Stoomtram
club in Soest
gevestigd
Plan tot wederopbouw
molen De Windhond
dreigende opheffing
Openbare
Margrietschool
Op hoek Molenstraat-Molenweg
Ouders niet eens met leiding:
Betaling
abonnementsgeld
CBS moet
opnieuw rekenen
Vleesverkoop
Naar
Begin juli was het moment weer aan
gebroken, dat de betaling van 't
abonnementsgeld voor. het derde
kwartaal 1976 a 5,- moet plaats
vinden.
Nog liever zagen wij, dat die abon-
nee's die nog niet 't gehele jaar vol
deden, nu ineens het tweede half
jaar a 10,- betaalden. Dat scheelt
ons veel werk en 't is een prettig
idee voor U, dat U voor geheel 1976
het abonnementsgeld voldaan
heeft.
Helaas moeten wij een aantal
abonnee's verzoeken de achter
stand van het le en 2e kwartaal in
eens bij de betaling te voldoen.
U kunt uw betaling voldoen aan ons
kantoor. Van Weedestraat 29 of op
onze postgirorekening 126156 of op
onze rekening bij de Ned. Midden-
standsbank N.V. te Soest rek.nr.
66.43.10.805 of op onze rekening bij
de Rabobank te Soest rekeningnr.
3599.20.950.
Zij, die gewend zijn automatisch te
betalen behoeven geen enkele
handeling te verrichten.
Vopr uw medewerking zeggen wij
U fiartelijkdank.
ADM. SOESTER COURANT
De ministers zijn tenslotte toch maar
met vakantie gegaan. Ze kwamen er
nog niet uit, uit de bezuinigingsbespre
kingen, al hadden ze gehoopt dit nog
vóór de vakantie te kunnen afronden.
Ze hadden in het kader van de één pro
cent bezuiniging - op de normale jaar
lijkse inflatiestijging - reeds de algeme
ne richtlijnen daarvoor aanvaard, maar
nu ging het nog om ieders preciese aan
deel daarin. Dan gaan eigen en poli
tieke aspiraties natuurlijk sterk mee
spreken. De een voor de ander meent
dan voor zijn departement toch niet ver
der te kunnen gaan dan men reeds
had toegezegd, ook al blijkt dan de totale
éénprocentssom nog niet te zijn bereikt
leder van de zestien meent dan dat de
ander nog wel wat kan laten vallen
En men vindt dat vooral defensie zich
dan nog maar wat verder moet uit
kleden en aftakelen.
Als minister Vredeling nu akkoord
had willen gaan met nog eens zo'n 230
miljoen op defensie te bezuinigen, dan
waren ze er vrijwel uit geweest. Hadden
ze de begrotingsbesprekingen kunnen
afsluiten en wat dat betreft onbezorgd
naar hun vakantiebestemming kunnen
vertrekken.
Maar Vredeling. die al drie jaar lang
bijkans onverantwoordelijke offers had
gebracht, zei ditmaal pertinent „neen".
Daarin werd hij gesteund door de chris-
tendemokratische ministers. En dat na
dagen lang praten en hopen dat hel
sluitstuk toch nog van die kant zou ko
men. Het kwam niet. Men had ook nog
een klein beetje gehoopt, dat dan mi
nister Duisenberg misschien niet al te
stringent aan de totale éénprocentsbe-
zuiniging zou vasthouden. Dat hij terwil-
le van een aantal halsstarrigheden uit
eindelijk toch nog wel met iets minder
genoegen zou nemen. Maar ook de mi
nister van financiën zei neen.
Toen zaten ze dus vast. Nog langer
praten bleek op dit moment zinloos.
De vakantiedatum stond vaster geno
teerd dan de begrotingscijfers. Waarna
er niets anders overbleef dan het Cen
traal Bureau voor de Statistiek en het
Centraal Planbureau te vragen nog maar
eens aan het rekenen te gaan en dan
te zien of ze niet wat gunstiger cij
fers voor de economische ontwikkeling
zouden kunnen vinden. Die kerels moe
ten dan maar niet met vakantie. Als
er nu wat gunstiger cijfers voor de naas
te toekomst voorgetoverd kunnen wor-
den, dan zouden daaruit misschien de
nu nog ontbrekende miljoenen tevoor
schijn kunnen komen.
Ze moeten de zaak gewoon niet zo som
ber inzien, 'n beetje meer optimisme
over werkgelegenheid, handel en winst
mogelijkheden tonen. Al blijkt dat dan
volgend jaar niet helemaal te kloppen.
Nou ja, dan is er een andere regering,
dan moet die dat varkentje maar was
sen, maar dan heeft dit kabinet de zaak
tenminste naar beste weten geregeld.
De operatie is ih politiek opzicht toch
al pijnlijk genoeg. De over enige maan
den ontvlammende verkiezingsstrijd
werpt zijn schaduwen uiteraard reeds
ver vooruit. Nu moet men nog maar zo
veel mogelijk vasthouden aan de uit
een zeker welvaartspeil ontsproten
politieke verlangens.
Toch nog wat loonsverhoging, toch nog
geen beperking van de sociale voor
zieningen en geen verdere lastenver
zwaringen. Dat maakt een goede indruk
in de verkiezingsstrijd. Als die nu een
maal maar weer gestreden is, dan zien
we wel weer.
Zeker, dan zal er wel sterker bezuinigd
moeten worden, maar dan is er weer
vier jaar tijd om het eigen straatje
schoon te vegen en te trachten het
vuil op andermans stoep te deponeren.
Nu gaat het er om je niet te impo
pulair te maken bij het gewone kie
zersvolk. Het CBS zal wel uitkomst
bieden. Al zullen de lasten er niet door
verdwijnen, doch groeien.
Donderdag 22 juli 1976 54e jaargang no. 49
Abonnement per kwartaal f 5,00. Buiten Soest per kwartaal f 10,-. Verschijnt iedere donderdag
UitgaveDrukkerij Smit b.v. - Soest Bureau voor redactie en administratieVan Weedestraat 29, Soest Tel. 14152 - Postgiro 126156
SOESTER
COURANT
Dezer dagen is Koninklijke goedkeuring verleend aan de in Soest gevestigde
Stoomtramclub, vereniging van vrienden van de stoomtram Hoorn-Medemblik.
De op het oog niet voor de hand liggende vëstigingsplaats is een gevolg van het feit,
dat het initiatief tot oprichting van deze vriendenvereniging genomen is door onze
plaatsgenoot Dr. P. Felix, die zich sedert een aantal jaren bijzonder inspant om
deze museumtram te helpen opbouwen.
Het betreft hier geen overheidsinstelling
of openbare vervoersonderneming, maar
een particulier initiatief van een groep
belangstellenden, die zich hebben ingezet
om „de stoomtram", dat historische ver
voermiddel uit grootmoeders tijd, voor
het publiek te laten herleven.
Aanvankelijk werd gewerkt onder aus
piciën van de Tramweg-Stichting, die
op dit ogenblik ook een aanvang heeft
gemaakt met het tot stand brengen
van een electrische museumlijn, waarop
antieke electrische stadstrams rijden.
Die lijn kan men achter het voormalige
Haarlemmermeerstation in Amsterdam
vinden en er wordt voorlopig alle week
enden voor publiek gereden.
De Stoomtram Hoorn-Medemblik staat
sedert enkele jaren op eigen benen.
Van andere stoomtreintjes, die nog in
ons land en ook elders in Europa wor
den geëxploiteerd, onderscheidt ze zich,
doordat hier een echt bedrijf wordt uit
geoefend. Er rijdt niet zo maar een trein
enkele malen per dag of week op en
neer, maar er is gedurende het hele
hoogseizoen een zeer intensieve dienst,
waarbij steeds twee tot drie stoomlo
comotieven tegelijk onderweg zijn. Dat
brengt met zich mee, dat men onderweg
op een wisselplaats of zijspoor moet
wachten op de tegenliggers, want het
betreft hier een enkelsporige lijn van
circa 20 kilometer. Aan de eindpunten
kan men getuige zijn van een uitgebreide
onderhoudsbeurt, kolen en water in
nemen, doorsmeren en dergelijke, als
mede het nodige rangeerwerk. Anders
dan bij de NS mag U alles van vrij
dichtbij zien en de conducteurs en ma
chinisten geven daarbij voorzover mo
gelijk toelichting.
Het personeel bestaat overigens voor
het allergrootste deel uit vrijwilligers,
die niet alleen 's zómers in diverse func
ties op de stoomtram rijden, maar die
in de wintermaanden op de zaterdagen
en deels ook door de week in en om
de werkplaats in Hoorn de handen uit
de mouwen steken voor allerlei onder
houdswerkzaamheden en voor het voort
zetten van de restauratie van historische
locs en rijtuigen. Zo heeft men o.a.
een locomotief en een prachtig geres
taureerd rijtuig van de voormalige
Gooische Stoomtram, terwijl van de
Gooische de laatste jaren nog enkele
„bakken" in veiligheid zijn gebracht,
die tot dan als noodwoningen in Hil
versum hebben dienst gedaan. Die wa
genbakken zijn dus de restanten die over
blijven als men een rijtuig van de draai-
stellen ontdoet en als een en ander
ook nog eens dertig jaar min of meer
aan weer en wind bloot staat. Toch is
er nog een kleine hoop, dat in de toe
komst geld, tijd en hulpmiddelen ge
vonden zullen worden om van deze vier
rijtuigen - waarbij een motorwagen
nog weer een aantal in de oorspron
kelijke staat te herstellen.
De Stoomtram Hoorn-Medemblijk is om
zo te zeggen een kruising van eer
toeristische attractie, waar zeer vele
landgenoten en buitenlanders een heel
gezellig en ook wel interessant dagje
doorbrengen, maar tegelijk een ongesub
sidieerd museum, dat zich er op mag
beroemen reeds een aantal waardevolle
stukken techniek voor het nageslacht
gered te hebben, zoals twee rijtuigen
van de Rotterdamsche Tramweg Mij.,
interessante koppel- en conducteurswa
gens van de Friesche NTM, locomo
tieven van de Westlandsche Stoomtram
Mij. en van de Limburgsche Tramweg
Mij., alsmede historische motorwa
gens e.d.
De Stoomtram Hoorn-Medemblik be
schikt over vijf locomotieven, die er,
dankzij een dagelijks intensief onder
houd en in de winter verzorgde revi
sies. niet alleen pico bello uitzien, maar
die ook technisch in zeer goede staat
zijn. Echter zijn het uiteraard oude lo
comotieven van rond 50 tot meer dan
60 jaar oud. En dat brengt helaas mee,
dat voor een aantal machines te ver
wachten is, dat de ketels binnen afzien
bare tijd vervangen moeten worden door
nieuwbouw. Een dure investering van
zo'n 50.000,- tot 100.000,- pér stuk,
waarvoor men uit de opbrengst van
1 het reizigersvervoer geen middelen kan
vrijmaken.
Er bestaan plannen om de voormalige molen De Windhond, die gestaan heeft op de
hoek Molenstraat-Molenweg, weer op te bouwen. Dankzij particulier initiatief zijn
deze plannen van de grond gekomen, maar ze zijn nog zo vers, dat mededelingen
hierover in dit stadium voorbarig worden geacht. Veel zal afhangen van de inmid
dels aangeschreven particulieren, instanties en verenigingen. Als hun reactie
positief is, zullen de plannen verder worden uitgewerkt.
De korenmolen De Windhond is in 1938 afgebroken. Soest had toen nóg een molen,
De Vlijt aan de Kerkstraat - op een terrein achter garage Van der Lee - die in 1952
werd gesloopt; hij verkeerde toen in een zeer vervallen staat. Wat De Windhond be-
treft, bestaat de mogelijkheid dat de fundamenten ervan nog aanwezig zijn op het
terrein op de hoek van de Molenstraat en de Molenweg, tegenover de lagere tech
nische school. Dit zal te zijner tijd, als er wat meer bekend is over de mogelijkheden
tot realisereng van de wederopbouw van de molen, onderzocht worden.
De Windhond dateert uit de zeventiende
eeuw. In het begin schijnt het een houten
molen te zijn geweest, in de achttiende
eeuw werd het een stenen molen. Hij is
tot de eerste wereldoorlog in gebruik g
weest als korenmolen. De oorlog van
1914-'18 maakte onverwachts een einde
aan het molenaarsbedrijf op De Wind
hond. Distributiemaatregelen op het
verbruik van granen beperkte de laatste
molenaar. Johannes Willem Smits (be
ter bekend bij zijn roepnaam Hannes)
in zijn bedrijfsvoering. Bovendien deed
de molenaar om onbekende redenen
afstand van het zogenaamde „regerings-
graan", een gedeelte graan dat door de
Om toch een reservefonds te vormen,
waaruit de financiering van nieuwe ke
tels te zijner tijd althans gedeeltelijk
verzorgd zal kunnen worden, hebben en
kele vrienden van de Hoornse stoomtram,
waarbij onze plaatsgenoten P. Felix, M,
Vogelaar en W. Artz, enkele maanden
geleden besloten een Stoomtramclub
op te richten. De leden worden niet al
leen gezocht onder de typische stoom
tramliefhebbers, maar ook onder de rei
zigers, die na een leuke dag „uit met de
stoomtram" vaal wel bereid blijken met
een bedrag van 10,- per jaar bij te
dragen tot het voortbestaan van dit
waardevolle stuk industriële archeolo
gie. Indien U ervoor voelt om dit unieke
project te steunen, kunt u lid worden
door een bedrag van tenminste 10,-
over te maken op postgiro 35 72 200 van
de penningmeester van de Stoomtram-
club te Steenderen. Leden ontvangen
tweemaal per jaar het blad „De Stoom
tram".
Overigens, u kunt tot en met 15 augus
tus nog dagelijks driemaal op stoom
uit Hoorn vertrekken en wel om 11.00,
13.00 en 15.10 uur en daarna nog alle
zaterdagen en zondagen tot en met S
oktober. Voor wie niet per stoomtram
op en neer wil reizen is er een moge
lijkheid na aankomst in Medemblik een
boot te nemen naar Enkhuizen en van
daar per trein weer naar Hoorn te
reizen. Een voordelige mogelijkheid
daarvoor heeft men met de NS-dagtocht
34. Wie per eigen auto naar Hoorn gaat
kan in het station van de Nederlandse
Spoorwegen in Hoorn ook nog zo'n dag
tochtje Hoorn-Enkhuizen-Medemblik-
Hoorn nemen, waarbij vele kinderen
dan achter elkaar met drie voor hen
vaak minder bekende middelen van ver
voer kennis maken.
Een handige gelegenheid de stoomtram
en de boot te komen bekijken heeft
men ook nog enkele weken met zomer-
tocht 14 van het in Soest gevestigde
Toeringcarbedri jf Tensen.
Locomotief 30 van de Stoomtram
Hoorn-Medemblik met daarach
ter o.a. rijtuigen van de Gooi
sche Stoomtram, de N.M.B.
(Utrecht-Zeist), de Rotterdam
sche Tramweg Mij. en een uit
Friesland afkomstig goederen
wagentje van de NTM.
De complete dienstregeling van de
Stoomtram Hoorn-Medemblik is bij de
VW verkrijgbaar en ook kunt U op de
NS-stations inlichtingen krijgen.
regering aan iedere molenaar werd toe
gewezen.
Daarom werd het door Smits niet meer
nodig geachte gedeelte toegewezen aan
de molenaar van de toen nieuwe molen
De Vlijt aan de Kerkstraat, J. B. Mul
ders. Deze kocht de oude, niet meer in
bedrijf zijnde en langzamerhand in
verval geraakte molen De Windhond van
Hannes Smits (naar zijn familie is de
Smitsweg genoemd). Smits
kans gezien de molen in die dure
dabei te maken.
De nieuwe eigenaar draaide een tijdje
met twee molens, De Vlijt en De Wind
hond, maar kon dit uiteindelijk niet bol
werken. Hij zag zich genoodzaakt één
van de molens stop te zetten. De keus
viel op De Windhond, de oudste van de
twee molens, wier wieken werden stil
gezet. Mulders probeerde de molen te
verkopen, waarbij hij zijn uiterste best
deed deze voor Soest te behouden. Zijn
pogingen liepen allemaal op niets uit.
Het toenmalige gemeentebestuur van'
Soest had geen enkele interesse voor het
oude krachtwerktuig, een markant ge
bouw op de historische Eng, én de pas
opgerichte Vereniging De Hollandsche
Molen had er geen geld voor, hoewel
de prijs bijzonder laag was gesteld.
Mulders, die de oude molen nog tot
ongeveer 1924 exploiteerde, zag zich
tenslotte genoodzaakt de molen te laten
afbreken.
Daarmee werd een lange periode afge
sloten, een periode waarin De Windhond
een belangrijke rol speelde in Soest. Niet
in de laatste plaats door de molenaars
familie Smits, die tot èèn der welgestel
de en goed gesitueerde families in het
dorp behoorden, die bij de Soester inge
zetenen zeer in aanzien stonden. De
molen zou al in 1737 in het bezit van de
familie Smits zijn geweest. Niet alleen
was ze eigenaar van de molen, maar
bezat m in Soest ook veel landerijen,
zowel bouwland in de omgeving van de
molen (op de Eng), als wei- en hooi
landen aan de Eem en in het Soester-
veen.
Nadat een aantal familieleden hem was
voorgegaan, werd Hannes Smits in 1904
molenaar op De Windhond. Hij was het
die in augustus 1911, 's morgens om acht
uur, op de molen bezoek kreeg van ko
ningin Wilhelmina met (toen nog) prin
ses Juliana die hij mocht rondleiden in
zijn bedrijf. Geruime tijd onderhield de
vorstin zich met de molenaar en vertoef-
dèn koningin en prinses met hun gevolg
op de omloop van De Windhond, genie
tend van het fraaie, wijdse uitzicht in al
le richtingen.
De molen had overigens al eerder ko
ninklijk bezoek gehad, in oktober
1682 beklommen de gemalin van stad
houder-koning Willem III, Princesse
Maria van Engeland, in gezelschap van
Constatijn Heygens. de secretaris of
geheimschrijver van de koning, de
molen. Meer dan 250 jaar was De Wind
hond in het bezit van de familie Smits.
en het beroep van molenaar ging over
van vader op zoon. Totdat in 1917 Han
nes Smits geen andere mogelijkheid
meer zag dan de molen te verkopen. Elf
jaar later bestond De Windhond niet
meer en verloor Soest een markant
plekje, waarvan het er sindsdien zoveel
heeft verloren.
Als het particulier initiatief tot weder
opbouw van de molen enthousiaste
reacties losweekt en zowel particulieren
als instanties en verenigingen (finan
ciële) steun verlenen, bestaat de kans
dat Soest één van die plekjes terugkrijgt.
Op de hoek van de Molenstraat en de
Molenweg, waar eens de molen De Wind
hond stond. Misschien dat hij er over een
paar jaar weer staat.
aanleiding van vragen van de WD-raadsfraktie, die betrekking hebben op de
samenwerkingsproblemen van de oudercommissie en de leiding van de openbare
Margrietschool in de wijk Soest-Zuid, zeggen burgemeester en weihouders dat als
een school door minder dan gemiddeld 75 leerlingen wordt bezocht, tot opheffing dient
te worden besloten. Afgaande op de aantallen, die op dit ogenblik bekend zijn, zal
de Margrietschool aan het begin van het schooljaar door ongeveer 30 tot 50 kinderen
bezocht worden, ook al omdat voor het eerste leerjaar slechts enige leerlingen aange
meld zijn.
De WD-fraktie vestigde de aandacht op
de problemen en informeerde bij het col
lege of het bekend was dat „nu al twee
oudercommissies in ruim één jaar het
vertrouwen in de leiding van de Margriet
school hadden opgezegd.
„Heeft U", zo vroeg de fraktie, „in een
zo gewichtige zaak de oudercommissie
om nadere schriftelijke argumentatie
gevraagd?". Zij meent dat het voortbestaan
van het openbaar onderwijs in Soest-Zuid
in gevaar komt als op de eerst volgende
teldatum (16 oktober) het aantal leerlingen
onvoldoende zal blijken te zijn.
B. en W. zeggen daarvan, dat als op 16
oktober de school door minder dan 64 leer
lingen wordt bezocht, het gemiddeld aantal
leerlingen over 1976 minder dan 75 zal
bedragen. Op de teldata 16 januari en 16
april waren de aantallen respectievelijk
81 en 80.
„Gelet op het aantal kinderen dat deze
school ingaande het nieuwe schooljaar (30
tot 50 leerlingen) blijft bezoeken, alsmede
de omstandigheid dat de ouders geen ver
trouwen meer in de Margrietschool hebben,
komen ons", aldus het college, „in de ge
geven situatie opheffing van de school als
een logische consequentie voor".
In het antwoord aan de fraktie zegt het
college overigens dat de wethouder van
onderwijs op 9 juni jJ. nog een gesprek
met de oudercommissie had. De ouder
commissie stelde toen, dat samenwerking
met het hoofd van de openbare Margriet
school in feite niet mogelijk was. De dag
daarop, op 10 juni, deelde de commissie
schriftelijk mee „dat het tot haar spijt
niet mogelijk is gebleken een eenheid te
vormen tussen oudercommissie, het hoofd
en het overige personeel van de Margriet
school. Tenzij er een andere leiding zou
komen, zien wij voortzetting van de school
alS weinig zinvol", aldus de oudercommis
sie.
Het college van b. en w, zegt ook niet
in het bezit te zijn van de briefwisse
ling van de Algemene Bond van Onder
wijzend Personeel over de situatie in de
Margrietschool. Wel is het college geble
ken (in gesprekken met de inspecteur
van het onderwijs), dat deze correspon
dentie bestaat. Met het oog daarop is
aan de Algemene Bond gevraagd het ge
meentebestuur in het bezit te stellen van
de gevoerde correspondentie. Als dit bin
nenkomt zal bekeken worden of bijeen
roeping van de gemeentelijke onderwijs
commissie noodzakelijk is.
Zaterdagmorgen negen uur zal aan het
slachthuis verkoop van vlees plaats
vinden aan alle houders van groene
kaarten.
f
