NG
,,100 Jaar elektrisch licht'
Nieuwe Vauxhalls:
De Carlton en Royale
Produktie mijlpaal bij Bedford
drie miljoen bedrijfswagens gebouwd
TIE
mijlpaal
)M
Met Raad
en Daad
Remafstand langer
dan velen denken
Shirt
reclame
In het Evoluon te Eindhoven:
Met Raad
en Daad
EST
3 est
JE
WEG!
O
198,-
198,-
495,-
398,-
.98,-
rs,
orting
698,-
895,-
irting
iari
edrijf
16
l
f
jverlich-
ook dit
sf maalt.
1.18918
Tel. 17332
J van uw:
nstallaties
n mastiek-
M
Er is weer wat,
het is weer bar,
vals altijd is 'r
geharrewar,
de bond is boos,
de rest is kwaad,
nu 't om de shirt
reclame gaat.
Er mag weer niet,
er mag weer wel,
reclame bij
het voetbalspel,
en op het shirt
je van de spil,
reclame voor
de zonnebril.
En op die van
de midden-voor,
de borrel van
je weet wel hoor,
en op het shirt
je van de keep,
het drankje dat
je helpt bij griep.
Waar koop je toch
je zware shag,
zie 't op het shirt
je van de back,
op mijn shirt staat,
geen trammelant,
maar mensen lees,
de Soester krant.
Soester Courant van woensdag 24 januari 1979-1 7
Hoeveel meter een personenauto aflegt
voordat hij stilstaat, wordt hieronder
vermeld. Bij de berekening is uitge
gaan van de gemiddelde reactietijd
van 0,6 seconde en van de minimumeis
die in de wet aan de remvertraging
wordt gesteld.
Hoe langer hoe meer
Bij een snelheid van 20 km. per uur is
de stopafstand van de personenauto
(weg afgelegd in de reactietijd plus de
remweg) 6,30 meter. Bij een snelheid
MEDISCHE BOEKEN - Ik kreeg een
goedkope aanbieding voor een moder
ne medische encyclopedie thuisge
stuurd. In de boekhandel staat zo'n
serie boeken veel duurder te koop,
maar daar zeggen ze dat deze aanbie
ding niet volledig is. Hoe zit dat?
Antwoord: Beide medische encyclope
dieën komen van dezelfde uitgeverij.
Wilt u de volledige serie, dan adviseren
wij u toch de grote uit de boekhandel te
nemen, want die is compleet. De
schriftelijk aangeboden delen betref
fen een voordelige aanbieding en be
vatten minder pagina's en dus ook veel
minder gegevens. Wilt u daarin een
bepaald onderwerp naslaan, dan loopt
u vaker de kans mis te tasten. Het
komt meer voor, dat uitgeverijen van
complete (en daardoor dure) uitgaven
een vereenvoudigde en voordeliger uit
treksel maken voor een minder kri
tisch publiek, teneinde de enorme kos
ten die voor de grote uitgave gemaakt
zijn, te helpen verlichten.
ANNE FRANK - Hoe oud was Anne
Frank, toen ze haar dagboek schreef?
AntwoordAnne werd op 12 juni 1929 in
Frankfurt am Main geboren als Anne-
lies Marie en vluchtte in 1933 met haar
ouders naar Nederland. Haar vader
vestigde een zaak in het pand Prinsen-
gracht 263. In het achterhuis daarvan
dook het gezin op 9 juli 1942 onder en
twee jaren hield Anne daar haar be
roemd geworden dagboek bij, tot op 4
augustus 1944 de Duitsers hun inval
deden. Anne was in die onderduiktijd
dus 14 en 15 jaar oud. Ze is in maart
1945 in Bergen-Belsen omgekomen.
BIEST SCHIFT - De buren gebruiken
biest voor de pap, omdat we het niet
aan de melkfabriek mogen leveren. Als
wij het koken, gaat het altijd schiften.
Wat is daar tegen te doen?
Antwoord: De biest kan niet worden
gekookt, omdat het albuminegehalte
van deze eerste melk van uw koeien
daarvoor te hoog is. Als u de biest in
pap wilt gebruiken, moet u haar wel
len, dat wil zeggen: langzaam en onder
voortdurend roeren tot zo'n tachtig
graden Celsius verhitten. U kunt er
overigens ook smakelijke en voedzame
pannekoeken, refoelen en dergelijke
mee bakken.
THEEWATER - Ik las laatst, dat thee
van vers water gezet moet worden en
dat hard water uit boiler enz. niet zo
goed zou zijn. Waar zit dat in?
Antwoord: Ten eerste is vers water
veiliger voor de gezondheid dan het
water dat al enige tijd in een verwar
mingstoestel stilstond. Soms bevat zo'n
apparaat nog loden buisjes en dan
komt er ook iets van dat lood in het
stilstaande water. Ten tweede is de
thee geuriger als er vers water wordt
gebruikt dan snel aan de kook wordt
gebracht. Als het water dan nog
min. in de ketel dóór laat koken, voor u
het in de pot op de theebladeren giet,
scheidt zich nog de evt. kalk af die in
hard water voorkomt, zodat die niet uw
thee kan verontreinigen. Niet te lang
laten trekken, want dan komt looizuur
vrij. De theepot alleen met kokend
water omspoelen, want de bruine aan
slag aan de binnenzijde bevordert een
goede smaak.
A.C. - Wat betekent de afkorting A.C.
die ik geregeld in de boekhouding en in
jaarverslagen vindt? Het zijn geen
cijfers uit een jaar vóór Christus.
Antwoord: Het is wel goed, dat u dat
laatste er bij schreef, want, met die
hoofdletters denkt men het eerst aan
Anno Christi en met kleine a en grote C
aan ante Christum: vóór Christus' ge
boorte. Wat u tegenkomt moet feitelijk
met kleine a en kleine c worden ge
schreven en betekent dan anno curren-
te, ofwel ,,van het lopende jaar".
De tentoonstelling ,,100 Jaar elektrisch
licht" in het Evoluon beperkt zich niet
tot de uitvinding van de gloeilamp en
de verdere vervolmaking van de nieu
we lichtbron. Een afzonderlijk deel van
de tentoonstelling geeft een indruk van
de lichtbronnen die in gebruik waren in
de voorafgaande eeuwen. Sedert on
heuglijke tijden waren dat onveran
derd primitieve olielampjes, vetpotjes,
kaarsen, flambouwen of zelfs gloeien
de houtspaanders die flakkerend en
walmend nauwelijks enig licht ver
spreidden.
Verlichting bleef eeuwenlang niet al
leen gebrekkig en (brand-)gevaarlijk
maar ook kostbaar: als brandstof dien
den in het algemeen eetbare stoffen
(oliën, vetten, was) die men (letter
lijk! uit de mond moest sparen terwil-
le van een beetje licht.
Gasverlichting, petroleumverlichting
ook al, betekenden in zoverre een
verbetering dat van een goedkopere
brandstof gebruik kon worden ge
maakt en dat lampen die meer licht
gaven mogelijk werden. Het gevaar
van de open vlam bleef, zoals een
toenemend aantal branden en onge
lukken bewees.
Elektrische verlichting maakte ge
bruik van een geheel andere vorm van
energie die voordien onbekend was.
Maar voor het zover was dat men de
eerste lampen kon ontsteken was het
eerst noodzakelijk meer kennis over
wezen en eigenschappen van de elek
triciteit te verwerven. Het onderzoek
op dit gebied kwam in een stroomver
snelling, toen praktische mogelijkhe
den voor het opwekken van elektrische
stromen werden gevonden. Het zoeken
naar een stroombron vertoont wel
enige gelijkenis met de inspanningen
die velen zich getroostten om een
methode te vinden voor het maken van
goud. Met dat verschil dat men nü wel
slaagde en dat de elektrische stroom
bron nuttiger is gebleken en voordeli
ger dan het maken van goud ooit zou
zijn geweest.
Een tweede deel van de tentoonstelling
laat zien hoe stap voor stap de kennis
werd vergaard waardoor het tenslotte
mogelijk werd dynamo's te maken.
Stoommachines gingen de aandrijf-
kracht leveren; via bovengronds ge
spannen lijnen eerst, later via onder
grondse kabels, bereikte de elektrici
teit woningen, winkels en bedrijven,
waar gloeilampen begonnen hun gou
den schijnsel te verspreiden.
Het derde, belangrijkste, deel van ,,100
Jaar elektrisch licht" toont de over
rompelend snelle ontwikkelingen ge
durende de afgelopen eeuw. Het zal
velen verrassen te ontdekken dat niet
Edison de uitvinder van de elektrische
gloeilamp is geweest. Evenmin als het
juist is in 1978/79 het 100-jarig jubileum
van de elektrische verlichting te vieren
Wat de rasuitvinder Edison wèl deed is
veel belangrijker en veelomvatten-
der: hij stelde zich ten doel de gasver
lichting en het gasnet te vervangen
door elektrisch licht en door een elek
trisch net om de energie naar elke
woning, bedrijf, fabriek te voeren.
Maar omdat er toen hi} zich met dit
idee ging bezighouden eigenlijk nauwe
lijks iets bestond, was hij verplicht
alles zelf te ontwerpen en te maken; de
dynamo-machines voor het opwekken
Eind december opende het Evoluon in Eindhoven de herdenkingstentoonstelling
„100 Jaar elektrisch licht". In deze tentoonstelling die voorlopig in elk geval het
gehele jaar 1979 voor bezoekers van het Evoluon toegankelijk is, vindt u o.m.
Lampen en verlichting uit de tijd toen er nog geen elektrisch licht was.
De strijd tussen gas- en elektrisch licht.
De tijd van olie- en gaslampen. Gezellig, romantisch? In elk geval gevaarlijk.
Theaters brandden als fakkels; soms 6 in een jaar!
De Internationale Elektriciteitstentoonstelling te Parijs in 1881voor het publiek
onvergetelijk: zelf een lamp in- en uitschakelen.
Van kooldraad tot dubbel gespiraliseerde metalen gloeidraad voor zuiniger
energieverbruik
Nieuw soorten lampen: gasontladingslampen, TL-lampen.
van de elektriciteit, kabels voor een
ondergronds net, alle installatiemate
riaal (zoals het tegenwoordig heet)
voor de uitvoering in de aan te sluiten
woningen en bedrijven: schakelaars,
fittingen en zelfs een elektriciteitsme
ter. Maar allereerst moest hij zich met
het ontwerpen van een nieuw type
gloeilamp bezighouden. Want in een
systeem als Edison voor ogen stond,
pasten alleen lampen voor een veel
hogere spanning dan de toen al be
staande.
Op Kerstavond in 1878 werd het terrein
rondom het laboratorium van Edison
in Menlopark met gloeilampen ver
licht, Een gebeurtenis die vele ver
baasde kijkers trok. Maar vooral door
de grote Internationale Elektriciteits
tentoonstelling in Parijs, in 1881, werd
de belangstelling van het grote publiek
gewekt. In vele landen ontstond een
koortsachtige aktiviteit: Londen, New
York, Parijs, Berjijn... Elektrische
centrales werden gebouwdstraatver
lichting aangelegd of omgebouwd, wo
ningen kregen een aansluiting op de
netten die in allerijl de een na de ander
werden aangelegd.
Elektriciteit bleek nog voor veel meer
dan alleen verlichting zeer goed bruik
baar: men kan er motoren mee aan
drijven, warmte mee opwekken. Naar
mate de elektriciteitsnetten werden
uitgebreid kwam dit gebruik van elek
triciteit als krachtbron voor steeds
meer bedrijven beschikbaar.
Ook in het huishouden begon elektrici
teit, behalve voor verlichting, als
krachtbron toepassing te vinden. Voor
al de stofzuiger en de strijkbout wer
den onmisbare hulpmiddelen om het
werk van de huisvrouw minder zwaar
te maken.
De oorspronkelijke gloeilamp bleek
ondertussen nog belangrijk te verbete
ren: de goede oude kooldraadlamp
kreeg een metalen gloeidraad. Men
ging de ballon met gas vullen en de
gloeidraad tot een spiraal opwikkelen.
Tenslotte bleek het zeer nuttig om zo'n
spiraal zelf nog eens tot een spiraal te
vormen. Dit alles met als doel het
stroomverbruik te verminderen en het
zwart worden van de glazen ballon te
voorkomen, zodat de gebruikers meer
licht voor hun geld kregen.
Ook werden geheel nieuwe typen lam
pen gevonden. Daarbij wordt het licht
opgewekt als een elektrische stroom
door een gas wordt gevoerd dat dan
gaat oplichten. Zulke lampen geven
zeer veel meer licht dan gloeilampen
bij eenzelfde verbruik. De kleur van
het licht van de eerste „gasontladings
lampen" week nogal af van wat men
gewend was.
Aanleiding om het onderzoek te richten
op verbetering van de kleur van het
opgewekte licht. En tegelijk een diep
gaand onderzoek naar de wijze waarop
wij kleuren waarnemen en hoe onze
indrukken van kleuren worden beïn
vloed door de samenstelling van het
licht.
Dat alles heeft tot gevolg gehad dat
tegenwoordig niet alleen gloeilampen
in velerlei uitvoeringsvormen worden
gemaakt, elk met eigen toepassings
gebied, maar dat andere soorten lam
pen in gebruik zijn gekomen. De ge
schiedenis van de ontwikkeling van
elektrische verlichting gedurende de
afgelopen 100 jaar is daardoor tegelij
kertijd de historie van een eeuw onaf
gebroken speuren naar zuiniger lam
pen en verantwoord omgaan met ener
gie.
In hoofdzaken is dit wat u in de
tentoonstelling „100 Jaar elektrisch
licht" in het Evoluon kunt gaan bekij
ken. De tentoonstelling wordt op 20
december 1978 geopend en blijft het
gehele jaar 1979 toegankelijk voor
bezoekers van het Evoluon.
Het Evoluon is dagelijks geopend,
op werkdagen van 09.30 tot 17.30 uur
op zaterdagen van 10.00 tot 17.00 uur
op zon.- en feestdagen van 12.00 tot
17.00 uur.
EERSTE SPOORLIJN - Ik heb altijd
geleerd, dat de eerste spoorlijn die
tussen Amsterdam en Haarlem was.
Nu hoorde ik, dat er in het buitenland
en zelfs in België al veel eerder treinen
reden. Wanneer reed nu de éérste
passagierstrein?
Antwoord: Omdat u vraagt naar de
eerste passagierstrein, kunnen we alle
goederenvervoer overslaan. Want fei
telijk begon het railvervoer al om
streeks 1763. De eerste openbare paar
de trein kwam in het jaar 1794 in bedrijf
naar het idee van de Engelsman Out-
ram en wel op een baan van Cardiff via
Merthyr naar Tydvill. Aan de naam
van deze ontwerper danken we de
naam tram. Na het succes van de
paarde tram, die in vele grote steden
haar intrede deed, kwam de uitvinding
van de stoommachine op wielen door
Richard Trevithick (1796) en het eerste
gebruik ervan in een kolenmijn in
Wales (1804). In 1809 werd voor z
stoomwagentrein de eerste spoorweg
tunnel geboord in Wales. 25 juli 1814
kwam George Stephenson met zijn
eerste locomotief voor de dag en in 1823
begon hij in Newcastle upon Tyne een
locomotievenfabriek. 27 juni 1825 werd
de eerste spoorlijn voor passagiers
geopend tussen Stockton en Darlington
(Engeland). In 1828 hebben Franse
pioniers het eerste deel van de spoor
lijn Lyon-St. Etienne gereed. 15 sep
tember 1830 volgt Liverpool-Manches-
ter en wordt in Amerika gewerkt aan
de South-Carolina spoorweg. In 1831 is
de eerste baan in Canada klaar. In 1833
hebben de Amerikanen met de spoor
lijn van Charleston naar Hamburg
(USA) de langste baan in gebruik. In
1834 rijden er passagierstreinen tussen
Londen en Birmingham, wordt de eerst
spoorlijn in Ierland geopend en heeft
Rusland een baan voor goederenver
keer gebouwd. Op 5 mei 1835 gaat in het
pas afgescheiden België de eerste
stoomtrein rijden tussen Brussel en
Mechelen. Op 7 december klinkt het
vertreksignaal voor de eerste Duitse
stoomtrein tussen Neurenberg
Fürth. In 1836 rijdt de eerste slaapwa
gen in een Amerikaanse trein. Daarna
volgen: 1837 Leipzig-Althen (Duits
land), Florisdorf-Wagram (Oosten
rijk), Parijs-St. Germain (Frankrijk)
en de eerste spoorlijn op Cuba; 1838 de
eerste Russische passagierstrein St.
Petersburg (nu Leningrad) - Zarskoje
Sjelo, Berlijn-Potsdam, Braun-
schweig-Wolfenbüttel en Düsseldorf-
Erkrath in Duitsland; 1839 Leipzig-
Dresden, Wenen-Brünn (nu Brno),
Frankfurt am Main-Wiesbaden, Na-
pels-Portici en uiteindelijk Amster
dam-Haarlem. In dat zelfde jaar 1839
experimenteert de Engelsman Robert
Davidson al met de eerste elektrische
locomotiefaandrijving.
Drie miljoen Bedfords, 1931-1978.De eerste Bedford, een twee tans vrachtwagen naast de nieuwste 38 tons TM. trekker (boven)De eerste Bedford bus (onder)
mei een veertien persoons carrosserie van Waveney wordt geflankeerd door twee Bedford bussen van het huidige type gebouwd door Duple en Plaxton*
Vauxhall Motors, een dochtermaatschappij van General Motors heeft de drie
miljoenste Bedford bedrijfswagen geproduceerd. Hiervan waren twee miljoen
vrachtwagens en een miljoen bestelwagens.
Bedford is hiermede het eerste Engel
se merk dat meer dan twee miljoen
vrachtwagens produceerde. Bijna 50%
van de totale Bedford produktie was
bestemd voor export. Voor de vracht
wagens alleen ligt dit op 60%.
De eerste Bedford kwam in 1931 op de
markt. Het was een twee tons vracht
wagen. De prijs: 198 Engelse ponden.
Gedurende de tweede wereldoorlog
bouwde Vauxhall meer dan 250.000
militaire voertuigen.
De 500.000e Bedford werd in 1947 ge
produceerd.
In 1952 werd met de produktie van de
CA bestelwagen begonnen. Tussen 1952
en 1969 werden meer dan 370.000 stuks
van dit type geproduceerd.
In mei 1958 kwam de miljoenste Bed
ford van de band.
In 1960 werd de Bedford TK serie met
frontbesturing uitgebracht. Deze serie
is nog steeds een bestseller. Wat blijkt
uit het feit, dat in juni dit jaar de H
miljoenste TK werd afgeleverd.
In 1969 werd de CA bestelwagen opge
volgd door de CF serie die in een nog
groter aantal varianten leverbaar is.
In 1974 werd de TM zware bedrijfs
wagenserie geïntroduceerd en in 1976
de Chevanne lichte bestelwagen, waar-
mede Bedford thans vervoer in de
klassen van 500 kg tot 42 ton biedt.
Zowel de Carlton als de Royale werden
naast de Opel als tegenhangers ont
wikkeld, maar tonen duidelijk een
ander gezicht. De Carlton in het bij
zonder onderscheidt zich door de ty
pische schuin aflopende motorkap die
men reeds kent van de Chevette en
Cavalier.
Met de introductie van deze modellen
biedt Vauxhall het meest uitgebreide
leveringsprogramma uit haar 75-jari-
ge historie. Met de modelseries van
Chevette, Cavalier, Carlton en Royale
wordt meer dan 80% van de Neder
landse automobielmarkt bestreken.
De standaarduitrusting van de Carlton
omvat ondermeer een druktoets radio,
in hoogte verstelbare bestuurdersstoel
en verstelbare hoofdsteunen.
De 1979 cc. 4 cylinder motor levert 74
Kw (100 pk). De bekende GM automa
tische versnellingsbak is tegen meer
prijs leverbaar. De topsnelheid is 172
km/uur.
Het onderstel heeft McPherson veer-
poten vóór en een starre as met
schroefveren achter.
De Royale modellen zijn eveneens
uitgerust met McPherson veerpoten
maar hebben ook achter een onafhan
kelijk wielophanging. Rondom zijn
schijfremmen gemonteerd, waarbij de
schijven vóór inwendig geventileerd
zijn.
De Royale is uitgerust met een 6
cylinder, 2.8 liter motor die 99 Kw (133
pk) levert. De topsnelheid van de
sedan is 185 km, die van de coupé 195
km/uur.
Stuurbekrachtiging en automatische
transmissie zijn standaard op de Roya
le modellen, evenals electrisch bedien
de ramen, centrale deurvergrendeling,
in hoogt ©"verstelbare voorstoelen, ste
reo radio/cassette recorder en een van
binnenuit verstelbare buitenspiegel.
De Carlton en Royale modellen zullen
begin volgend jaar in ons land lever
baar zijn.
Vauxhall Motors, de Engelse dochtermaatschappij van General Motors heeft op
de autotentoonstelling te Birmingham twee nieuwe modelseries geïntroduceerd:
De Carlton en de Royale.
De Carlton is leverbaar als vierdeurs sedan en als vijfdeurs combinatiewagen en
vervangt de huidige VX serie.
De Royale is het nieuwe topmodel in het Vauxhall programma en Is verkrijgbaar
als vierdeurs sedan en driedeurs coupé.
BOOM OP SCHEIDING - Wij hebben
een grote boom gerooid en willen nu er
een nieuwe voor in de plaats zetten.
Mogen wij die nu op de oude plaats
planten of moeten wij 2 m uit de
erfscheiding blijven, zoals bij opgaan
de bomen is voorgeschreven?
Antwoord: U moet inderdaad twee
meter uit de schelding blijven als het
een opgaande boom betreft, zoals eik,
beuk, iep, wilg, populier, plataan,
ahorn enz. Doet u dat niet, dan kan uw
buurman op een gegeven ogenblik
eisen dat u de boom kapt of verplant.
Als u heel goede vrienden met hem
bent kunt u natuurlijk zijn toestem
ming vragen, want als uw boom er 20
jaar staat kan hij geen verwijdering of
vellen meer afdwingen.
Overigens is het voor een boom beter
dat hij niet op de plek komt waar een
andere boom heeft gestaan, tenzij u de
stobbe en de wortels zorgvuldig ver
wijdert en tevens wat nieuwe grond op
de oude plek stort. Klein blijvende
heesters en hagen mag u tot 50 cm uit
de scheiding planten. Denk er aan, dat
een niet opgaande boom (bijv. een els)
onder gunstige omstandigheden flink
hoog kan worden en dan kan de buur
man tóch nog eisen dat hij ingesnoeid
wordt of gekapt, zodat hij geen last van
de schaduw heeft of belemmerd wordt
in zijn uitzicht. Denk ook om overhan
gende takken! Bomen op of bij erf-
scheidingen hebben al heel wat buren
ruzies ontketend en dat kan gemak
kelijk voorkómen worden.
VERGULDEN - Hoe kan ik het beste
schilderijlijsten vergulden? Met blad
goud?
Antwoord: Bladgoud Is zeer fijn uitge-
hamerd (echt) goud. Van een kubieke
milimeter kan men circa een vierkante
decimeter pletten. Maar dit bladgoud
wordt gebruikt voor gouden opdruk
ken, b.v. in stempelbanden van dure
boeken. Voor schilderijlijsten gebruikt
men verguldsel, of verven die na het
opdrogen een goudglanzend gele dek
laag achterlaten. Dergelijke verf kunt
u kopen bij de grote verfzaken en
sommige doe-het-zelf-winkels.
Een auto waarmee geremd wordt, heeft heel wat meters nodig om tot stilstand te
komen. Want aan de lengte van de remweg moet ook de afstand worden
toegevoegd die wordt afgelegd gedurende de reactietijd van de bestuurder, dat
is de tijd die hij nodig heeft om, na het zien van een plotseling gevaar, zijn voet te
verplaatsen van het gaspedaal naar het rempedaal. Veel automobilisten houden
nog onvoldoende rekening met die reactietijd. Dat is mede de reden dat in veel
gevallen, ondanks een gunstige remweg, toch een botsing ontstaat.
van 25 km heeft de bestuurder 8,80
meter nodig om te stoppen; bij 30 km is
dat 11,70 meter;
bij 35 km 14,80 meter;
bij 40 km 18,60 meter;
bij 45 km 22,70 meter;
bij 50 km 26,90 meter;
bij 55 km 31,60 meter;
bij 60 km 36,70 meter;
bij 65 km 42,20 meter;
bij 70 km 48 meter;
bij 75 km 54,20 meter;
bij 80 km 60,80 meter;
bij 85 km 67,80 meter;
bij 90 km 75,10 meter;
bij 95 km 82,80 meter;
bij 100 km 90,90 meter.
Boven 100 km
Nog een paar getallen: Voor een per
sonenauto die 105 km per uur rijdt,
bedraagt de stopafstand bijna 100 me
ter, om precies te zijn 99,30 meter; de
stopafstand is
bij 110 km 108,10 meter;
bij 115 km 117,30 meter;
bij 120 km 126,80 meter;
bij 125 km 136,70 meter;
bij 130 km 147,10 meter;
bij 135 km 157,70 meter;
bij 140 km 168,70 meter;
bij 145 km 180,20 meter;
bij 150 km 192 meter.
Het zal duidelijk zijn dat bij bovenge
noemde afstanden verscheidene me
ters moeten worden bijgeteld als het
wegdek nat en glad is.
Bromfietsen
De formule „Weg afgelegd in reactie
tijd remweg stopafstand" geldt
ook voor bromfietsen.
De stopafstand van een brommer komt
bij een snelheid van 10 km per uur op
2,08 meter;
bij 15 km op 3,92 meter;
bij 20 km op 6,22 meter;
bij 25 km op 9,02 meter;
bij 30 km op 12,33 meter;
bij 35 km op 16,13 meter;
bij 40 km op 20,42 meter.
Een bromfiets die 45 km snel rijdt heeft
25,24 meter nodig om tot stilstand te
komen. Die afstand is bij 50 km 30,56
meter;
bij 55 km 36,35 meter;
bij 60 km 42,67 meter.
De verschillende stopafstanden zijn
gegevens waarmee ook bij het naderen
van kruispunt terdege rekening
moet worden gehouden.
