 3,494 gram
a 983/1000. Onze zuinige aard ver
loochent zich nooit; en die oude stuk
ken zijn toch ook wat afgesleten mis
schien.
Wisselend gebruik
Zijn algemeen karakter van gegaran
deerd stuk goud maakt hem in meer
dere opzichten nuttig. Nadat in Eu
ropa de grotere staten tot nationale
geldstelsel kwamen, die beter geor
dend en betrouwbaar waren dan voor
heen, en bovendien een toenemend
bankverkeer de internationale beta
lingen vergemakkelijkte, bleef de du
kaat toch in de minder ontwikkelde
randgebieden zijn betekenis en daar
mee zijn iets boven de -goudwaarde
liggende koopkracht behouden. De Ne
derlandse handel met de Oostzee ge
bieden was zo groot dat de Neder
landse dukaat daar overal in omloop
was. Russische militairen hadden een
soldij in Nederlandse dukaten.
Tot na 1850 maakte de Russische re
gering daartoe onze dukaten na in
aantallen, vele malen groter dan de
hier geslagene. Ook al waren deze
imitaties van goed gewicht en gehal
te, het blijft toch valsmunterij, wan
neer men andermans naam en merk
tekens gebruikt. Op de dukaten staan
nl., net als op de andere munten, een
muntteken en een muntmeesterteken.
Ook wanneer men vooroorlogse mun
ten namaakt, die nu niet meer in de
Muntwet voorkomen, dan is dit toch
strafbaar als men ongeoorloofd de
merktekens van de munt en van de
muntmeester gebruikt. Het gebeurt
op grote schaal en de politie doet
niets.
Later, in onze eeuw, gingen de du
katen veel naar Indië. Niet alleen
voor de goudsmeden, die bij aan
koop van ander goud vaak slechte
ervaringen opdeden, doch ook omdat
men gaarne spaarde in goederen, en
dan de waardevolle en niet-beder-
vende, in plaats van in papieren
geld.
Ook tegenwoordig speelt dat een gro
te rol bij de sterke inflatie. De ren
tabiliteit valt in het niet bij het ver
lies van koopkracht van het geld op
de bank. Hoeveel gouden penningen
e.d. worden er niet geslagen en opge
pot? En hoe stijgen ze niet in prijs?
Ze stijgen tot ver boven de goud-
waarde en met de dukaat is dat net
zo. De goudwaarde van de dukaat is
ongeveer 4 gram a 15,-, dus 60,-.
De ruim 87000 dukaten van 1974 zijn
echter voor 120,- per stuk verkocht
en ze vlogen weg. En reeds is er een
nieuwe grote oplage geslagen met het
jaartal 1975. Als echte munt zijn ze
nog veel gezochter dan de vele gou
den penningen, hoewel ze als ver
zamel- of cppotobjec't natuurlijk in
feite daarmee gelijk staan.
Grotere vraag betekent echter hogere
prijs. De dukaten van 1960 (3605
stuks) kosten reeds mer dan 1500,-
per stuk; ze zijn zeer zeldzaam. Die
van 1972 (geslagen 29.205 stuks) kos
ten reeds omstreeks 300,-. Alles
voor stempel nieuwe exemplaren na-
tuurlijk. Een dukaat van 1927 daar
entegen, waarvan er ruim 650.00 ge
slagen zijn, is wel voor 100,— 4
125,- te vinden.
U ziet het: zolang er handel is rul
len er wel dukaten blijven ook.
De grootste en best gesorteerde zaken
in Hilversum, Amersfoort en Zeist.
EIKENLAAN 1
Njjverheidsweg 12 - Soest - Tel. 02155 -18444
vraagt voor spoedige indiensttreding
Leeftijd omstreeks 18 jaar.
Een opleiding op mavo-niveau is gewenst.
Sollicitaties kunnen worden gericht aan boven
staand adres.
Onze groothandel in ijzerwaren en gereedschap
pen bevindt zich op het industrieterrein te
Soest.
Voor onze administratie en afdeling verkoop zoe
ken wij een
van ca. 18-23 jaar
bij voorkeur kunnende typen.
Spoedige indiensttreding is mogelijk.
Sollicitaties schriftelijk en/of na telefonische
afspraak,
INDUSTRIEWEG 8 - POSTBUS 163 - SOEST
TELEFOON 02155- 18504
WINKELCENTRUM „SMITSHOF" - TEL. 02155-19170
te BAARN
Eemnesserwe^. 66, Postbus 97, Tel. 02154 - 3321
vraagt:
met ervaring.
Gevraagd:
Official Ford dealer
EEMNESSERWEG 16-22 BAARN
TELEFOON 02154- 5555
i' "I"
Gevraagd voor spoedige indiensttreding
i.b.v. rijbewijs.
Sollicitaties aan
Fabr. van tandheelk. installaties
BRAAMWEG 43a - SOEST - TEL. 02155-16971
Gevraagd voor zo spoedig mogelijk een
Leeftijd pl.m. 25 jaar.
Hoog loon.
Goede sociale voorzieningen.
Opname in het burgerpensioenfonds.
Aanmelden bij
GLAZENWASSERIJ - SCHOONMAAKBEDRIJF
SCHOORSTEENVEGERIJ
ZANDVOORTWEG 154 BAARN
TELEFOON 02154-5541
Bel eens op, of kom eens langs, 's Avonds na
18.00 uur.
PARALLELWEG 19 TELEFOON 02155 - 17469
Wij vragen voor direkt flinke
Goed loon en een prettige werksfeer.
Aanmelden dagelijks aan ons bedrijf of telefo
nisch aan bovenstaand adres.
ONAFHANKELIJK
ADVIESBUREAU
PAITLUS POTTF.RI.AAN 6 - 1'EL. 16717. b.g.g 13096
In ons snel groeiend bedrijf hebben wij plaats
voor een
Wij denken aan iemand van 17 a 18 jaar.
Autotechnische kennis gewenst.
Enige administratieve ervaring noodzakelijk.
Partitiële leerplicht geen bezwaar.
Sollicitaties te richten aan P. M. Stam, tel. over
dag 02155 - 18850, avonds na 19.00 uur 02155 -
NIEUWERHOEKPLE1N 1
SOESTDIJK
fabriek van boterhamstrooisels, zoekt voor haar afdeling
x Boekhouding met spoed een
op M.B.A.-niveau.
Op de boekhoudafdeling worden de volgende taken verricht, met be
hulp van een NCR 399 officecömputer
rapportage - en analyse resultaten
computer input/output kontrole
planning computer
grootboekadministratie
inkoopadministratie
salarisadministratie
personeelsadministratie
kredietbewaking
debiteurenadministratie
produktieadministratie
Bovenstaande taken worden onder leiding van bovenge
noemde funktionaris en met medewerking van een aantal
mèdewerkers/sters verricht.
De boekhouder is rechtstreeks verantwoording verschuldigd
aan de administrateur van het bedrijf.
Vereisten: Wij zoeken een 30-jarige M.B.A.-er met ruime ervaring,
het liefst in een administratie van industriële aard.
Ervaring op het gebied van een geautomatiseerde administratie strekt
tot aanbeveling.
Kandidaten voor bovenstaande funktie dienen bereid te zijn een psycho
logische test. af te leggen.
Sollicitaties, met de hand geschreven en vergezeld van een recente
pasfoto, te richten aan P. de Ruijter Zoon B.V., d'Aulnislaan 15,
Baarn, t.a.v. de heer N. Swierstra.
Inlichtingen over deze funktie kunnen worden ingewonnen: in kantoor
tijd 02154-4651, 's avonds 02150-52289. Vraagt u naar de heer Swierstra.
fabriek van boterhamstrooisels, zoekt voor haar afdeling
Boekhouding met spoed een
Een half jaar geleden is een NCR office computer, type
399, geïnstalleerd. Met deze computer wordt vrijwel de
gehele administratie verricht, van fakturering tot groot
boekadministratie. Wij zijn van 's morgens 07.00 tot
18.00 uur volledig met deze computer operationeel.
Wij zoeken een medewerker van 20 tot 23 jaar met
minimsul MAVO-opleiding, liefst met wiskunde-opleiding.
Na een opleiding bij NCR Nederland te Amsterdam zal
hij verantwooz-delijk worden voor de dagelijkse gang van
zaken op de computerafdeling.
Tot zijn taak zullen onder meer gaan behoren
dagelijkse planning bezetting NRC 399 computer
bestandskontrole/beveiliging
kontrole input/output
gedeeltelijk als operator van de machine in ploegen
dienst werken.
Sollicitaties, met de hand geschreven en vergezeld van
een recente pasfoto te richten aan P. de Ruijter Zoon
B.V., d'Aulnislaan 15, Baarn, t.a.v. de heer N. Swierstra.
Eventueel kunt u telefonisch -inlichtingen inwinnen in
katoortijd 02154 - 46 51 en 's avonds' 02150 - 5 22 89.
DORRESTEINWEG 64 - TEL. 0215S - 10804
voor onze verzendafdeling kosmetika.
Leeftijd Bruto salaris
17 jaar 825,
18 jaar 925,
19 jaar 1.030,
20 jaar 1.140,
21 jaar ƒ1.250,—
Wij bieden plezierig, schoon werk, een 8-urige
werkdag met 20 vakantiedagen en 10 vakan
tietoeslag.
Bel voor een afspraak met mevr. van Sijl.
vraagt voor zo spoedig mogelijk
voor zjjn 5e filiaal in Zeist aan de Slotlaan 302.
•Wij bieden
Prettige werksfeer.
Zeer goed salaris.
3 weken vakantie tijdens de bouwvakvakantie.
2 weken vakantie rond de kerstdagen.
Vereiste
Eigen auto waarvan wij de kosten en benzine vergoeden.
Sollicitaties telefonisch onder nr 02155 - 19679.
GLASSL.UITINGI
Voor spoedige indiensttreding vragen wij een
Leeftijd tot 20 jaar.
Opleiding op MAVO-niveau.
voor het bedrijfskantoor.
Leeftijd tot 20 jaar.
Wij bieden
goede salariëring
8% vakantietoeslag
20 vakantiedagen
tegemoetkoming in eventuele studiekosten.
Inlichtingen worden gaarne verstrekt
door de afdeling personeelszaken
(toestel 16 de Hr. van Ee).
