50 miljoen kinderen spelen met lego VAARDERHOOGT 5 voor DOE-HET-ZELVERS Vragen en antwoorden Uitvinderwereldberoemd steentje60 jaar: 5f w Zonde van uw goud Aaron Sassoon Diefstal van sieraden Amersfoortse Culturele RAAD Succulenten (deel I) e 2 6 O17 011 s - 7 Soester Courant van woensdag 6 augustus 1980 7 Op 8 juli j.1. is de Deen Godtfred Kirk Christiansen zestig jaar geworden. Zijn naam zal waarschijnlijk niet veel mensen iets zeggen, maar wèl zijn uitvinding, vermoedelijk het meest bekende speelgoed van onze eeuw: het Lego-steentje. Le go is op dit moment in ieder geval het meest gekochte speelgoed ter wereld. Meer dan honderd miljoen kinderen beleefden er in de laatste 25 jaar plezier aan en er spelen iedere dag 50 miljoen kinderen mee. Meer dan 70% van alle Europese gezinnen met kinderen beneden de 14 jaar heeft Lego in huis en het is te koop in maar liefst 50.000 winkels in Europa, waarvan ruim 2000 in Nederland. Wat kan de oorzaak zijn van het succes van dit van oorsprong toch simpele steentje, dat de basis is geworden van een gigantisch systeem met nu vele duizenden onderdelen? De heer Chris- tiansen of GKC, zoals hij voor vrienden heet, noemt als reden de paradoxale eigenschap van dit blokje dat dit als basis van de vrijwel oneindige moge lijkheden inspirerend werkt voor het artistiek getalenteerde kind, maar te gelijkertijd grote aantrekkingskracht heeft op hen die minder artistiek be gaafd zijn. Niet voor niets wordt Lego ook toegepast in bezigheidstherapieën en diverse leermethodieken. Crisistijd Het Lego-verhaal begint bij de Jut- landse Ole Kirk Christiansen, een ge diplomeerd timmerman, die in de cri sistijd van de jaren dertig zonder werk kwam te zitten. Ole begon toen van allerlei stukjes hout speelblokken en beestjes te maken:-Zijn tienjarige zoontje Godtfred werd daarmee „de boer op" gestuurd. Letterlijk, want na schooltijd moest de kleine jongen in naburige boerderijen dit speelgoed trachten te ruilen voor eten en kleren voor het gezin. Hij had daarin zoveel aardigheid en handigheid, dat hij in het nieuw verworven vak v^n zijn vader, het maken van speelgoed, bleef en deze schamele, uit nood geboren, broodwin ning uitbouwde tot een gigantisch con cern dat in ruim dertig ondernemingen over de gehele wereld nu werkgelegen heid biedt aan meer dan 3000 mensen. Het Jutlandse Billund, waar Lego is gevestigd, was aanvankelijk slechts een pleisterplaats voor de postkoets, maar is dankzij de doorzettende Jut landse Christiansen uitgegroeid tot een voortvarend stadje met zo'n 6000 inwo ners, een eigen vliegveld en een van de grootste toeristische attracties van Scandinavië: Legoland, dat jaarlijks zo'n 900.000 bezoekers trekt. Legoland is een soort Disneyland, een pretpark van 75.000 m*. Een speciale attractie (waarvoor het aanvankelijk was opgezet) vormt daarbij de minia tuurstad (waaronder ook een stuk Amsterdamse gracht") te vergelijken met Madurodam, maar dan geheel opgebouwd uit maar liefst 25 miljoen Lego-steentjes! 10 Miljoen per dag De naam „Lego", zoals de oude tim merman zijn speelgoed al noemde voordat zijn zoon in 1954 het legen darische steentje bedacht, heeft van oorsprong een dubbele betekenis. Enerzijds is „leg godt" het Deens voor „speelgoed", anderzijds is „lego" niet alleen het liatijn voor „ik lees", maar ookVbor ,-ik voeg bij elkaar". Vlak na- de tweede wereldoorlog (in 1948) begon het Lego-speelgoedfabriekje dat vader en zoon Christiansen in 1932 inmiddels hadden opgericht voor de vervaar diging van hun speelgoed, dat een aardig succes begon te worden, als eerste in Denemarken over op het ver vaardigen van speelgoed uit een nieuw, uit Amerika overgewaaid produkt: plastic. Maar hoewel zoon Godtfred toen al het „steentje" in zijn achter hoofd had, was het pas zes jaar later „produktierijp" en vrijwel meteen een groot succes. Momenteel produceert Lego meer dan 180.000 dozen met verschillende inhoud, maar altijd weer met dat plastic blokje, waarvan er nu meer dan 10 miljoen per dag worden geproduceerd, als basis. Vele ouders zullen Lego nog alleen maar herinneren als „stationair" bouwmateriaal voor het maken van huizen, gebouwen, bruggen etc., maar in 1962 werd Lego „mobiel" door de introductie van het eerste Lego-wiel en konden kinderen er ook auto's, kranen en treinen mee maken en in 1970 werd het mechanische aspekt versterkt door de introductie van tandwielen en elek- tromotortjes, in 1977 uitgebreid tot een aparte serie „Lego techniek" voor de ervaren Lego-bouwertjes met echte zuigers, tandheugels, drijfstangen en koppel-asjes. En al kon je dan altijd ook al „mensen" met dit veelzijdige steentje construeren, het bleven aan vankelijk wat hoekige gedrochten, tot 1974 het Lego-popje werd geboren met beweegbare armen, diverse gelaats uitdrukkingen, afneembare pruiken en petten, vier jaar later uitgebreid met lieve en grappige Legolandertjes, die op schaal van Legoland werden ge maakt. Wat men overigens nooit „als Lego" zal aantreffen is „mensvijan dig" speelgoed. GKC heeft gezworen dit nooit te zullen vervaardigen en dat is ook in de statuten van het bedrijf opgenomen. Met zes steentjes: zestig jaar bezig Dat dat 2,6 gram wegende steentje van nog geen 5 cm1 een weldoordachte vinding is geweest met ontelbare mo gelijkheden, bewijst een aardig reken sommetje: zes van deze steentjes kun nen op maar liefst 102.981.500 ver schillende manieren op elkaar worden geplaatst. Als de uitvinder GKC vanaf nu iedere 5 seconden acht uur per dag een andere variatie zou bedenken, zou hij daar nog zestig jaar voor nodig hebben. Oude sieraden liggen soms jaren in de la. Zonde van uw goud en van uw geld. Wij kopen dit graag van u. diamantair-juwelier Rembrandtlaan 13 - Soest (let op nummer: 13!) Laanstraat 18 - Baarn Een onbekende heeft uit de garage van de familie M. S. een gouden dameshor loge ontvreemd alsmede een gouden ring, bezet met granaten. De sieraden hebben een gezamenlijke waarde van 550 gulden. De dader had niet veel moeite om de afgesloten garage binnen te komen. Hij vond de sleutel, die op een „geheime" plaats was opgeborgen en verschafte zich heel eenvoudig toe gang tot de garage. Postbus 699 3800 AR Amersfoort In het jaarboekje „Uit in Amersfoort 80/81" kunt U alle gegevens vinden van de meer dan 100 evenementen, .die in Amersfoort" op cultureel én sociaal-cultureel terrein het komend seizoen o.a,.in.De Flint, De Zonnehof, de St. Aegtenkapel plaatsvinden. Alle informatie o'ver concerten, toneel-, cabaret-, balletvoorstellingen, tentoonstellingen etc. staat hierin vermeld. Ook de gegevens over een abonnement op de evenementen van uw keuze, de losse verkoop van toegangsbewijzen etc., alsmede de bestelbon voor een abonnement zijn in het jaarboekje opgenomen. ,Uit in Amersfoort 80/81" kunt U gratis afhalen bij het bureau van de A.C.R. in De Flint, Coninckstraat 62 of in De Zonnehof, Zonnehof 8, Amersfoort. U kunt ook bellen: 033-751084 of 033-33034, waarna het boekje U wordt toegezon den. Tot maandag 25 augustus, 22 uur kunt U bestelbonnen voor een nieuw abonnement 80/81 afgeven bij het A.C.R.-kantoor in De Flint. Als we het gaan hebben over succulenten, zal het misschien bij veel mensen vraagtekens oproepen. Succulenten zijn niets anders dan vetplanten, waar toe ook alle cactussen behoren. Lang niet alle vet planten zijn echter cactussen, omdat de cactussen een geheel eigen familie vormen. De Naam vetplanten ofwel succulenten is afgeleid van het Latijnse woord succulentus, dat sappig of vlezig betekent. Hieronder vallen eigenlijk alle planten die meer dan gewone hoeveelheden vocht in hun bladeren, stengels en/of wortels kunnen op slaan en vasthouden. Daardoor zijn deze planten meer dan andere in staat langdurige droogteperio des te overleven. De bladeren en stengels van de plant zien er daardoor altijd dik en vlezig uit, vaak opgezet en vervormd. Maar wat zijn nu cactussen en wat zijn vetplanten? Dat is niet zo moeilijk. Cactussen hebben op enkele uitzonderingen na geen bladeren, maar zijn daarentegen in (vrijwel alle gevallen voorzien van doornen, die erg in kleur en afmeting kunnen verschillen. Hieraan dankt de cactus zijn naam. Het griekse woord cactus bete kent namelijk distel. Het ontbreken van bladeren bij cactussen is erg eenvoudig te verklaren, door het feit dat bladeren vocht verdampen. Uit aan passing aan droogte heeft de cactus zich aangepast door in de loop van lange tijd, zijn bladeren te doen verdwijnen. Cactussen hebben tevens het vermogen om in zeer natte tijden veel water op te nemen, dat op hun natuurlijke groeiplaats erg van pas komt. Zij worden namelijk zelfs gevonden op plaatsen waar soms in een jaar geen druppeltje regen valt. Valt er in zulke gebieden een bultje, dan is het natuurlijk van het grootste belang dat de plant hier optimaal van profiteert. Cactussen en vetplan ten zijn dan ook in staat om zeer snel water tot zich te nemen, in hun lichaam dat wel voor 90% uit vocht kan bestaan. De extra dikke opperhuid van onze succulenten die soms nog voorzien is van een waslaagje houden de planten onder de meest barre omstandigheden nog in leven. Er bestaan be rekeningen over de verhouding van verdamping bij een egelcactus en een loofplant van hetzelfde gewicht. Deze egelcactus blijkt 6000 maal minder te ver dampen dan de genoemde bladplant. Dit zegt nogal wat over het wonderlijk vermogen van onze „dik huiden". Even verschillend als de talloze groeivormen zijn ook de diverse wijzen van bedoorning. Er zijn cac tussen met doornen van wel 10 cm. lang, anderen zijn korter en breder en voorzien van haken. Soms bestaan ze slechts uit dikke zilvergrijze haren. De kleuren van de doornen variëren van roze en grijs tot zwart en bruin, wit en roodachtig en bepalen vaak een groot gedeelte van de sierwaar- de van de plant. Deze eerste kennismaking met de succulente plantenwereld, vervolgen we in de vol gende aflevering met de bespreking van de plaats van herkomst, de diverse verschijningsvormen en de waarde als kweekplant. Kan men vacuiimverpakte vleeswaren meenemen op vakantie? Hoe lang zijn ze te bewaren in de koelkast? Vacuüm verpakte vleeswaren zijn niet geschikt om op vakantie mee te nemen tenzij men over een koelkast beschikt. De vacuüm verpakking verlengt de houdbaarheid enigszins. Ongekoeld en in een warme omgeving zijn vacuüm verpakte vleeswaren minder lang houdbaar dan de verpakking aangeeft. Vacuüm verpakte vleeswaren zijn in gesloten verpakking in de koelkast houdbaar tot enkele dagen na de uiter ste verkoopdatum die op de verpak king staat aangegeven. Let daar ook op bij aankoop. In geopende verpakking in b.v. een koelkastdoos zijn vacuüm verpakte vleeswaren twee dagen te bewaren. Hoe kan men verse gist het beste bewaren? Omdat gist snel uitdroogt, moet hij stevig tegen de bodem van een 'ömge- keerd kopje worden gedrukt en worden weggezet op een schoteltje met water op een koele plaats. Op deze manier is gist in een koele omgeving 2 a 4 weken goed te houden. Wanneer men gist bewaart in de diepvries verpakt in diepvriesaluminiumfolie is hij drie maanden houdbaar. Hoe is het met de houdbaarheid van blikgroente gesteld? Blikgroene kan men in principe onbe perkt bewaren. Zolang ze niet bescha digd, bol staan of roestig zijn, is de inhoud veilig te gebruiken. In het algemeen loopt na ongeveer een jaar de kwaliteit terug. Smaak en uiterlijk gaan achteruit. Bladgroente in blik zoals b.v. spinazie en andijvie kan men beter niet langer dan een jaar bewa ren. Andere blikgroente is op een koele plaats drie a vijf jaar te bewaren. Zet bij aankoop de datum op het blik dan is altijd te controleren hoe lang men de blikken al in huis heeft. Op de verpakking van margarine staat vermeld dat er voedingszuren worden toegevoegd. Wat zijn dit en waarvoor dienen ze? Voedingszuren zijn citroen- of melk zuur. Deze voedingszuren zorgen in de eerste plaats voor een frisse smaak en dienen tevens om smaakbederf tegen te gaan. Hoe en bij welke temperatuur moeten aardappelen worden bewaard? Wat kah rtïen doen tegen het uitlppen van aardappen? Hét^beste kan men aardappelen bewa ren op een goed geventileerde, donkere plaats. De ideale bewaartemperatuur is 5 a 7°C. Is de temperatuur te hoog dan lopen aardappelen snel uit, ze worden zacht en rimpelig. Is de tempe ratuur te laag (0-4°C) dan kunnen ze op den duur een zoete smaak krijgen. Op een lichte bewaarplaats worden aar dappelen groen. Groene plekken bevat ten de giftige stof solanine. Daaróm moeten ze voor gebruik worden wegge sneden. Dit geldt ook voor de pitten. Wanneer men aardappelen langer dan enkele maanden wil bewaren, kan men het uitlopen ervan voorkomen door een kiemremmings- of antispruitmiddel op de aardappelen te strooien. Dit is te koop bij de drogist. Het is wel belang rijk de aanwijzingen op de verpakking nauwkeurig op te volgen, omdat voor deze middelen de regel „baat het niet dan schaadt het niet", niet opgaat. APART b maandagèwp zondags vanaf.17.00 uur. Dinsdags geslóten. SOESTERBERGSESTRAAT 107 SOEST -TELEFOON 02155-20202 alarmschijf ook op 12 inch single no. 1 trofee elpee van de week geweest. EMOTIONAL RESCUE - the rolling stones 062 63774 -emi (0 262 63774) XANADU - origlnal soundtrack jet 526 - cbs (0 40 526) THE GAME - queen 062 63923 - emi (O 262 63923)' UPRISING bob marley and the wallers 202 462 - ariola (0 402 462) MAYWOOD - maywood 1a 062 26521 - emi holland THE VERY BEST OF - trinl lopez tn 1441 - k tel (0 tn 1442) THE BEST OF - roger whlttaker cn 0121 - k.tel - (0 cn 0122) MET JE OGEN DICHT rob de nljs 1a 062 26450 - emi holland (0 262264) HEY jullo Iglesfas 84304 - cbs (0 40 84304) 20 MELODIES FROM PARADISE - div. art. adh 57 - arcade (0 adhc 57) SWEET MEMORIES - diverse artiesten 318 3050 - grammoservice (0 718 73050) ONE STEP BEYOND - madness see 17 - dureco (0 sc 17) HAPPY SUMMERPARTY James last 2475 637 - polydor (0 3236 637) LAST DANCE - diverse artiesten adeh 59 - arcade (0 adehc 59) DROMENTREIN - lenny kuhr 655 103 - cnr (0 870 058) ME MYSELF I - Joan armatrading a&m 64809 - cbs (0 cam 64809) 20 GREATEST HITS - the shadows adeh 58 - arcade (0 adech 58) LOST WITHOUT YOUR LOVE - div. artiesten adeh 56 - arcade (0 adech 56) DUMP WAITERS - the korgls 44 045 - dureco GOING DEAF FOR A LIVING - fischer z 062 82867 - emi (0 262 82867) FOR MEFORMIDABLE - charles aznavour dn 6051 - k tel (0 dn 6052) HEROES OF ROCK 'N' ROLL - div. artiesten 202 506 - ariolca (0 402 506) HOLD OUT - jackson browne as 52 226 - wea (0 452 226) BARRY AND EILEEN - barry and eileen 66016 - dureco (0 k 66016)' MY FAVOURITES - Janls ian 84188 - cbs (0 40 84188) DE NEDERLANDSE TOP 40 IS SAMENGESTELD DOOR DE STICHTING NEDERLANDSE TOP 40 UIT GEGEVENS VAN HANDEL EN INDUSTRIE e Ivorige I k|week Titel - Artist - (Producer) - Componist Label bestelnummer - Distributiemij e Ivorige I ik|week Titel - Artist - (Producer) - Componist Label bestelnummer - Distributiemij LP VAN DE WEEK McVICAR origlnal soundtrack 2302102 - polydor 4 21 O 1 O 4 O 3 O 3 O 13 10 16 9 15 7 27 21 19 18 12 XANADU - olivla newton John and e.l.o. m 8 (jeff lynne) lynne - jet 185 - cbs COULD YOU BE LOVED - bob marley the wailer 5 (b. marley wailer/a. sadkin) - isl. 101 968 - ariola LATE AT NIGHT - maywood (pim A J5 9 koopman) may - 006 26508 - emi holland MIDNITE DYNAMOS - matchbox (p. collins) SS 7 steve boomfield - magnet 016 63889 emi ree IK WEET NIET HOE - benny neyman - (f. goya/b. v. 6 d. laar) - martini/gomez/neyman - 141 655 - cnr THE WINNER TAKES IT ALL - abba (andersson/ulvaeus) idem - 2001 981 pol. DOiN' LA BAMBA - pussycat 4 (eddy hilberts) w. theunissen - 006 26518 - emi holl- CUPID/i've loved you for a long time - spinners 6 (m. zager) sam cooke/m. zager - atl 11 493 - wea PETER GUNN - emerson lake palmer 4 (emerson lake palmer) mancini - 100 824 - ariola ET LES OISEAUX CHANTAIENT - sweet JS 5 people (morisod/d'adario) - 2001 963 - pol. THEME FROM NEW YORK NEW YORK - slnatra 7 (sonny burke) fr. ebb/j. kander - rep 14502 - wea UPSIDE DOWN - diana ross flÉ 3 (edvirards/rodgers) idem - 006 63976 - emi EMOTIONAL RESCUE - the rolling stones JjK 6 (glimmertwins) jager - 006 63974 - emi ree. EVERYBODY'S GOT TO LEARN SOMETIME - 6 the korgis (korgis) warren - rialto 4359 - dureco RELIGHT MY FIRE - dan hartman 11 (dan hartman) dan hartman - sky 8104 - cbs MORE THAN I CAN SAY - leo sayer 2 (a. tarney) curtis/allison - chrys. 102101 - ariola BRABANTSE NACHTEN ZIJN LANG arie ribbens 4 (j. eckhardt) - pohlman/blenco 9550 - inelco/vip JE VEUX DE L'AMOUR - raym. v.h. groene- M 4 woud/(blaute) - 006 23973 - emi records A LOVER'S HOLIDAY - change - (j. f. petrus) 5 romant/wllloughby - 79139 - wea POWER - temptations (berry gordy/angela bond) 9 gordy/bond/mayer - motown 006 63831 - emi ree. 23 35 29 14 IBIZA - barry and eileen 4 (r. klunz) b. corbett - gip 4353 - dureco UNDERWATER - harry thumann 2 (thumann/weindorf) idem - killroy ks 3063 - telstar D.I.S.C.O. - ottawan (d. vangarde) Sft 1 vangarde/kluger - carr. 49.528 - cnr/carrere NINO DEL SOL - george baker 3 (h. bouwens) h. bouwens - 006 26513 - emi hoil. CARA MIA - Jay the amerlcans IÜ.M (t. trapani/l. lange) - 006 82911 - emi ree. Ir^ PLAY THE GAME - queen 7 (queen) f. mercury - 006 63890 emi 25 31 33 34 22 EVEN AAN MIJN MOEDER VRAGEN - bloem 1 (will hoebee) j.m. timp - phil. 6017 080 - phonogr. ROCK ME UP A MOUNTAIN - anita meijer (martin 4 duiser) - a. hammond/f. golde - 102 042 - ariola DE VOGELTJESDANS - de electronlca's 7 (w. thomas/f. rendall) idem - ts 2987 tf - telstar THIS WORLD OF WATER - new muslk 3 (tony mansfield) mansfield - gt 268 - cbs YOU GOT WHAT IT TAKES - bobby thurston 3 (lester/brown) brown/lester - 1001 - rams h LATE IN THE EVENING - paul simon 1 (phil ramoe/paul simon) simon - wb 17 666 - wea NIGHT BOAT TO CAIRO - madness (mepherson/ 7 barson) mepherson/barson - ep buy 71 - dureco BABOOSHKA - kate bush 1 (kate bush/jon kelly) kate bush - 006 07321 - emi HE'S SO SHY - pointer sisters 1 (richard perry) weil/snow - planet pl 12 470 - wea 2 4 10 8 2 3 2 32 24 LOST IN LOVE - demis roussos (david mekay) russell - 6000 419 - phonogr. THE OTHER SIDE OF THE SUN - Janls ian (j. ian/a. hammond) ian/hammond - 0363 cbs CONTAINER SONG - henk wijngaard (f. limpens) f. limpens/j. hoes - ts 3003 ,13 telstar GIMME SOME LOVIN' - the blues brothera 3 (tischler) s. 4-m. winwood/s. davis - atl 38527 - wea ALOHA OE (until we meet again) - goombay 9 dance band (petersen/clinton)/bendt - 8600 - cba 42 43 IN CONCEPT - emerson lake and palmer 200 852 - ariola (0 400 852) DE GROOTSTE ZOMERHITS uit de TOP 40 div. art. - 44 043 - dureco (0 k 44043) FLESH AND BLOOD - roxy music 2302 099 - polydor (0 3100 554) 16 ZONNIGE VAKANTIEHITS - div. artiesten tar 14959 - telstar (0 tme 757) ROMANTISCHE FLUITMUZIEK - div. artiesten 6686001 - phonogram (0 7523001) PUSAKA - massada 21020 - telstar (0 22040) SWEET PEOPLE - sweet people 2344 149 - polydor (0 3100 547) ACAPULCO - acapulco cn 0131 - k.tel - (0 cn 0132) DIANA - diana ross 062 63765 - emi records (0 262 63765) BABE - baba 6423 332 - phonogram (0 7111 332) SKY 2 - Sky 3C1 118 - ariola (0 501 118) UNMASKED - kiSS 6302 032 - phonogram (0 7144 032) VAN HALEN 1 - van halen 56470 - wea (0 456470) 17 SECONDS - the cure 2442 174 - polydor SUN OF JAMAICA - goombay dance band ir 84332 - cbs (0 40 84332) DE BESTE VAN - benny neyman 1 655 104 - cnr (0 870 06 SAVED - bob dylan 7 86113 - cbs (0 40 86113) THE GAME S UP - sniff 'n' the tears 1 cwk 3014 - rca THE ROSE (orignal soundtrack) - bette midler 16 apl 50 681 - wea (0 450) 20 GREATEST HITS - the beach boys 1 adeh 60 - arcade (0 adehc 60) HAAGSE BEAT NACHT - diverse artiesten 2 772 005/6 - cnr (0 872 007/8) 20 GREATEST HITS - hot chocolate ade h 54 - arcade (0 adehc 54) GROOTSTE HITS - bzn 9198 681 - phonogram (0 7298 222) MAN OF THE WORLD - demis roussos 6302 018 - phonogram (0 7144 018) WOMEN AND CHILDREN FIRST - van halen 56 793 - wea (0 456 793) 10 13

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1980 | | pagina 7