rt
OVERWINTEREN
NIET ZONDER RISICO'S
v'4
M
&ïi
Het beste begin:
een proef vakantie"
Overwinteringsreizen
Reisburo
m
Ontvlucht de winter
Reisbureau Gertl
koinkluisie-
^00
t-eSöVÜr
18
s C-D en voor
loemde
;en in-
of schrijf
Soester Courant van woensdag 27 augustus 1980
19
i f T'nter ta aantocht is. naar zonnige oor-
pnê winlm R,; f al!.de onMekker van het overwinteren,
ene Willem Barentsz, zijn er honderden vakantie-gangers op
dit avontuur uitgegleden. Wat daarvan o.m. de oorzaak van
kan zijn geweest is te lezen in een onderzoek dat door de Ne
derlandse Consumentenbond, in samenwerking met de A.N.W.B
werd ingesteld. Een onderzoek aan de hand van een schrif
telijke enquete waaraan door ruim 400 personen werd deel
genomen. Overwinteraars die een periode van S of meer weken
tussen 1 september '79 en 1 april '80 in een mild en zonnig kli
maat (hoofdzakelijk Spanje) te vinden waren. De reisburo's
(Ue by deze tijdelijke landverhuizing betrokken waren zijn:
HoUand International - Arke - D-Tours - Hotelplan - Marysol
en het inmiddels ter ziele gegane Christoffel. Met toestemming
van de Nederlandse Consumentenbond publiceren wij deze week
de resultaten van het overwinteringsonderzoek zoals wij die in
het laatste nummer van de Consumenten Reisgids aantroffen.
Wie plannen heeft Nederland tijdens de gure wintermaanden
te ontvluchten doet er goed aan daarvan kennis te nemen.
Grote en kleine teleurstellingen kunnen daarmee wellicht
worden voorkomen.
Wij bieden U vele mogelijkheden om per vliegtuig naar het zon
nige zuiden te reizen.
NIEUW
Nu is het ook mogelijk om de reis per touringcar of eigen auto
te maken.
Gaarne zenden wij U de spe-
uaarne zenaeri wij u ue spe-
A ciale overwinteringsprogram
ma's gratis toe.
Soest, Steenhoffstraat 15a
Tol. 02155-16571 -14905
het "praathuis" van Holland International
in Fuengirola. Christoffel en Arke maak
ten in hun programma's melding van de
mogelijkheid om tegen voordelige tarie
ven de kinderen te laten overkomen.
De overwinteraars
Uit de enquête bleek dat de ondervraag
den voornamelijk oudere echtparen wa
ren, die nog zelfstandig woonden. De
meesten hadden als belangrijkste inko
men de AOW-uitkering plus een pen
sioen. In het algemeen hadden ze veel
vakantie-ervaring.
De belangrijkste motieven voor het over
winteren waren het aangename klimaat
op de plaats van bestemming en - in min
dere mate - gezondheidsredenen. De
lengte van het verblijf was vrij hoog:
tweederde bleef gemiddeld langer dan
21/2 maand. Wat de vertrekperiode betrof
was er een duidelijke piek in januari (na
de feestdagen) en een kleinere in okto
ber.
De Costa del Sol en de Costa Blanca wa
ren de meest genoemde bestemmingen
met respektievelijk 39 en 40%. Iets meer
dan de helft (55%) ging per chartervlieg
tuig, maar ook zeer velen (34%) namen
de eigen auto. Die laatste groep regelde
de reis vaak op eigen houtje.
Dit wordt bevestigd doordat 39% ant
woordde geen gebruik van een reisorga
nisator te hebben gemaakt. Iets meer
dan 70% overwinterde in een apparte
ment, 10% in een bungalow of villa en
3% in een hotel.
'ÉIP'
meer aandacht moeten besteden. En
hetzelfde geldt voor de opvang ter
plekke, zoals we in het hierna volgende
zullen zien.
Tevredenheid
Aanbod
Slechts een kleine minderheid van de
overwinteraars bleek minder of helemaal
niet tevreden te zijn over hun verblijf. Iets
meer dan 5% kondigde aan in de ko
mende twee jaar waarschijnlijk of zeker
niet opnieuw te zullen overwinteren. Het
overgrote deel had echter een positief
oordeel: 85% was van plan (waarschijn
lijk) nogmaals te gaan.
Als we kijken naar de verschillende as-
pekten van het verblijf, bleken er vooral
klachten te zijn over de akkommodatie.
Zo vond 22% de keukenuitrusting niet
voldoende, terwijl ook vaak de verwar
ming gebrekkig of onvoldoende werd ge
noemd. Hier wreekt zich het feit dat de
appartementen niet altijd zijn ingesteld
op een verblijf in de wintermaanden. Ook
de inrichting leverde nogal wat kritiek op
in termen als "uitgewoond", "te simpel"
en "saai".
Het tweede belangrijke punt van kritiek
was de begeleiding ter plaatse. Van de
genen, die een beoordeling gaven van
de diensten van een hostess was de helft
(zeer) tevreden, terwijl echter 12% tame-
Uit de programma's van genoemde reis
organisatoren bleek duidelijk de belang
rijke rol die Spanje speelt als overwinte
ringsbestemming. Daarnaast werd ook
de Portugese Algarve aangeboden, ter
wijl Holland International en Arke respek
tievelijk Sicilië en Malta noemden.
Spanje heeft vier belangrijke overwinte-
ringsgebieden: Mallorca (met als centra
Palma, El Arenal en Magaluf), de Costa
Blanca (met Denia en Benidorm), de
Costa del Sol (met Fuengirola, Torremo-
linos, Marbella en Benamaldena Costa)
en de Canarische eilanden Tenerife (met
Playa de las Americas en Puerto de la
Cruz) $n Gran Canaria (met Las Palmas
en Playa des Inglès).
Het overgrote deel van het aanbod van
de reisorganisatoren had betrekking op
vliegreizen; bij Marysol, Hotelplan en
Holland International was dit zelfs de
enige mogelijkheid. Het reizen per eigen
auto raakt steeds meer in trek. Veel ou
deren hebben graag ter plekke de be
schikking over eigen vervoer en het tijds-
verlies van de heen- en terugreis is min
der belangrijk dan bij een tweeweekse
vakantie. Ook angst voor vliegen speelt
hierin soms mee. D-Tours, Arke en
Christoffel hadden overwinteringsreizen
met de eigen auto in hun programma.
Arke bood ook busreizen aan. Deze heb
ben als belangrijk voordeel dat de reizi
gers meer bagage kunnen meenemen.
Bovendien kunnen onderweg vast kon
takten worden gelegd met mede-over
winteraars en vormen de heen- en terug
reis op deze manier al een toeristisch
aantrekkelijk deel van de overwintering.
Wat de aangeboden akkommodatie be
treft, stond het appartement op eenzame
hoogte aan de top. Hotelarrangementen
waren er ook, maar wel veel duurder.
Prijzen
Op wat voor prijzen moet de aspirant-
overwinteraar rekenen? Om een idee te
geven, zijn we uitgegaan van een twee
kamerappartement met bezetting door
twee personen in Fuengirola met vertrek
in midden of eind oktober. De vliegreis,
de transfers, de schoonmaakkosten en
de luchthavenbelasting zijn inbegrepen.
Andere kosten, zoals eten en drinken,
exkursies en dergelijke komen hier dus
nog bij. Voor het gemak hebben we daar
bij de prijs per persoon per dag uitgere
kend, gebaseerd op een verblijf van 57
tot 65 dagen.
Aldus zijn we op een gemiddelde dag
prijs van rond de 24 gekomen, met
16,29 als minimum en 29,91 als
maximum.
We benadrukken dat het hier slechts om
een indikatie gaat, gebaseerd op het
aanbod van een aantal reisprogramma's
van vorig jaar. De programma's voor het
komende overwinteringsseizoen zijn
nog niet allemaal uit, maar een verhoging
is waarschijnlijk, vanwege de gestegen
logieskosten.
In ieder geval loont het de moeite ze on
derling op de prijzen te vergelijken. In de
programma's 1979-1980 troffen we een
geval waar voor hetzelfde appartement
in dezelfde periode bij de ene reisorgani
sator 700 meer moest worden betaald
dan bij de andere.
Groeimarkt
Er zijn drie redenen, die de overwinte-
raarsmarkt kunnen laten groeien, name
lijk de vervroegde pensioenen, de wel-
vaartsvaste uitkeringen en een steeds
stabielere gezondheid op oudere leeftijd.
De reiswereld begint reeds hierop in te
spelen. Drie van de zes reisorganisato
ren hadden zelfs een speciale overwinte-
ringsuitgave, namelijk Arke, Hotelplan
en D-Tours. Alle reisorganisatoren had
den ter plekke een Nederlandsspre
kende hostess en organiseerden gezel
ligheidsavondjes.
Hiernaast onderscheidden ze zich door
eigen voorzieningen, zoals de biblio
theek van Arke op Mallorca, het service
centrum van Marysol in Torremolinos en
Te weinig informatie vooraf
Juist vanwege de hoge leeftijd van over
winteraars en hun lange verblijf is goede
informatie vooraf extra belangrijk. He
laas bleek hieraan wel het een en ander
te schorten.
Aan degenen, die de bemiddeling van
een reisorganisator inriepen, vroegen
we of zij na de boeking nog apart schrifte
lijk informatie hadden ontvangen. Een
derde antwoordde ontkennend, waar
van eveneens eenderde dit ook als een
gemis ervaarde.
Willen de reisorganisatoren hun deel van
de overwinteringskoek meepikken, dan
zullen ze aan het voorlichtende aspekt
Meer aandacht voor
minder-validen
Uit een vraag in de enquête welke
voorzieningen men in de akkom
modatie noodzakelijk achtte, is
een behoefte gebleken aan facili
teiten voor minder-validen, zoals
een bad met handgreep, liften die
breed genoeg zijn voor rolstoelen,
weinig trappen en drempels en
een hellingbaan of rolstoelplank.
Het zou daarom een goede zaak
zijn, als reisorganisatoren bij de
keuze van hun akkommodatie ook
enkele appartementen in het aan
bod opnemen, die deze voorzie
ningen hebben en daarmee ge
schikt zijn voor mensen met een
handicap.
•lijk of zeer ontevreden was. De hostess
werd vooral gebrek aan hulpvaardigheid
verweten, of dat ze niet altijd even mak
kelijk te bereiken was. De klanten van
Holland International waren het minst te
vreden over de hostess, die van D-Tours
het meest.
Vooral gezien het feit dat 71 van alle
ondervraagden de aanwezigheid van
een hostess noodzakelijk acht, is dit een
teken aan de wand. Weliswaar zijn er an
dere opvangcentra, zoals konsulaten en
toeristenpastoraten, maar de hostess
blijft de meest aangewezen persoon
voor hulp en advies.
Daarbij dient ze over andere kwaliteiten
te beschikken dan haar "zomer"-kol-
lega. Een grotere kennis van medische
opvang (ouderen zullen eerder proble
men hebben met hun gezondheid) en be
grip voor de specifieke behoeften van ou
deren (eenzaamheid en verveling ko
men bij zo n lang verblijf eerder voor) zijn
voor haar belangrijke eigenschappen.
Problemen
Mede door antwoorden uit de enquête
hebben we een aantal problemen gevon
den, die zich juist bij overwinteren kun
nen voordoen.
Velen onderschatten de invloed van een
langdurig verblijf buiten de eigen ver
trouwde omgeving. Wie in Nederland
slecht kontakten legt en eenzaam is,
mag er niet op rekenen dat dit tijdens een
overwintering anders zal zijn. Ook het
heimwee naar thuis en vooral naar de
kinderen maakt dat overwinteraars soms
vroegtijdig terugkeren.
Verveling is een ander, veel voorkomend
euvel. Vooral bij slecht weer, als de dage
lijkse wandeling niet kan doorgaan (wan
delen en lezen werden door de onder
vraagden het meest als tijdpassering ge
noemd), zijn veel ouderen verlegen met
al die vrije uren. Een hobby is dan erg be
langrijk.
Een derde, groot probleem kan de ge
zondheid zijn. Overschatting van de ei
gen konditie komt helaas vaak voor. Ie
dere overwinteraar zou zich van tevoren
grondig moeten laten onderzoeken om
er zeker van te zijn dat hij het lange ver
blijf elders niet alleen psychisch, maar
ook fysiek aankan.
Moet er medische hulp worden ingeroe
pen, dan blijkt die anders - vaak minder
rJJa'n Jfï Nede'rland. Zo is Hét in Spaanse
ziekenhuizen regel dat de patiënten door
familieleden worden verzorgd. Ook on
bekendheid met de taal kan problemen
opleveren.
Sinds kort kennen Engeland en Neder
land het systeem van het Medic Alert,
een soort medisch paspoort dat wordt
uitgereikt aan mensen die medische pro
blemen hebben. Het wordt als ketting of
armband om de pols gedragen en bevat
onder meer gegevens over de ziekte, de
noodzakelijke medicijnen, bloedgroep
en het telefoonnummer van het Rode
Kruis in Den Haag, waar 24 uur per dag
alle gegevens van de drager beschik
baar zijn. De kosten voor het Medic Alert
zijn eenmalig en bedragen 30. Men
kan zich telefonisch opgeven onder
nummer 070-469595.
Voor overwinteraars is het van belang te
weten dat inmiddels ook met Spanje ver-
Steeds meer Nederlanders ontvluchten in de winter het
barre klimaat om in het zonnige zuiden te gaan overwinteren.
Voorde kosten hoeft u het niet te laten, datgene wat u
normaal voor uw zomervakantie van 2 of 3 weken
betaalt bent u nu kwijt voor een verblijf van j
enkele maanden. Kom even bij ons langs
en laat u voorlichten.
Wij vertegenwoordigen alle gerenom-^
meerde touroperators en zijn lid van
de ANVR. Met alle ingebouwde
zekerheden vooru.
SOEST
Van Weedestraat 58 Soesterbergsestr. 221
Tel. 02155-22144 Tel. 02155-12683
Gemiddelde dagell|kse minimum en maximum temperatuur van de lucht In °C, gemiddelde temperatuur van het leewater In X, gemiddelde hoeveelheid neerslag In mm, gemiddeld aantal regendagen en gemiddeld aantal uren zon
per maand In enkele populaire overwinteringsstreken. Ter vergelijking de cijfers van De Bilt (In kleur).
maand
oktober
november
december
januari
februari
maart
april
temperatuur van lucht
Mallorca,
Palma
13,9
10,2
7,6
6.3
6.4
7.9
10,4
22.5
18,1
15,1
14,1
14.8
16.6
18.9
Costa
Blanca,
Allcante
14.3
10.4
7,5
5,9
6,3
8.2
10.5
24,5
20.3
17,0
15,7
17.2
19.4
21.3
Costa del
Sol,
Malaga
min. max.
15,9
12,0
9,6
8,2
8.8
10,8
12,7
23,3
19,7
17.3
16,5
16,9
18.4
20.5
Gran
Canaria,
Las Palmas
19,4
17.8
15,6
14,4
14,4
15.0
16.1
26.1
24,4
22.2
21,1
21,7
21,7
21,7
Tenerife,
Santa Cruz
19,4
17.2
15,6
14,4
14,4
15,0
15,6
26,1
23,3
21.7
20,6
20.6
21.7
22.8
Nederland,
De Bilt
14.1
8.8
5.4
4.3
5.2
9.5
13,3
temperatuur van zeewaterl)
(0
O
re
c
<5
■o
co
"O
re a>
re
re
O
O
O v
Z
20,9
19,1
22,4
13.7
17,7
16,9
21,4
10.4
15,1
15,4
19.9
7.7
13,8
14,6
18.8
5.7
13,3
14,3
18,5
5.1
13,7
14,6
18,5
5,7
14,9
15,4
18.7
7.3
neerslag
40 46
regendagen2)
192
155
136
156
171
200
223
95
53
43
58
69
110
157
regaande kontakten bestaan. Mocht een
Spaanse arts informatie nodig hebben,
dan kan hij op kosten van Medic Alert bij
voorbeeld naar Nederland bellen.
Adviezen en wenken
Uit de enquête,'ingekomen brieven van
lezers en folders (onder meer die van het
Spaans Nationaal Bureau voor Toeris
me) hebben we de volgende lijst van ad
viezen en wenken samengesteld:
Papieren en dokumenten
Voor een verblijf van langer dan drie
maanden heeft u voor Spanje een visum
nodig.
Vraag bij binnenkomst in Spanje altijd
een stempel in uw paspoort, ook als u
met de eigen auto gaat, om de tijdelijk
heid van uw verblijf te kunnen aantonen.
Zorg ervoor goed verzekerd te zijn.
Een kombinatie van het ziekenfonds en
een reisongevallenverzekering is nood
zakelijk (sommigen zeggen uit zuinig
heidsoverwegingen hun vrijwillige óf be-
jaardenverzekering op). De Neder
landse ziekenfondsverzekerde heeft in
EEG-landen aanspraak op voorzienin
gen van het ziekenfonds van dat land.
Wel moet hij dan bij het ziekenfonds een
speciaal formulier aanvragen dat hij bij
eventuele ziekte moet tonen. Wie parti-
kulier is verzekerd, dient vooraf goed de
polisvoorwaarden na te kijken op hoogte
van de verzekerde bedragen en de gel-
oigheidsduur. Zie ook ons artikel over
reisverzekeringen in het meinummer
1980 van de Consumenten Reisgids.
Zorg voor financiële reserve. Met name
bij ziekte of overlijden zult u soms direkt
over een flink bedrag moeten kunnen be
schikken.
Heeft u eraan gedacht dat iemand tij
dens uw verblijf de belastingpapieren
voor u invult als u na 1 april terugkomt?
Ook lopende zaken als huur, telefoon,
elektriciteit en dergelijke moeten worden
geregeld.
Gezondheid
Laat u eerst grondig door uw dokter on
derzoeken voordat u besluit te overwin
teren.
Heeft u inentingen nodig, begin hie
raan dan tijdig.
Als u een medicijn gebruikt, zorg voor
voldoende voorraad en voor alle zeker
heid voor een recept in het Latijn.
Schaft u zich, indien nodig, een Medic
Alert aan.
Lees de folder "Vakantie en hygiëne,
wenken voor reizigers en toeristen" van
het Ministerie voor Volksgezondheid en
Milieuhygiëne, waarin nuttige informatie
staat.
Diversen
Vergeet niet in Nederland het adres
achter te laten waar u bereikbaar bent.
Let er bij het boeken op of het door u ge
kozen appartement wel goed te verwar
men is en niet te ver van het centrum of
openbaar vervoer af ligt. Laat
zuinigheidsoverwegingen hierbij geen al
te grote rol spelen. Goede reisbu
reaus hebben de boeken van Toeri$tiek
waarin hotels en appartementen objek-
tief zijn beoordeeld. Hierin staat ook of
een appartement geschikt is voor CARA-
patiënten.
Neem zo mogelijk wat extra huisraad
mee. Typisch "Nederlandse" dingen
ontbreken vaak, zoals een fluitketel, blik-
en flessenopener, theezeefje, koffiefilter
enzovoorts.
Om heimwee te voorkomen kunt u wat
voorwerpen meenemen waaraan u erg
gehecht bent, zoals een foto van de kin
deren. De meeste appartementen zijn
spaarzaam ingericht.
Oefen vooraf in de valuta van het land,
zodat u bij aankomst onmiddellijk weet
hoeveel bijvoorbeeld 1500 peseta's is.
Ook een eenvoudige woordenschat kan
de eerste dagen behoorlijk vergemakke
lijken.
Denk eraan boeken, spelletjes en an
dere dingen mee te nemen om de vrije tijd
te vullen.
De meeste overwinteraars komen
tevreden terug met het voornemen
de komende jaren opnieuw naar
het zuiden te gaan. In de toekomst
zal hun aantal zeer waarschijnlijk
nog toenemen.
Hun belangrijkste punten van kri
tiek betreffen het onderkomen en
de begeleiding ter plekke. Reisor
ganisatoren kunnen op het gebied
van voorlichting en opvang een
belangrijke rol spelen.
Het ovenwinteren brengt speci
fieke problemen met zich mee, on
der andere op het gebied van de
vrijetijdsbesteding en de gezond
heid. Aspirant-overwinteraars ra
den wij daarom van harte aan de
eerste keer een paar weken op
"proef" te gaan, alvorens Neder
land echt een aantal wintermaan
den achtereen de rug toe te keren.
1) gemeten in volle zee;.direct aan het strand
in de zomer wat hogere, in de winter wat lagere
temperatuur mogelijk
2) er is sprake van een regendag, indien er
meer dan 0,1 mm neerslag per etmaal valt
Opmerking betreffende klimaat Cana
rische Eilanden
De eilanden Tenerife en Gran Canaria kennen
twee klimaten. Het gebergte in het midden van
de eilanden houdt de bewolking tegen en
zorgt voor stijgingsregens, waardoor er door
de heersende windrichting in het noorden
meer bewolking en regen is. In het zuiden is
het droog en er is veel zon. In het noorden is
meer natuurschoon, in het zuiden is het droog,
kaal en stoffig.
De hier vermelde stations Las Palmas en
Santa Cruz liggen in het noordelijke gedeelte.
