Op WD na
alle raadsfracties eens met
komst Jac. Hermans
575
Snij. iïirtfi
50 Jaar geleden
in Soest
Joh. Mets wint
de Primeur-race 1981
PRIMEUR '81
45
„VAARDERHOOGT
V
JOS
WORTMANN
per fles
Doosprijs
12 flessen
Grote belangstelling voor dierenshow
Gehannes...
DOE-HET-ZELVERS
wxétxo
Vanaf morgen,
donderdag 12 november,
hebben wij als eerste in huis
Wijnkoperij
Lady
Brax - King - Burberry - Loden Frey - Gor-Ray
S'
Grote keus alcantara
4
Al
55"
2
Wilson Glenny - Stylemaster - Schiesser
ROMAX
UITLATEN
ce»
Radio gestolen.
13 N ovember 1931
Oude schuld
vereffend
met klappen
voor
Een pruim in de tuin
15
Soester Courant van woensdag 11 november 1981
15
Het lijkt er op dat op de VVD-raadstractie na alle Soester raadsleden zich zul
len neerleggen bij het besluit van burgemeester en wethouders om de super
markt in het te bouwen buurtwinkelcentrum Overhees toe te wijzen aan Jac.
Hermans. In de vorige week gehouden vergadering van de commissie ruimte
lijke ordening en economische zaken werden door enkele andere fracties wel
kritische vragen gesteld. Met name de heer Jonker van D'66 wees op het voor
bij zien van de morele kant van de zaak terwijl de CDA-ers Bolhuis en Olden-
boom duidelijk maakten de feitelijke toewijzing geen taak voor het gemeente
bestuur te vinden. De PvdA-er Kingma kwam sterk op voor de consumenten
belangen en hij juichte onverkort de komst van Hermans toe. De heer Nuijten
van Progressief Soest informeerde tenslotte wat het gemeentebestuur t.z.t.
met de ontslagen werknemers van Den Blanken gaat aanvangen. Hij pleitte
ervoor bij Hermans te bemiddelen om hen daar te werk gesteld te krijgen.
De goed met ondernemers bezette
publieke tribune maakte nadrukkelijk
gebruik van het spreekrecht. In een
wat later stadium werd van die kant
ook gepoogd een soort interruptie recht
te krijgen, maar dat ging niet door.
De heer D. den Blanken, de huidige
exploitant van de noodwinkel, stelde
vijf en twintig vragen die allen betrek
king hadden op de gang van zaken rond
de toewijzing, de toekomst van het
winkelcentrum en de toekomst van het
personeel. Hij informeerde ook naar
het gerucht dat Jac. Hermans pogin
gen in het werk stelt zich elders in
Soest te vestigen.
De heer H. Schipper (Centra) wilde
weten waarom het college nu toch ei
genlijk de voorkeur gegeven had aan
een niet-Soester ondernemer. Ook wil
de hij weten wat precies onder een
„smal assortiment" verstaan moet
worden.
De heer L. Pappot, die indertijd een
enquête onder de wijkbewoners hield,
vertelde waarom hij dat gedaan had
en hij benadrukte dat van zijn kant
toen nooit een naam van een andere
supermarkt genoemd was. „Wij heb
ben alleen gevraagd of men de komst
van een supermarkt op prijs stelde
die een goedkoop prijspeil hanteert".
Het consumenten-belang stond hen
daarbij als het belangrijkste in deze
kwestie voor ogen. „Wij hebben dat
gedaan uit eigen belang en het is dan
jammer dat zoiets te koste gaat van
een ondernemer", aldus de heer Pap
pot.
Ook de heer Vink van de Sperwer
organisatie informeerde naar het ge
rucht dat Hermans zich elders in Soest
wil vestigen. Hij stelde verder dat er
op het moment niets gebeurt omdat
zowel de projectontwikkelaar MBO als
Jac. Hermans wachten op verdere
stappen van het gemeentebestuur.
Vink zei verder te verwachten dat de
oppervlakte van het buurtwinkelcen
trum te groot zal blijken te zijn en
hij verwees in dat verband naar an
dere plaatsen waar nieuwe centra zon
der trekker toch vol te lopen.
Wethouder Menne bracht begrip op
voer alle onrust onder de ondernemers
en hij stelde opnieuw vast dat de wel
overwogen keus van burgemeester en
wethouders gebaseerd is geweest op
de drie argumenten: lage prijzen, smal
assortiment en de trekkers-functie van
Jac. Hermans om een goede start voor
het buurtwinkelcentrum te verzeke
ren.
Dagelijks geopend van
17.30-24.00 uur.
's Maandags gesloten
Burg. Grothestraat 16 - Soest
Telefoon 02155-172 49
Marian en Dik
van Wijngaarden.
- Bekend om de speciali
teiten van de grill.
- Dagelijks verse vis.
- Ook vegetarische menu's
Elk jaar gaat wijnkoper Joh. Mets
naar Frankrijk, om er de nieuwe
oogst te beoordelen voor de eventuele
aankoop van een „Vin Primeur".
Niet élke oogst is geschikt om er een
piepjonge, fruitige wijn van te kunnen
maken. Dat bleek ook weer verleden
jaar, toen de oogst 1980 met name in
de Beaujolais gewoon ongeschikt bleek
voor een mooie primeur.
Dit jaar maakte Joh. Mets een keus
uit drie gebieden.
Het blijkt namelijk, dat wanneer de
Beaujolais verstek laat gaan, er dan
andere Franse gebieden zijn, waar
wél een typische Primeur-wijn ge
oogst wordt. Tot nu toe werden die
vrijwel geheel in de streek door de
plaatselijke bevolking gekonsumeerd.
De keuze viel dit jaar op de Beaujo
lais, omdgit daar de oogst dit jaar eer
der stevig, rond en krachtig is, in
plaats van fruitig en fris. Goede wij
nen, dat wel, maar geen primeur
type.
De prijzen zijn trouwens erg hoog,
en dan is het dubbel jammer om een
wijn, die beter geschikt is om nog
even te laten rijpen, té jong te drinken.
Ook in de Cötes du Rhöne werd niet
het ideale type gevonden, wat verle
den jaar wél het geval was. Hier is
de oogst ook nogal fors van smaak uit
gevallen, wat ook hier eerder tot be
waar - dan tot primeurwijn leidt.
In Narbonne tenslotte, werd de Pri
meur 1981 door Joh. Mets gevonden.
Afkomstig van de wijnbergen van de
Val de Montferrand, in het zonnige
zuiden van Frankrijk. Een eenvoudige
Vin de Pays van de wijnboeren uit
Saint Mathieu de Tréviers. Gewoon een
heel erg lekkere Primeur wijn. Fruitig,
met veel kleur en een fijne smaak.
Omdat in het Zuidelijkste deel van
Frankrijk de oogst een tiental dagen
eerder plaatsvindt, komt deze wijn ook
eerder in Nederland.
Vandaar dat er sprake is van een dub
bele primeur: de allereerste Franse
wijn van dit jaar, én de eerste uit
deze streek als „Vin Primeur 1981".
51
Sinds 1866
Van Weedestraat 90 - Soest
Telefoon 12404
Mets: alles voor uw avondjes
Akkoord
De vertegenwoordigers van CDA.
PvdA, Progressief Soest en D'66 ble
ken zich te kunnen verenigen met het
college-besluit. Jonker van D'66 had
het wel wat moeilijk met de morele
kant van de zaak. „Een ondernemer
heeft in een moeilijke tijd getracht iets
op te bouwen en door overheidsbeleid
wordt de bodem daaronder uitge
haald", aldus Jonker.
Hij was er wel van overtuigd dat de
beslissing juridisch juist was en hij
wilde er dan ook niet op terug ko
men. Wel stelde hij de wethouder voor
de commissie in te schakelen als Jac.
Hermans zich achteraf terug trok.
Jonker zei tenslotte niet te vrezen
dat het buurtwinkelcentrum de niet ge
wenste derde winkelpool in Soest zal
worden.
De heer J. Nuijten (P.S.kwam voor
het personeel van Den Blanken op
en informeerde naar het gewicht dat
de handtekeningen-aktie van de heer
Pappot had bij de beslissing van het
college. Verder zei hij te twijfelen aan
de trekkers-kracht van Hermans bij
de verdere invulling van het winkel
centrum.
De heer G. Oldenboom (CDA) zei geen
probleem te hebben met de aanwijzing
van Jac. Hermans, maar hij vond het
toch niet verstandig van het college
dat het zich met de toewijzing had in
gelaten.
„U had er beter aan gedaan als u
zich beperkt had tot het geven van
suggesties aan de projectontwikke
laar", aldus Oldenboom. Hij benadruk
te een sterk voorstander te zijn van
het minimaliseren van het overheidsin
grijpen in dergelijke zaken. Het morele
aspect sprak hem overigens niet aan.
sprak hem overigens niet aan.
Ook de CDA-er Bolhuis vond dat het
college, strikt juridisch gezien, juist
gehandeld had. Toch was hij huiverig
voor overheidskeuze in dergelijke aan
gelegenheden.
„De praktijk leert dat na jaren blijkt
dat er van de oorspronkelijke bedoe
ling weinig is overgebleven. De over
heid beschikt niet over middelen om
haar opzet te handhaven. De eerste
jaren geven steeds een groot verloop
te zien en pas na vijf jaren is de zaak
gestabiliseerd", aldus Bolhuis.
Naar zijn mening zal dan blijken dat
in het centrum andere zaken gevestigd
zijn dan de overheid voor had.
Ook de heer F. Kingma (PvdA) kon
zich geheel verenigen met het college
standpunt. Juridisch formeel ging naar
zijn mening het college vrij uit, maar
aan de andere kant wist hij dat in
andere plaatsen het exploiteren van
een noodwinkel bijzonder zwaar mee
woog in de definitieve toewijzing.
Overigens zei Kingma dat de, overheid
oók de consumentenbelangen in de ga
ten diende te houden en hij vond het
een goede zaak dat het college die
zwaar had laten meetellen.
Verder wilde hij meer inzicht hebben
in de zorgvuldigheid waarmee het col
lege zijn keus gemaakt had.
De VVD-er Beijen zei ernstig te twij
felen aan de zorgvuldigheid van de
keus. „Waarom", zo vroeg Beijen, ,,is
het beperkte assortiment niet met de
andere gegadigden besproken?" De
door het college opgevoerde „trekkers
kracht" kon naar zijn mening iedere
Soester ondernemer vervullen.
Beijen herinnerde het college aan de
ooit uitgesproken voorkeur voor Soes
ter ondernemers en stelde vast dat
daar nu van afgeweken is.
„landelijk gezien worden buurtwin
kelcentra toegewezen aan zelfstandige
ondernemers", aldus de heer Beijen.
Geen nadeel
Wethouder Menne zei voor de in Soest
gevestigde ondernemers geen nadeel
te verwachten van de komst van Jac.
Hermans. Integendeel! Juist door Jac.
Hermans zou het steeds groter wor
dende kooplek kleiner worden en daar
van zullen dan volgens de wethouder
alle winkeliers in Soest profiteren.
„We maken winkels voor de consu
ment en het voordeel voor de consu
ment wordt het voordeel voor de win
kelier", aldus de wethouder.
Het morele aspect wees hij af en ook
stelde hij vast dat er met de aanwij
zing van een supermarkt, door het col
lege, geen historie gemaakt werd. Het
gebeurde meer en hij had ook voor
beelden bij de hand dat een exploitant
van een noodwinkel uiteindelijk geen
vaste vestigingsplaats kreeg.
Het college had uit drie kandidaten
moeten kiezen omdat de adviescom
missie niet tot een eensluidend oor
deel kwam. De drie waren Jac. Her
mans, Den Blanken en Kortekaas.
„Niemand van de adviseurs heeft zich
expliciet tégen Jac. Hermans uitge-
<u
X
O
O
I DAMES- EN
11* HERENKLEDING
if nèt even anders!
TKI-. 1 .Vil 8
f
I.AANSTKAA'I 6.» IIAAUN
O
6)
v>
CA
sproken; wel waren er voorkeuren",
aldus de heer Menne.
Hij zei de vrees voor de derde winkel-
pool niet te delen; de oppervlakte van
het buurtwinkelcentrum leende zich
niet daartoe. Ter vergelijking gaf hij
een overzicht van de verkoop vloer
oppervlakte (VVO) van de andere win
kelconcentraties: Van Weedestraat
5900; Soesterbergsestraat 2900; Over
hees 1800 en Smitshof 1200.
Hij zegde de commissie toe met het
college te zullen bekijken of er voor
de werknemers van Den Blanken een
oplossing te vinden is.
Hij zei ook dat het college zal zorgen
dat er, als Den Blanken voortijdig
vertrekt, (winkel) voorzieningen in
Overhees blijven. „We zullen daar ons
best voor doen", aldus de heer Menne.
Hij stelde verder vast dat het college
met het binnenhalen van Jac. Hermans
het vrije spel van vraag en aanbod
diende. „De overheid mag randvoor
waarden stellen en met deze keus zor
gen wij voor een goede start van het
winkelcentrum", aldus de wethouder.
Hij zei tenslotte er geen probleem mee
te hebben de commissie in te schake
len als de onderhandelingen met Her
mans op niets uitlopen. Ook beloofde
hij te zoeken naar een verbetering in
de contacten met de plaatselijke onder
nemers.
Klaar terwijl u kijkt
^Shell Quick Servicebedrijf
„SMITSWEG"-.
A. J.Zwiers
Weegbreestr. 54 - Soest - Tel. 17658
De vorige week in De Rank gehouden
dierenshow, georganiseerd door de
Postduivenhoudersvereniging Soest,
heeft veel publiek getrokken. Tijdens
alle openingsuren was het druk en
daarmee werd opnieuw het bewijs ge
leverd dat de combinatie van postdui
ven met tropische vogels, sierduiven
en sierkippen alsmede (opvallende)
konijnen het goed doet.
Het was voor de vierde keer dat een
dergelijke show gehouden werd en ge
zien het sukses mag verwacht worden
dat er ook een lustrumtentoonstelling
komt.
Wethouder Plomp opende de expositie
j.1. donderdagavond. Hij sprak van een
tentoonstelling van „veel gebekte die
ren bij elkaar, die elkaar toch goed
verdragen".
„Bij mensen", zo zei de wethouder,
„geeft dat nog wel eens moeilijkhe
den".
Ook merkte hij op dat het houden van
dieren een hobby is, die niet aan leef
tijd is gebonden. Hij sprak de wens
uit dat de gecombineerde tentoon
stelling veel publiek mocht trekken en
die wens bleek zaterdagmiddag uitge
komen te zijn.
Naast de dieren werden ook zaken die
alles met hobby van doen hebben
getoond en bovendien waren er een
spinster en een schilderes van thee
bladen e.d. bij. De zaal was van een
groen-entourage voorzien door de
firma A. Hilhorst van de Dorrestein-
weg.
Op de foto krijgt wethouder Plomp
een tulpebol van de firma Spruit.
Uit een bij de sporthal Beukendal
geparkeerde auto werd een radio ge
stolen. Ook een andere auto bleek
te zijn opengebroken, maar daaruit
was niets weg.
Geen subsidie voor den Molen
Op 7 Juli 1931 wend.door de Staten van Utrecht een adres van de „Hol-
landsche Molen", vereeniging tot behoud van molens in Nederland,
houdende verzoek, om een nrovinciale subsidie ten bedrage van 500
voor behoud van den Sóèster molen „;de Vlijt", in handen gesteld van.
Ged. Staten voor praeadvies. Ged. Staten deelen thans den Staten mede,
dat de Raad van Soest reeds tweemaal een voorstel van B. en W. dier
gemeente tot het verleenen van een subsidie uit de gemeentekas in de
kosten van herstelling van den molen heeft verworpen en wel op grond
dat op behoud van den molen geen prijs wordt gesteld. Deugdelijke
waarborgen, dat de molen na het verleenen van een bedrag uit de
provinciale kas in stand zou worden gehouden, zijn evenmin aanwezig,
in verband hiermede stellen Ged. St. voor op het gedane verzoek
afwijzend te beschikken.
Werk ve rschaf f in g
Van de 188 personen, welke bij de gem. arbeidsbeurs stonden inge
schreven, werden deze week een 90-tal bij de werkverschaffing te werk
gesteld.
Zonnegloren
De collecte voor Zonnegloren (suppletiefonds) door smiddel van de
bekende speldjes heeft opgebracht 350,-. In 1930 was dit bedrag 332,-.
Jeugddienst
Vrijdag 13 Nov., 's avonds om 7.30 uur, zal een gezellige avond gehouden
worden in het catechesatielokaal der Emmakerk. Op het programma
staat muziek en declamatie.
Uit de raadsveriraderinir:
Voorstel van B. en W.tot omlegging van de Pieter de Hooghlaan; met
crediet-aanvragen. Door den dienst van openbare werken wordt in over
weging gegeven de Pieter de Hooghlaan en de Frans Halslaan om te leg
gen. De kosten van bedoelde omlegging worden geraamd op 1518,-.
Door de voorgestelde omlegging zal aan bouwterrein een oppervlakte
van 1164 vierk. meter beschikbaar komen, terwijl voorts uit verkeers-
oogpunt een betere toestand ter plaatse verkregen wordt.
B. en W. stellen voor hiertoe te besluiten en deelen nog mede, dat het de
bedoeling is het grondwerk te laten verrichten door werkloozen tijdens
de werkverschaffingsperiode. Eveneens z. h. st. goedgekeurd.
De Honingmarkt
Verleden week Vrijdag en Zaterdag is te Zeist een honingmarkt gehou
den. Van de 8 stands waren er 5 uit Soest (3 uit Soesterberg en 2 uit
Soest). Er is goed verkocht. Het bezoek was schitterend. Ruim 2000 per
sonen bezochten de markt.
Uitslag stemming kiescollege
Maandag had alhier de stemming plaats voor 5 gemachtigden in het
kiescollege derNed. Herv. gemeente. De uitslag is als volgt: Totaal uit-
brachte stemmen 463; van onwaarde 3; blanco 1. Uitgebracht op: P. H.
Brans 325 stemmen, B. J. Buxtorff 318, K. de Hartog 123, Jac. van
Herwaarden 315, P. A. J. Holst 124, M. Hornsveld 316, A. Spelt 122, C. "W.
Veenendaal 310, W. van der Velden 121, H. van de Werken 117. De af
tredende leden zijn alle herkozen.
UIT DE ADVEkTENXIEN
INKOOP 1,25; verkoop 1,10; Verlies ƒ.0,15. Zoo moeten wij thans
maar al te vaak verkoopen. Hier ligt voor ons echter toch nog een
voordeel. Wij verkoopen op deze manier steeds méér en komen dus
spoedig door onzen ouden voorraad heen. Dit te weten is echter ook Uw
belang. U betaalt daardoor bij ons steeds den dagprijs. Manufacturen
Magazijn Post, F.C. Kuijperstraat 4, tel. 2135.
GEEN CENTJE PIJN wanneer u koopt bij Jan de Groenteman voor een
kwartje: 2 reuzen bloemkoolen of 5 pond harde spruitjes of 4 bos jonge
worteltjes of 4 kilo harde uien of 3 roode kooien of 12 stuks dikke prei of 5
kilo Friese knolrapen of 7 struiken andijvie of 6 struiken boerenkool of 5
pond moesappelen of 5 pond stoofperen of 4 citroenen. Jan Kaats,
Lange Bergstraat 2.
Foto: Herman van Dam
't Is aal heul laang eleje daa 'k
as jonge op de fiets noar Soes
terberg gong om noar 't vliege
te kieke. 't Waas aaltied un
baarre traap teuge de Bult op.
Moar ajje böve waas daan koj-
je met un rotgaang groatis be
ne je komme.
Noe mojje un heul end omrieje
en daan zie je nog geen fluut
vaan ongze luchtmaacht. Moar
je kaan ut wel goed hore.
In de mobilisoasie gonge we
wel drie kere in de week over
de bult. Toeng koj je d'r vlaak
bie komme en d'r waas veul
te beleve. We keke ongze óge
uut an aal die gaamméle linne
Fokkertjes. Voak kwamme we
te loat thuus en daan kreje
goed op je dong der.
Zo zaachies an is Soesterbaarg
uutte greujd tot un veurstaat
vaan Soest zaa'k moar zegge.
Ze hebbe d 'r ok un soort Borg en
d'r is ok aal un stiekeme sport-
haal bie ekomme. En daat
waas wel nódig, schaat ik.
Ze ben an 't speule in un aal
joare leegstoande febriek die
ze an de stroatsteejne niet
kwiet kunnen roake. De stroat
steejne zelluf woare wel gauw
pikvoete, moar daa's un aang-
dere zoak.
De gemeengte het aangdere
plaanne met die opstaalle,
moar daa's daan ok aalles
waat ze vaan plaan benne. En
is daat noeng zo aarg daazze
die ruumte veur de rekroasie
ebruke
Je leest elke week over de be
stemming splaanne, waant die
ben d'r zaat.
Moar doar kaajje niet op ten-
nisse of haandbaalle!
As de Soesderbaargers op un
end nog us vinnig worre, hejje
kaans daazze zellufbestuur wil
le hebbe en daan löpe de zoake
doaluk uut de haand.
Waant ze hebbe heul geejn
wiektuut meer. Die is vurt.
Licht is tie noar de gegaapte
steejne an 't zeuke.
De Soesder pliesieboas kreeg
un uutnödiging om us te kom
me proate over 't eejn en aang-
der. Moar hie blieft thuus, zee
die.
En de Soesterbaargers wulle
niet op Soest an. Zo komme
we d 'r niet jongens
Ajje 't ming vroagt, daan mok
zegge, moakter noeng geejn
toestaande vaan.
Kom aallebie haalverwege
böve op de bult en moak ter
un rongdetoafel conferensie
vaan. D'r stoat un steejne rong-
de toafel op ut uutkiekpunt.
As de gemoedere verhit roake
kaajje doaro goed uutwoaie. Je
kaan ok nog us met de vuust
'op de toafel sloan, moar daat
komp wel haard an.
HANNES VAN DE NENG.
Tijdens een bezoek aan een Soester
café heeft een 28-jarige Soester zijn
oude vriend, een 32-jarige inwoner
van Putten, enige klappen en schop
pen gegeven omdat een oude schuld
nog steeds niet betaald werd. De
man uit Putten werd met een
gescheurd netvlies naar het zieken
huis in Utrecht overgebracht. Hij
deed aangifte van mishandeling.
Vooral pruimen kunnen met goed gevolg in de par
ticuliere tuin worden gekweekt. Veel van de rassen
die te koop zijn op tuincentra en kwekerijen zijn zelf-
bestuivend en brengen dus niet het probleem met
zich mee dat er een duo moet worden aangeplant.
In deze aflevering beschrijven wij de verschil
lende rassen en hun bruikbaarheid als vrucht.
Pruimen worden de laatste jaren vrijwel alleen nog
maar als struik- of spilvorm gekweekt en verkocht.
Deze worden door de beroepskwekers ook gebruikt,
en zijn dan ook in een kleine tuin het eenvoudigst
houdbaar. Bij aankoop zal het vaak nodig zijn dat de
kweker/verkoper de pruim wat terugsnoeit voor een
goede hergroei. Er kan van een totale uitgroei tot 3
meter uitgegaan worden. Op onderhoudssnoei van
fruitbomen komen we over enkele weken terug.
Nu het assortiment. Een vrij bekende kleine paarse
pruim is Czar. Hij draagt vroeg (begin augustus) en
is regelmatig vruchtbaar. Hij is zelfbestuivend,
maar niet een van de beste tafelprulmen. Een heel
goed vrij grote rood-gele pruim is de bekende
„Reine-Victoria" die eind augustus draagt. De
boom is ook zelfbestuivend. De smaak van de vrucht
is erg goed, zeer geschikt als handpruim. Dit kan
nadelig worden beïnvloed als de boom te veel
vrucht draagt. Een goede oplossing voor dit pro
bleem is het dunnen van het aantal pruimen, als ze
de grootte van een knikker hebben aangenomen.
Aan Ontario hebben we een zeer productieve geel
groene pruim met matig sappig zoet vruchtvlees.
Pluk- en consumptie tijd is augustus en de Ontario
wordt bestoven door „Monsieur Hatif". Reine
claude d'Ouillins is daarentegen weer zelfbestui
vend en wordt geoogst begin augustus. Het is een
productief ras met een groen tot goudgele kleur.
Monsieur Hatif als laatste is een wijnpruim die
bestoven wordt door de Reine Victoria. Deze pruim
draagt pas op latere leeftijd en is dan nog slechts
matig vruchtbaar. De vruchten zijn wel flink groot,
paars van uiterlijk met geel vruchtvlees en hebben
een zeer goede smaak. Ook bij dit ras is augustus de
rijpmaand.
Pruimen planten we net als de eerder besproken
appels en peren met een mengsel van tuinturf en
compost in een verhouding van 2: 1. Dq onderlinge
plantafstand is 2-3 m. Een vereiste voor een
behoorlijke vruchtbaarheid is een zonnige stand
plaats.
