in
gezet
De zonnebril
het zonnetje
Cor
cull
Ha
no<
in!
Warmte kan
schadelijk zijn
Zoeken naar
de zonzijde
Engelachtige jurken voor nu en straks
Koffie uit
grootmoederstijd
„Subsi
kunstt
Tot uiterlijk
gingen en s
reageren op
meente. De
meenteraad
is geformulee
De raad moet
Dat gemeent
vorming in li
theekwerk, d
kelingswerk
te scheppen
de aanbieders
Om een derg
de vorige zittiJ
vraagd; met
Joosten van E
wethouder or
beleidsvisie.
Tijdens de bel
voor dit jaar,
en w, toe een1
Daarvan zou
telijk culture
Dat bleek e\
het onderdee
vattend was
aparte nota.
In deze nota
tiviteiten er
waardoor m
beleid in bre
worden. Med
vorming van
passende wijs
Geconstateer
de inwoners
turele leven
telijk zijn.
it verband i
tekenis van
plooiing; het
lijke mogelij
de eigen deeJ
keuze uit ali
plichting ma
zijn.
Wat" de gem
moeienissen
ciële bijdra
modaties, or
en het ontbi
zieningen. E
richten op 1
sidies, het s
en het bepa
het bevorde
vorming in
volgens de o]
actieve gemc
In de nota v
dat het star
dusver ten a
tuurbeleid 1
kan worden
richtte zich
voorzieninge
teerde, waa
cultuuruiting
hadden. Als
noemd: mod
dende kunst
Maatschapp
ben daarop
culturele bel
Aan de kui
het onderw
laatste jarei
in 1975 8(
20.000 guldc
gulden daai
getrokken.
De vorming
audio-visuel
beeldende
dans; drai
voordracht)
De kunste
verleent hi<
verder worc
De Soester
nooit een 1
en ander j
in de verf
ging niet aa
De heer L'
bloemde op
Hij vroeg
eens een a:
waardoor c
gemeenscl1
naar het bc
Odeon vro
reis naar 1
burgemees
den dat ni
de culture!
punt geste
gingen (ei
op de si
Duitsland
tenlandse
Je zou mogen aannemen dat de bril de voorloper van de zonnebril
is geweest. Toch zijn experts van mening, dat bril en zonnebril
ongeveer tezelfdertijd zijn ontstaan. Ook hun geschiedenis luidt
grotendeels eender. Wat niet wegneemt dat de eerste primitieve
bescherming tegen het felle zonlicht (de zonnebril) er wel wat an
ders uitzag dan de oudst bekende hulpjes van het menselijk oog om
het gezichtsvermogen te aktiveren. De zonnebril heeft ook altijd
een andere funktie gehad dan de „gewone" bril.
HOE KOMT MEN AAN HET
WOORD BRIL?
Het woord „brillen" is afgeleid
van het Latijnse woord „beryl-
len" oftewel „beryllus", een be
kend edelgesteente. In de Mid
deleeuwen noemde men elk
glas beryllus en beschouwde
men de bril als een soort tover
spiegel. Het zal geen verbazing
wekken dat de Middeleeuwse
mens de bril zag als een tove-
rinstrument. Want met behulp
van glazen gebeurde het onmo
gelijke, het bovennatuurlijke:
een slechtziende zag alles
scherper, dus beter. Die funktie
is zo gebleven, hoewel de uit
voering en het slijpen van de
glazen natuurlijk wel werden
geperfectioneerd. Maar hoezeer
de bril ook een modieus acces
soire is geworden, brilleglazen
dienen toch in de eerste plaats
om de onvolkomenheden van
het oog te corrigeren.
DE ZONNEBRIL
De zonnebril heeft in wezen een
andere funktie: bescherming
tegen te fel of irriterend licht.
Dat er ook een kombinatie be
staat tussen de gewone zonne
bril en zo'n instrument met ge
slepen glazen, laten we maar
even in het midden. Aanvanke
lijk is men er bij de zonnebril
van uit gegaan, dat de gekleur
de glazen de ogen moesten be
schermen tegen direkte of indi-
rekte overmatige lichtinval. In
vele gevallen zou dat net zo
goed kunnen geschieden door
de rand van een hoed of de klep
van een petje.
DE EERSTE BRIL
De eerste bril verscheen in de
13e eeuw op het wereldtoneel.
Onlangs hebben Russische ar
cheologen in Siberië voorwer
pen gevonden, die als oervor
men van de zonnebril kunnen
worden beschouwd. Het zijn
banden van dichtgevlochten
runderhaar die over het hoofd
werden getrokken tot vóór de
ogen. Deze primitieve bril moet
de natuurvolken, die toen in die
arktische, dus koude streken
woonden gediend hebben als
sneeuwbril in dat eindeloze, zo
novergoten sneeuwlandschap.
Zo'n sneeuwbril droegen de Es
kimo's in Noord-Canada ook,
zij het in een andere vorm, nl.
als een houten plankje met
twee smalle gleufjes voor de
ogen. Dit eenvoudige zonne
schermpje werd al door hun
verre, verre voorvaderen in de
oertijd uitgevonden.
400 JAAR v.CHR.
Uit een minder ver verleden
dateert het eerste verslag van
de Griekse opperbevelhebber
Xenophon, ongeveer 400 jaar v.
Chr. Hij meldt in het verslag
over een verre tocht, dat zijn
mannen op hun lange terugweg
naar huis op de hoogvlakten
van Turkije last kregen van de
zon en de sneeuw, een kombi
natie die de bekende sneeuw
blindheid veroorzaakte. Net als
de volkeren van het oude Sibe
rië vlochten zijn soldaten zo'n
band van paardehaar, ofschoon
men mag aannemen dat noch
Xenophon noch zijn mannen de
Siberiërs ooit hebben gekend en
zelfs niet wisten dat ze ooit
hadden bestaan.
DE ROMEINSE OUDHEID
Het gebruik van gekleurd glas
tegen de felle zon was ook in de
Romeinse Oudheid reeds be
kend. De Romeinse schrijver
Plinius de Oude deelt mee, dat
men een zonsverduistering
door gekleurd glas gadesloeg.
Plinius de Jongere zegt d^|
keizer Nero af en toe een groe
nachtige edelsteen voor zijn
linkeroog placht te houden.
Waarom hij dat deed is niet be
kend, ofschoon geslepen edel
stenen in de Romeinse tijd en in
de Middeleeuwen wel werden
gebruikt als „leessteen". Ze
dienden als een soort vergroot
glas dat niet vóór het oog maar
op de tekst werd geplaatst. In de
Er zijn de zorgelozen en de
zwartkijkers en het is moeilijk
al deze verschillende mensen
over één kam te scheren. De zor
gelozen hoeven we heus niet aan
te sporen nog wat zorgelozer te
zijn. Want de gevolgen zouden
op hun eigen hoofd neerkomen.
Nu is er natuurlijk wel verschil
tussen een moedige, opgewekte
of een zorgeloze natuur, al lig
gen die twee groepen dicht bij
elkaar. Maar doordenken, over
wegen en vooruit zorgen kun
nen heel goed plaats hebben
zonder tegen alles als bergen op
te zien. Doorgedreven te worden
door allerlei angst voor narig
heden die we zouden willen
voorkomen, al zullen ze zich
misschien nooit voordoen. Van
zelfsprekend hebben de zwart
kijkers het moeilijker. Of ze
willen of niet, ze lopen altijd
met het gevoel rond, dat alles de
verkeerde kant uitgaat. Ze
idealiseren het verleden en ver
geten dat ook dat zijn maren en
bezwaren had. Daar komt nog
bij dat we geleden leed niet meer
zo voelen. Bovendien waren we
in het verleden altijd jonger en
aanvaardden we de dingen meer
zoals ze tot ons kwamen. We
voelden ze aan als „gewoon",
terwijl we ouder wordend steeds
meer aan de tijd ontgroeien,
vooral als we ons geen moeite
geven werkelijk „bij te blijven".
Veroordelen is natuurlijk mak
kelijk genoeg; begrijpen is
moeilijker. Niemand zal trou
wens beweren dat niet allerwe
gen zaken om verbetering
schreeuwen; dat er niet allerlei
dingen anders konden. Maar
intussen hebben we te leven en
dat doen we toch het liefst zo
moedig en blij mogelijk. Wan
neer we mensen ontmoeten die
inderdaad geslagen en ontmoe
digd zijn, hebben we de neiging
ze op allerlei anderen te wijzen,
die het nog heel wat zwaarder te
verduren hebben dan zij. Doch
dit heeft het omgekeerde gevolg
van wat we bedoelen. Hun last
wordt er alleen maar zwaarder
door. Ze gaan in een soort „ver
dediging", omdat ze het gevoel
krijgen dat ze hun geweeklaag
niet vatten. Daardoor zetten ze
het ook voor zichzelf nog eens
extra duidelijk uiteen. De
zwartkijkers moeten zelf inzien
hoe ze zich tekort doen en in een
overdreven sombere schaduw
leven, wanneer ze te enen male
vergeten op te merken, hoeveel
ze nog aan positiefs om zich
heen hebben. Aan zonneschijn,
aan gezondheid, aan liefde mis
schien. Zeker zal dit alles ook
niet volmaakt zijn, doch zoeken
naar de zonzijde zal toch altijd
z'n vruchten afwerpen.
Jetty
De oudste illustratie van een brillendrager, een fresco (wandschildering) geaaieera ióm van ïom-
masso de Modena in het klooster San Niccoló in Treviso, Italië.
Dit vijftal laat duidelijk zien dat een moderne bril niet alleen funktioneel is, maar bovendien een modieus accessoifi kan zijn
Egypteland, Spanje en Italië
hebben de menschen zwakke
oogen, en die goede oogen heb
ben, verschijnen bijna alle met
deze groenen brillen voorzien in
het lichtDe zonnebril is
intussen gemeengoed gewor
den. Het nut ervan ziet ieder in.
De ontwerpers dragen bij tot
het modebeeld van deze tijd.
Het maken ervan is vakwerk.
Het is vaak moeilijk om uit de
honderden modellen, kleuren
en typen glazen een keus te
doen. Laat niemand vergeten
dat alleen de opticien een kol-
lektie heeft die, ook in medisch
opzicht verantwoord is. Laat
zo'n zonnebril bij de opticien
wat meer kosten dan in het een
of andere warenhuis, voor het
behoud van het goede licht in
onze ogen geldt meer dan ooit,
dat goedkoop meestal duurkoop
is.
Het is nu eens niet een gevolg
van de hang naar nostalgie,
dat velen het kopje koffie uit
groootmoeders tijd in ere
hebben hersteld. De direkte
oorzaak lag in de koffieprijs,
die in korte tijd als het ware
uit de pot rees. En ook al is de
prijs van de koffie onlangs
weer behoorlijk gedaald, we
hebben ontdekt dat de toe
voeging van wat koffie-
stroop de prijs per kopje heel
wat aantrekkelijker en aan
vaardbaarder maakte.
Grootmoeder wist het reeds:
door koffiestroop te gebrui
ken werd het kopje koffie
belangrijk goedkoper, ter
wijl de smaak en geur er niet
onder leden. Koffiestroop is
niets anders dan gebrande
vruchtensuiker, die de
smaak zelfs pittiger maakt.
De alombekende producent
van koffiestroop in Neder
land liet de kans niet voor
bijgaan toen de schijnwer
per weer extra op zijn pro-
dukt werd gericht. Hij
bracht het weer in het oude
vertrouwde blikje en potje
uit grootmoeders tijd. Hij
heeft daarmee tevens het
typisch Nederlands produkt,
dat bij de koffie hoort on
derstreept, een speciaal nos
talgisch accent gegeven. De
samenstelling heeft geen
verandering ondergaan, zij
het dan dat er enkele jaren
geleden een speciale samen
stelling kwam voor snelfil-
terkoffie. Herstel die oude
traditie door wat koffie
stroop aan de koffie toe te
voegen. Niet omdat we uit
gevoelsoverwegingen een
stapje terug willen doen,
maar omdat koffiestroop de
smaak optimaliseerd èn uw
dagelijks bakje(s) goedkoper
maakt. Ook al kijkt u niet op
een paar dubbeltjes, u zult er
ook geen behoefte aan heb
ben geld over de balk te
gooien.
We verlangen er allemaal naar:
naar heerlijk warm zomerweer.
We leven er helemaal van op;
we hebben de zon en een pret
tige temperatuur gewoon nodig
voor ons levensgeluk. Maar tè
warm mag het ook weer niet
zijn. Dan weten we niet meer
waar we het zoeken moeten.
Dan voelen we ons lamgesla
gen. Er komt geen werk meer
uit onze handen en zelfs als we
vakantie hebben kan een echte
zomerse hitte onze vrije tijd net
zo goed bederven als met re
gendagen het geval is. Ook ver
se levensmiddelen kunnen niet
best tegen de zomerse hitte. Ze
bederven eerder dan normaal.
Daarom kan het nuttig zijn de
volgende tips te lezen èn te ont
houden.
Brood is in kleine en grote
gewichten verkrijgbaar.
Onverpakt brood dient vers
gekocht en is het makke
lijkst te bewaren in schone,
droge en luchtige brood
trommels. Een stenen pot
met gaas bedekt of het
broodvak in de kast zijn ook
goede bewaarplaatsen.
Sla, bonen, erwten, tomaten,
paprika, komkommer en
verse kruiden die niet direkt
gegeten worden, kunnen en
kele dagen in het groentevak
van de koelkast bewaard
worden. Ook frisse voor
raadplaatsen en kelders met
een luchtvochtigheid van 90°
kunnen gebruikt worden. In
dit geval raden wij aan
plasticzakjes met gaten te
gebruiken of de groenten in
vochtig, onbedrukt papier te
wikkelen.
Kaas is een zeer gevoelig le
vensmiddel. Het bederft
snel. Voor de meeste kaas
soorten is een temperatuur
van 10-14° het gunstigst.
Warmte, licht en tocht zijn
even schadelijk als te koude
lucht.
Melk behoort tot de bijzon
der snel bedervende levens
middelen. Melk en melkpro-
dukten op basis van verse
melk moeten koel bewaard
worden. Opengemaakte
flessen gepasteuriseerde en
gesteriliseerde melk beder
ven soms zonder zuur te
worden. Zij dienen dan ook
na opening snel gebruikt te
worden.
Vetten, vooral waterhou
dende, zoals boter en mar
garine kunnen slechts erg
kort bewaard worden en
liefst in de koelkast.
Bessen (aalbessen, kruisbes
sen, frambozen), die vooral
in de zomer verkrijgbaar
zijn, zijn zeer saprijk en dus
niet lang houdbaar.
Alles wat er tot hiertoe is ge
zegd, geldt ook voor openge
maakte conserven en nog meer
voor ontdooide diepvriespro-
dukten. In de zomer is het
raadzaam vaker en in kleinere
hoeveelheden levensmiddelen
te kopen, wil men ze (zo vers
mogelijk) consumeren.
In alle onderdelen van de gar
derobe is het assortiment zó
veelomvattend geworden, dat
je door de ongelooflijk ruime
keuze soms door de bomen het
bos niet meer ziet. Toch zijn er
altijd weer modieuze uitschie
ters die dusdanig tot de blik
vangers behoren, dat je er on
mogelijk aan voorbij kunt
gaan. Dit is ook het geval met de
hier afgebeelde engelachtige
japonnetjes van luchtige, dun
ne India-katoen. Jurkjes met
dunne spaghettibandjes, wijde,
wijde rokken met stroken.
Jurkjes met veel biesjes en ge
vlochten stofceintuurtjes, die
het figuur accentueren en het
speelse kontrast tussen lijfje en
rok nog beter doen uitkomen.
Er zijn ook bloesjes met wijde
gerimpelde halzen en mouwen,
en T-shirts met één blote
schouder. De kleuren doen
denken aan romantiek en prille
vrouwelijkheid. Je kunt kiezen
uit vanille, prune, framboise,
pistache of mardarin en citron.
Eén en al zomerweelde. Op
zwoele zomeravonden een
symfonie van rozegeur en ma
neschijn. Maar dat is nog niet
alles. Als straks de herfst in het
land komt, kunt u met deze
jurkjes de zomer in huis halen.
Want u kunt ze nog heel lang als
huiskleding doordragen. Zowel
in de ochtenduren als 's avonds
bij de teevee. Met een boek ge
zellig bij het haardvuur of tij
dens bezoek. Gaat u eens kijken
of u nog zo'n jurkje kunt be
machtigen. De prijs (die zo circa
65/75 gulden bedraagt) is er net
naar om er nog gauw even zo'n
jurkje bij te nemen. Het brengt
z'n geld altijd wel op.
Katoenen jurk in „Chantilly"-wit met wijde stroken aan een klein lijfje. Smalle biesjes, gevlochten
schouderbandjes en borduursel, alles in sorbetkleurtjes. De andere jurk, is gemaakt van twee soorten
India-katoen in twee soorten sorbetkleuren, laag om laag.
(Zomerkollektie Foxy Fashion-modellen/foto: DickMedik).
elfde eeuw wordt de vergro
tende werking van lenzen ge
noemd, maar pas in de 13e eeuw
wordt voor het eerst melding
gemaakt van optische korrektie
door brillen.
DE UITVINDER
Volgens de Engelsen zou Roge
Bacon hebben ontdekt, dat ou-
derdomsvérziendheid gekorri-
geerd kon worden door een
stukje van een glazen bol. Mar-
co Polo vertelde dat hij zulke
instrumenten in China had ge
zien. Maar een onderzoek heeft
uitgewezen, dat het hier om
magische en modieuze versie
ringen ging. Met de huidige
ontwikkeling van de monturen
gaan we al aardig dezelfde kant
op. De eerste echte bril bestond
waarschijnlijk uit twee mono
cles. De oudste illustratie van
een brillendrager is te vinden
op een wandschildering van
Tommasso de Modena in het
klooster San Niccoló. De bril
moet allerlei vormen hebben
gekend, van scharnierbrillen
die je moest vasthouden en
brillen met neusklemmen, tot in
de 18e eeuw de huidige vorm
ontstond.
NOG EENS DE ZONNEBRIL
Van de zonnebril zegt de be
roemde Nederlandse genees
kundige en hoogleraar
(1868-1738): „De glazen moeten
vlak gepolijst en niet hoog ge
kleurd wezen. In warmer lan
den gelijk door geheel Azië,
