Sinterklaas
tegen wil en dank
Twee halve
speculaaspoppen
Sinten-
waarheid
puzzel
Voorboden voor
zacht of streng
zijn er niet
K^J
□■I
Moderne vindingen
vastgelegd in
speculaasplanken
Kinderverhaal:
Weerpraatje:
Weerspiegeling van de tijd
in koek:
VVV niei
Oplossing
SOES1
COUR
14
15
Piet Eén had een slechte bui. Het liep
weer tegen vijf december en lang niet
alles was klaar. Liever gezegd er was
een heleboel niet klaar. Dat was hem
duidelijk, toen hij de lijsten nog eens
nakeek.
„Claro", mopperde hij. Raar toch
eigenlijk die taal. In het Spaans Is
duidelijk „claro" en dat betekent dus
heel iets anders dan het Nederlandse
woord „klaar".
Maar goed, die taal, dat was het nog
niet eens. Trouwens, er werden meer
Spaanse liedjes in Nederland gezongen
en er waren ook Spaanse kinderen. Al
vierden die vroeger in Spanje het feest
van Sint Nicolaas anders.
Nee, hij was nu al voor het derde jaar
Piet Eén. Dat was een hele eer, maar
toch ook wel veel werk en verantwoor
ding. Nou is het natuurlijk heel fijn als
je wordt uitgekozen verantwoordelijk
werk te doen, maar dank zij hem had
Sint Nicolaas het maar makkelijk. Hij
zou best eens Sinterklaas willen zijn.
Hij vroeg zich af hoe hij zich zou
voelen, met de mijter op en die prach
tige wijde rode mantel aan, afgebiesd
met witte kant. En die witte kraag en
die witte baard. Piet Eén proestte het
uit als hij dacht aan zijn donkere toet
boven die witte baard. Ha, ha, geen
gezicht. Maar het zou best leuk zijn om
de andere Pieterbazen ook eens te
laten lachen. En hij kon misschien ook
nog wel iets doen met een masker of
schmink.
Maar eerst het werk verder afmaken.
Gijntjes zijn goed op zijn tijd, maar na
het werk. En nog grinnikend ging hij
aan de slag. Oh, oh, het leek wel of
er ieder jaar meer kinderen kwamen.
En zoveel meer stoute ook! Toen het
zover was, ging hij naar de kleedka
mer en trok de wijde rode mantel aan.
Hij was een beetje te lang, dus een
koord erom. Nee, dat stond niet. Maar
weer uit en eerst schminken. Piet Eén
behandelde zijn gezicht met witte
schoencrème. Met die witte snor zag
hij al aardig bleek om zijn neus. En hij
werd nog bleker toen Sint Nicolaas in
zijn dagelijkse pij binnenkwam met
Piet Twee, Drie, Vier en Vijf. Even
was het stil van verbazing, toen scha
terden de Pieterbazen het uit. En Sint
Nicolaas? Ja die moest ook lachen.
„Pietje, Pietje Eén, wat heeft dit te
betekenen?
U3A8| japue U38 JOOA SUO JJ33| f|H
-U3A86 8) iuo teeis jbb|^ a;p
'pueq 8>j|8 apjai.l jaui hq qnA
'pue| jaq Uj s; seeiipamiS s|v
:)p;n| pjdqjeeAA sq
"l'O
'6frZ '8k2 :eJa 'LVZ :aujev\| z\rZ
:sau 0fr2 :jaaM '683 :uauiuJ8J LZZ
'Bjon gzz 'uee6j8A ggz reiou 883
.'ajes ZZZ ;sooj iZZ "a! '822 'awou
922 ;jaaj gzz :l°q >33 :pjee 812
:siq nz 'Jaq!a '912 '912 '812
"ou uj :e\ oiz '602 '-so\ 'Z.02
'sf! '902 ;oa9 >03 'lal '202 "102
.'sjbiai '661 'se 261 "II '961 :aP >61
:aua £61 '261 'M!M "061 'sa '681
:>iaq "881 '981 '11 '981 :al "881
.'6.iai 38L '6jaq L8L :01 '08L 'wooj
•821 :ua66i| -921 :ua6jaj '821 :uj|aq
'22L 'waS 'Lil 'ua '691 'aj '291 'lad
'991 >9L '!l '891 'al "291 'i°uJ '191
"4 '091 '!n '891 -la^ua '291 -'e6aujo
'991 ;al 'kSl 'l(! '291 'LH :6oo
•gt-t :deB -gpi 'soa \pi :so -681 -'-»n
'881 "J! '981 'aP >£L, -'Jatsini 881 -IA1I
'281 'la '0EL -'uaiaJis '621 :-iaa '221
'>lb '921 "A'a >31 :so| 821 '3UV L2L
fujaseAA "6L L 4ee|s "811 :ujos -911
•sa >U 'iNd '211 :alal '01L "uo '601
:jo "801 "t a '90L "P'O >01 -'slad '801
•'ne 201 !|aod LOL 'isoo '001 -,JB '86
.'ua6jaA '26 !ujoojis >6 -'l!d '26 -'uooz
16 ^|auJ -06 'eug 88 :siB 98 :ap3
'88 '18 "M'B "08 :ala* '92 :a3 '92
Juiiu '82 'iSJoq "L2 :aou6 69 'ou "89
;ep '99 :ouub -f9 .'uajaA "29 :ua6iua
09 'ïeu 89 'a-i '29 '99 ^aOJ £9
;p|aui *ig :qaq -6f 'ïse| LP :aP3 '9fr
;jajA -gt7 Jeujoo -8fr 'poq O :ea3 '68
!i93J '98 ^soJi p£ :s|e -'uaa '08 'siai
82 :>|nis -92 hoo -pz '6au '22 .'sooa
'61 "II '8L -'I!3 '21 :sjeejd -gi :jai
■pi :puaJOjs '81 'Jawa '31 :6a 'u .'aan
'01 :a3 '6 -'anas '2 'uadaon -g :pa 'g
.'uaipuj p :aja -Tlb '2 HVV>lllb3A
•auo '2g2 fpueis
LS2 'ueeB 092 -'ajo '6fr3 :jeiu QPZ
.'siug 'LVZ -'6a '9f2 .'e6 -gpz :saui ppz
:ejg ZPZ :ujjg IPZ .'uasjoq *682 -'atV
'882 :JOON '982 'f£2 "ou "8S2
,'spaaj L82 'I3 '082 "O'J '622 :jai '822
'soq LZZ 'sei gzZ :s|qi '822 ZZZ
'yoj izz 'ïO| 022 -'ses 612 '812
!uoq LVZ :5ia6 -p^z :aja *212 :ua>|B|
'012 'W '802 -'Ba| '202 -'^(ll '902 -'ÖJaq
'f02 '802 '102 :sa 002 -'^^6
"861 4eui 961 .'|a6ap ^61 .'uaoq
'161 :iaqv '28L 'uaJOj gsi ^OIAI >81
-l!l '28L 'qa| '081 "va '62L '22L
.'ua -gLI :6a -pLl .'iaq ZLi -'sny '021
:?a>| '89L :aje '991 :uod g9i fjai| "89L
•'laaiu 'L9i :je 691 'm '891 :6a 7,91
:od '991 :il '891 'sf! '291 .'las 'tgi Ve-o
'09L ;BJ '6kl -'ajo 'SkL 'ss 7fl -'lb
"9^1 :OlAI kt'L -'je '8M ."J'j zpl "A'a
•OH .'Jnniu 78L -'Mis 'gei :aa| '881 '!4S
'LEL :eAg -081 -'sotu 821 'aua 721 :je
'92L ;la >21 'los '221 :|e 721 !sa| 021
,'iow 711 ."s'| gn .'ua6aj 811 Usojp
'lil -'inu '601 'joon 701 -'1a0J '901
:ojd eot :iad 'LOL :oiv '66 'S!A 76
;uo '96 :a3 '96 :sug '86 :se|d 76 :aaz
16 .'uj|0 '68 'apua 78 'ue '98 :>|o6
■g8 -'aua pg :a|| '28 "o a -^..'jeuip
'62 :°40 '82 :avia '22 :aiuaj 'pL ."uja
ZL "B'a '02 :6uipue| 79 fsnpu| -g9
.'ai '89 ->luos 79 .'aau '69 -'uapjeeivj
•gg .'ajo gg :u|as ^g ^oojjs 2g .'tuaj
'09 :qO '8^ -'al '2fr :ad3 '9fr :uaAais pp
;nJO '8^ :e|e Zï :jal 'Lt' ;qal '68 :6Ja
'88 :da! '28 :jao 'SE :il >8 -'>leB '88
!jo)OUJ '28 :|aJOj '18 :3P3 '62
72 'l,J 'SZ :ja"° :bJ8 'zz
•12 :ujn "02 -'Piads '91 '-tt '21 :uai3M
8 :sja g .'ujaJl 'l HWlNOZIbOH
Dacht je mijn verantwoordelijkheid
ook op je schouders te kunnen ne
men?" „Nee, Sinterklaas", stotterde
Piet Eén. „Ik, ik..." „Ja, stil maar,
zorg eerst maar voor een kommetje
lekkere bonensoep". Maar al was Piet
weer Sint af, dat duurde niet lang. Ging
hij het nog eens proberen? Nee, hij
keek wel uit. Maar op een dag, om
precies te zijn op 4 december werd Sint
Nicolaas ziek. Goede raad was duur.
Terugkeren? Al die kinderen teleur
stellen? „Piet Eén", riep Sint, „zorg
voor een kleermaker en laat mijn
gewaad voor jou pas maken". Piet zijn
mond viel open van verbazing en
schrik. „Jij speelt voor mij, jij kunt dat
toch zo goed. Als je een goede pruik
opzet, ziet geen kind dat ik het niet zelf
ben. Zodra ik beter ben neem ik het
weer over". Er hielp geen lieve moe
dertje aan, Piet moest. En daar zat hij
een dag later, in Holland, op zijn zetel
van rood pluche met zijn staf in de
gehandschoende hand - aanhouden
hoor, denk er aan! - en een kriebelende
baard onder zijn kin, terwijl het zweet
op zijn voorhoofd stond. Hij luisterde
maar met een half oor naar de liedjes,
Vergat de namen in het dikke boek op
te lezen en struikelde bijna over zijn
kanten onderkleed, maar niemand
merkte iets. Wat een avontuur. Nooit
meer. Piet had goed begrepen dat je je
maar het beste bij je eigen verant
woordelijkheid kunt houden, want dat
het werk van een ander vaak wel
makkelijk lijkt, maar het niet is.
99 V2S
u 179
97
Al dagen had Evert-Jan gezeurd, of
hij zijn schoen mocht zetten. Sinter
klaas was er immers, 'niet alleen in
het land, maar zelfs in de stad. Hij
had hem zelf gezien, echt, niet op de
TV. En Zwarte Piet maar grapjes ma
ken, rondbuitelen en laten zien hoe
lenig hij wel was. Het leek wel of hij
zo al wel lekkers wilde strooien en
nauwelijks kon wachten tot 's avonds,
als het donker was en hij de daken
op ging. Dat vond Evert-Jan juist zo
leuk, dat Piet altijd al voor de avond
van de 5de december wat in de schoen
gooide, als die tenminste voor de
schoorsteenmantel was gezet. Je moest
natuurlijk wel zoet zijn. Van stoute kin
deren maakte hij alleen maar een aan
tekening in het „Stoute -Kinderen
Boek".
Hoe Piet eigenlijk kon weten of een
kind zoet of stout was, begreep Evert-
Jan niet goed. Stel je voor, dat je, net
als Piet langs kwam. een pak rammel
kreeg, of dat je dan juist een pluimpje
verdiende. Evert-Jan vroeg zich ook
af hoe Piet toch wist, wie waar woon
de. O, wacht, dat kon hij natuurlijk
zien aan de schoenen voor de kachel.
Die met de hoge hak van moeder, de
grootste van vader, die twee kleine
schoentjes van de tweelingbroertjes,
die nog maar nauwelijks konden lopen,
en dan zijn schoen. „Zetten de babies
eigenlijk hun schoen", vroeg Evert-
Jan. „Neen, die zijn nog te klein",
antwoordde moeder. „Zij mogen nog
geen suikergoed of taai taai hebben.
Die Evert-Jan, hij kon zijn ongeduld
nauwelijks bedwingen. Het klonk alle
maal zo lekker. En toen kwam er een
boos plan op in zijn bolletjes, een heel
boos plan. Als hij nu eens net deed
alsof hij de tweeling was en twee
schoenen neerzette, dan kreeg hij al
dat lekkers dubbel. Met zijn naam
kwam het ook goed uit, want hij heette
immers Evert en een van zijn twee
lingbroertjes Jan. Zou hij het durven?...
Eindelijk was het dan zo ver. Hij kreeg
toestemming om zijn schoen te zetten.
En toen moeder het niet merkte, zet
te hij die avond zijn twee schoenen
neer. Hij zong ook twee liedjes, een
voor Evert en een namens Jan. En toen
maar afwachten. Die nacht kon hij
bijna niet in slaap komen. Nu eens lag
hij te woelen, dan weer lag hij muis
stil te luisteren. Wat was dat voor
gestommel? Was het de wind? Het
was ook zo donker. Het maakte geen
verschil of hij zijn ogen open had of
dicht. Opeens, wat hoorde hij daar?
Het leek wel of er op de ruit werd ge
klopt. Evert-Jan gleed uit bed, deed
de gordijnen open en daar zat Piet
in de vensterbank.
„Doe eens open", gebaarde Pier. Evert-
Jan deed het. Hij handelde als in een
droom. „Wat een geluk dat het hier
gebeurde, bij een tweeling", zuchtte
Piet. „Schiet wat kleren aan, joh, en
maak je broer ook wakker. Dan kun
nen jullie me samen helpen. Ik heb
twee schoorstenen omgetrokken. Die
ene was wel gebarsten, denk ik. Ik
viel met schoorsteen en al. Toen greep
ik me vast aan een televisiemast.
maar ik had zo'n vaart, dat die ook
brak. Cement en stenen heb ik al ge
haald. Willen jullie nu door het dak
raam om de beurt alles brengen, an
ders verlies ik te veel tijd". Zonder
antwoord af te wachten verdween Piet
naar boven. „Er is toch een dak
raam?", riep hij nog.
„Ja, ja", fluisterde Evert-Jan be
dremmeld. „M'n broertje wekken",
mompelde hij, „die is goed". Hij schoot
in zijn broek. En dat was het begin
van een paar uurtjes werken en sjou
wen voor twee.
Dan was hij Evert, en dan was hij
Jan, maar ondertussen kon hij het in
zijn eentje maar net aanbenen. Piet
werkte ook hard door. Het enige, dat
hij opmerkte was: „Wat lijken jullie
op elkaar zeg, als twee korrels roet!
Hoe lang Piet en hij hadden gewerkt,
Evert-Jan wist het niet. Wel wist hij
dat hij heel moe was. toen hij weer
in bed lag. Maar toch niet zo moe, of
hij moest naar beneden sluipen om
te kijken of Piet iets in de schoenen
had gelegd. Zijn hartje bonsde toen hij
zo diep in de nacht in de huiskamer
kwam. Het zag er allemaal zo vreemd
uit. Daar stonden de schoenen. Er lag
iets in met een briefje: Beste Evert,
beste Jan. Had niet op een grote twee
ling gerekend. Volgens mijn gegevens
waren ze nog te klein. Deze keer een
extra grote pop. Je begrijpt wel waar
voor! Hij is al precies door midden
gedeeld. Tot ziens. Hartelijke groeten
Piet.
Evert-Jan wist niet wat hij moest doen
van schaamte. Hij deed de twee halve
poppen in een schoen en schoof de
andere heel ver weg. Het briefje nam
hij mee naar boven. Piet had geen
fout gemaakt, maar hij, hij zelf was
een bedrieger. O^wat voelde hij zich
naar. Tot ziens stond er. Nou. dan
moest hij het maar bekennen. Weer
lag Evert-Jan te woelen voor twee.
Hij merkte niet eens, dat zijn kussen
op de grond viel.
De volgende morgen had hij zich bij
na verslapen. Hij vroeg zich af of hij
soms gedroomd had, maar in zijn ene
schoen lagen twee halve speculaas
poppen!
ALS u de kruiswoordpuzzel opgelost
hebt, kunt u de letters, die in het op
lossingsformulier gevraagd worden,
invullen. U vindt dan een waarheid,
waar Sinterklaas het roerend mee
HORIZONTAAL: 1. openbaar vervoer
middel; 5. kunstuiting; 8. kennen; 12.
Europeaan; 15. naaigerei; 20. graf
vaas; 21. sleeën; 23. bar; 24. water
dier; 25. beving; 27. ons inziens; 29.
plaats in Gelderland; 31. vis; 32. ener
giebron; 33. vaartuig; 34. motorrace;
35. grondsoort; 37. boom; 38. ver
schrikkelijk; 39. koeiemaag; 41. Euro
peaan; 42. op die wijze; 43. ruw, grof;
44. deel van een schip; 46. pl. in Gel
derland; 47. Frans lidwoord; 48. rivier
in Rusland; 50. vertragingsinstru
ment; 52. reep; 54. teken; 55. vr.
munt; 56. pl. in Noord Holland; 59.
ontkenning; 61. zo nu en dan; 63.
voorzetsel; 65. rivier in Azië; 67. aan
land komen; 70. en andere; 72. rus
tend; 74. interest; 77. bewijsschrift;
78. Hollandse graaf; 79. vr. munt; 81.
van onderen; 82. watering; 84. een
zekere; 85. speculatie; 86. houding;
87. slot; 89. boom; 91. groot water;
92. watervlakte; 93. pl. in de N.O. Pol
der; 95. water in Friesland; 96. niet
even; 97. waterdier; 99. vervoerson
derneming; 101. dop; 103. voor; 105.
vogel; 107. Europeaan; 109. voordeel;
111. baljuw; 113. neerslag; 115. brief
aanhef; 117. insekt; 120. onderricht;
121. reeds; 122. zangnoot; 124. oude
maat; 125. slede; 127. een zekere;
128. sporeplantje; 130. bijbels figuur;
131. sportartikel; 133. watering; 135.
sereen; 137. deel van een bouwwerk;
140. eerstvolgend; 142. regeringsreg
lement; 143. klaar; 144. soort onder
wijs; 146. het Romeinse Rijk; 147.
vaartuig; 148. vreemde munt; 149.
dwarshout; 150. onder andere; 151.
sportterm; 152. bevroren water; 153.
laatstleden; 155. rivier in Italië; 157.
landbouwwerktuig; 158. grondtoon;
159. klaar; 161. gemalen graan; 163.
hijswerktuig; 165. kledingstuk; 166.
vlaktemaat; 168. steen; 170. Europe
aan; 172. lidwoord; 174. landbouw
werktuig; 175. voegwoord; 177. Eu
ropeaan; 179. elektrische tractie; 180.
koeiemaag; 182. vogelverblijf; 184.
soort onderwijs; 185. hoog bouw
werk; 187. bijbels figuur; 191. pluim
vee; 194. deel van een drukpers; 196.
vloerbedekking; 198. gewicht; 200.
boom; 201. kleefmiddel; 203. voorzet
sel; 204. alp; 205. kleefmiddel; 207.
vogeleigenschap; 208. vogel; 210.
huishoudtextiel; 212. roem; 214. mal;
217. betalingsbewijs; 218. woonschip;
219. sluis; 220. bestemming; 221. kle
dingstuk; 222. dwaas; 223. vogel;
225. stapel; 227. woud; 228. Euro
peaan; 229. rijksoverheid; 230. oude
maat; 231. al; 233. nummero; 234.
wees gegroet; 236. Europeaan; 238.
godin; 239. hobbelen; 241. pl. in
Drente; 243. tijdrekening; 244. eetge
rei; 245. bevel; 246. landbouwwerk
tuig; 247. pl. in de N.O. Polder; 248.
meisjesnaam; 249. vreemde munt;
250. zich voortbewegen; 251. hou
ding; 251. telwoord (Eng.).
VERTIKAAL: 2. Rijks Universiteit; 3.
roem; 4. als; 5. grond om boerderij; 6.
legeronderdelen; 7. broeikas; 9. water
in Friesland; 10. deel van een trap; 11.
landbouw werktuig; 12. wondvocht;
13. hinderend; 14. voorzetsel; 16. veel
gepraat; 17. boom; 18. laatstleden;
19. zonder sap; 22. zelfkant; 24. vrou
welijk dier; 26. deel; 28. een weinig;
30. telwoord; 33. indien; 34. bloei-
wijze; 36. spleet; 39. bijbels figuur; 40.
het bieden; 43. toestand van bewuste
loosheid; 45. telwoord; 46. meer in
Amerika; 47. hinder; 49. vuilnishoop;
51. dienstbare; 53. deel van een schip;
56. luim; 57. zangnoot; 58. vochtig;
60. enkelen; 62. verdragen; 64. in het
jaar; 66. babywoordje; 68. nummero;
69. wildebeest; 71. vogelverblijf; 73.
voedster; 75. water in Friesland; 76.
ver; 80. aankomend; 81. langs; 83.
pl. op de Veluwe; 86. indien; 88. vroe
gere koningin; 90. zuivelprodukt; 91.
familielid; 92. geneesmiddel; 94. ri
vier; 97. eisen; 98. wintervoertuig;
100. windrichting; 101. draskolk; 102.
uitroep van pijn; 103. vacht; 104. of
dergelijke; 106. elektrische tractie;
108. goud (Fr.); 109. de onbekende;
110. ver; 112. rijksmark; 114. boom;
116. rekenopgave; 118. horige; 119.
damp; 121. pl. in Overijssel; 123. on
gebonden; 124. eerstvolgend; 126.
godsdienst; 127. roem; 129. liefkozen;
130. oude maat; 132. ter gedachtenis;
133. pracht; 134. lidwoord; 136. titel;
138. pl. uit de oudheid; 139. rund;
141. roofdier; 143. vierhandig dier;
145. deel van het gezicht; 147. bevel;
152. haast; 154. Frans lidwoord; 156.
Griekse letter; 157. deel van een been;
158. bolgewas; 160. vreemde munt;
161. insekt; 162. bergplaats; 163. Chi
nese maat; 164. vogeleigenschap;
165. hoofddeksel; 167. noot; 169.
voegwoord; 171. bijbels figuur; 172.
hoofddeksel; 173. plagen; 176. stand;
178. zuivelprodukt; 1d0. soort onder
wijs; 181. alp; 182. plaag; 183. Frans
lidwoord; 185. motorrace; 186. voor
zetsel; 188. sneb; 189. boom; 190.
kram van het middenrif; 192. ons in
ziens; 193. een zekere; 194. lidwoord;
195. laatstleden; 197. spil; 199. pla
neet; 201. serre; 202. kort ogenblik;
204. vogel; 206. lekkernij; 207. onge
bonden; 209. maanstand; 210. berg
plaats; 211. nummero; 213. regerings
reglement; 215. vogel; 216. vogel;
217. herhalen; 218. karakter; 224.
meetkundig lichaam; 225. zwak; 226.
Europese hoofdstad; 228. dat is; 231.
bloem; 232. Indisch vleesgerecht;
233. rekening; 235. zinken; 236. pl. in
Drente; 237. vertragen; 239. man;
240. landtong; 242. rivier in Frankrijk;
247. tijdrekening; 248. Chinese vrij
heidsheld; 249. deel van de Bijbel.
(van onze weerkundige medewerker)
.Als weerkundige word je prompt elke
herfst opgebeld, vaker dan een keer,
met de mededeling dat ze ,.ze weer
zien vliegen". En waar zou het dan in
deze tijd anders om gaan dan wilde
ganzen.
Je ziet het al aankomen wanneer, zoals
midden vorige week, een groot deel
van Skandinavië in de kou komt te
liggen met in de noordelijke helft van
Zweden 's nachts tien graden vorst en
in delen van Finland de eerste sneeuw
van betekenis.
Dan begint het de wilde ganzen te koud
onder de poten te worden en kiezen ze
het hazepad. Dit naar ik veronderstel
ook al zo lang er wilde ganzen bestaan,
omdat ze tot de groep ..trekvogels'
behoren. In de winter zoeken die.
evenals de ooievaar en de zwaluw, om
er een paar te noemen, de warmere
gebieden op want per slot moet je,
wanneer je geen grote liefhebber bent
van ris (zoals de meeuwen), warmere
gebieden opzoeken om nog wat te eten
te hebben.
APART
Geopend:
's maandags t/m
zondags
vanaf 17.00 uur.
Dinsdags
gesloten.
SOESTERBERGSESTRAAT 107
SOEST TEL. 02155-20202
Dikwijls wanneer de eerste groepen
ganzen hier arriveren, blijven ze wat
rondhangen. In de lage weidegebieden
vooral zie je ze soms bij honderden op
het land vertoeven en vliegen ze wat
doelloos. Dat lijkt, maar kan ook een
dagelijkse training zijn om als het ook
hier te koud wordt verder naar het
zuiden te gaan.
Eikels
Ook hoor je prompt elke herfst de op-
merking dat er veel of weinig eikels en
beukenootjes zijn. Ook dat wordt vaak
in verband gebracht met het karakter
van de komende winter. Ook dat is door
de Heidemaatschappij in samenwer
king met het KNMI in De Bilt al eens
over een groot aantal jaren onder
zocht. maar blijkt ook geen enkele
betrouwbare aanwijzing te geven.
Ook is er een periode geweest dat er
even een aanwijzing was dat, wanneer
de eerste oktoberhelftwarm verliep, er
een meer koude winter volgde, maar
ook dat draaide op niets uit. Verleden
jaar op 10 oktober nog 26 graden in het
zuiden en de winter verliep zachter dan
normaal.
Langs wetenschappelijke weg bleef
nog over de voorkeur voor noordelijke
winden. Er blijkt een lichte aanwijzing
te zijn dat, wanneer oktober vrij veel
noordelijke winden geeft, de kans op
kou in de winter wat groter is. Maar
het is allemaal toch vrij vaag. Je mag
wel stellen dat ^er in de herfst geen
enkel betrouwbaar gegeven is, noch in
flora en fauna, maar ook niet in de
atmosfeer, dat ons enige zekerheid
geeft ten aanzien van de daarop vol
gende winter.
Vriezen en dooien
Dit betekent gewoon dat wanneer het 1
december is. en op de kalender prijkt
de eerste van de drie wintermaanden,
dat wij allemaal (weerkundige of niet)
nog van niets weten of zo'n winter naar
de strenge, de normale of de zachte
kant gaat uitvallen. Alles weten, wordt
wel eens gezegd, maakt niet gelukkig.
Wat het weer in de toekomst betreft'
weten wij weinig. Laten wij ons daar
om gelukkig prijzen. Een zekerheid is
wel dat het ook de komende winter bij
tijd een wijle kan vriezen en kan
dooien.
Waar is de tijd gebleven dat speciale Sinterklaasmarktep een hoogtepunt
vormden in het dagelijks leven? In de grote steden golfden eeuwen geleden de
poorters en poorteressen met hun mandjes aan de arm langs de speciaal
ingerichte kramen vol zoete koek, amandelbrood, honingtaart en „massepeyn".
Hier en daar in steden en dorpen stonden kruiwagens waar ook allerlei
„slickerdemickjes" te koop waren. De stadsoverheid gelastte wel dat de markt
met het luiden van de poortklok voorbij moest zijn, maar daar trok Sint Nicolaas
zich niets van aan. Er waren destijds ook Calvinistische predikanten die het Sint
Nicolaasgebak maar schadelijk vonden en bang waren dat het gebruik ervan
door de Pausgezinde kinderen te veel navolging zou vinden.
Maar de bakkers gingen door de
eeuwen heen rustig door met het bak
ken van poppen in speculaas. Specula-
tio betekent weerspiegeling. Deze
naam is wellicht ontstaan, omdat de
afbeeldingen in hout uitgesneden een
spiegelbeeld waren. De oorsprong kan
zijn het oude gebruik van de Germa
nen, die hun goden in brood uitbeeld
den. Die broden werden dan geofferd.
Ook dierafbeeldingen werden daarvoor
gebruikt. Omdat deze gewoonte zo
hardnekkig was, dat dit bijgeloof niet
was uit te roeien, gaf men er een
kerkelijke betekenis aan. En zo werd
het van oorsprong heidense offerbrood
het feestgebak voor christelijke feest-
Uitgesneden prenten
De prentsnijders waren de bakkersge
zellen, die er menige winteravond aan
besteedden. Zij voerden ook opdrach
ten uit voor bepaalde onderwerpen van
speciale bakkers. Was een prent, die in
de oven werd geschoven met het deeg
erin gedrukt, versleten, dan nam men
de afbeelding over op een nieuwe plank
Er is een houtsnijkunst ontstaan,
waarvan nog voorbeelden bewaard
zijn gebleven. Niet alleen Bijbelse
voorstellingen werden uitgebeeld,
maar ook de nieuwste ontwikkelingen
in de techniek. Maar ook voorstellin
gen uit het dagelijkse, huiselijk leven.
Bij dit alles kwamen de tropische
specerijen, zoals kaneel, goed van pas.
Overigens is marsepijn afkomstig van
de Arabieren en kwam het via Spanje
naar Europa.
Maar al is het zo dat speculaas al lang
machinaal wordt gebakken en de pe
pernoten - overigens ook weer zo'n oud
vruchtbaarheidssymbool - een grote
plaats innemen, Sinterklaas is door de
eeuwen heen overeind gebleven. Al is
de bestraffende vinger nog maar
nauwelijks belangrijk en al zwaait
Zwarte Piet wat minder met de gard,
al is het dus niet meer wat het eens is
geweest, toch blijft het een vrolijk feest
in een inktzwarte duisternis. Een feest
vol symboliek, getuige de taai taai
vrijers en vrijsters, de harten van
speculaas of suikergoed. En als drank,
warme chocolademelk of een warme
bisschopwijn. Het is in deze tijd een
geluk dat oude tradities niet alleen in
afbeeldingen voortleven, zonder echter
tot excessen uit te groeien, maar zoals
op een Haagse Singerklaasprent uit de
18e eeuw geschreven staat:
„Hier doet ons Sinter Klaas weer aan
zyn dag gedenken
Nu hij de Kindre Koek en Marsepijn
wil schenken.
Maar zagt houw en werpt geen suyker
meer nog prik
Den Jonge Juffer die begeert geen
houteklik."
De meeste bakkersovens zijn verdwe
nen, maar in sommige oudheidkamers
zijn er nog bewaard gebleven, als
schakel tussen verleden en heden.
Avond van 't Nut en va
Op za. 6 dec. zal Nooy's 1
in de Borg te Soest echt
volkstoneel brengen met h
de Ka van het schrijversl
Bouber, Louis Davids en 1
ris, dat grote bekendheid
kassuccessen als „De Jant
Bet" en „Ronde Ka". Ai
uur. Toegang voor Nuts!
niet-leden/15,-.
In De Speeldoos te Baai
11 dec. een programma
landse chansons door Wim
en het trio Rob Roelevel
woon Wim Hogenkamp".
Aanvang 20.30 uur. Toej
en/10,-
In Cult. centrum De Flü
foort is op 8 en 9 decemt
stelling van Fons Jansen
handhaven". Aanvang 20,
23,50; CJP 17,50.
Op 10 dec. zijn er in De F1
foort voorstellingen van h
Staats poppen-, pantomin
theater Banska Bystrica
rijententoonstelling". Ai
en 20.15 uur. Toegang
voorst, 13,75; CJP 7,75.
In de Grote Kerk in Vreel
13 dec. naar een conce
licht door het enseml
traiectina", m.m.v. Mi
luit. Vocale composities
lestrina, Schuetz en Han
Aanvang 20.15 uur. To
CJP/Pas 65/Kind. 6,-.
Van 8 t/m 14 dec. is er
ijsbaan aan de Missis
Utrecht een feestweek i
jarig bestaan van de kun;
te verkrijgen op de kun;
030-614131.
In alle zes hallen van h€
vindt van 6 t/m 14 dec.
Caravan Rai plaats.
toer-, sta- en motorcarc
verse toebehorens vind
ook vele stands op he
kampeertechnische en
voorlichting. Vanaf Cent
tramlijn 5 bereikbaar,
Station met buslijn 8 of IE
Tot en met 7 dec. kunt
seum Flehite te Amers
tentoonstelling Wilhelm
Portretten, foto's, pren
herinneringsaardewerk,
geven een beeld van hel
vroegere Koningin.
In De Zonnehof, Zonneh
foort kunt u t/m 4 jan.
een tentoonstelling van
rellisten. Bij deze tent»
kleinplastiek van Bram
seerd worden. Openir
gelijks 10-17 uur, Zon-
13-17 uur. Nieuwjaarsda;
In Concordia, Turfpoort
den is op 4-5-6 en 7 d
nale tentoonstelling kot
pend van 20-22 uur.
Op do. 11 dec. kunt u
te Amsterdam naar ee
Pearl Harbour, B 52'
Heads. Aanvang 19.30 u
Kaarten te reserveren
toor.
In theater Carré te Ar
u op ma. 8 dec. „Severi
bad".
Aanvang 20.15 uur. Pri,
20,-. Henk Elsink ge
gen in Carré van 12 d
Prijzen 7,50 t/m 27
is in theater Carré ee
Jango Edwards. Aanv
Prijzen/10,-t/m 25,-.
Kaarten zijn alhier te re
Jango Edwards geeft
concert in de Stads
Leiden.
Aanvang 21.00 uur. Prij;
In de Rodahal te Kerkrs
29 dec. t/m wo. 31 de
van een Kerst-winter
14,-. Kind. tot 14 jr. 9,
In de Ahoy-hallen te F
13 en 14 dec. een int
toonstelling „Kattenshc
In het Gemeentearchie
nesserlaan 315 in Rott
januari de tentoonste.
gen in Rotterdam" te
tentoonstelling geeft ei
jaar spoorweggeschiec
stad. Geopend: ma. t/
uur. Zon- en feestd. var
In galerij „de Drie 1
Kerkstraat 11b te So
een expositie van schi
perkt formaat van Kaï
Jac. v.d. Werf en Paul
dagelijks van 11-17
maandag gesloten.
In de Petrus en Pa
plein te Soest wordi
cember een concert
Soester Orkest Verei
is de jeugdige Mich
orkest is in handen v
Blokbergen. Aanvan
uur. Kaarten te ver
kantoor.
Het Vakantiekompas
uit. Een kleurige foldi
en kampeervakantie:
Nederland. Keuze u:
gen. Gratis af te ha
toor.
Sint Nikolaas is in
brengt kadoproblerm
Wij kunnen hem bes
pen met b.v. kaarte:
fiets- en bromfietsks
kaarten, vakantiegii
gronden, enz. Ook
schrijvingen zijn voo
Iedere laatste zondf
worden in „Het Rer
de Jodenbreestraat
etsdemonstraties ge
heeft Rembrandt 2C
gewoond. Bijna 300 p
brandt geëtst en zelf
Het Rembrandthuis
volledige verzamel
sen. De demonstra
14.00 uur precies. I
op 26 april 1981.
Een kado zoeken
tie of vriend moei!
een Soester kado
kunt u het uzelf en
maken."
Vrije keus in Soest
een zeer groot aanta
