De tijd van
bollen planten
komt weer aan
Bloembollen voor
een mooie lente
Hendrik-Jan
past op zijn tellen
Raadsvergadering in aula
Griftlandcollege
m
m
m
Koste(r)lijke kunstjes
met bloembollen in
de balkonbak
Meningen
van Lezers
Speeltuin
anders
inrichten
„Bijgoed" doet het vaak best
Hondje weg
Hondje terug
Kerken en
Vredesweek
Zender uit de
lucht
Vrouwencafé met
„Vrouw en Werk"
Soester Courant van woensdag 34 september 1980
11
Het najaar is de periode voor het planten van voorjaarsbloeiende bol- en knol
gewassen. En waarom zouden we niet eens wat anders planten dat de alom-
bekende tulpen, narcissen en hyacinten? Er zijn nog zoveel andere mooie soor
ten. Vooral de kleinere bolgewasjes die in de handel worden aangeduid als
„bijgoed" verdienen beslist onze aandacht, evenals de botanische (wilde) soor
ten van tulp en narcis. Door de sierlijke groeiwijze en de kleine bloemen pas
sen ze zeer goed in een natuurlijke beplanting. Doordat ze weinig ruimte in
nemen zijn ze zeer geschikt voor kleinere tuinen en ook voor balkonbeplanting.
Maak eens een keus uit de soorten van het overzicht, dat wij bijgaand afdrukken.
De meeste van deze bolgewassen
zijn geschikt voor verwildering, dat
wil zeggen dat we ze na de bloei niet
hoeven op te nemen maar dat ze ter
plekke kunnen blijven staan alwaar ze
zich in gunstige omstandigheden zul
len uitbreiden.
- Gaat hun aantal toch achteruit, plant
Sdan elk jaar een gedeelte ervan bij.
- In het algemeen planten we deze
bolgewasjes op een diepte van 6-7 cm.
- Plant grotere groepen van één soort
bij elkaar om enig effect te sorteren.
- Bij het bepalen van hoeveelheden
gaan we uit van tientallen.
- Plant de bol of knol met de neus naar
boven.
- Plant de bollen of knollen zo snel
mogelijk na aankomst. Er zijn name
lijk soorten die snel uitdrogen.
- Plant de bollen zó dat we ze vanuit
het huis kunnen zien of op een plek
waar we vaak langs lopen zodat we
volop de kans krijgen van hun uit
bundige voorjaarsbloei te genieten.
I Wie denkt er nu aan het voorjaar als de tuin volhangt met herfstdraden en het
eerste blad al van de bomen dwarrelt. Toch is het goed in gedachten even bij
de lente te vertoeven zodat we ons bijtijds realiseren dat voorjaarsbloeiende
bol- en knolgewassen nu geplant moeten worden. Ieder voorjaar vind ik het
weer een sensatie als in de tuin de eerste bollen gaan uitlopen.
Vofl&lmeik
-7è.
aPlUMDSg MAA£:
Door de zonnewarmte gewekt uit hun
ondergronds bestaan komen er steeds
meer met hun glimmende neuzen bo
ven de grond. Als ik in de herfst de
schijnbaar levenloze bollen en knollen
in de koude aarde stop, zie ik ze in
mijn fantasie al bloeien, hele pluk
ken crocusjes en sneeuwklokjes, mooie
turkse tulpjes, witte botanische nar-
cisjes en wilde hayacintjes en sta
tige keizerskronen die een apart
plaatsje krijgen.
Bollen moeten u nu bestellen. In prin
cipe kunnen we ze op iedere grond
planten mits niet te vers bemest met
stalmest. Vóór half oktober moeten
de vroegstbloeiende soorten de grond
in want het is zaak dat ze nog worte
len vóór de vorst invalt. De meeste
voorjaarsbollen bloeien in een periode
dat er nog geen blad aan de boom zit.
We hebben dus eigenlijk weinig te
maken met zon en schaduw als we
de bollen maar niet planten onder blad-
houdende bomen en struiken want dan
krijgen ze te weinig licht en groeien
en bloeien ze niet door lichtgebrek.
Het leuke van bollen is dat je ze bijna
overal kunt gebruiken, tussen vaste
planten en heesters, in het gazon, on
der bomen, in een stenen tuin en in
bloembakken op terras en balkon. Aan
welke bloembollen u de voorkeur
geeft is natuurlijk een kwestie van
smaak maar ik zou toch een pleidooi
willen houden voor de wat kleinere
bolgewasjes en de botanisch (wilde)
tulpen en narcissen. Ik wil hiermee
niets zeggen ten nadele van de vele
prachtige en doorgaans erg statige
vormen van gecultiveerde tulpen,
narcissen en hyacinten.
Bij het kleinere bolgoed komt nog het
voordeel dat je deze niet elk jaar op
hoeft te rooien en opnieuw te planten,
want vele van deze bolgewasjes ver
wilderen op den duur in de tuin.
Afhankelijk van hun grootte worden de
bollen 5-15 cm diep geplant. Kleinere
bolgewasjes kunnen we beter in wat
grotere hoeveelheden planten (uit
gaande van tientallen) dan de grotere
bollen. Plant de bollen dicht bij el
kaar in grote groepen: dit zal hét
natuurlijk effect verhogen.
Bol- en knolgewassen nemen praktisch geen plaats in tussen de kruid- en hout-
achtigen die onze balkonbakken van oudsher vullen. Dat komt omdat het ge
was van een bolbloem en haar groene blaadjes op slanke steeltjes stoelen en
dat is zoals u weet bij menig kruid- en houtachtige wel even anders gesteld.
Kom laat ik niet te technisch worden maar me helemaal toespitsen op dat ook
door u op simpele wijze binnen te halen kleurengeluk, dat u liggend in een ge
makkelijke stoel kunt ondergaan wanneer bol- en knolgewassen in uw balkonbak
mogen wortel schieten.
Hoe u precies bol- en knolgewassen
in uw bak dient te planten, met hoe
veel tegelijk en welke vormen en kleu
ren hangt helemaal af van uw per
soonlijke instelling en uw bloembak
ken. Gewoon uw fantasie de ruimte
geven.
Ik heb zelf enkele toppuntjes beleefd
toen ik afgelopen voorjaar de bak
ken van een gepensioneerde koster
ergens in de Achterhoek, gedurende
twee weken in april moest verzorgen.
Hier waren combinaties gemaakt in
een kleurentaal die ik tot dan toe niet
kende en ik verzeker u dat ik menig
maal onder de lakens hiervan heb
gedroomd in de dagen dat bewuste
koster zelf in Benidorm zijn benen
bruin liet worden. In die balkonbakken
zag ik kontaktjes met groenlingen
die ik nu nog steeds plaats in het rijtje
van de door mij gekozen betere din
gen des levens. Die koster wist veel
meer dan van stoelen schuiven en
aan de bel trekken! In overleg met
hem ga ik nu een aantal van die kom-
binaties aan u doorgeven en met die
kombinaties bedoel ik dan kruid- en
houtachtigen hand in hand met bol-
en knolgewasjes.
Daar gaan we dan;
- Het blauwe grasje Festuca glauca
samen de laag blijvende Tulipa prin-
ceps,
- het groenblijvende heestertje Elaeag-
nus pungens area maculata, met de
violetblauwe botanische crocus Blue
Bird,
- de kruipende bonte Euonymus fort.
gracilis arg. marg., met lichtblauwe
multiflora hyacinten,
- de kruidachtige spontane kruiper
winter en zomer stevig in de grijs
groene kleren zittende Alyssum saxa-
tile compactum met daar tussen door
CHionodoxa luciliae,
- Erica carnea Winter Beauty met
Eranthis hyemalis,
- de donkergroen gebladerde Vinca
minor (maagdenpalm) met de geuren
de narcis jonguilla Baby Moon,
- Botanisch licht blauwe viooltjes met
de botanische narcis cyclamineus
Jack Snipe,
- een blauw getinte miniatuur Juni-
perus met Anemone blanda,
- Tulipa clusiana groeiend uit het
ruige blad van Saponaria ocymoides.
- Saxifraga umbrosa, u weet wel dat
schildersverdriet, met de grootbloe-
mige Crocus Pickwick,
- Myosotis alpestris met aan de voet
de gelijktijdig bloeiende gele Tulipa
urumiensis en
- het keukenkruid Thymus serpyllum
met Erythronium hybr. Pagoda, wel
ke laatste net zoveel bekoorlijk blad
als bloem in haar voorjaars avontuur
doet.
U moet van mij aannemen dat het
helemaal toevallig is dat ik net 12
voorjaarscombinaties met bol- en
knolgewassen als fakkeldragers door
geef. Het is namelijk ook het getal
dat voor die koster uit de Achterhoek
iets dwingends had. Hij kreeg het im
mer op zijn bepaald niet smalle heu
pen als bijvoorbeeld iemand meer dan
een dozijn plantjes of bolletjes van
een soort wilde planten. „Verhef je
toch niet boven de klok", riep hij dan
uit. Ik heb dat nooit helemaal begre
pen.
Misschien is het ook nog van belang
te vertellen dat die floraminnende
koster links was. Nee... nee... niet wat
u denkt. Linkshandig met planten
en verder is wellicht van struktureel
belang dat hij zijn gewassen, ook
de bolletjes, voor het planten even,
hardhandig, liet kennis maken met
de natuurlijke inhoud van een op zijn
balkon staande regenton.
En dat is dan het verhaal van die
koster die de natuur, ver van de be
gane grond, helemaal naar zijn hand
zette.
Mag ik tot slot van dit balkonver
haaltje ook nog even een eigen kom-
binatie doorgeven? Even niet meer
aan die koster denken... toch no. 13
dus;
- de immer groenblijvende ouder
wetse Pachysandra terminalis met
tussen haar leerachtige blaadjes Scil-
la siberica Spring Beauty.
U vindt toch niet dat ik de goden tart?
Toch wel... praten we daar dan se
rieuzer over als een paar van voor
gestelde vrijages tussen bol- en knol
gewassen en kruid- en houtachtigen
u in het goede keelgat zijn geschoten.
Let maar op u komt oren en ogen te
kort.
Met trots heeft ons land zich altijd Europa's bloemen- en groententuin mo
gen noemen. Hendrik-Jan de tuinman heeft de laatste jaren meer moeite
met het goede tuinonderhoud. Hij krijgt de zenuwen van het nieuwe en vervelen
de onkruid.
Het zijn de werkgelegenheids- en energieperikelen. Ook is Hendrik-Jan bang
geworden van buitenlandse kapers of concurrenten.
Jan en zijn broeders kijken tegen
enorme energiekosten op. De rekenin
gen zullen in de komende twee jaren
zeker met 27% oplopen. Al die tuin
ders proberen zoveel mogelijk ener
gie te besparen zonder dat het de pro-
duktieomvang en de produktkwaliteit
aantast. In de afgelopen jaren is dat
ook redelijk gelukt, want in, vier jaar
tijd beliep de energiebesparing ruim
13%. Maar wat wil je als tuinder als
je jaarlijks maar 3 a 4% op energie
spaart, terwijl de gas- en olieprijzen
met het meervoudigerstijgen.
Dan is er geen eer meer aan te be-'
halen.
Hendrik-Jan is enorm vindingrijk; hij
weet met hetzelfde areaal steeds meer
en betere produkten te telen. Vakbroe
ders spreken over produktiviteitsstij-
ging en die bedraagt ongeveer 4% in
de glastuinbouw. Hoe groter de pro-
duktiviteitstoename, hoe lager de
produktiekosten per eenheid produkt.
En daar moeten de tuinders het van
hebben, want de opbrengstprijzen ne
men niet noemenswaardig toe. Boven
dien ontmoet Hendrik-Jan en de zijnen
steeds meer concurrentie op de buiten
landse afzetmarkt. Die Grieken en
Spanjaarden kunnen er ook wat van
en bovendien werken die goedkoper
(lagere lonen) en hebben ze een
energievoordeel want de zon schijnt
er volop.
Als de Nederlandse tuinders slim zijn
en goed opletten, kunnen ze al die
concurrenten toch de baas, want kwali
teit en regelmatige levering winnen
het van goedkope energie en arbeid.
En die kwaliteit- en leveringsvoor-
sprong heeft Hendrik-Jan. De kunst is
om die voorsprong te behouden.
Hoe moeilijk het ook wordt voor al die
Nederlandse glastuinders: wanneer
zij al hun pijlen richten op een bewa
king van de produktiekosten en een
betere presentatie van kwaliteitspro-
dukten, kunnen ze het onkruid dat
Hendrik-Jan gezien heeft, vernietigen.
Een goede aanval tegen energie- en ar
beidskosten is voor Hendrik-Jan en zijn
broeders de beste verdediging.
Als er over de Nederlandse glastuin
bouw wordt gesproken, doelt men op de
teelt van bloemen en groenten. Hen
drik-Jan de tuinman en zijn vakbroe
ders spreken over warenhuizen, en
daar staat het Westland vol van. Van
Nederlands groente- en bloementuin is
ruim 8500 ha met glas bedekt. Op 4500
ha worden glasgroenten geteeld met de
drie hoofdgroenten sla, tomaten en
komkommers op kop. Steeds meer
tuinders zijn overgeschakeld van
groenten naar bloemen.
Het bloemen-areaal onder glas is de
laatste tien jaar toegenomen van 1600
tot bijna 4000 ha. Die overschakeling
was begrijpelijk, want zakelijk gezien
zat er meer muziek in de sierteelt dan
in de groenteteelt. Een toenemende
welvaart brengt de klant vlugger bij
de bloemenman, want bloemen hou
den immers van mensen.
Hendrik-Jan de tuinman en zijn com
pagnons hebben met de Nederlandse
tuin beste zaken gedaan. De produktie
van de glastuinbouw steeg van 1,2 mil
jard gulden in 1970 tot 'ruim 3 mil
jard gulden in 1978. Driekwart van de
tuinopbrengsten gaat naar het buiten
land. De oosterburen (West-Duitsland)
zijn de grootste afnemers.
In Europa's groente- en bloementuin
verdienen maar liefst 38.000 mensen
hun boterham. Als je de toegeleverde,
afnemende en verwerkende „tuin
bouwbedrijven" erbij telt is de werk
gelegenheid in Nederlands tuinbouw
zeker 70.000 arbeidsplaatsen.
Steeds meer „onkruid"
Tot nu toe heeft Hendrik-Jan het goed
gedaan. Ook zijn collega's hebben
aardig getuinierd. Enkele jaren gele
den merkte een minister op dat de Ne
derlandse tuinbouw zijn broek goed
heeft kunnen ophouden. De tijden zijn
veranderd en het tuindersgebeuren
verloopt niet meer zo rimpelloos. Dè
hoge arbeidskosten (ruim 30% van de
totale produktiekosten) zijn fnuikend.
De glastuinders krijgen de laatste ja
ren gepeperde energierekeningen.
Aardgas en andere energie (olie) zijn
nodig om een gunstig klimaat te schep
pen in al die warenhuizen waar re
gelmatig en het hele jaar door bloemen
en. groenten worden geteeld. Hendrik-
De Nederlandse glastuinbouw heeft
een goede naam. Als het aan de tuin
ders ligt blijft die behouden.
Stichting AMIVEDI Soest is te berei
ken onder telefoonnummer (02155)-
10667.
Tevens is het raadzaam het Dierente
huis, Klein Engendaalweg, telefoon
nummer 13583, en de plaatselijke poli
tie (Politie Soest, telefoon: 19444) op de
hoogte te stellen van vermissing of
vondst van een huisdier.
VERMIST:
19-9. Kater, zwart-witwitte snuit, bef,
buik, pootjes, staartpunt,: 1 wit en 1
zwart oor, gecastreerd, 3 jr., „Punkie"
w. vlooienband; Van Mierlo, Toren
straat 2e, 3764 CM Soest, tel. 12582.
18-9. Kater, rood, start rood-wit ge
streept, 4 jr. „Maukie"; poes, donker
lapje, witte bef, buik, pootjes, 5 jr.,
gesteriliseerd, „Tippie"; Van der
Horst, Elzenlaan 19, 3741 SP Baarn, tel.
12823.
12-9. Kat, zwart gevlamd, witte kin,
bek, buik, voetjes, 16 jr., „Joepie",
bijzonder kenmerk: de kat maakt ja-
knikkende bewegingen bij het drinken
Van Veen, Van Angerenstraat 6, 3769 B
A Soesterberg, geen tel. evt. via Die
renbescherming: 03463-2682: Mevr.
Parle vliet.
GEVONDEN:
18-9. Huishondje, wit, rode vlek op rug,
rode oortjes, kortharig; over het hek
gezet bij de Camping kennelsDieren
tehuis, tel. 13583.
17-9. Bouvier, gestroomd, zwart, brui
ne strepen, vrij jong, gecoupeerd;
Dierentehuis, tel. 13583.
18-9. Katje, zwart, witte kop m. zwart
masker, zwart gevlekt op rug, drie
witte pootjes, 1 wit pootje met zwarte
vlek, zwarte staart; Dierentehuis, tel.
13583.
22-9. Katje, zwart, enkele witte haar
tjes onder keel, witte vlooienband met
bel, jong; (De Akkeren); Dierentehuis,
tel. 13583.
Gele kanarie; Kasbergen, Kamp
straat 2b, 3741 AR Baarn, tel. 14468,
b.g.g. 12872.
De gemeenteraad vergaderde vorige week in de aula van het Griftland College aan de Noorderweg. Nog nooit zaten de
raadsleden zo ruim. Weliswaar werd de fractie van Progressief Soest, door de opstelling van de tafels, in tweeën gedeeld
en zat mevrouw L. Tomassen-Holsheimer bij de PvdA., maar men bleef toch met progressieven onder elkaar. De WD-frac-
tie, op de voorgrond, was niet compleet; vandaar enkele lege stoelen. Al met al is de aula een uitstekend voorbeeld voor de
nog te bouwen raadszaal in het nieuwe gemeentehuis; licht, ruim, overzichtelijk ook voor het publiek.
Eén passage in het artikel dat Jan
Leijendekker in de Soester Courant
van 10 september j.1. aan de Vredes
week heeft gewijd, verdient - nee.
vereist rechtzetting. Bij lezing zou licht
de indruk kunnen ontstaan dat de
organisatoren van de Oecumenische
Vredesdienst (op zondagavond 21 sep
tember in de Joanneskerk), t.w. de
Raad van Kerken Soest, de IKV-kern
Soest en de Oec. Jeugddienst commis
sie Soesterveen, van de zijde van de
officiële kerken slechts tegenwerking,
althans zeer geringe medewerking
zouden hebben ondervonden. Niets is
echter minder waar!
Het heeft ons - juist integendeel - in het
geheel niet ontbroken aan „eensgezin
de en spontane medewerking". Wen
sen onzerzijds zijn op de meest royale
wijze gehonoreerd.
Natuurlijk bestaat er wel zoiets als
„frisse tegenzin" tegen de kerkelijke
vredesbeweging, in het bijzonder tegen
de IKV-campagne „Help de kernwa
pens de wereld uit, om te beginnen uit
Nederland", maar die is het gevolg
van een soort taaie weerstand onder
grote delen van - zeg maar - „het
kerkvolk". De officiële kerkelijke in
stanties in Soest valt daarover niet het
geringste verwijt te maken.
Mét de kernwapens moet zeker ook dit
misverstand de wereld uit!
Aad Post
Naschrift redactie: Deze brief had
door ons reeds vorige week geplaatst
moeten worden, maar raakte op onver
klaarbare wijze zoek. Onze excuses.
Kampeerterrein
Wat gaat er gebeuren met ons kam
peerterrein te Soestduinen; het ge
meentelijk kampeerterrein? Ik ben al
82 jaar en sta al 62 jaar op dat terrein.
Vanaf 1961 al zitten wij in angst en
vragen wij ons af wat de gemeente
nu van plan is. Onze huisjes zouden
vernieuwd moeten worden, maar wij
durven het niet aan. Veel geld uit
geven om daarna te merken dat het
kampeerterrein opgeheven wordt, kan
natuurlijk niet.
MEVR. STAD
Baarsjesweg 181, Amsterdam.
Naschrift redactie:
Het al dan niet voortbestaan van dit
kampeerterrein komt dit jaar nog aan
de orde in de gemeenteraad. In de
vooraf te houden commissievergade
ring zal al wel snel blijken hoe de
vlag erbij hangt.
Eén van de omwonenden van de nu
enkele weken in de belangstelling
staande speeltuin aan de Gemshoorn/
Kornet heeft aan burgemeester en wet
houders gevraagd de speeltoestellen
over het gehele veld verspreid op te
stellen, zodat concentratie van la
waai voorkomen wordt. Zij behoort
tot de bewoners die écht lawaai over
last hebben van deze speelplaats en
kan daarom anders praten dan de
meesten, die de speelplaats willen
handhaven, maar die voor een groot
gedeelte de speelplaats vanuit hun
huizen zelfs niet kunnen zien.
"Wij, die er direct bovenop wonen",
aldus schrijft zij, "hebben geen enkele
bescherming van een schuurtje, zoals
de rest van de omwonenden. De groei
van de door de gemeente aangebrachte
beplanting wordt sterk belemmerd
door gebruikertjes van die speeltuin,
die overal dwars doorheen lopen en
veel jonge aanplant vernielen. Dit is
vóór de vakantie ook steeds gebeurd
door voetballende kinderen, waardoor
ook de beplanting in onze tuinen niet
veilig was".
Ze is het er helemaal mee eens dat
de kinderen van Kornet en Gemshoorn,
waar de speelplaats voor bestemd is,
veilig moeten kunnen spelen, maar zij
vindt het verkeerd dat het speeltuin-
tje op een zó kleine plaats is gecon
centreerd.
"U kunt zich voorstellen dat wanneer
er zoveel kinderen op zo'n kleine
speelplaats moeten spelen ze elkaar
dikwijls overschreeuwen. Voor ons is
dan het verblijf in onze tuin onaan
trekkelijk. We gaan dan maar naar
binnen en sluiten de tuindeur", aldus
de briefschrijfster, moeder van kinde
ren die ook regelmatig gebruik maken
van de speeltuin.
Dat het aantal klagenden maar klein
is, in feite de groep die aan de speel
tuin woont en die geen enkele bescher
ming hebben, wil nog niet zeggen dat
deze klacht daarom ongegrond is.
"Als men al de andere bewoners zou
voorstellen om deze speelplaats tot
vlakbij hun tuin te laten verplaatsen,
zou niemand staan te trappelen van
verlangen", aldus de briefschrijfster.
Zij komt daarom met de volgende sug
gesties en vragen: 1. Verplaatsing van
de zandbak naar een meer centraal
gelegen punt met voldoende begroeiing
er omheen; 2. verspreiding van de
speeltoestellen over het hele veld,
zodat ook het lawaai verspreid wordt
en daardoor minder overlast ontstaat;
3. het grote grasveld zo onderbreken
dat het niet meer uitnodigt tot voet
ballen (het speciaal aangelegde trap
veld tegenover De Borg ligt nog geen
minuut lopen hiervandaan); 4. ook de
palissade aan de Gemshoorn voor één
of ander speeltuig voor grotere kinde
ren benutten, desnoods met wat rub
bertegels; 5. nagaan of het pad achter
de panden Gemshoorn 42 tot en met 52
wel noodzakelijk is. De briefschrijfter
veronderstelt dat op die manier een
situatie ontstaat die voor verreweg de
meeste bewoners bevredigend zal zijn
en zij vertrouwt erop dat het college
haar voorstellen in overweging wil
nemen.
Éénzijdige- of tweezijdige nucleaire
ontwapening
In de editie van vorige week trof ik
onder de kop "Vredesweek 1980" een
schrijven aan, waarop ik graag wil in
gaan, als mens en als moeder van
jonge kinderen. Dat ik tevens lid ben
van het IKV hier in Soest is een ge
volg van mijn verontrusting in die hoe
danigheid. De vraagstukken van oor
log en vrede dringen zich onontkoom
baar aan ons op en stil zitten kan niet
meer. Zoals de schrijver van voor
noemd artikel zegt: "De kernwapen
wedloop is een groot gevaar voor de
wereld". Daar zijn we het dus wel over
eens, inderdaad is het punt dat
tot verdeeldheid oproept, de methode
waarop je hier een eind aan wil maken.
De schrijver meent dat dat een twee
zijdige ontwapening zou moeten zijn.
Ik ben het daarmee eens. gelijk over
steken, zoals je dat noemt zou de beste
en meest safe manier zijn. Het IKV
heeft daar dan ook 10 jaar hard aan
meegewerkt. Niets was haar liever
geweest dan succes ten aanzien van het
terugdringen van de kernwapens langs
deze weg. Die manier is echter ge
bleken niet te resulteren in het beoogde
doel, integendeel. Sinds het begin van
het nucleaire tijdperk zijn er minstens
6000 officiële besprekingen geweest om
tot tweezijdige en meerzijdige ontwa
pening en wapenbeheersing te komen.
Soms heeft de wereld er grote ver
wachtingen van gekoesterd. Bijv. in
1963 bij het verbod op bovengrondse
kernproeven. En in 1969 bij de start
van het Saltoverleg over de strate
gische kernwapens. De kernproeven
zijn echter na 1963 in veel hoger tempo
ondergronds voortgezet. En sinds het
begin van Salt zijn de voorraden
strategische kernwapens meer dan
verdubbeld. Vaak heeft de twee- of
meerzijdige benadering van gelijk
oversteken zelfs bijgedragen aan een
versnelling van de kernwapenwedloop,
om zo sterk mogelijk te staan aan de
onderhandelingstafel, of om een even
tueel verbod vóór te zijn. Kortom, na
35 jaar nucleaire wapens en regel
matige besprekingen tot vermindering
daarvan, heeft de kernwapenwedloop
nu een zo hoog tempo, als de wereld
nog nooit heeft meegemaakt en intus
sen staat het overleg over wapenbe
heersing vrijwel stil. Wat betekent
dit? Wel, het betekent dat de ver
nietigingscapaciteit van de kern
wapens op de wereld aanwezig, d.w.z.
zowel in Oost als West een gigantische
omvang heeft gekregen. Bij gebruik
erval kan de aardbodem vele malen
in z'n geheel vernietigd worden. En
is dit niet genoeg? Nee, kennelijk niet.
want de defensiebudgetten moeten
weer flink omhoog om de vermeende
wederzijdse tegenstander de baas te
blijven. Het systeem werkt niet, het
zal altijd naar meer blijven vragen,
net zolang tot de wereld aan dit angst
aanjagende systeem ten onder gaat.
Verzet tegen dit systeem moet dan ook
niet uitgelegd worden als een "hetze"
tegen de USA, de krijgsmacht, de
NATO of de regering van Agt, maar
moet gezien worden als een innerlijke
drang van mensen, die de waarzin er
van inzien en bovenal de gevaren er
van; Want waar zo veel capaciteit
en energie in de kernbewapening ge
stoken wordt, zal het vroeg of laat
ook gebruikt worden. Het is te ge
vaarlijk tuig om gemakkelijk over te
doen. We bevinden ons ermee in een
soortgelijke situatie als de man die van
een hoog flatgebouw af sprong en bij
de 10e verdieping riep: "Zie je wel
dat er niets aan de hand is!". De
angst voor de ander wakkert de pri
mitieve drift aan om jezelf te verde
digen, dat is vrij normaal. Alleen is
het verschil bij kernwapens dat deze
reaktie niet meer werkt. Kernwapens
keren zich tegen jezelf en je kunt je
er niet mee verdedigen. Afgezien hier
van moet je je afvragen of je als
Christen je eigen veiligheid mag ba
seren op het dreigen met zulke af
schuwelijke wapens. Als kind heb ik
de 2e wereldoorlog meegemaakt en
heb ik de verhongerende Rotterdam
mers aan mijn raam voorbij zien gaan.
Als krantelezer zie ik wat er ge
beurt in Zuid-Oost Azië, in Latijns
Amerika, in Afrika. Hebben we daar
dan geen boodschap aan? Het feit dat
er geen 3e wereldoorlog gekomen is,
wil nog niet zeggen, dat er vrede
was. Of telt een zwart leven dan mis
schien minder dan een blank leven?
We zien steeds weer, dat de geschil
len tussen Oost en West uitgevochten
worden over de hoofden van mensen
uit de 3e wereld. Zou het dan ook al zo
zijn dat, dankzij de kernbewapening
wij niet in een oorlog verwikkeld ge
raakt zijn, mogen we daar blij mee
zijn, als we zien dat een andere, zwak
kere broeder of zuster onze plaats
heeft ingenomen? Ik denk dat dat niet
kan, en ik vind dan ook dat waar twee
zijdige kernontwapening niet mogelijk
bleek te zijn, althans niet gelijktijdig,
dat we minstens de eerste stap moeten
wagen in het vertrouwen dat hiermee
de agressie en angst bij de "tegen
stander" zal afnemen waardoor meer
ruimte ontstaat voor het proces van de
gelijdelijke 1- en meerzijdige ontwape
ning. En laten we hierbij niet ver
geten dat het geld dat nodig is om
voldoende voedsel, behuizing, op
voeding en gezondheid te bieden aan
iedereen op de wereld berekend is op
$17 miljard per jaar, bijna net zoveel
als de wereld besteedt in wapens in
2 weken.
Mar Visser
In de omgeving van de Rubenslaan
werd de illegale zender „Kanarie"
uit de lucht gehaald. De eigenaar,
de 28-jarige W. van L. had geen zend
machtiging en gebruikte bovendien
niet goedgekeurde apparatuur.
Na twee „open" avonden komt Vrou
wencafé Artishock, woensdagavond 24
september met thema als onderwerp,
Vrouw en Werk.
Gezien de grote belangstelling voor dit
onderwerp wordt een grote opkomst
verwacht. Uiteraard kan na afloop van
de thema-avond gediskussieerd wor
den.
De avond begint om half 9. in de soos
van het Artishockgebouw.
