Kan tandbederf worden
voorkomen door een „prik?"
Bacteriën als hormoonfabriek
voor menselijk insuline
Dames Olympia sluiten
volleybalseizoen goed af -
Aanwinstenlijst Openbare
Leeszaal en Bibliotheek
Wetenschappelijke doorbraak in de strijd tegen cariës
Bacteriënmondhygiëne en tandbederf
Heren stellen teleur!
Nieuwe tandpasta versterkt
afweer in ons speeksel
Geen schot in
informatiecentrum
SSW-kantoor
Goede Vrijdag
gesloten
Toestemming
demonstratie
Paasvuur in Soest
12 April weer
vrouwencafé
Onderzoek
laanbomen
Soesterbergse-
straat
Auto total-loss
tegen boom
Meisje gewond bij
val met fiets
36
l."1*. -:
tenrijk.
199.-
245.-
285.-
J**
37
Soester Courant van woensdag 11 april 1979
37
Veel onderzoek in de laatste twintig
jaar bevestigde de rol die bacteriën
spelen bij tandbederf.
Een bekend onderzoek is het experi
ment met kiemvrije ratten, d.w.z.
ratten die in een volledig geïsoleerde
steriele ruimte waren gekweekt. Deze
ratten bezaten geen enkele bacterie.
Werden zij gevoed met suikeroplossin
gen dan trad er absoluut geen tandbe
derf op.
Zodra deze ratten die veel suiker
kregen in contact kwamen met mond-
bacteriën, kon er tandbederf ontstaan.
Dat zonder mondbacteriën geen cariës
ontstaat werd hiermee onomstotelijk
bewezen in het geval van ratten.
Het uitschakelen van de mondbacte-
riën
Vanaf die tijd zijn onderzoekers steeds
bezig geweest een methode te ontwik
kelen waardoor men de mondbacteriën
zou kunnen uitschakelen, en daarmee
tandbederf zou kunnen voorkomen.
Antibiotica (bijvoorbeeld penicilline)
werden al snel verworpen vanwege
hun ongunstige bijwerkingen en de
beperkte toegestane gebruiksduur.
Een antibacterieel spoelmiddel, dat
daarnaast nog andere gunstige werkin
gen bezit, chloorhexidine, wordt na
chirurgische ingrepen in de mondholte
vaak gedurende 2 weken voorgeschre
ven, maarniet langer. Ook hier kunnen
namelijk ongunstige nevenverschijn
selen optreden. Andere onderzoekers
experimenteerden de laatste tientallen
jaren met vaccinatie-stoffen, om door
middel van inenting te immuniseren
tegen bepaalde mondbacteriën. Hierop
komen we straks terug.
De rol van de mondbacteriën
Wat is er precies bekend over de rol
van deze mondbacteriën bij het ont
staan van tandbederf cariës)?
Essentieel voor het ontstaan van cariës
is de tandplak, die na enige uren reeds
op de tanden en kiezen ontstaat. In het
begin bestaat deze plak uit neergesla
gen speekseleiwitten, waarin zich na
korte tijd mondbacteriën nestelen.
Sommige mondbacteriën vormen uit
suikers, afkomstig uit ons voedsel, ver
volgens kleverige stoffen. Hierdoor
kleeft de tandplak stevig aan tanden en
kiezen. Bovendien vormen de mond
bacteriën zuren, die beneden een be
paalde kritische zuurgraad (PH 5,5)
het glazuur van tanden en kiezen na
enige tijd kunnen gaan oplossen.
Een veel vookornende en belangrijke
mondbacterie is de streptococcus mu-
tans, die zowel de kleefstoffen voor de
tandplak als zuur uit omzetbare sui
kers vormt.
Het inentingsonderzoek van Prof.
Lehner
Prof. Thomas Lehner is hoogleraar in
de orale immunologie aan de Universi
teit van Londen.
De laatste tijd is het experimenteel
onderzoek van Lehner nogal in de
publiciteit gekomen. Onlangs bijvoor
beeld nog in een Nederlandse actuali
teitenrubriek op de televisie.
Waarom, zo zegt hij, is het niet moge
lijk om immuun te worden tegen be
paalde mondbacteriën, net zoals we
dat ook worden na inenting tegen
pokken, kinkhoest, difterie, enz.
De immuunreatie
Het is noodzakelijk, dat we nu even iets
dieper ingaan op het immuniseren
tegen bacteriën door middel van inen
ting. In grote lijnen kunnen we ons het
mechanisme als volgt voorstellen:
Om immuun te raken tegen een be
paalde bacterie kunnen we ons laten
inenten met een sterke verdunning van
die bacterie. Als die verdunning in ons
bloed komt, gaat ons lichaam antistof
fen tegen die bacterie vormen, zonder
dat we echt ziek worden.
Dit proces verloopt niet zo heftig,
omdat we een heel sterke verdunning
hebben gebruikt. Als de bacterie is
afgebroken, blijven de antistoffen toch
nog in ons bloed circuleren, soms
jarenlang. We zijn dan voor die bepaal
de bacterie immuun geworden.
Wanneer nog eens zo'n bacterie in ons
lichaam terecht komt, wordt een aan
tal processen in gang gezet. Antistoffen
die in ons bloed circuleren binden zich
aan de bacterie. Bepaalde circuleren
de cellen die extra gevoelig zijn voor
deze bacterie-antistof combinatie,
..eten" deze combinatie op, en breken
de gevaarlijke bacterie volledig af.
Lehner kon vaststellen dat er al anti
stoffen tegen mondbacteriën in het
bloed van pasgeboren kinderen aanwe
zig zijn. Maar het gehalte is altijd veel
te laag om van een echte immuniteit te
kunnen spreken.
Waarom wordt het relatief eenvoudige
inentingssysteem niet tegen mondbac
teriën gebruikt?
Het grote probleem is, dat de vele
verschillende types mondbacteriën
niet in het bloed circuleren, maar dat
ze mede het milieu van de tanden en
kiezen vormen. De antistoffen moeten
nu via ingewikkelde processen indirect
worden gevormd en komen uiteindelijk
via speeksel en creviculaire vloeistof
weer in de mond.
De onderzoekresultaten
Dat specifieke antistoffen goed werken
tegen mondbacteriën konden onder
zoekers de afgelopen jaren vaststellen.
Ratten die antistoffen in hun voedsel
kregen toegediend, vertoonden geen
tot zeer weinig tandbederf. Maar ca-
riës-experimenten met ratten mogen
niet worden vertaald naar soortgelijke
effecten bij mensen. Mensen hebben
veel andere mondbacteriën, andere
tanden en kiezen, andere enzymen,
ander speeksel, enz.
Lehner gebruikt voor zijn experimen
ten rhesus-apen; deze vertonen meer
gelijkenis met mensen, maar ook hier
moet men zeer voorzichtig met de
interpretatie van resultaten zijn.
Hij kon vaststellen, dat niet de in het
speeksel aanwezige antistoffen werk
zaam zijn, maar vooral de antistoffen
die afkomstig zijn uit het weefselvocht
dat tussen de tand en het tandvlees ter
plaatse van de tandhals in kleine
hoeveelheden naar buiten treedt.
Deze zogenaamde creviculaire vloei
stof zou de antistoffen tegen de mond
bacteriën bevatten.
Maar wat Lehner niet zegt is dat deze
vloeistof alleen naar buiten treedt
wanneer er een ontstekingsreactie is.
We moeten als kritische kanttekenin
gen enkele feiten plaatsen. En wel, dat
de antistoffen slechts tegen één soort
mondbacteriën werken, hoewel er vele
soorten zijn. Bovendien dat de antistof
fen pas vrij komen uit het bloed
wanneer het tandvlees ontstoken is.
Met andere woorden: aan tandvlees
ziekte wordt volledig voorbij gegaan,
terwijl dit een even ernstig kwaal als
tandbederf is.
Het is jammer, dat een interessant
wetenschappelijk onderzoek voortijdig
in de publiciteit is gebracht op een
wijze waarbij wordt gesuggereerd dat
men binnenkort een „wonderprik" kan
verwachten.
De resultaten tot nu toe suggereren
zeker niet dat in de nabije toekomst
iets dergelijks valt te verwachten.
Verder blijkt uit dit onderzoek weer
eens zeer duidelijk hoe belangrijk een
geregelde goede mondhygiëne is. Want
bij afwezigheid van tandplak ontstaan
nóch cariës nóch tandvleesaandoenin
gen.
Preventie van tandbederf en tand
vleesaandoeningen staat of valt met de
mondhygiëne
Een perfecte mondhygiëne die overi
gens heel moeilijk te verwezenlijken is.
FIRATO - Wat betekent eigenlijk de
naam Firato, van die Amsterdamse
tentoonstelling op gebied van de ge
luidsapparatuur en televisie?
AntwoordFirato is een afkorting van
Fiar Radio Tentoonstelling. Voor veel
exposities en tentoonstellingen worden
de letters To gebruikt. De Ra komt van
radio en de aanduiding Fiar is weer
een naam van de Vereniging van
Fabrikanten, Importeurs en Agenten
op elektronisch gebied.
Een groep Amerikaanse onderzoekers is er onlangs in geslaagd voor het eerst
bacteriën menselijke insuline te laten maken. Dit gebeurde met de nog al sterk
in discussie zijnde techniek van de genetische manipulatie. De eerste industriële
toepassing van genetische manipulatie is daarmee een stap dichterbij gekomen.
Suikerziekte
Insuline is een hormoon, dat patiënten
die „suikerziekte hebben" dagelijks tot
zich moeten nemen. Suikerziekte
wordt veroorzaakt door een tekort aan
het hormoon insuline dat gemaakt
wordt in de alvleesklier, een klier
gelegen in de buikholte. Bij „suikerpa
tiënten" wordt niet of onvoldoende
insuline door het lichaam zelf ge
maakt. Het gevolg van dat tekort is een
verhoogd suikergehalte in het bloed.
Verschijnselen van suikerziekte zijn:
een overmatige eetlust, sterke dorst,
zich slap en moe voelen.
Andere veel voorkomende verschijnse
len zijn een grotere kans op griep en
infecties (steenpuisten) en slechte ge
nezing van wonden. Op den duur kan
men ook blind worden. Door middel
van de toediening van bepaalde medi
cijnen kan de insulineproduktie van het
eigen lichaam gestimuleerd worden.
Mensen die suikerziekte van kindsbeen
af hebben of die aan een ernstige vorm
van suikerziekte lijden, moeten zich
dagelijks een onderhuidse injectie met
insuline toedienen.
Hoe suikerziekte precies ontstaat is
niet duidelijk. Het is een vaak erfelijke
ziekte die pas op latere leeftijd tot
uiting komt. Personen die gedurende
een groot deel van hun leven te dik zijn
geweest, lopen een grotere kans om
suikerpatiënt te worden dan mensen
die slank zijn gebleven. In Nederland
zijn ongeveer 500.000 patiënten.
De insuline wordt op dit moment ver
kregen uit de alvleesklieren van ge
slachte koeien en varkens. Deze insuli
ne wijkt iets af van de menselijke
insuline. Hoewel de levens van vele
patiënten ermee gered worden, krijgt
één'op de twintig last van onplezierige
bijeffekten (allergie). Voor deze men
sen is het vooruitzicht dat over niet al
te lange tijd voldoende menselijke
insuline voor handen zal zijn, zeer
prettig.
DN A-recombinant
De insuline-produktie door bacteriën is
het resultaat van de techniek waarmee
men veranderingen in de erfelijke
eigenschappen kan aanbrengen. De
erfelijke eigenschappen van elk indivi
du zijn vastgelegd in de samenstelling
van het DNA, de stof die in elke cel
voorkomt. In het begin van de jaren
zeventig ontdekte men, dat het moge
lijk was DNA-strengen op bepaalde
plaatsen „door te knippen" en allerlei
verschillende stukken DNA aan elkaar
te plakken. Als nu bijv. een stukje DNA
van een plant, dier, virus of mens in het
DNA van een bacterie wordt ingepast,
dan wordt dit recombinant-DNA ge
noemd. Dat betekent dat die bacterie
één of meer vreemde eigenschappen
met zich meedraagt.
Wettelijke regeling
Theoretisch is het mogelijk dat per
ongeluk of zelfs door moedwillig ge
knutsel op deze manier ziekteverwek
kende bacteriën kunnen ontstaan. In
verschillende landen probeert men een
wetgeving te maken voor dit erfelijk
„knip-en-plak-werk". Het ziet er naar
uit dat de veiligheidseisen in zulke
wetten een stuk minder streng zullen
worden dan aanvankelijk in de bedoe
ling lag. Dat gebeurt op grond van het
hernieuwde inzicht, dat het manipule
ren van het DNA van bacteriën moei
lijker is dan men aannam. Het succes
met de insulineproduktie gaat waar
schijnlijk ook bijdragen aan een soe
pele wetgeving. Nu is immers aange
toond dat het recombinant-DNA de
mensheid groot voordeel kan brengen.
Dr. ir. P. van de Putte, een Leidse
onderzoeker op dit gebied, zou het
echter een kwalijke zaak vinden, als
alleen op deze gronden vrij baan gege
ven wordt aan het recombinant-DNA
onderzoek. Hij vindt wel dat de kans op
ongelukken bij genetische manipulatie
zeer gering is. De Groningse biochemi
cus Lucas Reijnders is juist van me
ning dat volkomen onterecht de con
clusies zijn getrokken „dat de kans op
ongelukken wel meevalt".
De industrie maakt zich klaar
Terwijl de geleerden redetwisten over
de voors en tegens van het DNA-re-
combinant onderzoek en de politici zich
buigen over een soepele of strenge
wetgeving, ziet de industrie weer een
hele nieuwe winstgevende markt open
gaan. In Amerika maakt de firma
Genentech, die enige jaren geleden
werd opgericht om de resultaten van
het DN A-recombinant onderzoek op
industriële wijze toe te passen, zich op
om insuline te produceren met behulp
van bacteriën.
Negen jaar wetenschappelijk onderzoek heeft een opvallende doorbraak op
geleverd in de strijd tegen cariës, één van de belangrijkste problemen voor
de volksgezondheid in de welvaartslanden. Dr. ir. H. .Hoogendoorn van Akzo
Dental Research ontdekte in het speeksel een natuurlijk afweersysteem te
gen de bacteriën. Deze bacteriën zijn verahtwoordelijk voor het ontstaan van
cariës. Hij slaagde er niet alleen in de bacterieremmende stof in ons speeksel
te identificeren, maar het lukte hem ook om door middel van enzymen het af
weersysteem in het speeksel te activeren: het resultaat is een nieuwe tandpasta,
Zendium, die dezer dagen in ons land is geïntroduceerd. Dr. Hoogendoorn pro
moveerde halverwege zijn onderzoek op een proefschrift over zijn wetenschap
pelijk werk.
De situatie met betrekking tot cariës
is in Nederland verre van rooskleurig.
Een onderzoek onder 965 schoolkinde
ren leert, dat slechts 3 kinderen geen
cariës hebben. Bij 6-jarigen treft men
gemiddeld elf kleine gaatjes aan; bij
11-jarigen 12, bij 13-jarigen 15 en bij
2l-jarigen 22 grote gaten in tanden en
kiezen. Op 45-jarige leeftijd heeft vijf
tig procent van de volwassenen een
kunstgebit, aldus het onderzoek (bron
Nederlandse Vereniging van Tandheel
kunde).
Drie factoren
Drie factoren spelen bij het ontstaan
van cariës een rol: het gebit, onze
voeding en bacteriën. Aan het gebit
kan weinig worden veranderd. Alleen
door middel van fluoride kunnen tan
den en kiezen beter tegen tandbederf
worden beschermd.
Onze voeding zou zijn te verbeteren,
maar de praktijk heeft aangetoond,
dat acties als „snoep verstandig" en
andere voorlichtingscampagnes, nog
weinig effect sorteren. Door de sterk
van het natuurlijke patroon afwijken
de voeding en eetgewoonten, blijkt het
natuurlijke afweersysteem niet meer
opgewassen te zijn tegen de bacteriën,
die suiker omzetten in melkzuur. Deze
zuurvorming is de voorwaarde voor
het ontstaan van cariës.
Dr. Hoogendoorn ontdekte, dat in ons
speeksel van nature een bacterie-rem
mende stof wordt gevormd. Deze rem-
stof zorgt ervoor, dat de bacterie geen
suiker kan opnemen en omzetten in
melkzuur. De nieuwe tandpasta Zen
dium, die op basis van het wetenschap
pelijke onderzoek is ontwikkeld, bevat
naast fluoride tevens enzymen, die het
natuurlijk afweersysteem in de mond
versterken. Het activeert de vorming
van remstof in ons speeksel.
Effectief
Dat het systeem in Zendium effectief
kan worden genoemd, heeft onder
meer een proef met ratten aange
toond van twee groepen van deze die
ren, die een voor het gebit „ongezon
de" voeding kregen voorgeschoteld,
werd de ene groep behandeld met een
traditionele tandpasta en de andere
groep met Zendium. Bij een lang niet
optimale gebitsverzorging scoorde de
Zendiumgroep een cariësreductie van
tachtig procent. Een dergelijk „hard"
getal zal moeilijk te produceren zijn
voor mensen, die met Zendium poet
sen. Het terugdringen van tandbederf
Tijdens een bijeenkomst op het ministerie van Volksgezondheid en milieu-hygiëne donderdag 8 februari is staatssecretaris
mevrouw mr. E. Veder-Smit het eerste exemplaar aangeboden van het boek „Tandheelkundige preventie en haar weten
schappelijke basis". Op de foto: professor dr. K. G. Königen de staatssecretaris.
is van een aantal factoren afhanke
lijk, zoals goed poetsen, eetgewoonten
en de individuele kwaliteit van het
gebit. Toch hebben proeven duidelijk
gemaakt, dat Zendium werkzaam is te
gen cariës en dat niet alleen: het
blijkt dat een herstelde afweer in het
speeksel belangrijk is voor de gehele
mondhygiëne, dus niet alleen minder
zuurvorming en plaque, maar ook min
der tandvleesontstekingen en ook bij
aphten is Zendium werkzaam. Proe
ven in binnen- en buitenland hebben
deze feiten aangetoond.
Ter gelegenheid van de introduktie
van Zendium is aan alle tandartsen
in Nederland een boek aangeboden,
waarin niet alleen het project van dr.
Hoogendoorn wordt uiteengezet, maar
dat ook een samenvatting biedt van
alle wetenschappelijke kennis in de
strijd tegen cariës. Van het boek,
„Tandheelkundige preventie en haar
wetenschappelijke basis", heeft onze
staatssecretaris van Volksgezondheid,
mevrouw mr. E. Veder-Smit, het eer
ste exemplaar in ontvangst genomen.
„Den Haag" ligt goed dwars. Onder
wijs wil geen toestemming geven om
de leegstaande dependance van de
R.K. Mavo aan de Parallelweg in te
laten richten als gemeentelijk infor
matiecentrum.
Dit deelde wethouder Plomp mee naar
aanleiding van een vraag van de heer
G. Beijen (VVD) tijdens de vergade
ring van de commissie voorlichting en
inspraak. Hij was in Den Haag geweest
en had daar gesproken met ambtena
ren. Die stonden evenwel niet op het
niveau dat zij beslissingen konden
nemen en daarom had men een brief
toegezegd. Dat schrijven was nog
steeds niet in Soest gearriveerd.
In Soest poogt men nu door interne
verschuivingen, alsnog binnen het ge
meentehuis een wat ruimere behuizing
voor de voorlichting te vinden.
Op Goede Vrijdag is het kantoor van de
Stichting Samenwerkende Woning
bouw Corporaties (SSW) aan de Ha-
verweerd 25, gesloten. Voor zeer drin
gende zaken kan het alarmnummer
gebeld worden.
Het Interkerkelijk Vredesberaad heeft
van het college vergunning gekregen
om op zaterdag 19 mei tussen 2 en 4 uur
een demonstratie te houden in Soester-
berg.
Paaszaterdag om half acht 's avonds
wordt de brand gestoken in drie for
se stapels hout aan de Peter van den
Breemerweg, nabij de overweg m e
lijn Baarn-Amersfoort.
Dit Paasgebeuren wordt georgani
seerd door de werkgroep Vrijwillig
Natuurbeheer van het IVN-Eemland
en daarmee worden de restanten op
geruimd van de aktiviteit „wilgen-
knotten".
Uiteraard zjn extra hartelijk welkom
allen die in de afgelopen herfst aan
dit wilgen knotten hebben meegedaan.
Rekening moet worden gehouden met
de weersomstandigheden, zoals e
windrichting. r
Is die ongunstig, dan gaat het festij
niet door.
Dat de laatste lootjes erg zwaar kunnen wegen bleek afgelopen zaterdag weer
voor het eerste herenteam van Olympia. Na de povere resultaten van de
afgelopen weken was toen wel het absolute diepte punt bereikt. Met 3-0 werd dan
ook van het lager geplaatste Shot verloren. Ook de dames kwamen in Culemborg
tegen Shot in aktie, maar zij deden het heel wat beter. Verdiend werd een 3-1
zege behaald op het op de derde plaats staande Shot.
Dames
Na een wat aftastend begin van beide
partijen in de eerste set, waarin weinig
gescoord werd, kon Olympia gemakke-
lijk een voorsprong opbouwen en deze
omzetten in een 15-7 setwinst. Veel
punten in deze set werden rechtstreeks
behaald vanuit de serve, waar Shot
geen enkel antwoord op had.
In de tweede set werd Olympia op een
11-2 achterstand gespeeld. Shot was in
deze periode van de wedstrijd verdedi
gend erg sterk, zodat er voor de
Olympia aanval geen doorkomen aan
was. Dankzij een prima servebeurt
van Lieke Verhoeff werd de twee
omgezet in één negen (1-9), maar weer
zou het enige beurten vergen voor
Olympia weer aan scoren toekwam.
Shot liep inmiddels wel uit en won deze
set dan ook met 15-11. De derde set
werd via de standen 5-2 en 11-4 door
Olympia gewonnen met 15-10. Opmer
kelijk goed was de pass in deze wed
strijd, zodat de aanval alle kans kreeg.
Dat is de laatste tijd wel anders
geweest. De pass van Shot daaren
tegen was slecht, zodat Olympia hier
van kon profiteren. In de vierde set gaf
Olympia een 11-5 voorsprong bijna
geheel uit handen, maar zag toch kans
op tijd terug te komen om deze set met
15-11 winnend te beslissen. Het eerste
damesteam is met 34 punten op de 7e
plaats geëindigd, één punt achter
nummer zes.
Heren
Van de herenwedstrijd valt niet meer
te zeggen, dan dat dit, na alle slechte
wedstrijden van de laatste periode toch
welde allerslechtste is geweest. Alleen
in de eerste set heeft Olympia nog
enigszins partij kunnen geven, in de
tweede en derde set werd het volledig
weggespeeld. De setstanden 15-8; 15-5;
en 15-3 spreken hier voor zichzelf. Met
33 punten zijn de heren op de 6e plaats
geëindigd, één punt achter nummer
vijf.
Overige teams:
Het tweede herenteam heeft in zijn
laatste wedstrijd van dit seizoen niet
kunnen imponeren. Na de goede resul
taten van deze kompetitie, waardoor
zij een tweede plaats bezetten, moes
ten ze donderdag tegen VVZ genoegen
nemen met een 1-3 nederlaag, waar
door de tweede plaats ingeruild moest
worden tegen de derde, daar Wouden
berg hen nu net een punt voor bleef.
Setstanden 3-15/15-5/6-15/8-15. Het
tweede damesteam had weinig moeite
met hekkesluitster WZ. De eerste set
werd in record tijd met 15-0 gewonnen.
In de volgende twee sets bood VVZ iets
meer tegenstand, maar niet genoeg om
echt gevaarlijk te worden (15-7/15-2).
Donderdag moet dames twee de be
langrijke inhaalwedstrijd tegen
AGAVS spelen. Hieruit moet minimaal
1 punt behaald worden om bij de
bovenste vijf te eindigen en dus zeker
te zijn van een plaats in de eerste
klasse volgend jaar. Bij verlies zal er
alsnog een beslissingswedstrijd ge
speeld moeten worden voor die vijfde
plaats. (Donderdag 20.00 uur Amers
foort: De Koppel).
Het in elk geval degraderende derde
damesteam speelde een leuke wed
strijd tegen het eveneens degraderen
de SVV 4. De eerste set werd door SW
met 15-8 gewonnen, maar de volgende
twee sets waren elk met eveneens de
stand 15-8 voor Olympia. In de vierde
set werd een 0-8 achterstand prima
omgezet in een 12-10 voorsprong. Er
werd keihard gewerkt, waardoor vaak
lange rally's ontstonden. SVV beschik
te over een iets beter eindsprint en won
deze set met 15-12. Een eerlijke punten-
deling voor een leuke wedstrijd, waar
in vooral Corinne Hemink zeer veel
scoorde.
Het derde herenteam speelde minder
geïnspireerd. Er werd weliswaar met
3-0 van SW 6 gewonnen, maar daar is
dan ook alles mee gezegd. De enige
kracht van dit team bestond hieruit,
dat ze in elke set de opgelopen achter
stand toch nog tijdig wisten in te halen,
om alsnog de drie punten veilig te
stellen.
Het vierde herenteam won met 3-0 van
het vierde team van SVV. In de eerste
set dicteerde Olympia het spel volledig
eh stevende recht toerecht aan op de
setwinst af (15-5). De tweede set ver
liep aanzienlijk moeizamer. Bij een
13-8 achterstand hing de winst dan ook
aan een zijden draadje, maar een goed
herstel van de Olympiaploeg deed de
punten toch nog behouden (15-13). De
laatste set was toen nog maar een
formaliteit (15-4). Door het niet opko
men van BG&SV 5 won het zesde
damesteam haar wedstrijd reglemen
tair. Het zevende damesteam verloor
met 3-0 van SVV 8. In de eerste set kon
Olympia aanvankelijk goed meeko
men, maar dit ging steeds moeizamer.
In de tweede set werd Olympia volledig
weggespeeld (15-0), maar in de derde
set ging het weer iets beter. Geen winst
was er voor het zesde herenteam. Met
2-1 werd van Devu 2 verloren. Het
zevende herenteam won met dezelfde
cijfers van Devu 1.
Morgenavond, donderdag 12 april,
aanvang 20.00 uur wordt in café „De
Dorpsherberg", hoèk Korte Erinkweg/
Stadhouderslaan, weer een „vrouwen
café" georganiseerd. De film over
Simone de Beauvoir, welke vorige
week op het programma stond, was
van een dusdanig slechte kwaliteit,
dat kijken nauwelijks mogelijk was.
Pogingen worden in het werk gesteld
om alsnog een goede kopie in handen te
krijgen.
Aan de bezoeksters wordt gevraagd de
in hun bezit zijnde boeken uit de eigen
bibliotheek mee terug te brengen. An
deren worden gedupeerd door deze
nonchalance.
Volgende week zal in het vrouwencafé
een thema-avond gehouden worden
over alleenstaande vrouwen.
Tl
Romans en korte verhalen
Becker, Slapeloze dagen. - Bennett, De
legpuzzel spion. - v.d. Bergh, Kroon
prins van Mandelstein. - Billetdoux,
Pas op voor zachte dingen. - Bonnecar-
Een onderzoek zal ingesteld worden
naar de toestand van de ruim 200
laanbomen aan de Soesterbergse-
straat. Bij storm kan gekonstateerd
worden dat er veel dode takken in de
bomen zitten. Ook de groeiomstandig-
heden voor de veelal oude bomen zijn
niet optimaal. Op grond van de wet
uitkeringen zal getracht worden bij
gedeputeerde staten een uitkering te
krijgen voor wat betreft het onderzoek
onder de 97 bomen buiten de bebouwde
kom.
Op de Soesterbergsestraat kwam mev-
vrouw A. v.d. W. (33) met haar per
sonenauto tegen een boom terecht,
toen zij bij het remmen slipte. De
auto was total-loss; de bestuurster
kwam met de schrik vrij.
Mevrouw v.d. W. reed in een file,
die afremde. Haar reactie was te hef
tig, zodat de auto slipte.
Door op het fietspad langs de Dalweg
tegen het verkeer in te fietsen kwamen
de 12-jarige Johanna v.d. B. en haar
13-jaar oude zusje Dirkje in botsing
met de bromfietser Lambert B. (17).
Alle drie kwamen zij te vallen. Dirkje
werd met een flinke wond aan haar
knie naar het ziekenhuis Zonnegloren
gebracht. Na verbonden te zijn mocht
ze naar huis. Ook de bromfietser werd
gewond, maar hij kon ter plekke ge
holpen worden.
rère, Waar huurlingen vechten. - Bos-
se, De man die van dierentuinen hield.
- Brunt, Het huis in de Heemskerck-
straat. - Cairo, Djari/Erven. - Carrig-
har, In de schemering van de zee. -
Clark, Zwart gambiet. - Conrad, Hart
der duisternis. - Cookson, Mary Ann en
haar grote vriend. - Coppel, Het teken
van de draak. - Cravens en Marr, De
zwarte dood. - Cussler, Licht de Ti-
tanic. - Danella, Twee dagen in april -
Depauw, Troubadour tussen kruis en
vuur. - Dhondt, Nieuwe tijden. - Eisen
berg, Landau en Potugali, Het ura-
niumschip. - Franquinet, Drijfzand, -
Garfield, Blufpoker. - Gluyas, Het
wilde paradijs. - Graham, Als een
stormwind in de nacht. - Green, De
apostelen en broeder Bisset. - Handke,
De last van de wereld. - Hart, De
poppenkastmoorden. - Hawley, De
man aan de top. - Heald, Uitermate
dood. - Hirschfeld, De paradijsvogels. -
Hof, Luizen in de pels van Hitier. -
Huizinga, Adriaan, Olivier en Tarzan. -
Hunter, Voorbij de horizon. - Jaffe,
Vier vrouwen. - Kaplan, Dubbel spel in
Damascus. - Knickerbocker, De twee
strijd van dokter Dan. - McBain, De
bijl erin. - McBain, De man die niet
besluiten kon. - McBain, Voor de rest
van uw leven. - MacDonald, De man
onder de grond. - Marsh, Tegen de
draad. - Meinkema, Het binnenste ei. -
Miehe, Poema. - Modikwe Dikobe, De
Marabidans. - Moorcock, Het juweel in
de schedel. - Myrer, Eens een adelaar.
- Priest, Vuurstorm. - Rendell, Het
stenen oordeel. - Scott, Oorlogsbuit. -
Simak, Een keur van goden. - Thom
son, Geld en geweld. - Thorpe, Dans in
het ongewisse. - Thijsslng-Boer, Dit
kleine geluk. - Trifonov, Het huis aan
de kade. - Verrette, Als hartstocht
ontwaakt. - Wager, De nazi-doder. -
Whlting, Operatie Afrika. - Winsemius,
Tegen beter weten in. - De Winter, De
verwording van de jongere Dürer. -
Wood, Psycho moord. - Wyndham,
Omnibus 2. - Asimov, Opnieuw de
zwarte weduwnaars. - Canaponi, Een
gondel in de Herengracht. - Hotz,
Ernstvuurwerk. - Scortia en Zebrow-
ski, Mannen van staal. - Van Stra-
tingen, Proeven van proza.
Romans in vreemde talen
Konsallk, Das Doppelspiel. - Walser,
Ein fliehendes pferd. - Werremeier,
Trimmel hat Angst vor dem Mond. -
Willkomm, Das Mirakel von Berns-
dorf. - Fraser, Quiet as a nun. - Head.
The collector of treasures. - Household,
Red anger. - Kesey, Sometimes a great
notion. - Scott, Hot pursuit. - Barjavel,
Colomb de la lune. - Bastid et Mariens,
F.o.o.d. - Chapsal, Un été sans histoire.
- LéOurier, L'arbre-miroir. - LéPidis,
La main rouge.
Studieboeken
Vinkenoog, De andere wereld. - Free-
se, Kom niet aan mijn verdriet. -
Bonaventura, Leven van de heilige
Franciscus van Assisi. - Brico, Taizé;
een lente in de kerk. - Gehl, Leven
tussen huizen. - Maatschappelijke ach
terstelling. - Greengross, Recht op
liefde. - Europa, Gemeenschap in wor
ding. - Pen en van Gemerden. Macro
economie. - Hoofdpunten uit toelichtin
gen op de Rijksbegroting 1979. - Be
dreigde democratie? - Adriaansen,
Overheid en multinationale onderne
ming Leiden enz. - Mulder, Decoreren.
- Bakker, Uw geld en uw leven. -
Goorhuis-Brouwer, De ontwikkeling
van het praten. - Wilson en Nias, Lief
geheimen. - Iverson, Meer levens
dan één? - Hilst v.d. en Sep, Seksuele
vorming. - De Nederlandse jeugd en
haar onderwijs 1976/'77. - Steiner. -
Geestelijke grondslagen voor de op
voedkunst. - Strauss en lehtinen, Het
andere kind. - Schmitz, Zelf doen. -
Verstegen, Het geestelijk gehandicap
te kind en zijn ouders. - Asimov,
Zwarte gaten. - Vliegende schotels en
andere raadsels van het heelal. -Loui-
siana; land van de bayous, door P.s.
Feibleman en de red. - Lehane, De
macht van de planten. - Sandved en
Emsley, De magie der insekten. - Von
Frisch, De honingbij. - Amold, Burton
en Ovenden, Elseviers reptielen- en
amfibieëngids. - Dieker-de Blok, Na
zorg vanuit het ziekenhuis. - Nater,
Hoe kon je eraan, hoe kom je eraf. -
Markveldt, Groepen; trainingen voor
persoonlijke groei. - Thompson, Ge
zond haar. - Noble, Oefeningen in het
jaar van je zwangerschap. - Bowskill
en Linacre, De menopauze. - Butler en
Lewis, Intimiteit en ouder wor
den. - Jaszmann, De Middelbare leef
tijd van de man. - Imhoff en Pranger,
Dit ls getraind zeilen. - Mulder, Op
mars der strafschopgebieden. - Cata
logus kinder-bedank-kaarten 1978-1979.
- Duren, Inlijsten; een complete doe-
het-zelf gids. - v.d. Molen, Zelf baby
kleertjes maken. - Danyliuk, Het is
maar een weet. - Lubbters, Opvoeden
en trainen van uw hond.
