HET LAATSTE
SPREEKUUR
JAN STROBAND
1979
JAN STROBAND
Jan Strohand Ridder in de Orde van Oranje Nassau
Voor de
pechvogels
Jan Stroband van toen tot nu.
geëindigd in
13
Soester Courant van woensdag 21 november 1979
13
Afscheid nemen doet altijd een beetje pijn. Wat moet het de 73-
jarige H. J. Stroband, (zijn patiënten noemen hem niet zelden
Jan) en zijn vrouw Annie enorm goed hebben gedaan
dat zoveel ziekenfonds- en particuliere patiënten zijn laatste
spreekuur hebben bezocht. Het waren zaterdag j.1. geen plicht
matige beleefdheidsbezoekjes. Boeren, burgers, buitenlui, colle
ga's en gemeentelijke overheidsfunktionarissen waren bereid
een uur of langer te wachten teneinde Jan Stroband's laatste
spreekuur te bezoeken. In hun handdruk zat vriendschap,
waardering en respect opgesloten. Tijdens de afscheidsrecep
tie die in restaurant Darthuizen plaats vond kwam heel nadruk
kelijk tot uiting dat Jan Stroband meer moet zijn geweest dan
zomaar een dorps-arts. Onze cassette-recorder registreerde tij
dens de drie uur durende receptie onder meer de navolgende
opmerkingen van receptie-gangers.
In tegenstelling tot verge
lijkbare verslaggeving
heeft de redaktie van de
SOESTER COURANT ge
meend de tijdens de af
scheidsreceptie van dr. H.
J. Stroband gehouden toe
spraken onverkort te moe
ten weergeven. Hopelijk
wordt daarmee de hon
derden wachtenden die
geen oog- en oorgetuigen
konden zijn een dienst be
wezen.
Van horen zeggen:
Jan nog vele jaren in goede ge
zondheid na je lange loopbaan
van hard werken - U heeft
aan mij dan wel geen goeie
klant gehad, maar desondanks
toch bedankt voor de goede zor
gen - Er staan nog honderden
mensen te wachten en dus
maak ik het kort. Het allerbes
te dokter - Wij zien elkaar hier
niet voor 't laatst. Annie en Jan
julie komen bij ons logeren -
Je weet hoe ik over je denk
jongen.
Nog heel veel jaren met geluk,
en bedankt voor alles - Jan je
ziet er goed uit en zorg er voor
dat 't zo blijft - Je weet wat
we gezegd hebben in de Hoge
Vuursche - Ik wens u een hele
goede rustige tijd en nog be
dankt wat u voor onze jongen
heeft gedaan - Wij kennen el
kaar nu al dertig jaar lang,
had u nog niet even kunnen
wachten met afscheid nemen -
Weet u nog dat ik u heb thuis
gebracht toen u stond te wach
ten op de bus - Ik ben zo
dankbaar dat ik in de moei
lijke jaren van mijn huwelijk
zo prettig met u heb kunnen
praten - Dokter met onze doch
ter gaat het nu veel beter - Ik
dank u voor alle steun die u ge
geven heeft en ik hoop dat u
nog eens aan komt zakken -
Dokter ik heb 't er zo moei
lijk mee gehad - Ik hoop dat
deze receptie een strohalm is
om later aan vast te houden -
Ik wou u alleen maar vertel
len dat als u vanavond thuis
komt dat u tegen uw vrouw
moet zeggen: nou begint onze
grote vakantie - gezondheid
dokter en straks maar proost
tegen deze fles zeggen - Ik ben
nu naar een andere dokter ge
gaan. Die zal mij niet behande
len zoals u gedaan heeft, maar
ja alles moet wennen - Gaat
het goed met de kinderen -
Mijn vrouw ligt met griep op
bed.
Ik moest vanmiddag naar u toe
om te bedanken - Wij komen
elkaar nog wel eens tegen dok
ter als wij het hondje uitlaten -
Het was te veel voor mijn man
om hier te komen. Hij zal u nog
schrijven - Nog een hele fijne
tijd - Bedankt ook namens de
jongens voor de goede zorgen
die u aan moeder heeft be
steed - Dokter doe 't rustig aan
hè - Wij mogen toch bij je
vriendenkring blijven horen -
Onze dank is onuitsprekelijk en
dat u nog jaren mag genieten
van uw rust - Dokter mag ik u
vandaag nou eens een zoen ge
ven uit dankbaarheid - Tot
ziens bij de banketbakker - Be
dankt dokter dat wij zo weinig
klachten kregen. Dat was een
goed teken - Nu officieel be
dankt namens de SBBS, offi
cieus doen we het ook nog wel
eens een keer - Nu gaan genie
ten van de tuin en de vrijheid
hoor - Ik heb een keer een le
lijk woord van u gehad en toen
had ik geen schuld. U ook niet
hoor. Het was gewoon een mis
verstand - Dit had je nog te
goed. Een tape van je af
scheidsdiner - Jan volhouden
hoor, nu komt jouw tijd - Dok
ter bedankt dat je mij eens de
waarheid hebt gezegd. Ben een
ander mens geworden.
Van horen zeggen (2)
Jan Stroband: „Bedankt" -
Was toch fijn - Oppassen hoor -
Vergeten en vergeven - Tot
ziens - Ik zie je nog wel eens -
Natuurlijk vergeten wij elkaar
niet - Groeten aan je man. Dat
is fijn om te horen - Met ple
zier altijd gedaan. - Kom nog
maar eens langs. - Dat was ook
de bedoeling - Bedankt.
Jan Stroband,
een nieuwe ridder
Zaterdag 17 november. De Sint
jaargang 1979 doet zijn intrede
in Soest, Jan Stroband die me
nigmaal als anonieme Sint is
opgetreden neemt afscheid.
Aanleiding voor mevr. J. C.
Corver-van Haaften, burge
meester van Soest, de vele ver
diensten van dr. Jan Stroband
in een toespraak te belichten.
Mevr. J. C. Corver-van Haaf
ten: „Dokter Stroband u neemt
vandaag afscheid van uw pa
tiënten. Dat moeten er vele zijn
geweest uit vele generaties.
Dat heb ik o.a. gemerkt omdat
het ontzettend moeilijk was om
hier binnen te komen. Men
staat zelfs op straat om straks
van u afscheid te kunnen ne
men. Daardoor kunnen wij con
stateren wat voor een geliefde
dokter u bent geweest. Hoe
goed u voor uw patiënten hebt
De heer Stroband werd op 20 januari 1906 te Arnhem geboren.
Betrokkene woont sinds 17 december 1931 in de gemeente Soest Op
11 juli 1962 trad hij in het huwelijk met Johanna Schumacher. De heer
Stroband heeft 5 kinderen.
Na de lagere school te Kampen volgde hij de H.B.S.-Bte Arnhem.
In Utrecht studeerde hij van 1923 tot 1930 medicijnen.
Daarna vestigde hij zich in 1931 als arts in de gemeente Soest.
Op dit moment oefent betrokkene dus bijna een halve eeuw een
huisartsenpraktijk uit in Soest.
Tijdens de oorlogsjaren heeft hij vele onderduikers geholpen. Ook
maakte hij deel uit van de commissie voedselverstrekking school-
kinderen. In september 1944 was hij genoodzaakt zelf onder te duiken.
Tot mei 191,5 is hij ondergedoken geweest in Utrecht.
De heer Stroband is 25 jaar gemeentearts geweest; van 1 januari 191,6
tot 17. juli 1971.
De heer Stroband toas bovendien:
bestuurslid van de Stichting Zwembaden Soest van 21 december
191,5 tot 1974.
voorzitter van de maatschappij ter bevordering der geneeskunst,
district 11 Oooi en Eemland van 191,7 tot 1961.
Van 191,7 tot 1956 was hij secretaris van de Kring Amersfoort van de
■maatschappij ter bevordering der geneeskunst.
Vanaf de oprichting van de vereniging „De Duinkikkers" (zwem
men/waterpolo) in 1951 tot begin zestiger jaren heeft hij pro deo
alle zwemmers jaarlijks gekeurd.
Daarvoor is hij in 1956 erelid van genoemde vereniging gemaakt.
Voor de E.H.B.O. heeft hij 30 jaar lang pro deo diverse cursus
sen gegeven.
In bestuurscrises bij de Mixed Hockey Club Soest is hij enkele malen
opgetreden als lid van de Commissie van Goede Diensten.
- Van 1956 tot 1962 was hij lid van het bestuur van de huisartsen
vereniging, afdeling Amersfoort.
Plaatsvervangend lid Afdelings Raad, Amersfoort en Omstreken
van 1965 tot en met 1968.
Lid van deze afdelingsraad van 1969-1970.
Deze afdelingsraad is overgegaan in de districtsraad waarvan hij
plaatsvervangend voorzitter werd van 1971 tot plm. 1976 (een ver-
trouwensfunktie bij uitstek).
Dit is het orgaan van de K.N.M.G. dat is belast met de interne
rechtspraak, zowel tuchtrecht als geschilsrechtspraak.
17 november 1979 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje - Nassau.
De onafzienbare rij voor „het laatste spreekuur"
Om iets voor Stroband te vin
den is niet makkelijk. Wie
schetst mijn verbazing toen ik
hoorde dat hij eindelijk eens
iets zou gaan doen. Ik bedoel
dan met de boor en de zaag
en weet ik wat allemaal. Voor
hem alvast een Black en Dec-
ker-pakket, de rest, in de vorm
van een cheque, komt later.
Nogmaals namens ons alle
maal hartelijk dank".
En opnieuw zette de eindeloze
stoet belangstellenden zich in
beweging.
Onvermoeibaar bleven Jan
Stroband en zijn echtgenote
goede wensen en geschenken in
ontvangst nemen.
Tijdens de urenlange receptie
spraken wij met twee collega's
van de scheidende arts. Een er
van, dr. P. J. H. M. Rupert,
vertelde ons: „Ik heb veel voor
hem waargenomen, maar nog
nooit in die waarneming ooit
een blunder van hem kunnen
ontdekken. Opvallend vind ik
het verder dat ik uit zijn prak
tijk nog nooit „overlopers"
heb gehad. Opmerkelijk is ver
der dat de opbouw van zijn
praktijk altijd dezelfde is ge
bleven. Jong - oud, boer - mid
denstander".
Uitzonderlijke eigenschappen
worden Jan Stroband ook toe
gekend door collega Richard
Buss, chirurg in ziekenhuis
Zonnegloren.
Richard Buss: „Hij is een
uniek huisarts geweest. Dat is
zijn belangrijkste verdienste.
Het vertrouwen dat deze man
bij zijn mensen wist in te boe
zemen en het gevoel tijd te heb
ben voor de mensen, en de
mens achter zijn klachten te
zien was een uitermate sterk
punt voor zijn patiënten en
voor al zijn collega's. Voor
huisarts en specialist was hij
een lichtend voorbeeld. Dat
is wat de man gemaakt heeft
tot wat hij is. Ik noem hem
met opzet geen dokter van de
gezorgd. Het is bijna vijftig
jaar geleden dat u zich hier in
Soest als huisarts heeft geves
tigd. U bent hier nooit meer
weg gegaan. Bijna vijftig jaar
heeft u uw werk met groot ent
housiasme en grote vreugde
gedaan. In de oorlogsjaren
hebt u zich ook niet onbetuigd
gelaten. U hebt gezorgd voor
heel veel onderduikers. Ze kre
gen de medische zorg die ze
nodig hadden en werden ook
op andere wijze geholpen. U
maakte deel uit van een comité
dat zorgde voor voedsel voor
kinderen. Op een goed moment
was het ook met u zover dat
u zelf verdwijnen moest en pas
na de bevrijding weer boven
kon komen. In de dertig jaren,
(u heeft daar iets van verteld
in een interview wat u wegge
geven hebt, en daar was u niet
zo scheutig mee) in de dertiger
jaren heeft u uw werk gedaan
in een heel andere sfeer en in
een heel andere gemeente,
misschien wel een veel leukere
gemeente. U bent niet alleen
huisarts geweest. Als ik de
lijst van maatschappelijke
werkzaamheden bekijk die u
naast uw praktijk had, ik noem
uw werk voor de stichting
zwembaden - uw gratis keu
ringen voor de zwemvereni
ging De Duinkikkers - uw be-
stuursfunktie van de huisart
senvereniging en al die andere
vrijwillige zaken. Vandaag
mogen wij constateren dat u
rustig uw gang bent gegaan
ten bate van zo heel veel men
sen. Dat dit wordt gewaar
deerd blijkt uit de aanwezig
heid van zovelen hier. Maar
behalve deze overweldigende
belangstelling mag ik u ook
mededelen dat Hare Majesteit
u benoemd heeft tot Ridder
in de Orde van Oranje Nas
sau".
Na deze mededeling ontving
een zichtbaar ontroerde dr.
Stroband de versierselen beho
rende bij de hem verleende on
derscheiding. En opnieuw zette
een woud van benen zich in be
weging om zich een weg te
banen naar de afscheid nemen
de huisarts en zijn echtgenote.
Honderden kwamen hun beste
wensen aanbieden totdat na
mens de Soester-collega's dr.
B. C. A. Nicolas bij de nieuwe
Ridder op het spreekuur ver
scheen. Dr. B. C. A. Nicolas:
„Annie, ik begin met jou om toe
stemming te vragen verder het
woord tot Jan te richten. Jan, er
zijn tijdens verschillende gele
genheden al een heleboel dingen
tegen je gezegd. Ik heb al eer
der kunnen zeggen dat ik het
verschrikkelijk plezierig vind
dat wij op deze manier af
scheid van je kunnen nemen.
Ik heb daarbij gedacht aan
afscheid van andere collega's
die op veel minder plezierige
wijze voor ons verliep. Ik be
dacht daarbij dat die collegae
die de laatste tien jaar overle
den zijn jou toen als huisarts
hadden. Ik denk dat daar
mee eigenlijk alles wat wij als
collegae tegen elkaar zouden
kunnen zeggen gezegd is. Dat
je daarmee de erkentelijkheid
hebt als vakman en als mens,
want wij kunnen het vak van
elkaar een beetje beoordelen.
Toch, terwijl alles gezegd is
probeer ik een paar dingen er
„Ridder" Stroband wordt gelu
aan toe te voegen of te analy
seren.
Je was voor ons een geweldige
vent en een uitstekend collega.
Je integriteit, je vermogen tot
relativeren. Ik denk vooral aan
je individuele benadering. Jij
wilde als individu benaderd
worden, je benaderde ons en je
patiënten ook als individu. Ik
heb je maar twee keer boos ge
zien op onze vergaderingen.
Een keer toen er gedreigd werd
aan de individuele rechten van
patiënten en artsen getornd te
worden. De andere keer toen
de dienstbaarheid ter sprake
kwam. In die gevallen werd jij
boos. Voor de rest eigenlijk
nooit en je had altijd toch dat
relativerende woord. Je weet
onze plaatselijke huisartsen
vereniging bestaat officieel
niet. We zijn dus niet groot ge
noeg om nog meer lintjes uit
te reiken, bovendiemwe kunnen
er toch niet tegen op. Ik heb
in de lijst die de burgemees
ter genoemd heeft twee dingen
gemist: Je bent ook nog lid
van verdienste van het Neder
lands Genootschap voor Psy-
cho-therapie en voor ons het
belangrijkste: je was jaren
lang onze nestor. Wij hadden
de bedoeling om het afscheid
te completeren door een serie
foto's aan te bieden van de
voorbereidingen die wij hebben
gehad voor de diverse festivi
teiten. Technisch is de maat
schappij echter nog niet vol
maakt en het lukt nog niet.
Dus tegen de tijd dat je vie
ring klaar is dan komen we
je de foto's nog geven".
En opnieuw gaf ceremonie
meester Aize de Visser de toen
nog ruim 1000 wachtenden ge
legenheid afscheid te nemen.
Ze hadden en namen er de tijd
voor. De stoet patiënten die af
scheid wilde nemen van hun
dokter was uitgegroeid tot een
klein legioen en had zelfs be
zit genomen van de Prins Bern-
hardlaan. Ijverige Darthui-
zen-obers liepen af en aan om
ook het buitengebeuren van
drankjes en hapjes te voorzien.
gewenst door de burgemeester
Bepaald pech had Stroband's
collega dr. Visser. Na een uur
geduldig wachten had hij ein
delijk de receptieruimte ge
haald toen hem het bericht be
reikte dat zijn aanwezigheid
in het ziekenhuis dringend ver
eist was.
Rond de klok van vijf uur stap
te Bert Hovestadt uit de ver
zameling patiënten naar voren
en bood het cadeau namens de
Stroband-fans aan.
Bert Hovestadt: „Tante Annie
en Oom Jan. Toen ons drie
maanden geleden werd verteld
dat u er mee ophield in Soest
was het toch wel voor ons als
patiënten een schok. We had
den het allemaal wel een keer
verwacht, maar het moment
waarop is dan toch een com
plete verrassing. Acht en veer
tig jaar huisarts in Soest is niet
niks. We hebben gemeend
daaraan iets te moeten doen.
Wat is beter dan te proberen
je via een receptie op deze ma
nier afscheid van je patiën
ten te laten nemen. Ik ben blij
dat u hier weer in goede ge
zondheid kunt staan, samen
met uw vrouw en de kinderen.
Allereerst wil ik u namens de
patiënten feliciteren met uw
koninklijke onderscheiding. De
respons van de patiënten om
deze dag niet onopgemerkt
voorbij te laten gaan is enorm
geweest. Er is meer dan vijf
tienduizend gulden binnenge
komen. Ik kan dit bedrag niet
zo maar overhandigen, want
de receptie moet ook nog wor
den betaald. Ik heb wel ge
meend hier niet met lege han
den te moeten staan. In de
eerste plaats een klein cadeau
tje voor tante Annie. Wat zij
al die jaren heeft gepresteerd
is ook niet niks. Ze heeft mij
vaak genoeg gezegd als een
berg tegen deze dag aan te kij
ken, maar aan de andere kant
vindt ze het ook leuk vandaag
nu eens mensen te zien de ze
alleen maar door de telefoon
heeft gehoord.
oude stempel, omdat er van
daag nog steeds mensen zijn
zoals hij. Mensen die zich weg
cijferen ten behoeve van de
taak waarvoor ze gesteld zijn.
Dokters van „de oude stem
pel" worden nog steeds gebo
ren. Dr. Stroband bezat de ga
ve om in tien woorden zijn pa
tiënt zóveel vertrouwen te ge
ven dat daardoor een goed ge
sprek uit de verf kwam. Een
gave die niet iedereen heeft.
Hij gaf je het gevoel alsof je
met je vader zat te praten.
Ook op andere punten onder
scheidde hij zich. Dr. Stroband
had een ochtendhumeur en kon
soms ontzettend te keer gaan.
Als hij als controlerend genees
heer mensen op z'n spreekuur
kreeg waarvan hij de zeker
heid had dat ze normaal kon
den werken, maar tegenover
hem de kluit belazerden, dan
werden ze aangepakt op een
manier waar de honden geen
brood van lusten. Tot ver in
de omtrek was zijn gebulder te
horen. Het hoorde helemaal bij
de arts met zo'n hoge en inte
gere opvatting van zijn taak.
Hij kon niet begrijpen en aan
vaarden dat een ander dat niet
had. Agressief was hij ook in
het rally-rijden.
Daarin reed hij met zijn zoons
en vele anderen zo hard dat de
poedelprijs menigmaal op hem
wachtte".
Zijn laatste spreekuur heeft
hem geen enkele poedelprijs
opgeleverd. Hartelijke wen
sen - vriendelijke raadgevin
gen en een volgepakte tafel
met geschenken een Konink
lijke onderscheiding brachten
tot uitdrukking dat dokter Jan
Stroband en zijn echtgenote
Annie bij tenminste 1500 Soes-
tenaren ook na dit laatste in
drukwekkende consult in res
pectvolle herinnering zullen
blijven.
JAN LEIJENDEKKER.
