Hoofd NOS-Journaal
ED van WESTERLOO:
Tussen ons in wonen, leven of werken mensen van wie wij weinig we
ten. Desondanks spreken ze tot onze verbeelding. Ed van Westerloo,
sinds vele jaren Soester burger, getrouwd met echtgenote Mia en va
der van zoon Arjan, was er zo één. Vele jaren diende hij als een soort
vliegende reporter K.R.O.'s aktualiteiten-rubriek Brandpunt. Hij
maakte deel uit van een team waarin een niet vergrijsde Aad v.d. Heu
vel, een somber ogende Frits v.d. Poel en een olijk kijkende Ad Lange-
bent binnen en buitenlands nieuws door een katholieke bril bekeken.
Sinds 1 januari '76, de dag waarop hij bij de NOS als hoofd van de jour-
naaldienst ging werken, is zijn gezicht van de buis verdwenen en komt
het nog slechts sporadisch voor dat voorbijgangers omkijken en zich
afvragen: wie is die man toch, ik heb hem meer gezien.
Ondanks zijn verdwijnen van het beeldscherm is het de moeite waard
Ed van Westerloo nader te leren kennen. Vandaar dat hij op deze pagi
na de hoofdrolspeler is.
11
Soester Courant van woensdag 3 december 1979
11
„Tegenwoordig is alles
al een keer gebeurd.
Ed van Westerloo
Ed van Westerloo (38), gebo
ren Amsterdammer en, het zij
hem vergeven, thuis televisie
kijkend of rond het veld begaan
met het wel en wee van Ajax.
Studeerde middelbaar onder
wijs aan het Ignatiuscollege,
bekwaamde zich in zijn geboor
testad en Culemborg in journa
listiek. Had een hoogst merk
waardige carrière in militaire
dienst. Doorliep vele rangen,
bracht het tot luitenant maar
werd om plausibele redenen
terug naar af verwezen. Ver
sleet in zeer korte tijd vele
werkgevers.
I Uit de serie twaalf ambachten
I dertien ongelukken zijn z'n
1 werkzaamheden als K.L.M.-
employé en etaleur absolute
hoogtepunten. Zijn jongens-
droom, ooit journalist te wor-
den, werd werkelijkheid bij
het A.N.P. Luchtvaartzaken -
f Nieuw-Guinea, de E.E.G.
'i een keiharde leermeester wa
tt ren de sparringpartners voor
het latere sukses. Een sukses
dat zich in 1964 aandiende. De
tegenwoordige K.R.O. televi
sie-directeur Richard Schoon
hoven, destijds eindredacteur
Brandpunt, haalde hem naar
Hilversum. In dat zelfde jaar
kwamen kerk en burgerlijke
stand er aan te pas om zijn
verbintenis met echtgenote
Mia vast te leggen.
Astrologen moeten voor Ed
van Westerloo in 1964 een bij
zonder goed jaar kunnen zien.
Werken bij Brandpunt beteken
de in gezelschap van camera
man Piet Kaart, tegenwoor
dig studio-regisseur bij de
K.R.O.-televisie, op reis gaan
-met een loodzware camera en
geluidsapparatuur. Zaken en
toestanden registreren die de
kijkers niet mocht worden ont
houden. Harde concurrentie
strijd met actualiteitenrubriek
van andere omroepverenigin
gen, die vanuit hun levensbe-
schouwelijke visies soms de
zelfde onderwerpen maar met
een andere toonzetting en kleur
in de huiskamers brachten. Ed
van Westerloo maakte in zijn
Brandpunttijd o.a. twee maan
den lang de onmenselijke oor
log in Vietnam mee, had een
opzienbarend inteview met
ex-president Soekarno en ont
wikkelde zich tot een graag ge
ziene en beluisterde verslag
gever.
Sprekend over die periode con
cludeert hij: ,,Ik had natuur
lijk de tijd wel mee. Er werd
anders, zeker met meer inte
resse, naar televisie gekeken.
De onderwerpen die je liet zien
waren nieuw.
Tegenwoordig lijkt alles al een
keer gebeurd te zijn.
„Zeven wilde jaren brachten
hem in de wonderlijkste uithoe
ken van de wereld. Jaren die
ook duidelijk maakten dat het
beroep van televisie-verslag
gever tenminste op één punt
overeenkomst vertoont met
dat van een zeeman op de wilde
vaart. Dertig dagen op en één
dag af was geen zeldzaamheid.
Toen de toenmalige K.R.O.-
voorzitter mr. P. van Doorn
hem het commando opdroeg
van de Brandpuntploeg, uitge
rekend op de dag dat zoon Ar
jan zich nadrukkelijk ging aan
kondigen, was de keuze niet
Kijkje achter de schermen tijdens een uitzending van het NOS journaal
vinden. Daaraan wordt nu zeer
binnenkort iets gedaan. Per 1
januari a.s. gaan we met een
wat vernieuwde vormgeving
aan het werk. Daar zijn wij
nu mee aan het stoeien en aan
het werk. Het moet allemaal
wat losser worden'
Niet uitsluitend bij feministen
is het geknars der tanden hoor
baar als dagelijks wordt gecon
stateerd dat het presenteren
van een journaal een nogal ex
clusieve lijkt die uitsluitend
voor mannen is gereserveerd.
Ook van Westerloo kent de kri
tiek. „Die kritiek" zegt hij „is
niet helemaal ongerechtvaar
digd. Maar wat moet ik? De
vier mannen die nu het jour
naal presenteren deden dat ook
al toen ik kwam. Moet ik er
dan een ontslaan en zeggen
ik wil een vrouw er bij heb
ben? Dat kan toch niet. Maar
geen misverstand; er zijn wel
degelijk vrouwen in Nederland
die het journaal goed zouden
kunnen presenteren. Een van
mijn wensen voor de toekomst
is niet dat een van die mannen
weggaat, maar dat op den duur
er een vrouw voor de presenta
tie bijkomt. Nu al namen noe
men zou voorbarig zijn, maar
ik heb er wel een op 't oog.
Een ander bekend gezicht: nieuws
lezer Harmen Siezen
Ongerechtvaardigd vind ik de
kritiek van mensen die je ver
tellen of schrijven dat je be
paalde dingen onjuist hebt ge
zegd. Mensen die slecht kunnen
luisteren. Zelfs dan moet je
toch bij jezelf te rade gaan
of je het toch niet zo onzorg
vuldig geformuleerd hebt dat
mensen wat anders konden
verstaan. Over het algemeen
komt er echter sporadisch on
gerechtvaardigde kritiek. Ver
der zijn er de mensen die blij
ven roepen dat we te weinig
cultuur en sport in het jour
naal doen. Wat de cultuur be
treft was ik het tot voor een
jaar met ze eens. In 1979 heb
ben wij er erg veel aan gedaan.
Met enorm grote regelmaat
berichten wij uit de sector cul
tuur. Sport is een probleem
apart. We doen er weinig aan.
Dat is historisch verklaarbaar.
Televisie staat buiten het jour
naal bol van sport. Zelf ben
ik mateloos geïnteresseerd in
sport. Ik ben zo arrogant te
durven stellen dat ik meer van
sport weet dan de meeste
sportredakteuren. Dat zegt in
relatie tot de inhoud en samen
stelling van het journaal ech-
Kcdaktie-afdeling van het NOS journaal. In Vaktermen: „Central Desk" in Newsroom
ter niets. Ik werk met een
staf van 80 mensen die alle
maal op hun terrein inbreng
hebben. Ook al zou ik persoon
lijk meer sport in het journaal
willen hebben dan lukt mij dat
niet.
„Ter sprake komt een regel
matig opduikende en steeds te
rugkerende „klacht" dat het
NOS-journaal qua politieke sig
natuur zich wat „linkserig"
zou opstellen. Aanwijsbaar
zelfs, aangezien de hoofdredac
teur van Nederlands grootste
krant duidelijke P.P.R.-sym
pathieën zou hebben, hetgeen
objectieve berichtgeving in
de weg moet staan.
Ed van Westerloo: „Je moet
mensen niet definitief uitspra
ken nadragen die ze acht jaar
geleden gedaan hebben. Ik heb
acht jaar geleden een keer
gezegd: ik stem dit keer op
de P.P.R. Dat heb ik heel be
wust gedaan. Overigens meer
op Bas de Gaay Fortman dan
op de P.P.R. Dat betekent niet
dat ik verder iets met die
P.P.R. heb. Ik ben geen lid
van een politieke partij, heb
wel mijn sympathièn. Ik stem
iedere keer als er gestemd
moet worden. Als ik nu zou
moeten kiezen zou ik het niet
meer publiekelijk zeggen. Als
ik het nu zeg dan komt er over
tien jaar weer iemand die mij
daaraan herinnert. Dat lesje
heb ik intussen wel geleerd.
Toen ik die uitspraak deed
werkte ik nog bij de K.R.O.
Ik heb er een hoop gesodemie
ter en gelazer mee gehad. De
mensen schijnen dan plotse
ling te gaan denken dat letter
lijk alles wat je doet vanuit
een politieke-partij opvatting
of voorkeur voortkomt. Ik heb
mijn partij-politieke opvatting
thuis, als burger, maar op mijn
werk kan ik mij er uitstekend
van losmaken. Als ik nu tegen
jou zeg op welke partij ik zou
stemmen dan wordt alles wat
ik op mijn werk doe daarmee
geassocieerd. Het is een zie
kelijk verschijnsel dat je in
Nederland in een hokje kan
worden geduwd. Ook al stap je
er zelf uit, voor 't publiek blijf
je erin. In hun ogen ben je
tegen alles wat de rest is.
Zo eenvoudig is het natuurlijk
niet. Ik werk bij het journaal
met heel veel vogels van diver
se pluimages. Wat wij van ons
zelf eisen is dat wij onze poli
tieke ideeën die wij hebben op
zij zetten als we ons werk doen.
Dat kan heel goed, en wij doen
het ook".
Een schijnbaar geruststellende
mededeling voor „verontruste
kijkers" die evenwel aan het
wankelen wordt gebracht door
van Westerloo's aansluitende
opmerking dat objectiviteit in
het journaal ontbreekt.
„De eis van objectiviteit moet
je niet stellen. Hou daar maar
mee op. Dat kan niet. Dan
moet je robotten of machines
inhuren, in ieder geval geen
mensen. Mensen zijn nooit ob
jectief. Objectiviteit is een be
grip waar ik erg moeilijk mee
kan werken. Het betekent niet
dat ik partij-politiek bezig ben.
Het betekent dat ik probeer
de zaken zoveel mogelijk te ob
jectiveren. Afstand nemen van
mijn eigen oordelen en voor
oordelen. Geobjectiveerde
criteria aanleggen.
Als je dat nou maar doet met
een pluriforme groep van men
sen zoals wij dat doen bij het
journaal, dan is het eindresul
taat, de botsing der meningen,
in ieder geval niet op vooroor
delen gebaseerd. Al ontken ik
niet dat ook criteria subjec
tief zijn".
Ed van Westerloo, sinds vier
jaar hoofdredacteur van het
NOS-journaal. Het is van de
buis af te zien - te beluisteren
en te lezen.
Wat mogen wij, los van de in
dit artikel reeds gesignaleerde
veranderingen, van hem en
zijn mensen verder verwach
ten?
Ed van Westerloo: „In ieder
geval niet het ideale journaal.
Het bestaat in theorie maar is
in praktijk nooit te brengen.
Het journaal is een dagelijks
terugkerend live-programma.
Het komt altijd in haast en met
grote spanningen tot stand.
Er is geen journaal waarvan
mijn collega's en ik achteraf
niet zeggen dit of dat had an
ders gemoeten. Het hoogste
waarop wij kunnen mikken is
een journaal dat door miljoe
nen met plezier wordt bekeken.
Een journaal waar mensen
veel aan hebben voor hun ei
gen zijn in de maatschappij.
Die vier tot vijf miljoen kij
kers is voor ons overigens geen
norm, dat is een feit. De norm
is: de vier miljoen moeten er
met plezier naar kijken en er
voor hun bestaan wat aan heb
ben. Op dat laatste ligt de na
druk".
Ed van Westerloo, in het Hil-
versumse zeker niet de gemak
kelijkste NOS-medewerker.
Iedere ochtend houdt hij met
zijn medewerkers zitting, door
de baas zelf „ochtendgebed"
genoemd. Gisteren en vandaag
worden doorgesproken. Ed van
Westerloo maakt op onvol
groeide collega's wel eens een
autoritaire indruk. Wie hem tot
zijn vrienden wil rekenen moet
tenminste net zo vak-bezeten
zijn als hij. Buiten Hilversum,
in Soest, kent hij vele kleine
vriendjes. Als elftalleider is
zijn „autoriteit" doorgedron
gen tot dreumessen van S.O.
Soest.
Ajax en NOS hebben tenslotte
toch niet alles te bieden.
JAN LEIJENDEKKER.
moest toespitsen. Van Wester
loo en het journaal. Kan een
vis zich beter zwemwater voor
stellen?
Terugkijkend naar die begin
periode analyseert van Wester
loo: „De club die ik er aan
trof geloofde niet zo erg in
zichzelf. Men had nooit een
echte kans gehad zich een
beetje te manifesteren. Vooral
in politiek opzicht werd men
klein gehouden. Wat ik óók ont
dekte was een stuk bereidheid
om het anders, beter te gaan
doen. Ze zochten iemand die
voor de peper ging zorgen. Dat
heb ik geprobeerd te doen. Mij
stond voor ogen met z'n allen
van een passief journaal, dat
slechts doorgaf wat door an
deren gemeld werd, een aktief
in de wereld staand journalis
tiek programma te gaan ma
ken. Het journaal is in wezen
een kijk- en luisterkrant. Om
er een volwassen krant van te
maken zijn nu op tal van plaat
sen in de wereld corresponden
ten aangesteld die vanuit hun
Nederlandse invalshoek tegen
de gebeurtenissen aankijken
en daarover weinig verslag
doen".
De eerste hoofdredacteur in
Nederland die tevreden is over
zijn dagelijks product moet
nog worden geboren. Ook van
Westerloo heeft nog zo zijn be
zwaren tegen zijn huidige „mil
joenenkrant".
Het huidige journaal is nog niet
helemaal het product dat mij
voor ogen staat. Dat kan ook
hiet, het is een groeiproces wat
tijd kost. Kritiek op het jour
naal zal er altijd blijven. Ten
slotte is het journaal de groot
ste krant van Nederland. Ruim
4 miljoen mensen kijken en
luisteren er dagelijks naar. Het
bestaat niet dat je het die alle
maal naar de zin kan maken.
Ik herken wel mijn opvattingen
in kritiek van mensen die ons
een beetje te saai en statisch
moeilijk. Trouwens, in die tijd
Van Doorn tegenspreken, zou
een volstrekt zinloze onderne
ming zijn geweest. Richard
Schoonhoven verdween, een
nieuwe eindredacteur kwam.
Ook met Ed van Westerloo aan
het roer bleef Brandpunt recht
overeind, al veranderde wel
het gezicht van het program
ma. Er werd in journalistiek
opzicht dieper gegraven, de
rubriek was minder dan in de
beginjaren een uitvoerige ka-
leidoscoop.
Nog een medewerker van het NOS
journaal: Joop van Zijl
Nog wordt bij de K.R.O. en
andere omroepverenigingen de
dag betreurd die Ed van Wes
terloo deed besluiten naar de
NOS te stappen. Niet alleen
raakte men een bekwaam vak
man kwijt, zo zeker als de K
van de K.R.O. in de Emma-
straat gebeiteld zou blijven,
stond vast dat met de komst
van Ed van Westerloo de con
currentie tussen journaal en
actualiteitenrubrieken zich
