•Occasions
m.
Het slijpen van diamant
0
BOEK PLAAT
Rondom kwartet" concerteert
Kasteel Groeneveld
s«:^s,!;ïrzu,,en - Bis
SlEEAPEN AU
%SSSC0N
'««KSP
filterdag 21 november:
Wij
hebbenv
schitterende
gouden armbanden,
chokers, hangers,ringen, horloges e.d.
tot wel 50% onder de normale prijs.
Kijkt u daarom
regelmatig in onze
goud-etalage,
bij occasions.
Tien jaar Soester
Orkest Vereniging
Bijeenkomst voor
reumapatiënten
Programma
overzicht
Radio Eemland
Vers van de pers
Theo Joekes
Moord aan het
Voorhout
ÏIEKMAMS
Clown in
klompeniand
FANNVHOwfcl
RuudKuyper
Toon Hermans
Clown in klompeniand
Henri Knap
Appels in het
gras
Viering basisgroep
Baarn/Soest
Couperin Hans
Porresujn
Hans Dorrestijn
Het graf van
Couperin
Fanny Howe
De Blanke slaaf
Jan Blaaser
Het zal je
gebeuren
Jan Blaaser
Het zal je
gebeuren
25
Het programma in de serie KASTEELCONCERTEN OP DE ZATERDAG
21 n°Vember a s- „it composities uu ZT^'n
d°°r het RONDOM KWARTET bestaan,
de uit. yera Betns, viool - Anner Bijlsma, cello Georee Pieterson klarinet -
De muziek van de twinigste eeuw mag
zich bij het grote publiek (helaas)
in een niet al te grote belangstelling
verheugen, al begint hierin de laatste
tijd gelukkig verandering te komen.
Toch kunnen en mogen we ons niet
afsluiten voor eigentijdse stromingen
in de verschillende takken van cultuur,
niet alleen omdat we daardoor gevaar
zouden lopen een aansluiting te mis
sen, maar ook en vooral omdat ook
deze muziek zoveel schoonheid in zich
heeft dat men zichzelf tekort zou doen
als men er geen kennis van zou nemen.
Wanneer er dan bovendien een ensem
ble is dat van de kleine belangstelling
geen enkele last heeft, dat regelmatig
volle zalen trekt, en frequent uitnodi
gingen ontvangt om in binnen- en bui
tenland op te treden is dat voor het
bestuur van de Baarnse Muziekkring
reden genoeg geweest om dat ROND
OM-KWARTET uit te nodigen voor het
kasteelconcert van hedenavond. Een
introductie van de leden van dat kwar
tet is eigenlijk overbodig: Vera Beths,
Anner Bijlsma, Reinbert de Leeuw en
George Pieterson zijn begrippen in ons
muziekleven, die borg staan voor een
uiterste perfectie in de beheersing van
hun instrument, gedragen door grote
muzikaliteit en een gedrevenheid voor
muziek uit onze eeuw. Daarom kan de
verzorging van deze avond aan nie
mand beter worden overgelaten.
Dezelfde gedrevenheid kenmerkt de
levens van de componisten die voor
vanavond zijn gekozen
Bela Bartok, Paul Hindemith en Ar-
nold Schönberg, drie componisten uit
de overgangsperiode van de negentien
de naar de twintigste eeuw, die ieder
o£ eigen wijze hebben meegebouwd
aan de vernieuwing van de Wester
se muziek. Drie componisten ook, die
vluchtend voor het Nationaal Socialis
me in Amerika een veilige haven von
der., maar toch hunkerend aan eigen
land bleven denken, vervuld van een
heimwee dat uit verschillende la
tere werken duidelijk spreekt.
Vanaf de veelschrijver Paul Hinde
mith, waarvan de omvang van zijn
oeuvre wordt vergeleken met Schubert
en Telemann en de pessimistisch inge
stelde Bela Bartok, die worstelde met
de materie, tot de vernieuwer Arnold
MÈ Schönberg. wordt het een muzikale ont-
dekkingsreis, met het Rondom-kwartet
als uiterst deskundige gidsen, waaraan
we ons graag toevertrouwen.
Het volgende Kasteelconcert op de za
terdag vindt plaats op 16 januari 1982.
Emmy Verhey (viool) en Frederic
Meinders (piano) spelen dan werken
van Mozart, Schubert, Suk, Strawinsky
en Bartok. Aanvang 20.15 uur.
Hoewel buiten de cyclus van onze ka
merconcerten vallend, willen wij u wij
zen op de drie concerten die in Kas
teel Groeneveld worden gegeven door
de pianist Polo de Haas op zondag
middag en wel op 29 november, aan
vang 14.30 uur, 13 december 1981 en
10 januari 1982.
Het eerste concert is speciaal voor de
Baarnse kinderen.
Kaarten verkrijgbaar bij de V.V.V.
vanaf 20 november 1981. Voor bijzon
derheden, ook voor de volgende con
certen verwijzen wij u naar de plaat
selijke pers.
m Hopen drtgïa™
DIAMANTAIR-JUWELIER
Laanstraat 18, Baarn
Tel. 02154-15937
Rembrandtiaan 13, Soest
Tel. 02155-12136
Verbindt u het woord „diamant" onmiddellijk met een prachtige edelsteen
waarin allerlei fonkelende kleuren u bijna de ogen verblinden? Dan verbaast het
u Hellicht te weten dat u een diamant in zijn natuurlijke staat nauwelijks van een
ander steentje zou onderscheiden! Ja, vóór een diamant de schittering heeft die
u in gedachten hebt, moet hij een hele reeks vakkundige bewerkingen
ondergaan!
Gelukkig verdween met de jaren al die
geheimzinnigheid omtrent diamant, en
stap voor stap ontwikkelden zich de
diverse slijpvormen die we nu kennen.
De voornaamste hiervan is de briljant-
vorm, maar er is ook nog de pende
loque, de smaragd, de markies, enz...
Figuur 1: één van de kristalvormen
van diamant: de octaëder (achtvlak).
Ruwe diamant
Diamant is eigenlijk zuivere koolstof
die onder reusachtige druk en hitte is
gekristalliseerd. Die kristallen hebben
meestal een vrij regelmatige vorm. De
meest voorkomende is de zogenaamde
octaëder" of „achtvlak". Zoals u op
afbeelding 1 ziet lijkt dit op 2 pirami
den die met hun bodem aan elkaar
verbonden zijn. Uit deze octaeder
wordt de zo bekende briljant geslepen
(fig. 2).
I100%1
-53%1
16,2
1 to 2%
43,1%
Figuur 2: de volgeslepen briljant
met zijn ideale verhoudingen.
Een stukje geschiedenis
Wist u dat er een hele lange tijd
overheen ging voor men ertoei
om diamant te bewerken? De bardhtM
op zich vormde al een Prob
Diamant is namelijk de h^stestof
die men tot nog toe heeft ien
een grotere hinderpaal was
nog deze: bijgeloof! Diamant ërfd
ouds een soort mysteriositeit g
die mensen ervan weerhield
maar iets aan de vorm e*7a" peuw
anderen. Zelfs nog tot in steen_
dacht men dat dit,,magische
te bij bewerking zijn kracht ver
ontstonden de meest vreemd®
en over de bewerking van diamam.
Eén hiervan leerde bijvoorbeeld dat
een diamant alleen gekloofd k
den met een mes dat.eerst m net
bloed van een bok werd ge'noee
laatste zou het werktuig hard 8
maken om de hardheid van de
flVGrwinnpn
Figuur 3: op deze wijze wordt de oc
taëder doorgezaagd om uiteindelijk tot
briljantvorm te komen.
Het bewerken
Voor men tot de eigenlijke bewerking
overgaat, wordt de ruwe steen grondig
onderzocht. Ik verzeker u dat dit grote
deskundigheid en inzicht vereist! In
zijn ruwe staat namelijk is de diamant
als het ware in een „mantel" gehuld
die men de „huid" noemt en soms is
deze huid ondoorzichtig! Wat moet de
diamantair nu doen om toch binnen in
de steen te kunnen kijken? Heel een
voudig: hij slijpt openingen of „ven
sters" in de huid, en op deze wijze kan
hij het binnenste van zijn „patiënt"
aan een grondige studie onderwerpen.
Constateert hij hierbij een hinderlijke
onzuiverheid, dan gaat hij er mis
schien toe over de steen te „kloven",
dit wil zeggen, te splijten vlak langs of
dwars door de bewuste onzuiverheid
heen. Deze laatste komt op die manier
bloot te liggen en kan aldus gemakke
lijk verder worden weggewerkt. Hier
bij moet ik opmerken dat dit „kloven"
echter alleen kan gebeuren in de rich
ting van de „was" of de groeirichting
van de diamant. Maar wil men tot de
briljantvorm komen bijvoorbeeld, dan
moet de top van een van de piramides
van de octaëder eraf gehaald worden
(fig. 3). Dit is echter niét de groei
richting van de diamant: in dit geval
kan de diamant niet gekloofd, maar
moet hij „gezaagd" worden. Maar
welk materiaal Is nu zo hard dat het
diamant doormidden kan zagen? „Dia
mant" betekent toch niet voor niets
.onbedwingbaar, onoverwinnelijk
Wel, misschien was u al op de hoogte
van het geheim: diamant wordt be
werkt met niets minder dan... dia
mant! Een flinterdunne ronde zaag,
bestreken met een mengsel van olijf
olie en diamantpoeder, is in staat dit
harde mineraal te overwinnen... Maar
maakt u niet de fout te denken dat dit
„zomaar eventjes" gebeurt! Weet u
dat men soms dagenlang bezig is om
één diamant doormidden te zagen?
Toch is dit reeds een grote verbetering
bij vroeger! Het is namelijk bekend
dat het doorzagen van de „Regent",
één der beroemdste diamanten, zowat
een jaar heeft geduurd.
We zijn echter nog steeds niet aan het
slijpen toe! Na het zagen komt eerst
nog het „snijden": aan de gezaagde
steen wordt nu de ronde vorm gegeven
die zo typerend is voor o.a. de briljant.
En ook in dit geval is weer de hard
heid van diamant nodig om de hard
heid van diamant te overwinnen, maar
nu niet in poedervormbij het snijden
wrijft men 2 stenen tegen elkaar. De te
snijden steen draait rond op een soort
draaibankje. Een andere diamant, bo
venop een langwerpige houder ge
plaatst, wordt heel voorzichtig tegen
zijn roterende soortgenoot aangewre
ven, waardoor de hoeken van deze
laatste worden afgerond. Maar wat is
ook hier weer vakmanschap en geduld
voor nodig! Onzuiverheden moeten op
de juiste wijze worden weggesneden.
Eén te bruuske handeling kan tot
gevolg hebben dat een aanwezige
„gles" (een klein barstje) doorschiet,
zodat de bewuste steen veel van zijn
waarde verliest! Bovendien wordt dit
hele proces, op het draaien van de
draaibank na, met de hand uitgevoerd!
Wanneer de steen is gesneden is hij,
last but not least, aan het slijpen toe.
Als u het geluk hebt gehad om tijdens
de voorlaatste braderie de diamant
slijper aan het werk te zien vóór mijn
winkel in Baarn, dan zal wat ik u nu
vertel u vrij bekend voorkomen.
Het slijpen gebeurt eenvoudig met een
ronddraaiende gietijzeren horizontale
schijf, ook in dit geval ingesmeerd met
diamantpasta. De te slijpen diamant
zit in een soort tang vastgeklemd die in
verschillende hoekstanden op de
draaiende schijf geplaatst kan worden.
Nu komt het erop aan de diamant zijn
„facetten" of vlakjes te geven die
oorzaak zijn van die betoverende flon
kering waaraan de diamant zijn be
geerlijkheid te danken heeft. Wat een
kunst om aan zo'n klein steentje 58
kantjes te slijpen op zo'n manier da het
invallende licht optimaal gebroken en
weerkaatst wordt! Zou u dit voor
elkaar krijgen? De vakman is zelfs in
staat een steentje dat niet meer weegt
dan één vijfhonderdste van een gram
in deze vorm te slijpen. Op afbeelding
(2) ziet u met welke verhoudingen hij
rekening moet houden voor het verkrij
gen van de briljantvorm. Zoals u waar
schijnlijk zelf al hebt afgeleid uit het
woord „briljant", is deze de meest
schitterende slijpvorm van diamant.
In oktober 1971 werd de Soester Or
kest Vereniging opgericht door de
musicus Willem de Vries en de toen
malige huisarts (thans psychiater)
Mario Oeberius-Kapteijn. Het
orkest is in Soest levensvatbaar
gebleken en uitgegroeid tot een wer
kelijk symphonieorkest, dat twee
maal per jaar een uitvoering ver
zorgt.
Eerst onder leiding van de heer
Willem de Vries en vanaf begin
1980 overgenomen door de heer
Dick Blokbergen. Het tienjarig be
staan wordt met een feestelijk
'Beethoven' concert gevierd. Het
vioolconcert in D dur wordt ver
tolkt door de bekende russische vio
list Mark Lubotsky. Hij was leer
ling van Abraham Jampolsky en
David Oistrach.
Hij vestigde zich in 1976 in Neder
land en trad met vele orkesten iit'
Europa op.
De jubileumuitvoering van de Soes
ter Orkest Vereniging zal plaatsvin
den op donderdag 26 november, in
de Petrus en Pauluskerk, Kerkplein
te Soest. Aanvang 20.30 uur.
Kaarten zijn verkrijgbaar bij de
V.V.V. de leden en op de avond van
de uitvoering aan de kerk.
Ver. van Reumapatiënten Baarn/
Soest e.o. nodigt belangstellenden uit
tot het bijwonen van een bijeenkomst
op vrijdagmiddag 20 november om
2 uur in het I.H.C.-gebouw, Acacia
laan 6 in Baarn.
Enkele leidsters van de gezins- en be
jaardenverzorging van de Stichting
Centrum voor Maatschappelijke
Dienstverlening Baarn, Soest en Eem-
nes zullen vanaf 3 uur aanwezig zijn
en men hoopt dat zij niet voor een
handjevol mensen komen.
Wanneer het vervoer problemen geeft,
of als u graag eens een bezoekje zou
willen hebben, belt u dan op?
Donderdag 19 november:
20.00-21.OOuur 'Dijkdoorbraak'
met René van Dijk. Verzoekjes
informatie over Radio Eemland.
21.00-22.00 uur 'Noterantsoen' met
Willem Note. Regionale informatie
o.a. hondenvereniging 'Zoys' in
tocht Sinterklaas. Daarnaast veel
muziek.
22.00-23.00 uur 'Radio-aktief'. On
schadelijke radioaktiviteiten van
Peter de Zaaier.
Uitslag van de kwis 'Een pak van je
hart' hulpaktie voor Polen. Natuur
lijk veel muziek.
Zondag 22 november:
10.00-11.00 uur Hans van Beek:
muziek en informatie.
11.00-12.00 uur René van Dijk: mu
ziek en informatie.
12.00-13.00 uur Carel Andrews:
Vermiste/ gevonden huisdieren,
informatie en verzoekjes.
13.00-14.00 Cees van Willigenburg:
muziek en informatie.
Dit alles is te beluisteren op de 100.5
Mhz.FM.
Figuur 4: verschillende slijpvormen
van diamant (bovenaanzicht)
A: de briljant (58 slijp vlakjes)
B: achtkant (18 slijpvakjes)
C: marquise (58 slijpviakjes)
D: baguette (26 slijpviakjes)
E: smaragd (58 slijpviakjes)
F: carré (30 slijpviakjes)
Raakt u niet gefascineerd door deze
dingen? Ja, wees ervan overtuigd me
vrouw: de briljant die u hebt is beslist
het produkt van vakbekwaamheid,
concentratie en geduld, kortom: een
meesterwerkje. Ik hoop dat deze we
tenschap uw waardering voor uw edel
steen allen maar zal vergroten!
Ik wil u nu alvast verklappen dat ik in
een volgende artikel graag zou willen
spreken over de kleur van diamant.
Aaron Sassoon
Diamantair-Juwelier
Den Haag, met name parlement
en regering, schijnt de laatste
tijd op schrijvers van misdaad
romans en thrillers een grote
aantrekkingskracht uit te oefe
nen. Auteur Koos van Zome
ren liet in de hofstad een Haag
se Lente en Een minister ach
ter tralies afspelen, Theo Joe
kes, lid van de 2e Kamer voor
de WD, overhandigde afge
lopen week zijn partijgenoot
Hans Wiegel het eerste exem
plaar van het door hem geschre-
veft boek MOORD AAN HET
VOORHOUT. Geen debuut van
deze parlementariër, want
eerdere moorden (op papier
dan) kunnen ook aan hem wor
den toegeschreven. Joekes
nieuweling is een knap gecon
strueerd verhaal dat evenwel
wat moeizaam op gang komt.
De aanloop beslaat ongeveer
de helft van het boek. Deson
danks Is MOORD AAN HET
VOORHOUT een thriller die
je op het puntje van je stoel
doet zitten. Spannend en heel
erg Haags.
RUUD
fjgs.? KUYPER
Om de 174 pagina's die auteur
Ruud Kuyper aan Toon Her
mans, de clown in klompen-
land, heeft gewijd is door di
verse uitgevers strijd gevoerd.
Uitgeverij Tiebosch kwam als
winnares tevoorschijn, de gro
te Toon Hermans-aanhang
zal er veel plezier aan beleven.
Het boek Is een Hermansbio
grafie geschreven door een
auteur die als musicus, ver
bonden aan One Man Shows,
de meester heeft geobserveerd.
Kuyper, tegenwoordig chef
kunst bij het A.D., is een sen-
satie-achtige aanpak van de
door hem zo bewonderde Toon
volledig uit de weg gegaan.
Zij schetsen over de clown In
klompeniand ademen respect
en ontzag. In een prettig lees
bare stijl vertelt hij de artis
tieke levensgeschiedenis van
zijn vroegere werkgever. Vele
Hermans-fans hebben de auteur
daarbij geholpen. Wie zich
door Ruud Kuyper e.v.a. in dit
hoek laat gidsen zal het eens
zijn met Wtm Kan, die over
zijn collega schrijft: „Toon is
te groot voor Nederland; daar
om verhuist hij ook voortdu
rend. Hij doet me denken aan ie
mand, die in een te klein bed ligt
te woelen'Toon, clown in klom
peniand, is heerlijk ontspannen
de lectuur voor vele avonden.
Het is zeer terecht dat Henri
Knap's „APPELS IN HET
GRAS" in Elseviers Literaire
Serie opnieuw is heruitgege
ven. Sinds 1975 was het in de
Nederlandse boekhandel niet
meer verkrijgbaar. APPELS
IN HET GRAS staat op een
dermate literair niveau, dat
het dagelijks binnen het be
reik van de lezer moet zijn.
Weer een boek met mensen in
en buiten een oorlog als thema.
Bekeken en verteld door een
razend knappe schrijver.
Zelf heeft Knap zich uitermate
verdienstelijk gemaakt met
hulp aan Joodse Nederlanders.
Wat Nederland en de Neder
landse mentaliteit in 1940-'45
betreft zijn er voor hem geen
geheimen.
APPELS IN HET GRAS is een
boek, geschreven niet van ho
ren zeggen, maar het zelf mee
gemaakt hebben. Absoluut
hoogtepunt in APPELS IN
HET GRAS is het verhaal met
goede afloop over een onder
gedoken Joods meisje. Het is
niet onwaarschijnlijk dat veel
mensen zich in wat Henri Knap
schrijft zullen herkennen. De
vraag is alleen of men aan deze
herkenning herinnerd wil wor
den.
Zondag 22 november a.s., aanvang
10.30 uur, wordt in gebouw'De
Ark' aan de Reigerstraat te Baarn
een viering gehouden verzorgd door
de basisgroep Baarn/Soest. Het
thema van deze bijeenkomst is: 'Bid
om Vrede'. Centraal staat daarbij
de demonstratie van zaterdag 21 no
vember in Amsterdam. Er is kinder
oppas.
Het
De vier verhalen die Hans Dor
restijn in zijn nieuwe verhalen
bundel heeft geschreven zijn
stuk voor stuk juweeltjes. Geen
opwekkende literatuur. Alles
handelt rond het thema: het
menselijk tekort en de ramp
zalige gevolgen daarvan voor
het individu. Het meest indruk
wekkend, misschien is het be
ter te schrijven over verstik
kend de, novelle „Haat en Nijd';
Het verhaal van twee mensen
van middelbare leeftijd, waar
van de gehandicapte man af
hankelijk is van de zorg van
zijn echtgenote. Een vrouw, die
een allerongelukkigst huwe
lijksleven heeft gekend en haar
gevoelens van haat in bijna
weerzinwekkende wraak om
zet. Huiveringwekkend van
stijl, maar wel met een groot
gevoel voor de hedendaagse
realiteit. Voor de prijs van
22,50 komt U in het bezit van
een boek dat mede door fraai
taalgebruik zich zal laten her
lezen.
Wie alle delen van de Trosserie
„Het nieuwe land" heeft uitge
keken zal zeker ook veel be
langstelling hebben voor het
bij uitgeverij De Kern pas ver
schenen boek DE BLANKE
SLAAF, geschreven door Fan
ny Howe. Het verhaal speelt
zich af in de V.S. in het mid
den van de vorige eeuw. Hoofd
persoon in het verhaal is de
jongen Peter, die als baby van
zijn ongetrouwde moeder werd
weggenomen en door een sla
vin wordt opgevoed. DE BLAN
KE SLAAF is meer dan een
vrijblijvend verhaal. Fanny
Howe baseerde deze roman
op het ware verhaal van Peter
McCutcheons leven, meer dan
vijftig jaar geleden opgeschre
ven door zijn zoon en kleinzoon.
De uitwerking van die levens
geschiedenis is in letterlijke
en figuurlijke zin een zwart
wit gegeven. Emotioneel opge
tekend, van de eerste tot de
laatste pagina een aanklacht
tegen het instituut slavernij.
Voor liefhebbers van dit genre
een stuk geschiedschrijving
die, geromantiseerd en wel,
niet ver van de werkelijkheid
zal hebben afgelegen.
Het was zo'n feestavond, die
al mislukt was voor hij begon
nen was. Tegen acht uur was
de directeur haastig achter het
toneel verschenen om van de
feestcommissie de lijst van
overledenen en jubilarissen
in ontvangst te nemen. In zijn
openingsspeech zou hij de over
ledenen herdenken, en de jubi
larissen, die op de eerste rij,
gewapend met hun vrouwen en
bloemen onherkenbaar in hun
goede kleren zaten, hartelijk
toespreken. „Voor deze onver
getelijke avond begint, wil ik
graag een persoonlijk woord
spreken", begon de directeur,
„en dan in de eerste plaats de
noeste werkers die ons in het
afgelopen jaar ontvallen zijn
memoreren. Herdenken wij
Dirk de Bruin, een man die
zoveel hart voor de zak had.
Wij missen hem nog steeds".
Er ontstond enig rumoer in de
zaal, want Dirk de Bruin zat
op de eerste rij te wachten op
zijn legpenning voor 35 jaar
trouwe dienst. De directeur
had de lijst met namen door
elkaar gehaald.
Zo maar een fragment uit Jan
Blaasers „HET ZAL JE GE
BEUREN". Wie zich dit boek
aanschaft omdat er eens ge
lachen moet worden heeft de
zekerheid dat dit zal gebeu
ren.
