r.T
Th
v~n
HET KANTOOR VAN DE JAREN '80
Informatieverwerking door de eeuwen heen f
li
!T .4
VAN TAM-TAM TOT BEELDSCHERM
Het kantoor van de jaren '60 was nog in hoofdzaak een kwestie van inkt en papier. Een zaak van telefoon en per post ver
zonden berichten. Aan het eind van die jaren '60 was er een kentering. De electronica via de computerindustrie deed eerst
schuchter, later steeds sneller haar intrede.
Op bijgaande, getekende impressie, ziet u hoe het kantoor van de toekomst er volgens Rank Xerox uitziet.
Het is geeneens Science Fiction (we
tenschappelijke fantasie) want alle af
gebeelde apparaten zijn gewoon al
leverbaar. Via de receptie, onderaan de
tekening, komen de telefoontjes bin
nen en wordt de in en uitgaande post
electronisch, met een druk op de knop
gedistribueerd over de verschillende af
delingen.
De receptioniste kan de 'gewone post',
binnenkomend via de PTT, en de
'beeldtelegrafische' berichten van de
telex en telecopier met behulp van een
'optische lezer' (apparaat dat letterte
kens omzet in electronisch impulsen)
verwerken. De post en alle andere be
richten worden dus puur electronisch
verwerkt.
De bijna vierkante balie, daar net bo
ven afgebeeld, biedt ruimte aan mede
werkers die de binnenkomende infor
matie van b.v. de receptie verwerken.
Dat kan b.v. geschieden met 'intelli
gente schrijfmachine". Door deze
groep wordt het hele informatiepro
ces continue bewaakt.
Rechts van deze balie staat de tech
nische afdeling, die zorgt voor het
maken, verzenden en archiveren van
alle technische documenten. Tekenin
gen worden electronisch opgemaakt
en kunnen later weer worden weerge
geven. Er is tevens een microfiche
printer opgesteld, een apparaat dat
minuscuul verkleinde tekstpagina's
zichtbaar maakt. Dat kan gebeuren
met behulp van een beeldscherm of
afgedrukt op gewoon papier. Op deze
afdeling mag een beeldschermtele-
graaf niet ontbreken, omdat verande
ring op het laatste moment aan de
verschillende afdelingen van de orga
nisatie moet worden doorgegeven
leren. Op zee is het vlagsignaal al eeu
wenlang bekend. Voor de radio er
kwam was het de enige bruikbare vorm
van communicatie.
Napoleon had in het door hem ver
overde gebied een systeem aangelegd
met optische signalen. Deze telegraaf
werkte uitstekend. Kleine huisjes,
overal verspreid in het landschap en op
vaste afstanden van elkaar, vormden de
seinposten. Er stond een hoge paal
naast met daaraan een seinarm. Deze
VI
INFORMATIEOVERDRACHT IS AL EEUWEN OUD.
Het geven van informatie aan ververwijderde individuen is geen privilege van
de mens. Vogels, wolven en dolfijnen geven elkaar op afstand signalen door.
Informatie over vijanden, informatie over prooi eninformatie over zich
zelf (b.v. in de paartijd). Bijen b.v. geven een ingewikkelde, maar voor hun
soortgenoten begrijpelijke informatie over rijke vindplaatsen van honing. Dat
doen ze in de korf met een soort dans. In die dans geven zij aan hun soortge
noten door, waar de vindplaats is en hoe ze moeten vliegen om er te komen.
De mens, toppunt van de schepping zoals hij zelf meent, deed het in de pri
mitieve jaren van zijn bestaan heel wat eenvoudiger. Men klopte met een stuk
hout op een holle boomstam. Het doffe geluid van de tam-tam, zoals wij deze
houten trom in Afrika noemen, klinkt overigens nog steeds. Bepaalde stam
men gebruiken dit, overigens doeltreffende systeem van informatieoverdracht
nog steeds. Het is een eigen morsesysteem waarmee perfect berichten worden
overgeseind.
seinarm werd door middel van een hef
boom bewogen. Een code gaf de let
ters en hun betekenis weer. De seiners
konden met behulp van verrekijkers de
seinen volgen en doorgeven aan een
volgende post. Zo werd een bericht in
enkele uren doorgeseind over grote af
standen.
ROOKSIGNALEN.
In de oerwouden is geluid ook de enige
bruikbare techniek wanneer men niet
over electronische middelen beschikt.
Geluid draagt ver. Zichtbare signalen
werken echter ook heel goed, maar al
leen als men zich in open vlakten be
vindt.
ledereen kent wel de rooksignalen van
de Indianen. Vochtig hout wordt op
een klein vuur geworpen. De rookont
wikkeling wordt met behulp van een
deken in rookwolkjes verdeeld. Deze
rookwolkjes stijgen in de droge woes-
tijnlucht kaarsrecht op en geven zo het
bericht door. Men werkte daarbij ook
nog met een eigen code, zodat de vij
and geen kennis kon nemen van het
bericht.
Dat rooksignalen in ons vochtige en
winderige klimaat niet werken zal ie
dereen duidelijk zijn.
VLAGGENSEINEN.
Wie bij de padvinderij is geweest heeft
wellicht zelf vlaggensignalen moeten
DE EERSTE DROGE KOPIE WERD IN EEN KEUKENTJE
GEMAAKT.
DE TELEGRAAF.
In het midden van de vorige eeuw
vond de Amerikaanse schilder S.F.B.
Morse het 'Morsealfabet' uit. De tech
niek om tekens langs een metalen
draad te seinen bestond al, maar werd
nu een volwaardig middel voor het
overbrengen van berichten.
Nu gingen berichten met de snelheid
van efectriciteitstroom langs de draad;
de afstanden werden al kleiner.
DE KOMST VAN DE RADIO.
Een Italiaans ingenieur, G. Marconi,
vond in 1896 de radio uit, een systeem
om draadloos berichten in Morsealfa
bet over te seinen. De oceaan werd
d aadloos bedwongen. Toen de eerste
wereldoorlog uitbrak was al een begin
gemaakt met de radiotelefonie. Hier-
rpee kon de menselijke stem recht
streeks als radiogolf worden overge
seind. De snelheid? 40 Km. per secon-
,'dei
I
Fotokopieën weiden (en worden spo
radisch nog steeds) gemaakt met een
fotografisch systeem. Dus net als bij
een film uit de fotocamera ontwikkeld
in vloeistoffen en afgedrukt op foto
grafisch papier.
De Xerografie, het principe dat werkt
met een droge en snelle methode op
gewoon papier, werd geboren in een
armelijk keukentje.
Victor Carlson, een zoon van een
straatarme Zweedse immigrant, wor
stelde als werkstudent met vellen kar
bon op een oktrooibureau. Het kan an
ders en beter meende hij. Zo knoeide
hij in dat keukentje, gelegen boven een
schoonheidssalon in een arme buurt in
New Vork. Tussen stoom en stank
werd daar de eerste droge fotokopie
geboren.
Dat was in 1938, dus al een dikke veer
tig jaar geleden. De uitvinder heeft wat
afgesjouwd eer hij een bedrijf vond dat
wel iets zag in dat systeem van droog-
kopiëren.
Gebrek aan toekomstfantasie deed vele
moderne bedrijven de uitvinding ver
werpen.
Pas in 1948 stapte de Haloid Company
in Rochester. een ietwat obscuur en
klein bedrijf in de wankelde boot van
de droge kopie.
De naam van de uitvinding van Victor
Carlson was inmiddels gewijzigd in Xe
rografie, een samentrekking van de
woorden Xero (het Griekse woord
voor droog) en Grafie (schiijven). Tus
sen 1948 en 1960 moest er overigens
75 miljoen dollar in het nieuwe pro-
dukt gepompt worden om het alge
meen bekend te maken. Het was een
pure gok, waarbij de mensen van Ha
loid op hun huizen een hypdtheek na
men en levensverzekeringen afsloten.
Bedrijf en medewerkers stopten hun
laatste cent in het produkt. Tenslotte
werd de naam van Haloid gewijzigd in
Xerox. In 1958 kwam het keerpunt.
De omzet suisde als een raket omhoog
en toen behoorde de instelling tot een
van de meest verdiendende Amerikaan
se ondernemingen. De naam Rank Xe
rox kwam tot stand in 1956 door een
fusie met een Engels filmbedrijf. In
amper 15 jaar tijd groeide de firma uit
tot een onderneming met 15.000 man.
Het kleinste Rank Xerox 660 desk-top kopieër-Jupliceerapparaat maakt ca.
9 afdrukken per minuut. De eerste afdruk verschijnt na 15 seconden en elke
volgende na 7 seconden.
Het apparaat maakt 1/1 kopieën van originelen tot een maximum formaat
van 21,6 x 33 cm. De afmetingen van het apparaat zijn: lengte 71.12, breedte
50.8 cm. en hoogte 45.7 cm.
Het gewicht bedraagt 106 kg.
VAN HEEL KLEIN
Kopieermachines zijn er voor kleine en
grote bedrijven. Een machine voor het
kleine bedrijf, als de hier afgebeelde
Xerox 2300, neemt weinig plaats in.
Toch kunnen er van lichte of donkere
originelen glasheldere afdrukken wor
den gemaakt. Ook van originelen in
lijn of velvlak worden perfekte ko
pieën gemaakt. Door de bijzondere
konstruktie van de afdekklep kunnen
ook ingebonden zaken als boeken of
rapporten simpel worden afgedrukt.
Ook dit apparaat maakt afdrukken op
gewoon papier in alle gangbare forma
ten.
TOT HEELGROOT...
Het apparaat op deze foto kunnen we beter omschrijven als kopieërcomputer.
Het is de Xerox 9500. Het zwarte bedieningspaneel midden boven het appa
raat lijkt erg ingewikkeld. Toch kan iedere doorsnee kantoorman of vrouw
er mee leren omgaan. Zij behoeven alleen maar aan te geven wat zij vw;nsen en
de overeenkomstige knoppen in te drukken. Het aantal te maken afdrukken,
1/1 formaat of verkleind, enkelzijdig of dubbelzijdig, gesorteerd in st.'ts of op
gestapeld. Toch laat dat paneel best toe de eigen kreativiteit uit te leven. Kon
trast regelen, kantlijnmarge verschuiven, verkleinen met drie vers-chillende
vooraf ingestelde percentage of traploos met de zoomlens. Men kam met de
dubbele papiertoevoer gekleurde vellen tussenschieten.
HET BEELDSCHERM.
Na de klanken kwamen de beelden. Op 2 oktober 1951 werd voor het eerst
in ons land een algemene TV uitzending tot stand gebracht. Maar de televisie
zelf bestond al veel langer. Al voor de oorlog werd in Engeland en Duitsland
met TV geexperimenteerd. Ook in ons land was men bij Philips reeds bezig
met dit nieuwe medium.
Men dacht daarbij nog niet aan gebruik van het TV-scherm voor zakelijke
communicatie. Woorden als Viditel, Facsimile-apparaat en micvofische-prin-
ter bestonden nog niet.
Televisie werd in hoofdzaak gezien als een verlengstuk van de radio en gericht
op vermaak en cultuur.
TEKSTSCHRIJVEN OP EEN BEELDSCHERM.
Typen zonder papier. Een beeld dat wij momenteel in ziekenhuizen, redakties
van kranten en op kantoren steeds meer aantreffen. De op de foto afgebeelde
Xerox 860 is een tekstverwerker waarbij geen papierrol, maar een beeld
scherm de tekst toont, die men heeft uitgetikt.
De toepassing van de machine wordt bepaald door aparte programma's (soft
ware). Op deze wijze kan de machine ook worden gebruikt voor gegevensver
werking (o.a. rekenkundige bewerkingen, verwerken van computergegevens).
Overigens kan het systeem de verwerkte tekst uiteindelijk ook afdrukken op
papier via een printer.
De tekst op het beeldscherm kan worden gevisualiseerd in zwarte letters op
witte achtergrond of andersom. Ook kunnen de individuele letters vergroot
worden weergegeven.
Tevens beschikt de machine over een geheugen voor gegevensopslag. Dit ge
heugen kan maximaal 4800 pagina's A4-tekst bevatten.
ZELFDIAGNOSE.
Een goede machine denkt mee. Vertelt
wat er mis gaat. Ook hier is een inge
bouwde electronische zelfdiagnose-sy
steem werkzaam, zowel bij de origine
len-wisselaar als bij de sorteereenheid.
Van invoer tot uitvoer bekijkt de slim
me machine de gang van zaken en
houdt de gebruiker op de hoogte.
ZOWAT ALLES KAN.
De Xerox 9500 maakt afdrukken van
doorzichtige of ondoorzichtige origi
nelen. Bij gebruik van de vlakke glas
plaat is het mogelijk om originelen te
verwerken tot 305 x 432 mm. met een
maximum beeldoppervlak van 298x
432 mm. Bij gebruik van de automa
tische originelen-wisselaar kunnen ma
ximaal 200 originelen van 80 grams
van minimaal 203 x 254 mm. tot ma
ximaal 216 x 356 mm. verwerkt wor
den.
De snelheid is 120 afdrukken per mi
nuut (7200 per uur). Per maand kan
dit apparaat b.v. zo'n 600.000 kopieën
vervaardigen.
MINDER VERGADEREN.
De vergaderkoorts van de jaren '70,
oorzaak van veel tijdverlies, kan door
bovenstaand beschreven systeem wor
den beperkt. De sterk verbeterde com
municatie doet de behoefte aan verga
deren automatisch verminderen. Een
beleidscentrum blijft overigens wel no
dig". Alle gewenste informatie kan men
gemakkelijk zichtbaar maken op een
groot TV-scherm. Benodigde afdruk
ken worden in een handomdraai op
een kopieerapparaat gemaakt.
De centrale computer, rechts boven
aan, verwerkt alle gegevens. Voor grote
hoeveelheden drukwerk wordt gebruik
gemaakt van een zeer modern electro
nisch afdruksysteem, dat de gegevens
rechtstreeks van de computer of van
de computerband betrekt.
De communicatie tussen de opgestelde
apparatuur wordt mogelijk gemaakt
door een intern kabel-verbindingssy
steem.
Alle apparaten kunnen hun informatie
aanbieden of ontvangen via een specia
le (coax)kabel. Zij 'tasten' zelf deze
kabel af op zoek naar voor hen be
stemde informatiepakketten. Dit alles
geschiedt met een maximale snelheid
van honderd 'standaard' pagina's per
seconde.
Zo ziet een Ietterschijf eruit waarmee bij de Xerox tekstverwerkers de tekst
wordt afgedrukt. De schijf is verwisselbaar voor andere typen schriftsoorten.
