Baas op eigen bord I
Internationaal sukses voor
Ealph Polak
Nu probleemloos
filmen voor later
Stoppen met roken mogelijk
niet zonder risico
NIEUW...
DE CINEMASTER
Record belangstelling voor
autocross
Een miniprojektor
voor kinderen
21
Soester Courant van woensdag 21 mei 1980
21
Zo'n jaar of tien geleden, toen de tweeling net zes jaar was, heeft een aardige
oom op een zonnige zondagmiddag een filmpje van hen gemaakt. Dat filmpje
hebben we toen op zijn projektor bekeken en daarna in een kast opgeborgen.
Eigenlijk waren we het vergeten, tot iemand het ergens onder in die kastla
ontdekte. Omdat we nu zelf een projektor hebben kon het nog eens worden
afgedraaid.
Roerend weerzien
Dat is vooral voor de tweeling een
roerend weerzien geworden, want het
is een bijzondere ervaring als je ziet
hoe klein en parmantig je vroeger bent
geweest. Het filmpje is wel driemaal
geprojekteerd en er is veel om ge
lachen. Op zo'n moment realiseer je je
pas goed hoe waardevol het is om te
kunnen beschikken over zo'n uniek
bezit: een deel van je jeugd die voorbij
is.
Filmen gaat vanzelf
Nu zullen er lezers zijn, die denken dat
zij zoiets nooit zullen kunnen maken
omdat filmen een tamelijk ingewikkel
de hobby lijkt, die je pas na veel
proberen onder de knie krijgt. Dat is
een vergissing, want filmen is eigenlijk
gemakkelijker dan fotograferen. Zo'n
filmkamera is namelijk bijna volledig
geautomatiseerd, zodat ook wie met
filmen begint, al direkt goede resulta
ten kan behalen. Filmen gaat met
recht vanzelf.
Alleen maar bewaren
Dat filmpje van die tweeling was
gewikkeld op een spoeltje, precies
hetzelfde spoeltje van tien jaar gele
den. Er was niets mee gebeurd: niet in
geknipt - niets in gemonteerd. Toch
was het voor alle huisgenoten en vooral
voor de tweeling een kostbaar stukje
film, want de beelden waren nog even
mooi als indertijd en wat er ook
veranderd was, de film had het verle
den bewaard en voor altijd vastgelegd.
Monteren niet nodig
Daaruit blijkt, dat wie filmt niet beslist
hoeft te monteren. Je kunt het doen,
maar 't is niet nodig. Het belangrijkste
is: nu filmen voor later. Als u op dit
moment al, of in de toekomst van al die
herinneringen een echte film wilt ma
ken, dan kan dat, maar 't hoeft niet om
toch altijd van die filmbeelden te
kunnen genieten.
Als u wilt monteren
Dan kan smalfilmen een boeiende hob
by worden, want er zijn dan talloze
mogelijkheden om op een kreatieve
manier van al die losse fragmenten een
kompleet geheel te maken. Door te
zoeken naar grappige overgangen,
door te spelen met de tijd en de ruimte,
misschien ook door te werken met
titels voor de film of tussen de delen
van de film.
Ook met geluid
Wie met een geluidskamera filmt, kan
behalvè de beelden ook de geluiden
vastleggen. Ook hier geldt, dat de film
na het opnemen en ontwikkelen gereed
is voor projektie. Ook over tien of
twintig jaar zullen die beelden nog
zichtbaar en de geluiden nog hoorbaar
zijn. Zelfs als u het filmpje in een kast
legt en u er verder niets mee zou gaan
doen.
Monteren met geluid
U kunt ook als u daar zin in hebt, die
filmpjes met geluid in een later sta
dium verder gaan bewerken. Door
muziek of kommentaar toe te voegen
en de overgangen beter op elkaar te
laten aansluiten. Maar ook hier geldt,
dat het niet nodig is. Alleen wie het
leuk vindt om zo'n geluidsfilm tot een
echte en goede film te monteren,
waarbij beeld en geluid een eenheid
vormen, zal zijn filmmateriaal op deze
wijze verwerken! Wie die behoefte niet
voelt, kan het materiaal ongemonteerd
bewaren en zo af en toe eens projek-
teren.
N u probleemloos filmen
Het voorbeeld van dat kleine filmpje
van de tweeling maakt het duidelijk:
wie nu filmt heeft in de toekomst een
kostelijk bezit in handen. Om nu te
kunnen filmen heb je alleen een ka
mera en een film nodig en beslist geen
technisch inzicht. En wat u met die
filmpjes gaat doen is nu niet belang
rijk. Monteren kan, maar het hoeft
niet. Waar het om gaat is: dat vastleg
gen in kleur en beweging en misschien
ook in geluid van wat er nu gebeurt. U
hebt er later bijzonder veel plezier
van!
Zo'n tafereeltje van een zaterdags ontbijt...
een halve minuut film van zo'n moment is een kostelijk bezit voor later.
In de begin dit jaar door Simplicity Patters Ltd. uit Engeland georganiseerde etalagewedstrijd is het bekende Baarnse
stoffenhuis Ralph Polak nationaal met de eerste prijs gaan strijken, terwijl de internationale jury de etalage met een
derde prijs beloonde.
De heer Ben Schaefers van het Etalagebureau Fred Beerbaum creëerde indertijd de fraaie etalage waarmee Polak onder
de ruim 700 Europese mededingers zo goed voor de dag kwam.
In Nederland waren 80 deelnemers en daar stak Polak wat de etalage betreft met kop en schouders boven uit.
Vorige week werd door de directeur van Simplicity Nederland, ing. E. San Giorgi in Baarn de prijzen uitgereikt. Op de
foto v.l.n.r. ing. San Giorgi; de heer en mevrouw Polak met zoon Loek en uiterst rechts Ben Schaefers.
tadeliMtstedeOTmla^or^eel^^ai^nopgohouden^^ joalml verscheen echter onlangs een artikel over een on-
^r^k^uitgevoerd door de arts en statisticus P. N. Lee die tot de conclusie kwam dat er zeker een risico aan vast zit wan-
neer men zomaar wil ^PI»^et roken. dlc in de periode 70 tot "12 stierven in Engeland, een gedaald Bterite-
constateerde bij 660 ar*®f" k Hjj berekende dat door niet roken statistisch 34 sterftegevallen werden voor-
cijfer aan o.a. hartziektenn long groep een toename met 60 meer overlijdensgevallen, die te wijten wa
komen, maar tegelijkertijd oatidofmineen van de lever, allemaal doodsoorzaken die in verband gebracht kunnen
ren aan vergiftiging, zelfmoord «n roncludeert hieruit dat wanneer men de samenleving wil dwingen het roken te ver-
Sdorërm"n"TmoSot'MM dat dit - althans voor sommige rokers - averechtse gevolgen kan hebben.
zijn. Maar als je ze dan meet en weegt
blijkt dit helemaal niet het geval te
zijn. Het komt door de veranderde
vetverdeling in het lichaam. Het vet
gaat bij ■''meer gevorderde leeftijd op-;
een artdere''plaats zitten, bijvoorbeeld
om de heupen en dit heeft niets met
vetzucht te maken.
Therapie voor mensen met overge
wicht is niet altijd blijvend succesvol.
ALS je ze gaat behandelen heb je er
al gauw een aantal kilo's af. Maar
houdt de therapie op dan zie je dat
maar 10 tot 15% er profijt van heeft
gehad".
Vermageren is gedrag veranderen,
blijvend. Niet met een lege maag naar
een supermarkt gaan, niet slenteren
bij het lopen maar flink stappen, eens
een omweg maken bij het boodschap
pen doen, trappen beklimmen in plaats
van de lift nemen. Het is een samen
gesteld patroon, dat op den duur auto
matisch moet worden. Beweging is on
derdeel van belang. Gewrichten en
spieren moet je „oliën" om ze bruik
baar te houden en de olie die ze no
dig hebben om zowel het „verroes
ten" tegen te gaan als de doorbloeding
te bevorderen, is regelmatig bewegen,
in principe liefst samen met anderen,
dat is gezelliger. Dus sport beoefenen,
eens spelen met de kinderen, een
avondje ontspannen dansen, tennissen,
touwtje springen. De „sporter" hoeft
in het begin geen wonderen te ver
wachten van zijn verwoed pogen. Om
1 pond lichaamsvet (ca. 16800 kjoules
of 4000 kcal) kwijt te raken moet hij
minstens 14 uur wandelen of 4 uur
de trap op en af hollen. Normaal
wandelen neemt 17 kjoules (10 kcal).
Het belangrijkste echter is niet de ge
zwindheid waarmee het „spek" weg-
slinkt maar het afval-effect op de lan
ge duur, de gezonde eetlust en daar
door minder kans op overmatig vol
proppen met voedsel. Onderzoekingen
op dit gebied wezen uit dat juist bij
mensen die het minst actief zijn, de
kans op over-eten het grootst is. Bij
bewegelijke mensen zorgt het lichaam
voor een prettig gezond hongergevoel
dat in zijn totaliteit is afgestemd op
lichaamsBEHOEFTEN. Slome lieden
hebben de seintjes verspeeld, die hen
waarschuwt de lepel op het bord te
leggen als ze genoeg gegeten hebben.
Snoepen, vooral suikerhoudend lekkers
nuttigen, zal geen arts aan dikkerd
jes aanraden, maar vreemd genoeg
zijn het vaak juist de damesmaten
46-48 (of hoger) die men aantreft ach
ter de slagroom. Vooral bij de min
der welgestelden wordt veel taart en
suikerhoudend spul naar binnen ge
slagen en treft men veel vetzuchtigen
aan. Het schijnt dat men juist door
meerdere beperkingen in financieel
opzicht minder weerstand kan bieden
aan de verleidingen van de banket
bakkerswinkel. Taartjes eten en bon
bons snoepen hoort bij het sub-cultu
rele patroon, waarin het soms moei
lijk is door discipline verandering
te brengen. Het is als bij alle ver
keerde. eetgewoonten: de mensen die
het meest behoefte hebben aan ver
andering hebben er ook het meeste
weerstand tegen om doeltreffende
„stappen" te ondernemen om uit de
ban te raken.
Afslanken:
tweerichtingsverkeer
Dokter J. A. Slappendel uit Scherpen-
zeel (Gld.) heeft als representant van
de Nederlandse Huisartsen zitting in
de commissie „Gezond Gewicht". Hij
ziet, als jong enthousiast medicus, het
afslanken als een tweerichtingsver
keer. „Wanneer een patiënt te zwaar
is, is dit zijn probleem" is zijn me
ning. „Pas als hij er zelf mee zit,
kun je het tot je eigen probleem ma
ken. Anders lopen alle pogingen op
niets uit. Neemt iemand je hulp aan
dan ga je samen de zaak oplossen.
Ik zelf geef nooit een speciaal dieet,
maas ik adviseer mijn patiënten wel
te proberen van hun overgewicht af
te komen. Wil iemand verder niet
het advies, dan zijn er verschillende
schema's voorhanden van het Neder
landse Huisartsen Genootschap, waar
mee de mensen hun voedingsgewoon
ten kunnen bijsturen. We praten nu
over gezonde mensen hoor, maar wij
artsen hebben een signalerende taak
bij het constateren van overgewicht.
Het skelet wordt te zwaar belast en
dit kan op den duur klachten geven.
Zo'n advies is dus puur preventief.
Aan overgewicht zitten trouwens meer
vervelende kanten, die last kunnen
veroorzaken. Wanneer een patiënt met
dikke vetlagen moet worden geope
reerd, ook al gaat het om een kleine
ingreep, is het voor de chirurg een
heel karwei. Een operatiewond heelt
ook dikwijls moeilijker bij een zwaar
gewicht-patiënt dan bij een mager ie
mand. Ik zeg altijd - en dit geldt
ook voor het roken - een mens kan
kiezen tussen kwaliteit en kwantiteit.
Wie niet rookt heeft een vlotte kans
om langer te leven en zo zit het ook
met vetzucht. Toch ben ik er niet
voor steeds te roepen dat alle mensen
nu maar eens aan het vermageren
moeten slaan. Huisartsen dienen al
leen wel te wijzen op de risico's van
overgewicht, maar de beslissing om
daarin verandering te brengen aan de
patiënt zelf overlaten. Ik vind het ver
keerd om de mensen bang te maken.
Je mag ze niet ziek praten, zo van:
„Je kunt eraan doodgaan of zoiets".
Je moet altijd relativeren. Ik maak
hierbij natuurlijk wel een uitzondering
voor patiënten met suikerziekte of die
een hart-infarct achter de rug hebben.
Bij hen is een waarschuwing noodzaak.
Maar als commissie hebben we be
wust gepiekerd welke naam we onze
campagne moesten geven. Het gaat
in wezen om „gezond" gewicht. Dit
houdt ook geestelijke gezondheid in,
je happy voelen, is een belangrijke
bijdrage tot gezondheid. Dit slaat niet
altijd op zwaarlijvigen; die lijden niet
zelden onder hun figuur. Een goede
zaak vind ik instellingen als de „weight-
watchers" en „Slimming Internatio
nal". Daar stimuleren de leden elkaar.
Soms verwijs ik een patiënt ook naar
een diëtiste als het om een gecompli
ceerde voeding gaat. De Utrechtse
Kruisverenigingen hebben uitstekende
voedingsdeskundigen: ze vormen ook
vermageringsclubjes waar kookadvie-
zen worden gegeven. Je leert er ook
verstandig bewegen. Het valt mij
steeds weer op dat er een levensgroot
misverstand heerst over de samen
hang van eten, bewegen en werken.
De mensen denken altijd dat ze veel
moeten eten omdat ze anders hun
dagelijkse werk niet kunnen doen. „En
dat is nu juist niet waar. Het gaat
om een vaststellen van het verzadi
gingspunt. Je moet niet meer kjoules
tot je nemen dan je nodig hebt. Men
moet een appèl doen op zelfbeheersing
op het gebied van eten is nu juist
waarmee veel mensen het zo moeilijk
hebben. Als een mens langzaam eet
en goed kauwt bereikt men veel eer
der een gevoel van verzadigd zijn.
Het is gebleken dat zwaarlijvige men
sen snel eten, zo snel dat hun maag
niet de gelegenheid krijgt het signaal
„ik heb genoeg" door te geven.
Goed kauwen betekent op elke
TkTélriê) hap 30 kauwbewegingen ma
ken en dan pas doorslikken. Normaal
eten en toch afvallen is een haalbare
kaart voor bijna ieder gezond mens,
die van plan Is te blijven volhouden
waaraan hij begonnen is.
Zeker 2500 enthousiastelingen hebben op Hemelvaartsdag genoten van een stuk onvervalste autosport. De Koningsweg
heeft wat d^tt betreft heel wat moeten verwerken. Niet alleen het geluid van twee omroepinstallaties (voUeybaltoer-
nool en auftwr09s) inaar bovendien het pittige geluid van de crossdeelnemers. En daarby kwamen dan nog de vele bon-
CrosskSLmms^h^rvoor een aantrekkelijk parkoers gezorgd en tevens voor royale
^^^cc^we^'i^^Mèndoo^^rrifdetJrootulfAbcoude; ÏÏtert van den Brink uit Soest en 3. Jan Bakker uit Maarssen-
Indesneciaalklasse was de zege voor Jan van de Kraats uit Nijkerk, met Hans Kous uit Nijkerkerveen op de tweedeplaats.
De eerste Soester was C. Minnee die op de negende plaats eindigde.
0p de foto de ongelooflijke wirwar direct na de start.
Voor sommige mensen is zwaarlijvigheid een kruis dat ze bijna niet „torsen"
kunnen.
Toch hebben ze het vaak getimmerd met eigen hand. Ze beginnen er 's mor
gens vroeg al aan. Krantje lezend.verdwijnen er ettelijke kopjes thee door het(
keelgat in het gezelschap van een dik besmeerd boterhammetje met boeren-
kaas. Om elf uur is het tijd voor een buurbabbel onder het genot van ëeo;moor-
kop! Voor de lunch staat er in de koelkast nog een prak van de vorige dag,
eitje erbij en „dan is er koffie".
Veel koffie met veel suiker. Bij het thee-uurtje hoort de koekjestrommel voor
gezelligheid met het kroost en als pa om vijf uur doodmoe binnenstrompelt,
staat de genever koud! Maar wat is deze vaderlandse drank waard zonder
een knabbeltje erbij, een stukje wordt, wat zoutjes of pinda's? Tijd voor het
diner: soep, vlees met veel saus, groente, aardappelen en toetje met veel
saus. Bij het avondje teevee voor vader enige pilsjes en kaas uit het vuistje
voor het hele gezin. Wie verbaast zich dat meneer en mevrouw steeds ronder
worden en erger: zich gaandeweg zo gewennen aan deze gang van zaken, dat
de maag steeds gretiger wordt en op elk uur van de dag jammert om vulling.
Geen nood, daarvoor dienen dan weer de „tussendoortjes", een vlugge hap en
een snap, in de keuken, aan het bureau op kantoor (een croquet uit de muur,
even gehaald door de jongste bediende), teevee kijkend of terneergeslagen
piekerend- Want tobben maakt ook hongerig. De arme vetzuchtige komt te
recht in een vicieuze cirkel, want hoe meer hij tot zich neemt hoe meer etens-
trek hij krijgt.
Om zijn ellende nog te vergroten wordt de dikkerd vaak een beetje kritisch
benaderd.
„Die smulpaap", denkt zijn omgeving, „kent zijn maat niet. Hij stopt zich vol
en heeft nog nooit van zelfbeheersing gehoord". Dat dit niet waar hoeft te zijn,
kan ieder weldenkend mens weten. Er zijn tal van lieden die zichzelf als het
om eterij gaat strenge tucht opleggen en zich elk krummeltje suiker ontzeggen,
terwijl de weegschaal toch wreedaardig blijft doorslaan.
Welbekend bij velen is de View-Mas-
ter, een k ij kapparaatje voor stereo
dia's met bekende beeldreeksen van
Pinokkio, de Bereboot enz.
Moderne kinderen vragen echter
naar een "bewegend beeld". Daar
om heeft GAF een handige mini-
filmprojektor geconstrueerd voor
kinderen. Een 8 mm. viewer met
een cassette waarin 2 films zijn ge
wikkeld. Het model is zo gemaakt
dat het "lekker in de kinderhand"
ligt. Het apparaatje wordt door
een kleinelectromotor, gevoed door
één simpele AA-batterij, aangedre
ven.
De filmcassettes zijn ook los lever
baar. Er zijn al zeker 10 cassettes
met 20 titels leverbaar, waaronder
bekende "acteurs" als Superman,
Pinokkio, en „de reddertjes". De
Cinemaster wordt geleverd via de
speelgoedhandel of fotozaken voor
f 24,50 met een cassette met 2
films.
Foto: Herman van Dam
Om deze categorie mensen, maar ook
de verstokte volproppers te helpen is
het' jaarlijkse thema dat door de Hart
stichting behandeld wordt, ditmaal ge
heel gewijd aan „Gezond Gewicht",
met nadruk op het eerste woordje.
Het richt zich tot alle mensen die te
dik zijn en hieraan met inzet van geest
en lichaam iets willen doen. De geest
gaat hierbij misschien voorop! Want
„Gezond Gewicht" bereiken heeft iets
te maken met discipline en de vast
beslotenheid baas op eigen bord te
blijven.
Uit een aantal instanties, het Neder
lands Huisartsen Genootschap, het
Voorlichtingsbureau voor de Voeding
e.a. werden leden-deskundigen gere-
cruteerd om een commissie te vormen
waarin ook vertegenwoordigers van
de Arbeidsinspectie, de Afdeling „Hu
mane Voeding" van de Landbouw Ho
geschool in Wageningen, en „Vrienden
van de Hartstichting", lichamen die
elk voor zich in het belang van de
gezonde- en de zieke zwaarlijvige wil
len optreden.
Dokter P. J. van Wijk ui,t Nuenen (Br.
die deel uitmaakt van die commissie,
vindt dat de huisarts in zijn praktijk
veel te maken heeft met overgewicht.
Door te veel vet aan het lijf ontstaan
veel klachten, zoals rugbezwaren,
kortademigheid, algemeen minder
welbevinden. „Als een patiënt met een
van deze klachten bij mij komt, kan ik
twee dingen doen", zegt deze jonge
arts, „wat algemene informatie geven
of de betrokkene naar een diëtiste
sturen. Als we overgewicht willen be
strijden - en dit is soms noodzaak,
want het is duidelijk gerelateerd aan
hart- en vaatziekten - dan moeten we
in de eerste plaats aan de voeding
denken. Maar vetzucht ontsnapt soms
aan logische redenering. Veel men
sen zeggen: „Ik word dik van lucht".
Dan ben je geneigd om te denken,
kom kom, ieder pondje gaat door het
mondje. Maar daaraan blijken haken
en ogen te zitten. Sommige mensen
hebben meer energie nodig als waak
vlam om hun levensfuncties in stand
te houden. Daar kun je als arts niet
omheen. Als de een 420 kjoules (100
calorieën) gebruikt voor een werkje
dat de ander 840 kjoules (200 calorieën)
kost, zit hierin een uitgesproken indi
vidueel verschil.
Er is nog heel weinig bekend over
de „in"- en „output" van de mens,
dus wat hij voor enèrgie opneemt en
afgeeft. Daarvoor zijn er in de hele
wereld maar een paar onderzoekings
faciliteiten. Onderdeel van onze cam
pagne is de ontplooiing van weten
schappelijke activiteiten op dit gebied,
verricht door Nederlandse onder
zoekers in de voedingssector. Ze wor
den „geplant" in een nog op te richten
„Energiekamer" waar de inname en
afgifte van energie precies gemeten
kan worden. Het zijn nog plannen en
voorlopig een „vrome wens" van be
trokken wetenschappers'
Voorts staat er een schriftelijke cursus
„Vermageren" op stapel, die is opge
zet naar het Stappenplan (Prof. de
Waard, Utrecht), maar dan aangepast
en gemodificeerd. Dit Stappenplan be
helst een uitgebreide inventarisatie
van het eetgedrag.
In een aantal, gedurende acht weken
aan de geïnteresseerden toe te sturen,
formulieren worden eetgewoonten in
de meest brede zin des woords behan
deld. Gedurende deze periode wordt
men met de neus op de eetfouten
gedrukt en houdt zich bewust bezig
met niet alleen de hoeveelheid eterij
die per dag naar binnen wordt ge
speeld, maar ook hoe laat men ging
eten, in welke stemming, in welk ge
zelschap, en op welke plaats men eet.
En hoe SNEL? Al deze onderdelen
van het „eetgedrag" hebben niet
alleen invloed op het verteringsproces,
maar ook op het kweken van goede
eetgewoonten, die nodig zijn om het
eetgedrag definitief onder controle te
krijgen. Via zo'n project krijgt de
„cursist" wekelijks instructies om
stap voor stap te wennen aan een be
langrijke leefregel, waarbij hapjes
tussendoor, schrokken zonder het
voedsel behoorlijk te kauwen en tal van
andere slechte aanwendsels taboe zijn.
Het programma is natuurlijk niet al
gemeen, maar moet aan de eigen stu-
atie worden aangepast. Een mens kan
pas gaan afvallen wanneer het hem
duidelijk voor ogen staat wat afvallen
feitelijk is? Gezond idee: de zaken
op een rijtje zetten met de steun van
de omgeving en zich vastklemmen aan
de valse stappen, die een uitgekiende
strategie vormen om verantwoord te
„lijnen".
Dokter Van Wijk ziet voor de huis
arts wel een taak om te proberen het
eetgedrag van niet alleen de daardoor
zieke, doch ook gezonde mens te or
denen. „Dit is preventief werken,
maar de patiënt moet er zelf wel het
nut van inzien. Op jonge vrouwen
heb je meer greep door de pil-contröle.
En die willen over het algemeen ook
wel graag slank blijven. Wat mij op
valt is dat mensen van middelbare
leeftijd vaak klagen dat ze „te dik"
